DDR
Sell F, COURANT
Woensdag 13 November 1313
116* Jawing
1 11
811 UIL All.
ftjo 268
Abonn. prij's per kwartaal te Mid
delburg en bij de agenten in Vlissiugen
en Goes f 1.55, per post f 1.75.
Advertentiën 20 cent per regel.
Bij abonnement veel lager,
Familieberichten en dankbetuigingen
V2E 1—7 regels f 1.50.
Bovenstaande advertentieprijzen worden
met 2)g/6 toeslag verhoogd.
251 mmtote» bestaat uit TWEE bladen,
MINDERHEIDS»
AANMATIGING.
Wanneer in gewone tijden de S. D-
A, P samen met zijn bij-zon van 'tNed.
{Vak-Verbond, een stel eischen de we
reld bad ingestuurd, zooals ze eergiste
ren deed, dan zou men die hebben, ge
lezen en naast zich neergelegd als een
partij-program, van denzelfden aard als
andere programma's van een groep die
alléén niets te zeggen heeft, omdat ze
een kleine minderheid is.
Waarom het dan nu wel iets anders
Schijnt?
Omdat die publicatie thans te kennen
geeft, en trouwens vergezeld gaat van
de aankondiging, dat de sociaal-democra
ten Iiier te lande Zullen probeeren het
zelfde te doen wat hun partijgenooten
in Duitsehland met zoo'n verbluffend
Succes deden, nl, de macht in den staat
in handen nemen.
In een Maandag te Rotterdam door
mr. Troelstra gehouden rede heeft hij op
de vraag: wat is een revolutie? het vol
gende antwoord gegeven: dat een heer-
schende klasse, die totnogtoe de macht
in handen had, afdankt, en plaats maakt
ivp.or de nieuwe klasse, die rijp en in staat
is, te doen wat de omstandigheden
eischen.
Dat is ook werkelijk wat in Duitsehland
gebeurd is.
Of dót echter een reden is', om bet ook
kier te probeeren, en een welslagen zon
van-zelf-sprekend voor te stellen als de
heer Troelstra het gister in de Kamer
deed?
Tegenbver de vast overtuigde, besliste
verklaringen van den heer Troelstra, dat
het revolutie-proces van Duitsehland zich
hier ook zal móeten ontwikkelen, staat
de nuchtere werkelijkheid dat wij hier
niet mee gemaakt hebben, wat Duitseh
land heeft geleden; dat hier slechts een
Schaduw merkbaar is geweest van de ge
weldige spanning die de Duitschers on
dergingen door de ontzettende oorlogs-
eischen, de ontbering, en ten slotte dc
vernedering van de nederlaag, allemaal
cedenen die den aanhang der socialisten
Ongelooflijk deden toenemen, uit oppo-
titie tegen een centraal gezag dat verant
woordelijk werd gesteld voor den oorlog
en vOor de gevolgen. En zou men onsl
werkelijk nu willen laten geiooven, dat
dok maar een aanzienlijke minderheid
in ons land onze regeering verant
woordelijk stelt voor wat wij missen door-
flat de oorlogvoerenden onzen aanvoer
belemmerden?
De voor ieder duidelijke tegenstelling
tusschen Duitsehland en Nederland uit
zich ook hierin dat nog geen half jaar
geleden de S. D'. A. P. hier slechts 22
pCt. der kiezers' achter zich bleek te
hebben.
Toch eischl die kleine minderheid nu
de regeeringsmacht voor zich, op grond
van haar „noodzakelijkheid" en haar
„onmisbaarheid" volgens de termen van
den heer Troelstra, gister in de Kamer
gebruikt.
Noodzakelijkheid, omdat de andere
partijen ,,de zedelijke kracht en het poli-
tiek-staalkundige recht missen om te blij
ven zitten als de beharUgers van de be
langen van het Nederlandscbe volk".
Onmisbaarheid, omdat er een.anar
chie zal komen zoo de georganiseerde
arbeidersklasse niet den doorslag geeft.
iWe zullen ons onthouden van de voor
de hand liggende kwalificaties van deze
aanmatiging. Maai- we geven ieder in
overweging, zich fif te vragen, of er iets
yan is gebleken dat de huidige regeering
het recht zou missen om ie blijven zitten
©Is behartigster van de volksbelangen.
