MIDDELBliRGSCHE EOl ltWT.
too 20.
Bcmdepdag 24 Jannari 1918.
FïilllUTOS,
He« vijfde wit!
üiHEHUMB.
Git Stad sa FroïinÊie.
101" Jaargang,
A bona. prijs per kwartaal in Mid
delburg en bij de agenten in Vllssinigwi
en Goes f 1.55; per post f 1.75.
Advertenties 20 cent per regel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels f 1.50.
Bovenstaande advertentieprijzen \verd«n
met 20 }/S toeslag verhoogd.
kamehoVebzicht.
tweede Kamer.
Zitting van Woensdag.-
Het was gister nu eens' een onderwijs
debat over de onderwijsbelangjen zelf, zon
der politiek b'ehalve dan een minder
gelukkige uitlating' van den heer O 11 o.
Het telkens terugkeerende onderwerp
in dat debat was de vraag of de onder
wijszaken jniet beier behartigd zouden
kunnen worden door instelling van een
afzonderlijk Departement van Onderwijs.
Erkend wordt vrij algemeen, dat de Mi
nister van Binnenfandsche Zaken (e veel
aan zijn hoofd heeft om zich voldoende!
met het onderwijs te bemoeien. Maar hoe
daarin nu verbetering te brengen
De heer De Savornin Loihmtan
verwacht niet veel resultaten van een af
zonderlijk departement, en bepleitte de in
stelling van een permanenten onderwijs
raad, waarin personen van alle richting
kunnen zitting hebben, en die bin
nenskamers, tos! van alle politiek en op
praelischen grondslag da verscliillendo
vraagstukken kan bespreken. De heer De
Visser wast, het met die oplossing eens,
maar een ander lid van rechts, de heer
Van der Molen, meende, dat een der
gelijk adviseerend collegia al van te vo
ren gedoerrid was tot onvruchtbaarheid.
en ook de heer Nolens waarschuwde
ertegen van zulk een schoolraad Ijb maken
een verlengstuk van het departement. Bij
de aanstelling van een directeur-generaal1
voor onderwijs zou volgens dezen laat-
sten spreker ie veel afhangen van de per
sonen, en wij hebben niet genoeg spe
cialiteiten om na iedere vier par een
nieuwen Minister van Onderwijs te vin
den. Veel beter leek het hem om bij de
keuze van een Minister van Binnenland
sche Zaken er op te letten, dat nij in
de komende vier jaar de reorganisatie
van het onderwijs kan en zal ter hand
nemen.
Dooi" de heeren Van L'ee(uwen en
G ft r h a r d werd krachtig gepleit voor
een afzonderlijk departement en ook de
heer Limburg achtte zulk een depar
tement een onafwijsbareneisch, want dan
is hel uitgesloten dat zooaisi, nu het
toeval bepaalt of de leiding van de on
derwijszaken wordt toevertrouwd aan
iehiand die doorkneed is in die zaken en
warm voor voelt.
Bijna al die sprekers gingen uit van de
•telling dat op 'l oogenblik de onderwijs
zaken niet voldoende behartiging kunnen
vinden. Dat werd nog eens herhaald,
maar bovendien zeer scherp persoonlijk
toegespitst door den heer Otto, die er
een requisitoir van maalde tegen het be
leid van Minister Gort van der Linden.
Zelfs ging deze spreker ,7.001 ver 'lat hij
de conclusie aanvaardde, dat de Kamer
dezen Minister dan maar de bons moet
geven. Hij verweet den Minister gebrek
aan initiatief op onderwijsgebied, en wer
keloosheid; de Minister houdt ternau
wernood de dingen gaande, en de herzie
ning van art. 192 der Grondwet was een
politieke daad, geen onder wijsmaatregel.
Het is noodzakelijk dat aan dez.e toestan
den een einde kome; zoo1 zei de heer Ot
to, die verklaarde, dat enkele van zijn
medeleden hiermee instemden.
Minister Cort van d er Li n den ant
woordde rustig dat bij de herziening van
er! 192 wel degelijk het onderwijsbelang
•op den voorgrond stond, zoo» Is
dötfr
SE^ERIOE HERON MAXWELL
-LORENCE E. EASTWIOK'.
