!HIDDELBl'R4ïSGHE COURANT. No 204. Vrijdag 30 Augustus 1918* no* Jaargtip. A bon D, prü» P" "iwrM te MM- tolburg en bij "«"'T,?,? en Goes 11.55; per post f 1.75. Adverton tién 20 cent per regd, Bij abonnement veOl la8©rs FamUicberidHen en danlbetnigSe^M m.l-7-vpi.rUa Bovenstaande *dvertenh«prSJrtP ■wWt» toet 20 o/« toeaUg verhoog, DE KABINETSCRISIS. Naar we hedenochtend per bulletin bekend maakten heeft de Koningin jhr. mr. Ruyy de Beerenbrouclt, H. M.'s com missaris in Limburg, ontboden en hem de vorming van een kabinet opgedragen. Jhr. Buys heeft deze opdracht in beraad genomen. Dat laatste zal wel beteekenen dat hij zal trachten een stel ministers bijeen te krijgen, om dan aan de Koningin te melden dat hij de opdracht al of niet aanvaardt. We vermoeden echter ook wel, dat deze opdracht niet is verleend zonder dat eerst de leiders van rechts, die aan de Koningin advies -hebben gegeven (o. a. mgr. Nolens - en jhr. de Savornin Loh- mani door onderzoek \fan de gezindheid tot de overtuiging zijn gekomen dat het op deze manier wel gaan kan. De voornaamste beteekenis van deze opdracht zal wel defce zijn, dat alsnog getracht wordt een rechtsch, parlemen tair kabinet te vormen. Maar verder wandelen we in ons ge moedelijk vaderland nog altijd in raad selen rond, over hetgeen er do oir enke len heslist wordt over de leiding van 's lands zaken. Jhr. mr. Ch. J. Mi. Ruys de Beeren brouck is wel een yder bekwame leden der katholieke partij, maar heeft daarin tot' nu toe nog geen leidersplaats inge nomen. Hij zat sedert 1905 in de Tweede Kamer, en heeft slechts eenige maanden geleden bedankt toen hij in de plaats van zijn vader tot commissaris der Ko ningin in Limburg werd aangewezen. Als regeeringsemmissaris voor de vluchtelin- genverzrging is hij aan velen ook in deze omgeving bekend geworden. Hij is 45 jaar, en ging eerst bij de rechterlijke macht. Hij werd later lid van den Mijnraad, en lid van hef Centraal College voor de reclasscering. HET BEDANKEN VAN Mr. HEEMSKERK. Het was te verwachten dat men in anti-revolutionaire kringen niet onverj deeld bevredigd zou zijn over het zoo plotseling zich terugtrekken van mr. Th. Heemskerk, zonder dat men weet waar om. Het moet voor de kiezers ook een eigenaardige gewaarwording zijn, wanneer zij lnm stem hebben uitgebracht op iemand vanwege zijn slaatsmanseigen schappen, en ze hooren dan in eens dat hun stem niet dién persoon iin. de Kamer brengt, maar een ander, die, welke goede eigenschappen hij ook heeft, toch niet de persoon is, 'dien zij aanwezen. Daarin zit in de allereerste plaats een fout van het stelsel van Evenr. vertegen woordiging- bij de vroegere verkitezings- wijze zou na zoo'n bedanking eenvoudig opnieuw het oordeel der kiezers worden gevraagd. Maar ten t weede zit er in dü speciale geval nog de bijzonderheid dat de kiezers niet weien waarom hun uitspraak zoo in eens wordt teniet -gedaan, terwijl er al lerlei vermoedens zijn over onbehaaglijke oorzaken. Zoo Schreef hel anti-rev. „Arnhcmsdi Dagblad" over deze kwestie liet volgende „Öe candidaatstelling en de verkiezing van mr. Heemskerk waren in onze partij met algemeene sympathie begroet. „Doch nu trekt hij zich op het nippertje toch nog terug. Niet, omdat hij minister wordt, wat altijd nog zeer -wel mogelijk blijkt, maar bekend is het toch nog niet. Maar, al wordt hij geen minister, dan wil de heer Heemskerk blijkbaar als Kamer lid toch ook geen deel nemen aan de politieke werkzaamheden. „Waarom niel? „Onze partij heeft recht om dat te weten, want de candidaatstelling en de verkiezing van den heer Heemskerk is voor onze propagandisten, ja voor