En bovendien: of die verwijzing naar
een anders dreigende anarchie niet dui
delijk een beweegreden verraadt die
niet Voortkomt uit zorg voor het land,
maar uit partij-bezorgdheid voor de ach
ter de S. D. A. P. opdringende revolutio
nairen.
We hebben het eerst in Rusland geziens
dat de sociaal-democraten die de revo
lutie maakten, mioesten wijken voor de
bolsjewikï. En we hebben gezien hoe
in Duitsehland de sociaal-democraten tot
hun afzetlmgseisch tegenover den kei
zer kwamen, o. a. uit vrees dat zij anders
op hun wedloop naar de macht, voorbij
gesneld zouden worden 'door d© revolu
tionairen.
Of echter hier te lande de revolutio
nairen thans zouden hebben geageerd,
als niet de S. D. A. P, tuet haar actie wa.3
begonnen, ïs voor ons zeer twijfelachtig.
jEn in ieder geval is de toestand hier
nog lang niet zóó, dat de S, D. A. P, nu
«Is redder van het vaderland moet wor
den te hulp geroepen.
Dat do periode van ontwrichting, die
we nu doormaken, verschillende ingrij
pende hervormingen vergemakkelijkt, is
waar.
Maar ook dót geeft niog geen reden oïn
aan de minderheid van de S. D1. A. P.
nu de leiding te geven.
De heer Tmelstra moge tien maal in
zijn Kamerrede gezegd hebben dat zijn
partij geen geweld wil wat zijn partij
tracht te dóen, is wel degelijk een
even erge gewelddaad als iedere an
dere gezagsaanmatiging.
kameroverzicht.
KdfcaBr.
Zitting van Dinsdag.
Een revolutiedebat.
Formeel waren alleen de interpellaties
over liet leger aan de orde; in werkelijk
heid liepen de besprekingen telkens
over de gisting die ook in ons land merk
baar isj
Allereerst werd besloten aan den kap
stok van de legerinterpellaties ook op te
hangen een drietal nieuwe vragen van
den heer Wijnkoop over: le. de hou
ding van de Regeering tegenover den £(e-
neraal of den burger Von Hohenzol-
lern; 2e. de houding van den burgemees
ter van Amsterdam tegenover de bewe
ging, daar gevoerd, en 3e. over de situa
tie in. ons land in verband met de ver
wikkelingen in het buitenland.
■Voorts hield de Ministerpresi
dent een redea in den geest van de he
den afgekondigde Proclamatie, en zette
de heer Troelstr» in een lang© rede
de bedoelingen van den oproep der S.
D. A. P. uiteen. Wat daar tusschen door
de Minister van Oorlog en de heer
Ter Laan nog zeiden over de leger-
kwesties, verzinkt naast dat andere in
het niet.
-
Minister Ruijö de Beeren-
broucli gaf allereerst een antwoord in
zake de opperbevelhebberskwestle. Bij
het optreden van dit kabinet bleek, dat
inderdaad een geschil had bestaan tus
schen den vorigen minister van oorlog en
den opperbevelhebber, dat echter voor
de verkiezingen niet tot oplossing is ge
komen. Het tegenwoordige ministerie zal
het opperbevelhebberschap niet handha
ven, het algemeen hoofdkwartier zal
worden ontbonden en teruggebracht op
vredesomvang.
Wat de demobilisatie betreft, de maat
regelen zijn bekend. Bovenal is orde
noodig. Gode zij1 dank, zijn wij buiten tden
-oorlog gebleven. Bovenal voelt de regee
ring de nooden van de minderbedeel
den, wier druk zoo spoedig mogelijk
moet worden verminderd. Met ingang
van 15 November zal het broodrantsoen
op 280 gram worden gebracht.
Stemmen: Er staat in de kranten; 300
gram'
De Minister: Daar staat, dat eer
lang het rantsoen op 300 gram kan wor
den gebracht. Onze schepen zijn op weg
om de 40.000 ton graan te halen. Juist
is, dat drie schepen reeds verlof heb
ben om koloniale waren binnen te bren
gen. De economische onderhandelingen
hebben een gunstig verloop, zoodat bij
een goed einde we binnenkort de be
schikking zullen hebben over groote hoe
veelheden voedingsmiddelen en andere
artikelen, waaraan wij behoefte hebben.
