MIDDELBIRGSCHG COURANT, M 297. Maandag 17 IDaeombev 1917. 160* Jasrpriy IbooB. p*3* par kwartaal In Mid- öalbttrs a* fcfj do agcarten (n Vüssiagéa sn 8*«* f 1*55; per post 1 1.75. Advert«Bti«a 20 cent #dr regsL Sij ak*axemmt veal teger. Familieberichten ea daakbotuigingon VMI 1—7 reaal» f 1.50. Bovenstaande ft«3v<Mtentleprijï»ï» wex&er 2Het -20® tMteteg varfieogd. RÏ81ÜU8S. DE ECONOMISCHE BOND. Dot de Economische Bond oen ver schijning van beteekenis was in de poli tieke wereld, was reeds voldoende ge bleken doorde kritiek waarmee hij dadelijk bij zijn geboorte werd begroet. En het is o. i. 'ook te verwachten juist bi deze dJSen van onzekerheid van partij- groepecring dat hij invloed zal hebben, al was 'i alleen maar op dezelfde manier «Is bij den Bond voor Staatspensionnee-. ring het aeval is geweest. Hij belichaamt toedachten die in de laatste jaren tel kens onder het publiek tot uiting zijn ge komen. De praktijk zal nu moeten uitwij zen hoe de verhouding van deze nieuwe groep zal zijn tot de andere partijen. Dat air. Treub een der geestelijke jr&ders van den Econoxnischen Bond was, had men al bij geruchte verleid. Hij heeft dat nu openlijk getoond door de groote redevoering, Zaterdag op de eon- Alilueerende vergadering van den Bond gehouden. Hij erkende dat een dergelijk optreden voor een Minister oen uitzon- Bering moet blijven,, en achtte het voior Zich onmogelijk een bestuursfunctie te aanvaarden. Maar al is zijn optreden een nieuwigheid, we kunnen toch zeker niet éan een Minister den eisch stellen, Bat hij zich onthoudt van het direct, toifoefencn van invloed op de politieke P beweging. Er komt ook nog een tijd dat hij geen Minister meer is. Uit de rede van den heer Treub laten we hier enkele der meest teekenen.de -deelen volgen. Zij wa* in strekking een antwoord op de kritiek door verschillende spreker^ Öi de Kamer op den Bond geleverd, en die hij aldus samen vatte.: do Bond zou «)jn materialistisch, anti-democratisch en groot-kapitalistisch; wij hebben geen ver stand van staatkunde en ons programma geeft slechts de opgewarmde kliekjes der andere partijen; waarbij dan nog gevoegd moet worden de uitlating van verschil lende kranten, dat wij slechts een. vier-' zCmeling van ontevredenen 'zijn. Hij erkende volkomen dat de oprich ter,-, van den Bond niet tevreden rij" met den gang van zaken in hec parle ment en de met de daaruit voortvloei ende verslapping van den invloed van het parlement op het staatsbestuur. Maar hij ontkende dat de Bond beoogt «en Staten-Gener&al te krijgen, uitsluit' ad bestaande uit mannen van zaken De bonld begrijpt ten volle, dat dit niet igewedscht is. Hij acht het zeTs volstrekt niet uilgesloten, dat bij het opmaken der candidatenlijsten over leg zal worden gepleegd met «le ver schillende andere partijen, indien die daartoe den wensch te kennen geven Het is voor een groot deel waar, dat wij o ud nieuws in ons programma vpereu, maar juist het w,aar zijn be schouwen wij als een van de feil m, welke de ernstige noodzakelijkheid vaa het oprichten van den bond hebben aan getoond. Inderdaad, men kan >oze eischen terugvinden in de programma's der andere partijen, maar liet is, zooals een Kamerlid het uitdrukte, een ver schil1, of zij daar op een zijspoor staan te roesten, of dat wij ze op het hoofd spoor in 't gereede brengen. Het is de grief van velen, dat er in het staatsbe stuur te weinig wordt gedaan; dat er met grootere voortvarendheid gehandeld zon moeten worden. Als regceringspers|0]oa durfde spr. tel gen, dat -- niet in 't allereerste begin van den oorlog, toen ging alles vlugj 'ge noeg overigens zaken die haast heb ben, door de werkwijze van de Kamer veel te veel vertraagd