MIÜDELBURGSUHË COURANT. 161* Jaargang. No 81. Zaterdag 6 April 1918. Dtt nummer bestaat uit UW EE bladen, EERSTE BLAD, A boon. p r H i per kwartaal in Mid delburg en bij de agenten in Vüssingeii »n Goes f 1.55; per pest f 1.75. Advertenties 20 cent per r< Bij abonnement vee! lager. Familieberichten en dankbetuigingen ran 1—7 regels f 1.50. Bovenstaande advertentieprijzen werden met 20 i/o toesla» verhoogd. 3IMMERLARH. OF, ZAND- FN I&INTKWESTIE Onder den titelDoorvoer door Nen derland uil Duitscliland naar België en in omglekeerde richting (briefwisseling met de Britschc en Duitsche regjeerin>- gen tweede vervolg', is een nieuw WjtS- boek aan de Sta ten-Generaal aangebo den Dit bevat -allereerst De briefwisseling met D uit sc hl and. Hieruit zij kort vernield dat 1 onze, gezant te Berlijn 6 Nov. 1917aan de Duitsche regfeering het verzoek over bracht om aan eeu "nieuwe Nederland1- sché commissie van drie deskundigten toe te staan zich weder in België en in het' bezette deel van 'Frankrijk, alsf- mede in hel gebied der krijgsverriehj* tingen en in Vlaanderen, te overtuigen van de onhoudbaarheid van den twijfel •over het gtebruik van het doorgevoerde grint, niet voor wegen maarvoor betont werken aan het front, welk verzoel; 14 Nov. werd aangevuld met de meö- decjling dat volgens de Britsche regeej- ring liet onderzoek van 39 betoumon- sters uil de loopg'raven in Vlaanderen had aangetoond dat hiervoor Rijngrint was gebruikt. De Duitsche regeering1 ant woordde dat hoezeer zij zich het recht voorbehield door Nederlandsch g'rondt- gtebied grint te vervoeren, dat voor mili taire belangen moest dienen, zij toch had verordend, dat grint voor militaire belangfen bestemd, niet larfg'er zou mo gen wonden vervoerd over Neder#- landsch grondgebied. Sedert djen tijd is de hoeveelheid «tint noodzakelijk voor de behoeften van het Duitsche leger in de bezette gtobieden, gewonnen of in die gebieden zelf óf op Nederlandsch gëbied of wel is zij ,in Vlaanderen ge bracht 'per spoorweg zonder over Ne/- derlanósch grondgebied te gaan. Ingteval de monsters beton door de Britsche regeering beschikbaar gesteld iindcrdaad Rijngrint bevatten, zou men dus uitsluitend te doen hebben met Nederlandsch grint of met Duitsch grint dal. naar Vlaanderen is vervoerd, lief- zij vóór April 1916 over Nederlandsch (grondgebied of nó dien datum per {spoorweg zonder over Nederlandsch grondgebied te gaan. Op het verzoek om nogmaals de co mi ni i s sie van deskundigen te zeiv- den, antwoordde de Duitsche regeering dal de bevoegde militaire autoriteiten „tot hun leedwezen bij den tegen woo le digen. oorlogstoestand wegens dringende militaire redenen een dergelijke reis in de bezette gledeelten van België en Franlo- rijk, in bet bijzonder in bet etappen'gö- bied en liet gebied der krijgsverrich- tincehniet toelaatbaar achtten." In een schrijven valn onzen ge zant van 19 Dec. werd meégtedeeld dat deze beslissing' een groole teleurstel ling' voor de Nederlandsche regeering is gteweest. Uit iiüièhtingten, verstrekt aan dejNet- derlandsche regeering bleek dat alle zendingón zand en grint, zoowel (die welke uit Duitscliland als die welke uit Nederland kwamen, door elkaar te Ant werpen en te Gent werden gelost. Met deze materialen zou men in deze beide steden of in haar omgeving betoristaven vervaardigen bestemd voor' batterijen cn andere militaire werlcen aan het front. Deze materialen zouden tevens worden gebruikt voor den aanleg' en bel ver beteren van de wegen nabij 'liet front in Vlaanderen, hetgeen naar het oordeel der