De regeling van het vervfoer is zoo gere
geld, dat we "binnenkort een beslissing
kunnen verwachten. Mogelijk is, dat we
als contrapraestatie gedurende vijf jaar
aan de geallieerden een crediet moeten
geven van 150 millioen, rentende 5 pCt.
Wat de tegenwoordige tijden
betreft, ordeverstoringen, tegen de over-
heidswerkzaamheden gericht, zullen alle
onderhandelingen in gevaar brengen. De
ze zouden voeren tot ontreddering van
het bedrijfsleven en tot hongersnood. Dat
voelt spreker, maar hij gelooft, dat volk
en regeering dien toestand zullen trach
ten te ontgaan. Vooral ten bale van de
laagste klassen is rust noodig, opdat het
jmogelijk is dat we geleidelijk tot een
normalen tijd terugkeeren.
Het zou struisvogelpolitiek zijn, de
oogen te sluiten voor buitenlajndscho ge
beurtenissen, die ook hier invloed kun
nen hebben. Maar daarom mag een krach
tig beroep op het Nederlaudsche volk
niet uitblijven, om zich krachtig aaneen
te sluiten en levensmiddelenvoorziening
le verzekeren. De rechten van ons1 volk
zijn vanouds groot en wettelijk gewaar
borgd. Tegen de eischen van een nieu
wen Lijd mag niemand ongevoelig zijn.
Die vraagstukken kunnen onder gemeen
overleg worden beslist, maar geweldda
digheden zullen slechts de orde versto
ren. En vooral met het oog op de hoop,
dat ions land tijdens de vredesonderhande
lingen gastvrouw zal wezen, moet er rust
en orde wezen. Iedere volksvertegen
woordiger moet daartoe medewerken.
Bedriegt niet alles, dan is het gevaar
vloor oorlog voorbij. De mannen zullen
naar huis' terugkeeren. Zij hebben den
dank van het vaderland verdiend, (Teeke
nen vtui instemming).
De heer Troelstra begon met de
kwestie van den opperbevelhebber. Hij
wiide een duidelijk antwoord hebben,
daar het gebeurde onder het vorige mi
nisterie geen conflict meer was tusschen
tusschen minister en opperbevelhebber,
maar tusschen regeering en kroon.
Als er krachten hier werken, die we
niet kennen, dan geeft dat het volk zeker
heid, dat deze moeten wijken, zooals in
andere landen dezelfde geheime* krachten
moesten wijken.
Maar daarna kwam hij' aan het hoofd
punt- de huidige beweging.
Met zijn vermaning tot orde liad de
premier zich niet te richten tot *de rech
terzijde, ook niet tot de bolsjewikï. Maar
hij richtte zich daarmede tot de sociaal
democratische arbeiderspartij, omdat hij
weet, dat haar leden de teekenen der tij
den verslaan en de gelegenheid willen
aangrijpen om aanspraak te maken op
het overnejmen van de macht in
den slaat.
De Regeering spreekt van orde en rust
maar zwijgt over de politieke aspiratie*
van de arbeiders, aan welke dient te
worden tegemoet gekomen. Zeker, we
hebben toezeggingen gekregen, waarme
de niet alleen de regeering, maar "ook
het volk gelukgewenscht dient te worden
Wij voelen, dat de economische verbete
ringen komen, maar dat lijstje van ver
lichtingen, dat de Regeering heeft voorge
lezen, lieeft met politieke arbeiders aspi
raties niets te maken. De meest konser-
vatieve regeering had dat lijstje kunnen
voorlezen.
■We hebben hier echter, zoo zei tie
heer Troelstra, een deel van ons volk
dat gewend is ernstig te strijden tegen
lovermacht en miskenning van recht. Dat
deel van ons volk heeft in de lange moei
tevolle vorming van zijn kracht, moeten
roeien met de korte nemen in het on
diepe vaarwater, dat men parlementarisme
noemt. Het heeft geleefd onder den dwang
van hen, die de macht over hen Lebben
gevoerd. De arbeiders zullen thans ech
ter een grondslag leggen voor een nieu
wen tijd, en een nieuwe maatschappij:
en als Wij nu van revolutie spreken, dan
is dat geen hongerrevolutie, maar vast
socialistisch Willen.
