lOUGLBURtiSCHE COURANT
So 167.
Dondepdsg 18 Juli 1318.
Ha* Jaarpsg.
AbiiDD prQper kwartaal a, Misi-
.Selburg en bi] de agenten fn Vtiu&gea
j»c Gom f 1 55; per peat I 1 75.
A d v ert n t i e 20 «*t per regel
abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
ïsu» l - 7 regel» f t.50.
Povcnutaando advorteabeprijren worde*
met 20 Jfj? toeslag verhoogd.
KAMEROVERZICHT.
Eerste Kamer.
Zitting van Woensdag.
Het in Juni zoo plotseling afgebroken
debat over de beschikbaarstelling van
levensmiddelen heeft dte Eerste Kamer
gisteren voortgezet. Met een ambitie alsof
Minister Postliuma nog in volle ambte
lijke levenskracht was, werd er over zijn
beleid getoornd en gemopperd.
Geen wonder dat de heer Bergs ma
opmerkte dat deze discussie niet zeer
vruchtbaai* kan zijn, en dat de Minis
ter zelf in zijn antwoord een jolige
luim toonde. Morgen of overmorgen
treedt hij immers toch af. Hij was dan
ook goed op dreef en sloeg' met nu
dan stekelige grappen geducht van
zich af.
Allereerst had hij het tegen de Burge
meesters. Men zal zich herinneren dat
bij het eerste deel van het debat de hee-
reD Van den Berg, burgemeester van
Delft, en Fokker, burgemeester van Zie-
rikzee, zich tegen 's ministers maat
regelen kantten, waarbij de heer Fokker
in t bijzonder klaagde over de onmoge
lijke taak aan de burgemeesters opge
legd, en als bewijs daaryan een aantal
voorbeelden aanhaalde van burgemee:
Iers, die de voorschriften niet konden
opvolgen.
De heer L u c a s s e was daartegen
gisteren opgekomen met de verzekeri
dat het op 't stuk van overtreding der
distributie-maatregelen in Zeeland niet
erger is dan in andere provincies.
Maar daarentegen zei de Minister,
dat als ei* één provincie is waarin de
zaken slecht zijn behandeld door bur
gemeesters en politie, speciaal wat be
treft het frauduleus bakken van bloem
tot brood, dan was het Zeeland. Zegt
de "heer Fokker: er is te weinig controle
geweest, dan kan de Minister hem dit
dus volmaakt toestemmen. De Minister
zou volgens den heer Fokker een premie
moeten gegen om in November alles in
geleverd te krijgen! Dat noemde de Mi
nister een mooie Theoretische raad. Maar
waar moest hij al dat broodgraan op
bergen, en hoe moest hij dat zaakje be
warenHdt graan blijft niet beter be
waard dan bij den boer in de schelf.
De boei- kan ook geen ander veevoer in
den winter krijgen dan het versch ge-
dorschte stroo. Daartoe moet hij toch
kunnen dorschen. Maar de heer Fokker
zegt. dan maai* breken met bestaande
gewoonten' En dat voor een bedrijf, zoo
weinig voor verandering vatbaar als het
boerenbedrijf.
Ten slotte besprak hij nog liet laten
van graan, met de reeds van hem beken
de argumenten. Hij was echter blij, die
zaak niet zelf te moeten regelen. Zijn
opvolger mag daarin een beslissing nemen.
Het tweede deel van 's Ministers rede
betrof eenige opmerkingen van den heer
Vliegen, die den Minister o. a. half
heid verweet.
De Minister antwoordde dat hij de
Maatschappij zoo min mogelijk heeft ^vil
len ontwrichten. Dat standpunt heeft hij
4 jaar verdedigd. Had men die halfheid
niel gewild dan liad men een socialist
in 's Ministers plaats moeten doen op
treden Maar dan had men aan een socia
list van de S. D. A. P. niet meer genoeg
gehad. Want in Amsterdam lig't de distri
butie in handen van een volbloed socia
list, in Den Haag in handen van een
halve als de Minister. Maar wat bewezen
de verkiezingen in Amsterdam? Dat vaD
die socialisten de helft verdween; die
socialisten waren dus ook al le half.
FEUILLETDI.