worden, hetgeen dan weer ten gevolge heeft, dat wij achter de feiten aanloopen. Het verwijt dat de Bond geen oog heeft voor het verschil tussjclien rechts su links, noemde spr; ten decle jui't, en voor zoover het «lat is, 'goddank juist. Op volkomen loyale wijze wenschte de Bond aan art. 192 van de Grondwet te voldoen, maar dan moet het niet de an tithese, maar de synthesje zijn, waaruit wij op dit gebied onze volkskracht put ten. Hét uitvoerigst stond de spreker stil hij' de bewering dat de Bond ant i-d e - miocratisch zou zijn. Hij erkende dut in den ..oproep aan eensdenkenden" de democrallscne gevoelens wat meer naar voren hadden kunnen worden gebracht Maar wees er ook op dat onder «le ini- Malief-nemers personen rnet erkend «ie- •svocralische gevoelens zijn, o. a. hij zelf. Democratisch, zoo zei spr>(i ia hot om allen burgers van den staat een gelijk recht van spreken toe te kennen in de vertegenwoordigende lichamen; wij noe men liet democratisch wanneer wij het principe verkondigen, dat een wetge~ ving, gedragen door de medewerking van allen, allen ten goede komt. Niet democratisch echter achten wij het de arbeidende klasse te gewennen aan steun van staatswege, dat is volks- ontzenuwing. Thans in den crisistijd welken wij doormaken, is het niet le vermijden. Van dien weg moet echter zoo spoedig mogelijk teruggekomen wor den. Het lo,on van den arbeider dient zoo hoog opgevoerd te worden, datjiij niet alleen zijn deel' krijgt le dragen van de lasten, maar ook van de lusr ten welke het maatschappelijke leven met zich brengt. In de laatste tien jaren is in dat opzicht veel verbeterd, de maatschappen lijke emancipatie dient echter voort gezet te worden. Tot de verheffing van den vierden stand wil de Economische Bond met liefde en blijmoedigheid medewerken, hij verzet zich echter tegen het streven van hen, die den arbeider een ver momde aalmoes wijlen geven, Dat haalt hen neer en daarvoor wil de bond hen behoeden. Wie anders doet speculeert op de pienschelijke zwakheid. Spreker citeert in dil verband de spreuk, in het Gebouw voor den Wer-J kenden Stand aangebrachtGod geeft den vogelen den kost, maar ze mpeJ ten er om vliegen. De Bond, aldus mr. Treub is van oordeel, dat niet alleen met de bev langen der arbeiders, maar ook met die van anderen van staatswege rekening moet worden gehouden, Een betere vertegenwoordiging van handel, nijverheid en scheepvaart in do Kamers van Koophandel, bescher ming van den handelsnaam en tal van andere dingen zullen den middenstand en daardoor het algemeen belang ten goede komen. Verschillende middenstanders hebben zich reeds bij den bond aangesloten en ik hoop, dat velen nog zullen yoigen. Dit belet den bond evenwel niet om bijvoorbeeld In te zien van welk groot belang de ontwikkeling der coöperatie voor de arbeidende klasse is. Maar, zeggen onze tegenstanders, is hét dan niet waar, dat ge ook kapi talisten en groot-ondernemers onder uwe aanhangers telt. Ja, antwoord ik, en gelukkig ja; ook voor hen is plaats bij ons. Wij mogen niet de beteekens van bet grootbedrijf voorbijzien of on derschatten. Het is wel de taak van den wetgever om eventueel© uitwassen van de particuliere bedrijfsorganisatie le keeren, maar nooit mag de ontwikke ling van het grootbedrijf zelf gekeerd Worden. Hoe staan ntf de kapiiaalsS magnaten tegenover ons democratisch streven Indien de oorlog den werkgevers en groohOndernemers niets had geleerd, zou ik zeggen behalve enkele uitzonderin gen, vijandig. De meerderheid hunner heeft echter door den oorlog Wél iets geleerd. Zij, bij wie dat niet het geval was, behooren in onzen bond niet thuis De geesten van de mieeste groot-onder nemers zijn thans echter wel