KOELBIiRGSCHE COURANT m No 202. Woensdag 28 Augustus ISMS. HO' Jaargui. [chap half kofe- pille- de Itrekfc, Irbid-, Bend Irerke. nette lier, Jjels of V. Jet op- fter B, t prgs bureau Irkfc 16. en»t- >oeren- jaar, I Lange >ENG^ lemen- der een ider g. nslden. SüdL tardwwi 8H Boao Abonn. pnj» p« tamrtwj»» MM- dellyurg ea bij do HIMteo ib Wirfnjw es Goes '1.55; per poal 11-75. Advertenties 20 «ent per isgtl. Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetnigtsgen mo 1-7 regele 11.50. Bovenstaande advertentie prijzen wordasu niet 20 o/o toeslag verhoogd, onderwijzers als correspondenten. Uit de, in hel Prov. .Taai-verslag 1917 opgenomen meedeelingen van den School opziener in het district Middelburg, lia- len we het volgende aan over het gevaar aan 't bekleeden van bijbetrekkingen ver bonden voor de onderwijzers naar aan leiding van bet gebeurde met een onder wijzer te Clinge, die zich als secretaris- penningmeester van een boerenleenbank aan misbruik van vertrouwen had schul dig gemaakt. Ook in eeu ander opzicht trouwens is nau hel bekleeden van bijbetrekkingen) gevaar verbonden. ,.Zoo werd voor enkele maanden eene klacht bij mij ingediend betreffende een onderwijzer, die agent van verschillende verzekeringsmaatschappijen is. Er werd beweerd, dat bij zaken bader die lesuren behandelde en bovendien d(e leerlingen •van hen, die bij een zijner maatschappij en verzekerd waren, beter behandelde! dan andere. „Bij een door mij ingesteld onderzoek! bleek mij. dat de klacht, hoewel ©enigs zins overdreven, niet ongegrond was. „Ook het redacteur of correspondent, zijn van plaatselijke bladen kan lot allerlei verwikkelingen aanleiding, geven. Zoo werd mij door Zijne Excellentie den Mi nister tfcm Staat, Minister van Binnen- iandscke Zaken bij schrijven van 10 October 1917 no. 959a opgedragen een onderzoek in te stellen betreffende eenj onderwijzer in de gemeente Boschka- Piolle, die in een bericht in de Hulstey courant allerlei beschuldigingen had ge- een beschouwing daarin geplaatst te krij gen. Staat de rubriek ingezonden stuk ken niet voor iedereen 'open, die redactie daarin meent te kunnen toe laten? We gaan nog verder, want we meenen in deze materie wel eenigszins deskundig te zijn. Wij beweren dat verreweg het grootste deel der correspondenten nopit iets anders doet dan het zenden van ob jectieve berichten over plaatselijke ge beurtenissen, iets wat in geen enkel op zicht van nadeel kant zijn voor het on derwijs. Ja, wo beweren zelfs dat tien tegen 'één. de publicatie van een berjcht dat meer' het karakter vpn eeu beschou wing of beschuldiging heeft (en daarop doelt de schoolopziener toch speciaal) niet afkomstig is van een gewonen cor respondent, maar van iemand anders die zich geroepen voelt over dat onderwerp iets te publico eren. Dan krijgt mm de berichten van: Men schrijft ons. En dat is iets waarin niet de minste verandering zou worden gebracht door een verbod van de onderwijzers om correspondent te zijn, Toch wil de schoolopziener ook de gewone berichtgevers-onderwijzers tref fen, hoewel hun werk, wel verre van de mede-ingezetenen, dus ook de ouders, te' ontstemmen, integendeel door dezen zeer gewaardeerd wordt, omdat ze graag ook iets uit hun woonplaats in de courant zien. Behalve dat ziet de schoolopziener ge- heel over 't hoofd het groot© maatschap pelijk nut dat juist de onderwijzers als correspondenten verrichten. Op bet plat teland vervullen zij vaak een veelbeteke nende rol in 't vereenigingsleven, dat zijn bloei voor een deel krijgt door de publiciteit. En die publiciteit is al weer 't best in handen, juist bij de onderwij zers, die als secretaris menige nuttige vereeniging groot hielpen maken. Maar de schoolopziener spreekt er zelfs van aan onderwijzers bet redacteur schap van een plaatselijk