Zaterdag 8 Juni 1318.
BilIIRLAIB.
Oil SM be Provincie.
No 133.
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen.
EEHSTE BLAD,
HET HET OOG OP IIET VROEGER
VERTREKKEN VAN VERSCHILLENDE
POSTEN MOETEN WIJ INZENDERS
VAN ADVERTENTIBN VERZOEKEN TE
ZORGEN, DAT DEZE UITERLIJK 12
UUR N.M. IN ONS BEZIT ZIJN, ANDERS
BAN VOOR PLAATSING IN HET AVOND-
NUMMER IpET WORDEN INGESTAAN.
DE ADMINISTRATIE
Abonn. prijs per kwartaal in Mid
delburg en bij de agenten in Vli6sinRen
en Goes f 1.55; per post f 1.75.
Advertenties 20 cent per regel.
Bij abonnement veel Dager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regel» f 1.50.
Bovenstaande advertentieprijzen worden
met 20 o/0 toeslag verhoogd.
KAMEROVERZICIFT.
-Tweede Kamer.
Zitting van Vrijdag.
De Distributie-wet is niet afgehan
deld, en'toch is d|e Kamer uiteen gegaan
tot 9 Juli.
En dan krijgen we een zeer eigenaar-
digen toestand. Dan zal dfe uitslag van de
verkiezingen reeds bekend zijn; dan zal
Minister Posthuma reeds met de
andere ministers zijn ontslag hebben in
gediend, zooals dpt te doen gebruikelijk
isen "daarom verklaarde liij zich niet
bereid om na 9 Juli dit ontwerp te
verdedigen. Met de dan ook aan de orde
te stellen scheurwet is dat wat anders,
omdat dal z. i. een zuivier technische
wet is. Maar dez(e wet heeft heel wat
meer voeten in de aarde. En bovendien!
is het zefer de vraag of hij dit wetsont«
werp njog in de Eerste Kamer zal kunnen
verdedigen. Dan is er misschien al1 een
heel ander Ministerie. Aldus zijn opvatting.
Mam' toch besloot de Kamer met 38
tegen 20 stemmen op vporstel van den
heer Lobman, om die algemeene be.
raadslagiogen af te maken, maar dan uit
een t,e gaan.
We mennen dat dit uitstel meer was
dan een f irmeele kwestie. Het was ook
een uiting van den onwil der meerder
heid om met het wetsontwerp zooals het
nu luidt mee te gaan.
Want uit het vervolg dier cede van d(en
Minister bleek overduidelijk dat het
niet tot ovex-oenstemming kwam lusschen
hem en de Cuumissie van Rapporteurs.
Hij drukte zich beeldrijk Uit.
Voor mij, zei hij, is de vraag: Iaat ik
een goede kist met gereedschappen na,
en moet zij gevuld worden dpor mij of
door de C. v. R.? Wil de Kamfer niet
geven wat ik noodzakelijk acht, dan
draagt zij de verantwoordelijkheid. Maar
liever heb ik nog de oude Distribuliewef
dan de gewijzigde met de amendementen.
De heler Lehman zegt: liever de bestaan-*
1de dan dje nijeuwe! En ik zeg. liever de
beslaande, dan de nieuwe met de amen
dementen
De Minister verklaarde zich echter
tjot overleg bereid: hij wil den teelt- en
produetie-dwang laten vervallen. Maar
verder wil spreker geen principieel© wij
ziging aanbrengen. Over den teelt-dwang
kan dan bij het ontwerp tot het scheu
ren van grasland gesproken worden. Vrij
heid is goed, als ze maar goed gebruikt
wordt!
De heer De Savornintohman,
als voorzitter der Commissie van Rap-
parleurs, antwoordde hierop, dat deze
commissie alles heeft gedaan om deze
wet nog af te krijgen. Maar het is niet
mJogelijk op deze wijze voort te gaan
met de behandeling. Over elk der amen
dementen zal afzonderlijk moeten geoor
deeld wordien. Nu heeft de minister con
cessies gedaan, die waarde hebben. Het
kwöm de G. v. R. vpor, dal de discus
sies geschorst moeten worden en dat
het ontwerp behandeld moet worden bij
de Scheurwet. Het gaat niet meer om
het beleid van dezen minister, maar
om de bevoegdheid van diens opvolger
Deze 2aak moet geregeld worden met
het oog op een goede distribute. En
daarom deed hij het bovenvermeld vóór-
stel om de verdere beraadslaging to
ischprsen tot .9 Juli, wat het^ook reeds
vermelde resultaat had.
