MIDDELBURGSCIIE CO
Zaterdag 13 April 1918.
I0£r Jaargang.
IIIEILAR8.
Stad g» Froflneie.
Wo 87.
Dlit nxtminBr bestaat ait TWEE bladen
EERSTE BLAD.
Abonn. prfjB per kwtxrtoSd in Mid
delburg eh bij de Binten in VUssingen
on Goes f 1.55; per pogt f 1.75.
Advertenties "20 cent per ïfcgel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en daakbeWigin^en
fan 1—7 regels f 1.50.
Bovenstaande edvortenGeprjjizcn wórden
niet 20 o/o toeskig verhppgd.
OPSTOOTJES EN
ERGER.
Dc juiste kwalificatie is moeilijk. De
-woorden relletjes en opstootje^ zijn te
zwak, ophoer is te sterk. Moeten we al
van „honger" spreken? We geiooveu het
niet. Er ds schaarschte, en het is in de
(glro.ote steden zeer bezwaarlijk voor de
arbeidende klasse om iederen dag zich
voldoende te voeden.
Maai' ernstig zijn deze onlusten wel.
Wc willen dadelijk van de beteekenis van
die gebeurtenissen aftrekken het groole
aandeel dat opgeschoten jongens belusj:
op relletjes, daar altijd aan hebben;
en ook het aandeel dat het uitvaagsel!
van een stadsbevolking daar aan heeft.
Maar wanneer in verschillende steden
Iegelijk en dan eenige dagen achtereen
zoo'u beroering tot uiting komt, en
wanneer zooals in Den Haag met slecht.^
op één plaats, in één buurt, maar tege
lijkertijd in verschillende stads,deelen een
bevolkingsgroep uit haar gewone rust
komt en straatgevechten levert, dan is
dat een bewijs dat er een sterk, ver
breide ontstemming bestaat, waarvoor
(hel hoogst onvoorzichtig zou zijn de
dogen te sluiten.
En nu heriialen we "wat we feeds
.éenigé dagen geleden schreven wieden
staf breekt over die dé straat optrek
kende vrouwen en mannen, mag zich
wel afvragen of hij' zelf niet in een te
gunstige positie verkeert om te mog|*n
vercordeelen. Een arbeidersvrouw uit de
volksbuurten in de groote steden, die
«enige dagfen geen brood kan krijgen,
-die zelfs moeite heeft een eetbaar aard-
appeimaal' aan haar gezin voor te zet
ten, die moet men het niet te zwaar aan
rekenen als zij dan dingen doet, die een
ander imensch, met meer kennis van za
ken, en meer inzicht in de toestanden
niet doen zal, omdat hij weet dal ze
toch nergens toe dienen.
Maar geen woord van veroordeeling
is Sterk genoeg ten opzichte van hen die
de onbesuisdheid en hartstocht van de'
iiiet-beler-wetendenopwekken om op
stootjes aan te steken en deze dan te
laten voortbranden. Het is in Don Haag',
weer leekeniend geweest, dat het Revo
lutionair Comité of hoe het heeten mag
den eersten oproep deed lot een straatbc-
fooging en daarna niets meer van zich'
liet hooren. Om te begrijpen wat het
met dien brand wil, moet men reyolution-
nair aangelegd zijn. Dat zijn wij niet, en
bel gaat ons begrip te boven. Van een
leiding, die een bepaald do;el nastreeft
merkt men niets. Wjj zien alleen dat diq
onlusten voort wroeten als een heibrand,
ïxu liier, dan daar uitbarstend, En we ho
pen van harte dat de overheid er in zal
slagen die beweging spoedig onder be-
Jdwung le krijgen. Maar het is ,of zon'n^
-cprbergeest werkt als een besmettelijke
massa-begoocheling.
En nu ziet men weer het giewone verf
schijnsel nat de regeering verantwoorde
lijk gestold wordt voor die uitbarstingen.
We kunnen niet meezingen uij het koor
van hen, die nu aan de regeering gebrek
aan vooruitziendheid verwijten, zelfs
luchthartigheid en nalatigheid ('t zijn ter
men uit een hoofdartikel van de N.
