Vrijere? 12 Juli 191S, 1 C\ BimilAPI. !f Stad ei ?rwiBcie. SUo 162. I S tf' bon n prijs per kwartaal iri Mid delburg en bij de agenten in Vlisiingea 8C Goes f 1 55; per post f 1.75. Advertenties '20 cent per regel. 8i( abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen ♦an 1 - 7 regels f 1.50. Bovenstaande advertentieprijzen worden ttiet 20 toeslag verhoogd. EEN GEWETEXS-SCIIOK Durft ge het aan, le voelen wat de oorfogfsgruwel beteekent'? Niet slffchtsbe-, ?grijpen, verstandelijk begrijpen, wat op een slagveld omgaat, maai" wilt ge in uw, door vier jaar van oorlogsberichten af gestompt gevoel weer bloed laten stroo men dat dok de fijne vezels van uw zenuwen opnieuw leven geeft, zoodat weer als mensch staat tegenover den oor log, als oprecht mensch dat ten minste een jQftgenblik zijn hoofd en ooren en pogen bevrijdt van de kap van aangewen de onverschilligheid, lees dan ,,Het V.uur" van Henri Barbusse. .Wat een verschrikkelijk boek! Maar wat een ontstelle nde waarheid Het toeval heeft gewild, dat we de erg ste deelen uit dit boek lazen met vredige zomeravondsteniming] om ons heen: bijna geen wind, een mooie lucht, en alles, de hoornen, de wandelende men- scken gebaad in een sfeer van rust, en van genot in lipt leven. En als we dan iht die vredigheid terugkeerden in de grauwe onheilssfeer van dit hoek, dan was het contrast zoo groot, dat het opzweepte to(t een ontkenning: het kan piet! Maai- als we dan voorUazen, voelden we dat het wèl kan, dat 't zoo fs! Dan vloeide heel snel als een kille mist om ons heen het hypnotiseerende besef van. gruwelijk lijden te zien, lijden dn alle vormen, ■geestelijk en lichamelijk. Zóó pis in dit hoek is er nóg niet over dezen oorlog geschreven. Dat heeft nog niemand anders gekünd. En na het lezen van dit hoek begrijpen we waarom ando ren het niet konden, ook ai bedoelden ze hetzelfde; afschuw voor den oorlog te geven. Ze mikten te hoog, ze wilden door redeneering overtuigen, ze waren zelf zoo vol van hun afschuw, dat men aldoor henzelf aan 't woord hoort. Bar busse hoort men niet zelf. Het is niet eens een verhaal wat hij geeft; het is een werkelijkheid die hij 1 a, a t zien; een werkelijkheid die geheel binnen het be gripsvermogen van een mensch valt. Hij geeft niets meer, letterlijk niets meer, dan w)8 één mensch zelf in den oorlog kan waarnemen, de dagelijksche lotgeval len van een ecouade, van een groepje van veertien soldaten. Geen vermoeide soldaten, maai* soldaten zooais we geloor ven dat zo zijn. Toen Barbusse eens op een rustplaats aanteekeningem maakte, kroop een poilu naar hem toe, en vroeg hem of hij! over hen ging schrijven. Zoo ja, dan Incest hij hen ook laten spreken zooals ze het deden. Niet fatsoenlijk ma ken. Anders zou het portret niet lijken. En Barbusse hééft ze him eigen taal laten spreken,, zoodat zelfs een Fransch- tnan zijn hoek niet zonder woordenlijst kan begrijpen. En gelukkig heeft de ver taler er weer kernachtig soldaten-Hol- landsch van gemaakt. En juist omdat het zulke gewone, overtuigend-echte menschen zijn, en vooral omdat we. nooit iets meer zien, dan wat één mensch kón zien, daarom voelen we zoo heel sterk de knaging van de vreeslijke verveling, de verlamming van de uilputting, de wanhoop van den angst, de krankzinnige dolheid van de gevechlskoorts. Eerst komt het verstompende leven -van wachten en nog eens wachten in de doorweekte modderige loopgraven, en in de vunzige aardholen, de neerdrukkende vermoeienis van het heen en weer mar- cheeren, uren achtereen, door regen en hitie, zonder besef van het waarom en waarheen; het verengen van het gedaeh- tenieven in dat werktuigelijk gedoe, waarin