Rio 211.
Zaterdag 7 September
I 81k J"1 J"1 II' II
116* iaargaig.
Bi) dit nummer behoort een Bijvoegsel,
A boa a, prijs per kwartaal te Mid
delburg en bij de agenten in Vhatfugeo
en Goes f 1.55; per pO*ï f 1.75.
Ad verten tién 20 cent per regal,
Bij abonnement veel lager,
Familieberichten en dankbetnigingt»
van 1—7 regels f 1,50.
Bovenstaande advertenüeprfiz#n warden
met 20O/O toeslag verhoogd,
BERIISLilL
DE KABINETSCRISIS.
Naar het Vad. verneemt, Wordt na het
bedanken van den. heer De Geer voort
de portefeuille van Financiën onderhan
deld mei mr. S. dVries Cz., welhoudfen
van financiën te Amsterdam.
De Hahgsdhe Correspondent van „Het
Centrum'- schrijft:
Naar ik uit goede "bron vernam isj
[het bericht, dat de heer Trip geen zitr
ting zal nemen in het nieuwe kabinet,
wijl gebleken zou zijn. dal voornamelijk
de eischen voor Oorlog en Marine on,'-'
vercenigbaar zouden wezen met zyn prof-
gram, minder juist. Verwacht wordt, dat
geen katholiek de portefeuille van Finanlj
ciën zal aanvaarden, zoiodat de kathol
lieken vier in stede van vijf der hunnen)
ih het ministerie zullen tellen. i
Wat do uitgaven voor militaire dloel-
eiaden betreft, kan ik mededeele», dflt
naar bezuiniging zal worden gestreefd}
en naar verlichting der miobilisatielasten.
©oen zich geen gebeurtenissen voor op
bet oorlogstoon eel, waardoor de strijd
wieer dichter onze grenzen zou naderen,
dan schijnt het oogenblik niet ver meer
af, waarop met gedeeltelijke demobili
satie een begin zal worden gemaakt
Naar mij verder ter pore kwam, ligt liet
in )de plannen der nieuwe Regeering, een
belangrijke wijziging en vereenvoudiging
in hel distributiestelsel aan te brengen,
zoiodat o.a. het nutteloos en schadelijk,
been en weer zenden van levensmiddelen
tuit en naar verschillende plaatsen zou)
worden voorkomen.
Een ander gewichtig punt is dat van
woning\Oor2iening voor groote gezinnen.
Hieraan zal groote aandacht worden g'e-
Wijd, Ben ik wel ingelicht, dan zou' met
bet oog daarop een wijziging der Woning
wet 'in overweging worden genomen en]
deze tol de punten van het Regeeringsi-,
program beknoren.
Dr. Dekker heeft, vervolgt spr., Oen1
onderzoek ingesteld naar de tuberculose-
isterfie in den Haag en Rotterdam inj
de jaren 1916 en 1917. Hij komt tot
de conclusie, dal de toeneming het sterkst
is geweest in de meest welgestelde klas
sen. De oorzaak dezer verschijnselen op,
te sporen, is niet gemakkelijk. De zaak?
is met eenvoudig. Ben nader onderzoek!
van bet bureau voor de statistiek, inget
steld naar een splitsing in welstandsgroe-
pen, zal wellicht meer licht brengen.
De conclusie van den heer Methorsfc
is, dat do zuigelingensterfte bijzonder gun
stig is in de oorlogsjaren; dat de alge^
meene sterfte eenigermate, maar niet on.-,
rustbarend is gestegen, en dat do kan^"
beslaat, dal hel cijfer voor 1918 gun
stiger zal zijn dan dat voor 1917. On
mogelijk is niet, dat ook de stijging voor
de iube"culosester!tef die voer de grootd
steden onrustbarend is, in 1918 een gun
stiger beeld zal vertoonen, zelfs dat zij
tot staan zal komen.
Uit de sterftecijfers mag niet worden,
opgemaakt, dat er geen ondervoeding
heerschl tijdens de oorlogsjaren. Er zijn
zooveel factoren die deze aangelegenheid
beheerscben. De zuigelingensterfte tijdens
den oorlog b.v. is laag gebleven tengei-j
volge. van de koele zomers der oorlogs
jaren.