R. Ct.)
We zijn werkelijk niet blind voor wat
er nog aan de regeling ontbreekt. We
hebben ook met ongeduld waargenomen:
dat 'de kaasrantsoeneering, die een ver
goeding zou geven voor het verminderde
broodrantsoen, uitbleef, en dat de toege
zegde eenheidsworst maar niet kwam-
•We hebben onlangs al gewezen op het
betreurenswaardige samenvallen van de
vermindering van het broodrantsoen, de
vermindering van het peulvruchlenrant-
soen, de beëindiging van levering van
ko,ol on uien, en het niet mfeer beschik-,
haar zijn van vleesch.
Maar die tekortkomingen eSnerzijils,
eb die toevallige samenloop anderzijds,
verscherpten wel den toestand, maar heb
ben hem niet gjejschapen.
In de Eerste Kamerdebatten van gij
ter is door verschillende regeeringsver-
klaringen in het licht gesteld, dat het
besluit van de Geassocieerden om die,
schepen in beslag te nemen, en als ge
volg daarvan de verdwijning van de
hoep van graantoevoer, geheel onver
wa clift kwam voor onze regeering'; dat
'ij tel op diep dag nog altijd volte
reden had om te liopen dat zij erin
jx>u slagen, aanvoer van gra^n1 te ver-
rokeren. GL'oen die hoop zoo, plotseling
vernietigd werd, moest wel ineens tot
ingrijpende maatregelen worden, over
gegaan, wil men niet in Augustus voor
algeheel gebrek staan.
Jawel, redeneeren van den anderen'
kant de critici, maar.
ge hadt het aanbod om zelf schepen
te sturen niet zoo boud',moeten afwijzen;
ge kunt den enormen voorraad in de
stelling-Amsterdam op gebruiken,
Maar het is gister ten opzichte van
die schepen ook al weer duidelijk ge
worden dat de Reuterberichten geen
officicele meedeelingCn zijn.
„Het is mij niet bekend ,zei minis
ter Cort van der Linden, dat de Gek
associeerde regeeringen waarborgen heb
ben gegeven dat de schepen terug
kunnen komen".
Is dat dan niet meer 'dan een dïplof-
malicke vormkwestie (term van den lieer
Vlieger) wanneer onze regeering, niet
durft ingaan op oen courantenbericht?
Wal liet gister ook door ons, maar
met voorbehoud vermelde Reuterbericht
uit Washington betreft, over het zenden
van twee ladingen graan, naar ons land
zei Minister Posthuma gister uitdruk
kelijk dal niemand weet of dit nieuwe
schepen zijn, dan wel of het nog het
oude aanbod is.
„De regeering, zoo voegde hij er aan
toe, ziet geen aanleiding', het brood'
rantsoen te verhoogen, vóór het graan
hier op de kade ligt'"
Durft iemand de juistheid van de op
vatting te bestrijden?
Wij durven dat niet, en wij kunnen
evenmin den Minister van Oorlog ongelijk
geven als hij zegt de militaire reserve-
voorraden, die trouwens Voor ons heele
volk slechts enkele weken kunnen strek
ken, niet te willen beschikbaar stellen
dan in den uitersten nood, fil'. wanneer
de itiïeuwe oogst niet gehaald mocht
kunnen worden. Een leger gemobiliseerd
te JvoUQCh ?n 'toch de voorraden ;ta.n
te spreken, jS irrationeel en onlogisch,
zei bijl. 1
"Wat dan? Berusten?
Ja, dat is zeker noodig, met bovendien
vertrouwen, dat het mogelijke gedaan zal
worden, en dat wat nu nog ontbreekt in
de regeling van dat mogelijke, ook zal
worden gedaan.
Mits men maar beseft dat niet alleen
de regeering iets te doen heeft. Er kan
ook iets gedaan, worden door tal van
ingezetenen, in 'L bijzonder hier in Zee
land.
"We anlaken in dit nummer gewag van
een vermaning van den regeeringfcom-
missaris voor de graanverzameling in
Zeeland, waarin hij het heeft over het
verkoopen van brood zonder bon.
We hadden daar meer van glehoiord.
