IDELBURGSCHE COllRANT
It* 176.
Maandag 29 «Juli 101
ito* jaargdüa.
.'.bonn prijs per kwartaal 'n Ji
dalburg en bij de agenten ln Y'iiwia^ea
»c Ge©» f 1 55. per peat f 1 75.
Advertenties 20 cent per zegni.
ïiil abonnement ved lager.
Fairilleberiobten ca. dankbetuigm^o
»s* 1 - 7 regel» f 1.50
Bovc«*taa*dB ftdverte?.tieprüzeii worde*
ael 20 *g toasi«g verhoogd.
8 f- 1M i ILI f 1.
DE KABINETSFORMATIE.
Naai- de N,. R. Ct. verneemt, heefH
Prof. Nolens van den aanvang nf zich'
voorgenomen, niet zelf als Premier van
'hel nieuwe Kabinet zitting te nemen t
en aangezien hij ook geen_ herhaling
wenschl van hetgeen in 1905 met heC
Kabinet -de Meester is geschied, omvatte
zijne werkzaamheid niet alleen de be
sprekingen met verschillende partijen,
maar was zij er ook op gericht, een,
der loekomslige ministers te bewegen,
eventueel als formateur op te treden*
indic-n de heer Nolens zelf terugtrad!.
In bel nog niet slagen van dit laatst^
schijnt de moeilijkheid te liggen, aange
zien overigens alles gereed schijnt te
zijn.
Men seint uit Den Haag aan „Het
Centrum'-' -
De oplossing der crisis is binnen zeer
ikort te verwachten. Hot staat thans vrij
wel vast, dat er-J.wee nieuwe departemen
ten zullen komen: een voor Onderwijs
en oen-voor Crisiszaken.
MONOPOLISEERING VAN HET GRAND
ASSURANTIEBEORIJF.
De voorzitter der commissi© voor de
monopoliscering van hel Brandassuranlie-
hedrijf heeft Zaterdag aan den Minister
van Financiën het rapport der commissie
overhandigd. Het bestaat uit twee deelen,
iwaarvan het eerste de beginselen en de
wenschelijkhcid der monopoliseering be
handelt, terwijl het tweede de resultaten!
van het brandverzekeringbedrijf in Neder
land beval. Aan het rapport zijn tevens
tal vah ophelderende gegevens -en ver-i
klarende staten toegevoegd. Zoorlra da
nota van het commissielid mr, Flink
Schuurman is ingekomen, ^die hoewel tot
gelijke eindconclusie komend als de com
(missie zelve, in dc moli veering van zijn
oordeel van haar verschilt, zullen rap-
port en nota worden openbaar, gemaakt'.
NEDERLAN» EN DE OORLOG.
Het convooi.
Blijkens bij het Departement van "Ma
rine ontvangen bericht, is het c'onvooi
weer van Las Palmas vertrokken, ter
Voortzetting van de' reis naar Indië.
o
Onze broodvoorziening.
Het Nederlamdsche stoomschip Sir
rah" is Zaterdagochtend naar New-York
vertrokken om igraan te halen vopjr de Ne-
(derlflittlsche regeering.
De uitwisseling van krijgs
gevangenen.
Volgens het „Hand." hebhen de onj
derhandelingen met den Rolterdamschen
Lloyd en de Stoomvaart Mij. Zeeland
tot opnieuw vervoer van krijgsgevangenen
een zoodanig gunstig verloop, dat binnen
enkele weken deze dienst zal worden
hervat.
De ..onth lillingen" deg
„Is westia".
Reuter seint uit Londen, dd. 27 Juli:
Ten opzichte van de op 19 Juli in het
Moskousehe blad „Iswestia" gepubliceer
de en uit Berlijn verder verspreide inedjeh
deeliug omtrent een overeenkomst tus-
schen de Entente en Japan, volgen^ welke
Japan voor zijn deelneming aan den oor
log zou worden schadeloos gesteld met
•Nederlandsche koloniën, verneemt Reu-
Ier, dat er niet de geringste grond bestaal
•voor de verklaring, dat de Entente ooit
zulk een schadeloosstelling aan Japan
heeft beloofd voor zijn deelneming aan
den oorlog. De bewering is zoo belache
lijk, dat zij nauwelijks tegenspraak be
hoeft.