heel lonze partij maar geen grapje ^geweest, maar gevolg van het overwegen van het belang onzer partij. „Daarom moet van dit terugtreden pu bliek rekenschap gegeven worden en vra gen wij aan mr. Heemskerk: waarom?" Het is een van de vele waarom's die de rechterpartijen nu aan het Nederland- sche volk onbeantwoord laat. H. heeft gezonden, behandelt hij twee; kwesties. Ten eerste bestrijdt hij de doel treffendheid van hét nu toegepaste stelsel! van opvordering der geteelde prodjucten, een onderwerp dat nu al «telkens aam de orde is 'gerateld. Maar in de tweede plaats bespreek!! hij het stelsel van toeslag op den ko stem den prijs der distributie-artikelen, waarj- over hij zegt, dat de financiën der gemeen ten er derwijs door worden ontwricht, dat dit niet alleen groole zorg baart, doch dat de zwakke gemeenten thans reeds zijn! gekomen, en de meteste andere gemeentn spoedig zullen komen te slaan, voor een financieel débScle. Z,i. is de betere weg hierin te vinden dat de compensatie van de verhoogingi van de productieprijzen niet meer worde (gevonden in het verlecnen van toeslag op of aftrek van de kosten der levensbe hoeften, doch in de verhooging van, loonen en bezoldigingen. Het tegenwoordige stelsel, zoo schrijft hij, is ongezond. Het brengt mede, dat leening op leening wordt gestapeld, dab de 'belastingen op onrustbarende wijze moeten worden verhoogd en zoowel ons land als de plaats onzer inwoning wegens die hoogte lasten als woonplaats niet be» {geerd, maar gemeden zullen wordenj waardoor het vestigen van vreemdelingen, en de uitbreiding van industrie, enz. zul» len worden belemmerd. Een ongezond stelsel wreekt zichzelf, Do maatschappij wordt steeds meer ont wricht en de gevolgen blijven niet uif. Herstel is in.i. alleen mogelijk doofl zij het Jan geleidelijk zooveel moge» lijk Lot de gezonde verhoudingen terutgl te jkeeren. waarbij (dé kostende prijs wordt jevoriérd en de consument djoor een; rehoorlijke bezoldiging (die, wanneer de natuurlijke verhoudingen 'terugkecren, Vanzelf in evenwicht lcomt met den druk, door de stijging van de prijzen uilgé- oefend) in de gelegenheid gesleld dienj prijs te betalen. Om eenige illustratie te geven tot welke verhoudingen men komt bij het tegen-» ^'oordige systeem, wil ik mijn eigen ge^ meente, met 7000 inwoners en 1200 go- zinnen, nis voorbeeld nemen. "Wanneer ik in mijn gemeente zooveel aftrek op de noodzakelijkste levensbe hoeften wil geven, dat de behoeftige ge zinnen per week f 1.— minder te betalen [hebben hettfeen niets helpt komen daar 800 gezinnen voor 'in aanmerking, hetgeen de gemeente zou kooien op f 41 600 per jaar. De hoofdelijke omslag die alhier f 20,000 per jaar opbrengt (4i/a pCt.), zou dus meer dan verdrievoudigd moe ten worden. Etn wal zou hiermede worden bereikt' (Eeherzijds dat de behoeftige gezinnen met een toeslag van f 1.»— per week) zouden worden geholpen, hetgeen nauwe* ISjks zou worden gemerkt, en anderzijds, Hal de gemeente voor een financieel lonmogelijken toestand zou worden ge< plaatst. Worden de loonen met 4 cents perl uur verhoogd, hetgeen geen oven.