Iedereen, in deze provincie zal trouwens
wel eens vernomen hebben, dat er bij
tal van boeren nog graam is achterge
houden, dat zij nog zuiver tarwebrood
eten, en dat er zelfs openlijk van' dat
brood verkocht wordt. Van die gerucht
ten hebben we nu de bevestiging van
een onverdachte bron. We willen er al
leen bijvoegen dat volgens onze berich
ten niet alleen op Z.-Bevteland zuiver
tarwebrood gegeten wordt.
Maar laat men dan ook ïdiiet (dat
kwaad lachend vergoelijken met een:
nou ja dat doen ze natuurlijk allemaal?
Ze doen het gelukkig niet allemaal. En
die het dcdCn, misdeden.
Als we ons herinneren, hoe diep ver
ontwaardigd de boeren zich toonden,
toen de maatregel van het inbfeslag' ne-
frien van alle granen werd (afgekon
digd: hoe er toen waren die bij hoog
en iaag bezwoeren dat het die onder
ging was voor hun bedrijf voor hun
vee, wanneer zhun graan moesten af
staan, dan komen er harde woorden
ons op bij de 'gedachten aan. het
larwe-brood dat ze nog eten ,en de ou-
lustcn in de steden als bet gCvolg' van
schaarschte aan graan. Die boeren'wel
ke nu met behaaglijke zelfgenoegzaam
heid denken aan hun' g'oed-opgeborgen
voorraad taiwe, mog'en zich wel eens
afvragen of zij niet mede verantwoor
delijk zijn voor de treurige gfebeurtenisi-
sen in de steden.
En wat de andere menschep betreft
och, 'laat niemand zeg'gen dat 'hij niets
Kan doen. Want wie in, gesprekken
niet anders doet dan „kankeren" over
alles wat de regeering' doet en niet
doet. helpt een geest verwekken, die
in dezen tijd slechts verderfelijk kap
zijn. En ze zullen zelf Wiet beweren
dat zulke gesprekken de zaken iets
vooruit brengen.
ONZE GEZANT TE WASHINGTON.
Blijkens een telegram uit Washington
van 11 dezer heeft nir. Aug. Philips, de
Nederlandsche gezant te Washington, die
met verlof om gezondheidsredenen AmC-
rika verlaat, zich met zijn. familie inget-
scheept op het stoomschip Heilig Olaf,
dal naai- Kopenhagen vertrekt.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De bropdrelletjes.
Hedenmorgen hebben wij het vol
gende gehulletineerd
De relletjes te 's Graven ha ge na
men gisteren in de avonduren vooral in
de binnenstad weer hand over hand
loe, De politie en de militairen, bene
den en onbereden, veegden door her-
lwlde charges en het lossen van sal
vo's de straten schoon.
_^Op dc Prinsengracht werd een zestien
jarig meisje, dat uit de avondschool
naar huis ging', door een verdwaalden
kogel gedood.
In dc Hamerstraat werd een man, ver
moedelijk een Belg, met een schotwond
in de borstdood op straat gevonden. De
gemeentelijke hulpdienst verleende aan
een vrij groot aantal verwonden hulp.
O. a aan tien personen, die sabelhouwen
hadden opgeloopen en aap drie personen,
die schotwonden in arm of been hadden
bekomen. Ook in het R. K. ziekenhuis
werd een jongen opgenomen, die in den
onderarm was gescholen.
De politie en de militairen beheersch-
ten volkomen den toestand.
Hieraan, willen we nog het volgende
toevoegen:
Ondanks de aanmaning van den ourge-
meester om niet onnoodig op straat te
komen, waren er toch heel wat nieuws
gierigen op de been en in de om'gjeving
vail dc Prinsegracht voerden de kleine
straatschooiers, en opgeschoten jongens
en meiden, die Donderdagavond zooveel
schade aanrichtten, weer den boventoon.
Maar de baldadigheden als het ingooien
van ruiten kwamen slechts bij uitzon
dering voor. Toch' werd het in den
loop van den avond noodzakelijk tegen
over de samenscholende menigte op de
Prinsegracht wat energieker ,op te tre
den. Aanmaning en een paar charges van
de politie hadden niet veel' resultaat:
meer indruk maakte een korte bajonet-
Charge van een kleine afdeeling grena
diers, Waarbij pok met wachtpatronen
geschoten werd.
Het schieten was den geheelen avond
niet van de lucht.
