MIDDELBURGSCHE COURANT Vrijdag 15 Maart 1918. 164* Jaargang. S1IMIMÜM.1. Wo 63. Abonn. prijs per kwartaal in Mid delburg en bij de agenten in Vlissingen en Goes f 1.55; per post f 1.75. Advertenties 20 cent per regel Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen van 1—7 regels t 1.50. Bovenstaande advertentieprijzen werden met 20 °/o toeslac verhoogd. ZE GRIJPEN TOE! Hedenochtend hebben wij hel vol gende per bulletin bekend gemaakt: De correspondent van de Associated Press' te Washington meldt, (lal de Ver. Staten cn Engeland in een laat te kennis geving aan de NedèvJandsche regeering inee&eaeeld hebben, dal, tenzij de han gende overeenkomst tegen 15 Maart (heden wordt aangenomen, onze sche pen aoor de geallieerden in gebruik zullen worden genomen. Reuter verneemt ten aanzien, van het besluit: De Nederlanders moeten gloed begrijpen, wat deze stap niet beleekent; het is geen nieuwe vorm van zèeroof Ook beleekent liet met, dat de schepen door een sterkere aan een zwakkere zonder vergoeding worden onttrokken; al leen, dat er goede vrachtprijzen zullen worden betaald, dat de schepen zullen iwovaen verzekerd, bewapfènd', ge- Gonvcpicerd en in hel algemeeui wor den beschermd en dat alleen voort den lijd van den oorlog. Na dep oorlog worden zij terug gegeven aan dc eige naars. Mochten er in den grond ge boord worden, dan zal al het moge lijke worden gedaan om ze zoo spoedig mogelijk te" vervangen. Na gewezen te hebben op de houding van Nederland in dezen oorlog ten avn- zien vim de oorlogvoerende partijen, gait' Reuter voort: De Britsche en geassocieer de regeeringen zijn van meoningj, idat d* tijd thans voorbij is voor langgerekte on derhandelingen en dat zij 6tappen moet?» doen om aan deze zaak een eind to ma- k«u, De geallieerden hebben Nederland een rahtsoenceriug aangeboden voorzoover de Wereldsehaarschte en "de behoeften van dp geallieerden" dit zouden veroorkjvoifc in ruil tegen een aantal concessies,, waar van de afstand van scheepsyuimte de Votoraaamsle was. Hoewel reeds, t maanden geleden met de betrokkenen een voorloopige regeling was getroffen bteej het antwoord der Necterlandsch© vagn*- ring totnogtoe uit. Met i> nus zoover gekomen, ida velen) reeds vreesden. In- weerwil ran alle ver zekeringen over de gestadige toeneming van hun eigen tonnen maat, blijken de geassocieerden toch zooveel gebrek aton sckeepsruimte te hebben, dat ze ten slotte hun begeerige handen niet konden athouaen van de 62 Nederlandsche sche pen, die aederl Mei vfcc hel vorige jaar achtereenvolgens werden belet ver der te reizen, en die door hun gedwon gen stilliggen in Amerikaansche havens tergend op het gemoed der Amerikanen werkten Qhzfi Minister van Buit'enlandsche Za ken h'-ö wèl gelijk toen hij de .•vrees uitsprak dat er een Voorwendsel zou wor den gezocht om onze schepen t? ge4 bruiken. Hij was alleen nog wat tè opti mistisch Een voorwendsel is er niet voor nflpdig geweest ze nemen de schepen .zonder voorwendsel. TVnnt de mooie praatjes van Reuter verbeteren de zaak geen sier. Ook de leetnur van het volledige telegram brengt niet., dan onredelijke beweringen. Dat ni liet afkondigen van den onbeperkten duikbcMenoorlog onze schepen niet meer door de gevaarlijke zone voeren, wordt een „rechtïtreeksche hulpverleening" asn Duitsdiland genoemd. Dat is het hoofd motief. Slechls één zin in ons bulletin vraagt aanvulling, nl. die waarin gezegd wordt düt de geassocieerde regeeringen meencn stappen te moeten doen om aan de zaak een eind te maken. Daarop volgt toeh een eind te maken, en de ongebruikte duizenden tonnen Nederlandsche scheeps ruimten beschikbaar te pellen voor oe geallieerden, want elke andere handel wijze zou zijn een berusten