URGSCHE COURANT
Wo 108
Woensdag 8 Mei 1918.
lOi- Jaargang
Bij dit nummer behoort een Bijvoeg tel.
38.
DONDERDAG A.S., HEMELVAARTS
DAG, ZAL DE COURANT NIET VER
SCHIJNEN.
Abonn. prijs per kwartaal in Mid
delburg en bij de agenten in Vlissingen
en Gees f 1.55; per post I 1.75.
Advertenties 20 cent per regel.
Bjj abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels f 1.50.
Bovenstaande advertentieprijtzeïi worden
met 20 p/o toeslag verhoogd.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag.
De lieer Rink spreekt niet vaak. Maar
als hij het doet, is> het altijd een gezag
hebbend Woord.
Gisteren is liij de eerste woordvoerder
van links geweest ter verdediging van de
wederindiening door drie partijen van
links van het gestrande regeeringsont-
werp betreffende de ouderdomspensioe
nen welk voorstel door de rechterzijde
hardnekkig met een zekere minachting
als een denkbeeld van den heer Duys
wordt bestempeld, omdat die toevallig,
alphabetisch de eerste onderteekenaar is.
De heer Rink heeft gisteren kort maar
waardig nog eens herhaald, wat al zoo
vaak gezegd is, nl. dat men bij de poli
tieke overeenkomst der partijen ora geen
zaken van politieken aard aan de orde
te stellen, geen oogenblik gedacht heeft
aan oude zaken die reeds aan de orde
waren geweest. Hij wilde er róchts nht
van verdenken, dat zij liet later bij de
Eerste Kamer opgekomen staatsrechter
lijke bezwaar wel zou hebben voorzien,
maar toch er niet over heeft gesproken.
Dit ware een reservatio mentaltë, des te
bedenkelijker, daar rechts wist, dat links
deze concessie nooit zou hebben wil'en
doen. Zij had immers op het punt der
ouderdomsverzekering' de zege reeds! be
vochten. En die overwinning1 zou zij
nooit hebbeti willen prijsgeven.
Het doel van dit voorstel is1: het we
der aanhangig maken van een ontwerp,
dal vóór de ontbinding' aanhangig was,
het herstel dus! van de oude positie.
Een tweede verklaring van be teekenis
in deze zitting was die door den heer
Dripn namens de Vrije Liberalen over
hun houding ten opzichte van dit voor
ste], dat zij niet mede onderteekenden.
De pogjng van minister Lely tot lief be
reiken van een compromis heeft gefaald.
Daarom zagen sprekers partijgenooten in
de wederindiening van dit ontwerp een
poging die gteen succeS zou hebben. Zij
hebben aan de indiening om deze reden
n'ef wallen deelnemen. Maar nu het ont
werp er weer is, zullen sprekers partij
genooten, evenals de vorige maal, weer
voor het ontwerp stemmen.
■Tegenover die redevoeringen van links
stonden heftige redevoeringen van rechte
van de heeren Beumer, Kooien en
Rutgers. Vooral laatstgenoemde ging
heftig te keer.
Vandaag voortzetting.
Ten slotte zij nog' vermeld dat de heer
Kooien den Minister van Justitie vroeg1
naar de bepaling die thans in de statuien
van veel naamlooze vennootschappen
voorkomt, om de benoeming' der directie
te onttrekken aan de aandeelhouders,
©p. te géven aan de preferente aandeel
houders, met de bedoeling1 de nationaliteit
te waarborgen. De lieer Kooien vreesde
echter voor oligarchie.
De Minister achtte de bepaling'niet
onwettig en hem was nog niets van een
misbruik gebleken. Mocht er misbruik
zijn dan zou de goedkeuring aan «le sta
tuten onthouden kunnen worden. Maar
voorloopig was liij daar niet toe bereid.
B1IIII1AS*.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Verordening op het ver k eer in
de Zanddijk ste 11ngn
De Commandant der Stelling' van de.
