WZéÊk
Binnenland.
TWEEDE BLAD van de MIDDELBURGSCHE COURANT
Koudekerke
Nieuwlaiid v
"VÊrbeteTinij.
van dÊTTavên te
VLI55INEEN
laQa van dajfëmorie van TosLchtinó j ey
'Ontworpen werfhavens
,'Qnt,worpBn Marinahaven/
V*
VLISSINGEN
VFREEN1GING „ZEELAND".
Hedenmiddag vergadprdp "in de Socië
teit St. Jjojm da vereeniging „Zeeland"
(otnder voorzitterschap van den heer mr.
J. F. van Deinse, die het jaarverslag1 uil-
bracht, waaraan het volgende is ont
leend
Hel aantal pupillen bleef in 1917 sla-
tionnair. Tot zijh leedwezen zag' het be
stuur zich ecliter genoodzaakt, voor een
jongen aan de rechtbank plaatsing in
'Oïi tuchtschool le verzoeken, aangezien
hij zich voortdurend aan ernstig wan
gedrag schuldig maakt; intusschcn kan
met voldoening worden geconstateerd,
dal inlichtingen omtrent zijn gedrag in
de tuchtschool zeer gunstig zijn.
Omtrent een anderen jongen werd ver
bomen, dat hij van de Koloniale Re
serve is gedeserteerd; pogingen tol op
sporing van dezen jongen hadden iflog
niet het ^ewenschte resultaat. Overigens
liet de gezondheidstoestand dei" pupillen
iniel le wcnscheu over en ook him ge.
drag gaf verder geen aanleiding tot era
stige moeilijkheden.
De financieele toestand bleef zorgelijk.
In 1917 werd ontvangen f 2587, uit
gegeven f 3159, zppdal een nadeelig sal
do van 'l' 572 te constaleerem viel. Nog
steeds worden deze nadjeelige sloten ge
dekt door bijdragen van enkele leden
en biedt de naastet oekomst geen rede
lijke kans op verbetering van den finan-
cieelen toestand.
Op de in dit vereenigingsjaar gechou-
den al semeené ledenvergadering werd.
mr. M. Jacq de Wilt Hamer, oud-voor
zitter der vereeniging lot eere-voorzitter
benoemd uit erkentelijkheid voor al het
geen hij als haar stichter en voorzitter
in het belang der vereniging en van
het door haar beoogde doel heeft ge-)
daan.
Het verslag en de reeds nagezien^
rekening werden goedgekeurd.
De voorzitter sprak woorden van clank
voor hetgeen mevrouw Geill—Marcus, die
als bestuurslid bedankt heeft wegens ver
trek uit de pr,ovincie, voor de vereeniging
heeft gedaan. Nog kon de voorzitter
medcdeelien, dat de eerste in liet verb
slag bedoelde jongen dc tuchtschool ver
laten heeft en als milicilen in dienst
is getreden, terwijl een vrouwelijke pupil
meerderjarig is geworden en de vereeni
ging voor haar niet meer behoeft to
zorgen.
EEN VRIJ BELGIË AAN DE ZEEUWSCH
VLAAJISCI1E GRENS.
Men schrijft aan de „N, R Ct."
Er is nog een ander „Vrij België",
dan het blad van Van Cauwelaert en
Hoste. Een heuSchelijk stukje "België,
vlak aan de Nederlandsche grens; dat
zoo'n groote mate van zelfstandigheid ge
niet, dat de Zeeuwsch VlaamSclie bevol
king liet „Vrij België" noemt.
De electrische draad loopt in Zeeuwsch
Vlaanderen niet overal precies langs de
grens; hij is1, wat men bij den loop van
een rivier noemt, gecorrigeerd; hier een
kortoren wegi' volgend, daar een zak af
snijdend, ginds teruggetrokken op een
vlak hij de grensscheiding loopend ka
naal. Zoo (ontstaan er strooken en stukjes
land, afgesloten naar het Zuiden, open
liggend naar- ons land. Het grootste stuk,
dal zoo buiten den draad is komen te lig-
gen is een gehucht met enkele honder
den bewoners en de omgeving daarvan,
dus „Vrij België". "Een eigenaardige toe
stand is daar ontstaan, de Duitschers
bemoeien er zich zeer zelden mede, al
leen wanneer zij iets met een der „Vrije
Belgen" te verrekenen hebben, komen
zij er; Belgische dorps- of rijksaulorci
teiten kunnen er niet komen.
Natuurlijk is er een Belgisch „komi-
teit", welks voorzitter nu in het gehucht
den heerschersotaf zwaait, wanneer 1100-
dig' met de Duitsche officieren onder
handelt endie door de bewoners als
„burgemeester" aangesproken wordt.