Near het Engolscl*
72).
Hij peinsde nog over zijn aanteekenin-
gen toen de knecht binnenkwam eir Mr
Saxon aankondigde; op hetzelfde oogen
blik slapte Sallie van het balkon de ka
mer in. Haar bewonderaar had een groot
bouquet roze rozen in de eene hand
en een lichtroze satijnen bonbonnière met
chocola in de andere. Sallie nam de
cadeaux aan met een gilletje van. genot.
„.Te bent een lieve, ouwe, weldoende
engel."
Saxon ging naar_ zijn aanstaanden
schoonvader. „Ik hoop dat u wat beter
is, Lord BHsmain", zei hij, en toen met eqjj.
ook de meening was van Dr. Bos; en
voorts dat inderdaad veel is blijven lig
gen in dezen tijd van oorolgsgpvaar. daar
spr. als voorzitter van den Ministerraad
zich iederèn dag moet bezig houden met
kwesties van buitenJandsch beleid, levens
middelenvoorziening en allerlei inciden
ten.
„Dan wordt het voor den bruine wel)
wat zwaar om te trekken", zeilde de
Minister. Het eenige middel om zijn ar
beid te blijven doen was over te gaan
tol beperking. Bovendien moest veel
blijven liggen omdat eerst de grond
wetsherziening' moest worden voorbe
reid.
Nu die geiled is, zal het ouderwijs
een grootere plaats in onze wetgeving
moeten innemen, en het zal een punt
van overweging moeten uilmaken voor
dengeen ,die een volgend Kabinet zal
voorzitten of organiseert, of een afzon
derlijk departement van onderwijs zal
worden* voorgesteld. Daarom trok spr.
geenszins partij togen, het denkbeeld
den heer de Savornin Lobman. Wan F
de onderwijsraad kan op de door dezen
voorgestane wijze evengoed werken on
der een afzonderlijk onderwijs-minislerie
als onder de huidige organisatie. Spr
kan. zich voorstellen, dat lieden met
practi&cbe ervaring' op onderwijsgebied
nuttige adviezen geven aan den Minister
en de ambtenaren. Maar het b lijve een
van advies, met de eranlwoordelijkheid
bij den Minister.
Door de besprekeningen over deze
kwestie heen kwam ook aan de orde
de salaris verbetering eerst van hoog
leeraren, maai", bij de afdeeling1 Mid
delbaar onderwijs vooral voor die der
leeraren van de H. B. S. 1
De heeren Beumer en Ter Laan
en Al bard a maakten zich tot tolk
van de rechtmatige klachten die er uit
de Jeeraarskrlngen over him positie op
gaan. Vooral eerstgenoemde gaf daar een
uitvoerige uiteenzetting van, en later
voegde de heer Albarda nog een aantal
voorbeelden van den ongewenschlen toe
stand daar aan toe.
Een ander onderwerp dat veel stof
heeft opgewerkt in de leeraarskringen,
n.l het normaalprog: amina werd door
den heer Van der Molen ter sprake
gebracht. Eenige eenheid van boven af
tjulchte deze spreker toe. Maar het
door het departement uitgegeven pro
gramma moet als mislukt beschouwd
worden- Als wethouder vau Rotterdam
Weet spreker hoe er volgens deskun
digen groote leemten in zijn. De Mi
nister overwege 'dus nog eens of hjj
door wettelijken dwang het programma
in voeren zal.
De Minister is over deze kwesties
nog niet aan 't woord
IN RUIL.
De vraag wat wij in ruil krijgen wy r do
beschikbaarstelling voor de Amerikaan-
sche kustvaart van een groot aantal onzer
nn vastgehouden schepen, zal blijkbaar
beantwoord worden door de economische
overeenkomst waarover den 1,-atsten tijd
in Londen is beraadslaagd do.or vertegen
woordigers onzer regeering.
Althans Reuter verzekert uit Londen
dat de schepenregeling met Amerika een
soort modus vivendi (tusschentijdsche re-'
geling) is zoolang» een meer a'gemeene
overeenkomst op ruime schaal tussehen,
de geallieerden en ons land nog biet ge
sloten is.