biad te mo.eten verbieden. Heeft hij bij het neerschrijven dier woorden wel bedacht hoeveel onderwij- uil tegen de distributieregeling, de win- kekers tn de boeren in zijne gemeente^ Hel is duidelijk, dat die onderlinge ver- z®» uitmuntende redacteurs zijn yan standhouding tusschen ouders en on dhr. J vakbladen? En meent hij dat plaatselijke wijzers door zoo iets niet wordt bever- toestanden niet even goed in een vakblad - - - kunnen worden besproken ,dan in een plaatselijk blad? En beseft bij niet dat zoo'n beschouwing of bericht don dade lijk met bronvermelding overgenomen zou worden in een plaatselijk blad Wat voor verschil maakt dat dan? Of wil hij ieder redacteurschap als bij betrekking aan de onderwijzers ontzeg gen? Dat zou een nuttelooze en hoogst ongewenschte belemmering van het gees tesleven zijn. We hopen om al die redenen van har te dat Ged. Staten het advies van den districtsschoolopziener niet zullen, op volgen. Het zou leiden tot een keer ver keerde onderdrukking van de vrije mee- ningsuiting; het zou zijn doel heelemaa] niet bereiken, en het zou' een schadebj" ken invloed hebben op jle goede be richtgeving; die óók een publiek belang is. derd. Ik hoop dan ook, djat heerea Oer, "deputeerde Stalen, nu de salarissen der onderwijzers aanmerkelijk stijgen en dus het noodzakelijk© van bijbetrekkingen niet zoo groot meer is als vroeger, niet tei vrijgevig zullen zijn met bovengenoemd^ ontheffingen.'1 We kunnen, trouwens ook uit eigen belang, niet nalaten hierbij een enkele kantteekening te maken, want wij tellen, als ieder blad, veel onderwijzers onder onze correspondenten; en dat zijn vaak de beste. Maar bovendien is hieraan een belang van zeer algemeene be teekenis verbon den. Wat hier .geadviseerd wordt, naar aanleiding van een kritiek op een plaatse lijke distributie-regeling, is een algeheel verbod tot publiceering van opmerkingen voor alle onderwijzers, aan wie daardoor het recht ontnomen wordt, dat art. 7 der Grondwet aan iedereen toekent: „Nie mand -— men lette wel: niemand heeft voorafgaand verlof noodig pm door de drukpers gedachten of gevoelens te openbaren, behoudens ieders verantwoor delijkheid volgens de ivet." En nu weten we wel dat het in som mige ambtenaarskringen aan een onver laat achteraf deerlijk wordt ingepeperd als hij het waagt van dat recht gebruik te maken, maar het is toch wel erg kras als hier door een algemeen verbod aan alle onder-wijzers om als correspondent of als redacteur aan een blad mee te werken, getracht wordt hen te beletten hun meening over een of anderen toe stand te publiceeren, omdat daardoor „de onderlinge verstandhouding tusschen ouders en onderwijzers niet wordt bevor derd." We weten niet op welk bericht de bovenstaande meedeeling 'betrekking heeft. Maar we weten wel dat juist ten opzichte van de distributie-regelingen zich wantoestanden kunnen, ontwikkelen, waartegen openbaarheid het beste en doeltreffendste middel is, en waarvan de spoedige verhelping meer waard is dan een ontstemming van de ouders tegen den onderwijzer, welke ouders toch zeker geen steun in hun ontstemming verdie nen als de onderwijzer in zijn schrijven, gelijk had. En als hij ongelijk had, wel nu, dan heeft hij zijn eigen verantwoor delijkheid volgens de wet te dragen, waf naar onze meening nog altijd het meest doeltreffende middel is tegen ongegrond geschrijf. Maar behalve die algemeene beteeue- nis zit er aan dat advies van den disr Iricts-schoolopziener'aan Ged, Staten nog een andere beteekenis vast, want wat hij voorstelt zou ta! van totaal onschuldiger treffen, en bovendien niets, hoegenaamd niets helpen tegen het kwaad dat de dis- tricls-sclioolopziener meent te zien. Hij begaat een groote vergissing als hij meent dat het noodig is redacteur of correspondent van een blad te zijn, om voorraden aan exporteurs tegen de prijzen welke zij er voor kunnen krijgen. Hit dit oogpunt beschouwd zijn das de prijzen van 12 5 li eent integendeel geruststellend, omdfet zij bewijzen dat de sigaren van góe de kwaliteit zijn. BSSJISMUWÏ. DE KABINETSCRISIS. Een V.D.