DE GOUDEN SLEUTEL,
naar het Engelsch
door L. G. MOBBRLEY.
43).
„Neen, ik geloof hel niet. Neen, natuur
lijk niet' verbeterde Austice zichzelve
haastig, „maar er is iets abnormaals in
den toestand van mijn broer, iets wat ik
niet begrijp. Ik zou hem kunnen overha
len u te consulteeren als hij lichamelijk
ziek was. Ik kan niel verklaren wM hem
eigenlijk scheelt, maar liij lijkt zoo Ontze
nuwd, zoo suf, juist zooals hij was toen
de arme mevrouw Donaldson hier gestor-
ven is. Misschien vindt u, het gek van mij
om fe zeggen, maar het schijnt dat Luke
meer dan gewoon door die 'twee s terfger
vallen is aangegrepen: ze hebben hem
beide op éen heel merkwaardige wijze
uil zijn evenwicht gebracht. Omdat
2ij sprak op pcinzenden toon, „omdat Lu-
Ten sLotte. nog enkele afzonderlijke
.opmerkingen van den Minister
Het is zeer gevaarlijk na relletjes iets
meer te geven. Als.-'t er is, geeft het dan
tc voren. Is '4 er niet, geef 't don ook
niet daarna. Orde en regel ziet de Minis
ter niet komen, noch bier, noch in 't bui
tenland. .\ls 't schip met dea-kop op dea
wal zit, moet men niet zeggen: dat kan
ik ook. Want 't is best mogelijk dat dan
't schip nog zou zijn lek geslagen óók.
Men staart zicli blind op 't bouwen
van tarwe en rogge en maakt daardoor
het volk malende. Elke hectare tarwe en
rogge schaadt de voedsel voorzienig, ten
zij ze verbouwd wordt op grond waarop
géén voedselgewassen worden geteeld.
Het is gevaarlijk, bieten door graan te
vervangen.
De Rijksgraancommissaris in Zeeland
wordt buitengewoon gewaardeerd door
de organisatie van de Zeeuwsehe land
bouwers en deze heeft dus gevraagd hem
buiten dienst te houden. Deze was ove
rigens vatF de militaire controle buiten
gewoon afkeerigl
Wie varkens mèst, mest inderdaad
voor de gemeenschap; maar wie één
varken mest, mest alleen voor eigen
maag. De Minister wil de bestaande on
gelijkheid niet nog1 meer vergroofen. En
daarom zegt hijgelijke monniken ge
lijke kappen. We zitten nu allemaal in
de misère; we moeten er samen door.
De wetsontwerpen zijn ten slotte z, h.
s. aangenomen.
BSMHIMIiMB.
DE MINISTER-CRISIS.
De Haagsche correspondent van „Dé
Standaard" meldt, dat de heer Nolens de
opdracht tot Kabinets-formatie niet zal
aannemen.
Voorts schijnt het volgens den co.rr.
thans zeker te zijn, dat, mocht au de op
dracht tot formatie aan den heer
Idenburg worden gegeven, deze haar wel
zal aanvaarden.
EEN PROTEST,
Een verontwaardigde burgemeester
schrijft ons
Dal de Burgemeesters in den tegen-,
woordigen tijd worden overbeladen met
allerlei werken welke vallen buiten de
gemeentelijke administratie en buiten het
amht, is iets dat o verblekend' is. Maar
dit soort ambtenaren in dienst van het
Rijk pruttelt en klaagt niet en ze doet
liet werkmet opgewektheidwant
van alle kanten waait de erkentelijkheid
en waardecring tegen en dat is een
hoogst aangename vergoeding voor hun
reuzenwerk.
Maar er zijn loch ook grenzen, al«F
thans ze behoorden er te zijn. Een
leger vin ambtenaren, groote en kleine,
ontsproten uit de Distributiewet, zend,t
circulaire op circulaire op hen af en opr
allerlei wijzfe wordt beslag gelegd en,'
misbruik van hun bereidwilligheid ge
maald.