-, wegend bezwaar zlou opleveren en ziph 'vanzelf Vindt zonder dat men het merkt dan zou eik gezin f 2.40 per week! meer inkomen ontvangen, zou de koop kracht toenemen, waardoor de winkel stand gebaat zou zijn, zouden de gé- meente-financiën niet overbelast worden en alles in normale banen geleid, voort» zoover thans nog van normaal sprake ïs;. Uiteraard zal deze gewijzigde toestand niet fn één slag zijn te verkrijgen. Indien echter wordt afgezien van het stelsel, waarbij alles uit de staats- erf gemeentekas moet komen, en gestuurd! Wordt in andere richting, zal het mogelijk) zijn, dit de sneeuwbal van rijks- en ge» ineenleseh ulden niet steeds grooter om» vang krijgt totdat de druk te zwaar wordt, doch nat zij beperkt blijft tot proportiën, geëvenredigd aan de djraaglcraeht der be lastingbetalende burgerij. terland" van den Kon. Hollandschen, Lloyd. Zij zullen zoo spoedig mogjelijk dok ken in Soerabaya en Tandjong Priok. Nieuwe protesten. Aan onzen gezant te Berlijn, is op dracht gegeven bij de Duitsche regee ring te protesteeren tegen de vlucht bo ven ons grondgebied nabij Cad zand op 19 Aug. 1.25 n.m., door een Duitsch vliegtuig. En aan onzen gezant te Londen een opdracht om ernstig te protesteeren tegen de vlucht van twee Engelsche tweedek kers boven Cadzandhaven, op 11 Aug. te 4.10 n.m. Verbl ij fs be palingen. De commandant der stelling van de monden der Maas en der Schelde heeft aan de navolgende, indertijd uitgezette personen voorwaardelijk vergunning ver leend in zijn gezagsgebied terug tc kie ren: M. A. van Boven en zijn vrouw J. M. E, de Roeck, beiden te Aardenburg; A. Maas, aan boord van het Duitsche sleepschip „Edison"P. F. Mohu, Hon- lenisse, en D. P. de Roeck, Sluis. Een lading ijzer vojor onze regeering. Het stoomschip „Helena" der Kon. Ned. Stoomboot-Mij., hetwelk 14 Maart van IJmulden naar Kopenhagen vertrok, is eerst gisteren uit Gothenburg in de ha ven van Amsterdam teruggekeerd. Gerui- men 'tijd was het stoomschip op de uit reis in Kopenhagen opgehouden. De la ding, te Gothenburg ingenomen, bestond uit ijzerdeelen, bestemd voor de Neder- landsche regeering. Bemanningen van getorpe deerde schepen. Te Katwijk zijn aangekomen uit Enge land de bemanningen van drie loggers en een schokker, welke de vorige week bij ide uitoefening der trawlvisscherij dooii een Duitsche duikboot zijrfAgetorpedeerc(. Deze bemanningen zijn aangekomen met de s.s. „Zeeland" en „Sindoro". Deze bemanningen wareh door deze stoomschepen in zee opgepikt en ined naar Engeland vervoerd. In Engeland mochten deze bemanningen niet aan wal komen, zoodat zij eenige dagen aanboord hebben moeten doorbrengen. Deze be manningen zijn vol lof over de behande ling aan boord van deze stoomschepen' ondervonden. KORT KAMERVERSLAG We brengen nog eens hier onder de aandacht dat zij die zichj door bemid deling van de administratie van ons blad willen abonneeren op het Korte Kamer verslag, dat onmiddellijk 's avonds na de zitting uit Den Haag aan het adres der geab omleerden wordt gé zonden, zich spoe dig dienen aan te melden. De sluiting»- termijn is 1 September. BIVIIRlill, DE GEMEENTEFIN ANCIEN EN DE VOEDSELVOORZIENING In 'een lang betoog dat de burgemeester ran Ambt-Doeiincliem (Wl S. J. Ten» kink) aan den Minister van L., N. fen NEDERLAND EN OB OORLOG. De zes Duitsche sehepen. N. I. P. A. seint uit Batavia, dat de zes* - Duitsche schepen „Silezia", „Uhenfels",Gemis", „Westmark", ,,Cas- lell Pelesch" en „Linden" (resp. groot 1489, 5577, 6550, 5870, 3464 en 4188 br. ton) thans zijn overgedragen aan de Rolterdamsche Lloyd, Holland-Arac-» rikalijn en Kon. Hollandsche Lloyd, ter vervanging' van de zes getorpedeerde schepen „Noorderdijk" en „Zaandijk" van de Holland-Amerilcalijn, „Jaeatra" en „Bandoeng" van den Rotterdam- schen Lloyd en „Eemland" en „Gaas- Een verbetering van beteekenis. Gisteren vermeldden we het Reuter- bericht uit Weltevreden volgens hetwelk de bemanning van het Duitsche s.s. ,Roon" de haven van Tjilatjap „bescho ten" zou hebben. Thans komt daarvan,_Jiet verbeterings- bericht, dat die bemanning-„een schuil plaats" in die haven heeft gezocht. Een ontkend verhaal va,n o