Monden der Maas en der Schelde,
(Commando Zeeland); heeft een veror
dening vastgesteld waarvan art. 1 be
paalt:
Alle verkeer is verboden op d0 na
volgende wegen
a. den scheidingödijk tusschen den
Molenpolder en den polder Tholscinde;
b den Molendijk van af het snijpunt
van dezen dijk met den onder a
noemden dijk tot aan den Zanddijk
c. den Zanddijk, van af het punt'
waar deze den Molendijk ontmoet, tot
aan het snijpunt van Zanddijk en den
Oostelijken Kanaaldijk van liet Zuid
Be vel and sch Kanaal;
d. den Oostelijken dijk van het
Bevelandsóh Kanaal van af het snijpunt
van dezen dijk met den achterweg' tot
aan de zuidelijke uitmonding' van hc'
Kanaal;
e den Weslersbhelde-dijk van af de
zuidelijke uitmonding van het Zuid-Ber
velandsch Kanaal, tot aan liet punt,
waar deze dijk den Langeweg ontmoet,
alsmede den weg Loopende langs' den
voet van dit gtedeelte van den Wester-
sckeldedijk
f. den landweg loopende van paal -10
op den .Westers'cheldedijk naar den San-,
dee weg;
g. den Sandeeweg van af den Wes-
lerschekledijk tot aan liet snijpunt van
dezen weg1 met den Langeweg.
De bedreiging aan de grens:.
Men schrijft ions uit Zeeuwsch-Vlaan
deren
Dal de Duilsche wachtposten, tijdens
den gespannen toestand tusschen Duitsch-
land en Nederland algemeen versterkt
waren, is reeds gemeld. Nu de moei
lijkheden weer zijn opgelost, zijn de
Duilsche militairen aan de grens wat
mededeelzamer, omtrent hétgeen te ge
beuren stond, indien het tusschen Ne
derland en Duitschland tot een con
flict zoude zijn gekomen. Zij waren
daarop al ten volle voorbereid en re
kenden er al op, bij ons op bezoek
komen. Omtrent vele zaken was
door hen al eens geïnformeerd. Zij dee-
len llians mede, dat het in de bedje-
ling lag, op het eerste teelten
Zeeuwscli-Vlaanderen binnen te rukken
om den Scheldeoever te bezetten. Op
verschillende plaatsen langs de grens
stonden daartoe duizenden militairen ge
reed. Alleen te Gent waren er volgens
hun beweringen 80.000 geconcentreerd,
waaronder cavalerie en artillerie. Ook
lagen te Gent met kanonnen bewapende
vaartuigen gereed, om het kanaal naar
Neuzen op te stoomen
0
Zeep en Zeeppoeder;.
Met ingiang van 15 dezer zijn vastge
steld de volgende maximum-kleinhandel-
prijzen. harde zeep met een velzuur
gehalte van ten minste 60 percent
f 0.33 per dubbel stuk van 250 gram
en f 0.166 per enkel stuk van 125gram;
barde zeep met een velzuurgehalte van
ten minste 25 pCt.f 0.16 per dub
bel stuk van 250 gram en f 0.08 per
enkel stuk van 125 gram.
Deze maximum-prijzen zijn niet van
toepassing op toilet- en scheerze.ep als
mede medicinale zeepen, bedoeld in
art 5 der zeep- en zeeppoederregeling
van 19 April.
Voorts zijn vastgesteld de volgende
maximum-kleinhandelsprijzen voor zeep
poeder. met een velzuurgehalte van ten
minste 35 pCt. 24 ctS. per pakje van
250 gram; id. met een vetzuurgehalte
van ten minste 15 pCt.f 0 20 per
pakje.
Opdrijving van prijzen.
In antwoord op de bekende vragen van
het Tweede Kamerlid Koster, heeft de
minister van Landbouw geantwoord, niet
voornemens te zijn bepaalde maatregelen
te treffen tegen de prijsverliooging van
die levensmiddelen voor welke tot nog
toe geen maximumprijzen zijh vastge
steld.