Wij zjjh ons onze kracht hl dezen tijd
bewust en zullen ons ijiet laten afschepen
met een stukje brood! Wij moeten dé
macht hebben, desnoods met medewer
king van anderen. (Applaus bij' de socia
listen). Thans zijn wij tegenover de ar
beiders, het volk, en de geschiedenis niet
verantwoord, als we niét aanspraak ma
ken op onze macht.
De premier zegt: Maak geen herrie,
maar wij willen geen anarchie, geen
bloedvergieten.
■Vervolgens ging de heer Troelstra
verschillende punten van de eischen der
S. D. A. P. na, en de verhouding dezer
partij tot de andere partijen links.
En daarna besprak hij de vraag: WelJ
ke is onze rechtsgrond? Maar deze vraag
is niet gemakkelijk. Wij zien, dat déze
regeering zich handhaaft door geweld.
Maar zij kan niet steunen op het leger:
dat is gebleken, als het knijpt. Het leger,
bestaande uit mannen van het volk, is
door de. heerschende klasse behandeld
,op een wijze die haat heeft gewekt. Dat
kan men overal waarnemen.
Na (de hervormingen in het leger aan
gekondigd, gaat er geen gejubel op voor
deze regeering, maar voor de sociaal-de
mocraten. Naast het leger wil de regee
ring steunen op de politie, maar de po
li Lie kan zij niet meer gebruiken De po
litie is tenminste voor revolutionair
Uw burgerlijk stelsel is langzamerhand
verrot geworden! En. als ge geweld wilt
gebruiken, zult ge geweld moeten over
winnen, dat sterker is dan het uwe. Wel
nu, als gij den steun mist, diende noodig
hebt, 'dan hebt ge geen rechtsgrond om
te regeeren.
Onze rechtsgrond is onze noodza
kelijkheid en onze onmisbaarheid. De
noodzakelijkheid is dat wij de macht
die we nu kunnen grijpen, ook moeten
grijpen oni de hervormingen in te voe
ren. Zes-en-twintig is geen 50! maar wat
is er na de verkiezingen gebeurd Welke
débdcle heeft het militarisme geleden?
Maar hoe weet gij dat wij bij' de volgende
verkiezingen niet meer leden zullen heb
ben? (Geroep. Minder!) Maar dc-vraag
is trouwens niet gelegen in de meerdere
vrijheid, maar in de kwaliteit. Deze
regeering is niet degene, dié de groote
sociale eischen kan inwilligen. Zij mist
de groote zedelijke kracht èn het staat
kundig recht om daar te blijven zitten!
En grijpen we niet in, dan zullen we
straks overgeleverd worden aan iets dat
gedekt wordt door den naam van revolu
tie, maar dat moord is. En de over
weging, dal geen burgerlijke partij in
staat is om de fegeertaak nu te vervul
len, zal ons het recht geven tegenover alle
praterij van stemmingscijfers in le grij
pen. Wij moeten onze eischen onver
biddelijk handhaven. Daarvoor hebben wij
onze georganiseerde arbeiders opgeroe
pen om de regeertaak oven te nemén.
En kunstmatige tegenstand onder welke
mooie leus ook zal niet baten!
ïn de woorden vun den premier mist
spreker gelukldg elke provocatie. Zijn
woord is er meer een van ernstig ver
maan,
c
We hebben, ter kenschetsing van het
geen de socialisten willen, deze rede van
den heer Troelstra uitvoerig weerge
geven voor zoover onze plaatsruimte het
toelaat. Voor eenige opmerkingen waartoe
ze aanleiding geeft, verwijzen we naar
hetgeen we aan het hoofd Van dit blad
schrijven.
Echter zou dit verslag zeer onvolledig
zijn wanneer we niet er bij voegden dat
de rede herhaaldelijk werd onderbroken
door interrupties van den heer Wijn
koop. -Want ook dat is zeer kenmer
kend voor den toestand.
EEN PROCLAMATIE VAN DE RE
GEERING.