men ten slotte alleen maar denkt aan eten en rusten, soms met een vage herinnering aan de vredigheid thuis. Dim „Het Vuur"de dienst in de voorste loopgraven, de noodlottige verkenningen, dc aanval dwars door een spervuur heen, de dolzinnige wedloop met een walging- wekkende moordpartij aan 't slot. Dan het slagveld met zijn nameloos wee van krimpende gewonden en onzinnig1-ver minkte dooden; en "daarna de bijeenza- meling van de gewonden, van stukgeschof ten tmenschen in een verbandplaats in een donker onderaardsch hol, volge propt met ongelukkigten. En dan als 't ergste van alleshet wa ter, de ontzaglijke regens in den nacht, die tijdens een gevecht de loopgraven vullen met een beweeglijke brei, opslor pend ieder die niet tijdig weg kan, vloeiend over het heele slagveld tot alles een groot moeras ia, waarin het uitglijden op den rand van een granaat-kuil den „Het V.uur", dagboek van een couatie, van Henri Barbusse, Vertaald dooi' Andries 4e Rosa, —Uitg. Em'. Querl- ck>, Amsterdam, dood in het sljjk beteekent; waarin zelfs het vechten onmogelijk wordt, en vrien den en Vijanden, allen eenvormig veran derd in slijkklompen, dooreen zoeken naar een plaats waar ze redding kunnen vinden. Gelooft ge niet dat dit hèt ergste kan zijn? Lees het Dat Is het ergste. Als dan in de wezenlooze stilte, die hij den huiverig-kouden dageraad heerscht over dat met lijken doormengde moeras, waar het enkele uren te voren een hel was van springende granaten, regeta en vloeiende modder, als daar dan een groepje overledenden bijeen gekropen ia pp een niet al te natte plek; dpodeiijk ver moeid, en neergedrukt door de dikke slijkpantsers van hun kleeren, dan gaan ze in die vreemde stilte-zonder-gievechts- rumoer praten. Dan daagt het ook voor hun geest. Dan wordt een oogenblik de ban verbroken welke de verdoovin^van lange, langfe misère en oorlogsroes om hun hersens geslagen heeft, en dan wordt er dieper doorgewroet in de gedachte die in enkelen hunner al tot uiting kwam, toen ze na den aanval op een vijandelijke loopgraaf elkaar met halve schaamte de afschuwelijke dingen verleiden die ze zelf in hun razernij gedaan hadden. 'Waarom zijn we hier? Waarom doen we dat alles? In die laatste bladzijden hoojren we voor 't eerst door de woorden dierpoz- lus heen den schrijver zelf, in een hoog gestemde veroordeeling van allen die er toe meewerkten het ontzaglijk leed van den oorlog mogelijk le maken, en niet zelf dat lijden ondergingen. Dat slot was echter niet noodig om dit hoek tot een ontzettende aanklacht te maken. De vorige bladzijden spreken nóg sterker in hun eenvoudig relaas. We hebben dat slot gelezen, en toen tóch nog betwijfeld, dat hetgeen nü gele den wordt iook het eind beteekent. Dat er na de Napoleonoorlogjen ook zoo ge dacht werd, zijin we al vergeten. Maar we weten uit eigen ervaring dat na de oor logen van '66 en '70 een dergelijk hoek, „Die Waffen nieder!" een enormen indruk maakte en tóch niet dezen oorlog ver hinderde. Telkens hebben "de tijdgenoor ten gedacht dat zoo iets niet herhaald kon worden. En telkens herhaalde een volgend geslacht het tóch. Er is maar één ding om die herhaling zooT ver mogelijk uit te stellende herin nering. De soldaten van Barbusse zeggen zelf dat ze zoo snel vergeten wat ze meemaakten, dat soms herlezing thuis van wat ze vroeger schreven, de herinne ring terugriep aan wat ze zelf bijNvpoaden. Laat dan dit hoek meewerken om de her innering levend te houden. Als ge niet sterk van zenuwen bent, ss heftlan niet. Maar kunt ge, en durft ge Öe waarheid zien, lees het dan, en lees het goed. NEDERLAND EN DE OORLOG. De bommen op Z.