Het stellen van maximumprijzen, zoo
zegt de minister, behoort beperkt 1© blij
ven lol die goederen, die voor de volks
voeding in het algemeen in aanmerking
komen Zouden er ook maxim urn-prij ion
gesteld moeten worden voor goederen,
welke slechts door een zeer klein ge
deelte der bevolking gebruikt worden,
dan zou zulks de naleving op de vast
stelling der prijzen voor de belangrijke
voedingsmiddelen allerminst bevorderen
Bovendien gelijk de ervaring maar al
te zeer heeft geleerd is het te verwach
ten, dat de artikelen geheel uit het
verkeer zouden verdwijnen en voortaan
nog slechts door den sluikhandel zou
den worden afgeleverd' met overschrij
ding van de gestelde prijzen, zoodat Je
maatregel zijn doel ten eenenmale zou
missen.
Wat het middel aang&at: het brengen
der goederen onder een distribuliere-
geling, merkt de Minister op, dat de
beschikbare voorraad van dien aard is.
dal ook in geval van inbezitneming en
van beschikbaarstelling voor de geheele
bevolking, de voedselvoorziening als zoo
danig daarmede niet gebaat zon zijn,
daar het onmogelijk zou blijken de goe
deren over de gchcele bevolking te ver
doelen
-0
Zijden stoffen.
Daar de invoer van Zwitsersche zij
den stoffen enz. groote belemmering on
dervindt, is een commissie gevormd, die
zal trachten hierin verhetering1 te bren
gen
APOTHEKEN.
Morgen, Hemelvaartsdag, zijn de navol'
gende Apotheken geopend:
Middelburg: Nonhebel.
Vlissingen- Engering.
Goes: Van Kalmthout.
PLATINA.
Inkoop boven hoogsten koers.
LANGEDIJK, Frederikspl»in 11, Amsterdam.
(Ingeamden KedécteeUng).
Bit SM ea Frovlnele.
Uit Middelburg.
B en W. 'van Middelburg' vestigen in
een bekendmaking in dit nummer de
aandacht op de reeds door ons vermelde,
voorgeschreven nieuwe bezuiniging op het
gasverbruik.
Daarbij openen ze het vooruitzicht,
dat liet misschien ook weer in onze
gemeente nog niet behoeft te komen
tot de zoo hinderlijke rantsoeneering!
met afsluilingSdreigementen, en W3t
daar nog meer voor overlast bij komt,
getuige de aan ieder bekende verhalen
uit gemeenten die wel onder den druk
van een rantsoeneering hebben gezeten.
Maardat zal alléén mogelijk zijn,
wanneer de ingezetenen zelf weer do'n
wat ze Jiet vorig jaar met zoo'n goeden
uitslag gedaan hebben, namelijk door
ernstige bezuiniging op 't eigen verbruik
zoo krachtig mogelijk meewerken om een
voldoende besparing te krijgen.
Het wordt ditmaal gemakkelijk' ge
maakt om zelf te bepalen wanneer men
over de schreef gaat. Het Rijkskolen-
distributiekantoor toch merkte' in haar
jongste aanschrijving op, dat h. i. de
besparing mogelijk zal zijn zonder ver
mindering van de rantsoeneering die
door haar ten grondslag werd gelegd aan
de toekenning van kolen aan de gas
fabrieken.
Dal geschiedde in een meedeeling van
dat bureau van 14 Maart j.l., maar daar
de meeste lezers die wel niet meer zui
len bezitten, herhalen we wat daarin
over gasverbruik werd gezegd:
Voor alle particuliere verbruikers
wordt beschikbaar gesteld als minimum-
rantsoen:
voor koken (bijkoken hieronder be
grepen) behalve wanneer ten genoegen
van de Brandstoffencommissie wordt aan
getoond, dat niet op gas kan worden
gekookt, 20 M3. per gezin per maand,
vermeerderd met 2 M8. voor eiken per
soon waaruit het gezin bestaat:
b. voor verlichting, behalve wanneer
men tegelijkertijd op een electriciteil.s-
net is aangesloten:
in April 7 M3.
Mei '4
Juni 2
n 1
Augustus 5
September 8
Bovenstaande rantsoenen voor koken
en verlichting te zamen vormen de ge
middelde behoefte van de kleinere ver
bruikers in de groote steden, zoodal,
mits de uiterste zuinigheid wordt be
tracht, men met dit rantsoen kaa toe
komen.
