HiDDELBURQSCHE COURANT i!o. 264 Vrijdag- 8 Mov®mï>e3? 191& 116' jgsrgsig Abonn, prijs per kwartaal te Mid delburg en bij de» agenten in -Vlissingen en Goes 'f 1.55, per post f 1-75. Advertentien 20 cent per regel Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen vfcn 1—7 regels f 1.50. Bovenstaande advertentieprijzen worden met 20®, toeslag verhoogd» KAMEROVERZICHT. (Dwepde Kn'bïer. Zitting vpn Donderdag. KVe titemen in dit nummer onder „Uit de Pers" een protest van het Handels blad op legen de „flauwhartigheid" van 't pleidooi van den heer Troelstra om oïis niel te verdedigen als wij worden aan gevallen. Hetzelfde protest kan echter gelden tegen het slot van de gister dolor, deni heer Mrircjiaht uitgesproken rede; want de strekking daarvan was dezeUdfc. De oorlog is thans beslist, al kan [niet rulk<eud worden, dat Duitschland- toog sterk is. Maar de nieuwe Duitsclie regoering zal er niel aan denken om van een nieuw avontuur een kleine maar kranige natie het slachtoffer te maken. Alen vreest voor Limburg, Maar Duitsch- land zal er wel voor waken zijn front iiljog te verlengen met de Nederlandsche grens. Diezc is steeds precie,s ontzien dooi' de Duitscbers. Nu,1 Jdle andere partij. Laat ons kalm en koelbloedig overwegen een schen ding onzer neutraliteit door de Geassoci eerden. Zon dan iemand er aan denken, legen de Geassocieerden in oorlog tc igaan? Dal is een onmogelijkheid. De Begeering die dat zou doen, zou stapel gek zijn! Wij behoeven niet met een brutaal gezicht tegen de Geassocieerden te zeggen: pas op, anders slaan we er top! Ze weten zoo goed als wij, dat we dal niet kunnen en behoeven niet te doen ot zij dat niet weten. Wat wo nu kunnen laten gelden is een vertrouwen, dat de entente loyaal zal wezen en rechtvaardig. Zij zou een figuur als modder, slaan als ze (ons aanviel. De heer Scheurer: Dat is een zwak vertrouwen! De lieer Marchant: Dat is een sterk vertrouwen en dat hebt gij eigenlijk ook! De heer Ketelaar. Natuurlijk De heel- Scheurer: Neeh.1 De heer Marchant: Gaat gij dan, als regeeringsman maar tegen de entente vechten, als z>j de Schelde forceeren! Spreker vraagt geen antwoord van de fegieering, maar ook geen protest. Minister RuysdeBeerembtouck: Dat krijgt u zeker niet! Den heer Marchant was het er alleon om Ie doen, dit in het Openhaar uit te spreken omdat hij er een afkeer van heeft de zaken anders vppr te doen, dan zij zjja. Hel is olns een raadsel hoe iemand in de positie van partij-leider ais de heer Marchant bij 't uitspreken van zulke woorden geheel voorbij kan zien, dat de kwestie van schending van ons grond gebied niet uit is met het eindigen van de vijandelijkhedendat bij de vredes onderhandelingen gebiedskwesties kun nen ter sprake komen, waarbij wij zeer hauw betrokken zijn, en dat het voor de wijze van behandeling dier kwesties een groot verschil maakt of wij ons voor nemen te kennen geven ons niet zonder verzei een Of ander gebied afhandig te laten maken, dan wel of we zooals de heer Merchant, i-eeds bij voorbaat een re- gcering, die de gedachte aan zoo'n ver zet mocht laten opkomen, stapelgek" verklaren. Onvoorzichtiger verzwakking van Onze eigen positie is wel niet denk baar. Er zijn dan ook in de Kamer reeds eenige prolesten op gevolgd. De heer v. d. Voort v. Zijp kwam Op legen Üe bewering van den heer Troelstra, dat nu de .Vlaamsche kust aan de Geassocieerden is, alle gevaar voor ons land is geweken. Er zijn er, zei de isprekcr, die voor een andere opvatting eenigen grond hebben. Spreker acht, mèl de Regeering, het gevaar het grootst in het laatste stadium van den oorlog, en dat eerst demobilisatie mogelijk is, als de Oorlog uit is. Wat de lieer Marchant zeide over de