Nederlandsclie regeering zou moei ten worden beschouwd als eten 'gebruik voor uitsluitend militaire doeleinden. BoV venoien was de Nederlandsche regeering van ooi-deel', dat in beide rbovenbedoelf- de gevallen bel gebruik van 'de materia*- Ion in strijd zou zijh 'niet bet doel, waarvoor de doorvoer is toegestaan, te weten liel 'gewone jaarlijksche ondert- lioud van wegen en spoorwegen, en de uitvoering van bepaald speciaal aangef- geven, niel-militaire werken. Onder deze omstandigheden, zoo schreef de gezant, spreekt bet vanzelf dal de Nederlandsclie rfegcering, er bej- teekenis aan hecht, zich door een nauwf gezet onderzoek le overtuigen van het werkelijk gebruik der bedoelde materia len. De DuitsJche minister van bni|- tenl ami sell e zaken antwoordde op 27 Februari 1918, dal de Duitsche regie ring rekening houdende met den moei lijken toestand, welken (de bedoelde zaait voor de Nederlandsche regeering had geschapen (blijkens hel onlangs ver schenen Witboek) en verlangende, uieur we moeilijkheden voor onze regeering te voorkomen, zich bereid verklaarde, •v o o r 1 o p i g van gemelde doorvoed door Nederland af te zien, hoewel dientengevolge de noodzakelijkheid aan den dag treedt, om op andere wijze te voorzien in de materialen waaraan' de bezette gebieden, voor niet-militaire clfigl- einden behoefte hebben. Zij handhaafde echter blijkens een bij dit schrijven gevoegde uiteenzetting thaar rechtS- standpimt en behield zich liet recht voor, op deze kwestie Lerug 1 te komen, indien bijzondere, thans niet te voor ziene moeilijkheden, zich mochten voor doen. De briefwisseling met Engeland. De stukken gewisseld met de Engel- sche regeering vormen een voorlzelting van de argumentcering over en weer reeds bekend uit het vorige witboek. Het eenigte feitelijke eruit, n.l de 9 Febr. meegedeelde opheffing van het cmbargó op de bandelstelegrammen, was reeds bekend. De Britsche regeering kondigde die opheffing aan als een praclisclie uiting van haar vurig verlaiiv ;en om 'de vriendschappelijke betvekkinl- gen te handhaven en, te versterken. Een curieus onderdeel van de [gódach- tenwisscling betrof het door onze re geering ter spi'ake gebrachte vervoer van krijgsbenoodigheden uit Engeland naar Rusland over Noorwegen, langs de z.g. Skibotusl-slede.-roule. Ten opzichte daarvan meende de Brit sche regeering, dat zij hel tegengaan van het vervper eerst had moeten oveiy wegón indien eeri verzoek van die strek1- king van de Nporsche regeering rwas irA- Jgókomen, Daarop antwoordde de Nederlandsche regeering het volgende ,,Dc Britsche regeering stond achter de zendingdn van' oorlogsmateriaal, wel ke uit EngólamT naar Rusland waren gezonden, in doorvoer over Noorwegen met bestemming' naar haren bondgenoot, de Russische regeering. Indien de Brit sche regeering inderdaad den doorvoer van góederen, welke geschikt zijn om voor den oorlog te dienen,1 als strijdig beschouwt met artikel 2' van het verdrag1 zou het harerzijds onlogisch zijn er een andere meenmg op n<a Le houden ten aanzien van den' doorvoer, met haar medeweten, van volledig oorlogsmateriaal. Onder deze omstandigheden schreef haar plicht als oorlogvoerende haar ge biedend voor zich spontaan van zulk een doorvoer le onthouden, omdat het 'erbod van artikel zich in de eerste plaats en voluit tot deoorlogvoerenden richt". De gódachtenwi ssel ing heeft echter haar actueele be teekenis verloren door de meedetoling der Duitsche regeering dat zij voorloppig van den doorvoer van zand en grint afziet. UW OOST-INDlfi. Men seint uit Batavia aan de N. R Ct... Er is voorgesteld om de oppervlak!