Naast dezen zakelijken uilslag lave.-de
het debat nog een vinnige gedachtenwis
seling op tusschen den Minister en
den heer v. d. Molen. De Minister ging
uitvoerig op de door laatstgenoemd
meegedeelde gevallen in, bestreed de bij
zonderheden, en noemde hel een sch inde
dal iemand die zelf weet wat administra
tie iSj zulke uitvallen doet op een staats
man van de Kroon. Daartegenover hie'd
echter de heer v. "d. Molen zijn mee-
deeling vol. Hij larlte, slaande met dea
vuisl op zijn tafel, de Minister, ver
schillende beweringten waar ie maken,
en beweerde dat de Minister niet het
recht heeft zich zoo te uiten, en
staan als iemand met een harde hu:d.
die met kalmer gemoed de 'aken van
zich afschuift, dan iemand die een teeder
besnaard gemoed heeft.
't Was lieflijk!
Ook de heer De Wijkcrslo|oth
hield tegenover de ontkenningen van dei
Minister zijn aangehaalde gevallen van
slecht beheer vol.
Aan dit alles was voorafgegaan de
afhandeling van een reeks kleine nat
werpen, en o.a. van de verhooging der
bezoldigingen van officieren en minderen
van land- en zeemacht.
Verandering heeft dat niet in de ont
werpen gebracht. Dat de heer ter Laan
de militairen boven de burgerlijke amb
tenaren bevoordeeld achtte, en dat do
heer H u g e n h o 11 z het daar niet mfeo
eens was, meldden we reeds in ons vorig
nummer.
En nu zijn de hqeren vrij' om zich
geheel te wijden aan den verkiezingsstrijd.
IIET VERGAAN VAN DE „KONINGIN
REGENTES".
Het meest onwaarschijnlijke, bijna on
gelooflijke, is dus blijkbaar tóch de. waar
heid: de „Koningin Regentes" is niet op
een mijn geloopen, maar getorpedeerd.
Een of andere „dolle hond" heeft zon
der waarschuwing, zonder eenig onder
zoek, zonder eenige hulpverleening een
torpedo afgeschoten op een schip dat;
ten eerste een neutraal schip was,
voorzien van alle kenmerken daarvan:
ten tweede een hospitaalschip
was, waarvan het ook de kenmerk en-
droeg';
ten derde nu reeds' maanden lang spe
ciaal in de vaart was voor het overbren-
van krijgsgevangenen, en
als zoodanig niet alleen bekend was aan
de oorlogvoerenden, maar ook duidelijk
kenbaar omdat het waarschijnlijk met de
andere Zeelandboot, de eenige rader
boot was die in dit deel van de Noord
zee voer.
En tóch vliegt er in snelle vaart een
torpedo op dit schip af. Dat kan geen
mijn gteweest zijn. En ook de legende van
eén niet gezonken ronddwalende torpedo
gaat niet op, omdat die geen bellenbaan
meer heeft en geen vaart bezit.
Die torpedo is dus afgeschoten, gemikt
op de „Koningin Regentes".
Krasser voorbeeld van het dom-misda-
dige van de duikbootmethode kan men
zich moeilijk voorstellen. Het spreekt van
zelf dat iedereen dadelijk aan een Dnit-
sche duikboot denkt. Engelsche duikboo-
ten hebben tot nu toe nooit die methode
toegepast en hebben zeker geen aanlei
ding om ook mee te helpen schepen ie
torpedeeren die uit Engelsche havens va
ren. Daarentegen welen wij maar al te
joed, dat de Duitsche duikbooten wèl
geestachtige dingen hebben gedaan.
Maar de vraag waaróm deze torpedo
werd afgeschoten, is ons een raadsel.
We kunnen voor 't oogenblik nog
niet aannemen, dat het den duikbootcom
mandant er om fe doen was, speciaal dit
schip uit te pikken uit het convooi van
drie schepen,- en naar den bodem der
e te sturen.
