O
liLlOLENS.
MUERS4MT.
Kalvermarkt
Samariter
Gerieon's
mii ii mm
TE HUUR
n k o p e
zich trekt. Men weet het, daaraan
-wordt bij Duitscliland's tegenstanders
nog wel eens getwijfeld en zeker vor
men de woorden van den rijkskanse
lier geen waarborg1 om dien twijfel on
gerechtvaardigd le maken, hoe op
recht gemeend of ze ook zijn. De da
den zullen hier den doorslag geven
De regeering' wil daarmee echter mei
lang wachten. De Pruisische kiesrecht
kwestie, die de kanselier terecht om
Pruisen's op den voorgrond tredende
positie een Duitsche kwestie noemde
zal zonder dralen worden opgelost, de
militaire dictatuur zal worden verzariij
(haai- opheffing is in oorlogstijd niet
mogelijk).
Bij het sluiten van den vrede wil de
Duitsche regeering' er op afsturen, dat
in de verdragen voorschriften over ar-
•Jjeidershescherming en -verzekering wor
den opgenomen, die de verdragisluitendfe
regeer;ngen zich verbinden in hun lan
den binnen een redelijken termijn in
te voeren.
Dit moet ook gelden v<oor een mini
mum van gelijksoortige of althans ge
lijkwaardige instellingen ter beveiling
van leven en gezondheid, zoomede ter
verzorging' van de arbeiders bij1 ziekte,
ongeval en invaliditeit.
Een internationale arbeidsbescherming
wil Duitscbland dus al dadelijk aan dpn
volkerenbond verbinden, een denkbeeld,
_,i Keu uer vvereiu wurui .ventremen om ruis-
£vin<E ^enzelthaanot .e
of de thans te voeren debatten geschikt
zouden zijn om aan het Duitsche volk
den dan zoo noodigen moreelen steun
te geven. Nu blijft er een gave indruk,
een moreele steun over, die in het
uiterste geval ongetwijfeld kracht zal
blijken te geven.
De Veertien Punten.
Hieronder laten wij (verkort) de 14
punten volgen van Wilson's vredesvoor
waarden, zooals ze vervat zijn iu de
boodschap aan het Congres van 8 Jan.
1918:
1. Openbare vredesovereenkomsten,
openbare diplomatie.
2. Volkomen vrijheid van de zeevaart,
in oorlog zoowel als in vrede.
3. Zoo mogelijk verwijdering' van alle
economische slagbootmen.
4. Vermindering van wapening' tot het
minimum dat noodig is voor wederzijd-
sche veiligheid.
5. Vrije, ruimhartige en volstrekt on
partijdige regeling' van alle koloniale aan
spraken, waarbij de belangen van de be
volkingen even zwaar moeten wegen als
de billijke ejschen van de betrokken re-
geeringl
6. De ontruiming van alle Russische
gebied en een zoodanige regeling van
alle vraagstukken die Rusland betreffen,
dat de medewerking van de and/ere vol
ken der wereld wordt .verkregen om Rus
van een land niet mag gegrondvest
zijn op de uitbuiting van zijn levend
kapitaal, maar dat in landen met goed-
koope arbeidskrachten wij denken
hier speciaal aan Japan nog wel
eens ernstige tegenkanting' zou kunnen
ondervinden.
Ons lijkt dit punt, mits rechtvaardig
en streng uitgevoerd een middel te
meer om botsingen tusschen staten on
derling in de toekomst te verhinderen,
terwijl het bovendien den weg opent
om langs geheel nieuwe banen te ko
men tot een duurzaam goede verhou
ding tusschen kapitaal en arbeid.
"Prins Max en zijn raadslieden geven
door dit denkbeeld blijk ervan, dtat zij
zich in den veranderden toestand der
wereld na den oorlog kunnen inleven
en metterdaad voorstanders zijn van
een vrijheid, die ook Wilson zich als
ideaal zegt te stellen.