-Vlaanderen. Officieel. Het ministerie van buiten- landsche zaken deelt het volgende mee; Op 22 Juni jj. te 11.40 voormiddags zijn door een vliegtuig dat zich boven Nederlandsch gebied voortbewoog', twee bommen geworpen, welke nabij Elder- schans, ten zuiden van den straatweg Aar denburg—Heille (gemeente Sluis) terecht kwamen. Een persoon werd gewond eij materieele schade werd aangericht. Het onderzoek der gevonden bomscher ven heeft uitgemaakt, dat de bomraen> van Britsch maaksel waren. In verband hier mede is aan Hr. Ms. gezant le Londen opgedragen bij de Britsche regeering met nadruk te protestecren tegen deze nieuwe schending van Nederlandsch gebied, welke bijna een menschenleven gekost lieeft en daarbij het vertrouwen der Ne- derlandsche regeering uit te spreken dat de Britsche regeering bereid zal zijn de geleden schade te vergoeden. Ve r b 1 ij f be pa 1 i hg© n, De Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht heeft het verblijf in alle in staat van beleg verklaarde gedeelten van het rijk ontzegd aan: OUo Welzehausen, 25 jaar, wonende te Altona en Peter Joseph Busch, 29 jaar, wonende te Mün- cïxm-Gladhach, laatstelijk verblijf hou dende te Amsterdam en Amersfoort. o De doorvoer door Limburg. Dat hij het transito-verkeer Gladbach— Hamonl nauwkeurig controle wordt uitge oefend, bleek, naar de N. Ct. meldt, de vorige week nog. Er werden toen ©enige wagons van een trein niet toegelaten. De beslissing over de al of niet toelating! be rust hij de militaire autoriteiten. Tegenover het buitenland tó hel wenscht, flinke officieren met de con trole te belasten. Voor het spoorwegpersoneel en dd mi litaire comnflezen is die treindienst een corvéeDe treinen komen meermalen acht uur te Iaat en het personeel moet geduldig op de komst der treinen blijven wachten. Daarbij komt, dat het zeer lastig is, op die wachtplaatsen eten te krijgen de wagens en remhokjes bovendien vol ongedierte zitten. In Harnont wordt het Nederlandsche personeel door militairen in hen houten lokaaltje bewaakt. Met het passeeren der Duitsche trei nen, aldus deelt het „Eindh. Dagbl." me de, is het momenteel te Budel zeer druk. In hoofdzaak Wordt nog steeds hout en stroo naar België vervoerd en in de laat ste dagen veel spoorwegmateriaalZon dag passeerden niet minder dan 28 gela den treinen, terwijl er Maandag 24 wer den gesignaleerd. K r ij g s g e v a n g e n e n. Naar het Hand. verneemt, zijn de En- gelsch-Duitsche onderhandelingen over de repatrïeering der thans hier te lande vertoevende krijgsgevangenen der heide landen thans zoover gevorderd, dat bin nen betrekkelijk korten tijd alle krijgsge vangenen, officieren en minderen, naar hun land zullen kunnen terugkeeren. Daarna zouden er waarschijnlijk hier weer anderen komen. o DISTRIBUTIE EN PRODUCTIE. Opslag van aardappelen. Döor de Prov. Commissie van het Vrou wencomité voor de distributie werd 9 Juli onderstaand adres aan den gemeen teraad van Middelburg gezonden; Ondergeleekenden, in deze vertegen woordigende de Prov. Commissie van het Vrouwencomité voor de Distributie" Icenms genomen hebbende van het door dep Minister van Landbouw, Nijverheid en Handel tot de Gemeentebesturen ge richt verzoek om advies in zake den opslag van aardappelen voor den aan staanden winter, en vermeenende, dat in een zoo belangrijke, alle lagen der bevol- king rakende quaestie, het Dagelijkseh Bestuur van Middelburg voorzeker geen oordeel zal uitspreken zonder Uw Col lege vooraf geraadpleegd te hebben, wenden zich tot U met het dringend ver zoek in geen geval den Minister van Landbouw, enz. te adviseeren weder over te gaan tot een distributie van aard appelen als het vorig jaar heeft