N© 36. Dinsdag 12 Tebruaè 1918c 161' Jsarpig. Abono. prijs per kwartaal ln Mid delburg en bij de agenten in Viissinyen en Goes f 1.55; per post 11.75. Advertenties 20 oent pe» «gel. Bij abonnement teel lajpr. Faraifieberichtec en dsnkbefcuigin^sn van 1—7 regels f 1.50. Bovenataanae advertentieprijzen werd©n met 20 toeslag verhoogd. BIIIIILAH. IÏET WONINGCONGRES. Onder zeer groot© belangstelling] is gis!" teren hel Woningcongres le /Vinsterdam geopend |onder voorzitterschap van den heer H. G. I. Bloiemers. Na een korle (openingsrede van dezen was hel e"rsl aan de orde de Rede van Ministe(ir Treu b. Wanneer we nagaan, zoo zeidie deze, hoe ide toestand zoo nijpend geworden is, moeten we teruggaan tot het jaar, waarin de Woningwet tot stand kwam. .Van 1901 tot 1906 is er een opleving, geweest in het bouwen van volkswo ningen, waaraan plotseling in 1905 eeu einde kwam. De groote malversaties aan de Hollandsche Hypotheekbank nn dat jaar deden het vertrouwen in de hypotheekbanken omslaan in wantrouf* wen, tengevolg© waarvan bouwers zeer moeilijk hypotheken konaen krijglen. Daarop volgden de ongunstige jaren 1908 en 1909, waardoor de nieuwbouw in de groote steden terugliep tot op V* of de helft van den nieuwbouw in 1904. Vóór den oorlog is de stilstand, welke in 1907 en 1908 in het bouw bedrijf was waar te nemen, zeer ge leidelijk wederom in vooruitgang' over- Toen in 1914 de oorlog uilbrak, had men reeds een achterstand, die moest worden ingehaald en niet ingef- haald kon worden. In den loop van 1915 scheen er meteen kleine opler ving verbetering le komen, welke c-chlei weer even spoedig opgehouden is door de toenemende duurte van de bouwma terialen. Eenerzijds kwam de bouwnijf- verheid, wat arbeiderswoningen betreft, absoluut, wat particulieren bouw ber treft, bijna geheel stil be liggen, an derzijds kreeg men door de bekende oorzaken een sterke toeneming van ide bevolking. Van 'den kant der regeering is een der eerste maatregelen geweest, dat niettegenstaande de belangrijke stijging van de rente, voor de bouwmaatschap pijen, die met voorschot bouwden, de te betalen rente niet verhoogd is'. In het begjn van 1916 is de rent© door ■spreker's ambtsvoorganger wel verf- hoogd, maar toch niet tot den thans geldenden rentevoet. Het Rijk heeft reeds' 33tyj millioen aan 'voorschotten sinds het uitbreken van den oorlog gegeven; het Kon Nat. Steuncomité subsidieert den 'bouw van kleine middenslandswoningen, waardoor al voor 5 millioen kan worden ge bouwd, met de bijdrage van 25 pet. m de bouwkosten door het Steuncomité. Wie dus officieel met hei Woningvraagu stuk te maken hebben, houden de aanL Idacht erop gevestigd, al hebben zij nog niet het' hoofd kunnen bieden aan den toenemenden nood. Bovendien heeft het Steuncomité een maatregel genomen lom, waar de wet niet helpen kan, jzjojoveel mogelijk aan den nood tege moet te komen. Nu is er veel van waar, dat men door noodwoningen de ellende verplaatst, maar zelfs door het bouwen van semi-permanenie woningen kan men niet binnen het jaar degenen helpen, wier behoefte aan Woongelef geilheid het meest dringend is. Het is" beter, dat er eenigszins brandgevaarlijke winningen komen of woningen, die bij min zindelijke bewoning gevaar ople veren voor wandgedierte, dan dal reie moeten verblijven in toevluchteU en ar restantenhokken, of door overbevolking van arbcidswoningen de hygiëne ui de moraliteit in gevaar wlorden gebracht, Spreker geeft vervolgens als zijn overtuiging te kennen, dat niet opge volgd zalmoeten worden de raad van een der prae-advisenrs, dat de regee ring' den buitenlandschen houthandel en de particuliere steenbakkerijen in han den zal moeten nemen om aan het te kort van grondstoffen een einde le mar .ken. Niet alleen, dat de prijzen door een zoodanige onteigening heel hoog izouden worden, maar gevolg zouden ook zijn processen, en het .