rijp dat gene te erkennen, dat hunne gedach ten vroeger ter nauweraood durfden benaderen. De belangenstrijd tusschen kapitaal en arbeid wordt door ons niet weggedoe zeld, daarachter en daarboven zien wij echter iets hoogers. Ik Ontveins het •mij geenszins dat in do eerstvolgende periode botsingen niet te vermijden zul len zijn, en dat zij wellicht een ern-- stiger karakter zullen dragen dan ooit t« voren. De werkgever zal dan hebben mede to werken dat na iederen arbeidsoorlog zoo spoedig mogelijk vrede zal worden geslo ten volgens een vast accoord dat bin dend is voor beide partijen. Vcw de arbeiders die uitsluitend deu belangenstrijd naar voren willen brengen is evenmin plaats in onzen bond als voor wie zich uitsluitend op werkgevers- standpunt plaatsen. Voorts wees de heer Treub er op, dat de Bond vraagt een wijziging der Kieswet, ten einde het actier stemrecht te verleetien aan alle vrouwen, die met eigenhandige schriftelijke aanvrage dil verlangen. Dit is als lusschending te be schouwen. Zoo spoedig mogelijk dient hierop algemeen kiesrecht Le volgen. In afwachting daarvan wenschen wij geen verschil' van rang of stand. liet vrouwenvraagstuk is door den oor log van veel grooter belang geworden Jan het voordien was. In de oorlogvoe rende landen verrichten véle vrouwen mannenwerk DiL zal wanneer eenmaal de wede is aangebrokeu, tot groote moei lijkheden aanleiding geven. In «le oplos sing can het vraagstuk behoeven wij ons thans niet te verdiepen; vast staat echter dat de vrouwenarbeid na den oorlog ook in de neutrale landen van nog grootere beteekenis zal zijn dan voorheen. Daarom heeft de vrouw dan ook nu nog meer recht dan te voren op medezeggingschap in do wijze waarop het land wordt be stuurd. Hoe staat do Economische Bond tegen over het men o p o 1 i s ee ri ngs stre ven? Er zijn bedrijven die het best van over heidswege beheerd kunnen worden. AI- gemeone regels zijn tie dien opzicht© niet te stenen. Vierkant echter plaatsen wij ons tegenover de opvatting van d© S. D. A. P., dat het particulier bedrijf over de geilede linie voor het overheidsbedrijf moet wijken. Ten slotte de handelspolitiek. Wij kunnen ons niet groot maken door ah ondering van andereu. Alleen met be hulp van hel wereldverkeer, en alleen daardoor, kan onze nijverheid bloeien en groeien. Wordt echter een tak van onze industrie in de knel gebracht, dan zou het Prinzipienreiterei zijn den staat le beletten de behulpzame hand te bie den. Dai is niet een kapitalistisch, maai: een algemeen belang. Wij zeggen niet: Vivent les principes; périsse le monde. Maar de koloniale vraag dan? Dat is toch we! zeker een kapitalistisch belang. Zeker, de bond stelt het op hoogen prijs den baud tusschen koloniën en moeder land te behouden, maar zou het niet een ramp zijn voor heel Nederland wanneer die band doorgeknipt werd? Na deze rede werden ."de concept- beginselverklaring en de concept-statuten vastgesteld. Bij de bespreking werd o. a. opgemerkt, dat de voorzitter niet gesproken heeft over de belangen van den landbouw. De voorzitter zegt, dat zulks inderdaad een omissie was, doch waar de belangen van handel en industrie niet steeds waren behartivd zoo kan zulks niet van de land bouwbelangen worden getuigd. Inmiddels heeft spr. ook een open oog voor de be langen van den landbouw. Aan het hoofdbestuur werd machtiging verleend om, met behoud tier aangeno men beginselen, in overleg te treden met partijen, welke eventueel met den Bon(1 zouden willen samenwerken. Deze mach tiging werd op voorstel van den voor zitter segeren, in verband met het door eeniue jonge partijen geopperde denk beeld van samenwerking en samensmel ting. Het hoofdbestuur werd saamgestcld