MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
160* Jaargang;
Binnenland.
ült Stal est ProYifieii.
Ingezeite MifieMagea.
[f „EIEEH IMFOai"
ROOKER
ITH.HOUTOAM
M 293
Woensdag 12 December 1917,
Abatis. prjj* p*r kworhurf in Mid
delburg en bij de «genWn ia Yliv sinten
en ö»n» f 1.55; pmr pa»t f 1.75.
Advertenties 29 cent pwr regel.
Bij abeanement voel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels f 1.50.
Bo vemsiaende advertenfleprijsea wtfkfler
met 2019 fcxMtag vsrhoogd.
HPT TARIEF VAN INVOERRECHTEN.
Minister Treub deelt in de Mem. van
Antwoord inzake den tabaksaccijns mee,
dat het ontwerp waarin de door den
Minister ondernomen technische herzie
ning van het tarief wordt belichaamd,
in een zoo ver gevorderd stadium van
voorbereiding is, dat hij hoopt het voor
ontwerp voor hét einde van het jaar om
advies te kunnen zenden naar de gere
organiseerde commissie voor de handels
politiek'. Indien die commissie haar ad
vies eenigszins spoedig uitbrengt, zal het
ontwerp in een der eerste maanden van
het volgend jaar de Kamer kunnen be
reiken.
DE TABAKSACCIJNS.
In de gister bij de Kamer ingediend!»
Memorie vin /Antwoord inzake den ta
baksaccijns deelt de Minister van Finan
ciën over de invoering o. a. mee dat
daaraan noodzakelijkerwijze de geleidelij
ke afschaffing van de huisindustrie moet
vooratgaan, waarmede een termijn van
ten minste anderhalf jaar zal zijn ge
bloeid, De invoering zal dus plaats kun
nen hebben in een tijd dat de tabaksprij-
zen stellig een dalende richting inslaan
en zal dan die daling tijdelijk eenigszins
beïnvloeoen, doch geen prijsverhooging
teweeg brengen. De gevolgen v,an een
verdere prijsverhooging van tabak zullen
dan ook, naar vertrouwd Wordt, evenals
die prijsverhooging zelve, uitblijven; de
belastingheffing, die geen drang tot ver
minderd gebruik beoogt, zal onder die
omstandigheden dit voor de nijverheid
ongevenscht verschijnsel ook niet veroor-
■•Sken,
Aan terugnemen van het ontwerp om
dit weder in te dienen als de toestanden
normaal zijn geworden, kan niet gedacht
worden wegeus den langen tijd van voor
bereiding die aan de invoering van de
wet moet voorafgaan en de noodzakelijk
heid om zoo spoedig het maar eepigs-J
zins lean over de baten van den tabaks
accijns te beschikken. De daling van den
tabaksprijs is spoedig na het sluiten van
den vrede te wachten.
De ernst waarmede de commissie van
advies haar taak heeft opgevat en vol
bracht is den minister een waarborg, dat
de bezwaren, die voor handel en indus
trie noodwendig eenigermate uit de hef
fing van de tabaksbelasting zullen voort
vloeien, bij aanneming van het ontwerp
tot een minimum zullen zijn terugge
bracht.
De afschaf ting der huisindustrie zal
worden voorbereid, doordat de industrie
in den tijd van ten minste anderhalf jaar,
die met de invoering der wet heengaat,
bestaande fabrieken zal inrichten lot het
opnemen van thuis werkende arbeiders.
Het is dus te verwachten, dat de huis
industrie in dat tijdperk reeds gedeeltelijk
zal verdwijnen. Die afschaffing kan niet
worden uitgesteld tot een algemeen© re
geling dezer materie, maar indien do
huisindustrie behouden blijft, is de hef
fing van den accijns niet mogelijk. Daar
entegen zal de daarbij te verkrijgen on
dervinding van groot nut zijn bij latere
Uitbreiding van den maatregel tot andere
industrieën.
minister spoedig (daaromtrent rapport
meent te mogen verwachten.