o r I o g s h a a t. Dezer dagen verscheen in „De Zeeuw" een verhaal over een proclamatie van den gouverneur van Towa, dat geen Hol- landsch meer gesproken mag worden, in school of kerk, dat kwaadwilligen de Hol landsche' school en kerk te Paoria heb ben platgebrand en gepoogd den predi kant op te hangen. Naar aanleiding van dit verhaal schrijft een te Amsterdam vertoevend Amerikaan het volgende: „Dit moet door èn door onjuist zijn. Ik ben in Iowa geboren en heb er altijd gewoond. Ik lees geregeld twee dagbla den uit die streek en nam kennis van de proclamatie van den gouverneur. Zij be vatte een verzoek, dat de bevolking ge durende den oorlog uitsluitend de Engel sche taal zou gebruiken, voor zoover mo gelijk, vooral in.de scholen en in publieke samenkomsten. Een verzoek in "overeen stemming met eenzelfde streven in d© andere staten, met het speciale doel een einde te maken aain de verderfelijke, vooral Duitsche, propaganda in vreemde talem in geschriften en door sprekers. De proclamatie van gouverneur Harding maakt "geen melding van de Nederland- sche taal, zij betreft alle vreemde talen, Fransch en ïtaliaansch evengoed ais Hol- landsch. De bedoeling is niet de families in him gezin te verbieden die talen te gebruikeijj maai- eenig en alleen om ver keerde propaganda te voorkomen in niet algemeen verstaanbare talen." Bovendien merkt deze Amerikaan op, dat er geen plaats „Paoria" in Iowa of in een anderen staat voorkomt, en dat wan neer een Hollandsche school én kerk verbrand waren of een aanslag gepleegd was op een Hollandsch predikant, hij van zulk een afschuwelijk voorval uit een Amerikaansche krant toch zeker wel ken nis gekregen zou hebben. EN PRODUCTIE. De bepalingen betreffende aardappelen. In 'de Staatscourant van gisteravond is opgenomen een regeling betreffende d& aardapp cl -Ie,ver i ng. Daaruit blijkt dat door den Minister geen ©pslag door par ticulieren is toegestaan. De 'Minister heeft afgekondigd een ver» bod van vervoer on aflevering van aard; appelen, onverschillig van welke soort. ■Van het vervcerverbod kan om der voorwaarden ontheffing worden ver leend, en het is niet van toepassing! J. Op het vervoer van aardappelen van het veld naar de opslagplaats van den verbouwer, mits: a, het ver voeg plaats heeft langs den kortst mogelijken weg en tusschen 1 uur vóór zonsopgang en 1 üur na zonsondergang; b. de op' (slagplaats gelegen is in dezelfde of in' jde aangrenzende gemeente als "het land waar de aardappelen verbouwd zijn; bij nei vervoer geen gebruik wordt) gemaakt van een openbaar middel van» vervoer. 2. Op het vervoer, hetwelk geschiedt ter uitvoering van een opdracht tot af levering door den rcgeerings-commissa^ ris voor de rijksgraanverzameling of een zijner vertegenwoordigers. Van het verbod van aflevering kan door den bevoegden regeeringscom» missaris voor de rijksgraanverzameling of zijnen vertegenwoordiger ontheffing wort den verleenddoor uitreiking eener schrif telijke opdracht tot aflevering. Door dcD minister van landbouw wordt vastgesteld de Volgorde waarin dé onder scheidene soorten van aardappelen voor distributie in aanmerking zullen worden gebracht. De aflevering van aardappelen ge schiedt uitsluitend aan de ge meente be s l u r e n lof aan onderdeelea der ^woermaobt. De gemeentebesturen zenden, met in achtneming van het voor aardappelen vastgestelde rantsoen, hun bestellingen in bij het R. D. K. Het rantsoen per hoofd van de bevolking, kinderen beneden c|en leef tijd van één jaar niet meegerekend, wordt, behoudens nadere voorziening, bepaald op vier K.G. per week. Door de gemeentebesturen kan oaix hun bekende