DISTRIBUTIE EN PRODUCTIE.
De nood der Centrale Keukens.
•Te Amsterdam heeft een conferentie
plaats gehad van besturen van Centrale
Keukeus in ons land, tot liet plegen van
overleg inzake de moeilijkheden, die de
keukens ondervinden ten aanzien van de
voorziening -van grondstoffen. De ver
gadering werd geleid door den heer F.
M. Wibaut, wethouder voor de levensmid
delenvoorziening te Amsterdam.
Deze zette uiteen, dat ook bij een ideate
verhouding lusschen de keuken-besturen
en de distributie-bedrijven liet den laat-
slen onmogelijk is geworden in de be
hoeften der keukens le voorzien. Ook
als men alle beschikbare bons inneemt,
krijgen de keukens te vechten tegten oen
tekort, hetwelk steeds klimt, naarmate
haar debiel groeit. Tot voor kort werd
dal tekort aangevuld uit de onverkochte
overschotten aan grondstoffen, Waarover
de distributie-bedrijven de beschikking
hielden, maar daarvan is den laatslen lijd
vrijwel geen sprake meer. In zijn rond
schrijven van 23 April geeft de minister
geen andere uitkomst dan opnieuw die
onverkochte overschotten en de op
brengst van inbezitnemingen in de ver
schillende gemeenten, maar het lijkt er
niet op, dat dit voldoende is. Stelt de
regeering1 zich met ons, aldus spïv op het
standpunt, dat de centrale keukens on
misbaar zijn voor het op peil houden der
volkskracht, dan zal zij de consequentie
moeten aanvaarden, dat ze aan de noo-
dige grondstoffen geholpen moeten
worden, al is het ten lcoste van de alge-
meene rantsoenen, welke dan tnaar ie/s
ipgekrompen moeten worden. In den
aanstaanden winter zal massa-voedsol-
verslrekking nog veel meer noodig zijn
dan tot dhsveiTC liet geval is geweest.
Daarom zal een verzoek van liefst alle
besturen van centrale keukens tot de re
geering moeten uitgaan, om de verplich
ting van hel innemen van bons voor
aardappelen geheel, en voor peulvruch
ten gedeeltelijk op te heffen. Vooral
hun aardappelboas kunnen de menschcn
niet missen, omdat .aardappelen het ge
recht uitmaken waarmede ze het te ge-
•inge broodrantsoen aanvullen. En naar
den maatstaf van het debiet moet een
toeslag boven de tot dusverre aan de
keukens ter beschikking gestelde hoeveel
heden peulvruchten en vet verleend wor
den.
De gemeente-besturen brengén, zoo
ging ~spr. voort, voor liet op peil houden1
der volkskracht groote geldelijke offers
door beneden den kostprijs spijzen le
verstrekken, doch ze zullen dit werk
moeten staken, als de regeering' niet
zorgt voor de no.odig'e iioeveelheid grond
stoffen.
Spr. deed dagrna voorlezing van een
ontwerp-adres aan de regeering1, waarin
het bovenstaande zeer breedvoerig toe
gelicht, gevraagd wordt.
Na eenige discussie werd tot verzen
ding van het adres besloten.
Hooi- en pa ch lp r ijze n
Hel Bureau voor Mededeelingen inzake
de Voedselvoorziening meldt:
Bij den opzet der maatregelen, die
zouden worden genomen om het opdrij
ven der pachtprijzen der losse landerijen
tegen le gaan was het de bedoeling het
pachten door niet-veehouders te belem;-
meren door het vaststellen van maximum
prijzen voor hooi en hel uilvaardigen van
een vervoerverbod. Veehouders waren
dus vrij voor eigen gebruik te pachten
al naar hun behoeften.
Verwacht mocht worden, dat dé pacht
prijzen dan een redelijke hoogte niet zou
den overschrijden.
Reeds spoedig bleek echter, dat deze
rwachling onjuist was; de pachters
dreven de prijzen op - tot een hoogte,
die de rentabiliteit van hun veehouderij
in groot gevaar bracht.