Daar de installatie zoowel in hel be
lang van liet moederland als van de
koloniën strekt, zal het nog een punt
van overweging uitmaken, in welke ver
houding de gezamenlijke kosten van de
installaties in Nederland en hr Neder-
krndsch Oost-indië over de beide daar
bij betrokken begroetingen zullen zijn te
verdeelen.
NEDERLAND EN DB OOBLOCL
Het afhalen der Duitsche
krijgsgevangenen.
Naar wij vernemen, zal de reis van
Rotterdam naar de Eligelsche haven Bos
ton, waarheen de Smdoro, de Zeeland en
oe Koningin Regentes zullen gaan om de
Duitsche krijgsgevangenen af te halen,
ongeveer drie dagen duren en denkt
men telkens in 8 dagen terug te zijn.
Des nachts zal niet worden gevaren;dan
komen de schepen voor anker te liggen.
De scheepvaart.
Blijkens bij de N. O./ T. ingekomen
bericht is, tengevolge van den brand te
Halifax, het onderzoek van schepen in
deze haven tijdelijk moeten worden ge
schorst.
Naar Amerika uitvarende Nederland-
sche schepen zullen derhalve thans recht
streeks naar hun bestemmingshaven in
de Vercenigde Staten kunnen doorva
ren, terwijl schepen op weg naar het
Panamakana^l te Kingston zullen moeten
aanloopen.
.M ij n e n.
De Minister van Marine heeft, door tus-
schenkomst van de commissarissen der
Koningin, den burgemeesters-strandvon
ders verzochl, de gemeen tenoren met na
druk te wijzen op de ernstige gevaren,
waarmede het aanraken of vastleggen
van mijnen door onbevoegden, voor den
dader zoowel als voor anderen, gepaard'
kan gaan.
Glauberzout.
De verkoop en aflevering van Glauber
zout is door den Minister van L., N.
en H. verboden.
Deze maatregel vindt zijn oorzaak in
een herhaaldelijk geconstateerden zeer
©ngewenschten verkoop van glauberzout
als waschmiddel, ter, vervanging van so
da, terwijl het artikel glauberzout geen
waschkracht bezit
0
Distributie rundvleesch.
Naar verLuidt, zal de distributie van
rundvleesch binnen 14 dagen beginnen
en zat de prijs pl. m. 70 ets. per K.G. zijn.
0
Zachte zeep.
De Minister van L., N. en H. maakt
bekend, dat het van rijksweg© te ver
strekken rantsoen zachte zeep, met in
gang van 16 dezer, zal bedragen 0.250
K.G. per hoofd en per 4 weken.
RADIOTELEGRAFISCIIE GEMEEN
SCHAP TUSSCIIEN NEDERLAND
EN LNDIË.
De Minister van Waterstaat vraagt
mQliioen aan om onverwijld óver te
gaan tot het oprichten in Nederland van
een ontvang- en zendstation voor ra-
diiolelegrafische gemeenschap tussc'ien
Nederland en Nederlandsch Oóst-Indiê.
Hij heeft gegronde aanleiding om te
(onderstellen, dat, indien dit station be
steld wordt bij de „Gesellschaft fiir
Drahllose Telegrafie m. b. II." (Tele-
funken le Berlijn, het te verwachten is.
Öat de ontvanginstallatie over ruim
maanden, de zcndinstallatie over onge
veer li/s laar gereed zal kunnen zijn,
Daar uiteraard in Me tegenwoordige
omstandigheden de kosten niet met
eenige zekerheid kunnen worden be
paald, en evenzeer de verdeeling daar
van voor de verschillende onderdeden
van het werk onzeker is, wordt
voor het totaal, met inbegrip van
het terrein, een ronde som
T 5,000.000 aangevraagd.
Omlrent de keuze van het terrein
van stichting van het slation is bereids
een commissie werkzaam, van wie de
Tielnooij, P. G. Laernoes Jr., J. J. Kitf-
berg en mej. E. Cramer.