*? van dc tabaksondernemingen te vermin-( aeren ten behoeve van djen aanplant van voedingsgewassen. De inlandscke bevolking te Ambarawa is in verzet gekomen tegen de tnaatregc len tot bestrijding van dè pest. De overheid treedt, gesteund door de inililoire macht, tegen dit verzet op Er liehhen vele inhechtenisnemingen plaats NEDERLAND EN DE OORLOG. IV. er bouw van voedings gewas sen. Het Ned. Corr.-bureau meldt ons: Naar aanleiding van de vermindering van het broodrantsoen wordt opnieuw door sommigen dc vraag gesteld Waar om is er in ons land loch niet meer graan verbouwdIn aansluiting bij het antwoord op die vraag, door minister Poslhuma bij de leveasmiddelendebattcn gó ge ven, wordt ons van bevoegde zijde medegedeeld, dat vooreerst niet moet worden ytergclcn ,dat in hel voorjaar van. 1917 een belangrijk deel' van de hier le lande verbouwde wintertarwe is dood gevroren. Uit den aard der zaak was dientengevolge de totale tarwc-opbrengst veel geringer dan onder normale om standigheden hel glevat zou zijn geweest. Overigens m'oel men zich hij den ver bouw van 'gewassen niet in de eerste plaats afvragen, hoeveel' broodkoren men daardoor vcrlcrijgt, maar hoeveel voed sel die verbouw oplevert en dan kan ge constateerd worden, dat de verbouw van voedingsgewassen in 1917 inderdaad zeer intensief is geweekt en hij' ook dit jaar goede resultaten belooft. Trou wens, niet allte bouwland is even ge schikt voor het verbouwen van graan en hel ware dus onverstandig op zulk land koren te gaan telen inplaats van andere voedingsgewassen, waarvan het resultaat zou zijn, dal de totale hoe veelheid voedsel voor ons land afnam inplaats van toenam. Ten bewijze, ilat intusschen ook de graanbouw in ons land allerminst is verwaarloosd, moge strekken, dat van den oogst 1916 zijn; binnengehaald 120.000 ton i'oggó. Er is Lhans echter van den oogst 1917 al ruim 165.000 ton rogge binnen, dus 45 miJkoen K.G. meer dan verleden jaar, terwijl voor dil jaar gerekend wordt op een totale opbrengst van 240.000 ton, waarvan 35.000 ton voor zaaizaad is ge bruikt. Maar bovendien moet men bij deze kwestie niet uit het oog verliezen, dat ons land in.de laatste 30 a 40 jaren een exportland was geworden van zuivelpro ducten. In normale tijden en ook nu heeft ons land dientengevolge een glraan- produclie voor ongeveer 7 maanden, in dien dil graan uitsluitend voor mcnsclie- lijk voedsel wordt verbruikt, en het is onmogelijk om in korten tijd, zelfs in Tienlallen van jaren, die productie zoo danig op te voeren, dal ons land in het ontbrekende 5/12 gedeelte van de be hoefte aan graan voor onze volksvoeding kan voorzien. Men kan ten deze dus geen vergelijking maken met Duitscliland. dal in normale tijden 11/12 gedeelte van zijn graanbehoefle zelf voortbracht, zoor <iat men daar sedert den oorlog slechts 112 op het normale verbruik aan graan behoefde te besparen. Hier te lande was men voor "het ontbrekende uitslui tend aangewezen op de aanvoeren uit het buitenland en nu kon ons land tot ver leden jaar steeds óp dien aanvoer van broodkoren rekenen. Voor dit jaar zou dan ook ruimschoots broodkoren beschik baar zijn geweest, indien niet onze sche pen, die dit koren uit Amerika, waar het gekocht en betaald was, kwamen ha len en een deel daarvan reeds hadden ingeladen, zonder eenig recht 6 maan den lang in de Amerikaansche havens waren vastgehouden, oim ten slotte in beslag le worden genomen. Een derge lijke daad van een bevriende mogend heid was door niemand hier le lande verwacht en lean allerminst aan onze re geering worden toegerekend. Magere kaas. Hel bureau voor Mededeelimgen inzake de Voedselvoorziening meldt In sommige bladen is twijfel geopperd of 'de distributie van kaas 20 als{ aanvulling van het verminderd brood rantsoen wel mogelijk is in de toege zegde hoeveelheid en, zo.