Na hulde gebracht te hebben aan de
Duitsche troepen, deed de kanselier
de opzienbarende mcedeeling van de
nota aan den president der Ver. Sta*
ten, waarin hem verzocht wordt stap
pen le doen 'om den vrede tot stand
te brengen. De daaraan toegevoegde
Zinsnede, dat Duitscbland zich met Wil
son's boodschap van 8 Januari als
grondslag1 voor de onderhandelingen ver-
eenigt, doet van deze nieuwste vredes
poging' het beste hopen. De kanselier
en naar hij meent de meerderheid van
het Duitsche volk kunnen zich met de
algemeene denkbeelden voor het toe
komstig geluk der volkeren, die Wilson
geuit heeft, vereenigen. Wat hemzelf
betreft, wil hij -een eerlijke, duurzame
vrede voor de geheele menschlieid en
hij gelooft, dat zulk een vrede levens
een der meest hechte beschcrihings-
muren voor de toekomst van zijn eigen
vaderland zou zijn. Tusschen de natio
nale en internationale plichtsgeboden
ziet hij met betrekking tot den vrede
geenerlei onderscheid. Het beslissende
is voor hem uilsluitend gelegen in 'iel
feit, dat deze geboden door alle betrok
kenen met dezelfde eerlijkheid worden
erkend en geacht.
Prins Max stelt zich dus, al zegt
hij het niet met zooveel woorden op
het standpunt, dat hier reeds meer ge
uit is, dat bij een internationale slaton
gemeenschap de nationale gebiedsvraag-
stukken voor een groot deel vervallen,
doordat er in hel profijtelijk gebruik
der producten uil die gebieden tus
schen de leden der gemeenschap gerij
belangrijk onderscheid zal bestaan en
doordat de rechten der leden dier ge
meenschap in élk der onder haar be
heer staande gebieden gewaarborgd zijn,
Rechtszekerheid en rechtsgelijkheid zijn
de beste waarborgen voor een hlijven-
den vrede en voor het geluk der lan
den, die deze zegeningen deelachtig
zijn.
Uit prins Max' woorden spreekt een
gvoole zuiverheid van begrip en van
democratisch sentiment, die bij de wer
kelijk democratische elementen deren-
tentelanden weerklank moeten vin
den. In hem schijnt Duilschtend, in
den nood der tijden, werkelijk den
staatsman gevonden te hebben, die het
.geheel overziet en omvat, die met hoofd
en schouders uitsteekt boven de nauw
gezette, maar bekrompen ambtenaren,
die zijn voorgangers waren.
Met een kort beroep op de krachten
van hel Duitsche volk voor het geval
de entente werkelijk Duitscliland's ver
nietiging mocht blijken te willen, besloot
de kanselier zijn rede.
Na eenig debat werd, met slechts de
stemmen der Polen en onafhankelijk so
cialisten legen, besloten om de volgende
voltallige vergadering' eenige dagen uit le
stellen om le zien welke uitwerking
de vredesslap zal hebben. Parlijstemmen
zijn er dus over de kanseliersrede niel
gehoord. Eensdeels valt dit als in strijd
met de nieuw ingeluide democratische
zeden te betreuren, anderzijds valt
het te billijken als een leeken van wijs
beleid ten opzichte van het binnenland-
Moest de ontvangst der nota.aan Wilson
ongunstig zijn, dan valt het te beiwijfelen
bepalen.
7. België moet volkomen in. zijn sou-
vereiniteit worden hersteld.
8. Het geheele Fransche gtebied moet
ontruimd, „en het kwaad dat Pruisen
Frankrijk in 1871 in zake Elzas-Lot'iarinj
gen heeft aangedaanhersleld wor
den, opdat de vrede in aller belang
bevestigd moge worden".
9. De grenzen van Italië moeten wor
den gewijzigd naar duidelijk herkenbare
lijnen van nationaliteit.
10 Den volken van Oostenrijk-Hongarije
welks plaats onder de naties wij wen-
sclien beveiligd en verzekerd te zien.
moet zoodra mogelijk de gelegenheid
tot autonome ontwikkeling worden gé-
schonken.
11. Roemenië, Servië en Montenegro
moeten worden ontruimd; bezet land
moet worden leruggtegevenServië moet
een vrijen en veiligen toegang tot de zee
krijgende Balkankwesties moeien vriend
schappelijk geregeld en internationale
waarborgen voor de onafhankelijkheid en
onschendbaarheid van de Balkanslaleu
gegeven worden.