Belastingbiljetten reikt „de komileit" nog
niet uit en of er andere biljetten komen,
is mij onbekend. De kerkgang geschiedt
in de naburige Hollandsche gemeente
en de jeugd gaat ter school in de loka
len, die al voor den oorlog' daarvoor
dienden. De burgerlijke stand wordt bij
gehouden door de desbetreffende ver
anderingen per brief over den draad te
werpen. Medische hulp moet van Neder
land uit komen. Kleeding1 is er niet te
koop. "Wie in „Vrij België" woont en
een blouse of een jas' noodig' heeft, komt
voor een leelijk dilemma. Vraagt men
aan de kominiezen een inslagbiljet, dan
moeten zij dit weigeren, daar de uitvoer
van kleeren verboden is. Vraagt men
dit niet, dan loopt men groote risico ge
pakt te worden door de belastingambte
naren, zijn nieuwe kleedingstiikken kwijt
te zijn en nog een proces-verbaal op den
koop toe te krijgen. Als de oorlog nog
eenige jaren duurt en er scherpe con-
.Iró'e uilgeocfend wordt, dan keert men
in Vrij België gedwongën tot den paradijs
staat terug'.
„Vrij België" ligt in een landbouw
streek. Graan, koeien en varkens zijn er
voldoende en de molenaar en slager wo
nen er. Bovendien voorzag de relief hen
ook nog1 "van een en ander. Oorlogsbrood
en eenheidsworst zijn er onbekende za
ken. En men fluistert zelfs, dat zoo nu
en dan wel eens zoo'n puderwetsch,
onvervalscht boerenbrood en een malsche
biefstuk him weg' o'ver de grens vinden
naar Nederlandsche magen.
Het was een broeinest van smokke
laars, toen er uit Nederland nog wat te
smokkelen viel. „Vrij België", een kwel
ling der kommiezen, en een „vrijplaats":
deserteurs, weggeloopen Nederlanders,
uit „den staat van beleg/" gezellen kon
den er een veilige schuilplaats vinden.
Maarhet veilige gebied was klein en
de zucht huis en gezin terug te ziea
sterk, eerst hij. nacht en ontij werd de
üochl Nederland in gewaagd, langzamer
hand al brutaler en brutaler, totdat de
uitgezette of deserteur toch ten slotte
den Nederlaudschcn maréchaussées in
handen viel en nu goed uitgezet werd
richting Rotterdam of Dordrecht.
Zoo langzamerhand wordt „Vrij Bel
gië" rijp voor het zelfbestemmingsrecht;
met liet oude vaderland België kan liet
niet meer in contact komen. Nederland
houdt zich afzijdig, wil er niet mede
in contact komen. Waar blijven de Vlaam-
sche-Lenin en Trotzki om hief de hokje-
van Zaterdag 25 Mei 1918, no. 121.
(BW DE KAAKT.
Wat we hierboven afdrukken is de,
kaart, behoorend bij het 29 April j.l. do,or
ld© regeering ingediende wetsontwerp,
betreffende de verbetering van de buiten
haven te VlisSingen door den aan
leg van een havenkom ter lengte van
€50 M. met een bodemhreedte van 200
M. en ter (diepte van 10 M. onder N.A.B.
Maar er w/ordt niet méér, voorgesteld
dan dat.
Wat op deze kaart staat aangegeven
als ontworpen werfhavens, en ontwor
pen marinehaven behoort niet tot deze
aanvraag'. Dat zij toch op deze kaart
staan heeft alleen ten doel aan te geven,
dat bij het nu voorgelegde plan voor
de vergrootihg van de buitenhaven er.op
gerekend is, aansluiting te geven aan;
de werfhavens die ten behoeve van de
maatschappij „De Schelde" ontworpen
Izijn voor een hopelijk niet verre toekomst,
en bovendien aan een marinehaven
waaraan, volgens de Mem. van Toel<r
behoefte bestaat.
Thans wordt ©chter alleen aangevraagd
het maken van een vergrooting van de
buitenhaven volgens de dubbel gearceerde
en door een zwarte lijn omgeven aan
wijzing op de kaart. Als men dit gedeelte
vergelijkt met de oppervlakte die thünis
de Buitenhaven beslaat, ziet men dat die
vergrooting reeds een aanzienlijke ver
ruiming beteekent.
Hoewel we reeds bij de indiening van
dit wetsvoorstel een uitvoerig overzicht
van de toelichting gaven, willen we thans
nog' ©enige punten daaruit herhalen, die
door de kaart voor velen duidelijker zul
len worden.
Nadat in 1913 d© exploitatie van de
haven overgegaan was van de Maatseh.