„Krachtens deze overeenkomst die nu
door verschillende regeeriugen wordt on-'
derzocht, zullen de onderhavige voorra
den aan grondstoffen en andere' benoo-
digdheden aan Nederland worden gewaar
borgd, waardoor dit land dus in staat
wordt gesteld om zijn belangrijke takken
van nijverheid op gang te houden."
De opmerking ligt voor de hand dat
Amerika reeds de beschikking over de
beteekenisvol schouderophalen, „zit nde
kanswetten te bcstudeeren?"
Brismain gaf zijn cijfercombinaties op
„Dank u, het gaat vrijwel hetzelfde met
mij. Nooit geheel vrij van pijn. En uw
nichtje, is ze aangekomen?"
Deze vraag van haai' vader wekte Sal
lie op uit haar inspectie der bonbonnière.
„O ja, Ferdinand, dat vergat ik op
t eerste oogenblik is mevrouw Moor-
lio.use gisteravond aangekomen-'"
„Ja, arme ziét! Het is droevig haar
te zien Zij is verpletterd van smart
'4e doel niets dan zichzelf de schuld'
Iqeven vui het verlies van haar doch
tertje ze' zegt dat ze zeker dacht;
dat Eva vlak bij haar was totdat zij haar
miste in dex reddingsboot Ze zijn op de
een of audere manier op" het schip vant
elkaar af geraakt en het kind zal achter
gelaten zijn
„Verdronken'" bracht Lord Brismain
tusscheibeide en de andere man boog
stilzwijgend het hoofd. ,,Ik begin de hoop
nu ook op te gleven. liet is meer dan een
week geleden en nog steeds geen tijding
van mijn zoon."
schepen krijgt, zonder dat het tot stand
komen der economische overeenkomst
verzekerd is. We zullen nu maar hopen
dat wij die schepen weer tot onze eigen
beschikking hebben tegen den tijd dat die
bedoelde voorraden voor onze eign nij
verheid „gewaarborgd" wordt, wat nog
iets anders is. dan geleverd. Want bij die
algemeene overeenkomst zal dan toch de
nu getroffen modus vivendi vervangen
moeten worden door een algemeene rege
ling oiok voor onze schepen.
DE COALITIE.
Ten opzichte van de partijverhouding
in de, nu haast voormalige coalitie is
van belang' de volgende driestar uit dp
Standaard
„Reeds op zichzelf is hel nog aller
minst uitgemaakt, dat hoe de internatiO)-
t&nale positie zich ook moge weuden of
keeren, omverwerping van het thans
zittend Kabinet door 's lands belang ge
boden zou zijn.
Ongetwijfeld i« in de laalsie Iwee
maanden overduidelijk aan het licht ge
treden. dat, zoodra de verhouding tol
het buitenland geen gewicht meer 111 de
schaal werpt, de volksgroep die uit in
nerlijke sympathie warm voor dit Kabi
net h Ja Bergson gestemd is, bijna niet
meetelt.
Maar dit ueeiut niet weg', dat blijft
de vrede nog van verre gluren, Lou
don onmisbaar voor ons kon zijn, en
hel uillokken van een heftige polemiek
op buileulandsch terrein een spotten
met alle staatsmanswijSheiid zou ziju.
Doch aangenomen, dat de vrede daagt,
en dat in do Meimaand de vredo als
herwonnen mag' worden begroot, dan
volgt hieruit nog geenszins, dat Rechts
in zijn drieledig verband zal kunnen
optreden. Noch de R.-Katholieken, noch
de Chr.-IIistorischen lieten zich duover
hierover ook maar^inet één toongevend
woord uil. Zelfs liel zich nog niels of
ficieel verluiden over de vraag of de
Chr.-Historischen than, geneigd zouden
zijn tot het aangaan van een tol in details
afdalend politiek accoord, en van Room-
sche zijde bieef 'ijgen de boodschap
Een kleine fractie van deze partij liet
wel opnieuw van haar oude sympathieën
blijken, sympathieën, die ook bij ons
nog in oude frischheid leven. Maar op
dit alles is, zonder nadere uiting van
gedachte, geen politiek huis voor een
viertal jaren te bouwen.