Schelde, noemde de heer v, d. Voort hel meest naïeve verbouwen in het goed recht, aan welke zijde dan ook le vin den. Dat standpunt wordt door geen en kelen antirevolutionnair gedeeld. Hel standpunt, dal wij met alle kracht onze neutraliteit moeten verdedigen, is, spre ker is er van overtuigd, ook dat der Rc-jgr ering. Ook de heer v. d. Laar, hoewel er kennend dat do kans op een inval vrijwel ondenkbaar is geworden, protesteerde roet kracht tegen den raad van den heer Marchant om de^geallieerden maar te la ten liegaan als zij mochten komen. Later op den middag kreeg do heer Marchant echter nog steun. Maar het was er een van een soort dat den heer Mar- chfJ.t niet bijzonder aangenaam kon zjjh, want de steun kwam vande Wijnkoop, Al die dingen werden gezegd in het voortgezette debat over de legerinterpel- Ialics, De heer Marchant heeft daarbij uit voerig over de kwestie van den opper bevelhebber gesproken. Met diens aftre den is de toestand nog niet verbeterd. De "heer Snijders is slechls een symp toom van den geest der officieren, en door het symptoom te verwijderen, neeuty m< n nog niet de kwaal weg. iWat er heeft ontbroken aan het per- sf/iorJijk contact met het leger, moet wqjr- den hersteld. Als er eenvoudig een an der komt, komen wij niet vooruit. De ge volgen van het opperbevelhebberschap ziin zeer ingrijpend, en ook de Kamer lijdt tnder die gevolgen. De Kamer vraagt in de stukken naar diens oordeel. Pat is verkeerd. De Kamer vraagt alleen het oordeel van den Minister, niet van een ambtenaar. Spreker herinnert aan de legerorder van generaal Snijders over het smokkelen, dat z. i. de neutraliteit niet in gevaar bracht. Toch was zijn laak gedurende vier jaren weinig anders dan politietoezicht oefenen tegen het smok kelen, S De positie van den opperbevelhebber -an land- en zeemacht was een unicum. Nergens anders in de wereld heefL men zulk een opperbevelhebber. En alsof het nog tiet genoeg was, hadden we hier het merkwaardige verschijnsel, dat frjfdók nog cl ef was van den generalen staf. Eer. onmogelijke taak! Maar dat was zijn jee stalles zelf doen! Dat ademt ook de hem gegeven instructie. Als er eens in fond. dat de opperbevelhebber niet stond onder bevel van den Minister van Oorlog o* Marine, maar alleen onder de heel» Regeering; als er eens in stond, dat een bevel aan hem alleen kon wor- gegeven bij Koninklijk besluit, door alle Ministers gecontrasigeerd; als er eens stond, dat hij op eigen gezag vijande lijkheden kon beginnen, zou dan nog iemand onzer één nacht gerust slapen? En sprekers onderstellingen zijn toch, naar hij hier en daar heeft gehoord, niet geheel uit de lucht gegrepen. Zoo heeft men altijd over de positie van den opper bevelhebber hooren spreken. Spreker hoopt, nu generaal Snijders is heengegaan, dat zijn opvolger niet meer zal steunen op zulk een instructie. De voorzitter zegt, dat de heer Mar chant onderslellenderwijs sprak over de instructie v.an den opperbevelhebber, doch dat de Regeering' hem mededeelt', dat er geen bezwaart is tegten publicatie van dat stuk. De lieer Marchant kan dün mede- deelen, dat wat hij ónderstellenderwijs. zeide, naar zijn opvatting toet den wer- kelijken inhoud der instructie overeen stemt. Aan het slot van de zitting kwam de heer Troels;tra eenige zeer gewichtige vragen stellen over deze bevelhebbers- kwestie naar aanleiding van ernsfigte Bn hardnekkige geruchten. Volgens deze geruchten zon de vorige Minister van Oorlog, de heer De Jonge, een scherp conflict hebben gehad met den opperbevelhebber, en zon wanneer deze Minister zijn zin had gekregen, reeds enkele weken vóór de verkiezingen de opperbevelhebber zijn ontslagen, daar de vorige Regeering zich met dit ontslag had