Het is waar dat de omstandigheden
zonderling: zijn; dat toevallig ditmaal geen
Duitsclie krijgsgevangenen en gewonden
aan boord van dit vaartuig waren, en
wel aan boord der twee anderen; dat
het de bedoeling' was met de „Koningin
Regentes" over te brengen de Engelsche
delegatie, die in Den Haag met een
Duitsche delegatie komt confereeren o ver
de belangen der krijgsgevangenen, maar
dal op 't laatste oogenblik die Engelsche
delegatie aan boord der „Sindoro" werd
gebracht.
Waarom veranderde men in' Engeland
op 't laatste oogenblik van boot? Had
men daar reden om onraad te vreezen
Onraad tegfen zoo'n vreedzame commis
sie als deze delegatie?
En hóe wist die duikbootkapitein dat
er ditmaal geen Duitspl\g krijgsgevange
nen aan boord van speciaal dót *chip
vervoerd werden, maar dat er wel een
Engelsche delegatie zou meevaren?
We zullen nu eerst antwoord hebben
af te wachten van de regeeringen van
Engeland en Duitschland.
Zoolang kunnen we niet anders denken
dan aan een stommiteit-eerste klasse, die
toevallig gepaard ging met die bijkomen
de verzwarende omstandigheden.
Voor onze omgeving heeft deze mis
daad nog een bijzondere beleekeuis D*
Maatschappij „Zeeland", waarvan het lot
met zoo groote belangstelling door tal-
loozen hier gevolgd wordt, heeft een
nieuwen slag gekregten. Dat de gelds
waarde van zoo'n verloren schip door
verzekering1 gedekt is, maakt het feit niet
goed dat die maatschappij weer een schip
minder zal hebben tegen den tijd «lat
het er weer op aan komt de concurren
tie met andere maatschappijen te her
vatten. En juist dan zal liet zoo uiterst
moeilijk zijn het verlies van zoo'n schip
tijdig aangevuld te krijgen.
En dan: opnieuw dat verlies aan doo-
den, die een leegte achterlaten in him
gezinnen. Die achtergeblevenen kunnen
verzekerd zijn van de hartelijke deelne
ming van allen hier in deze buurt,
die zoo ze hen al niet persoonlijk ken
nen, dan toch zioh nader tot hen voelen
door de wetenschap dat ze hier onder
ons wonen en door 'de bijzonderheden die
in zoo'n kleinen kring van zelf van mond
tot mond gaan.
Dat de dooden vielen als slaehtoffei
van den oorlog waarin zij als neutralen
een liefde-werk mee hielpen verrichten,
is misScliien slechts een schrale troost
voor de achtergeblevenen. Maar het zal
toch ook bijdragen tot 9e algemeene
deelneming, die nu naar de achtergeble
venen uitgaat.
Hieronder laten wij nog enkele fei;
telijke bijzonderheden volgen:
De bellebaan.
De kwartiermeester P. de Klerk, uit
Wissingen, verleide, dat toen hij op het
achterschip stond achter de raderkast
aan bakboordzijde op dek, plotseling een
fluitend geluid zijn aandacht trok. Hij
zag op ongeveer 200 meter afstand zeer
duidelijk een torpedo even boven water
en daarna een bellebaan, van een meter
breedte, in schuine richting op de Ko
ningin Regentes aankomen. Dadelijk daar
op volgde dc ontploffing. Ik kan mij on-
mogelijk vergissen verzekert hij; te
Shecmess in Engeland heb ik meermalen
oefeningen met torpedo's waargenomen.
Vroeger diende ik bijl dfe Nederlandsch©
marine.
De stokpr H. Leydekker, uit Souburg,
stond op het voorschip aan dek,
eenige pasten achter den uitkijk, toen
hg ongeveer 50 meter van het schip
over een breedte van ruim een melerf
een bellebaan zag aankomen. Het water
werd geelachtig groen. De bellebaan
kwam aan bakboordzijde in schuine rich
ting op bet schip aan en raakte het
voor de bakboordskuillaadpoiorten. Dade
lijk d&arop volgde de ontploffing.
De matroos W. Wareman, die op den
uitkijk stond voor in den boeg, heeft
een gfelijkluidende verklaring als Ley
dekker afgelegd, en de matroos Ph. van
der Est, uit Souburg, bevestigde ten volle
de verklaring, die de scheepstimmerman
C. Paan, uit Vlissingen, heeft afgelegd,
waarvan in ons vorig blad is melding
gemaakt.