uit de heeren J, B. A. Jonckheer, rar ff. Louis Israels, inr. dr. W|. A. van Zijst, R. A. van Sandick, Ed. Gerzcm, H. P. N. van der Kuif, 0. R. Barends en Andró Mceuwesen. Het bestuur werd opgedragen zijn col lege mot een dame aan te vullen. HET! ARBEIDSCONFLICT TE TILBURG GEËINDIGD. In een Zaterdag gehouden onderhoud tusschen den Fabakanfenbond en do werkliedenorganisaties zijn eenigb voor stellen geformuleerd, die p. a. het vol gende inhouden: De werkdag voor de wevers wordt 11 uur en voor de spinners 12 uur. Per jaar krijgen de werklieden 3 vrij© «lagen met behoud van salaris en Zaterdag vrij vanaf 5 uur. De duurletoeslag wordt met 5 pCt, verhoogd, dus gebracht op 25 pot. AI deze voorstellen werden aangenor men, zoodat het conflict is geëindigd. NEDERLAND 2Tt DB OORLOG. De brandstoTfenprijzen. Het Bureau voor Mededeelingen om trent de Voedselvoorziening kan omtrent de nieuwe regeling der brandstoffenprij- zen nog het volgende berichten. Gelijk reeds w,erd gemeld, blijven de eerste 10 brandstoffen eenheden hetzelfde kosten els in de afgeloopen maanden Die prijs is belangrijk beneden den kos tende a prijs. Daarentegen worden de hoe- vfeelhe«jen, die boven het minimum van 10 H.L. worden verstrekt berekend naar den kosfénden prijs. Het is niet mogelijk op te geven, zoo als in verschillende bladen is gevraagd, hoe hoog precies die prijs zal worden: Immers, de prijzen die door d© brand- sloffencommissies aan de afnemers in rekening worden gebracht, loopen plaat selijk uiteen, in verband met het verschil in transportkosten van de mijn naar den afnemer. In hel algemeen lean slechts mede gedeeld worden, hoeveel de prijzen on geveer hooger zullen worden, dat is dan circa f3.50 per H.L. anthraciet, f 2 70 per H.L. kachelkolen en f3.50 per 100 K.G. ^ielcokes. Aangezien de prijs bijv. van anthraciet nu ongeveer f 2.50 bedraagt, zal die dus voortaan ongeveer f6 zijn. Deze regeling is^ uniform gemaakt. Zij geldt dus voor alle klassen en groepen gelijkelijk. Extra verhoogingen worden niet gelieven. Voor vroeger geleverde hoe veelheden zal niet worden nagevorderd. Alleen zullen voor de groepen 'B, C en D (magazijnen, kantoren, openbare gebouwen, gebouwen, voor publieke ver makelijkheden e. d.) de nieuwe prijzen van 1 December at in rekening worden gebiecht, omdat men daarbij te doen heeft met grootere bestellingen, die ten deele nog in levering zijn. Voor gascokcs blijft bestaan dc regeling van 5 December 1.1. In tusschen is het on juist, gelijk tegen die regeling is aange voerd. dat daardoor tie in de Memorie van Toelichting op het 170 millioen- onlwerp geopperde vooruitzichten wor den weggenomen. Ot het mogelijk zal zijn een zoodanigen toeslag op cokes te ven, dat daardoor de prijs van voor oen oorlog benaderd wordt, hangt af varl het toeslaan der daarvoor noodigc ere- dielén. Door de thans ingevoerde rege ling, zoo min als door die van 5 Decem ber. kon daaromtrent worden beslist. Er blijkt ook eenige twijfel te beslaan omtrent den prijs, die zal gelden voor d© drie eenheden, welke thans beschikbaar worden gesteld voor hen die op meier dan 10 resp. 12 H.L. aanspraak kunnen' maken. Deze drie eenheden komen niet in mindering der 10 resp. 12 H.L., maar zijn als het ware een voorschot op de meerdere hoeveelheid, waarop men recht heeft. liet spreekt dus vanzei! dat daar voor de verhoogde prijs geldt (Wat we in deze nadere toelichting' missen ii de verklaring waarom de na vordering is ingetrokken, d vr z. de 7 December afgckomïigde bepaling dat van hen die reeds meer dan 10 brandstoffen- eenheden hebben ontvangen, zal' worden nagevorderd het verschil tusschen den ouden detailprijs en -de nu geldendj© ver hoogde prijzen. Het