in de Duit- sthe methoden en liaar gevolgen." Kan hel brutaler en duidelijker? „De geallieerden, zoo heel het verder, erkennen dat het uitstel van Nederland een gevolg is van Duitsche pressie, en, gevoelen in zoover deelneming met Hol land, maar zij kunnen niet toelaten dat die pressie hun groote nadeeleu veroor zaakt". Erg gevoelig» Voor die deelneming' En ook voor de toegezegde bescherming en oonvoyecring onzer schepen, die uan iocr- vallig ook geallieerde gpederen in lading hebben. En ook vopr die belofte van terugjgav». Het zijh brav» movers .Wat onze redering met Out ultimatum stol doe», is niet twijfelachtig Jn >eker tel is da Duitsche verklaring die ons l^lel in de voorgestelde noodschikking f red en. Waar b»h«Jv# ihtj dio schik Ptofe nOödgedwpn^to vytyAjQpl aanvaard werd, kan men van ons moei lijk verwachten, dat wij ter wille vau de belangen der geassocieerden onze eigpn schepen opofferen, die we zeer dringend noodig hebben om ons zelf voor gebrek te bewaren. Dat zou op zelfmoord lijken voor een ander. Maar laten we bij1 alle verontwaardiging over dit optreden niet het oog sluiten voor de zéér ernstige gevolgen van dezq daad, niet alleen economische. Van Griekenland hadden de geallieer den het grondgebied noodig), en ze na men het. Van ons willen ze de schepen hebben, en ze nemen ze. We hebben het treurig Lot van Griekenland voor oogb als een leer tot welke dingen zoo iet- kan leiden. Dat wij nu voorgoed van ieder en a n- voer van over zee moeten afzien, isevei erg, als dat onze koloniale belangen ernstig zullen lijden onzer deze roo versdaad. Maai- laten we ernstig hopen dat dit ultimatum, dit weerzinwekkend beschikken over liet eigendom van eert ande2-, niet zal leiden tot nog erger cin- gen, waarover men ter nauwernood tiurf door denken. We drijven in ge va any» vaarwater! KAMEROVERZICHT. Tweede Kamer. Zitting van Donderdag. "Mot dezelfde slagvaardigheid is M i - 'ai ster Poi|Stftuma gister den ge- heelen dag voortgegaan met zijn verde diging, cn nog is hij niet gereed, zoo dat hij heden na de Huuropzeggingswet zal voortgaan. Maar bij de tallooze onderwerpen die hij in dat antwoord moest aanroeren, had het werkelijk veel van de Duizend inéén Nacht. Telkens weer een ander verhaal! zoodal wij ons ook nu moeten beperken tot enkele aanhalingen). De Minister ontkende dat er bij het niet verlengen van 'de broodkaart-periode sprake was geweest van bodemloos! op timisme. De verklaring is deze: Het was nopdig, in de stukken zoo lang mogelijk tegenover het buitenland, waar mede onderhandelingen gaandewaren, ons op 't standpunt te stellen, dat 't huidi ge broodrantsoen, in plaats van ingekrom pen, verruimd moest Worden, Deze hou- dig alleen gal kans, bij welslagen der onderhandelingen, pp behoud der volks kracht op redelijk peil. Al te zeer word* in het buitenland de behoefte hier te lande beoordeeld naar het vastgesteld© rantsoen, vermenigvuldigd met luat bevol kingscijfer. Ware gedurende de onder handelingen het rantsoen nog meer inge krompen, dan zouden de onderhandelin gen moeten zijo gevoerd op de basis van' da! rantsoen. Daardoor zon voorgoed de mogelijkheid zijn vervallen om te eeniger 'tijd weer den duur op 9 dagen te brengen. Zelfs c.o heer Ter Spill zal, wanneer zij moge lijk is, ot>k de noodzakelijkheid van dia verkorting erkennen, omdat hert tegex- Wcordig rantsoen voor het gros der he ro] king te laag is. Er is d*s geen «prasa van. bodemloos optimisme, evenmin bij de toezegging, dat dp broodvoorziening tot einde Mei was verzekerd. Reeds heeft spr, meegedeeld, dat aï moor graan is ingeleverd dan werd verwacht. Nu is die groote hoeveelheid niet af doende en spreker geeft toe, dat er aanleiding is tot de