vereenigd. Dit ontslag zou aan de Konin gin ter teekening zijn voorgelegd, maar de Koningin zou hebben gewei gerd dat ojntslag te ondertee kenen, terwijl de vorige Regeering in die Weigering heeft berust om verschil lende .redenen. (Tevens stipte de spr, aaa dat het ver- leenen van het ontslag nog' met in Ida Staatscourant gestaan heeft. De heer Troelstra achtte dit alles van zoo groot belang èn voor de handhaving van ons parlementair stelsel, èn om "bekend te zijn met de verschillende stroomingen op militair gebied ia de hoogste kringen cn den hoek, Waaruit die stroomingen kor men, dat spreker heeft gemeend nog vóór het antwoord der regeering deze in de gelegenheid te moeien stellen daarover opheldering te geven. Dat in deze zitting levens voor Let eerst een vrouwe slem in de Kamer klonk nl. door een rede van Suze Groene weg kunnen we wegens plaatsgebrek slechts kort aanstippen. gemeen do aandacht gelrokken dat van de vier interpellanlen in het „Harskamp debat" de leider der sociaal-democralen de heftigste was, zich het minst bij zijn onderwerp hield, en klaarblijkelijk op „hoog politiek effect" uit was, d. w. in de eerste plaats partijpolitiek voerde Generaal Snijders, zoo constateert liet blad, valt als slachtoffer van de ontevre denheid zooals die ia Troelstra's rode tot uiting kwam: De ontevredenheid in het leger is out zaglijk groot. En tegen zulk een stem ming helpt gieen redeneeren. Positie ne-' men is het eenige, ook al brengt dat den schijn mee, dat do regeering1 wat le veel toegeeft. Overal om ons heen gist 't en woelt 't. Het Bolsjewisme van Rus land, overgeslagen naar Oostenrijk en Hongarije, ook reeds naar Kiel en wie weet waarheen nog het is nu geen tijd voor halve maatregelen. „Staat gij ste- vroeg! de lieer. 'Troelstra aan de re geering'. „En voelt gij niet dat gij staat op een vulkaan, en zijt gij niet bezig door de meest onoordeelkundigeaiaal- -regelen de werking van dien vulkaan te versterken?" De minister van oorlog heeft 't niet alleen een eisch vaa voor zichtigheid maar ook een eisch vau bil lijkheid geacht, in dat. opzicht geen twij fel te laten bestaan. Hij breekt met de sleur, laat ons hopen, zijn opzienwekken- de daad zóó te kunnen .uitleggen. Uit een hoofdartikel in Het Vlo 11c met het opsclirift „Het militairjsme ver slagen", halen we de volgende regels aan ,Of daarom nu in eens al onze cisriien weoschen zijn vervuld? Natuurlijk niet, Den minister moet eenige tijd wor den gelaten, om zijn reorganisatie te. ver wezenlijken. De "opleiding der officieren en, wal 'daar nauw mee samen hangt, de regeling van hun aanstelling en op klimming, het strafstelsel, ziedaar al een paai' vraagstukken, die niet in één nacht kunnen worden opgelost. Over den geneeskundigten dienst heeft de minister in het geheel niet gesproken. Wat de mo bilisatie betreft, meende hij, daar slechts de helft van het leger onder de wapenen en van de andere "helft nog geregeld een derde deel met verlof is, aan liet naar tuis zenden van verdere lichtingen voorshands niet te mogen denken. Onze Kamerfractie is van een andere meeoing. Zij is van oordeel, dat in de omstandig heden van het oogenblik tiö jongis te (wee lichtingen, versterkt met de 16000 vrijwil ligers die onder de wapenen zijn, voor het nakomen van onze neutralileitsplich- ten voldoende zijn; zij stelt dus voor, de rest van het leger naar, huis te zenden. Bij de verdediging hiervan heeft Ter. Laan er den nadriik op geleg'd, dat de regee ring haar plannen te gemakkelijker zal doorvoeren, naarmate het actieve deel van het leger kleiner is. Reeds hieruuit blijkt, dat onze partij niet van plan is, nu de regeering1 leen eind weegs haar kant uit gaat, zich met dit