Tot eersten klerk ter gem.-secretarie
te Vlissingen is door B„ en W. be
noemd deheer JLouwerse, thans tij
delijk gemeente-bode.
De Bellamy-Bioscoop te Vlissin
gen geeft Donderdag de film ,,Fransche
Moeders", waarvoor Sarah Bernard! de
hoofdrol vervulde. Door den heer en
mevrouw Gor de Blij zullen liederen ge
zongen worden, door eerstgenoemde ge
dicht en gecomponeerd.
Vit Z*fd-Bevolaatl
- Benoemd tot bedrijfsleider der cen
trale keuken te Goes de heer J. J. van
Andel te 's Gravenhage, zulks met ingang
van 16 Dec. a.s.
- In de Maandagavond te Hoede-
kenskerke gehouden vergadering van
'Ie vereeniging „Het Groene Kruis" wa
ren 22 leden tegenwoordig.
Medegedeeld werd, dat overeenkomstig
een verzoek van het bestuur dr. B. E, .T.
H. Becking zich bereid had verklaard
als medisch-adviseur van, de vereeniging
op te treden.
De rekening dienst 1917 sloot met een
batig slot groot f 33.
De heer W. Drentb, die periodiek
moc-st aftreden, werd met op één na al-
gemcene stemmen herkozen.
Uit Naard-Baviliid.
De gemeenteraad te K a t s heeft
Maandag j.l. een eigenaardig besluit ge
nomen. Achtten de vroede vaderen aldaar
in 'l begin van October een salarisregeling
voor 't onderwijzend personeel noodig,
waarbij aan 't hoofd der school een jaar
wedde werd toegekend van f 1175 tot
f 1625 en aan de onderwijzers van f 700
tot r 1225, thans, nu ze door niet-goed-
keuring van die regeling door Ged. Stalen,
in de gelegenheid waren de zaak nog eens
nader te overdenken, hebben ze een re
geling aangenomen, waardoor 't hoofd
der school een salaris zou genieten van
f 1100—f1500 en de onderwijzers van
f700 tot f1025. Een achteruitgang
dus, wat het maximum betreft, van res
pectievelijk f 125 en f 200.
Git Middelbar®.
Op de bovenzaal van de sociëteit
,De Vergenoeging" bad Dinsdagavond de
jaarvergadering plaats van de coöperatie
,,De Broederband" alhier, waarbij 166
leden tegenwoordig waren.
Na een korte bespreking over het jaar
verslag. werd dit, evenals de balans,
winst- en verliesrekening, goedgekeurd.
Op voorstel van het bestuur werd be
sloten een dividend uit te keoren van
6 pc^ voor de bakkerij en 5i/a pCt. voor
de afd. winkel.
Als bestuursleden traden periodiek af
J. van Aartsen, I. van Sluijs en El
Paillé, van wie laatstgenoemde niet meer
in aanmerking wenschle te komen. Inge
leverd werden 166 stembriefjes, waarvan
4 van onwaarde en 5 blanco. Uitge
bracht waren op van Aartsen 117, van
Sluijs 108, J. J. M. Snijders 114, P. Roth
64 en C. Sinke 38 stemmen, zoodat de
drie eerstgenoemden bij eerste stemming
gekozen werden.
Voor de drie aftredende en niet-her-
kiesbare commissarissen H. M. Peeters,
B Crucq en J. P. van de Velde werden
uit een vijftal candidaten als zoodanig be
noemd P. A. de Bree. A. M. Witte en
J Verbage, resp. niet i 18, 92 en 85 van
de 150 uitgebrachte geldige stemmen,
Ten slotte werd op voorstel van het
bestuur, zonder hoofdelijke stemmingbe
sloten den toeslag voor het perspneel te
verdubbelen en alzoo te brengen voor
de gehuwden op f 2 en voor do onge
il uwden op f 1 per week.
De overige op de agenda vermelde
punten werden, met bet oog op het
reeds gevorderde uur, tot een spoedig le
beleggen vervolgvengadering aangehou
den.
Uit Za*uw8ofc-Vln«nrfar*a D.