12. De Turksche gedeelten van het Ot-
lomaansche rijk moeten souverein blij
ven, de andere nationaliteiten, nu onder
Turksch gezag, moeten zich autonoom
kunnen ontwikkelen. De Darduncllen
moeten onder internationalen waarborg
voor alle scheepvaart vrij zijn.
13. Er worde een onafhankelijke Pool-
sche staat gesticht, omvattende alle terri-
toriën met onbetwistbaar Poolsche bevol
king en verkrijgende een vrijen en veili
gen toegang tot de zee. Zijn onafhan
kelijkheid en onschendbaarheid worden
internationaal gewaarborgd.
14. Een vereenigingl van volken moet
worden gevormd „teneinde elkaar weder
zijds politieke onafhankelijkheid en on
schendbaarheid van gebied voor gtoote en
kleine staten gelijkelijk te waarborgen.
In zijn boodschap aan het Congres
van 11 Februari 1918 heeft Wilson nog
eens 4 punten opgesteld. In het 4e puul
zegt hij, dat aan alle nationale aspiraties
moet worden voldaan voor zoover er
geen nieuwe elementen van tweedracht
en vijandschap door ontstaan of oude
worden bestendigd, waardoor op dien
duur de vrede van Europa en daarmede
van de wereld zou kunnen worden ver
stoord,
Men ziet hieruit hoe de nieuwe rijks
kanselier in zijn denkbeelden wordt ge
schraagd door dp meerderheidspartijen!
en hoe de volkenbond plotseling in;
Duitschland een levend beginsel is get-
woiden en daarmee een groOte stap
verder naar de werkelijkheid gedaan
heeft.
Zou hel werkelijk aan de idealistén;
Wilson en Max van Baden gelukken de
wereld op een hooger peil van bescha
ving te brengen? Wilson's antwoord moet
hel uitbrengen, ïnaai" de Voorteekenen
lijken wel naar alle kanten gunstig té
Zijn.
ttOBTg OOKLGGSBEmciiTSN.
Omtrent de regeeringsvorandering iit
Duifschland meldt dje „Vossische Zlg.",
dat de rijkskanselier met) von Payer,
Friedbérg, Scheidemann en Gróber een
„klein kabinet" zal vormen, dat de eigen
lijke lejdiug zal geven, zooiels ais het
Brftsche of Fransche oorlogskabinet (lus.
Volgens een Reuterbericht heeft
een Duitsch vliegtuig in den avond van
1 October Chalons sur Marae gebonir
bardoord en een hospitaal getroffen,
waarin 7 patiënten gedood en 7 gewonrl
werden
De Duitsche bombardeer-smaldcelen
hebben in September hij elkaar 911 90-1
K.G. ontplofbare stoffen op militaire
doelwitten achter het vijandelijke front
geworpen.
Het Duitsche luchtsmaldeel, dat wij
len kapitein Boelcke heeft aangevoerd,
schoot 27 September zijn 300ste vijan
delijk vliegtuig neer.
Boris, de nieuwe koning of tsaar
van Boelgarijë is Vrijdag reeds ingehul
digd. Bij dp godsdienstige plechtigheid
wareo alle ministers, de voormalige mi
nisters Radoslawof, Tonbsef en Gesjof,
henevens de Duitsche en Oostenr.-Hong.
gezant tegenwoordig. Nadat d|e nieuwei
koning den eed had afgelegd, werd hij!
door het yolk op de binnenplaats van
het palei gehuldigd, waarbij d<e tsaar
een toespraak hield en de hoop uitsprak,
dat Bulgarijë liereenigd zal wordfen De
stemming te Sofia is op het oogenblik
weer zeer opgewekt. t.
Tsaar Ferdinand is naar Hongarijë
vertrokken.
Te Morgan, in Nieuw-Yersey heeft
Zaterdagochtend in een granaalfabrield
een ontploffing plaats gegrepen. Over
een groot gebied werd dp schok ge
voeld. De meeste arbeiders Icondén ont
snappen maar er wordt toch van vele
vonnisten gewag gemaakt. Andere muni
tie-fabrieken in de buurt loopen wegens
de rondvliegende vonken gevaar en de;
overheid heeft bevolen, dat alle huizen'
binnen 10 mijl afstands yan Morgan moe
ten worden ontruimd.