vraag vun 'den heer Ter Spill, of de geldigheidsduur met moest worden verlengd. Dit is in derdaad in den vorigen "herfst overwo gen fn December hoordespr. daarover de commissie van-bijstand en dfi brood- commissie. Men meende echter niet fot verlenging te moeten overgaan, omdat de oogst voorraden krap waren geschat. Op 27 December Werden de vertegen woordigers der landbouworganisaties aan gespoord, de levering van granen te be vorderen. De commissie van "bijstand besprak ook de zaak met de groote pcmcenten en de vereen,iging van Ne derlandsche gemeenten. Daarbij werd echter, behalve dooi' den directeur van oen gemeentelijk distributiebureau, ver klaard, dat niet tot verlenging van de i duur der broodkaarten moest worden •overgegaan. Eenstemmig meende men, dat, met het oog op mogelijke onder voeding in den winter inkrimping ver der moest worden vermeden. De heer Ter Spill vroeg of spreken opvatting van hopen en vertrouwen ook werd gedeeld door dien Minister van bui- 'enlnndschc z alien en door de regee- r.ng. "Spreker heeft óp 20 December 1917 aen voorzitter van den Minister raad dc broodpositie voorgesteld met mededeeling van wat besloten was in de vergadering van 18 December. Spr. stelde Iegelijk voor den gezant te Was hington te telegrafeeren om aan' de Amerikaansche regeering te vragen de levering van 125.000 ton graan en de beschikbaarstelling' van de noo'dige buu- kcrholen. In verband met fle onder handelingen van den heer Snouok Hur- gronje te tonden, is toen de beslis sing op dit voorstel uitgesteld. Maar op Januari heeft topréknr d» tStyeetlng weder op de hoogte gesteld; van de beslissing om de broodkaart niet ta verlengen. Het voorstel van 20 Decem ber is toen weder aan de orde gesteld, met mededeeling1, dat nu een besluit moest worden genomen. In, deai Minis terraad van 1 Februari besloot men den gezant te Washington te vragen dl de •tOO. 000 ton graan, waarvan sprake was, met zekerheid konden worden verwacht. Er kwam echter geen antwoord. Op 13 en 22 Februari was nog geen ant woord verkregen. Waarschijnlijk was toen geseind naar Londen). Er was toen :t "dus bij de Ministers meer hoop dan (1e heer Ter Spill vermoedde. Spreker verwijst verder naar de nota van zijn ambtgenoot van buitenlan^Isclie zaken, die gister de Kamer heeft bereikt. -Uitvoerig weerlegde de Minister de argumenten van den. heer Gerhard voor stopzetting van graanlevering aaa bran derijen besprak hij de voorziening van hrroo en van havervlokken voor zieken, ae handelingen van) het rijksgraanbnreau ue vei- en botervoorzvenïng, waarover men onder „Nederland en de Oorlog" nan ere meedeelingen vindt, do vtea;ch- voorziening'. "Wat de verstrekking van goedkoope lucedingschoenen, sajet enz. aangaat deelde de Minister mede, wat te dfe- /!*>r zake 'door hem met het Kon "Nat Steuncomité is verhandeld Hij heeft manufacturen gevorderd. Een algemeen rJJksnureau van manufacturen Meekeek ter noodig', om te beslissen over de in- Lezilneming der manufacturen,"daar hier door zaakkennis rioouig was. Tot direc teur werd benoemd een met-belan/aebv- bende Een coiymissie van advies werd 'Genoemd uit vakkundigen en; een fid #xn flet Kon. Nationaal Steuncomité om de samenwerking) met dat comité to bevorderen. Voor "de medewerking van den algemeenen secretaris van dal co mité heeft de Minister niets "dan lof) tmaar ten aanzien van,' de kleeding- fersfrekking bleek tusschen hem en ïten "Sinister een misverstand te be staan. De mededeelingen over de prijsïtyg'ngj der manufacturen hier te lande, wijzen oppervlakkig op oorlogswinstmakerij doe do fabrikanten. Maar let men op de reusachtige prijsstijging der grondstoffen, op de markten te Liverpool en elders in 't