En laten we er dan sommige huismoe
ders nog eens aan herinneren dat speci
aal het koken van groote ketels water
voor schoonmaak en wasch, en net
wecken" en dergelijke bezigheden gas
verslinden
Gisterenmiddag werdén de bewoners
van den Molenberg en omgeving alhier
te ongeveer kwart voor vijf opgeschrikt
door het geroep van brand. Het bleek!
dal de brand woedde in de stalling
van den lieer Verhage op déze gracht
en dal ook reeds de aangrenzende stal
ling van den heer van der Heil, firm'.-i
Djxmkers had vlam gevat. In deze bij
de militairen in gebruik zijnde stallin
gen, waren op dat oogenblik 11 paar.,
den gestald en er was slechts een stal-
wacht Lij de paarden.
De veekoopman P. Carmejoole, wo
llende aan de Schultershofstraat, was
spoedig ter plaatse em aan Zijn oordaat
optreden is het te danken, dat 10 d'er
paarden gered zijn. Eerst miaakte hij
enkele dieren los maar lat£r moest hij
ze los snijden. Toen hij ook het elfde,
ondanks vlammen en rook wilde gaan,
losmaken, bleek het arme dier reeds
door de vlammen aangetast en werdfen
dè pogingen tot redden opgegeven.
De werklieden der fabricage en een
deel der brandweer waren intusSchen aan
gevangen met het blusscliingswcrk en
met enkele stralen op de waterleiding
was men <le vuurmassa spoedig meester.
Aanvankelijk liet alles zich ernstig aan
zien cn werden in nabijgelegen wonin
gen reed 3 maatregelen tot redding van
den innoedel genomen.
Op het terrein van den brand waren
o.p. aanwezig de burgemeester en dé
garnizoens-eommandant met zijn adju
dant. Daar geen brandalarm was ge
blazen was hot aantal nieuwsgierigen niet
zoo groot als men over dag zou veé?
wacht hebben.
De politie stelde een onderzoek naar
de oorzaak van den brand in. Het bleek
dat deze veroorzaakt is door een zes?
jarigen jongen die mot andere kinde
ren speelde en een brandende lucifer
in het stroo wierp, terwijl zij, toen het
begon te branden wegliepen, zónder iets
te zeggen. Het vuur vond in de stallen
natuurlijk veel voedsel.
Blijkens het jaarverslag over 1917
der Openbare Leeszaal en Bibliotheek te
Middelburg is, dank zij de zuinigheid!,
bij het aanschaffen van nieuwe boekwer
ken betracht, het tekort van het vorige
jaar aanmerkelijk geslonken.
Daar echter, volgens besluit van de
vergadering van 15 Juni het gebouw op
1 Juli 1918 het eigendom der vereeniging
wordt, zal een beroep moeien worden
gedaan ,op hen, die in de Openbare
Leeszaal belang stellen, teneinde de«
financiëele gevolgen met succes! het
hoofd te kunnen bieden.
Het bestuur was tot het nemen van tfüt
besluit genoodzaakt, daar anders de
Industrie- en Huishoudschool dit gé.
bouw zou hebben gëkocht en de Open
bare Leeszaal op 1 Juli 1918 dakloos1
zou zijn geweest. Zeer waarschijnlijk zal
de exploitatie van het gebouw voldoend-
opleveren om de meerdere uitgave, dié
het gevolg zijn van den aankoop, te
dekken.
"Wegens gas- en kolenbesparing' kon
hel lokaal gëdurende de maanden Fe
bruari, Maart, April en de eerste helft
van Mei 's avonds slechts van 7 tot 8
uur geopend zijn. Daarna werd dit ver
lengd tot 9 uur en na 16 October lot
half tien.
Een gevolg hiervan is een lager cijfer
voor het aantal bezoekers over 1917,
n.l. 9841 tegen 10.805 over 1916.
Het aantal uitgeleende boeken "be
droeg 25.896, waarvan 3399 wötmseh.
werken en 22.497 romans
De boekerij vermeerderde met 2^1
werken, zoodat het geheele aantal thans
4677 bedraagt.