-.taal te bezien, of door dezen maatregel binnen dc twee of drie jaar huizen gebouwd zouden worden van de steénen, gebak' ken m onteigende steenbakkerijen. Men zal, meent spreker, van regeeringswege aangemoedigd moeten WoRlen de pan- maak van grondstoffen, met name door dat de steenbakkerijen verzekerd wor den van de brandstoffen, welke zij in haar bedrijf behoeven, Een praclisch denkbeeld lijkt hel spreker, dat gïoile gemeenten haar bestellingen van materi alen 'gezamenlijk doen, maar evenzeer acht hij het aangewezen voor de re geering, zoodanige prijzen voor de bouwmaterialen vast le stellen, dat geen woekerwinsten kunnen worden gemaakt. Spreker wijst er verder op, dat de aanvoer van hout uit Zweden en Oos" tenrijk-Hongarijê krachtig in de hand wordt gewerkt door de regeering, uit Oostenrijk-Hongurijë vooral door het be langrijke crediet, aan dit land vere leend. Spreker kan zich volkomen vereeni gen met die prae-adviseurs, die hebi ben aanbevolen het betrachten van zui nigheid in het uitvoeren van bouwwer ken, in dien zin, dat zij het uitvoeren van min nuttige bouwwerken verbotl<?p willen zien. Alleen wil hij hiervan zeg gen: men.drijve dit niette ver, want hoezeer aan aanbouw van woningen op het oogenblik de meest dringende be hoefte bestaat, mag toch niet uit het oog worden verloren, dat ook de ont wikkeling' van de nijverheid, dus het tot stand komen van industrieele gebouwen een zeer gewichtig nationaal belang Ss Minder practisph acht spreker den raad van het doorvoeren van een zelcéré unif 'fiicatie van de onderdeelen en types, lomdat hij zich nie.t kan voorstellen, dat aan het bouwen b.v. in de groote steden en op het platteland de/elfde eischen zijn te stellen. In. dit verband betoogde hij ook nog, dat men aan den particulieren bouwer het bouwen niet pog moeilijker moet maken dan het reeds is, omdat ook deze Zijn onmisbare krachten, kennis en ervaring moet blij ven stellen in dienst van de verbetering van de toestanden. Spr, besloot met hel uitspreken van den innigen wensch, dat uit de beraadi- slagingen van dit congres denkbeelden mógen voortkomen, welke de -.vaarde lebben van nuttige wenken, om zdo snel mogelijk met vereende krachten aan den nood het hoofd te bieden. Besprekingen. Daarop ving' het congres zijn wem zaamheden aau. Het eerst wérden ber sprekingen gevoerd naar aanleiding van het prae-advies van mr. M. J. A. Molt- zer over den Woningnood en d© huidige wijze van voorziening in de behoefte van volkswoningen. De besprekingen leden onder beknopt heid want met het oog' op hel groote aantal sprekers voor het eerste-prae-» advies hadden zich niet minder dan 24 doen inschrijven kreeg ieder slechts vijf minuten tijd. Conclusies Werden niet gnomen. Maar de opmerkingen van den lieer Moltzer over '1 geen m de huidigle regeling verbetering behoeft, en over den ber staanden nood vonden vrijwel algemeene instemming. Door verschillende sprekers werd aangedrongen op nog meer be moeiing' der regeering, die sommigen ook de geheele crisiskostem wilde doen dragen. Bij de bespreking van het praeadvie$ van den lieer Wibaut (productie, aan voer en distributie van steen en hout handen der regeering) werd 'door verschillende sprekers diens' denkbeeld bestreden.Door mr. Nieboer werd Irou1- wens gekonstateerd dat inmiddels (de situatie eenigszins is veranderd, en iwel door wat is op te maken pit het dien morgen door Minister .Trcub gezegde, wat hierop neerkwam dat aan de steen!