Prof. Saltet merkte nog op, dat meer
natuurlijke borstvoeding door de moeilijke,'
voorziening met surrogaalvoedsel, hieropi
van invloed kim zijn geweest1.
DE OORLOG, EN DE STERFTE IX
NEDERLAND.
Op he£ Vrijdag en heden te Amers
foort gehouden 23ste Ned. Congres voor
openbare gezondheidsregeling is uitge
bracht het rapport van Mr. H. W. Met.
horst, directeur vair het Centraal Bu
reau voor de Statistiek te 's Gravenliage,
en dr. R. H. Saltet, hnogleeraar aan
de gemeentelijke Universiteit te Amster
dam. over den invloed van dfen oorlogs
toestand op de sterfte in Nederland.
De beer Methorst zegt in zijn prauu
ladvies, dal ons sterftecijfer thans 12
13 per 1000 inwoners is; uit den aard
der zaak schommelt dit cijfer een wei
nig van jaar tot jaar. Met dit cijfer be'»
tzetlen we een zéér gunstige plaats h(
tdc rij der volkeren. Onder dje 25 landen,i
destijds voor dit dpcl onderzocht, ia
Nederland no. 6 van bovenaf. Sleclitd
Zwedett, Noorwegen, Denemarken, Auslra-
lië en Nieuw-Zeeland hebben een lagert
cijfer.
Bezien we nu, met dit beeld voor.
pogen, (in 1871 nog bijna "30, thans tus
schen 12 cn 13 overledenen per 1000;
'ipwoners) de sterftecijfers van 1910 af,
don was het aantal overledenen per 100Q
jder bevolking in elk dezer jaren alsi
volgt: 1910: 13.6; 1911" 14.5; 1912r,
12.3;'1913 12.3: 1914: 12,4; 1915 12.4;
1916- 12.9; 1917 13.1; 1918- Jan. 14;
Febr. 13.6; Maart 14.9; April 14; Met
12.6, Juni 10.9 (vaorïoopig cijfer).
Bezien wij nu eens de zuigelingen
sterfte, deze zeer gevoelige barometeA
.V&n ae hygiënische atmosfeer, hoe gun
slig staat die thans!
In de volgende jaren was de zuigelm
Igeinsterftc per 100 levend geborenen al
dus- 1900- 15.5; 1901 14.9; 1902' 13;
1903: 13.5; 1904: 13 7; 1905 13. t; 1906-
12 7- 1907: 11-2; 1908: 12.5; 1909: 9.9;
1910: 10.8, 1911 13; 1912 8.7; 1913:
9 1, 1914. 9.5; 1915 8.7; 1916: 8.5;
11917: 8.7. 1918 Jan. 8 1; Febi\ 8.5j
Maart: 9.1, April 8.3; Mei 7.6; Jtóii ;6
(voorloopig cijfer.)
Nog nimmer was de zuigelingensterfte
in drie achtereenvolgende jaren zóó gutiP
slig als juist in de drie oorlogsjaren 1915,
1.917 en het eerste half jaar 1918!
Het aantal sterfgevallen aan tuberculose
is in de oorlogsjaren niet onbelangrijk
gestegen.
Te dezen opzichte is de "toestand voor
bel platteland beter dfan in de sic dien
De toeneming van jaar tot jaar is sedert
'14 ook grooter in de steden dan o]Jj
het platteland.
Ilandel i u vet kaarten.
Hel N. v. d. Di meldt, dat reedis de
nieuwe hoiorkaarlen, die nog niet bij het
publiek zija, te koop worden a'angeboden
tegen ze> gulden of een tientje het stftik^,
Bij het levensmiddelenbureau te Amster-
Wam is hierover reeds geklaagd, en dit
heeft het bureau van vleesch en vetten>
dat de kaarten verdeelt, djaarvan in ken
nis gestefd.
Hoe het mogelijk is, dat nu reedfef
fraude met de nieuwe bolerkaarten
pleegd wordt, is niet gemakkelijk uit
maken. De kaarten worden bij 20 a 30
drukkerijen vervaardigd, en dpn gaan de
verzegelde kisten mei duizenden kaarten
naar de verschillende gemeenten. Voordat
ze deze bereiken, komen ze do-or zoo(-,
veel handen, dat er allicht eens een greep
in gedaan kan worden. Hoe liet ook zij.
hel schijnt, dat men er nu reeds handel
in drijft! Het is wel ergerlijk.