Hel was dus noodig de boeren tegen
zichzelf te beschermen, vooral ook om
dat le voorzien was, dat door den slech
ten hooioogst die verwacht kon worden,
vele kleine pachters een deel van hun
hooi voor distributie-doeleinden zouden
moeten afslaan en wel tegen aanmerke
lijk lagere prijzen dan door hen zouden
zijn betaald. Voor zoover de noodige
organisaties daarvoor nog gereed kon
den komen, werden toen al de verpachte
losse landerijen vóór de verpachting ge
taxeerd en werd den pachters bekend
gemaakt tot hoever ze konden bieden,
zonder gevaar le loopen, dat zij later het
hooi met verlies aan de distributie zou
den moeten afstaan. Het resultaat is in
vel» streken zeer bevredigend geweest.
Duizenden guldens zijn vooral den klei
nen pachters bespaard.
Hel is echter te betreuren, dat door
eenzijdige en daardoor verkeerde voor
lichting door belanghebbenden vele pach
ters zich toch nog hebben laten bewe
gen om, trots de waarschuwingen van
bevoegde zijde, veel le hooge sommen
te bieden.
In verscheiden provincies hebben de
pachters echter gehoor gtegeven aan <Jen
oproep van de regeering om zich le ver
eenigen, en over het alglemeen hebben
de leden der gevormde bonden hun be
langen ingezien, daarbij vertrouwende
op den steun van den minister, die hun
bij herhaling was toegezegd.
Maar ook bier hebben personen met
tegengestelde belangen getracht invloed
te oefenen op de pachters door zich le
beroepen op een zinsnede uft een minis-
terieelen brief, waarin vermeld staat, dat
de minister met de bonden, als zijnde
particuliere instellingen, niets te maken
had. In het verband gelezen en den in
houd van den brief, waarop deze zin
snede een antwoord was, kennende,
blijkt echter, dat hier slechts bedoeld
was te verklaren, dat de bonden geen
officieele rijksinstellingen zijn cn als zoo
danig niet ondergeschikt aan den mi
nister.
Door deze tegenwerking is -de uitvoe
ring der zoo g'oed bedoelde maatregelen
bemoeilijkt, niet het minst door dat deel
der belanghebbenden, die gehoor heb
ben gegeven aan de verkeerde voorlich
ting. Het behoeft echter geen betoog,
dat deze tegenwerking de regeering met
van den ingeslagen weg zal afbrengen en
dat zij hen, die hebben medegewerkt,
om de bepalingen te handliaven en daar
door dikwijls niet ih staat waren hooi te
pachten, zal blijven steunen en al het
mogelijke zal doen omnium van distribu-
lieliooi te voorzien.
o
IC at oen tegen verlaagden
prijs.
Naar t Volk verneemt heeft de ge
meente Amsterdam de hand weten te leg
gen op een vrij giroote partij katoen," ge
schikt voor het vervaardigen van onder-
kleeding, liet katoen zal binnenkort wor
den gedistribueerd tegen een prijs, dié
aanmerkelijk lager is dan die in den
vrijen handel.
De stof zal alleen aan hen worden ver
strekt, die gerechtigd zijn tot het ontvan
gen van lederkaarten en schoenenbons.
Opdeze wijze hoopt men eenigermale
te voorzien m de groote behoefte aan
onderkleeding, die thans bij de arbei
dersklasse, als gevolg van dé schrikke
lijke duurte der grondstoffen, bestaat.
S!t Stasi m Proïiaiis.
Uit Middelburg1.
Door den Christelijken Bestuurders-
Wond zijn twee adressen verzonden. Een
aan Burgemeester en Wethouders, waar-
jin verzocht wordt, in de voor dsn Zon
dag vastgestelde uren. gedurende welke
gas wordt gegeven, een kleine wijziging
te brengen on wel om voor 11—12 in<
de plaats le stellen 12—1, daar op hef
eerstgenoemde uur velen de godsdienst
oefening bijwonen en derhalve-, willen
zij hun middagmaal bereiden, verplicht'
zouden zijn, thuis te blijven, wat, vol'-
ns adressant, niet in de bedoeling kan.
hebben gelegen.
Het tweede adres is gericht tot den
voorzitter der brandstoftencomm:siïe en
in dit adres wordt de aandacht gevestigd'
op net zomerraiitsoen kolen, toebedeeld
aan iien, die gastoestcllen 'hebben. Deze
menschcn zijn geheel op gaskolen aange-
•wezen en nu, door de rantsoeneering van
het gas. gedwongen meer gebruik van
hun kachel te maken, te meer zij, die.
kleine kinderen hebben. Adressant ver-
zoekt daarom te willen overwegen voor
deze categorie van personen een grooter
zomerranlsoen kolen beschikbaar te
stellen.
