7 n s 260 Maandag 4 November lëlË» 116* «saargasi Abonn. prijs per kwartaal te Mid delburg en bij d© agenten in Vlissingen en Goes f 1.55, per post f 1.75. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen ven 1—7 regels f 1.50. Bovenstaande advertentieprijzen worden met 20 °/o, toeslag verhoogd. 3111111.1111. NEDERLAND EN DE OORLOC. Du it se lie schepen,. Zaterdag kwamen weer zeven Duitsche zee boo ten van Antwerpen gevlucht. Ze zijn. te Hans weert aangekomen. De namen der booten zijn: Santa, Fé, Schild- turm, Erica, Almeria, Zora, Venus' Hanau. Te Vlissingen zijn Zaterdag op de ireede gekomten de Duitsche stoom schepen Venus en. Miargaretha Holzer, komenue van Antwerpen. Zondag hebben zij de reis door het kanaal van Walcheren; voortgezet. F.ransche krijgsgevangenen. Zateroag kwamen te Vïissingen| 1-10 Fransche krijgsgevangepen aan die uit DuilsehLatid naar ons land gevlucht zijn, en die Zondagmorgen met de boot paar Breskens overstaken' om over België hun vaderland weer te bepeikep. o Een malsschip uit Afrika. Men herinnert zich, dat in Transvaal reeds lang het voornemen bestond, den stamverwanten Nederlanders ter, tege moetkoming in hun voedselnood een la ding maïs te zenden. Volgens de Zuid- Alrikaansclie bladen is er thans een re geling getroffen met de autoriteiten om 8000 ton naar Nederland le kunnen di- rigeeren. a DISTRIBUTIE EN PRODUCTIE. Aardappelen, De minister van landbouw brengt ter kennis van belanghebbenden, dat de re- geeringscommissarissen, belast met de rijksgraanverzameling in de provinciën, gemachtigd zijn: a. tot het in ontvangst nemen van partijen aardappelen, welke vrijwillig wor den aangeboden door verbouwers, die niet beschikken over stroo, om de aard appelen in le. kuilen of wel om andere re denen minder goed daarvoor zijn inge richt; b, tot het opvorderen van die partijen aardappelen, welke naar het oordeel der regeeringscommissarissen voor spoedige aflevering in aanmerking komen, ook al behooren de aardappelen tot de houd bare soorten, welke thans nog niet mo gen worden gedistribueerd. De onder a en b genoemde partijen zullen, voor zoover noodig, door de be trokken organisaties, belast met de expe ditie van de aardappelen, worden opge slagen in daartoe geschikte bewaar plaatsen. Voor de aardappelen, welke vrijwillig worden aangeboden en vóór 15 dpzer zullen zijn afgenomen, zal geen bewaar- loon worden betaald. Brgodgraan. Het ministerie van Landbouw zal een plaat uitgeven, welke ten doel heeff, do landbouwende bevolking op te wekken tot het verbouwen van broodgraan. Deze plaat zal in openbare instellingen wor den opgehangen. Uit Stasi m R-ofiwIs, Uit Middelburg. Zaterdagmiddag te ruim half zes i» op den hoek van de Markt en de Langedelft een bejaard man door een rijtuig aangereden en onder hef paard gevallen, waarvan hij een paar trappen kreeg. Door een tweetal hospi taalsoldaten werd de man in d(e apotheek van den heer van Pienbroek binnen gebracht. waai: hij vrij spoedig op zijn verhaal kwam'. Het bleek, dat hij1 geen érnstige verwondingen had opgeloopcn. De man kou, vergezeld van de hospitaal soldaten le voet huiswaarts keeren. Zaterdagavond zijn op den hoek van de Singel-haal en. de Koepoortslraat twee rijtuigen met elkaar in botsing gekomen, vaardoor het eene rijtuig op een stoep reed en een tweetal ruiten van het boek huis vernield werden, terwijl ook aan het rijtuig nog al Schade werd veroor zaakt. De inzittende dames moesten tc voet hun weg naar den Schouwburg vervolgen. Alles liep zonden persoon lijke ongelukken af. Uit V.l'isslingen. Za lerdagmiddag beeft te .V. 1 i