eerste, aanvankelijke succes tevre den te stellen. Integendeel, het komt er nu op aan, te zorgen dat „de nieuwe geest", laat ons liever zeggen de demo- kratie, in alle geledingen van liet léger doordringt, in de heele militaire orga nisatie en in alle militaire instellingen vmvll vpr\W7Anliil:t De helnntfriikxt© »iak UIT DE PI SBB. Hetaftredon van den opper b,e vel he bber. Het Nieuws van den Dag sfchreef O. o,: Voor zooveel idit optreden van den mi nister van oorlog levens Uitgelegd kan worden als een concessie aan de uitda ging' van mr. Troelslra, lean het moeilijk wordeu goedgekeurd, want het heeft al- wordt verwezenlijkt. De belangrijkste taak daarbij hebben de dienstplichtigen zelf le vervullen. RichLing en middelen "kunnen in het Parlement worden aangewezen en bekrachtigd; maar als er waarlijk df.mo- kratie in het leger zal Zijn, en niet bloot democratische vormen, dan moet Sij wor den gedragen door het rechtsgevoel, hot besef van eigenwaarde en bet organi satorisch begrip van de massa der dienst plichtigen. Onze Bond, met zijn vele vertakkingen, die tot nog toe een veelal hopeloozen strijd voerde tegen rech teloosheid en verwaarlozing, tegen een despotisch bewind en alle misbruiken die daaruit voortspruiten, ziet zich plot seling een veld van vruchtbaren demo- kratisclien, opbouwenden strijd voor vrij heid, recht en welstand geopend." Flauwhartigheid. Het JAlg. Handelsblad" schrijft: De heer Troelstra heeft ons Land en vcoral de deelen van ons land, waarop buitenlaudsche annexionislen een begeo- rig cog gejagen hebben, gieen goeden dien t bewezen door de woorden die hij gisteren in de volksvertegenwoordiging heeft gesproken. Woorden, waaruit op nieuw bleek hoe bij dezen volksleider elk belang ondergeschikt is aan het streven naar poliljeke macht, dat is dus aan het verwerven van de volksgunst. Do heer Troelstra verklaarde, dat, in dien een macht, belangrijk sterker dan de onze a ons land binnenviel, wij geen pogingen moesten doen ons land te ver dedigen, en verder dal ons leger eigenlijk niet tot veel verdedigen in staat was. De twee opmerkingen samengevoegd kwa men hier op neer, dal wij ons tegen geen enkelen inval, tenzij van een zwakkeren w]at wel uilgesloten is moesten ver zetten. Het is ons met den besten wil ter wereld niet mogelijk een andere uit legging aan des heeren Troelstra's bewe ringen te geven, Al» er één ding zeker, is, dan ia het wel dat een zwakkere slechts dan in be trekkelijke veiligheid kan leven, wanneer de sterkere weet: ja, ik kan hem over- wninen, maar niet dan ten koste van groole offers, ten koste van offers, die i-£ er niet voor over heb. Een zwakkere, d'e aan het rekenkunstig© sommetje, dat de heer Troelstra wü laten uitrekenen, dc beslissing wil laten en niet aan de wapenen zelf, geeft zich reeds bij voor- Laai over en noodigt de op. buit beluste vreemde mogendheid uit te doen wat zij graag zou willen doen. Qui se fait brebis, le loup le mange. Nog daargelaten, dat wij gelooven, dat de sombere woorden over de weinige paraatheid van het leger' onjuist zijn wat Is er over buitenland- sche legers, het Fransche b.v., niet veel slechts gezegd vóór zij in den strijd gin gen en daar hun waarde toonden! gelooven wij niet alleen, dat het verraad aaa de zaak van ons land dit juist thans niet om er iets aan te verbete ren! zoo luide te verkondigen, maar dal ook het hoogste belang van ons land .cht; dat wij onwrikbaar bij ons besluit blijven den vaderlandschen bodem, zij hel ten koste van groote offers, te verde digen en de heeren in het buitenband daarvan goed te overtuigen. Wie goed begrepen heeft, dat de ge associeerde mogendheden een vrede met Oostenrijk willen, die in niets achterstaal bij den zoo