Ook dit jaar werden verschillenen
partijen boeken ten geschenke gegeven.
Het sluiten van de LeeSzaal op Zondag
en de beperking' in de tijden van liet
uitleenen zijn maatregelen, die reeds in
1916 werden ingevoerd en gedurende
1917 zijn gehandhaafd. Ten gevolge van
toename van geoefend personeel zijn er
in de laatste maanden van 1917 weer
enkele uren voor het uitleenen bijge
komen.
De rekening over 1917 wijst een na-
deelig saldo aan van f 67.57JH legen
f 246,391/2 het vorig jaar.
Aan contributies werd ontvangen
f 1088,271/2; aan. subsidies f800.
Onder de uitgaven wordt o. a. vermeil:
tractementen f849; bindwerk f 108,71Vi;
boeken f 109,221/2; abonn. op couranten
en tijdschriften f 182,081/2.
Wij ontvingen het jaarverslag van
den Middelburgschen Bestuur-
dtrshond over 1917, waaruit blijkt, dat
in dat jaar de vakbeweging zich met
211 leden heeft uitgebreid.
Het ledental was verdeeld als volgt-
31 Dec. 31 Dec.
1916 1917 Verschil
18 28 -f- 10
Bakkers
Schilders
Timmerlieden
Metaalbewerkers
Fabriek ^arbeiders
Typografen
Meubelmakers
Gemeente-werklieden
HandcL-en Kanlojorb. 25 15
Spoor en Tramwegp. 21 20
Transportarb. 10 13 -f
53 41 —12
96 94 2
52 124 -F 72
128 268 4r 140
25 29 -f
20 26 -{-
39 40 -f
6
1
-10
gen f 82 wegens te weinig bet-
taalde bedrijfs-, inkom sten- en verdedi-
gingsbel. II over 1913-14^-1916—17.
.Va a het nieuwe distributiekantoor
te Vlissingen, dat aan de Wilhel-
minaslraat op de Gedempte Pollekadfe
wordt gezet, zijn de fondamenten reeds
gelegd
Het gebouw wordt slechts één ver
dieping hoog met een ruime lial mic|-(
deinin en diverse kantoorlokalen link*?
en rechts.
Wanneer na den oorlog het gebouw
geen dienst meer hfehoeft te doen is
het door verbouwing gemakkelijk ;n drie
moderne woonhuizen te herschapen.
Daarmee wordt nu bij den bouw reke
ning gehouden.
Uit Walcheren.
Maandag werd te W e s t-K a p o 1 le
de heer P. Minderhoud,- in levien jaren
lang gemeenteraadslid, begraven. De baar
werd vanaf hel sterfhuis grafwaarts ge
dragen door de gemeenteraadsleden en
gemeenteambtenaren. .Aan de groeve
werd de overledene herdacht dfoor den
burgemeester.
De overledene blereikte den leertijd
van 69 jaar en stond bekend als een,
bescheiden en braaf man.
Men schrijft ons uit Wiest-Ka
pclïe:
Na ruim een week binnengelegen te
hebben, trokken Dinsdag de visschers-
scheepj'es weer uil op vangst. Vanaf dien
Westkappelschen dijk waren s morgens
reeds tientallen aan den horizon waar
te nemen. Envoor de zooveelste maal
waagden zich enkeion weer in het ge
vaarlijke gebied, het mijnenveld; zeker
daarheen gelokt door den overvloed van
visch, die daar te vangen is. Maar heÖ
is toch welwat al te roekeloos van-
de visschers. Bovendien moet er heel
wat kruit aan hen verspild worden, en
kan het schieten vanaf de marine-bat
terij wel eens noodlottige gevolgen voor
hen hebben. Men moet niiet denken,
dat zij, na een paar waarschuwings
scheten nu juist zoo'n haast maken om]
hun nelten in te halen en het verboden
terrein te verlaten. Nu waren een drietal
scholen voldoende, doch dikwijls ge
beurt het, dat 7 a 8 schoten gelost moe
ten worden, eer zij het gevaarlijke ge
bied verlaten.
0
Uit Tholen.