Door de Regeering is, zopal's we rëeds
kort op het bulletin van hedenochtend
meldden, uitgevaardigd eene door alle
Ministers onderteekende proclamatie van
den volgenden inhoud:
In deze meer dan ooit nloeilevolle tij
den, ziet de Regeering zich genoopt een
dringend beroep te doen op de medewer
king en den steun van alle medeburgers*
De oorlog behoort tot het verledene,
maar hersteld is nog allerminst de ont
wrichting van het economische leven
Alleen met inspanning van alle krach
ten zal het tijdperk, waarvoor wij thans
staan, voorbijgaan, zonder de meest ern
stige rampen met zich te brengen.
Mochten onlusten of erger den richli-
tigen gang van zaken belemmeren, dan
moet het ergste worden gevreesd'.
Het voorbeeld van Rusland is' een on
miskenbare baken.
Last tot demobilisatie, voor zooveel
zulks slechts eenigsizins mogelijk ï$,werd
reeds gegeven.
Zorg is gedragen, dat de. gewezen sol
daten niet radeloos zullen zijn.
De militaire voorraden worden ter be
schikking van de burgers gesteld.
Daardoor zullen tal van lichtloozo ge
zinnen in het bezit van petroleum worden
gesteld»
Vijfhonderduizend paar militaire
schoenen komen ter beschikking.
Goedkooper onder- en bovenkleeren
worden dezer dagen op groote schaal
verstrekt.
Het broodrantsoen wordt over eenige
dagen van 200 tot 280 gram verhoogd
Kwaliteit en voedingswaarde zullen ver
beteren.
Vet en koloniale waren wordeu uit
Indië spoedig verwacht.
In ruime mate zal afslachting van paar
den en schapen ten behoeve van de
vleesclivoorziening plaats hebbCn.
Do handelsvloot is op het punt van
uil te varen.
Een voorloopige beschikking met de
geallieerden waarborgt ons de spoedige
levering o. a. van 50,000 Ion tarwe, 2000
ton cacao, 6000 ton petroleum, 1000 ton
benzine, 1700 ton soda eu zeep, 3000
ton looistoffen, 4000 ton katoen. 1000
ton wol'.
Uit Amerika kunnen bovendien 40,000
ton graan, uit Engeland wollen en katoe
nen garens en goederen worden aange
voerd.
Alle schikkingen met het buitenland
worden op Losse schroeven gezet als
het wettig gezag wordt aangetast.
Moge het gezond verstand' van de over
groot© meerderheid onzer bevolking en
vooral de minder bedeelden bewaren voor
de naamlooze ellende welke haar deel
zal zijn als de geregelde gjang van zaken
wordt verstoord.
Volk van Nederland! Gij' hebt uwe
positie zelf in handen!
■Tegenover de aankondiging, dal een
minderheid ngar de macht zal grijpen
heeft de Regeering besloten in het be
lang van de rechten en vrijheden van het
gansclie volk het gezag en de orde" te
handhaven.
HET CHR. NAT VAKVERBOND.
Het Christelijk Nationaal Vakverbond
richtte tot alle Christelijke Vakorganisa
ties een schrijven, waarin wordt ver-
zoGht bij de komende gebeurtenissen
trouw te blijven aan bun beginsel en
niet mede te gaan met eenige revolutie.
Heden wordt in Den Haag een groote
vergadering gehouden met alle besturen
der Christelijke Vakorganisaties, waar na
der bepaald zal worden de houding door
liet verbond en de organisaties aaö te
neme». j
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De afgetreden Keizer.
De Londensche berichtgever, van hel
Hand. seint:
Van vele zijden, zelfs van zeer gema
tigde lieden, hoorde ik krachtige protes
ten legen liet feit, daL Nederland den
keizer gastvrijheid verleent. Algemeen
verklaart men, dal hij aan de geallieerden
moet worden uitgeleverd.