gehekelden vrede van Brest Litowsk, wie begrepen heeft dat de raal- .te imperialistische eischen van Italië, die met recht en zmlionaliteit>gevoel vol strekt niets to maken hebben, door de strijders voor het zelfbeschikkingsrecht der volkeren worden aangemoedigd en gesteund, die moet voelen dat onze inte griteit in het gevoel voor recht cn de fraaie idealen der geassocieerde mogend heden een onvoldoenden waarborg vindt. Die waarborg wordt zéér veel grooter, indien zij welen dat onrecht tegenover ens niet dan ten koste van. strijd ge pleegd kan worden. Het is een geheel andere zaak voor de vergaderende impe rialisten van den „volkerenbond" het ,zc 1 fbeschikkingsrecht" aan een deel van Nederland te ontnemen, wanneer zij we ten dat hun eisch beantwoord zou wor den met een vriendelijk papieren protest Nederland en een verklaring van mr. Troelstra, dat een. militaire strijd wellicht in ons nadeel zou uitloopen, dan wanneer zij beseffen, dat zulk een daad ook in de uitvoering geheel gelijk zou moeien zijn n dc invasie van België in 1914. Het zijn waarlijk geen droombeelden, die wij naar voren halen. De psyche der staatslieden, die thans den vrede aan Europa willen. breDgen, is zoodanig, dat de mogelijkheid volstrekt niet is uitgeslo ten, dat toegegeven zou kunnen worden aan het drijven van imperialistische Bel gen, die stukken van ons land zouden villen rpoven en duizenden Nederlan ders zou willen dwingen tot een door hen weinig beminde volksgemeenschap te behooren. Niets kan een dergelijke daad meer in de hand werken dan flauwharLige woor den als door den heer Troelstra ge sproken. Niets zal met grooter zekerheid dat gevaar afwenden, dan het vastbera den besluit van het geheel© weerbare Nederland, dat met de wapenen in de hand de integriteit van ons land zal wor den gehandhaafd. IIET VORIGE KABINET, Een dezer dagen hebben de leden van het afgetreden kabinet, benevens de vroeger reeds afgetreden ministers de hee ren Rambonnet en Boskoom ten huize vaö den vroegeren premier van dat kabinet, minister van staat mr. Gort van der Lin den, dezen een herinnering aangeboden) aan den tijd van samenwerking met hem* Bij monde van een der oud-ambtge- nooten werd staatsraad Gort van der Lin den een prachtig bewerkt zilveren pre senteerblad aangeboden, waarvan het me daillon een blik vertoont op het bekende: Torentje, dat gedurende vijf jaren hef werkvertrek van den oud-minister is ge weest. Om dat medaillon zijn de origineel© hzndteekeningen gegraveerd van de deel nemers aan dit souvenir» LEENING OF. HEFFING? De oude kwestie van een heffing van het kapitaal ter delging van crisislasten vprmt weer een groot deel der nlge- meene aldeelingsbeschonw'mgen van de Tweede Kamer over het voorsteL lot eangaan van een leening van 35Q mil- lioen. „Verscheidene" leden zeiden prnstige bezwaren te hebben legen dat voorstel, met verwijzing naar de groote financieel© eisclien die de sociale maatregelen, o.a. wonincvoorzienjng in de toekomst aan de schatkist zullen stellen. Door deze leden werd betoogd dal een ingrijpendp wijzi ging zal moeten worden gebracht in de verkrijging van staatsinkomsten. Als zoodanig werd door verscheidjenen een heffing van hel kapitaal onvermijdelijk geoordeeld. Er waren „enkele" leden die de op- Lossing meenden te zien in opvordering van elke oorlogswinst en nationalisce- ring van hel grondbezit. „Zeer vele anderen" betwijfelden niet, dat de zooeven. aan de hand; gedane op lossing theoretisch althans, zeer een- vouaig is. Wel betwijfelden zij ten sterk sle of de oplossing door het overgroole deel der bevolking als billijk zou worden geprezeu. ,Vele" leden meenden echter ook, dat een min of meer p endemisch debat over dezö