Door de winkeliers, die sympathie
betuigd hebben met de verplichte win
kelsluiting, werd dezer dagen aan den
heer J. Onderdijk, voorzitter der com
missie voor deze aangelegenheid, het be
kende boekwerk, De Socialisten, per
sonen en stelsels van mr. H. P G.'Quaclc,
gebonden in zes prachtbanden, toegezon
den, als bewijs van waardeering voor
•hetgeen de heer Onderdijk in het belang
van den winkelstand in den Raad heeft
tot stand gebracht.
o
Uit Vlis4ingea
Zaterdagmiddag is te V1 i s s i n ge n
aangespoeld het lijk van den milicien
L, de Ruiter uil Arnhem, die verleden
week bij hej zwemmen in de Schelde,
is verdronken. Het lijk werd naar het
lijkenhuis op de algemeene begraafplaats
overgebracHL
Hedenmorgen njs op hel deel van
liet kerkhof te Vlissingen, dal be-
stemd is voor slachtoffers van den oom
k<£, behoorende 'tot de strijdmachten der
geallieerden, met militaire eer ter aarde
besteld, hel stoffelijk overschot van den
En'gelsehen vliegenier Partridge, die Don
rierdag onder Groede daalde en die zoo
ernstig gewond werd, dat hij na eenige.
uren te Vlissingen in hef SI. Joseph-zie-
kenhuis overleed.
Nader meldt men ons:
Bdhalve den Engelscheu vliegenier
Partridge, die onder Groede gewond neer
kwam, is hedenmorgen ook te Vlissingen
ter aarde besteld het stoffelijk overschot
van den te Burgsluis aangespoelden vlie
genier Herbert Mesham. Deze dubbele
begrafenis werd door duizenden bijge-
•oond; behalve door den Engelsclien con-
sel en den Engelscheu predikant werd
took het woord gevoerd door een ma
joor van het Nederlandsche leger.
Ill I Walcheren
Zaterdag vergaderde de raad der
gemeente SI. Laurens. Meegedeeld
werd, dat er bij den Min. van Landb. op
is aangedrongen om gelegenheid te ge
ven tot hel opslaan van winterprovisie
van aardappelen.
De dooi' B. en W. opgemaakte voor
dracht voor zetters bestaal uit de hec-
ren D. Lorier, C. Willemsc Sr., J. Gilde-
onse en Wi Walraven Aanbevolen wor
den D. L'orfer cn C. Willemse Sr.
Ingekomen was een verzoek van den
gemeenteveldwachter om verhoog'ing zij
ner jaarwedde. Besloten werd liem over
dil "jaar nog extra f 50 duurtetoeslag' toe
te kennen en zijn jaarwedde voor 1919 le
bepalen op f 600. Alsdan, zal echter de
geheele duurtetoeslag komen te vervallen.
Bij de rondvraag besprak de lieer
A. Abrahamse P.Az. de kwestie van den
woningnood en de mogelijkheid van het
bouwen van houten noodwoningen Dit
vond niet veel instemming. B. en W.
zullen trachten hieromtrent enkele in
lichtingen te verkrijgen.
Distributie te O ,os t kapel le:
Van. 29 Juli—3 Augustus zijn te Oosl-
kapelle verkrijgbaar1 K.G< aardappelen
op bon 20, 125 gram bruine boonen op
bon 16, 100 gram gort op bon 15 en 100
gram kaas op bon 11^
Distributie te Domburg:
In de week van 30 Juli—5 Aug. is ver
krijgbaar op bon no. 198: 2i/s ons suiker,
bon no. 199 2% ons erwten .of boonen;
bon. no, 200 1 ons kaas.
Woensdagvoormiddag 31 Juli van 9—12
uur uitreiking broodkaarten.
Donderdag 1 Aug. des vm. van 9—12
uur uitreiking bonboekjes.
Uit Zntd-Beveiand.