aardappelhandelaren o n t- heffiug worden verleend van het ver bod van vervoer en aflevering van aard» appelen, voor zoover dit vervoer zal gé\ sohieden binnen de grenzen der gemeente en zoowel het vervoer als de aflevering rechtstreeks verband liou» den met de geonorloofde voor- je n i n g van verbruikers in hunne be hoefte aan aardappelen. Onder een geoorloofde voorziening wordt in het voorgaande lid verstaan, een voorziening, in overeenstemming met deze regeling en de in de gemeente ter zake van kracht zijnde distributiebepa lingen. Aan deze Mndelaren worden door de (gemeentebesturen een of meer. legitima'i tiebewïjzen uitgereikt. Het verbod van vervoer van aardap pelen is niet van t oepassing op 'het vervoer binnen de grenzen eeneu -meente van een hoeveelheid van ten hoogste 10 K.G. De minister van landbouw maakt voorts het volgende bekend: Het blijkt, dat diopr particulieren te velde staande aardappelen wordten ga; kocht, in de veronderstelling, dat zij té zijner lijd "die aardappelen naar hunne) Woning mogen vervoeren. Dit is echter geenszins het geval. Het koopen van te velde staande aardap plen kan niet worden be- schouwd als eigen verbouw en hierop is dus niet van toepassing de bepaling, dat bona fide eigen verbouwers; een zeker gedeelte der door hen zelfl verbouwde aardappelen zullen mogen be houden. In geen geval zal aan de Itoopers ver dunning worden verleend de aldjus door hen gekochte aardappelen naar hunne» woningen te vervoeren. D© boeren in Zeeuwseh-Vlaan-» deren. De heer F. Hombach, voorzitter van de afdeeling Hulst der Zeeuwsche Lantk bouW-Maatschappij, heeft een oproep-ge. richt tol de boeren iu Zeeuwsch-Vlaan» dren, om „een bond in Zeeuwsch-Vlaan» deren- op te richten en 'dat gedurende (dezen crisistijd, met het doél een bewij: te leveren, dat de boeren in ZeeuWsclv Vlaanderen wpl degelijk zeer achtenswaar dige men schen zijn, die gaarne medewer ken voor het nut van allen, maar di|e (nijel uitgescholden of gekneveld villen worden Dit laatste slaat o.a. op de woor den van den heer Fokker in de Eerste Kamer, over de boeren in ZeeuwschJ iVlaanderen De heer Hombach wil, dat de boeren zicji bereid verklaren 20pCt. \an hun bouwland met rogge of tarwe, te bezaaien, doch onder de uitdrukke-' ISjke 'voorwaarde, dat aan 'de boeren het neodige broodkoren Wordt gelaten, voor hun gezin en voor die arbeiders1, die bij» hen. werken. Als voor 15 September niel bekend' gemaakt wordt, dat oau dit rechtmatig erlangen wordt voldaan, zal de bond een verzelbond moeten worden en zullen de boeren don alleen zooveel graan moeten verbouwen, als zij noodig hebben vooi) den zaai van het volgend jaar, terwijl zij alleen datgeen zullen moeten doea< wat noodig is om straffen te ontloopeti. Brandstoffenvoorziening. Naar de Tel. verneemt, zijn de vooruit zichten voor de brandstoffenvoorziening voor den aanstaanden winter iets gunsti ger dan een drietal weken geleden. Het minimum rantsoen op de thans fn het bezit der burgerij zijnde oranjekaarten is, zooals men weet, verzekerd Toch kan, al is de algemeene toestand iets gunstiger, nog volstrekt niet met ze kerheid gezegd worden, of de aan vuil ingsr rantsoenen, waarvan de kaarten thans ten kantore der brandstoffencommissi»? jn orde worden gemaakt, en welke over 3 k 4 weken zullen worden uitgereikt, ten volle zullen kunnen worden verstrekt. Ten gevolge der heerschende ziekte kan de arbeid in de Nederlandsche mij nen slechts met geringe kracht worden voortgezet. Is eenmaal de epidemie der Spaansche ziekte voorbij en kan met volLd capaciteit in onze mijnen gewerkt wor den, dan zal de productie beduidend