- fabrikanten steenkolen zal worden ver schaft in ruil legen steenen voor volkst- woningbouw. Door den heer Schalij, steenfabrikant, werd aan de regeering verweten dat Zij verschillende steenfabrieken heeft doen stilleggen en verzuimde maatregelen te nemen om voldoende turf uit de veen- streken aan te voeren. Euriositeitshalve zij vermeld dat kle heer De Visser (S. D. P.) een oproeping (richtte totde cenigle die in staat is om een daad te doen -ten wel de arbei dersmassa, die zelf heeft over te gaan tot inbeslagneming der woonruimte. Het congres zal vandaag verder gaan met de bespreking van het tweede praef advies, en daarna van de andere. I)E IIFER DE JONG EN DE PEUL VRUCHTEN. De heer Ilugo 'de Goede, secretaris der Peulvruchtvereeniging heeft in een open brief] aan hel Senioren-Convent der Twee de Kamer een kriliseerende -beschouwing (gepubliceerd over hetgeen de heer De Jong1, lid der Kamer, bekend maakte uit het rapport van de commissie uit de Unie Liberale Kamerclub. die een onderzoek in stelde naar de tegen den heer De Jong ingebrachte beschuldiging gen betreffende zijn optreden als voorzitter der commissie van toezicht op de Pcul- vruchtenvereeniging. De heer De Goede geeft een zeer uitvoerig© uiteenzetting van de Kwesties. Bij onze beperkte plaatsruimte kunnen wij er, juist om het gedetailleerde, geen overzicht van géven. Slechts een enkele aanhaling volge hier. Zooals men weet betrof een der be schuldigingen het feit dat 25 October 1915 een koopman S. de in de Stelling Amsterdam gedeponeerde peulvruchten opkocht tegen f 9 meer dan z© anderen waard waren, en dat later bleek dat die goederen vrijgegeven zouden worden, met consent, mits tegen inwisseling. De heer De Goede, die toen niet meer wist dan de andere handelaars, deelt nu mee toevallig! bijgewoond le hebben dat de heer De Jong met den heer S. den avond van den 25sten in „Central" in Den Haag een onderhoud, waarbij zij over en weer papieren overhandigden, en waarbij de heer De Jong sprak over het annuleeren van een contract of van contracten. De heer De Jong zou'den 23sten reeds van de voorgeü&raen regteling kennis heb ben '(gekregen. Naar de heer De Goede op de Iloofdintendauce vernam was de heer De Jong "jdien dag' op het Depar tement van OoiÜog geweest om naar de Stellingerwten tè vragen en had hij toen als (voorzitter der Peulvruchtencommi^ sie het juist dienzelfden dag genomen, maar nog strikt gfeheim blijvend besluit vernomen om de erwten later vrij te geven. Zooals reeds meegtedeeld is, gaf d 'heer De Jong den 25sten aan den bankier, die aan S. een voorschot gaf, de verzekering dat „deze zaak in orde zou komen." Verder publiceert de heer De Goed» inzake de tweede beschuldiging den ,tekst van hel bewuste visitekaartje' waarop het volgtende stond gteschreven „Nu ik U tot mijn spijt niet thuis trof, meld ik U het volgende: 1 Octo ber gaan er uit geslachte rammen en Weeren. Laat uw man direct consent aanvragen, dan help ik u onmiddellijk. Ook gaat er een beperkt aantal fokschar pen (Stamboek) uit. Dat kan voor hem een prachtige zaak worden, als hij ze lcoopen kan. "Wat het rundvee betreft, met de tweede helft van October gaan er graskalveren en het vette vee er uit. Hiervoor wordt een soortgelijke regeling ^smaakt als voor de varkens. Wie nu koopt, maakt een -'prachtzaak. De ret- regeifng krijgt u uitvoerig van mij." Dat kaartje werd door iemand aan een derde gietoond om deze tot een handelstransactie te bfewtegen. Volgens den heer De Jong en ook volgens de cortf- missie