Nu de heer Geiil deze week de ge
meente K r a b be n d ij k e gaat vertalen,
meende do burgerij dat dit niet onopge
merkt kon voorbijgaan. Daarom hadden
eenige ingezetenen een commissie ge
vormd, bijgestaan door eenige dames,
teneinde gelden in le zamelen om den
vertrekkenden geneesheer een geschenk
aan te bieden.
Zaterdagavond begaven de dames eu
heeren zich naar den heer Geill, wien
bij monde van den voorzitter, den lieer
J Frelier, een salon-ameublement, ver
vaardigd van Cuhaansch mahoniehout,
werd aangeboden.
ïn zijn locspraak stelde de heer Fre
lier in liét licht hoe de heer Geill bijna
35 jaar met volle plichtsbetrachting al
zijn krachten heelt geofferd, zonder
eenig winstbejag, om zieken en zwakken
bij le staan, niet alleen met de helende
medicijn, maar ook met het opbeurende,
moedgevende woordt.
Zeer ontroerd hoorde de lieer Geill
deze toespraak aan en antwoordde, dat
hij in al die jaren niets meer dan zijn
plicht had gedaan en dat hij met gï-oot
leedwezen zijn geliefde plaats gaat ver
laten.
Nadat den commissieleden eenige ver-
frisschingen waren aangeboden, hield
ds. Muller ifog een korte toespraak, waar
in liij dokter Geill dank zei voor alles wat
hij heeft gedaan.
In de gemeenteraadsvergadering te
R r u inin ge n van Zaterdag j.l. besloot
de raad na bekomen goedkeuring Van
de regeering van de door het rijk gesubsi
dieerde werken, den bouw van de open
bare school op te dragen aan M. Alewijn
van Waarde, wien tevens onderhands is
gegund het bouwen van de bewaarschool
oor f 8300. De levering der schoolmeube-
len is opgedragen ftan M. Baveco le Krui
mingen. Spoedig zal niet den bouw van
een en ander een begin worden, gemaakt,
jpoodat voor den winter alles in orde
opgeleverd kan worden.
De politie te Ierseke heeft de
hand gelegd op een valschen gulden. Hij
was donkerder van kleur, doffer van
klank, zachter van allooi en ruim twee
gram lichter dali een echte gulden, maar
de teekening van beeldenaar enz. was
zeer nauwkeurig, alleen iets minder
scherp.
O
T7it S cliouwen-Dui ve 1 and.
Vrijdagavond kwam aan de haven
te Burg h sluis, gemeente Haamstede,
aandrijven hel >lijk van een Eugelsch
■Vliegenier, blijkens de op het iijlc ge
vonden pnoiei-en dragende den naam van
James Herbert Mesham, geboren 13
Augustas 1899, wonende te Liverpool,
Botanie Avenue 28,
Nadat '1 lijk gekist was en naar de
begraafplaats le Haamslede vervoerd, is
hol op verzoek van den Britschcn Con
sul te Vlissingen per torpedoboot naar
die gemcenle vervoerd.
!t
Uit Th o 1 en.
Te St. Maartensd ijk wil men
(beproeven voor de ingezetenen electri-
sche verlichting te verkrijgen.
- Een comité heeft zich gevormd, len
einde met deskundige hulp de zaak zoo
voor elkaar te brengen. De bedoeling js
er dezen winter nog van te profiteeren.
Naar men ons met een „helaas!'
meldt, zal de sfoombootdienst Zijpe
S l a v e n i s s e met 1 Augx. a.s. geslaakt
worden.
U:i Ze e u ws ch-Vl a an der e n O. f).
Bij Kon. besluit is de opziener bij
die rijkselectririteilswerken le Neuzen,
G. J- H. Zimmermanu, met ingang «van 1
September a.s benoemd tot hoofdopzie
ner bij de rijkselectviciteitswerken te
/IJmuiden.
De instructie in de onlangs vermelde
poging tol uitvoer van platina wordt voort
gezet. Naar aanleiding van het resultaat
der voorloopige verhooren zijn in arrest
gesteld A. W. v. II., vissclier te Philippine
en A. de Wbakker te Neuzen.
Op 70-jarigen leeftijd is pa kort
stondige ziekte overleden die heer C. v.
Eibroeck, burgemeester van Hengst-
d ij k. Behalve als hoofd der gemeente
is de overledene in vele betrekkingen
zeer vruchtbaar werkzaam geweest.