Nu vooral, nu niet bij' de slembus,
maar eerst in de Kamer het saamoptrer
den aan de orde komt, mag nog min
der dan weleer op goed geluk worden
afgegaan.
Men mc
moet weten wat men aan el
kander hfleft.
En anders zou 't rellrer pour mieux
sauter weer evenals in 1878 de vanzelf
zich aandienende boodschap worden.
Tegen zelfmisleiding moet men ook
onzerzijds ditmaal vooral slipt op zijn
hoed* zijn."
ONVERKWIKKELIJKE BEWERINGEN.
Naar aanleiding van de meedeeling van
Minister Cort van der Linden in do
Tweede Kamer, dat er een onderzoek zal!
worden ingesteld naar de voordeelen,
welke de personen te Gouda, die het
vluchtoord verhuren, hebben genoten,
waarschuwt het blad ervoor dat de hand
van dengene, die het onderzoek leidt,
gepantserd zal moeten wezen.-
„Want hij grijpt in een wespennest!
„Meteen zou kunnen worden onder
zocht, waarom verschillende leveranties
voor het leger juist, van uit Gouda ge
schieden.
,En wat het onereus contract over het
vluchtelingenoord met de regeering. be
treft, het zou de moeite waard ziju te
Sallie wendde zich weer af naar 't bal
kon met een uidrukking van hartstoch
tetijk verdriet in haai' oogen.
Na nog eenige woorden met Brismain
gesproken te hebben, wiens oogen voort
durend naar het roulelletafeltje dwaal
den, volgde Savon het jonge meisje.
„Wanneer wil je de arme Evaleen een
bezoek brengen'? Zij heeft groote be
hoefte op 't oogenblik aan een vriendin
Toen ik haar gisteravond ontmoette was
zij waanzinnig van verdriet, zij schreide
en beschuldigde zich maar steeds dat
zij ni<?l aan liet kindje gedacht had. Maar
zij droeg het kleintje in haar armen van
hel verongelukte schip af en ik zie niet
in wat een arm, leèr vrouwtje nog meer
had kunnen dóen Als je vader wel ge
noeg is om hem alleen te laten, dacht ik
dat je misschien met mij mee zou gaan
naar het hotel en een vriendelijk woordje
met Evaleen spreken. Zou jje hem' kun
nen verlaten-?"
Sallie zetle een beteekenisvol gezicht
„Hij is vreeselija moeilijk te voldoen en
neel' zwak. Men kan nooit weten wanneer
zulk een -"aanval van het hart terug kaïf
achterhalen, wie de eigenlijke samenstel
ler is van dat contract.
„Zijn onze inlichtingen juist, dan zou
de juridische adviseur van de Stearine
Kaarsenfabriek daarmede niet onbekend
zijn geweest en deze adviseur is weder
een bekend regeerings-commisspris
NEDERLAND EN DB OORLOG.
De „Ni© u w A m s t er da m".
Volgens het Ned. Corr. bureau zou
de vertraging in het uitvaren h ieraan
moeten worden "toegeschreven, dat de
directie vim de Holland—Amerika Lijn
nog wachtende issop een schriftelijk be-
Wijs, dal het schip oiig&moeid door
de duikboolen, de reis naar Amerika
zal kunnen ondernemen.
Ter zee..
Het te IJmuiden binnengevallen Ne
derlandse he s.s. „Hebe" rapporteerde op
de Noordzee geruimen tijd gestopt te
hebben voor een zeegevecht, dat op
groolen afstand van het schip plaats
vond Bijzonderheden kondén niet wor
den waargenomen. Niet onwaarschijnlijk
gold het hier een gtevecht tussehen een
duikboot en een gewapenden koopvaar
der.
o
IJ z e r e 11 staal1.
Hel uitvoerend bureau van sle Rijks
commissie voor de distributie vau ijzer
en staal deelt mede, dat handelaren, die
an t Januari 1911 af ijzerwaren uit het
buitenland betrokken hebben, in hun
eigen belang worden uitgenoodigd vóór
4 Febiuari zich lot hét uitvoerend bureau
van de rijkscommissie voor de distributie
van ijzer en staal, afdeeling ijzerwaren,
Javastraat 1, Den Haag, te wenden, onder
opgave van de artikelen, waarvoor zij zich
tot heden als importeur hebben geïnte
resseerd.