Gelast werd, dat alle openstaande ra
men, waarachter men kwaadgezind volk
•ermoedde, onmiddellijk gesloten moes
ten worden en als daaraan niet onmid-*
dellijk voldaan werd, richtten de mili
tairen hun geweren op het venster, waar
na ijlings sluiting volgde.
Tegen 10 uur 's avonds wa^ de politie,
ook op dc meest critieke punten den
toestand volkomen meester.
In de binnenstad in Den Haag worden
de ruiten allerwegen van een planken
blindeering voorzien om ze tegen vern[e-
nieling te behoeden.
In sommige straten ziet men deze
planlcenbetimmeringen thans vrijwel Jiuis
aan huis. De groote café's hebben dit
voorbeeld gevolgd.
Een detachement veldartillerie is ter
assistentie van de politie opgetreden, om
in verschillende gedeelten der stad te
patrouilleeren.
Dc politie heeft alle munitie, in de
magazijnen of winkels in voorraad, in
beslag genomen.
In Rotterdam hebben gisteren ook
weer opstootjes plaats gevonden. Ook
daar zijn in vele straten de ruiten met
planken beschermd. Door politie en mi-
li Lairen zijn lierliaaldelijk klappen uitge
deeld. Het volk wierp met sleenen en
vuil. Tevergeefs sommeerden in de Vliet-
laan de soldaten de menigte uileen te
gaan. Het volk drong op en bedrcigfje de
militairen, waarop een hunner een paar
schoten met zijn geweer loste. Een vrouw
heeft een. kogel iu haar linkerbovenarm
gekregen. Zij' is in het ziekenhuis opge
nomen.
Ook is naar het ziekenhuis gebracht
een man, wien bij een charge op het
Oostplein de neus half is, afgeslagen
mei een sabel.
De overgroote meerderheid van de on
rustwekkers zijn jongens' van 14 tot 20
jaar, die het dadelijk op een l'oopen zet
ten, zoiodra ze een helm of een uni
form zien, maar met steenen gooien, als
ze er kans voor krijgen.
Om 10 uur in den avond was de rust
vrijwel overal' hersteld.
Ook te Haarlem hebben gisteren on
geregeldheden plaats gehad. Charges
werden uitgevoerd, waarhij een persoon
werd gewond. Daarna bleef alles rustig'.
Te Delft werden de laatste dagen brood
wagens geplunderd.
0
De le vcnsmiddeien V.JaoB
'zieni'hg.
De bestuursraad van. den Economi
sch en Bond heeft heden aan 'den minis'
ter van binncnlandsche zaken, als tijdei-
lijk voorzitter van den ministerraad, hel
volgende tcfegram gezonden
De bestuursraad van den EconomK
sclien Bond dringt er met allen, ernst
bij de regeering' op aan, -dat ten spoe
digste maatregelen worden genomen; om
verdere levensmiddelenschaarschte te
voorkomen en loenemenjde ondervoeding
van het volle te kcerön
Morgen 2 uur 1st» Bekerronde
Entré» 50, 30 en 15 cent.
(Ingezonden Mededeeling).
meent, dat geen hoogheidsgevoel mag
beletten, uiterste maatregelen te nemen,
als: het zenden van schepen, naar de
Vereemgkle Staten en Argentinië, elke
mogelijkheid van gevaar ten spijt, in
dien niet onmiddellijk aan' de toezegu
gingen van het buitenland wordt vol
daan;
dringt aan op verdere beperking van
den uitvoer van eerste levensbenoodigdr
heden;
meent verder, dat heerschende nood
niet alleen op minder-gegoeden mag
drukken, waar koopkrachtigon nog steeds
levensmiddelen kunnen verkrijgen, welke
gerantsoeneerde artikelen kunnen ver
vangen;
verwacht van verbetering' van laatst
genoemden misstand meer eenheidsge
voel in het geheele volk, doch vooral
langer duren van beschikbare voorraden
voor allen.