-bericht uit Apeldoorn meldt dat gisterenmiddag do Minister van Staat jhr. Mr. A. F. de Savornin Lohman ten paleize Het Loo is aangekomen. Naar het Centrum meldt, is gisteren mgr. Nolens wederom door H. M. ontvangen. bsTsnti riE en mmmhictie. De distributie van moesolen. Nader meldt men. ons nog dat met de mosselen-distributie volgande weck een aan vang zal worden gemaakt. De ,,Eeöheidssigaren''. Van verschillende zijden bereikt, ons, schrijft het Hand., de mededooling, dat de eerlang te verstrekken eenheidssigaren reeds worden verhandeld tegen den prijs 'van 12 cent per stuk, terwijl de winkelprijs 5 cent zal zijn, en men ziet daarin een po ging van kettinghandelaars om zich van de sigaren meester te maken. Ten eniechto. Ook ons was hot bekend, dat de «oenbeide- sigaren» verhandeld worden tegen prijzen van 120 A, 140 gulden per duizend, maar daarin is niets alarmeerendi. Zooari wij reeds eenige malen mededeelden, ia de zaak zoo geregeld, dat de «igarentabrikanten do garen tsgen lageren prijs (f 48 por mille) leveren aan het syndioaat, dat ze aan do winkelior» levert tegen 140, terwijl winke liers gehouden zijn ze tegen 5 cent per stak te vorkoopen. Het gaat echter niet aan dB febrikanttn zonder esiige vergoeding een zoo groot verlies te laten dragen, en daar om zijn de fabrikanten vrij een zeker ge deelte van hnn productie te verkoopen voor export tegen zoodanigen prijs, dat dnardoor het verlies op de aan het syndicaat gelever de sigaren wordt goed gemaakt. Ér zijn fabrikanten die zelve niet exporteeren, en deze verkoopeu nu hun daartoe beschikbare im DQ PERS. D.e „Koningin Regentösf'. Naar aanleiding van de dezer dz gepubliceerde meédeeling onzer vegev- ring schrijft het Handelsblad: De Engelsche inlichtingen doen de hou ding der Duifcsche marine in nog vreem der licht verschijnen. Immers, de Engel sche regeering' deelt niet meer of minder mede dan dat de Britsche marine eenige uren na de aankomst van de liospitaal- schepen te Boston verankerde Duitsche mijnen heeft gevonden op eene plaats ge legen in de gebruikelijke route der hospi taalschepen. Dit zou dan ook de reden zijn geweest, waaromin Boston aan de kapiteins der schepen inlichtingen waren gevraagd omtrent de instructies, die zij hadden ontvangen nopens de route voor de reis, met name of zij van de gebruike lijke route waren afgeweken en zoo geluk kigerwijs aan het mijnengevaar waren ontkomen. Moet men hieruit afleiden dat oe En gelsche autoritei te Boston onderstel den, dat de Duitsche marine de direc ties der maatschappijen zou hebben ge waarschuwd voor. het mijnengevaar, dat de schepen zouden lvopen, wanneer zij de gebruikelijke route zouden volgen? Zoo ja, dan doet bet vreemd aan, dat, toen, de kapiteins te verstaan gaven, dat ze' geen bijzondere instructies hadden ont vangen, dus de gebruikelijke roule zouden volgen, men hun toen van Engelsche zijde zijde daartegen niet heeft gewaarschuwd. Of gold de vraag alleen de heenreis naar Boston en niet de terugreis naar Rotter dam en waren voor deze laatste geen ver ankerde Duitsche mijnen in de gebruike lijke route meer te vreezen? Maar de kapiteins hebben hier den indruk gewekt alsof zij meenden, dat de bedoelde onder- 'raging te Boston wel degelijk de terug reis naar Rotterdam betrof; (bin zou er dus misverstand ia het spel zijn geweest. Hoe dit zij, de Engelsche mededeeling stelt de houding der Duitsche marine in een allervreemdst licht. Mijnen veranke ren op de route, die de hospitaalschepen, zullen