leek ons juist gezien dat er in dto navordering een billijkheid zat, omdat zij die door ruime middelen tijdig een groote hoeveelheid konden inslaan, nog profileerden van den lagen prijs, terwijl zij. die niet anders dan telkens klein© hoeveelheden kunnen koopen, nu voor de booge prijzen staan. De navordering1 an h>m die een voorraad of voorraadje hebben kunnen maken, zou meegeholpen hebben het tekort te dekken, «lat nu ge leden wordt op de eerste tien brandstof- eenheden die niét verhoogd worden in prijs. Wat er tusschen 7 Dec. ch oir overwo gen is. dat aanleiding gaf tot de intrek king, weten we niet. Do afgekondigde bepalingen doen trou wens nog meer vragen rijzen, o. a Jioe; het komt dat 7 Dec. een regeling wordt bekend gemaakt di© 1 Dec. ingaat, en hoe dan weer 14 Dec. die regeling tele gra fisch wordt ingetrokken en vervangen door een andere). Rayonstelsel. Het Bureau voor Mededeelingen inzake de Voedselvoorziening meldt Met ingang van 29 November is voor de aiflevermg vnn meel en bloem liet rayonstelsel in werking getreden, waar door een belangrijke verbeteriug zal wor den verkregen ten aanzien van het trans port dezer broodmaterialen. Vroeger toch konden de bakkers vrijelijk hun bloem, bestellen bij den molenaar hunner keuze. De meelbestelhngen liepen over de bur gemeesters, maar ook dezen waren vol komen vrij in het kiezen van den mor lenaar. Het gevolg daarvan was echter, dat veel onnoodig vervoer plaats vond, omdat lang niet altijd de leverancier in de nabijheid van den klant woonde, riet tegendeel was zeer dikwijls het geval. Than9 is daaraan een eind gekomen. Zoowel de meel- als de bloembestel- lingen gaar nu over de burgemeesters, die gehouden zijn bsj een bepaalden mo lenaar of meelfabrikant te bestellen Daarvoor is het gelieele huid verdeeld over de verschillend© molens en meel fabrieken, zoiodat de aflevering nu kan geschieden met vermijding van onnoodig-} transportkosten en overbodig kolenge- bruik. Drogen en zouten van tuin bouwproducten. In e^n Vrijdagmiddag onder voorzit terschap van den heer E. Flinterman ge houden vergadering van het comité voor tie oDrichting van drogerijen en zo,uteri rijen door de tuinders zelf is tot defini tieve ooricliting van den bond besloten. Aan het bestuur werd machtiging ver leend tol hot ontwerpen van statuten. Het dngelijksch bestuur werd aangevuld met den lieer II. J. Dorst to Stave- u i s s e IJ ze r en Staal De minister van L N. en H. heeft fo.panlo, dat de dislribu beregeling voor aflevering van ijzer en staal uit voorraad in werking zal treden op heden. Veevoeder. De Tcewijzingsoommissie voor veevoe der deelt mede, dat de rantsoenen, welke over December zullen worden*uitgekeerd, zijn vastgesteld als volgt, dekhengsten 120 K.G. haver, paarden in bedrijven van handel en nijverlmid 100 K.G., nl. 25 K.G haver en ander krachtvoer, de rest in bijvoer als zemelen, euz dekstieren 10 K G. Amerikaansehe lijnkoekenmelkge vende koeien op kleigrond 10 KLG., op zandgronden 15 K.G. van datzelfde voe der. Voor varkens is niets beschikbaar; voor pluimgedierte 10 K.G. hoonenpilisel, voeroerst, gerstafval, enz. per 100 stuks; verder ontvangen bijzondere categorieën nog voeder, waaromtrent de vecvoeder-i bureaux weldra inlichtingen zullen kun nen go ven. Verïbf tot terugkeer. De commandant der stelling van da monden der Maas en der "Schelde heeft aan de volgende, indertijd uitgewezen personen voorwaardelijk vergunning ver leend iu zijn gezagsgebied terug te koe ren P. Willaert, Sas van Gent, D. d'Hart, Westdorpe, P. F. Kaestecker, Sluis, C. M. de Coninck, AxeL, J. Heijnsdijk, Axel en E. de Klercq te Uzendijke. Hot vervoer der krijgs- ge van gen en. Op 2 Juli j.l. is