Doch wat dezer dagen aan de Burge
meesters is overkomen, overtreft zooniet
aJJes, dan toch vejel. De Directeur va«i
hel Centraal-burieau voor de Statistiek
n.l. heeft zich geroepen gevoeld een
schriftelijk examjen af te nemen over
de boekhouding idjer bevolking. Een lijst
tract 15 vragen gesteld, zooals een
examencommissie ze maar opstellen kan,
is aan de Burgemeesters toegezonden mei
de mediedeeling dat de uitvoerige be
antwoording binnen derlig dagen aan Jen
gc-melden Directeur moet worden inge
zonden.
Hei is wel zoo gofed als zeker, djat
wel door niemand aan dit examen zal
worden deelgenomen en de vragenlijst
óf voor kennisgeving zal worden aange-
niomen. öf in blanco zal worden ge
retourneerd.
ke niet is wat men noemt een buitenge
woon gevoelig man".
„Neen", antwoordde Harding, met een
levendige herinnering aan wat hij Sir
Luke's hardhuidigheid noemde. „Neen,
ik geloof dat ik uw broer stellig niet een
zeer gevoelig' man zou noemen".
„En toch, nu schijnt hij zoo uit zijn
evenwicht gerukt, zoo anders^ dan ge
woon", zei Austice, „het maakt mij dik
wijls ongerust".
„Zie hem weg te krijgien", antwoordde
Harding. „Een geheele verandering van
omgeving' zal het beste voor hem zijn.
Alles wat u van hein vertelt zal met den
tijd terecht komen maar als u het ge
daan kunt krijgen, haal Sir Luke dan
over hier vandaan te gaan, dat is het
beslc voor hem, zie hem weg le krijg'en!"
HOOFDSTUK XIII.
Hel onderzoek.
Miles Harding drentelde door de kleine
dorpstraat en keek nu aan dezen en dan
aan dien kant mei meer genoegen rond
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Aan de grens.
Te Cadzand zag men gisteren te
12 uur eenige vliegtuigen der geallieer
den, die uit het Noorden kwam, en boven
Knocke, Heijst, Brugge en Zeebrugge vlo
gen, sterk beschoten door het Duitsche
afweergeschut. Een kwartier later zweeg
het Duitsche geschut en stegen een tien
tal Duitsche vliegtuigen 'óp die een mi
trailleurgevecht met de anderen aangin
gen, totdat een viertal toestellen omlaag
stortten. Het luchtgevecht duurde Lot
halt twee.
Geen vrije terugreis voor
't con vooi.
fn het Engelsche Lagerhuis heeft Bel-
lairs gevraagd, of de Nederlandsche re
geering tejj volle begreep, dat het recht
van aanhouding en onderzoek zonder
eenigen twijfel zal worden uitgeoefend
tegenover ialle schepen van hel Neder
landsche convooi op de reis huiswaarts
of op eenige andere reis, ondernomen
na aankomst dezer schepen in de Ne
derlandsche koloniën.
Balfour antwoordde bevestigend, de
onlangs openbaar gemaakte briefw.sse-
ling laat, naar hij meent, op dit punt geen
twijfel open.
Uitwisseling
krijgsgevangenen.
Het resultaat van de in Den Haag ge
houden Duitsch—Engelsche besprekingen
is, dal terwijl eenerzijds de Duitsche en
Engelsche krijgsgevangen officieren, on
derofficieren en manschappen, alsmede de
burgcraevangenen die in Nederland ge
ïnterneerd zijn, ons land successievelijk
zullen verlaten, anderzijds de plaatsen
die door hen ingenomen waren, bezet
zullen worden door andere officieren,
die langer dan 18 maanden krijgsgevan
gen zijn geweest en voorts door krijgs
gevangenen, wier gezondheidstoestand
van dien aard is, dat zij op interneering
in Nederland aanspraak lcunnen maken
De tekst van de gesloten overeenkomst
kan niet openbaar worden gemaakt alvo
rens zij door de beide betrokken regee
ringen geratificeerd is.
De lijn Gladbacli-Roermond ge
bombardeerd.
Een bijzondere correspondent meldt
uit Limburg aan het „Huisgezin"
In den nacht van Vrijdag op Zaterdag
zijn Entente-vliegers op zeer groote boog
ie Limburgs grondgebied gepasseerd ext
hebben bommen geworpen op de spoor
lijn Gladbach—Roermond, de veel be,
sproken spoorlijn, waarover dagelijks een
groot aantal Duitsche treinen via Roer-
Imond en Budel naar België rijden.