nemen, waarmede de Duitsche krijgsgevangenen zullen worden vervoerd I Aan opzet is hier natuurlijk geen dogen-; blik te (denken, maar wei" aan onverant woordelijk gemis aan samenwerking tus schen de verschillende marine-autolitei-i ten of ongehoorde slordigheid of onbe drevenheid bij de mijnenleggjers. In een en ander ligt een aanwijzing te meer voor de veronderstelling, dat de torpedeeriDg van de „Koningin Regentes* aan een ver gissing' van een commandant van, een Duitsche onderzeeboot is te wijten. Wan neer mogelijk is, dat mijnen worden ge legd ui de route van schepen, die Duit sche krijgsgevangenen vervoeren, dan ifi a fortiori mogelijk, 'dat een commandant van een onderzeeboot in het versperde gebied zoodanige schepen torpedeert. De( Engelsche regeering heeft nauwkeurig aangegeven, waar zij de verankerde Duit sche mijnen heeft aangetroffen: aan do Duitsche regeering dus nu om zich over dat feit te verantwoorden. 1 Onze Regeering heeft de- Duitsche niet (voor de oorpedeering der „Koningin Re gentes'! aansprakelijk gesteld, wat zij naajf onze meening op grond van de bekend^ gegevens had mogen en moeten doen, !Zij heeft den zachtst mogelijken vorm ge- zen en Jjerklaard dat zij er prijs op zoue stellen, indien de Duitsche Regeering als' nog een ernstig onderzoek wilde instel- len ter beantwoording van de vraag ofl een Duitsche duikboot de „Koningin Re' {gentes" heeft getorpedeerd en zich vooo het stellen van die vermetele vraag ver ontschuldigd met de opmerking djat de d)uilsche marine orders heeft iu zekere gedeelten van de »e© de aan hospitaafi schepen in het algemeen toegekende im muniteit niet te erkennen, zoodat Vergis singen niet uitgesloten zijn. Dat er vroe ger ers bij herhaling zulke Vergissingen hebben plaats gehad, had zij er aan kunnen en behooren toe te voegen. UT* OOST-INDfE. De algemeene politiek. De korte telegrammen uit Indië ont vangen over de eerste behandeling van de begrooting in den Indischen Volks raad, zijn nu aangevuld door een van regeeringswege gepubliceerd verslag van de redo van den gemachtigde der re geering, mr. Talma, ter beantwoording van de opmerkingen in het afdeeliugs- verslag. We ontleenen daaraan de volgende op merkingen: Wat de algemeene Inlandsche politiek betreft is de door, de re- ge e ring tegenover de verschillende bo velkingsgroepen aangenomen gedragslijn in enkele woorden deze: dat wordjfc ge streefd naar opheffing van alle niet nood zakelijke wettelijke en administratieve on derscheidingen. De critiek richt zichniiet zoozeer tegen die gedragslijn als wel le gen het tempo waarin zij in toepassing wordt (gebracht. Den één gaat het te Snel den ander te langzaam. Te verwacht ten was dat beide stroomingen in hef) afdeelings verslag uiting vonden. De erva ring Teert echter dat naar mate de hervor mingen voortgang en ingang vinden bei derzijds matiging wordt betracht. In af wachting 'hiervan blijft op de regeering do plicht rusten voort te urbeiden aan de. voorgenomen taak, in het vaste vertrouw wen dat een oordeelkundig© uitvoering daarvan sfrekt tot het algemeen belang. Op de oesch-ouwïngeii in het afdeelings- erslag oetreffende de vraag met welken, term de politiek der regeering op uw meest juisto wijze kan worden gekecf- schetst ging de regeering niet in. Zij wa$ afkeering van leuzen als etiket door re- geerlngspoJitiek en wenscht© haar beleid te zien beoordeeld naar zijn manifesto)- ties, positief en negatief. De regeering betwijfelde de juistheid :van het oordeel van zeer vele -Volksraad- leden dat de inlandsche ambte na ar stand niet langer, hei vertrouwen van de bevolking geniet, in de algemee ne termen waarin het oordeel was got-. steld .Het verschijnsel waarop werd ge doeld, had echter die ernstige aandacht, ider regeeiing die met eenige zorg zag hoe een