Bij een kort maar hevig onwedeg
sloeg Vrijaignamiddag te Honleni ss«
de bliksem in de landbouwscliuur van
J Fruvtier; zij branddp geheel af, ter-
•jjl ook eeoig landbouwgereedschap een'
prpoi der vlammen werd.
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen W.. D
Zondag werd te Sluis feen muziek
feest gehouden ter viering van het 40-
jarig bestaan van het muziekgezelschap
Apollo". Na een muzikalen optocht der
acht .deelnemende vereenigmgen, wierd
ten stadhuize aan de besturen de eerewijn
aangeboden. Daarna werden op twee ki
osken, op de Groote Markt en op de Bees
tenmarkt, door elk der gezelschappen een
paar nummers uitgevoerd. Ofschoon de
zon achter de wolken bleef en de drei-
(getn.de luchten zelfs nu en dan' eenige
druppels neerzonden, waren heel wat be
zoekers van heinde en verre naar de
oude veste gekomen om feest te vieren.
Zaterdagavond had het jubiieerende
„Apollo" door het geven van een concert
op de Beestenmarkt al de eerste feest
stemming gebracht en heden zijn ver
schillende volksspelen aan de beurt, zoo
dat er voor „elk wat wils" is.
Elk der deelnemende gezelschappen
ontving als herinnering een fraaie medail
le, waarop aan de keerzijde „Apollo—
Sluis, 1878—1918". Als bijzonderheid dient
gemeld, dat aan den heer K. Jongbloed,
die sedert de oprichting onafgebroken
'erkend lid van „Apollo" is geweest en
nog is, een zilveren herinneringsmedaille
werd uitgereikt namens hel geheele ge
zelschap.
KERKNIEUWS.
NedHerv. Kerk.
Beroepen te Schoonhoven (vac. D. M]
Boonstra): J. Kraaij te Gorinchem, te St.
Maartensdijk: P. Kruijt te Nieuwe-Tong|e.
Geref. Kerken
Beroepen te Dwingeloo: S. P Dee,
prop. te Kampen.
Bedankt voor Dronrijp, Pijnacker-Noot-
dorp, Nieuwendam-Zunderdorp, Hein-
kenszand, Monnikendam, Anpa Jacoba-
polder, Oostburg, Schildwolde en Ter Aar:
D. H Th. Vollenhoven, cand. te Amster
dam. I
Geref. Gemeente.
Beroepen te Opheusden: J. Fraanje te
Goes.
Chr» GerofKerk.
Bedankt voor Harlingen R. C. Sluijter
le Maassluis.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
De opening der zomertentoonstelling
in het Schotsqhe huis te V e e r e, ge
schiedde Zaterdagmiddag bij monde van
den burgemeester, den heer Buifs Ballot,
met een toepasselijke rede.
ONDEBWUS.
Geslaagd voor de hoofdacto de hee
ren A. Kas se, Vlissingen, E. Bakker,
Zie rik zee én "W. M. Louwerse, Ka-
pcllc.
Geslaagd voor het notarieel staats
examen le gedeelte de lieer C. H. Pfc-
cardt leZierikzee.
Geslaagd voor eindexamen H. B S.
5-jarigcn cursus de heer Chr, de Wit van
Oud Vosseraeer, leerling der R. H.
B. S. te Bergen-op-Zoom
Geslaagd voor het examen Ned.
(Toonkunslenaarsvcreeniging mej M. P.
II. Mazzola zuster Maria) te Neerbosch,
vroeger alhier.
RECJ3TZAKEN.
Arr.Rechlbauk te Middelburg.
De eerste zaak was Vrijdag die tegen
J. S. uit Middelburg, thans gedeti
neerd, beklaagd van diefstal van kram
men uil een militaire loods te Middelburg,
welken diefstal bekt. bekende. Hij is in
Mei j.l. veroordeeld tot twee maanden
Voorwaardelijk en tbaxis eischte de offi
cier twee maanden definitief met aftrek
voor-arrest.
Ook P. de B. te Vlissingen is re
cidivist. Thans lieeft hij bij A. Klip en
C. Rotting een rijwiel gehuurd en dit ver
kocht aan IJ. van Gemert 'en aan J.
Wondergeni. Deze laatste kende het fij-
wicl niet terug; hij kent geen fietsen. Be-