buitenland, dan verschijnt deze zaak in een heel ander licht. Ook w de prijs der inlandsche wol enorm g. ste- ten gevolgo Tan de beschikbaar stelling van gpedkoope wol door t Steun comité. Daarbij komen de gro,ote ri ico's van de fabrikanten bij den aankoop. De Minister ontkent echter niet, dat «a wol en kaloenfabrikanten nog n^rCiigs- winsfen maken. Wellicht zal do indie ning van een noodwet noodzakelijk) bla ken, pm dit tegen te gaan. Zoodra de Minister den tijd heeft, zal hij de verstrekking va» schoenen boven de f 12 nader cmder de oogen zien. Bij rijksdistributïebureau voor huiden £iï ledejfl is een regeling voorbereid voor het geheele ledervraagstuk. Het bleek onmogelijk zonder meer maximum prijzen voor schoenen vast te Stellen. Nu 't overleder onder N. O. T.-verband is vrijgegeven, zal 't mogjeiijk zijn Schoe nen fe vervaardigen waarvan pnja en soorten hiervan worden vastgesteld. Be- April kunnen nu "maximumprijzen voor schoenen worden tegemoet gezien. De vakorganisaties worden gekend zoor dra maatregelen genomen worden, jn ca- su dus de ledervereenïging, waarin ook de kleinhandelaren zijn vertegenwoordigd. De voorbereiding van de distributie van sajet vordert eenigen tijd. Er moest een speciaal soort spjet vervaardigd worden uit dc beschikbare wol. Ongeveer 509 ton konden worden verstrekt of h's vau de aangevraagde hoeveelheid, Ongfeveer 225 ton is afgeleverd. jWi"- - kwamen eenige persoonlijke zalrenT* Allereerst de zaak-De Jong. Op 28 October 1915 schreef het be stuur der Peulvruchtenvereeniging den Minister een brief, waarin kennis werd genomen van de transactie met de ate'.- lingerwten, waarvan kooper was zekere Bonhomme, Willem de Zwijgerlaan Den Haag, eai waarbij gezegld werd, oat de Mi nister van Oorlog, van Landbouw, de hoofdintendant of de heer De Jong den heer Bonhomme moest hebben ingelicht. De heer De Jong was in gesprek gtjziea met Bonhomme in „"Central''. Daaruit leidde het bestuur af, dat deze in lichtingen had verstrekt en het verzocht den Minister de zaak te onderzoeken. Op 30 October noodigde de Minister d/n heer Bonhomme uit op 2 November e.n den heer De Goede, secretaris der Peui- ruchtenvereeniging en zekeren Boersma uitgever te Flakkee, op 7 November. De Minister heeft hel bestuur daarna ge schreven, dat hij met belangstelling, doch' ook met leedwezen van den briaf van hel bestuur liad kennis genomen, om dat de aanwijzingen veel te vaag ware-». Hem was uit hel geval gebleken, dat in derdaad de schijn kon ontstaan van on- zuivere samenwerking, doch dat de be trokken personen elkaar zoo weinig ken den, dat daarvan geen sprake was. De minister verzocht daarom het bestuur voortaan voorzichtiger te zijn. Zoo dacht de Minister erover in November 1915 en nu nog. Een verklaring die den heer Troel- t r a aanleiding ggS tot den uitroep dal de houding van den Minister totaal ongepast was. De Minister deelde voorts mee aal de zaak toen voor hem uit was. Op 12 December 1915 kwam echter een nieuw schrijven van den secretaris der Peul vruchtenvereeniging met beschuldigingen o. a van den heer Van Gelder Verzocht werd om een onderhoud. De Minister riep toen de heeren De Goede, Van Gelder, De Jong en Delwei bij zich. UiL het verslag van "die bijeenkomst' oteok dat de heer Delwel. die alles had kunnen ODlkenuen of waarmaken, noch t een noch t andere 'kleed. De Mi nister ontving inlmiddels een schrijven van den secretaris der Unie Liberale Kamerclub naar aanleiding van scher pe stuk in „De Telegraaf" over de/aak om aan de club het verslag vau zijn eerste onderzoek mede te dcelen en om zijn eigen mcening te zeggen. De Mi nister verklaarde, dat z. i. hef bestuur geen voldoenden gronjd had gehad om de zaak te enlameeren, Zoo