s s' i n- gen dc Belgische Vaderlandsche Boiiuj „Herdenken om le Strijden" een plech tigheid op het kerkhof georganiseerd, nadat des morgens in de St. Jacobuskerk »ep plechtige lijkdienst vppr do ziele- rust van de gesneuvelde Belgische sol daten was gehouden. Te ruim drie uur ging de stoet van' het gebouw van het Belgisch loodswezen naar de algemeene begraafplaats. .Voor op de geïnterneerde Eugelsche en Bel gische Soldaten, waarvan een tamboer en twee hoornblazers treurmuziek deden hooren. Vervolgens de leerlingen van de Belgische inrichtingen van onderwijs le Vlissingen met de leeraars en onderwij zers en een deputatie van de leerlingen der Belgische school te Middelburg, dje bestuursleden van den Bond, d[e afge keurde Belgische soldaten, het personeel van het Belgisch loodswezen met een omiloersd vaandel, en tal van andere Belgen. Dooi* twee Engelsche en twee Bel gische soldaten werd een baar mede- gedragen waarop een wit houten, kruis was neergelegd, met 't opschrift: Aan de roemrijke geallieerde strijders. Aux glorieus oomjbattants alliés R. I. P. Bij de plek, welke op de begraafplaats bestemd is voor overleden soldaten van de geallieerde legers en waar reeds 11 Engelsche en twee Belgische soldaten hun laatste rustplaats hebben gevonden, werd het kruis geplant, waarna het door pater Huisman, bijgestaan door pater Dejaegher uit Middelburg werd gewij^. De vlaggen der geallieerde landen wer den daarop tusschen twee hooge palen opgetrokken, waarna achtereenvolgens 't woord werd gevoerd dpor dje heer|en Tijtgat, algemeen voorzitter van den Bond en Van Kerkhoven, voorzitBer der af- deeling Vlissingen-Middelburg. De heeren Percy Jones en Deroover, Engelsch en Belgisch consul, dankten. Vervolgens bracht een der geïnter neerde Belgen een groet aan de overj leden wapenbroeders, terwijl een Vlaming en een Waal behoor,ende tot de afge keurde soldaten inzonderheid; spraken over het lijden Van den soldaat Clays', die na een ziekbed van vier jaar kort geleden' overleed. Nadat de bloemen op de graven waren neergelegd was de door hondprden bij gewoonde plechtigheid afgelolopen. Tengevolge van het heerschen van Spaansche griep is de. Rijks Hoögere Burgerschool te Vlissingen voor- lo.opig gesloten. -O .Uit Wialchleren. Distributie te D ,o m b u r g. Gedurende de week van 5—11 Novem ber is verkrijgbaar op bon no. -18: 1 ons huishoudjam; no. 19: H/a' ons kaas; (no. 50: 1 (ons 'gort; mo. .13 der s.nilcerkaart: 2!/s ons suiker. Vrijdag 8 November 's avonds van 79 uur voor alle wijken, allialen van ldom- pembons voor hen die bij de laatste uit reiking nog niet alle bons Voor hun ge zin noodig, ontvingen. a Uit Zuid-Beveland. Zaterdagmiddag werd te Goes het stoffelijk overschot van den lieer P. van der Meulen aan den schoot der aardp tjevertrouwd. Enkele vrienden' en be kennen vergezelden de familieleden graf waarts. Aan de groeve werd het woord gevoerd door den heer van Dijk, leeraari en plaatsvervangend directeur der R. H. B S alhier, die den overledene als leeraar in de gymnastiek aaji' genoemde school' herdacht. De heer G. Wi. van Barneveld, dir. der Goeiche Courant herdacht den over ledene als trouw medewerker Van diti blad, waaraan hij meer dan 50 jaren' lang met ambitie zijn krachten wijdde. De heer C. van Rossen, een schoon zoon van den overledene, dankte, medie namens de weduwe en de kindieren, Voor de laat.te eer, den dooide bewezen. Aan de groeve merkten wij nog op de heeren J. van Poelgeest en E. C. van Dissel raadsleden, en enkele leeraren van de H. B. S. Uit Tholen. Wegens het voorkomen van vele ziektegevallen onder