Al deze mtenschen hebben hun ver
klaringen bevestigd ten overstaan, vaa
de" marine-autoriteiten, die hen een ver
hoor hebben afgenomen. Bij deze man
nen staat het als een paal boven water
vast, 'dat het hospitaahschip Koningin
Regentes Is getorpedeerd. Geen hunner
heeft een onderzeeboot gezien.
Officieren van de hospitaalschepen ver
telden, dat in de streek, waar de Ko
ningin Regentes verongelukt is, hoogst
zelden mijnen worden waargenomen.
Onraad verwacht?
Men defelde aan dje N. R. Ct. nog
mede, dat toen do ho-'pitaalschepen nog
in Boston (Engeland) lagen, het gerucht
liep, dal de Koningin Regentes aan boord
zou krijgen de Engelsche delegatie en
160 passagiers. Dit gerucht had een
schijn van waarheid gekregen, doordat
larder was gegeven, een dekwaschbalie
vol aardappelen in voorraad re schillen,
voldoende voor 200 personen gedurende
den overtocht. Zjelfs werd er uit Enge
land een telegram naar Den Haag ge
zonden met de mededeeling, dat dje
delegatie zich zou inschepen aan boord
van de Koningin Regentes.
's Nachts om halfdrie, toen mfen de
ankers al opgehaald had voor het ver
trek naar zete, is deze delegalie, een)
half uur vóór het vertrek, aan boord
van de Sindoro gebracht, waarmede ze
den overtocht heeft gemaakt. Passagiers
zijn er op de Koningin Regentes niet ge
weest.
Telegram der
Koningin.
De Directeur der Maatschappij „Zee
land", heeft van den particulier-secretaris
van H. M. de Koningin het volgende tele
gram ontvangen
„H. M. de Koningin is zeer getroffen
door de berichten betreffende de ramp,
die uwe Maatschappij heeft getroffen,
betreurt vooral het verlies van mensehen
levens bij het vergaan van de „Koningin
Regentes". H. M. verzoekt u den nagela
ten betrekkingen Hoogstderzelvers deel
neming over te brengen."
Leedbetuiging.
In opdracht van de Duitsche regee
ring heelt de Duitsche gezaut in Den
Haag de Nederland schc regeering deelt
neming betuigd over den ondergang van
de Regentes en den djood van vijf op
varenden van dat schip, daar dezen als
het ware -in dienst- van het Duitsche
Rioode Kruis zijn omgekomen.
Voorts heeft de gezant persoonlijk zijn
deelneming aan dc maatschappij Zeeland
betuigd.
Dc thuiskomst der
'o p varenden.
Gisterenavond kwamen met den Irein
van 7 uur te Middelburg aan do heer
De Meester, directeur der Zeeland, en do
hiqr wonende opvarenden van xde „Konin
gin Regentes" die gered konden word an.
Aan liet station stonden tjelen hen op
te wachten en een aandoenlijke verweto
koming van de aan den dood ontsnapten
had plaats.
Aan het station te Vli ssing'eri was
een grootje drukte, toen dezelfde treint
daar binnen reed. Menige traan van
vreugde over het weerzien weldo op,
maar ook andere tranen van droeveni3
door de verhalen over gewonde familie
leden. In de stad in de buurt der wo
ningen, waar leden der bemanning wo
nen, stonden clubjes de komst af td
wachten der geredden pm hun verhalen
het eerst te liooren.
Hedenavond 7 u. 3 4nin. komen dfe ge
wonden aan, met uitzondering van Schuur-
biers en den Engelschen loods. Zij ko
men onder leiding' van een Roode-Kruis-
dokter. Zij kunnen zich naar hun wör
ning begeven; gelukkig is opname in ten
ziekenhuis niet noodig.
De begrafenis van het stoffelijk over
schot van wijlen den heer W. Smit, in
leven admimstaleur op de „Koningin Re
gentes" i s bepaald op Maandagmiddag' a S.
Ambtelijk onderzoek.