0
Aattvullingsbroodkalaï-ten
De minister van landbouw heeft tot
de gemeentebesturen de navolgende cir
culaire gericht:
Onder verwijzing' naar mijne circulaire
van. 28 Maart j.l. !lit. A, afdeeling crisis1-
zaken, wensch ik er uwe aandacht op
te vestigen, dat het niet lin de bedoe
ling kan liggen de noodzakelijke be
sparing aan broodgrondstoffen, te niet le
doen door het op ruimer .Rchaal ver-
strekken van aanvullingsbroodkaarten,
weshalve ik mij' genoodzaakt zie te be
palen:
lo. dat in het vervolg' vo.ob de gé-
meenten geen grooter aantal aanvul-
lingsbroodkaarten kan beschikbaar wor
den gesteld dail in de laatste perioden
Van 4 tijdvakken door het centraal brood
kantoor is verstrekt, behoudens in bij
zondere gfevallen, als vermeerdering der
bevolking' e.d. waarvan dan aan
noemd bureau mededecling' behoort te
Worden gedaan
'lo. dat bij de uitreiking van eerste
aanvidling'sbroodkaarten de meest moge
lijke zuinigheid worde betracht en dat
geregeld opnieuw wordt onderzocht of
de reden die lot uitreiking' oener zoof-
danige aanvullingsbroodkaart heeft 'gej-
leid, nog' steeds aanwezig is;
3o. dat geen 2de en 3de aanvulling'^-
broodkaarten worden uitgereikt aan an
dere categorieën van per.-'enen dan. door
mij in de betreffende" circulaires gs
vastgtesteld. j
0
Brood zonder bon.
De Regeeringscommissaris in zake de
Ryktgraanverzameling in Zeeland J. W.
A G. Collot d'Escurv deelt in het „Z. L.
en T.bl.'' mee:
Sinds eenigen tijd loepen er geruch
ten, ual op het eiland Zuid-Beveland in
groote hoeveelheden brood zonder bons
zoude worden verkocht. Aan de politie is
order gegeven, hierop strjeng te letten,,
en, daar ieder thans voldoende Weet dat
de broodvoorziening van Nederland met
de meest groote moeilijkheden gepaard
gaal, kan men er van verzekerd zijn, dat
tegen de schuldigen krachtdadig zal wor-
den opgetreden.
Ik doe een beroep op leder rechtge
aard landbouwer, om met alle kracht te
gen deze overtreding op He treden en„
waar mogelijk, de politie met de gepleeg
de feiten in kennis te stellen.''
Uit \V<a I f aar ts dijk meldt men ons
idal Vrijdag j.l. bij de verschillende bak
kers brood en meel in beslag genomen
zijn, tlaL builen de distributie werd ver
handeld.
In de Nieuwe Amsterdammer staat
ehn versje van C. Beveland Jz. over
„Ons zelfbeschikkingsrecht", daf ook al
op het wittebrood van de 'Zeeuwsche
boeren betrekking lieert, en waarvan
we hier twee coupletten laten volgen
Is ook de Nederlandsche Leeuw
Van hongbr bijna dood,
De echte onvervalsclite Zeeuw
Eet zuiver "wittebrood.
Er staat"Wie in den wijngaard werkt,
De vruchten daarvan eet.
Dus wordt ons brood, door 'f Woord
fgiesterkf,
Van farwebloem gekneed.
0
Regeriingsbloem en melel.
De minister van landbouw heeft be>-
paald. dat met inghng van [(15 dezer
zal worden verstaan onder regeerings-
bloem. 80 pet. tarwe- en roggebloem; 10
pet. aardappelmeel; 10 pet,Amerikaan-
sche bloem;
en onder rcgeeringsmieel45 pCt. on-
gebuild tarwemeel10 pet. ongehuild
roggemeel; 10 pet. erwten-boon en meel:
5 pet. gries-grind-zemelen, of bij afwe
zigheid van enrten-hoonen( 50 pet. on-
jgtebuild tarwemeel; '45 pet. ongebuild
roggemeel; 5 pet. gries-grind-zemelen;
met dien verstande, dat de hoeveel
heid erwlen-boonen wel minder maar,
niet meer dan 10 pet. mag' bedragen,
terwijl bij minder dan 10 pet. aan erw4-
ten-boonen bet resteeren|de percentage
gelijk over de tarwe en. rogge verdeeld
moet worden.
D u i t s c he kinderen.
Te Arnhem zijn gisteren 100 Duitsche
kinderen aangekomen, bestemd voor
Amerongen.