Do beginselen van den
Vo 1 keubond.
Hel Berliner Tageblatt", dat hu met
de ,Vorwarts" van een der onbarnv-
hariip'ie critici plotseling regeeringsblad
geworden is gaf Zaterdag het program
der meerderheidspartijen weer, dat dé
grond'lag van de politiek der nieuwe re
geering vormt. Het heeft uit den aard
der zaak na de redp van den kanselier
zijn beteekenis verloren, daar deze die-
punten van het regeeringsbeleïd (die in<-
derdaad met die van het B. T. kloppen)
ireeds beeft uiteengezet. Na de red(e vart
prins Max zijn echter de daarin vervatte
grondslagen voor den volkerenbond van
bijzonder belang. Zij luiden als volgt
„De volkerenbond omval alle staten er
berust op de idee der rechtsgelijkheid,
zijn doel is waarborgen van een duur-
zamen vrede, hel onafhankelijk bestaan
en de vrije economische ontwikkeling
van alle volken. De volkerenbond be
schermt met al zijn machtsmiddelen dp
toegetreden stalen met erkenning van
hun bezittingen en de hun door dpn
bona gewaarborgde rechten en sluit alle
afzonderlijke verdragen, dje met het doet
van den bond in strijd zijn, uif. Dc grond
slagen van den volkerenbond zijn' ruime
uitbreiding van hot volkenrecht; weder-
zijdsche verplichtingen der staten om
elk geschil, dat niet langs diplomatiekenl
weg op le lossen is, aan een minnelijkö
schikking te onderwerpen, verwezenlij
king van het beginsel nopens de vrijheid
der zpe, een overeenkomst over de
wcdrrzijdsche en gelijktijdige ontwape
ning te land en ter zee, waarborging van
de politiek der open deur voor hat-
economische en privaatrechterlijke ver
keer der volkeren, internationale uitbrei
ding der sociale wetgeving en beschen
raing van arbeiders."
Telegpsmmea.
Onderstaande berichten zijn hedenmor
gen door ons gebulletineerd
EEN WAPENSTILSTAND?
BERLIJN, 6 Oct. Officiëel Duitsch
land, Oostenrijk-Hongarije en Turkije heb
ben president Wilson een al gemeen en wa
penstilstand aangeboden te land, te water:
i in dé lucht.
WEF.NEN, 6 Oct. (Off Minister Bu-
rian heeft den 4en Oei,ober aan den Oosl-
tenrijkschen gezant te Stockholm op
gedragen aan de Zwcedjsche regeering)
te verzoeken om hef volgende voor
stel over te brengen aan den president
der Vereenigde Staten
Do Ooslenrijkscb-Hongaarsche monar
chie, die dezen oorlog steedis als een
verdedigingsoorlog gevoerd heeft en her
haaldelijk van haar bereidwilligheid blijk
heeft gegeven om aan het bloedvergieten
een einde le maken en tot een reehtj
fmatigen en eervollen vrede te komen,,
richt zich hiermede tot den president»
der Vér. Staten met het voorstel om-
met hem en zijn verbondenen onmiddicl-
Ijijk een wapenstilstand te land, ter zee
de lucht te sluiten en onmiddellijk'
daarop hansluilende in ondprhandelingen
te heden over hel sluiten van een vrede,
waarvoor de 14 punten uit de boodschap
Van den heer president aan hel congres
van 8 Januari en de vier iu (le redpt
van den president op 12 Januari gel-
noemde punten tiot grondslag zouden
moeten dienen, terwijl ook de uitlating!
\an den president van 27 September!
in aanmerking zou kunnen, worden gel-
nomen.
OP DEN BALKAN.
PARIJS 6 Oct. Marcel Hutin deelt
in de ,Echo de Paris" mee, dat de'
Fransche troepen in Bulgarije de 11e
Duitsche divisie verplicht hebben de
wapens neer te leggen. Een Duitsche
divisie generaal en twee hrigadc-generaals
'werden gevangen genomen.