Naar wij vernemen hebben de eerste
ambtelijke rapporten, die bij de raarine-
autoriteilen ingekomen zijn naar aanlei
ding van het gebeurde met de „Koningin
Regentes", aanleiding gegeven tot een
nader onderzoek, dat thans door een
speciale technische commissie tfl Middel
burg wordt gehouden.
APOTHEKEN.
Morgen zijn de navolgende apothekéa
geopend:
Middelburg. J. W. v. <1. Garde.
Vlissingen: Wed. v. Ookenburg.
Goes: J. B. v. Kalmthout.
VROUWENKIESRECHT.
De „Neutrale" vereeniging voor vrou
wenkiesrecht (pres.. Nine Minnema) heeft
aan de candidaten voor de Tweede Ka
mer antwoord verzocht op de volgende
vragen
Indien u tot lid der Tweede Kamer
wordt gekozen, zoudt u dan mede willen
werken tot de invoering' van actief Vrou
wenkiesrecht in het eerste zittingsjaar:
door, indien de Regeering aankon
digt in liet eerstvolgende zitlingsjaar te
zullen komen met een voorstel tol wijzi
ging der kieswet, zoodanig dat door die
wijziging actief Vrouwenkiesrecht wordt
ingevoerd, dit voorstel te steunen;
b. door, indien de troonrede geen
dergelijk voorstel aankondigt, mede fe
werken, dat in het eerste zittingsjaar
door de -Tweede Kamer het initiatief
wordt genomen tot een voorstel als bd-
venbedoeld?
NEDERLAND EN DB OORLOG.
Verordening Stalling
Den Helder.
De Commandant der Stelling van dè
Monden der Maas en der Schelde (com
mando Zeeland) brengt op verzoek van
den Slellingcommandant van Den Helder
in herinnering, dat bij Z. Exc.'s Verorde
ning van 23 September 1915 de toegang,
tot en het verkeer binnen de gemeente
Den Helder aan alle n i e t-N e d e r 1 a n-
ders, onverschillig van welke nationa
liteit, geslacht of leeftijd, verboden is.
Van dit verbod zijn uitgezonderd
Niet-Nederlanders als bovenbedoeld,
aan welke een bijzondere vergunning tot
toegang en het verblijf binnen de ge
meente Den Helder is verleend. Tot het
bekomen dezer vergunning (pas) zullen
gegadigden zich, onder opgave van hun
nationaliteit, van de redenen, welke hua
verblijf te Den Helder wenschelijk ma
ken, hun middelen van bestaan, plaats,
jaar en datum van geboorte, geslacht en
alle verdere noodig geachte inlichtingen,
moeten wenden tot den Plaatselijke»
Commandant te Den Helder (Plantsoen
straat 7) welke autoriteit met de uitrei
king der passen is belast.
Overtreding wordt bedreigd met hech
tenis van ten hoogste 3 maanden.
De Duitsch-Enge.lsche Confe
rentie.
De Duitsch-Engelsche conferentie be
treffende krijgsgevangenen-aangelegenhe
den wordt heden te halfdrie geopend in
de Treveszaal door den minister van
Buitenlandsclie Zaken jhr. dr. Loudon,
De gedelegeerden der beide Rijken
zijn thans te 's-Gravenhagfe aangeko
men.
In het Hötel de Bellevue aan dei
Bezuidenhout logeert de Bnlsche dele
gatie, saamgesleld uit Sir George Cave,
Lord Newton, generaal Belfield, majoor
Gatlie, kapitein ter zee ICitson, de hee-
ren Warner en Waller en den heer
Locker Lampson, secretaris.
De- Duitsche gedelegeerden, prins Von
Halzfeid-Wildenburg, generaal Friedrich
majoor Draudt, dr. Eckardt, en waar-
toe ook nog behoort dr, Emil Kraus,
Geheim Ober-Regierungsrat en afdee-
lingschef aan het Duitsche ministerie
van Koloniën, en die verder vergezeld
zijn van majoor Strümpell en dr. Kïlin,
hebben intrek genomen in het Hotel
Den Ouden Doelen.
Uit Middelburg.
Wij verwijzen naar de bekendma
king in dit nummer betreffende de ver
plichting tot stemmen op 3 Juli a s.