stond de zaak op li December. Op 6 December schreef <le 'Ministerop nieuw aan de Liberale Unieclub en deelde hel resultaat mede van zijn tweede onderzoek naai* aanleiding van het schrijven, dei* Peulvruchtenvereeni ging van 7 December. De "Minister ver klaarde het in 't belang van den heer De Jong te achten, dat de club 'zelf de zaak onderzocht. Op 10 Jan. 1916 heeft de club vertrouwelijk haar rapport medegedeeld; 8 Januari 1916 heeft de heer De Jong ontslag gevraagd als lid van de commissie, dat hem 13 Januari verleend. "Wat had ik meer kunnen doen, vraagt de minister. De heer Troefstra: Op 10 Dcc. op de vragen antwoorden. De Minisl!er Toen zat ik midden in het onderzoek. De Kamer moet vcor haai* efgen zuiverheid zorgen. De heer TroeLstra: In Juni heeft li den heer Lohman niet beantwoord, Da Minister: Die deed een vraag naar consenten en daarvan was geen sprake. De heer ïroelsitra: Consenten met vleesch. De Minister. Geen kwestie >an. op mijn departement was niemand van meening, dat het sloeg pp dea heer De Jong, De lieer De Savornin ftphmèn Ik doelde ook niet op die zaak. De heer 3?roeïatra: waarop don wel? De heer L o k m aro Op uw bericht ra de bladen. De Minister: Ik was "dus niet «op- ver mis met mijn onderstelling. Thans de ziudt-Goilol d'Escury. OokfnJ deze zaak komt het ten zeerst® op de feiten aan, zei de Minister, wiens woor den alsvolgt door het Korf Verslag wor den weergegeven: Van het beweerde inzake da wijza waarop de landstormplicht was ontgaan was spreker niets; bekend tot de heer Van Beresteijn er van sprak. Deze aang* legenheid behoort thuis bij de Ministers van Binnenlandsche Zaken en van Oorlog, Ofschooa spreker het zich niet kan hae- inoeren, schijnt de betrokken persoon aan spreker te hebben meegedeeld, dat hij alleen in tijd van oorlóg zout hebben pp te komen. De heer Van Beresteijn zeide vervol gens, dat spreker aan dat jongemensch van 27 jaar een aanstelling had ge^aven als rogeeringscommissaris op een trakte ment van f 6000. Hel jonge meuscK vordert nu graan in plaats van dat hij zelf is opgevorderd. Spreker protesteert met alle kracht, die in hem is, tegen het verband leggen tusschen „zelf moeten worden opgevorderd" en de benoeming tot regeeringscommissaris. De heer Van. Beresteijn mag zeker niet zeggjep- „Heel Zeeland spreekt er schande over".,doch: ,In Zeeland sprak men er schame van". Als candidaat had zich aangemeld de heer Van Vredenburch, voorzitter van dc 2ceuwsche Maatschappij van Landbouw". In zijn positi© en die van zijn Maatschap pij leek het gewenscht dezen niet !e be noemen. In Zuid-Holland had spreker den heer Collot d'Escury doen onderzoeken een moeilijk geval van aardappelen en in. Zee land een van graan. De rapporten ware van dien aard, dat spreker hem mmdc- te kunnen benoemen. Of hij goed g*c.aau heeft, kan uit het volgende blijken. Spreker wil hier even voorlezen een brief van den voorzitter van de Zeeiuv- sche Maatschappij tot bevordering van Landbouw en Veeteelt*. Met dien brief werd aan spreker een courantenartikel met ccn daarbij gevoegd onderschrift .te redactie waarvan spreker opneming in <fe Handelingen verzocht toege zonden hoe cft'eT de» benoemden Regee- ringscoinmisspris werd gedacht. De voor zitter schreef aan spreker, dat liet zeen te betreuren zou zijn als de regeerings commissaris in militairen dienst zou moe ten gaan, omdat er een goede samenwer king was. De voorzitter, die ze'f naa" de betrekking had gesolliciteerd, gjaf du» een onpartijdig oordeel. Hij achtte de handhaving van den lie«a Collot Jr. in 's lands belang. Wel een be wijs dat spreker een goede keuze heeft gedaan. De heer Van Bierestëjjn: Is hek daarmee afgeLoopen Zegt u niets oven den