volwassenen en Itin- deren zijn de openb. school en bewaar school te St. Maartensdijk voor een week gesloten'. Uil ZeeuWsch-Ylaanderen O'.D. Zaterdag is le Axel weereen mili tair aan de Spaansche griep overleden. In korten tijd zijn aldaar tien personen, waaronder zeven militairen, aan deze ziekte bezweken en nog steeds komen er nieuwe gevallen bij. De vereeniging „IJsclub" te Axel lieefl in een Zaterdag gehouden verga dering besloten liet aanhangige voorstel tol ontbinding der vereeniging aan te houden tot een nieuwe vergadering m do eerste helft van December. ONDERWIJS. - Door ziekte van verschillende leer krachten .der School G a 1 h i e r, is heden, yoorloöpig tot Maandag a.s. gesloten. Geslaagd voor wiskunde 1. o. de heer A,. C. Abrahamse te-Vlissingen. KUNST EN WETENSCHAPPEN. - Plaatsgebrek noopt ons tot aanhou ding van het verslag van de schilderijen tentoonstelling van „Voor de Kunst" in St. Joris alhier, een keuze-thntooib Stalling van de beste werken uit hei tijdelijk nu gesloten Kunstmuseum in het Schuttershof. —o De opvoefring van dc Don Juan. Een bewonderenswaardige praestatie voor dilettanten was het wat ",ve Zater dag in den Schouwburg alhier te hooren en t© zien kregen. Voor een opera-opvoering door dilettanten ïai Mo zart's „Don Juan" zeker een van de minst aangewezene, omdat ze zoo ver bazend veel moeilijks heeft. Ze zit vol duetten, terzetten, quarletten, enz., die enorme eischen stellen, wil er iets van terecht komen. Maar men weet het uit onze inleidende beschouwing: oorspron kelijk had men geen opvoeringsplan, maar was deze opera door eenige personen in studie genomen voor eigen genoegen, voor samenzang, en daarvoor is ze wèl aangewezen, juist om dezelfde reden waarom ze voor een uitvoering zoo veel bezwaren meebrengt, nl. de véle en sembles en moeilijke aria's. Maar hoe dat zij, de studie voor eigen genoegen werd ten slotte een studie v.oor een opvoering. En het waagstuk is er met glanzend succes afgebracht. O, zeker, er waren deelen in, die een dileltanten- karakter, behielden. Maar daartegenover stonden zooveel andere scènes van vol komen muzikale gaafheid, dat de op voering als een kranig stuk werk mag worden gekenschetst. En dat niettegenstaande de griep. De leider, de solisten en het damescomité moeien de vorige week benauwde ^ogen blikken hebben gehad. Een of twee hoofdpersonen ziek, en de heele opvoer ring zou onmogelijk zijn geworden Er vielen ook in den loop der week gaten in het koor en in het orkest, en toen die zoo goed mogelijk aangevuld waren, kwam op den dag der generale repetitie de grootc slag. de soliste die de belang rijke rol van Zerline zou spelen, werd ziek. En toch heefl de opvoering plaats gehad, want een der andere solisten stu deerde vlug een gedeelte der rol 'in, een andere dame nam het overige deel op zich, en het lukte! Wel moest een der tafereelen in Iweeën geknipt worden om Zerline gelegenheid le geven zich in Donna Anna om te lopveren, en wel moest een enkele aria worden weggelaten maar het geheel klopte, en het publiek mag dankbaar zijn jegens de beide dames die na zoo'n korten tijd van voorb©- reiding die taaie op zich durfden nemen. Het zou ook zonde zijn geweest van de lange en zorgvuldige sludie. We hebben bij deze uitvoering te doen met het optreden van dilettanten. En dat maakt het voor ons onmogelijk over de personen uit" te weiden. Iets, wat we in dit geval zéér betreu ren om het buitengewone dat sommige hunner volbi-achten. Er waren er bij wie alles te loven viel: mooie stem1, juiste actie en wel overwogen voor dracht. Maar we kunnen nu niet