Belanghebbenden verwijzen wij naar de
uitvoerige bekendmaking in de „N. R.
Ct: van gisterenavond.
Uitgewisselde gn vangen en.
Het transport Uuitsche gevangenen uit
Engeland, dat vanochtend vroeg met de
„Sindoro", de „Koningin Regentes" en
de „Zeeland" te Rotterdam werd ver
wacht, bestaat uit 400 zwaargewonde!
inilita'ucu en 980 burgerlijüe gevangenen
boven 45 jaar, ter doorzending naar
Daiitschinud.
De z e e v s s c h e r ij.
De. zeiltreiters, die op een enkele uit-
zonderiiu ua, sedert einde December te
IJmuiden hebben opgelegen, worden weer
in de vaart gebracht. In enkele dagen
zijn er een vijftig zeilloggers naar zee
vertrokken, het incerendeel uitgerust voor
de scheïvischvangst.
Maïs voor H o 11 a u d .u L t Z.-A f r i k a.
Onder het hoofd „De dreigende hoai-
gersnood in Holland", schrijft „De Spec
tator", het weekblad van de Ned. Ver-
eenigingen te Pretoria, onder dagteeke-
ning van 17 Nov.: „Zeer verblijdend was
het voor ons naar aanleiding van het
appeltje dat wij in ons vorig nummer
opgegooid hebben over het bijeenzame
len vnn een scheepslading mielies (mals)
voior de noodlijdenden in Holland, reeds
aanstonds van alle zijden bewijzen vau in
stemming te krijgen en toezegging van
aiie mogelike steun op het plan tot een
sukses tc maken".
Het blad zou uitvinden „of ,1e Zuid-
Afr. regeering verlof zal wilLen geven ora
mielies le verschepen, en of er een ver
zekering zal zijn te krijgen, dat de lading
niet in Engeland opgelegd zal worden".
Gaal alJes goed, dan zal men 'de Neder-
landsche regeering verzoeken of zij be-
eid is een schip le zenden om de mals
at te halen.
komen - maar natuurlijk, ik kau den
lfeeb n dn» niet in huis blijven. Je zou!
mij kunnen a/halen in je auto om een,,
ritje le doen en dan kon ik even aan-
:t in het hotel en kennis maken met
mevroUW Afoorhouse. Eén van de be
dienden kan bij'vader blijven, totdat ilf
terugkom Het is zoo jammer dat hij
geen verpleegster wil hebben, maar hef
idee alleen maakt hem razend. Het kan
best wezen dat hij op een dag in elkaar
zakt als men er bij is."
Saxon ging nog een oogenblikje met
Lord Brismain praten, terwijl Sallie zich
klaar maakte om met hem uil te gaan.
„Wal dunkt li, mijnheer Saxon? Zou
er nog oemce lioop z'jn dat ik inijn zoon
ooit weer zie?"
„Ja zeker. De mcnschen blijven veel
langer weg zonder dal men iets van hen
hoort en ze komen later toch terug".
„Niet zoo dicht bij land. De „Lau
sanne" heeft schipbreuk geleden toen
ze pas twee dagen geileden de haven van
New-Vork verlaten had. Als Theodor en
dip anderen in een open boot zaten dan
zouden zc zeker gcziien zijn door een!
Uit Middelburg.
Vanmorgen is bij B. en W'. door de
commissie voor de Centrale Keuken een
plan met begrooting ingediend voor die
oprichting van een Centrale Klcuken.
Ei* zijn 270 sympathiebetuigingen inge
komen; voor een stad als Middelburg
niet veel'.
Daartoe uitgenoodigd door „Patrimo
nium", trad gisterenavond alhier voor
een stampvolle zaal op Ds. J. B. Nete
lenbos niet het onderwerp De verhou
ding tussehen patroon en arbeider. De
spreken nam als uitgangspunt een deel
van Efeze 6, waar Paulus handelt '.ver de
verhouding tussehen heer en sjaaf. Ai
ontkent spr. de waarde niet der social©
wetten voor hel maatscliapeplijk leven,
verbeteren doen ze den mensch niet. Do
hoogste waarde komt van de doorwer
king van het Evangelie, dat een i^est van
liefde ademt. De liefde aldus moet de
gi'nndverhouding zijn tussehen patroon en
arbeider.