De menschen konden des nachts de;
ontploffingen duidelijk waarnemen.
Of de spoorlijn beschadigd is, weet
men niet met zekerheid, maai* een feili
dat Zaterdag slechts twee treinen
Uit Gladbach aankwamen, die vermoede
lijk de gebombardeerde plaats reeds wa
ren gepasseerd. Zondag is geen enkele
Duitsche trein aangekomen.
In Roermond is men bevreesd, dat den
een of anderen dag de brug over de Maasi
bij „ongeluk" of „vergissing" door bom
men uit dc lucht zal worden getroffen,
DISTRIBUTIE EN PRODUCTIE.
Havermout.
Hel Bureau voor Mededeeiingen inzake
de Voedselvoorziening meldt.
Het kan voorkomen, dat havermout,
wat den smaak betreft, niet aan de hoog'
ste eischen voldoet. Dit is hieraan te
wijten, dat alle havermout, bij gebreke
van builenlandschen aanvoer, thans uit
inlandschc haver wordt gefabriceerd. De
naar zijn omgeving dan hij in langen lijd
ondervonden had. Het station aan den
rand van den weg, Waar de rustige trein
van een rustig plaatselijk lijntje hem had
afgezet, de dorpsweg', die zich kronkelde
lusschen twee hagen in naar de veen
gronden met heide begroeid, dat alles had
hem een kalmeerend gevoel gegeven van
afgelegenheid en vrede. En dit kleine'
witte dorpje, dat zich nestelde in zijn
zonnige vallei, verhoogde zijn gevoel van
behagelijkheid en gaf er iets nog heer
lijkers aan. Hij trachtte zich niet le ver
klaren hel is te betwijfelen of hij het
had kunnen verklaren waarom hij zich
minder vijandig gestemd voelde tegenover
de wereld over het algemeen, maar er
was iets nieuws en warms, dat hij plotse
ling voelde ontgloeien in zijn hart. Toen
hij de witte huisjes aanzag, de vroolijke
tuintjes met de September-bloemen. het
grasveld met een grooten kastanjeboom;
en de velden oploopende naar de heide
toen sloop de overtuiging in zijn ziel,.
dat hel leven toch vergoedingen bood,
dal er nog een zon was aan den hemel en
ze inlandsche haver, van den oogst 1917,
is echter in de wanne zomermaanden
sterk onderhevig aan broei, welke vhak
plotseling optreedt, b.v. tijdens het ver
voer, zoodat de liaven warm haar be
stemmingsplaats bereikt. Natuurlijk wor
den dan onmiddellijk na lossing maatre
gelen genomen om de haver weder koud
te krijgen, maar door den broei is zij
toch doorgaans eenigszins muf geworden,
en dat verraadt zich uit den aard der
zaak ook in den suiaak der havermout.
Iu andere tijden zouden dergelijke par
tijen haver wellicht een andere bestem
ming vinden, maar het spreekt vau zelf,
dal tlians, nu er zoo groote schaarschte
bestaat dan graan, zooveel mogelijk ge'
tracht moet worden, al wat voor mensche-
lijke voeding geschikt is, daaraan ook
dienstbaar te maken. Daarom wordt de
ze haver toch tot havermout verwerkt,
le meer, omdat de voedingswaarde de
zelfde is gebleven en het product uil ge-
zottdheidsoogpunt geenerleibezwaar op
levert. Het is alleen een kwestie van
smaak. Aan te bevelen is dergelijke ha
vermout in karnemelk te koken.
Havergort.
Aangewezen i; krachtens art. 1 der
Distributiewet het artikel havergort, waar
voor een maximum kleinhandelprijs is
vastgesteld vau 13 ets. per 1/2 K.G.
De Duitsche kolen.
De „Spaan ;che ziekte" is oorzaak dat
in -de Duitsche kofenindustrie de toevoer
der voor ons land bestemde 7000 ton
steenkolen, op aflevering der toegezegde;
50,000 hjn, vertraging ondervindt, zoodat
de aanvoer per dag belangrijk mindeib
zal zijn. dan aanvarfkelijk is overeenge
komen. f
De vetschaarschte.