plaats gehad en veeleer hem aan te raden den particulieren opslag zooveel mogelijk te bevorderen. Zij doen dit verzoek, omdat de afgeloopen winter heeft geleerd, dat waar Zeeland over een best soort aard appelen beschikt, de bewoners bijna uit sluitend op van elders aangevoerde, min derwaardige waren aangewezen, en dat bovendien door onoordeelkundig vervoer en gebrek aan zorg de ingevoerde aard appelen maar al te dikwijls nog veel ge leden hadden. Het bezwaar van den Minister, dat van de door particulieren opgedane voorra den allicht te veel verbruikt zal worden, zou. meenen ondergeleekenden, onder vangen kunnen worden door een redelijk quantum te bepalen, dat door ieder mocht worden opgedaan, waarbij als ba sis voor de berekening zou kunnen die nen het gemiddelde van den oogst over de laatste vijf of tien jaren. Een ander bezwaar van den Minister, dat bij een eventueel tekort zij die niet kunnen opslaan alleen dupe zouden zijn, lijkt ondergeleekenden een wel wat al te pessimistische voorstelling van den toe stand. Mocht dit bezwaar echter werke lijk bestaan, dan zou het- te ondervangen zijn 'door het opslaan van aardappelen door coöperaties, bïmrtvereenigmgen, enz. te bevorderen, terwijl de Gemeente en groote werkgevers voor haar ambtenaren en werklieden, dit zouden kunnen doen. Voor de alsdan nog overblijvenden zou óf de Gemeente, óf een Steuncomité Ben voorraad kunnen en moeten opslaan. Met verwondering hebben ondergelee- kenden vernomen, dat de Minister voor stelt alleen veen- en zandaardappelen voor den opslag beschikbaar te stellen. Beide soorten toch zijn over het alge meen van zoo slecht gehalte, dat zeker niet vele Zeeuwen er toe zullen over gaan ze voor wintervoorraad in te slaan. Adressanten vertrouwen échter, dat de moducenlen, wetende dat zij weder re- tening hebben te houden met den smaak der consumenten, wel aardappelen van beier gehalte zullen leveren dan zij den Zeeuwen in den laatsten winter als voedsel hebben durven voorzetten. Een regeling omtrent de klei-aardappelen, die vroeger in Middelburg nooit op de tafel der ingezetenen ontbraken, zal ook au, vertrouwen adressanten, wel te vinden zijn. Het wenschelijkst zou zeker zijn, den Zeeuwen de op Zeeuwschen grond gewonnen aardappelen te laten behou den, waardoor tevens vele onnoodïge kosten en moeiten, vooral het vervoer betreffende, zouden kunnen worden voor komen. Op een belangrijk punt in deze wen- schen adressanten nog even Uw aandacht te vestigen- bij een vijandelijken overval die wij allen vurig hopen, dat nooit plaats zal hebben, maar in deze tijden toch plaats zou kunnen hebben zou den groote stapelplaatsen van aardappe len, zoowel bij de boeren als in de ste den, dadeljjk in handen van den indrin ger vallen, terwijl daarentegen de in de huizen opgeborgen voorraden uiterst moeielijk te reqoireerén zijn. Een reden te meer om het artikel aardappelen niet in één hand te laten. Namens de Prov. Commissie v. h; Vrouwencomité voor de Distributie; M. DE LIEFDE—CRAMER, Pres. G. VAN DER WjEEL, le Secr. o— Een antwoord van den Mini jter. De afdejeling Walcheren van die Veis eeniging van Nederlandsche Akkerbou wers hejeft van den minister van Land bouw' anhvoord ontvangen op het harer zijds toegezonden adres. t Inzake het al 'of niet laten van graan aan landbouwers voor eigen gebruik wordt verwezen naar 't door den Minister aan de voornaamste landbouworganisa ties gerichte schrijven, dat 21 Juni is gepubliceerd. Omtrent de prijzen der land hou wgewas- sen voor den oogst 1918 en do garunlier prijzen voor 1919 deelt de minister mede dal deze zaak hiet onderwerp uitmaakt van een zeer nauwkeurig onderzoek