Spr. spoort de arbeiders aan zich aan
te sluiten bij de Chr vakorganisatie, de
patroons bij de Chr. patroonsorganisatie,
om met elkaar le overleggen en tot ver
gelijk lo komen. Een. aangename gedach-
lenwisseling volgde.
De inlichtingscominissie voor de a.s.
Iluisvlijllenloonstelling van den Volks
bond Legen Drankmisbruik zal' a.s Zater
dag des avonds van half acht tot negen
urn* nogmaals zilling houden in het MiL
Tehuis, vovr hen, die de eerste maal ver
zuimden zich voor deelname aan te
melden.
We raden daarom allen beoefenaars
der „Huisvlijt" in onze slad en o'hige-
ving, waaronder zich zeker ook verl
scheiden© militairen bevinden, aan, van
deze ge lege nheid- gebruik te maken, opdat
de tentoonstelling', welke men in het be
gin van April hoopt le houden, veel
moois te zien zal1 geven.
- Met den lratsten trein kwam hier
Dinsdagavond aan een 13-jarige auaap, die
daar hij alleen stond, naar het politie
bureau werd overgebracht, waar hij' zeidp
dat hij Belgisch vluchteling was en dat
zijn vader was gesneuveld. Hij had lp
Breda bij' een heer gewerkt, maar was
tengevolge van slechte behandeling, ge
vlucht. Daar, ook door de spraak van
den jongen, dit verhaal vrijwel ongeloof
lijk voorkwam, werd hij gisterenmorgen
opnieuw verhoord en nu bekende liij eerst
maar wat verzonnen te hebben en zelfs
een valschen naam le hebben opgegeven.
Hij woonde te Ginneken, had een porte-
monnaie met f 10 weggenomen en was
van het geld op reis gegaan; hij was
reeds een paar dagen zoek. Door de
zorg der politie is hij onder het ouderlijk
gezag teruggebracht.
- Door de politie is een onderzoek
ingesteld inzake een bij een banketbakken
alhier plaats gehad hebbende oplich
ting «door een 10-jarig meisje, dat bij ge
deelten voor een waarde van f 10 aan
bonbons enz. haalde.
De winkeliers worden nogmaals togen
zulke, meer voorkomende praktijken ge
waarschuwd.
- De laatste dagen zijn door de po-
btie alhier aangehouden een viertal
personen, die allen nog eenige dagjeu
hechtenis moesten ondergaan, waarvoor
zij gesignaleerd stonden. En voorts xverd»
op telegrafisch verzoek van zijn korps
commandant aangehouden een deserteur
van de infanterie. Hij is ter beschikking
de militaire autoriteiten gesteld.
- Bij een opkooper hier ter stede
is door de politie een hoeveelheid ko
peren telegraafdraad in beslag genomen.
Later werd een korporaal der genie aan-
'oorbijgaande stoomboot. En toch is die
Lawson ontsnapt!"
„Ja, er schijnt een vergissing tc hebben
plaats gehad tussehen de namen Borasou
en Lawson. Die andere was een Zwee.1<
en die moet in de gemiste boot gezeten-
hebben. Ik heb uw boodschap voor in
specteur Lawson overgebracht en hij zal
vandaag bij u komen."
,0 komt hij bij mij, zooi?" zei Brismain
met een zachte, maar ruwe stem. „Hij
komt bij mij, niet waar?"
Er scheen een bedreiging tc liggen in
deze eenvoudige woorden, dio Saxon niet
begreep. Toen kwam Sallie terug en nam
hem mee, zoodat haar vader alleen ach
terbleef.
„Ix kan schellen als ik iemand noodig
heb," zei hij tot zijn dochter, op, J-m»
gewohen, bevelenden toon. „Ik wil niet
gekweld worden door een knecht, die
in de kamer omhangt en niets uitvoert."
(Wiordf vervolgd).