Proc ter zijn dan het vorige jaar. Daartegen over staat echter, dat de invoer van min deren omvang zal zijn dan gedurende het vorig winterseizoen hel geval was. Zij, die den vorigen winter voor win kel, kantoor of bedrijf brandstoffen ont vingen, kunnén, "naai* wij vernemen (voor zoover de voorraden het even toelaten.) ook dit seizoen weer op dezelfde toewij zing rekenen. Degenen, die meenen dit jaar in andere omstandigheden te ver- keeren, en zij die hel vorig jaar niet, doch ditmaal wel voor bedrij fsbrandstoffeu in aanmerking wenschen te komen, zullen goed doen zich eventueel te wenden tot het kantoor der brandstoffencommissie Amsterdam in de Beurs, daar afzonder lijke invulbiljetten voor bovengenoemde doeleinden niel Worden rondgezonden. Voor les- en studeervertrekken werd ditmaal, in tegenstelling met het voi'ig jaar, door de R. K. D. een hoeveelheid brandstoffen van drie eenheden beschik baar gesteld. Het behoeft wel geen be toog, dat, wat dit onderdeel der brand stoffenvoorziening betreft, een zeer scher pe controle zal worden toegepast, daar eerst wel degelijk moet worden vast gesteld, oT een kamer inderdaad voor. het zooeven genoemde doel gebruikt wordt. O/ok voor deze extra-verstrekking worden geen afzondere biljetten ter in vulling uilgëreikt. De wol prijzen. Men schrijft uit handelskringen aan „Het Volk": Onze huismoeders weten hoe noodig wollen garen en kousen voor de huishou ding zijn. Nu was de prijs tot nog 'toe van gewoon zwart en massa-garen voor de winkeliers, zooals zij het van de grossiers kochten f 13 lot f 16 per kilo. Per ons, zooals het meest aan de klanten verkocht werd, werd dit dan fl.60 tot f 1.95. De laatste weken echter leveren de sajetfabrikanten öf in '1 geheel niet öf veel te weinig af, zoodal er gebrek aan wollen gareus is. Hoewel dus geen ver hooging noodig is, noch van wollen ga rens, noch van wollen kousen, wijl de «ijzen tot nog toe niet door de fabrikan- i en verhoogd zijn, stegen de garens in de meeste plaatsen in eenige weken met 50 tot 150 pCt. in prijs. ^Verleden week hoorde ik hog, dat teen winkelier in Over- ijsel 100 kilo zwart prima, dus het garen dat in hoofdzaak voor het arbeidersgezin hestemd is, tegen den grossiersprijs was aangeboden k f 33 per kilo, waardoor het aan partikulieren verkocht moest wor den voor ongeveer f 4 per ons. Voor een paar gewone vrouwenkousen is noodig 3 ons, zoodat deze dan zouden, kosten f 12 per paar. Wanneer er geen maatregelen hierte gen genomen worden, zullen binnen eeigje weken ook de door de fabrieken gebreidië kousen met 50 tot 150 pCt. door den ketr tinghandel omhoog gedreven worden, daar er bijna ook geen wollen garens aan de kousenfabrikanten geleverd worden. Nu reeds begint men de prijsstijging hiervan te bemerken. Deze artikelen waren toch reeds zoo duur, dat geen arbeidersgezin het haast meer betalen kon. Zijn er nu geen mid delen o'm deze voor elk gezin broodnoo- dige artikelen uit den kettingliandel te houden Pronkboonen1. Van pronkboonen moeten op last vatf het Rijkskantoor voor Groenten en Fruit geveild worden 5 o/J voor het binnen land en 95 'f/o voor de- fabrieken. Schadevergoeding. Door den Zeeuwschen Bond van Vee handelaren is in Maart j.l. gen request verzonden aan hel Ministerie van Oorlog, waarin werd gevraagd hen, die bij d© onverwachte inbeslagname van vee te Rotterdam schade hadden geleden, die te vergoeden. Dit request werd door den Nederlandschen Bond bekrachtigd, en thans kunnen wij met genoegen consta- (eeren, dat dit organisatorisch optreden succes heeft gtehhd.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1918 | | pagina 1