„De Schelde" naar de gemeente Vliss.'a-
g©n, werd in onderzoek genomen, hoe.
de haven te verbeteren zou zijn. De
daartoe benoemde commissie van advies
hield tevens rekening met het voornemen
van „De Schelde" om zich toe te leggen
op den bouw van grootere schepen dan
thans op haar werf op stapel kunnen
worden gCzet, gelet op de afmetingen
van de schutsluis tusschen buiten- en
binnenhaven. (Op de kaart is deze sluis
niet geteekend. Iedere kenner van het
terrein zal liaar zelf wel weten aan le
geven ten Zuiden van het station.)
De Commissie adviseerde tot het ver-
grooten van de Buitenhaven, en meende
dat, onafhankelijk daarvan, aan het ver
langen van „de Schelde" zou kunnen
worden voldaan door den bouw vim een
keersluis; ten Zuiden van de bestaan
de groote schutsluis. De kosten van
zoo'n keersluis werden op 4 millioen
geschat. Met zoo'n keersluis zou wel „De
Schelde" geholpen zijn, maar zou naar
het oordeel van andere geraadpleegde
belanghebbenden (Ged. Staten, gemeen
tebestuur van VliSsingCn, de Kamer van
Kooph. te Vlissingen en te Middelburg)
slechts een onvoldoende verbetering wor
den verkregen. En maakte men er een'
schutsluis van, dan zouden de kosten 9
millioen bedragen.
Deze som schijnt, volgens den Minis
ter, veel te hoog voor het daarmee te
bereiken voordeel. De binnenhavens toch
zijn zeer beperkt, en niet voor belang
rijke uitbreiding vatbaar. De vraag rees
daarom of het wellicht de voorkeur z-ou
verdienen deze havens niet te bestemmen
voor groote vaartuigen, doch voor deze
laatste ligplaatsen te maken, door ver
grooting van de buitenhavenimmers
zou dan, indien daar tevens terreinen
werden ingericht voor industriëele on
dernemingen, de keersluis/ feitelijk ..lleen
noodig zijn voor de werf van „De Schelde".
Een verplaatsing van het werïbedrijf
zij het wellicht gedeeltelijk zou als
dan eerder in aanmerking komen. Dit
denkbeeld bleek bijzondere voordeelen
te geven, en de Maatschappij „De Schel
de" heeft verklaard er zich in beginsel
mede te kunnen vereenigen. -Thans
wordt dit punt nader onder
zo c h_t.
Intusschen is het, naar de Mini stir
van "Waterstaat verder meedeelt, mogelijk
dat in verband met defensie-belangen,
het nieuwe etablissement niet direct aan
de buitenhaven gesticht zal kunnen wor
den, djoch eenige kilometers landwaarts
in zal belmoren te komen, waartoe een
havenkanaal naar de verbeterde bu: ten-
haven dan noodig zal zijn. Op de kaart
is dit door stippellijnen aangegeven,
evenals de plaats waar eventueel een ha
ven ten dienste der marine zou kunnen
worden aangelegd.
Aangezien het Rijk bij het bedrijf van
„De Schelde" ook financieel betrokken
is, zal het noodig zijn dat met haar om
trent de nieuwe inrichtingen en de daar
voor noodig© terreinen een overeen
komst worde aangegaan. Dit punt zal
evenwel eerst aan de orde behoeven te
komen, wanneer in beginsel is bes'oten
tot verbetering van de tegenwoordige bui
tenhaven.
Dit laatste is de strekking van het
thans ingediende wetsontwerp.
Zooals we reedS vroeger meldden, zal
aan de Westzijde van de nieuwe haven
kom, dat is aan de zijde waar zich het
station bevindt, een kaaimuur van 650
M. lengte worden gebouwd, welke een
50 M. vooruit zal springen buiten den be-
slaanden Westelijken havenmuur, ten
einde voldoende opslagruimte le ver
krijgen.
Aan de Oostzijde kan, naar de Minister!
meedeelt, vooraTsnog volstaan worden
met den aanleg van enkele steigers, ter
wijl aldaar door ophooging een breed
haventerrein zal worden gevormd.
Ook zal met het oog op het gemakke
lijker invaren bij stormweer of sterken
stroom het landwaartsche gedeelte van
den Oostelijken kavendam worden ver
legd.
Ten slotte zij nog herinnerd, dat de
kosten op 3 millioen (eenheidsprijzen van
vóór den oorlog worden geschat; daar
van kpmt d© grondaankoop f 300 000 ge
heel voor het Rijk, en wordt van de ove
rig© kosten (dus 2,7 millioen) één derde^
of f 900.000 gevraagd van de belang
hebbenden.
Als het volgende stadium in de be
handeling' van dit ontwerp is nu aller
eerst het verslag' van het afdeeliags!-
onderzoek der Tweede Kamer over de
vergrooting van de Buitenliaven te ver
wachten.