Te St. Maartensdijk werd
Dinsdag door een 20-tal soldaten onder
leiding van een officier op enkele hof
steden een onderzoek ingesteld naar de
aanwezige voorraden. Bij den landbouwer
W. M. K. Werden veevoeder en manufac
turen in beslaggenomen, en bij den land
bouwer M. G. v. d. V tarwe. Per wagen
van iederen betrokken landbouwer wer
den de goederen op het gemeentehui»
gebracht,
0
Uit Zeeuwsch Vlaanderen O. D.
Zondagnacht zijn bij den veldar-
bèider C. Durinck onder de gemeente
Axel (Steenovens) een konijn met zes
jonge konijnen gestolen. De politie heeft
den dader reeds opgespoord.
3
■Totaal 487 698 236-11
De Schildersgezellenbond meldt, dat
wat het terugloopen van het ledental
betreft, dit alleen zijn grond vindt ini
hel naar elders gaan werken van ver
schillende van zijn leden. Van de overige
organisaties werden geen opgaven ont-
In het verslag wordt voorts bog her-
ianerd aan de door den Bestuurders-
bond gezonden adressen betreffende bij
slag op de contributie voor werlcloo-
zenlcassen, tot instelling eener huurcom-
missie te ICoudekerke en Middelburg,
en tot oprichting eener Centrale Keu
kon te Middelburg.
Wij memoreeren nog dat In de leven s-
middelencommissie uit de arbeidersbe
weging zitting hebben de heeren W P.
Cornehsse en C. v. d. Weel, J. Onder-i
dijk, L. J. Adriaanseb en J. W. Jon-
gepier.
Door het bureau voor Arbeidsrecht,
afdeelmg vau den Middelburgschen Be
stuurder sbond werd in het afgelonpen.
jaar in 52 gevallen hulp verleend of
advies gegeven. Deze '52 gevallen waren
als volgt verdeeld:
Ongevallenwet 3, Belasting 19, Ar
beidscontract 20, Huwelijk 1, Kieswet
1, Erfenis J, Huurcoxnmissiewet 1,
Pachtcontract 1, Schuldvordering 1, Zie
kengeld 1, Wioningkwesties 3.
Van hen, die zich tot het Bureau
wendden, waren 31 georganiseerd en 24
ongeorganiseerd, waarvan 15 tegen be
taling en 9 betreffende Rijksvergoeding,
welke hulp kosteloos werd verstrekt.
0
Uit Vlissingen.
Bij den inspecteur der directe belas1-
tingen ehz. te Vlissingen id ontvan
ONDERWIJS.
De heer J. C Snijders van O u d-
Vossemeer is benoemd tot onder
wijzer aan een o. 1 school te Sliedrecht,
waar hij reeds tijdelijk werkzaam is.
BEOrrZAKEN.
IJij kon. besluit is! benoemd tot
rechter in de arrondi ssèmen ts-re ch t b a n k
te Zie rik zee, mr. A. N. L. Otten',
thans griffier bij het kantongerecht te
Almelo.
Zeeuwsclie Coöperatieve
Kunstmestfabriek.
Het bestuur van de Z. C K. deelt itl|
het Z. L. en T. bl. mee. dat het aan toet
bestuur der Eerste Nederlandsche Coöpe
ratieve Kunstmestfabriek. ontstaan door
samenwerking van de twcezuslervereeni*
gingen uit het N. en liet Z. des lands, nai
veel moeite en na veel onderhandelingen
gelukt ii een zeer geschikt terrein aan'
te koopen aan deal Nieuwen Waterweg
in de nabijheid van Vlaardingen. Groote
zeeschepen kunnen dé verschillende
grondstoffen aan dè fabriek lossen en(
aan den anderen kant kan aansluiting
aan het spoorwegnet verkregen worden.
Of met den bouw der fabriek onder dia
tegenwojordige crisisomstandigheden bin
nenkort zal begonnen worden, moet njog
'nader onder het oog gezien wordfen. De
verschillende leden dor Coöperatie zullen
binnenkort in verband met het aange
kochte, door bemiddeling hunner Groeps
besturen uilgenoodigd worden tot storting
vajt het verschuldigde op dè aandeolen<