De Minister van OorLog heeft ten aan
zien van het telen van voedingsgewassen,
in hel bijzonder van oliehoudende zaden,
door militairen de aandacht er op ge
vestigd, dat het aanbeveling verdient om!
-met het oog op het winnen van vet,
ten spoedigste over te gaan tot den veij-
bouw van koolzaad.
Brochures en inlichtingen over dit on
derworp verschaft desgevraagd hetKool,-
zaadkantoor, Reederijstraal 5 te Rotter
dam.
Distributie P.aar denvleesch
Hel hoofdbestuur van den Neder!
Bond van Paardenslagers en Paarden-
vleeschhouwers heeft van de regeering op
dracht gekregen tot het maken van een
ontwerp voor distribueering van paar-
denvleesch.
De benoeming van een regeeringsad-
viseur uit genoemden bond is eerst
daags le verwachten.
Uit Stad ga Provtaeie.
llft\fiddelburg.
Ter voorkoming van verwarring lette
men goed op de bekendmaking in dit
nummer volgens welke -hel eerstvolgende
tijdvak voor de vet-distributie hier ter
te de loopt: van Vrijdag 19 Juli tol en
met Zondag 28 Juli.
- In de gisterenavond gehouden le
denvergadering' van de vereeniging „Uit
het Volk—Voor hel Volk" alhier, onder
voorzitterschap van den heer L. K van
der Harst J.Jz. werd het jaarverslag uit
gebracht, waarin o. a. wordt medegedeeld,
dal de tijdsomstandigheden oorzaak wa
ren, dat ook nu de feestviering op den
jaardag der Koningin achterwege moest
blijven en „Floralia" met het oog op
mogelijk ook geluk ergens op de we
reld, Beweren, dat hij deze overdenkingen
onder woorden bracht zou overdrijving
wezen, maai* hij was zich vaag bewust
dat zijn hart niet meer zoo treurig was
en koud als het zich zoo vele jaren van
ellende lang gevoeld had; dat hij nog in
slaat was de helderheid en frischheid van
den Septemberdag le waardeuren en den
zonneschijn, die heuvels en dal bestraal
de; de biauwe lucht, die zich welfde bo
ven de purperen heidevelden.
„Het huis van Mr. Merring?" het ant
woord op zijn vraag werd gegeven door
een levendig uitzien den ouden man, die
hel gras maaide op het kleine kerkhof.
„Loop het grasveld over en den weg1 op
alsof je naar Munton ging', het huis staat
achter in een tuin. Maar er woneu daar
nu geen Merrings in het huis. 'I Is een
heel tijdje geleden dat er daar Merrmgs
■woonden."
,Je bent zeker de doodgraver?" vroeg'
Harding over het hek van het kerkhof
geleund, en zijn oog ging van den grijzen
kerktoren naar den man met den grij-
gcringe deelname in het vorige jaar
eveneens niet werd gehouden. Herinnerd
wordt aan den wedstrijd in gevelversie-
ringen en aan de in December gehouden
uitvoeringen ten voordecle van de ver
eeniging „De Zeeuwsche Dorcas".
De cursus van de Volkszangvereenig'ing
begon met 212 leerlingen en wend ia Mei
jl. nog door 172 leerlingen bezocht.
De kinderspeeltuin werd van 8 Mei tot
15 September 1917 bezocht door 6563
kinderen, waaronder 875 van de Belgi
sche school, terwijl ook toegang tot den
tuin verleend werd aan de kinderen van
de vereeniging „Santé i l'enfance".
Herdacht wordt hel overlijden van den
directeur van den kinderspeeltuin, den
heer D. Wi. Louis, die steeds met grooten
ijver en toewijding deze betrekking' ge
durende 26 jaren heeft vervuld. In zijn
plaats werd tot directrice benoemd me
juffrouw C. J. M. Louis, die ook reeds
gedurende 4 jaren, tijdens de ziekte van
haar vader, die betrekking op zeer loffe
lijke wijze had waargenomen.