Naaigarens.
De minister van Landbouw heeft raad-
mmnprijzen vastgesteld voor naaigarens
en andere garens. Men zie de St.crt.
no. 208.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Nieuwe protesten
Bij de Erilsche en. Duitsche regeerin
gen is opnieuw geprotesteerd wegens
schendingen van Nederlandsch grondge
bied door vliegers boven Sluis, Schier
monnikoog, de Wielingen en het Oost-
it. Het begint eentonig te worden
De „Nieuw-Amsterdam'\
Bij bet departement van Buitenland-
sche Zaken is bericht ontvangen dat de
„Nieuw-Amsterdam" 5 dezer uit New-!
York naar Nederland is vertrokken met
een volle lading. Waaruit deze bestaat is
nog niet bekend.
Aan boord bevindt zich de heer Lo-
vink, de afgetreden directeur van Land
bouw in Ned. 'Indiè.
W'at wij uit D Uitschlaïid
kregen.
Velen zijn nogal eens geneigd te mop
peren en 'te schelden over onzen vooty
matigen uitvoer, en daarbij wordt gewoon
lijk over het hoofd 'gezien dat wij zooveel'
uttige, neen onmisbare, artikelen daar
voor in de plaats hebben gekregen. Dd
JArnh. Ct vermeldt de getallen van den
invoer uit Duitschland naar Nederland
in het eerste halfjaar van 1918. Wij'
laten ze hieronder volgen-
In dat tijdvak voerden wij, volgdis die
officicele cijfers van het centraal bureau;
voor statistiek o.a. uit Duitfsdhland in
745.749 ton steenkolen; 70.977 ton ijzer
(ruw en bewerkt); 12.164 ton aan ma-
cbiaes en gereedschappen voor den land
bouw etc. 65.264 ton grint en cement;
40/378 ton hout; 68.471 ton zout; 2.705
ton papier; 5.822 Lon glas en glaswaren
en 4.925 ton chemische producten.
Dat deze invoer In onze volkshuis
houding ecne zeer gewichtige rol heeft
gespeeld, zal wel niemand willen ont
kennen.
Eieren
Het bureau voor mededeelingen inza
ke de voedselvoorziening zet de oorza
ken uiteen van de schaarschfe aan
eieren en voegt daaraan toe dal het niet
te voorzien is dat de toestand hei volgend
jaar heter zal zijn. Er wordt echter ern
stig óverwogen om le komen tol een re
geling, waardoor een meer gelijkmatige!
verdeeling der geheel© èierproductie is
gewaarborgd en zal worden voorkomen
dat in sommige streken van ons land
eieren in voldoende lioeveelheid kunnen
worden gebruikt, terwijl op andere plaat
sen eieren zoo goed als niet te verkrijgen
zijn.
Naar aanleiding van mededeelingen, in
verschillende dagbladen gedaan, volgens
welke in somïnige streken van ons land
eieren in overvloed zijn en zelfs beneden'
den maximumprijs worden aangeboden,
wijst de minister van landbouw er op, dat
zij te allen tijde deze eieren aan hel
Rijk kunnen leveren. "Zij kunnen zich
daarvoor schriftelijk wenden lot het
Rijkskantoor voor Pluimvee en Eieren.
■Kanaalstraat '8, 's-Gravcnhage, hetwelk
Zorg zal dragfen dat de eieren wekelijks
bij de belanghebbenden worden afgehaald
en daarvoor de maximum-groothandel prijs
zijnde T 12.50 per 100 stuks, wordt uit
betaald.
Ivo ff ie.
Gedurende de laatste maand zijn nu in
't geheel ongeveer 45.000 balen koffie uit
de door Engeland opgevorderde Neder-
landsche stoomschepen in ons land aan
gekomen. Deze hoeveelheid kan gedu
rende ruim vier maanden in dè behoefje
naar het tegenwoordig rantsoen voorzien,
In de Anierikaansclie havens Charles
ton, New York, Newport News en Nor
folk liggen 104.543 balen korfie, aTkom-
stig üit door "Amerika in die havens ge
vorderde Nederlandsche stoomschepen
De kans, dat ook deze hoeveelheid naar
hier zal worden verscheept, is naar men
aan de N. R. Ct. meldt, zeer geriug.