anders dan enkele algemeene opmerkingen ma ken. En dan willen we in 't bijzonder som mige ensembles in herinnering' brengen, waarvan de muzikale vertolking op een peil stond zoo hoog als men het bij beroepszangers vaak niet aantreft. We noemen, behalve alle aria's en duellen van Don Juan en Leporello, hun terzet met den Comthur na het duel in bet eer ste tafereel; het prachtig© trio van Don Juan, Leporello en Donna Elvira onder het balkon, het trio van Donna Anua,, Don Juan en Leporello in het eerste tafe reel, en dan niet te vergeten tie groote finale van het slot van het eerste beurijf, met het menuet en de daarop volgende rumoerige scène. Daar zat gloed ia 1 Eén persoon willen we in 't bijzonder noemen, nl. den leider, den heer Louis Boer. Een dergelijke opera doen opvoeren door diletlautcu elscht nog heel wat meer dan de leiding van een opvoering door be roepsspelers, die geVoulineerd zijn in samenzang en tooneelvastheid hebben, syaarbij dan uog komt het orkest, waar voor hij slechts- beschikken kon over hetgeen hij krijgen kon, en dat voor een deel nog bestond uit jeugdige krachten Als we dat idles in aanmerking nemcu is een woord van groote lof volkomen ge rechtvaardigd. Met dat onvolledig1 orkestje heeft hij wonderveel gedaan (ouverture, menuet en de aardige tafelmuziek in bef laatste tafereel); en, wat voor de ingewij den nog meer bqleekent, hij' heeft door zijn vaste directie in dat orkestje een discipline en slagvaardigheid welen te brengen, die liet mogelijk maakt© de so listen steeds te volgen in hun wille keurigheden. En wat den samenzang' be treft is het ook alweer als zijn aandeel te boeken, dat, op enkele momenten na, alles zoo goed klopte, en bovendien dal de meeste ensembles zoo mqoi zuiver en doorzichtig waren. Naast de muzikale waarde van de op voering, de regie, waarvoor den heer M. v. d. Leyé de eer toekomt. Ook daaraan was veel zorg besteed. Costumes, gnme, alles was in orde, de actie verliep vlok en de groepeering viel in 't bijzonder te loven in het groote fcooneel van de danszaal, bij de keurig gedanste menuet, waai-voor een achttal jonge dames en heeren hun medewerking verleenden. Het publiek heeft zich zéér voldaan geloond door hartelijk applaus, vaak spontaan bij open doek. Bovendien wer den op het tooneeL de deelnemers met bloemen gehuldigd en kreeg d© Leer Boer een tweetal kransen en de heer v. d. Leyé ook een krans. Dat daarbij tot algemeene vroolijkheid niet steeds dadelijk de juiste personen waren te vinden, was meenen we ook een gevolg van de griep. Want als we goed zijn in gelicht, waren alle dames van het comité buiten gevecht gesteld, Zoodat niemand de leiding der huldiging op zjch kon na men. Tot slot eenige namen. Al kunnen wij de solisten niet bespreken, we kunnen hen toch noemen. Don Juan was de heer dr. H. van der Kamp; Donna Anna, mevr. L. van Keste- ren—Rasch; Octavio, de lieer M. A. van der Leyé; de „Comthur", de heer G. K. A. Nonhebei; Donna Elvira, mevr. Titia Cleveringa—Niemeyer; Leporello, de heer A. Dudok van Heel; Masetto, de heer G. K. A. Nonhebel. De rol van Zerline werd gedeeltelijk ge zongen door mevr. van Kesteren, gedeel telijk door mej. C. Sprenger. Met een enkel woord dient ook nog gemeld dat de electrisch© verlichting', die in sommige tooneelen veel beteekende en uitstekend werkte, verzorgd was door den heer J. J. Mulders, alhier. JN HET VLAAMSCIIH IIOEKSKELY Allerzielen aan de grens. Naar Sas-van-Geat. In vliegende haast naar Vlissingen. Net op tijd. Door den mlldsten zonneschijn die ooit op een Allerheiligendag Monk, onder den schoonsten blauwen hemel, ter wijl over de oevers der Schelde een wit-ijlen sluier hangt brengt de boot ons le Terneuzen aan. Wij gaan naai- het Land waar sedert van morgen weer het kanon zijn woede botviert. Naar verluidt van telegramman zullen 5000vluchtelingen uit Vlaanderen le Sas-van-Gent aankomen: oolc dat lokt ons, wij willen ze zien, en helpen, in dien mogelijk. Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen is nog in volle herfstpracht. De boomenrijen rennen als gouden ruiters door het land. Het rechte, breede, mooie kanaal op Gent, met zijn pittoreske oevers, met zijn sierlijk buigende zijarmen, met zijii zeil- boolen en zijn door schippers voort getrokken bakken is de schoon© zilver- weg die naai" België voert. Hoe dichter we bij Sas-van-Gent ko men, hoe feller dreunt het kanon. De kraaien-vluclilen in den blauwen hemel worden door het duivelsclie lawaai niet gestoord: kalm zetten zij him reis voort. Sas-van-Gent. Het uitgestrekte, fraaie dorp. Elkeen is op de baan, op zijn Zon- dagsch gekleed. Al de oogen Zijn naar het Zuiden gekeerd. Maar van vluchte lingen geen spoor. De Hollandsche wacht die onze fiets- tasch naziet, vertelt dat er geen vluchte lingen zullen komen: de Nederlandsche autoriteit kon niet over het bezwaar heen massa's vreemdelingen op te nemen, die lock met de beperkte verkeersmidde len waarover Zeeuwsch Vlaanderen be schikt, zeer moeilijk over de Schelde kun nen worden gebracht. Rechtover de brug van 't kanaal luidt het torentje van Sas-van-Gent Allerzielen, Teer© toon in 't helsche koor aan dc grens, De huizen krijgen 'reeds een meer Belgisch Vlaamsch uitzicht, er verschijnt meer Franscli in de reclame's op de ge vels, De reusachtige suikerfabriek is in volle werking. Nu staan we bij' de Hollandsche post, B ij Sol zae te. langs 't kanaal, op honderd meter van de grens. Daar ligt voor ons liet stadje Selzaete. Zoo frisch en zoo schoon strekt het zich uit aan weerszijden van den breeden waterweg, en zoo kalm zijn de grijze ge vels, zoo sLout klimmen de twee fabriek- .choorsteenen rechts boven d,e huizen en ■unlet de fijne spits van den toren linies op het azure firmament, en zoo ruslig gaat de brug over liet kanaal dat ge zeg gen zoudt: daar gebeurt niets in Sel zaete. En toch gebeurt daar iets. Zonder ophouden schuift een lange tocht menschen over de brug: soldaten en burgers. Af en toe rammelt een sliert karren en wagens voorbij. Zooeven hoor den we duidelijk de VLaamschc Leeuw zingen. Wal mag cr gaande zijn? De aftocht? De voorbereiding tot een gevecht? Daar, aan den linkeroever vau 'l kabaal lig gen grauwe dijken: verdedigingswerken dei* Duitschers, schuilplaatsen v.oor ka nonnen en mitraljeuzen. Maar ik en sprak u nog niet, dan ter loops, van het ontzettend geraas in Vlaanderen. Het komt van alle kanten te gelijk. Het mokert en beukt dat we den grond voelen beven. Het kraakt soms ra telend, kort, nijdig, als van een bliksem die inslaat. Het rolt, het ronkt alsof reus achtige stoommachines ,op te lioogen druk, al haar raderen en wielen le ge lijk deden snorren in een toomlooze vaart Zijn dan al de duivels der helle Losgelaten en zitten ze daar over Sel zaete en achter Selzaete en verder Vlaan deren in te balavieren en te 'ambooien :p ongekend kletterend getuig? Het sist en het fluit, het bast en het loeit. Dat is het wilde oorlogsbeest, dat de mensch ontketende en dat nu geen meester meer kent. Is 't heden Allerheiligen? Ilierheersohl niet de stemming van dien dag. In den hemel niet, waar het dondert in heldere lucht, en ook niet in de gemoederen die heelemaal door het werk der kanonnen in