Het verslag werd goedgekeurd, even
als de rekening met een goed slot van
f 52.701/2 tegen 223.35 over het vorig
boekjaar. De algemeene zaken lever
den een goed slot op van f 198.61, de
volkszangschool en de kinderspeeltuin
respectievelijk een kwaad slot van f77.81
en f291.44Va.
De heer J. Worrell werd bij acclamatie
als bestuurslid herkozen en gekozen wer
den in de plaats van de lieeren P. de
Bruijne, die niet herkiesbaar was, en
Ph, J. Callenfels, die bedankte wegens
vertrek, de heeren F. A. Boasson en K.
van Schouwen.
De voorzitter deelde mee dat de ver
eeniging' ook dit jaar zich moet bepalen
tol de zangschool en den kinderspeel
tuin, maar wel is in het bestuur een
vraag ter sprake gekomen naar aanlei
ding van hel voorstel van den heer Ver-
tregt in den raad om de kermis af te
schaffen, nl. of het niet op den weg ligt
der vereeniging den raad te verzoeken
de kermis, die toch reeds aan een
slepende ziekte lijdt, af te schaffen.
De heer H. de Blouw lichtte dit idee
nader toe; hij meent, dal er dne redenen
zijn voor de afschaffing van de kermis.
Ten eerste uit godsdienstig oogpunt, om
dat een groot deel der bevolking er be
zwaar tegen heeft, welke bezwaren ge
ëerbiedigd moeten worden. Ten tweede
uil democratisch oogpunt; men moet niet
kunnen zeggen, dat een vermaak als de
kermis voor een bepaald deel van het
volk goed genoeg is; geheel ons volk
bestaat uit menschen, die gelijke rechten
hebben op dit gebied.
Het derde argument is het opvoed
kundige,- de kermis wordt niel bezocht
om een onschuldig vermaak te hebben,
maar om eens goed te kunnen drinken
en vechten. Het is thans een gunstige
gelegenheid om de kermis af le schaffen,
nu er gedwongen stilstand is.
De heer J. P. Ph. Doorenbos veree-
nigl zich vooral met de twee laatste mo
tieven van den heer De Blouw.
Nadat de voorzitter verzekerd heeft,
dat het de. bedoeling is een dergelijk
verzoek te motiveeren en aan le geven
wat er voor in de plaats zou kunnen
komen, vraagt de heer mr. J. Admanse of
hel niet beter zou zijn de kermis lang
zaam haar eigen dood te laten sterven;
ook bij andere feesten komen wel eens
uitspattingen voor. Dit is beter dan een
decreet van den raad uit te lokken.
hetgeen maar partijen van voor- en legen*-
standers zal doen ontstaan.
Spreker is ook voorstander van de af
schaffing der kermis als er iets goeds
voor in de plaats komt, maar hij en ook
tie heer C. Wl D'huy gelooven niet, dal de
nadeelen zoo erg zijn als de heer De
Blouw die schetste, welk lid in zijn
repliek er o. a. nog op wees, dat het hier
een ideaal geldt, waarvoor het financi-
eele voordeel voor de gemeente moet
wijken, dat volgens den heer Adriaanse.
bij den burgemeester, met wien hij de
zen baard, rustende op zijn zeis.
„Ik ben doodgraver', was het ant*
oord. „Jonadab Smith mijn naam
Jonadab Smith, ik ben hier jongen en,
man geweest in dit dorp, bijna zeventig
jaar ik ben bij de zeventig. Er is niel
veel in het dorp Burnanford gebeurd
oi ik- zou het u kunnen vertellen."
,Dan ben ik juist 'bij den rechten per
soon aangeland", zei Harding' glimla
chend tot den ouden man, wiens gezicht
nel zoo blozend was als een van zijn
eigen appels, zijn oogen even blauw als
de lucht boven zijn hoofd. „Ik zoek
iemand, die mij iets zou kunnen vertel
len van Mr. "Merring en zijn familie."
„Mr. Merring en zijn familie? Nu, wat
wou u daarvan weten?" vroeg Jauadab
met zijn hoofd op zij en Harding aan
ziende met den onderzoekenden blik van
een kerkkraai.
„Zijn het vrienden van u?"
mwmr
pWofftt vervolgd).,