ó ja, of zij van wezenlijke beteekenis is voor de volksvoeding. De vrees wordt uitgespro ken ,dat iedereen deze kaas zal willen hebben, en dat dus per saldo deze dis tributie waardeloos zal blijken. De toegezegde hoeveelheid bedraagt ongeveer 400.000 K.G. per week of 70 K.G per 1000 inwoners boven 1 jaar. Dat zou dus zijn 70 gram per hoofd per week of 10 gram per dag. Het lijkt in derdaad zeer weinig, maar het heeft toch beteekenis als- aanvulling van het verlaagd broodrantsoen. Immers 10 gram van deze kaas bevat reeds meer eiwit en vel dan door de vermindering van een rantsoen .ongebuild tarwebrood van 250 grain op 200 gram wordt g|e" derfd. Er blijft dan nog een tekort aan koolhydraten, dat echter met 25 gram suiker ruim is aangevuld. Ook vatgroen- ten, die nog ruimschoots tegen matige prijzen te bekomen zijn, kunnen daar voor uitstekend dienst doen. Zonder be teekenis voor de volles voeding kan de kaasdistributie dns^ zeker niet worden geacht. Zijn nu deze 70 gram per week ver zekerd? Dal zal ten deele afhangen van de maatregelen der gemeentebesturen om deze kaas tc doen Terechtkomen bij hen, die daaraan het meest beh[oefte hebben. Daarbij mag niet vergieten wor den, dat ook de volvette kaas en de kaas 10 -f- en 30 -f- in voldoende mate verkrijgbaar blijven; men mag' dus aan nemen, dat zij, die gewoon waren deze soorten van hooger vetgehalte te ge bruiken, dit zullen blijven doen. Ge schiedt dit en zorgen de gómeenteber sturen .voor een goede distributie, dan mag venvacht worden dat in ieder geval 70 gram, en wellicht meer, b.v 1 ons, per week ter beschikking zal komen an hen, die allereerst goedkoop aan vullend voedsel noodig hebben. Op dit oogenhlik beslaat er nog een groole voorraad van deze magere kaas5 waaruit voor de eerste weken kan wor den geput. Intusschen wordt de fabri cage van deze soort ter hand genomen, waarbij nog als bijkomstig voordeel' ver kregen zal worden, dat, daar de melk sterker wordt afgeroomd, ook meer ho tel" zal kunnen worden gómiaakt. Ook uit dit oogpunt is deze kaasverstrekking dus niet zonder belang. Maximumprijzen. Vastgesteld zijn de navolgende maxi Imumprijzen in den kleinhandel: I Vermicelli en vermicellifiguren, ver pakt of onverpakt f 0.78 per K.G f 0.08 por 0.1 K G Macaroni en inacaronihorens en co quilles: onverpakt f 1.35 per K.G.; f 0.15 per 0.1 K.G. Idem in origineele ver* pakking f 0.80 per i/s K G. Bepaald is, dat iu geval van ontbreken/ van onverpakte macaroni, macaroniho reus en coquilles, naar het oordeel van den minister van landbouw, nijverheid en handel, de maximumprijzen voor liet on verpakte product ook van toepassing zijn op het verpakte artikel. Voor kindermeel zijn de volgende maxi mumprijzen vastgesteld, in pakjes van y* K.G 1' 0.40; in pakjes van V* K.G. f 0.21 Bouwmaterialen. Bij Kon. besluit is alsnog benoemd! lot liu van de Rijkscommissie in zake aanvoer en distributie van bouwmateria len, met uitzondering van staal, ijzer en hout, ingesteld bij Kon. besluit van 23, Maart'1(917, de heer G. J. v. d. Broek, ingenieur van den Rijkswaterstaat te Roermond, voorheeu tc Vlissingen. Kaarteen voor manufacturen, De Minister van L. N en H. maakt bekend, dat bij het Rijksbureau voor Manufacturen een regeling in voorberei