beslag genomen zijn. Af en toe kettert een slag over Sas- van-Gent, al» van een verdwaald projec tiel. In de richting Assenede hangt eren kabelballon. De avond valt. Heel roze, heel fijn, heel teer. Naar IJzendijke. Dijk op, dijk af, langs sloot en .nacht, dotr modderslraat en diep opengereten landweg naar Philippine. Op den dijk van den Braekman. Het Zwin, al» het ware, maar nog eenzamer, nog verlatener eu woester. Hier geen zang der zee, hier geen duinenkleuren. Een breede, breede grauwe blakte, waai' de wind geen hin der vindt, en waai* kreken en plassen groote wille oogen zijn die gelalen weer den avond zien komen. 't Wordt donker. Een ellendig smal paadje kronkelt als een verraderlijk© slang op den Braekman-dijk. En op dat paadje, met duizend geniepige plassen die uw fiets naar links duwen, weer rechts porren, met opnieuw een flinke duw op uw voorwiel links en op uw achterwiel rechts, op dat verpeuten ding dat af en toe in 't gras verloren loopt, en soms, door 't schokken, aan 't dan sen gaat en aan 't wiebelen, daar moet ge trachten kilometers-- ver rechtop t© blijven en vooruit te komen. Gelukkig haalt ge juist de ham in naar IJzendijke. Gij steekt de hand op, hef donkere gevaarte staat en ge zit in den wonderliaarlijkslen schommelbak dien de wereld bezit. IJzendijke. Telegrammen verzenden en brieven. 'Lis nu heel donker geworden. De rtra ten en wegen zijn spelonken waar on^e fietslantaamen gouden plassen werpen. De boomen glijden als donkere gestal ten voorbij, en al de huizen zijn gesloten: op de zwarte luiken liggen smalle kope ren biesjes, van 't licht daarbinnen. De hemel is vol sterren; af en toe rjjst er een geluidloos weg. Links grommelt liet kanon steeds voort, Groote vlammen flakkeren op, langs de grens; lichtkogels pinkelen als: vurige oogen, en de zoeklichten stralen onver poosd: 't zijn geljjk reusachtige degens, als de gouden wieken van toovermolens. Te Sluis. Sluis. Daar ronkt een reusachtig orgel in den hemel. Langs de sterren schuift een zwarte vlek. Dat is een vlieger, een Duitsche machine; ge hoort het aan hel onderbroken morren. De ramen trillen. Bommen vallen op bevrijd Vlaanderen. Het afweergeschut komt in werking. Het knapt en knettert alom, de muren van Sluis' toren weergalmen het gekraak der geweren. Aldoor ronkt het daarboven. Er schijnen meer vliegers te wezen, en iets angstigs, iets dat u naai' binnen! dringt besluipt u. Zpu Sluis weer geen ge schenk uit den hooge krijgen? Het geronk neemt af't Wordt heel stil nu. Is het oorlogsbeest moe? Wat zou het! Het knalt en buldert weer in ons land. Weer ronken vliegers boven Sluis 't Is nu late nacht. Het gebulder luoudl niet op. In hel Oosten, benoorden GenB komt een rood gat in den zwarten ein der. Het brandt er geweldig. Naar bevrijd Watervliet. Nu hangt een Allerzielenzwerk over de streek. Een wolk is de hemel en het mie- zell fijn. Gauw op de fiets. Want de vliegende mare is gekomen de Duitschers zijn teruggetrokken tot Selzaete. Vannacht is hel een schieten geweest zonder en de. Zware knallen deden de ramen trillen: bruggen en hamlijnen die in de lucht sprongen. We rijden naai' Sint-Auna-ler-Muiden. Onze Belgische wacht weet nog niets be paalds van de gebeurtenissen van den nacht. Naar IJzendijke dan maar. De tijding wordt bevestigd. Bij den kommandant der Commando die streng onze papieren na ziet. Ten slotte een pas geeft om bij de grens te komen. Het motregent steeds door. Langs da tramlijn naar de grens. Straatweg vol modder, vol wagenslagen, vol gele, vuil©

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1918 | | pagina 1