De Centrale Keuken alhier zit
moeilijk met haar vet-kaartcu. Zij had
aan de gebruikers meegedeeld dat de
volgende wjeek de gewone vetkaarten
met bon voor 250 gram moesten worden
ingeleverd; dan konden die verwisseld
worden voor speciale kaarten met bons
tot kleiner bedrag. En dan zou bij aan
melding voor efen portie een kleine bon
(gemiddeld 20 gr.un per dag) moeten!
worden ingeleverd.
Maar nu heeft het bestuur die ruil
kaarten met kleiner bons niet ontvan
gen. Er hapert tots in den Haag. Eni
bijgevolg heeft het bestuur het besluit
genomen, om de invordering van die
gewone vetkaarte.u een week uit t«
stellen. Men hoopt er Maandag 17
Juni mee te beginnen althaeas als dan
die anderje kaarten er zijn.
Gisteravond had op het Molen
water een Muziekuitvoering plaats doo1*
het Middelburgsch Muziekkorps, welke
uitvoering door prachtig weer beguushgd
en door een groote menigte werd
bijgewoond, waarvan een groot deel van
de gelegenheid tot zitten gebruik maak
te. Herhaald applaus bewees dat dezö
uitvoeringen bij zeer velen steeds groote
waardeering ondervinden.
In den nacht van Donderdag «.p
Vrijdag zijn alhier aangehouden Van
der P. en van S., twee der drie uit het
huis van bewaring te Haarlem ontsnap
te mannen. Beiden zijn hedenmorgen op
transport gesteld naar Haarlem. Naar
ded erden ontvluchte wordt ook van
hieruit een uitgebreid onderzoek voort-
Uit Vlissingen.
- Te Vlissingen worden in de
week van 10 tot 16 Juni de volgende
regeeringsgoederen verstrekt: 3 K.G aard
appelen, 1 ons rijst, 2*/g ons peulvruchten
en 1$ pond visch.
0
Uit Walcheren.
Distributie te Souburg:
In de week van 10—17 Juni wordt
verstrekt op:
Bon 13 3 K.G. aardappelen.
Bon 10 2Va H.G. Boonen.
Bon 2 i/2 H.G. Bak- en Braadvet.
Bon 12 1 H.G. Rijst.
Bon 1 1 H.G. Gort.
Distributie te Koude kerke:
Uitgifte van bons voor klompen en
reparatieleder:
Dinsdag 9—12 en 2—4 uur op 't Zand.
Maandag, Woensdag en Vrijdag 9-12
op 't dorp.
De gemeenteraad van Koui1-
kerke besloot in zijn Vrijdag gehouden
vergadering om afwjjzend te beschikken
op een verzoek van C. Gernler, caféhou
der op 't Zand, tot verlaging der ver
gunning, daar een gedeelte der lokalen
door de militairen is in beslag genomen.
Op voorstel van B. en W. wordt aan
mej. S. Meijler, volontair ter secretarie
een gratificatie van f 50 en aan den
veldwachter voor het gebruik van con
rijwiel een verheuging' van f 15 toegekend
en dit gebracht op f 30.
Bij de rondvraag vestigde de heer A dfe
Lange de aandacht op de bestrating v$n
den Vlissmgschen weg, De voorzitter zei-
de Maandag een man aan het werk te zul
len zetten.
Hierna ging' de raad in oomité ter be-
beliandeling van reclames tegten den H O.
Distributiebedrijf W e s t k a p e lTc
Verkrijgbaar distributie-aardappelen,
iederen Woensdagen Zaterdag van
9—10 uur v.m3 K.G. per hoofd en
per week 61/3 cent per K.G. bij P.
Hendrikse.
Uitreiking van aanvullingsbroodkaarten
van 9»-12 uur. voor wijle A Maandag
wijk B Dinsdag, wijk C Woensdag, .wij a D
Donderdag en voor wijle E op elk der ge
noemde d |agen.
Op bon le week van de boterkaart is
van 3—9 Juni boter verkrijgbaar bij haast
alle winkeliers.
Op bon 64 7 H.G. bruine boonen Op
bon 65 J/9 K.G. erwten, te bekomen van
7-14 Juni.
Door den Commissaris der Koningin
is benoemd tot zetter van 's Rijles di
recte belastingen in de gemeente W e s t-
kapelle de heer AMinderhoud J Hz.,
ter vervanging van den heer P. Minder
houd Jz.