dioor» deskundige landbouwers uit alle deelen van Nederland, die door hem zijn uitge- noodigd omtrent die prijzen voorstellen te doen. Dfe gegeven opdracht lioudt Itevens in, in hpt bijzonder te letten op de belangen dór landbouwers op do zand- en dalgronden in zooverre ditver- eenigbaar is miet de zorg voor ©en zool sterk mogelijke uitbreiding van de voed selproductie, alsmtede, dat de teelt van rogge en tarwe vooral niet minder loo- mend zal zijn, dan die van gewassen, [niet strikt noodig voor de volksvoeding. In overleg mlet vooraanstaande perv Sonen uil den kring der praclische land en tuinbouwers wordt nagegaan, hoe de teeltregeling voor 1919 zal moeten vast gesteld wordfón om naast een doelmatige prijsregeling hjpt iliare jer tóe bij te dragen, dat de voedselproductie in het volgend jaar zoo doeltreffend mogelijk zij. Wjat betreft de opvordering van ach tergehouden graan en peulvruchten met behulp van militairen, d,eze is 8 Juni jj. beëindigd. De overwegingen, welke den minister tot dézen maatregel ge noopt hebben, meent hij genoegzaam in zijn antwoord op de schriftelijkfe vragen van hel kamerlid Colijn te hebben toe gelicht. Dc minister betreurt het, wanneer ten gevolge van ontactvol optreden hier en daar ontstemming is gewekt en hoopt! met adressant'e, dat de inlevering van den oog<t 1918/1919 van dien aard zal zijn, dat een dergelijke maatregel niet noo» dig zal blijken te zijn. o Inventarisatie. Naar de „Veehandel" verneemt wordt binnenkort overgegaan tot een geheel nieuwe inventarisatie van den veestapel. Onder deze inventarisatie, die ingericht wordt als de administratie van den bur gerlijken stand, zullen vallen rundereu, kalveren, schapen, varkens, paarden, kortom heel de veestapel. Naaigaren. De minister van Landbouw heeft met ingang van 15 Juli 1918 de volgende maximum kleinhandelprijzen voor naai garen vastgesteld dikte 24/28 3 draads f0.80, dikte 36 3 draads f0.70; dikte. 40 3 draads f 0.67; dikte 28 2 draads f0.47, per klos of) spoel van 500 yards. De vleeschdistributie. Naar aanleiding van een bericht van ,Het Volk", volgens hetwelk einde Juli weer begonnen zou worden met de dis tributie van versch rundvleesch, ver neemt het Corr.-Bureau uit bevoegde bron, dat daaromtrent nog niets is be slist. Het voornemen bestaat, over deze aangelegenheid overleg te plegen met de gemeentebesturen. De broodkaart. De directeur van het Rijkskantoor voor brood maakt bekend, dat de broodkaart van het 58sle tijdvak loopt van 13 Juli tot en met 19 Juli. Maal verbod. De minister van Landbouw heeft ver boden granen, mals, peulvruchten, olie houdende zaden of hun afvalproducten te vermalen, pletten, breken, of te dien opzichte eenige andere handeling' le ver richten, welke daarmede kan worden ge lijkgesteld. Dit verbod is niet van toepassing op: a. fabrikanten, molenaars en hande laren, die ingevolge de distributierege ling van brood, bloem, meel en rogge van 11 October 1917 of uit anderen hoof de van de "Regeering grondstoffen lot het bovenomschreven doel ontvangen, voorzoover deze grondstoffen betreft. b. molenaars, die tot het bovenom schreven doel met betrekking tot andere dan onder a. bedoelde grondstoffen ver gunning kregen van den Regeeringsoom- missaris voor de Rijksgraanverzameling van de provincie hunner inwoning. Kolenpr ijs verlaging voter de kleininduslrie. Naar het Hand. verneemt, is in den loop dezer maand aan de brandstoffen- commissies door de rijkskolendistribütie bekend gemaakt dal, met ingang van 1 Juli j.l. de kolenprijzen voor de kleinin- dustrie zijn verlaagd. Onder de kleinin- duslrie worden gerekend de nijverheids- ondernemingen wier