gedeelte der bevolking zich de laatste jaren met voorbijgang- van eigen» /hoe fden was gaan wenden tol andere ver trouwensmannen. De Regeering heeft haar ambtenaren gewezen op de wenschelijk- heid aanhoudend voeling te houden met id© bevolking en door daarmede overleg le plegen, ook met dergelijke leiders conn tact te krijgen en te houden. Op dezen rust aan den anderen kant de plicht liet bestuur niet voorbij te gaan, welken plicht zij echter ten eeneinale verwaar- loozen. Daardoor dragen zij bij tot het' graven van een kloof tusschen bestuur en bevolking. Naar het oordeel der regeering was be doeld verschijnsel mede gedeeltelijk hier aan te schrijven dat wij wal betreft de ontvoogding van het inlaudsch bestuur in eene overgangsperiode ver- kcej-tn De regeering wenscht evenwel ■mei kracht aan te sturen op een waar- Tijk losser maken van den band van hef Europeesch bestuur. Zij sLoind op het, punt in die richting een proef te nemen1.' De regeering wenscht de inlandsche be stuursambtenaren een ruime mate van zelfstandigheid te verleenen, welke zelf standigheid gepaard moet gaan met ver trouwen van het Nedorlandsche bestuur uat zich tot taak moet stellen den in- landschen ambtgenoot te raadplegen in all© ambtelijke aangelegenheden on honj aan te moedigen ook ongevraagd lot op merkingen en raadgevingen. De regee' fing had hierbij niet alleen het oog op,, de lagere rangen, maar evenzeer op de regenten wier initiatief en verantwoorde- lijkheidcgevoel thans niet tot voldoende ontwikkeling kwam omdat zij nog teveel uitvoerders waren van bevelen in Mede van hoofden vaii de inlandsche bevol king met een. zelfstandige taak. Voor de meening dat het vertrouwen der inlandsche maatschappij ook m de regeering zou zijn geschokt, bestond, naar het oordeel der regeering geen deug delijke grond. Zij was overtuigd,'d|at de toekomst dit zou bevestigen. .Van de wenschelijkheid dat volks- b©wegingen en vereenigingen iii de gelegenheid werden gesteld zich over ba- langrijke regeeringsmaatregelen uit te spreken is de regeefing overtuigd. Haar", streven blijft er dan ook op gericht om, het contact, waar mogelijk, te bevor deren, een contact dat haar dikwijls een, leidiaad verschaft voor de richting, waar in haar bemoeienissen zich moeten be wegen. De regeering wenscht, wat tiet geval- Baars betreft le zien medegedeeld dat, gegeven de actie welke door den heen Baars den laatsten lijd, ook na zijn onlj- wordt gevoerd, aan zijn wederop neming ïn "s Rijks dienst niet wordt ge dacht. De vraag of hei aanbeveling zou s'er- KLeilen het inlerneeringsbesluil van Oen heer Do awes Dekker in te trekken, is! bij d© regeering nog in overweging. 1 Wat betreft de beschouwingen over de erhouding van de regeering fegenoverf het grootkapitaal zij enop gewezen, dat deze alsnn voor hare ontwikkeling naast onderwijs in de perste plaats kapU taal r. .odi^j heeft en dat de regeering do toeslrooming van kapitaal, ook van bunenlandsch kapitaal, dan ook zooveel mogelijk meent te moeten bevorderen. Vuora'i voor de ontwikkeling van de bui tenbezittingen is dat een levenskwestie,1. Het is dan ook mede met het oog op» deze belangen, dat aan het departement ran landbouw een nieuwe afdeeling is opgericht vwo* Landbouweconomie. Slaatsexploitatieis naar net oor deel der regeering niet een kwestie van theorie, maar van praktijk. Zeer zeke^ echter mag het'beginsel yan staatsexploil* talie üi geen geval zóóver worden doorgeJ dreven, dat het particuliere initiatie! daaC- door wordt verlamd. Het alcoholvraagstuk heeft de volle aandacht der. regeering. Het is buD téngevnoon ingewikkeld en d© regeering stelt zich dan ook voor een commissie) te benoemen teneinde haar. te diencni van advies omtrent de richting welk© zal móeten worden ingeslagen. Verder heeft de regeering