Hst MM sa PreiMt.
Uit Middelburg.
Het Middelburgsch Muziekkorps zal
een muziekuitvoering geven op Dinsdag
10 September des avonds ten 8 uur op
het Molenwater.
Het laatste concert in den Buiten
tuin in dit seizoen is gisterenavond
bijgewoond doo een groot aantal be
langstellenden, terwijl oolc op Bolwerk
en Singel- zeer velen genoten van de
verschillende o >or liet Middelburgsch
muziekkorps u gevoerde nummers. He|
was zeldzaam k> weer voor de maand
September.
Vit vtiaaiingea.
De verlichting van verschillende
stadsgedeelten te Vlissingen door
middel van eleclrische étaiagelanipeu is
Vrijdagavond aangevangen. Gedurende de
maand September zullen die lichten den
ganschen nacht branden en voorloopig
om 6 uur 's morgens en op 't laatst van
de maand om 7 uur uitgedraaid worden.
Uit Walcheren.
Distributie Souburg. Gedurende
de week van 9 tot en met 15 Sept. is
verkrijgbaar op haverinqut bon 3. 1 H G.
Havermout; bak eu braadvet bon 9. 2i/2
H.G. suiker.
Vrijdagavond hield de vereeniging
„Zeebad Westkapelle" te -W e s t k a-
pelle op het gemeentehuis een ajge-
meene vergadering van de leden aandeel
houders.
Tengevolge van den tegenwoordigen
oorlogstoestand is het strand voor het pu
bliek niet toegankelijk. De eigendommen
kunnen, door het ontbreken van de noo-
dige financiën, niet in behoorlijk goe
den slaat gehouden worden. Met ajge-
meene stemmen werd besloten: 1- de
eigendommen, w. o badhuis (uitstekend
geschikt voor opzichters- of directiekeet),
badstoelen en touwwerk, le verkoopen;
2. de vereeniging te ontbinden, en 3. de
geldelijke baten onder de aandeelhou
ders pondspondsgewijze te verdeelen.
Distributie Westkapelle:
Afhalen van nieuwe levensmiddelen-
bons Maandagvoorra. 9—10Va uur voor
wijk A; lO'/j12 uur voor wijk B; Maan-
dagnam. 1—2 uur voor wijk C; 2—3 uur
voor wijk D. De prijs van één blad is 2
cent; men wordt verzocht met gepast'
geld te betalen.
Afhalen van nieuwe botevkaarten.
Dinsdagvoorm. 9— 10i/s uur voor wijk A;
IO1/2—12 uur voor wijk B, Dinsdagnam.
1—2 uur voor wijk C en 2—3 uur voor
wijk D.
Verkrijgbaar op bon 4 (van de uiker-
lcaart); 21/2 H.G. suiker van 9—14 Sept.;
bon 91: een reep chocolade van 3—13
Sept.; bon 92 een H.G. Icaas (goede
soort) van 4—11 Sept.
Distributie Serooskerke (W.)
Van 9 tot 14 September a.s.:
Voor zoover Se door de regeering' toe
gezonden artikelen toereikend "zijn is te
bekomen op: Bon 7: 4 kilo aardappelen
bon 18- kaas 29 -f, 100 gram; bon 5
suiker, *250 gram.
Uit S5!Bld-B«veIft*d.
In de Donderdagavond gehouden
gemeenteraadsvergadering van FC v u i -
n i n g e n werd de gemeen tebegrooting,
over 1919 door B. en !Wi aangeboden
met een post van pntvang en uitgaaf
van f 101.092.866. De gemeenterekê
ning werd goedgekeurd met een nadee-
lig saldo van f 3422.761. De rekening
van het levensmiddelenbedrijf werd vast
gesteld met een ontvangst en uilgaaf
van f 107.901.045 met een subsidie van
de gemeente van f 5058.853.
De gemeente-veldwachter te'sGra
venpolder hield Vrijdagnamiddag aan
een zekeren Wl uit Goes, die Nop een kar
120 K.G. tarwe vervoerde. De tarwe werd
in beslag genomen.
Te Heinkenszarnd kwam een
der knechts vim de firma Cappon met
zijn vingers onder den stoomhamer.
De vingers werden deerlijk gèknsusd.