ding is, waarbij aam bonafide behan gers. stoffeerders, meubelmakers!, kleer makers en winkeliers in manufacturen kaaiden zuilen worden verstrekt, welk* dienst zullen doen als ver voer biljetten voor manufacturen, uitsluitend voor af leveringen aan en voor zichtzehdingeu aan en van particulieren^. Behangers, stoffeerders en meubelmakers, die voor dergelijke kaarten wenschen in aan merking te komen, kunnen hunne aanj- vragien daartoe zenden aan, den Nedety iamdschen Bond van Behangers, enz., Parklaan 19, Haarlem, terwijl aan ande/- re belanghebbenden m overweging wordt gegeven, zich te wenden tot het Rijksj- bureau voor Manufacturen, 's-Gravenlia- ge, Willemslraat 54. Calci,um carbid. De minister van L. N. en II. heeft vastgtesteld de volgende maximum kleinj- handelsprijzen voor calcium carbid: f 2.05 per K.G. netto, inclusief bus, f 1.65 per K.G. netto, exclusief bus; f 1.85 per K.G. bruto, inclusief bus (inhoudende 0.85 K.G.). Beschoten. Gisterenmiddag is le IJmuiden uit zee teruggekeerd de motorschoener „Anna", welke Dinsdag van IJmuiden naar Go thenburg was vertrokken. De opvarenden rapporleerden, dat zij Donderdagmiddag in zee door vier Duit sche watervliegtuigen zijn aangehouden, die gelastten, -dat men de scheepspapieren en het journaal ter inzage zou ontvan gen; hel laatste is niet teruggekregen. Zij gaven bevel het schip te verlaten, w aarop dit met mitrailleurvuur werd be stookt. Toen men later weer aan boord terugkeerde, ontdekte men, dat het schip was lekgeschoten. Men gingv toen naar IJmuiden terug. toch niet mogelijk zijn alle personen op hetzelfde uur te helpen en zal Maandag aan hen, die in de Muntpoort eten aanvroegen, eerst des middags/ te zes uur eten kunnen worden verstrekt. Voor de vier andere lokalen blijft de distributie bepaald tuss-phen 11 en 12 uur. Dinsdag kan de soepkokerij geen dienst doen en moet de verdeeling nog anders zijn. In de lokalen in de Breestraat en aan de Nieuwe Haven wordt dan tusschen 11 en 12 en in de drie andere lokalen te zes uur gedistribueerd. Opgemerkt zij hierbij, dat in de loka len, waar eerst te zes uur wordt ge distribueerd, toch tusschen 11 en 12 uur de nieuwe bons moeten worden gekocht. Zij ,die op deze lokalen zijn aangewe zen moeten dus tweemaal komen. De onverwacht groole verkoop heeft aan do commissie nog meer hoofdbrekens bezorgd. Zoo was men voor het feit van te weinig bussen gesteld. Door een afge vaardigde naar Teraeuzen te zenden is het gelukt .-de bussen van de Centrale keuken aldaar te huren, die thans reeds te Middelburg zijn aangekomen. Bij den verkoop van bons kon, heden morgen vlugger worden opgeschoten dan gisteren, omdat men thans geen! levens'- middelenbons voor erwten of boonfen be hoefde af te stempelen. Nog vlugger zou men kunnen werken, als ieder zoo «enigszins mogelijk met gepast geld be taalde. Dal is zoowel voor koopers nis verkoopers makkelijk. Ook zij er nog eens op gewezen, dat de lage prijs van 12i/a cent per portie gesteld is, omdat zooveel mogelijk ietier van de Keuken gebruik zou kunnen maken, maar toch is het gewensclit, dat ieder, die dit kan doen, 17y2 cent betaalt, terwijl zeker een góed voorbeeld werd gfegeven door een bezoeker van een der distributieloka len, die hedenmorgen voor vier portie's f 1.— wilde betalen. In het Vincentiushuis waren, hedenmor gen eenigó vrouwen reeds bezig[ met liet uitzoeken van erwten voor de soep van Maandag; wij kregten een kijkje op mas sa's erwten die voor de 2151 portie^ noodig zijn. Duitsch vliegtuig verongelukt. Eeu Duitsch vliegtuig is nabij Ter- schejiing in zee neergekomjen en gezon!