getracht om belangstelling voor de alcoholbestrijding op Ie wek ken bij eenige toonaangevende en in vloedrijke kringen in de Inlandsche sa< merileving doch voorloopig met weinig re- S'tlU&L. Inmiddels heeft de regeering op eigen terrein den drank reeds djadslijkj geweerd. De tegengang van het drankl- "■ebruik d-oor militairen is afzonderlijk in overweging genomen. De regeering acht het minst geno men twijfelachtig of het mogelijk zal zijn door in overeenstemming met de motie-Bogaardt ieder jaar het opi- umdebiet met een tiende gedeelte te verminderen ook het opiumgebruik na verloop van tien jaar te doen ophouden. Het eenige middel om den ©piumsmokkeL handel te doen verdwijnen is internationa le samenwerking. Doen onder de gegeven omstandigheden rijn uiteraard in den rich ting voorhands geen resultaten to ver krijgen. Door de regeering wordt desniet temin overwogen in hoeverre verderen opvoering van de opiumprijzen, tot in krimping van het opiumdebiet zal kunnen bijdragen. Op het punt der zorg voor de volks gezondheid bestaat nog een hoogst ernstige en pijnlijke achterstand, welk* zoo spoedig mogelijk moet worden weg gewerkt. In den afiereersten tijd zal dól bestrijding van de malaria en van de mijnwormziekte in hooge mate d© a an a dacht hebben van den Burgerlijken Ge neeskundigen Dienst. .Ook het vraagstuk van de Volkshuis vesting eischt dringende voorziening. 1 BK M Hit Middelburg. Hedenmorgen te 7 aren keerschte een voor dat uur ongekende drukte op de Zwemschool alhier. Vroeger dan andere dagen vraren de heeren, die des ochtends &saD zwemmen, aanwezig. De oorzaak hiervan was, dat de zwem meester, de heer P. G. van der Staal, heden 50 jaar wordt en da zwemmers dezen dag niet onopgemerkt wilden doen voorbijgaan. Uit waardeering voor de goede zorgen, die «meester» aan de school en de leden wijdt, werden hem bij monde ^an den hesr P. ten Kate namene de leden een pijp, een vulpenhouder en een geschenk in enveloppe aangeboden, waartoe men zich in de koffie kamer vereen ïgd had. De heer Van der Staal was zichtbaar aangedaan door dit onverwacht blijk van erkentelijkheid. Morgen zal hier ter stede een collecte en bloemendag worden gehouden voor »Het Belgisch Dubbeltje,* de vereeni- png die werkt voor de bevolking van hot >ezeite gebied van Belgiü, in samenwerking met de Relief-Commissie. Met het oog op den a.s. verjaardag van de Koningin zal een oranje-appeltje worden veikocht. De politie alhier heeft heden aan gehouden M. K., dia in eon zak 6 konijnen vervoerde. De konijnen werden in beslag genomenproces-verbaal is opgemaakt. De politie heeft proces-veibaal opge maakt tegen A. P, Gr., die tijdens een huis zoeking in zijn woning oen daarmede be lasten ambtenaar beleedigde. By de aankomst van da Middelburgsche boot werd gisterenmiddag door de politie een onderzoek ingesteld in verband met diefstal van boter tijdens de reis van Rot» terdata naar hier. Verborgen In het matrozenlogies werden gevonden 10 stukjes mélangoboter A, een schaal boter en een paar fleBSchen jenever. In verband hiermede werden aangehouden eeu stuurman en twee matrozen van de boot, die op het politiebureau bekenden zich aan diefstal te hebbes schuldig ge maakt, maar daartoe gekomen te zijn uit armoede, daar hun loon f 9 en f 9.50 per week bedraagt. Uil Vïijuiages. Aan do stoomvaartmaatschappij «Zee land» te Vlissingen ia vergunning verleend tot uitbreiding van do bestaande (.xportalagerij in verband met do fabricage van worst on vlmchwaren. '".v f x 1 Uil 2tud-Ba velen Bij don heer M. Zaydweg te S c h o r e worden Maandagnacht 4 konijnen gestolen. Door de marechaussee zijn aldaar van J. twee zakken bruine boonon in beslag genomen en ter gemetste-secretarie opge- •orgea.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1918 | | pagina 1