Komen die hier bij-eten? Dat zal hun
tiie1 meevallen. Maar wordt het geen tijd
daaraan nu een. eind te maken9' Ook al
was 'l alleen om geen verbittering te
wekken bij Nederlandsche ouders 'die
óók hun kinderen niet voldoende kunnjen
geven.
0
Goedkoopekalkeiereii.
Uit ecu autwoord door het coöpera
tief Noodcongres te Utrecht van den
Minister van Landbouw ontvangen, blijkt
dat aan de besturen van eenige groote
giemeenten is medegedeeld, dat er in
beginsel bij den minister geen bezwaar
tegen, bestaat kalkciemi tegen verlaag
den prijs beschikbaar tc stelten.
Het slachtverbod.
Door den minister van L., N cn H.
zijn eenige wijzigingen gebracht in het
'slachtverbod van 0 dezer. De veranf-
dering komt in hoofdzaak hierop neer,
dal thans uitdrukkelijk wordt bepaald,
wat onder „noodslachtingcn" moet wor
sen verstaan, n.l slachtingen Welkfe!
•moeten plaats vinden
a. omdat een dier door een' ernstig'
ongeval werd getroffen
i b. omdat een dier gevaat oplevert
vooé de plgemcene yejligkeid.;
c. omdat een. dier in dreigend tevenk-
gévaar verkeert, enz'.
De eigenaren van de uit n^ood ge
slachte dieren zijn voorts verplicht-
1. onmiddellijk na den dood van een
dier aan den burgemeester een gemoti
veerde verklaring' over te leggen van
een veearts, waarop duidelijk is oml-
sclireven, waarom hel dier moest wor
den geslacht en indien het betreft een
geval bedoeld onder c den naam van
de ziekte waaraan het dier heeft ge
leden.
Deze verklaring! wordt door den bur
gemeester aan <len districts!--veearts ge
zonden
2. op eerste aanvragb heï vleesch de
zer dieren af te leveren voor de ge
meentelijke distributie tegen een prijs
bvereeaköniènde met het gemiddelde
der waardebepalingen, vastgesteld doóF
twee taxateurs, door den burgemeester
der gemeente aan te wijzen.
Terwijl vroeger van hel slachtverbod
uitsluitend algemeen© ontheffing werd
verleend voor het geval van noodslaeh-
slachtingjen van runderen, schapen en
varkens, is dit thans uitgebreid met
paarden.
Verder is bepaald, dat de burgemees
ters bevoegd zijn ontheffing van het
slachtverbod van koeien eu vette
kalveren te verleencn (met uit
zondering van voor kennelijk dra
gende dieren en voor vrouwelijke die
ren met melktanden ,niet in het bezit
van breede tanden) ter voorziening
in de behoefte aan vleesch voor ver
pleegden in ziekenhuizen en krankzinni
gengestichten.
0
De te Rïtthem gedaalde vlieg
machine.
Aanglaaudë het nederdalen van een
'Franschc vliegmachine le Rilthem wordt
n$g het volgende geméld.
Daar de inzittenden niet wisten 'in
welk land zij waren aangekomen had
den zij zelf de machine in brand gef-
stoken. Door het neerkomen in 'een
breede sloot, sloeg de. machine onder
ste beven, zoodat wonder bovbu wonder
de inzittenden er heelhuids afkwamen.
De machine was gemerkt H. P. 630,
Jan. 1917 en'had twee groote motoren,
machinegeweren ën ëlectrïsche batte
rijen voor het werpen van bommen. De
machine was 12 M. lang en met de
vleugels ongeveer 25 M. breed. Vrijdag
morgen werd van het brandend toestel'
nog een foto genomen, terwijl de En!-
gelschen er bij stonden.
Zeer vele menschen uit Middelburg
en Vlissingten kwamen naar het niet alla-
daagscli schouwspel kijken.
Uil Middelburg,
- Men verzoekt ons tc melden, daC
dc nieuwe koffie- en theelcaarten Maan
dag- en Dinsdagmiddag" van 1 tot 4 urn*
kunnen wördeh afgehaald.
Wij wijzen het publiek er uitdruk
kelijk op, dat het verkrijgen van nieu
we brandsloffenkaarten niet beteekent,
dal men de oude moet vemieligen. Het
is mogelijk, dat deze nog ecn9 diens#