* ken. Dc inzittenden zijn gered en geïnter, neerd. Verkeer met Duitsch la lid. Nader blijkt, dat het verkeer van Duilschland naar Nederland gisteren toch niet is stopgezet. Platónen en eschdoornjs Op verzoek van don Bond „Heem schut" heeft de minister van oorlog aan de militaire autoriteiten opgtedraj- gen, bij de vordering van platanen ton esclidoorns met de burgemeesters en liet 4 Slaatsboschbeheer overleg te ple gen en zooveel mogelijk met de eischen oer schoonheid rekening1 te houden Sit Stad sa Provineii. Uit Middelburg. Ook lieden was de toeloop aan de vijf distributielokalen zeer groot. Thans werden bons verkocht voor het verkrij gen van eten op Dinsdag, dat niet zooals aanvankelijk bepaald was, stamppot van savoije kool, doch hulspol zal' zijn, daar geen kool is aangekomen. In lolaal werden verkocht in de Bree straat 5S7, op de Nieuwe Haven 441, Achter de Houttuinen 380, in de Munt poort 351 en óp den Noordsingel 271, te samen alzoo 2030 porties. Er werden dus 121 porties minder verkocht dan gisteren, wat zeker o. a. zijn oorzaak daarin vindt, dat erwtensoep voor de meeste personen een wclkomer maal i§ dan stamppol. De groote toeloop van koopers heeft de commissfe genoodzaakt niet alleen in het Vincentiushuis, doch, ook in het lokaal van Kindervoeding te doen koken,t er wijl Maandag a.s. ook de soepkokerij zal worden gebruikt. Ondanks deze groote uitbreiding zal het Uit Vlissingen. -Te Vlissingen wordt vólgende week 6 K.G. aardappelen per hoofd be schikbaar góstcld. Tot nu toe werd 4 K.G. per week gedistribueerd. In plaats van den heer J. Louwerse die tot eersten klerk is bevorderd, is door Burg1, en Weth van Vlissingen tot tweede bodei-schrijver ter gemeente secretarie benoemd de heer W. de Wolff aldaar, - De directie der tram' Middelburg- Vlissiugcn heeft besloten den duurtelo»- slag van haar personeel van af 1 April1 te verlioogen mót f 1 per week Uit Walcheren. Niet een deputatie van 3 persoueu^ dcch een vrouw ging te Souburg naaij den nurgemeesler en verzocht om meer brood en betere aardappelen. De burge meester zeide hier mgls aan te kunnen veranderen. 1 J f I Te Souburg wordt tliaus geleurd met z:n. cokcsgruis ad 75 cent per zak. Hel goedje* is niets anders dan kool- asch uit de rookkast van locomotieven, beslist onbrandbaar. Het wil evenmin branden indien men 't vermengt met andere koten. Men zij gewaarschuwd. U i t Z u i d-B e v e 1 a n d. In dó op 5 April j.l gehouden ver? gadering van den dijkraad der waterkee- ring van den calamiteuzen Zimrner- manoolder werd de begrooling voor iiet d'en-tjaar 1918/'19 vastgesteld in ont vang <"p f 11.726,65 en in Uitgaaf op f25 726,65. Op den staat van aanbeveling ter be- noemirg van een lid van het dijkbestuur wegens periodieke aftreding van den heer C. van Damine werden geplaatst de hoe ren C. van Damme, F. M. Boot cn M{ Scntse, allen te Rilland. KERKNIEUWS. Protestantenbond. In ons bericht over de jongste spreek beurt vcor den Protestantenbond alhier is lot ónze spijl een fout geslopen, diei colt al in de advertentie voor dien avondl voorkwam. Niet de heer Bruinis, maar de: heer Bruins uit Hoorn heeft deze sprteek- beurl vervuld. KUNST EN WETENSCHAPPEN. Het door inr. Th. Heemskerk ge schreven artikel in de Stemmen des Tij'ds over „Machts- cn Rechtsvragen", een be schouwing over de door den oorlog ge schapen internationale toestanden, is-als afzonderlijke brochure verschenen bij G. J. A. Ruys te Utrecht.

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1918 | | pagina 1