LONDEN, 6 Oei. (Servisch Legerbe-
richl). Onze voorhoede is gisteren na
hevigen strijd Vranja binnengerukt. De
vijand trekt in wanorde naar het Noor
den terug.
DE STRIJD IN HET WESTEN.
De Franschen maakten nieuwe vor
deringen ten N, O. van Reims, aan.
de Suippe én aan de Arnes. Bij <de
Ailetle veroverden zij Soupïr.
De hevige gevechten fen N. van St.
Quentin duren voort Hier werd ook nog
eenig terrein gewonnen.
Den 9é§* October t.i. hopen onze
geliefde Ouders, Behuwd- an Groot
ouder» JACOBUS VERHOEFFIN
•n ELIZABET1 POULUSSE. kan
40-jnrig# E»ht?»r»enigi»g te herdon-
kei.
Buuna dankbar# Kinderen,
Behuwd-, Klei»- ca Achtor-
klaiaicixdnren.
Middelburg, 1918.
Hader ovoileed zacht an kaltn,
enzc geliefde Vader, Behuwd- en
Grcotvadur, da heer
PIETER VAN LEERDAM,
in da» ouderdom van 54 jaar.
Uit aller naam,
CORN1LIS VAN LEERDAM Pz.
Algemeene konnisgevisg.
Nieuw en St. Joostland. 5
Oct. 1918.
Haden overleed in 't gasthuis
te Middelburg na een smartelijk
doch geduldig lijden o?»« geliefd®
Vader, Behuwd- en Grootvader
de Heer ADRIAAN, LANOI-
BEEKE,
Wedn. van J M. L0UWER8E
in des ouderdom vun 02 jaar en
bijna 9 maande».
De Beere Die geen rekenschap
geelt van zijne daden doe ons in
zijn ondoorgrondelijke» wil he
ruiten.
Uit ailar naam,
C. J. LANGEBEE^E As.
Öerooskerkc, (W) 6 Oet. 1918.
TE KOOP GEVRAAGD:
Psoy of kleine Draver,
ook een twee- et' klein viarpersoons
Rijtuig mat vallende kap.
Brieven aan J. VISSER—KOOLE
te Aarden burg.
Burgemeester en Wethouders van
Bolsward maken bekend, dat d«
zal worde? rebonden op Woens
dag *3 October 1918
Burgemeester en Wethouders
voornoemd,
M OBERMAN,
De Secretarie,
K. BROUWER,}.!.
Groaio voorraad prima kwalitait
yzeren MaOmolens ge cbitt roor ry«t,
nort, erwten enz. kn. «en tevms
dienen si ko fiensolen prijs f 25
on voor extra groote «oort f 35.
met deze laatste soort kunnen 25 liter
per nur gemalen worden zendingen
gesohiaden onder rembours.
Neder! andscbe Koper- en
Mstaal^i-terij,
Dr. Jav Berendssiraat 80)82,
N IJ M E G E N.
Telefoon 1862.
w W ter roo» koming rau ga-
elechiziekten wordt nagemaakt.
Wilt .U verzekerd ïyn de origineels
te ootvange», keept deze d»u uit
sluitend bij
IC ï- 11). „Sinltat".
Den Haag, Wagenstraat 118.
Pnnaetrtat 80
Botterdam, Oeoleiagel lSb.
flvlll. Prijioeuraut tegen toezending
vei 10 cent verkrijgbaar aaa oaa
hoofdkantoor Mij. „Bauitas". Peet Box
802, Den Haag.
BOEKHOUDER-
Onder leidieg vaa 6 accoun
tants ea 2 juristen mpletdlvg J
per brief veer «lle ex»
■avnt, ook M O. eu acceua-
i taacj, ea veer de praotijk, te- I
gam f 6 25 per drie bui.
«•a. Collectieve eg individuatie
eerreetie naar kouse. Vraagt
eader motto ,epl. Beekhoudea"
gratis.prospectus oa diverse j
pretfimeu bijBureau
Publiciteit vaa Weteasebap-
peljjk Nieuwe, Keizere gracht I
118, Amsterdam. Gij verbiadt j
U hierdoer let niets.