waren 'dit inlichtingen door hem als journalist verkregen van handelaren. De heer De Goede vraagt wat voor stommeling' van een handelsman het ge weest moet zijn, die zulke dingen zonf- der geheimhouding vertelde Bovendien zijn deze niet vermeld in de artikels van den heer De Jong in het Handels}- blad. Vervolgens betoogt de hleer De Goede nog dat de conclusie van de oommis]- sie ,van onderzoek betreffende het g|ef- bruik door den heer De Jong gemaakt van de meedeelingen door den Minister hem op vragen gegevente naief is. Die door den Minister eigenhandig geschre ven inlichtingen waren niet voor den heer De Jong bestemd als particulier. DE ROOMSCII-K ATIIOLIEKEN EN DE VERKIEZINGEN. De aartsbisschop en de Disschoppen van. Nederland brengen ter kennis van alle Katholieke Sociale organisaties, dat het overeenkomstig het meermalen uit gedrukt vertengen der Pausen hun ern stige en uitdrukkelijke wensch is,, dat de sociale organisaties in het algemeen de zuiver politieke actte steeds zullen hou den buiten hunne sociale werkzaam heid. In het bijzonder zullen zij zorg dragen, dat in en, door dp sociale orga nisaties nimmer over te stellen candida- fen voor de vertegenwoordigende licha men worde beraadslaagd, noch in, welk verwijderd verband ook Op candi<I|aat- slellimgen of op het verkiezen, van bepaal de candidaten eenjge invloedwordje uit geoefend; dat in de Katholieke kiesver- eenigiagen de leden der sociale organi satie zich niet gedragen als leden,, «lier organisatie. maar als Katholieke Staats burgers, met allen medewerkend tot be reiking van het doel, dat de kies vereen i- gingen zich hebben gesteld; dat de 'eden dei' sociale organisaties, aldaar niet er naar streven op welke wijze en met welke middelen dan oolc zelf zgn, standscandidaten te stellen, noch zullen eischen, dat door anderen bi; het stellen van candidaten met het ledental dpr so ciale organisaties worde rekening ©hou den A maar. onder leiding dier politieke besturen, zullen medewerken, die jier- sonen te brengen in de vertegenwoordi gende lichamen, welke ongeacht lot welken stand zij behooren den mees ten waarborg bieden, de door dp Ka tholieken aldaar te vervullen taak te zul len volbrengen. UIT OOST-INDIK. Dreiglende hongersnood. De correspondent der N. R. Crt. Semarang seint In verscliillende deelen van de Buiten bezittingen is de uitvoer van rijst ver boden om hongersnood te voorkomen. Do oogst op Siocmba is mislukt Hier bevat hef telegram een verminkt woord. Red.) Vpedselschaarsphte, zelfs hongersnood heerscht er in ecnige stre ken. Hel bestuur doet zijn best om hulp te verleenen. NEDERLAND KV DB OORLDQ. Kans op oplossing van de zand en gr int k we st i.e. De Minister van Buitenlandsche Zaken heeft den voorzitter van de Tweede Ka mer den volgenden brief doen toekomen 's-Gravenhagc, 9 Februari 1918. Naar aanleiding van de besprekingen in de Tweede Kamer der Staten-Generaal bij de behandeling der begrooting van mijn departement, gevoerd nopens den door voer door Nederland van zand en grind vau Duilschland naai' België en van me talen van België naar Duilschland, heb ik de ter U HoogEdelGestrenge te ver zoeken wel ter kennis van de leden der Kamer te willen brengen, dat, blijkens een hedenavond ontvangen telegrafisch bericht von H. M.'s gezant te Londen, de Brifsche regeering hem heeft verwit tigd, dat het telegrafisch verkeer voor handelsdoeleinden onverwijld wordt her steld. De Britsche regeering gaf bij die me- dedeeling te kennen, dat zij wegens het feit, dat de doorvoer, waaraan zij aan stoot nam, reeds sedert geruimen tijd had opgehouden (15 Nov. Red.) en niet vóór 