Uit IThoien.
Te Oud-Vossemeer is bij den
zelfden landbouwer, waarvan vorige week
melding werd gemaakt, weer een varken
aan vlekziekte gestorven. Meerdere ge
vallen by anderen kwamen nog niet voor.
Uit Schon wen -DRivel and.
- Aan den zeedijk, tusschen ICoude-
kerke en Burghsluis, gemeente Haam
stede kwam Donderdagmorgen aange
dreven het lijk van een vrouwspersoon.
De kleeding bestond uit wollen hemd,
wit katoenen hemd, wit keperen onder
broek, zwarte kousen, brum stoffen on
derrok, zwarten rok, zwarte blouse en
zwarte mantel. Een voet was voor»
zien van een zwart sloffen pantoffel.
Op het lijk werd alleen gevonden een
witte zakdoek gemerkt L., en een ko
peren broche. Het lijk werd nog den
zelfden dag op de begraafplaats tc
Haamstede begraven.
Uit Zeeuwsch-Y.laanderen Q. f).
•Vrijdagmiddag geraakte te Sas van
Gent op het brygje nabij de coöpera
tieve suikerfabriek een jongetje bekneld
tusschen de brugleuning en een over de'
brug rijdende kar. Deerlijk gewond werd
het knaapje per 'brancard huiswaarts ge
voerd. Z. K.
- 45.—
Uit Zeenwseh-Vlaanderen K*.
Vrijdagnamiddag is te IJ zen dij-
ke iemand door de tram gegrepen, die
te dicht bij de rails liep. Hij werd een
eind medegesleept. O ogenschijnlijk :s bij
er toch zonder ernstige kneuzingen ar-
gekoïnen.
Vrijdag is een korporaal van de
Duitsche marine, uit Knocke, te Ca4-1
zandhaven aangekomen. Hij is door
gezonden naar Oostburg.
De Kamer van Koophandel te VI i >-
s i n g e n vergadert Maandagavond o. a. Ier
behandeling der begrooliug 1919 en '1 ver
kiezen van een secretaris.
Oesters.
Men meldt ons uit Ierseke;
Donderdag heeft de Cpóp. Oestermaat
schappij (C. O. C. Z. O.) de nieuwe oester-
campagne geopend. Haar eerste zending
heeft plaats gehad.
De heer J. Blomaard le K1 o e t i n -
ge is benoemd tot kerkvoogd der Ned.
lerv. Gemeente in de vacature, ont
staan door bet overlijden van de heer
B. v. Li ere.
Deze moest daarvoor bedanken als
secretaris van liet College van notabelen.
"Als zoodanig werd gekozen de heer
Jan de Jonge.
De bevestiging van den candidaat J.
R, Goris en zijn intrede te Schoon-
dij ke zijn bepaald op 29 September a.s.
Als bevestiger lioopt op te treden zijn
vader, ds. L. G. Gorisv van Zevenbergen.
SbiêL Höét. Eork.
Berpepeu te Lobith (toez.): J. Brai
ning, em. pred. le Arnhem; le Ridder
kerk (behoudens nadere goedkeuring van
den ambachtsheer, jlir. Groenix van Zoe-
len te 's-Gravenbage): J. J van Ingen te
Harderwijk.
Bedankt voor Hagestein fen OtterlooD.
v. d. Graaf te Nieuwpoort.
Geref. Kerken.
Beroepen te Terwispel: II. Meulink te
Wotvega; te IJinuidéu- R. Zijlstra te
Delfshaven.
Gftref. Gemeente
Tweetal te Terneuzen: H. Roelof sen
te Zeist en M. J Hoffman te Rijssen.
Doopegerzinde Getn.
Aangenomen naar Graft-Noordeind
mej. J. de Eerens, prop. te 's-Gravenhage.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
- Naar het Vaderland met genoegen
verneemt, is het conflict tusschen het
comité tot instandhouding van het Resi
dentie-Orkest en een groep orkestleden
thans öp bevredigende wijze opgelost.
Er zullen geen vergeldingsmaatregelen
worden genomen, zoodat het gi?hee]°
orkest in zijn huidige samenstelling in
tact blijft.
POST EN TELEGRAFIE.
De heer J. C. Padmos, vroeger al
hier, is aangesteld tot telegrafist en
geplaatst op het rijkstelegraafkantoor te
Rotterdam.