te 's Gravenliage tus schen de gedelegeerden der Britsche cn Duilsche regeeringen een overeenkomst gesloten met betrekking tot de weder- zijdsche krijgsgevangenen. Hierbij werd o. m. besloten, de onderbroken uitwisse ling van zwaargewonden te hervatten da voorts bepaalde categorieën van gevan genen naar Nederland te vervoeren, om daar, ten getale van. 16000, overeenkom stig het aanbod der Ncderlandsclie re- geering, te worden geïnterneerd. De strekking van de tuss.chen de beide vreemde regeeringen cn. de stoomvaart maatschappijen gesloten contracten komt in het kort neer op het beschikbaar stellen van het schroefsjtóomschip ,,Sin- doro", van den Rotterdamschen Lloyd, en van de raderstoombooten Zeeland" cn „Koningin Regentes", der maatschappij „Zeeland", voor het vervoer van krijgs gevangenen tusschen Nederland en En geland vermoedelijk gedurende vier maan den, Deze schepen zullen bijeengenomen telkens tot 850 krijgsgevangenen en 40 doktoren cn verpleegsters kunnen ver voeren. De tekst der vervoer-contracten werd dezer dagen «loior de betrokken regeerin gen goedgekeurd, waarna de ondertecke- ning van die overeenkomsten door «I© gezanten van het Duilsclie rijk en van Groot-Brittanniè en door de directeuren van den Rotterdamschen Lloyd en van de maatschappij „Zeeland" op 15 dezer ten departemenle van buitenlandsche za ken heeft plaats gehad. Het ligt thans in de bedoeling, me* het overbrengen van de krijgsgevangenen een aanvang te maken "door op een der eerste dagen van Januari met een transport Engelschen nit Rotterdam tö vertrekken. De schepen zullen tijdens den over tocht bijeen moeten blijven en varen on der de Nederlandsche vlag en dje ven het Rood© Kruis. M SM ës FrêdBdi. Uit Middelbar# - In een Zondag n I h i e r gehouden vergadering van de Vrijzinnig-Democra tische Kieskringfederatie voor den kies kring Zeeland zijn tot leden van liet! definitief bestuur gekozen de heeren Heg man Snijders en J. W. Roskes te Middeïb burg, M. Kole Jz., Kruiningen, J. G. A. Hu ver s le Kapelle en F. Q. de Jongh to Zierikzee. - D© tweede, Vrijdagavond gegevie* soiree, <loor „Uit het Volk—Voor het Volk georganiseerd ten bate van d© Zeeuwsche Dorcas, was nog drukker be zocht dan de eerste. Voorts dienen tv»' nog le vermelden, dat op «ie twee do' soiree de heer L. IL van der Harst, alsi voorzitter, aan Alle medewerkenden den dank der vereeniging bracht voor den welwLUenden steun dien ze zoo geheel belangeloos hadden verleend en waar door het plan zoo uitstekend is geslaagd. Aan de bestuursleden der vereeniging^ die in meerder of minder mate bij de voorbereiding hun krachten ten beste gaven, zou de spreker in de eerste be stuursvergadering dank beluigen, maan reeds nu kannen twee hunner in 't bijzender genoemd worden, nl. de heeren Worrell en Dhuy, van wie eerst genoemde meer de administratieve ett laatstgenoemde de artistieke leiding "had. - De heer Boddnert, eigenaar der. ijzergieterij alhier, was reeds eenigen lijd nvcrLuigd, dat hij door oenigen van. zijn personeel op grove wijz© bestolen werd. In verband hiermede werd door. ae politie een onderzoek ingesteld en wenlen Vrijdag 5 werklieden der fabriek! door een inspecteur en drie agenten naar het bureau overgebracht. Zij bekenden allen zich eeu of meer malen aan dief stal van ijzer te hebben schuldig gemaakt Dat het bij groote hoeveelheden ging ohjkt wel hieruit, dat meermalen een handkar noodig was om het gestolen© naar een opkooper over te brongen. Eeu der opkoopers stond zelfs met een hand- kar to wachten om den buit te vervoe-f rep; togen dezen man is dan ook proces verbaal wegens heling opgemaakt

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1917 | | pagina 1