15 Maart zou worden hervat, er prijs op stelde daadwerkelijk uiting te geven aan haar groot verlangen om de hartelijke betrekkingen, die zoolang hebben bestaan tusschen beide regeeringen te handhaven en zoo mogelijk te versterken. Zij hoopt voorts onmiddellijk met de Nederlandsche regeering besprekingen aan te knoopen nopens een definitieve regeling van de aoorvoeraangelegenheid en heeft alle verwachtingen, dat met goeden wil van wederzijde, - de besprekingen vóór 15 Maart zullen zijn beëindigd. Indien zulks onvernoopt niet het geval mocht zijn, zouden beide regeeringen uiteraard vrij zijn iora naar bevind van omstandigheden te handelen. Aan het bovenstaande kan ik toevoe gen, dat, naar mij uit mededeelingen van H. M.'s gezant te Londen gebleken is, oe Britsche regeering niet van mee- ning is, dat de aangelegenheid behoort te women geregeld door een arbitrage, zoo- als ik bij de begrootingsdebatten in uit zicht stelde. Haai- bedenkingen toch rich ten zich practisch niet tegen den door de Nederlandsche regeering gehuldigdett rechtsregel, doch tegen de daaraan ge geven toepassing. De te Voeren bespre kingen zullen derhalve over die toepas sing loopen." (Het is tot op zekere lioogte een blijde verrassing dat de Engelsche regeering die in haar weinig welwillende nota's juist juridische bezwaren tegenover iae opvatting onzer regeering stelde, thans ten eerste een (geheel anderen toon aan slaat en ten tweede niet meer over oen rechtsregel wil debatteeren. maai- alleen over de toepassing. Het geschil, dat doodgeloopen Scheen is nu weer In beweging gekomen, met kans op een oplossing, bij onderlinge schikking, wat oi i. nog beter is dan' een arbitrage, die ten slotte immers een uitspraak aan een der partijen dwingend op legt. De gelegenheid tot zoo'n onderling over leg is vrij gemaakt, door het opheffen van den dwangmaatregel, dien Engeland legen onze handelstelegrammen nam. Voor onze regeering is deze 'uitslag een diplomatiek succes. Zij heeft zich noch door dreigende nota's, noch dpor dwang maatregelen laten afbrengen van den plicht dien h. i de neutraliteit haar voor schreef. We kunnen daarom met vol vertrouwen aan haar overlaten onze rech ten te handhaven voor de eventueel na 15 Maarl in "werking te treden regeling. Dal het haar niet te doen was om een be voordeel ing van de andere partij, heeft zij overtuigend getoond door haar po gingen tot contröleering van 1 gebruik van 't doorgevoerde, Die pogingen mogen niet afdoende zijn geweest, ze waren toch het beste, wat onze regeering in dat op zicht mocht verkrijgen.) 6- Economische besprekingen. De Minister van Buitenlandsche Zaken heeft dezer dagen een commissie inge steld, welke tot taak heeft, voorstellen uit te werken op de basis der bespre kingen, die te Londen met de gealli eerde regeeringen zijn gehouden nopens een evenlueele economische schikking. ln deze oommissie hebben zitling, be halve de hoeren Snouck Hurgronje," Vnl- ster en Broekema, die te Londen de on derhandelingen over deze aangelegenheid hebben gevoerd, de heeren: Van Aalst, Kröller en La Gro. Dc commissie heeft zich tot «lusverre in het bijzonder onledig gehouden met het onderzoek van de eventueele scheep- vaarln geling- Ten einde zich de noodige technische voorlichting te verzekeren! heeft de minister de heeren Goudriaan, Van Hasselt en B. Ruys, bestuursleden! der Nederlandsche Reedersverceniging, Odcrwald en Ryppcrda Wierdsma, leden der commissie van advies voor de uit voering der Schepenvorderingswet, Laatst genoemde tevens lid der commissie voor11 de scheepvaart van de N. O. T.5) en Van Ommeren, lid van ovengenoemde