vader? De Mi nis te r antwoordde hier niet op, en ging voort met de zaak-Van Best, waarvan zijn meedeelingen neerkomen op hetgeen reeds bekend is. En daarna zei de Minister gekomen, te zijn aan het hoofdstuk kleingoed, waar mee hjj* aan 't eind der zitting nog g was. DE MOGELIJKE KAMERONTBINDING. De hoefijzer-correspondent van het Hand. schrijft: Wat de Nieuwe Courant gisteren mede deelde omtrent Minister Gort van oer Linden's voornemen tot het uitlokken van een Kamerontbinding als men den heer Posthuma een kwaad votum zou bezorgen Was ons ook ter oore gekomen, echter on der den plicht der strengste geheimhou ding. De motiveering die wij erbij verna men, luidde fe venwel cenigszins anders. Ze zou deze zijn- Daar het nagenoeg on mogelijk wnre om voor een paar maanden nog een plaatsvervanger voor den heen Posthuma te vinden, zou het redelijken zijn om de Kamer maar te ontbinden, die immers in Mei toch heengaat. Wij gelooven nochtans dat de premier 2ulk 'een voornemen niet zal behoeven aan te kondigen. Het ziet er voorshands niet naar uit dat de Kamer op eenige wijze «en crisis wit uitlokken. NEDERLAND EN DE OORLOG. De komende boterrant- soeneeding. Uit het Kort Verslag der Kamerzit ting van gister blijkt ons dak een be langrijke zin in de mededeeling van den Minister ons gister niet werd gpseind, We laten daarom volgen wal in het Kort Verslag over dak deel der rede vermeldt, Slechts één soorfc margjarine zal ver krijgbaar worden gesteld, n.l. normaai- raargarine A 50 ct.verder mélange met 25 pet. boter 5 85 ct. en boterméla»0& met 50 pet. boter 5 f 1.25. Voor hen die boter willen hebben, /.al «ezfs tegen I 1.75 verkrijgbaar zijn Meer dan een millioen K.G. margarine zal op die wijze beschikbaar worden gesteld. Het bak- en braadvet zal daaep bij komen fe vervallen. Spreker wil hiertoe overgaan ora -ilte* too eenvoudig mogelijk to houden on te vens een einde te maken aan het erger lijk misbruik om kostbaar eetvet te ge bruiken voor theelichtjes, als wagensmeer of voor zeepfabricage. Spreker heeft de nieuwe regeling nog niet voorgesteld, maar zal haar zooveel mogelijk bespoedigen. Daarbij is gerekend op een rantsoen van 35 gram per dag, In verband hiermede is het niet onnuttig te vermelden dat iu Zwitserland met in gang van 1 Maart een rantsoen is mgn- voera van 500 gram bakolie en 150 pram bot'r per maand. Spreker wijst er uit drukkelijk op, dat in de nieuwe regeling ook de boter gerantsoeneerd! s Teder krijgt dan niet meer dan hem toekomt De rest wordt gevoegd bij de bo- terreserve. Grooter uitvoer is dus geens zins de bedoeling. De winstmarge voor de winkeliers zal onveranderd blijven. De nieuwe brandstoffen- regeling. Het Bureau voor Mededeelingen inzake de Voedselvoorziening meldt. Gelijk wij reeds berichtten, werd ee* nadere classificatie der turfsjsorteo overwogen ïn verband met de nieuw® brand sloffen regeling. Besloten is; nn de verschillende turfsoorten in drie klissen te rangschikken. Al naar de soort zullen dan |OT 100 of 600 of 800 turven vpor, één brandstolTeneenheid gelden. Voor zieken, kraamvrouwen on pasgeborenen is een tweeledige re geling pptroffen. De eerste regeling betreft gewone ge vallen. Daarvoor geldt het volgende: Indien voor zieken dringende behoefte bestaat aan extra verwarming en een exit» rantsoen brandstoffen hiervoor noooig vraagt de houder der brandstoffen- liaart, die vooi* de verwarming v~u oen zieke zorg draagt, aan de Brandstoffen- commissie, waaronder hij ressorteert voor een bepaald aantal dagen een rant soen „zielcenkolen" aan. De Brandstof fen-commissie wijst, nadat zij zich va» do gegrondheid van de aanvraag hsaft

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1918 | | pagina 1