maandelijkscfi kolen- verbruik de twintig ton niet te boven gaat. De prijsverlaging bedraagt, al naar de kolensoort, van f 0 50 tot f 4.50 per ton. De Brandstoffencommissie te Amster dam heeft nu besloten, wijl haar eerst in den loop dezer maand die prijsverla ging werd medegedeeld, af te leveren te gen den ouden prijs en na de maand Juli aan de klein-industrieelen te restitueeren de bedragen, die zij teveel hebben be taald. Op die manier is de commissie er zeken van te bereiken, dat alle klein-industriee len overeenkomstig hun verbruik, van de prijsverlaging zullen profiteeren. Vlasoogst. Voor Zeeuwsch-Vlaanderen zijn benoemd tot taxateurs voor de inbezif-i neming van het vlas van den oogst 1917/18 uit de landbouwers die heoreni C. Plasschaerl le St. Jan steen, C. Steyacrt te Graauw, J. de Fleijler Lz. te Axel, E. H. de Milliano te Oostburg! en I Becu te Breskens. Uil de vlassers zijn benoemd de hee, ren Jos. Assebnrm te Kloosterzandc, A; A. van Campen te Graauw, A. P. de Ruijk Ier te Axel. C. J Schippers te Bresken^ en H. Zefiers te Axel. Suikerrantsoeneering. „Het Volk" vult zijn bericht over de uikerrantsoeneering aan met de mede- deeling, dat het Rijksdistributiekantoo» beginnen zal met een proef in verschil lende gemeenten. De ontwerp-regehng ia door het suikerdistributiekantoor opge maakt en aan gemeenten, die zich op zijn verzoek tot proefneming bereid ver klaarden, toegezonden. Behalve de Zaarv streek behooren daartoe o.m. ook Delft en Utrecht. In deze plaatsen zal dB sui kerrantsoeneering zeer spoedig in wer king treden. Een regeling voor het geheele land durfde het suikerkantoor zoo opeens niet Maar slaagt de proef, dan zal die on getwijfeld spoedig volgen. Uit U>d4rlbnru Aan de Universiteit te Utrecht is ge slaagd voor het theoretisch tandheelkun dig öxamen, le gedeelte, ïnej. S. Boas- son van Middelburg. Door de poJitieagenten-vereeniglng „Luctor et Emergo" is aan den gemeen* teraad een adres gezonden, waarin ver zocht wordt de jaarwedden djer agenten te verhoogen en wel te brengen op eert aanvangssalaris van f 950 met twee jaar- lijksche verhoogingen van f 50 tot f 1200 en voor de hoofdagenten van f 130Q tot f 1400. Verder wordt gevraagd, den duurlefoeslag te doen vervallen en de verhooging met 1 Juli j.2. te doen ingaan.;, memorie van toelichting wordt' gewezen op de jaarwedden in plaatsen met nog minder inwoners dan Middelbux-g, o.a. Heemstede (9.131 inw.) f 1000-f 1400; Zeist (15.091 inw.} f 1200 f 1400 en Bloemendaal (9.129) f 950 -I 1400. Hedenmorgen is ©p het politiebureau door den Commissaris aan W Korstanjd op verzoek van het bestuur van hof Carnegie heldenfonds met eenige waar- deeqendle woorden een bedrag van f50 en een getuigschrift in lijst uitgereikt voor de redding van een vrouw, die op 7 Febr. aan de Houtkade te water is geraakt Uit V1 i s s i a fl a. Bij de aanvrage van aardappelkaar- ten te Vlissingen zal moeten worden opgegeven van welken leverancier men aardappelen wil betrekken en zal ieder slechts één leverancier mogen opgeven. Uit Wal ch«r»D Hedenmtorgen is te Arnemuiden een zevenjarig knaapje door een rijtuig overreden en kort daarop aan ge ge- overleden. Uit Zald-Berelaatd. Bij kon. besluit is aan J. van Strien te G o e s, op zijn verzoek, eervol ontslag verleend als gezworene van den Wpst- kerkepolder, provincie Zeeland. Benoemd le Ka pel Ie tot ontvan ger-griffier van den Willem Annapoldea buitenbeheer, de heer Jan van Lier»; binnenbeheer W. Bierens. Te Nisse zal Maandag e.k. een vergadering van ingezetenen plaats heb ben,» waar een deskundige inlichtingen

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1918 | | pagina 1