com missie voor de scheepvaart, uitgenoodigd, hom. in (overleg met bovengenoemde hee ren, f,ver dit onderwerp van advies to dienen. Naar wordt vernomen houdt deze tech nische commissie heden in Den Haag een vergadering. Het Landbouw-Export-BureaD In de gisteren gehouden algemeene vergadering van het Landbouw-Exporl Bureau is besloten de vereeniging Hel Landbouw-Exporl-Bureau met 1 Maart te ontbinden. Besloten is, het archief te zijner tijd ter beschikking te stellen van de Neder landsche Uitvoer-Maatschappij, welk li chaam reeds sedert 1 dezer de buiten landsche overeenkomsten van het L. E. B. heeft overgenomen. Onze voedselvoorziening. Op de vraag van den heer Van Doom, betreffende een overeenkomst met de Vereenigde Staten omtrent de voedsel voorziening: Kan de Regeering aan de Kamer eenige mededeeling doen omtrent de overeen komst. welke met de Vereenigde Staten omlrenl de voedselvoorziening zou zijn gesloten? luidt hel antwoord van den heer Lou don, minister van buitenlandsche zaken: Er bestaat nog geen overeenkomst met de Vereenigde Staten omtrent de voedsel voorziening van Nederland. Oud erge toekende zal echter, zoodra op dit pont overeenstemming mocht zijn bereikt, uaarvan aan de Ivamer mededee ling doen. Een Nederlandsche bolsjevik? Men seint uit Stockholm aan, de N. Rot- terd Crt. De Nederlander Kalker is aan hoord van het stoomschip Ileimdall dal van Finland terugkeerde, waar het Zweed- sche onderdanen, had opgenomen, door de Zweedsche overheid in hechtenis ge nomen. Kalker is directeur van ae si- gnrei^Tïrma Van der Tak te Rotterdam. Kalker, bekend als bolsjevik, reisde al» koerier voor den Finschen^ minister van buitenlandsche zaken Sirola. Hij had oen pakje met enkele millioenen roebels bjf zich. Op de Heimdall had hij bolsjevikschw Nader wordt gemeld, dat de heer Kal ker niet mei de. bolsjeviki meegaat, wat de wijze aangaat, waarop ze hun begin selen in praktijk brengen. De enkele mil joenen roebels, die hij bij zich had, waren ■uit Finland voor de Vereenigde Holland sche Sigarenfabrieken bestemd. 911 Uil ffi ProYinels. Uit Middalbnrf. Dc Minister van Marine, schout bij nacht Ramb onnet, vergezeld van den chef van den Marinestaf, kapitein ter zee Umb- grove en 's Ministers adjudant, luitenant ter zee le klasse Ten Broecke Hoekstra, heeft heden een dienst bezoek aan M i d- d o 1 b u r g gebracht. Blijkens een bekendmaking in dit nummer zijn morgen de bewoners de» wijken F en G aan de beurt tot het in ontvangst nemen der inkwartieringsgel- den "ver de maand December j.l. De straatverlichting alhier :s de laatste dagen op vele plaatsen zéér Vej> beterd en vooral in het minden van de stad is het verkeer heel wat minder ge vaarlijk geworden, al blijven er natuurlijk steeds gedeelten van stralen waar oplet ten de boodschap is. Als zéft* goed© verbeteringen npemen wij de ontstoken gaslantaarns op het Koorkerkhof, in de Heerenstraat en twee in de St. Pieter straat. üif Walcheren. Op het strand te Zout el an de i» gisteren aangespoeld het lijk van een manspersoon, vermoedelijk ewn Duitsch militair. Hedenavond 7 uur houdt de heer T H. Siemeiink ui( Vlissingen in hef Kasteel van Batavia te Westkapelle een lezing over de nieuwe kieswet i t Noor d-B t I a a d. In de Maandag gehouden gemeente raadsvergadering te Colijnsplaat werd behandeld een ingekomen verzoek van mej. T. Meulcnberg, helpster bij hef onderwijs in de nuttige handwerken aaïi de openbare lagere school, om salaris ver hooging Met algemeene stemmen werd hel voorstel van B. en \V. om haar jaar-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1918 | | pagina 1