LANDBOUW.
Haver.
De minister van Landbouw heeft be
paald dat het verbod vervat in zijn be
schikkingen van 2 Augustus 1918 niet van
toepassing is op het pletten van haver
welke voor de voeding van eigen vee
gelaten is.
LEGER EN VLOOT.
- Door den Nederlandschen motor-
vrachtlogger „Nooit Volmaakt" is giste
ren uit Gothenburg een volle lading ijzer
eu staal voor onze marine te Amsterdam
aangevoerd.
Toegelaten tot de middelbaar tech
nische school te Utrecht J. le Clercq te
Kruiningen.
EANSEL, NIJVERIiE!» ER
VLSSCHEBiJ
RECHTZAKEN.
Arr.-Jloehtfeank te MiddelbiiBg,
De eerste zaak was Vrijdag die legen
R. A. G. uit Oostburg, wien ten laste
was gelegd heling van eenige rijwielban
den, die hij van de soldaten Reke en
Burrink kocht. Bekl. wilde het eerst doen
voorkomen of hij niet begrepen liad, dat
de banden van diefstal afkomstig waren,
maar later gaf hij dit toch toe. Hij heeft
trouwens geprobeerd er twee Van te
verkoopen aan getuige Lippens uit /Var-
denburg en dit lukte hem, toen hij zeide
dal ze van de fiets van zijn zoontje
kwamen. Later heeft hij Lippens gevraagd
niet te «io i>^>tior. h»m te
hebben gekocht toen de politie de zaak
onderzocht. De eisch luidde een maaad
gevangenisstraf.
De beklaagde 1. A. R. uit G roe de
heeft tegen een vrouw gezegd, dat zij een
dief was, daar hij gezien heeft dat zjj sla.
van een land wegnam. Bekl. hield vol
dit gezien te hebben^ maar de president
zeide, dat dit nog geen reebt geeft
iemand een dief te noemen. Eisch f 10
of 10 dagen.
Wegens het verkoopen van orood
zonder bons te vragen was gedagvaard
P. E. F D. uit Biervliet. Toen het
bleek, dat niet bekl. doch zijn vrouw het
brood verkocht, luidde de eisch vrij
spraak.
Bij verstek werd tegen J. T. uit Ter-
neuzen, die bij een andere vrouw ccn
paar kousen wegnam, f25 of 25 «lagen
gevorderd.
Daar de gedagvaarde getuige niet ver
schenen was. werd tegen M. Th. d'H. uit
Philippine, wie overtreding der dis-
tributïewet ten laste was gelegd, vrij
spraak gevorderd.
Voortgezet werd de zaak legen P. de
IC. uil Oostkapclle en tegen hem
■egens mishandeling, door een vrouw
met een stok le gooien, f10 of 10 dagen
geëischt.
Voortgezel werd ook de zaak legen A.
d'H. uit Sas van Gent, die reeds eeni-
gen tijd in voorarrest heeft gezeten als
verdacht van verboden nederlage van ma
nufacturen. doch die later op vrije yoe-
ten was gesteld. Thans werden drie com
miezen gehoord, die verklaarden, flat zij
bij lie ld. alleen in beslag namen wat hij
meer had dan volgens zijn inslagbiljet
ten veroorloofd was. Bekl. gaf 'oe den
zelfden dag waarop bij hem huiszoeking
plaats, had, geverbaliseerd te zijn wegens
ongedekt vervoer van chocolade, die hij
wilde uitvoeren. Hij ontkende echter te
veel goederen in huis te hebben gehad.
De officier, mr. baron van 'der Feltz,
eisclitetwee maanden met aftrek van het
voorarrest.
De verdediger, mr. Adriaanse, hield een
pleidooi, waarin hij uiteenzette hoe de
lioeveelhedep, die men in 1916 voor
bekl. niet te veel achtte, nu wel te voel
worden gevonden. Als men held.'s voor
raad wilde beperken, moest men hem
geen inslagbiljetten meer geven voor
groote hoeveelheden. Nu is hij oolc reeds
uitgezet en loopt kans op verbeurdverkla
ring zijner goederen, wat een. zware straf
is en geen bijkomende, doch een hoofd
straf.
De schipper IC. werd in 1916