De „Evening Standard" verklaart, dal
de toestand, ontstaan door de ontvangst
van den ex-keizer in Nederland, zeer on<
aangenaam is» „Vooreerst hebben de ge
allieerden, en naar wij veronderstellen
ook de Duitsche revolutionaire regeering.
ernstige bezwaren van practischen aard
tegen het gebruik van het slot „Midr
dachten" als centrum van Duitsche intri
ges en reactionaire samenzweringen. De
Nederlandscbe regeering is door dezO
Duitsche invasie in een zeer onaange
name positie geraakt. Zij moet kiezen:
aan den gevallen man een wijkplaats te
weigeren of veroordeeld te wordendoor
de geheele beschaafde wereld, die wenscht!
dat de afstand te Spa definitief zij De
plicht der geallieerden in liun eigen be
lang, in dal der menschheid en zelfs in
dat van den nieuwen Duitschen staat, ligt
voor de hand.
Napoleons terugkeer van Elba leert ons,
dat de Nederlandscbe regeermg "Willem
van Hohenzollern moet beschouwen als!
een gevangene en bereid moet zijn, hem
bij de onderteekening der vredesvoor
waarden uit te leveren. Maar veiliger,
en beter Zou het zijn, ons onmiddellijk
van dien man te verzekeren. Wij hopen>
dat daartoe onverwijld stappen zullen
worden gedaan. Een tweede reden is,
dat zijn onschendbaarheid een groote
onrechtvaardigheid zou jfïjn en een ge
vaarlijk precedent. .Wij zullen er op aan
dringen, dat één der vredesvoorwaarden
moet luiden: bestraffing der 'Duitsche
overheidspersonen, die misdaden pleeg
den tegen de ïnenschelijkheid en hef
volkenrecht. Hoe kunnen wij anders con
sequent den vooraaamslen misdadiger zijh
schuld doen boeten op gronden van
rechtvaardigheid en raadzaamheid? Het
is noodzakelijk, dat de ex-keizer wordl
uitgeleverd."
Het uitvaren der visschers-
vloot.
Het bestuur der Vereeniging van ree-
ders van visschersvaartuigen te IJmuiden
heeft van het bureau „Uitvaren van sche
pen" een schrijven ontvangen, waarin
medegedeeld wordt ddat het uitvaarver
bod der stoom-visschersvaartuigen is op
geheven.
De vaart zal niet onbelemmerd kunnen
hervat worden, aangezien daartoe de be-
ncodigde bunkerkolen niet kunnen wor
den verstrekt. Allereerst zal dus gewerkt
dienen te worden voor de binnenland-
sche visch voorziening.
Efigelsche gevangenen.
Het Engelsche consulaat te Rotterdam
heeft bericht ontvangen, dat honderd
duizend uit de krijgsgevangenschap ont
slagen Engelschen gereed staan om uil
Duitsehland over Rotterdam naar Enge
land terug te keeren.
Over de grens gekomen.
Maandag is te Winterswijk over de
grens gekomen prins Bngelbert von Croy
uit Duimen, die uit vrees voor uitspattin
gen van revolutionairen en het Vrijlaten
der krijgsgevangenen uit het nabij de stad
gelegen kamp, zijn kasteel had verlaten.
VI uchtjelingeu.
De te Neuzen verblijvende Belgi
sche vluchtelingeu keerden Woensdag la-
rug naar Selzaete en omgeving.
Geen uitvoer levensmiddelen.
De Minister van Landbouw vestigt er
met nadruk de aandacht op, dat geens
zins in uitzicht kan worden gesteld ol
en wanneer uitvoervergunningen voor
voorraden levensmiddelen zullen wordeu
verleend, doch spreekt integendeel de
verwachting uit, dat, gezien de nog zeer
abnormale omstandigheden, deze goede
ren voor binnenlandsche behoefte noa-
dig zullen kunnen blijken.
De minister zal niel schromen, ten
einde voor binnenlandsche behoefte de
beschikking over zoodanige voorraden te
verkrijgen, tot inbezitneming daarvan
krachtens de bepalingen der Distributie-
wet over te gaan, waarbij geen rekening
zal kunnen worden gehouden met de
prijzen die voor die goederen, met het
oog op uitvoer na den oorlog, zullen zijn
of worden betaald.
dutbibutig en productie.
Margarino,
Non* de ,,N. R. Ct." verneemt, zal on
geveer 3e helft van den Voorraad grond
stoffen teï* fabricage v&n margarine, lig
gende in de stelling san Amsterdam, tea
beschikking worden gesteld.