BOÜILLOÏBLOKJBS
YLMSCHJ ÜSTABLITT BR
•fS»B
to* proef bewjjst het U.
aOOFDTEBTBaaSVrOOEDI'.
OIR de Heer
I» J. Ph. 9AiS<lr.,Illleiïir|,
Kxntoer Niuuwe laven I 103.
ten HEEKENHUIS tt Vlis-
siosien. In dl Badhuis
straat.
Adres den SssrfA* «ESBS,
Groenewoud 78,
aldaar.
Sirsüöïsitierij
Ie Burgemeester Btraadvender der
gemeouta Siggskerke, cal ep Haas-
dag 14 October 1918, 's nam. hall
3, A oontast geld verknopen de ep
gija hofstad hggecde streadgoodoren,
t. w. 6 zwar* grenen balken laag
8 M zwaar S4><84, 80X30 e» 38>(28
e M. Ban parlij boUinge va» A tet
T M.
Tweo greie* platos lang 8 an 10
M., by de 35X10 eM.
Drie luiken, eeu party wrakhout
en eikea duigen.
De Notaris A. DE NEELING,
te Middelburg, is voornemens op
Woensdag 9 October 191»,
des namiddags to id uitr, in het
Café van don Heer L. VAN DIX-
BOORN, te GrypK&crke, pu
bliek te verkoopeti
1. Een RENTENIKRSWONING
met ERF od TUIN, te Grijps-
kerke, a/d. straatweg naar Mid
delburg, wgk A no. 21», groot
4 Pu, 42 c.a. (ongeveer 34
roeden
2. Twoe aaneengebonwde ARBEI
DERSWONINGEN met ER
VEN aldaar, a/d. Pekelings-
weg, wijk B no«. 196 ea 197,
groot 7 a., 20 c.a. (rnim 55
roeden.)
8. Een perceel BOUWLAND, naast
perceel no. 2, groot 39 a., 60
e s. 1 geniet 3 roeden.)
4. Een perceel BOUWLAND al
daar, groot 67 a10 c.a. (1
geniet 213 roeden.)
Bezichtiging der Gebonwen Dins
dag 1 October 1918, van 1012
en van 24 unr.
Gedmkte Notitiën aiet nadere
inlichtingen verkrijgbaar ten kan
tore van voornoemden Notaris.
Df Notaris J. O. BLAUPOT
TEN CATE, zal op Donderdag
d."D 10 October 1918, des
namiddag» te 2 ear, op de
bovenzaal der Societ-it »de Ver
genoeging," aan de Sroote Markt
te Miudeibarg, in het openbaar
I. 5.8680 B A. ef 14 Gemeten
286 roede» WEILAND, lig
gende in de gemeente Middel
burg aan den Scbroeweg, bij
de hofstede bewoend door J.
A GIDEONS*
Te asDV'.arkea 25 November 1918.
II. -,8430 HA. of 2 Gemeten
441/, ro«deu WH LAND, lig
gende aldaar, aan den Schroe-
wrg op de» hoek va» de»
Thorenweg
Te aanvaardtB 25 November 1918.
Ill -.2060 H.A. of 1571/» roeden
MOESLAND, (Bouwterrein),
liggend» aan h»t Cevaalswegjd
nabjj den Oneha Vlieeiagechen
wog te Oo»t-Souburg.
Te aanvaard» I November 19(9.
Gedrukt» notitiën met kaartje
dezer veiling zy» verkrijgbaar ten
kantore van voornoemden Notaris
te Middelburg.
Dc Notaris A. DE HEELING,
i« Middelburg, is voornemens
Woensdag 16 October 19l8,
des namiddags te één nar, op
d» Hofstad*, bewoond door den
Heer L B^ZEN, aaa dan Veer-
s< ban Weg i» de gemeente Vrou
wepolder, publiek te verkoopen
Eene groot» party AFBRAAK
alsBalkan, Stijlen, Planken,
pl.ta. 2000 Hollandache Dakpan
nen, ouda St-a», Brandhout, Bas
cule en hetgeen maar tal worden
gepresenteerd.
T» bezichtigen op den morge»
van den verkoepdag.