denkbeelden thans ontijdig is, wijl liet thans niet gaat om eenje finale op lossing wan de dekking der crisisuitgaven, doch slechts om eene kasoperatie, die voor allerlei oplossingen ruimte laat. NEDERLAND EN DE OORLOC. Onze graanschepen. Het departement Van buitenlands ;he> zaken deelt mede. Nadat de Duitsehe regeering1 zicli be reid had verklaard vrijgeleide te ver strekken aan Nederlandsche schepen tot een totaal van 50.000 bruto regiaterton, ten einde graan voor ons land van over zee aan le voeren, zijn onverwijld maat regelen genomen tot uitzending der, schepen. Aanvankelijk lag het in Üe bedoeling deze schepen naar Zuid-Amerika te zen-i den, alwaar volgens de vroeger gedane toezegging der geassocieerde regelin gen nog pl. m. 45.000 ton graan ter, beschikking der Nederlandsche regee ring werden gehouden. fntusschen verklaarde r de reg&ermg der Vereenigde Stalen geen bezwaar 16 hebben legen den aankoop van een ge deelte van dat graan in Noord-Amerika. Aan Hr. Ms. zaakgelastigde te Was hington is daarop verzocht de regeering der Vereenigde "Staten te vragen, of wellicht de geheel© ,45.000 ton in Noord-Aïnerikaansche havens beschik baar kon worden gesteld, zulks met het oog op den nijpenden voedseltoestand hier te lande. Hierop is een bevesti gend antwoord der .Vereenigde Stalen ontvangen. In afwachting van dit antwoord wa ren "Spoedshalve acht stoomschepen reeds naar No.ord-Amerika vertrokken. Niet voor onze verantwoorde lijkheid. Aen het slot van het gisteren gemelde draadlooze bericht uit Moskou betreffende de weigering onzer regeering om een ver tegenwoordiging van de Bolsjewiki-regee- rlng te ontvangen, stond de opmerking dal het woord thans is „aan de volks- 'uiysj's in Nederland". Ter voorkoming van misverstand zij er op gewezen dat die slotopmerking ook een onderdeel was van het telegram uit Moskou Het is de Moskausche regeering ei bJthans haar persbureau dat dit be roep op de volksmassa hier doet. Gisterenavond heeft te Amsterdam aan t eind van een vergadering van den Rev. Soc. A rouwenbond reeds een straatbe- tooging tegen de niet toelating plaats ^e- had De politie joeg haar uiteen, waarbij' een meisje en een man vrjj ernstig ge- woud werden, 1» M Ijn e n In de afgeloopen maand October zijn op de Nederlandsche kust aangespoeld 228 mijnen, waarvan 208 van Engel- schen, 17 van Duitschen ten 9 van on bekenden oorsprong Op ech mijn ge loop en. (Het Nederlandsche stoomschip ,,Ber- üisse", van de rccderij P. A. van Es Co., te Rotterdam, .951 ton bruto gropt, in 1915 gebouwd, is 7 mijl Zuidoost van Oeland op een mijn geloopen en gezon- ken. De opvarenden zijn te Kalman geland. Gedecoreerd Jhr. R. de Muralt en dr. J. J. van; Barmen 't Loo hebben van de Belgische regeering de Belgische militaire medaille voor diensten aan het Belgische front ontvangen. Eejx Hollanusch dokter gevan gen genomen. In het .Volk wordt door een specialen verslaggever aan de grens in Zeeuwsch- .Vlaanderen het volgende meegedeeldj: De Hollandscbe arts Erdmans uit Maas tricht was uit nieuwsgierigheid naar Sas van Gent gekomen mei zijn vrouw. Zij -wilden hier wat van den oorlog zien* Des morgens vroeg was hij, ons óanks de waarschuwingen van zijn vrouw, naar de grens geloopen. had daar al lerlei onbeduidende vragon aan dp Bel gische posten gesteld, was op Belgisch gebied gekomen en toen gearresteerd en weggevoerd. "Waarheen.-hij govQcrd w^s, wist niemand en., zijn vrouw liep in groolen angst te Sas van Gent De Holkmd-che militaire autoriici^en iipn.teh kennis van het geval eri beloofde'n jondcTr handelingen met de Belgen gullen voeren, om den ar.ts weer vrjj tc kragen'. P,

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1918 | | pagina 1