In de Dinsdag te Gadzand ge
houden raadsvergadering werd besloten
het sckozen raadslid J. Becu niet toe
te loten, omdat hij is opzichter van den
grindweg van Nieuwvliet naar Sluis met
den zijtak naar Relranchement, waar
voor hij een belooning geniet van f 100
en waarin de gemeente i/s dfeel' betaalt. De
verordening, regelende dfe jaarwedden der
onderwijzers, onderging een klei no wij
ziging. Het hoofd der school krijgt nu
bij 10-jarigen dienst zijn maximumjaar-
wedde en het tegenwoordige hoord f 50
voor de Fransche taal. Ieder der ou
derwijzers die het hoofd der school bij
staan en den rang van hoofdonderwijzer
bezitten, krijgen bij 14-jarigen dienst nog
f 100 verhooging. Ten slotte werd nog een
bepaling gemaakt omtrent de administra
tie van den grintweg Cadzand—Zuidzande.
N d. Herr. Kerk.
Beroepen le Oostzaan. O. J. Staal te
Noordseharwoude.
Geref. Kerken.
Beroeocn te Tholen. H. Dekker te
Venlo.
Doopsgezinde Gemeenten
Beroepen le Irnsum en Poppingawier
J Af. Erfcelens te Medeinblik.
ONDERWIJS.
Benoemd tot hoofd der O. L. S.
Herwijnen de heer D. W\. Tlieri, hoofd
der school te Hoornaar, vroeger onder
wijzer te G roe de, daarna le Bier
vliet.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Uit Vlissingen.
De nieuwe armenraad te Vlissin
gen is door den burgemeester geïnstal
leerd. Tot bestuursleden wei-don gekozen
de hoeren W. L. Huson, voorz., P. C.
IS EEN DELICATESSE
VOOR IEDEREN
8, 10 EN 12 GTS.
'S HERTOGEN BOSCH
KERKNIEUWS.
De stijl der toekomst.
De heer Tlieo van Doesburg, die gis
teravond voor de vereeniging ,,Voor de
Kunst" alhier eein lezing met licht
beelden hield over „De Stijl der toe
komst", heeft de gave van een heldere
voordrachten in een knap ineengezet
betoog heeft hij zijn h'oorders een dui-.
delijlc denkbeeld gegeven van de tegen
stelling van het physioplastische Tiet af
beelden van de natuur) en het ideo
plastische i(;het uitbeelden van gedich
ten). Hij heeft in het licht gesteld hoe
dat ideoplastische zich nitto in de Egyp
tische en Assyris'che kunst; hoe daarna
de Helleenen kwamen met een zuiver
physioplastische kunst die eeuwen daar
na de kunst beheerschte, wel ©en tijd
lang afgebroken door de ideoplastische
Gothische kunst, maar daarna weer
herleefd in de Renaissance die tot ver
in de negentiende eeuw de kunst be
heerschte, of vergiftigde, zooals de spre
ker zei.
De kunstbeweging die in de laat
ste tien jaren zich doet voelen in Alle
landen, sluit zich aan bij die ideoplas
tische richting, alleen met dit onder
scheid, dat zij nog verder gaat. Tegen
over het afbeelden van het physioplas
tische stond het uitbeelden van hel ideo
plastische. Maar de moderne kunst maakt
er hel ömbeelden van de werkelijkheid
van.
Het is den modernen kunstenaar niet
te doen om een weergeven van de wer
kelijkheid Hij geeft zijn aestetische er
varingen der realiteit weer, maar niet
dan nadat ze in hem omgewerkt zijn tot
een stijl.
En die stijl? maakt het mogelijk, dat
de kunsten samengaan. Een schilderij
der impressionisten paste niet in e>en
gebouw van dien tijd; liet verdiepte door
zijn perspectief den wand. Een moderne
schilderij past door zijn vlakke figuren,
in het architectonisch geheel.
Ma ar wat die moderne kunst dan wel
bedoelt, werd uit den aard dpr zaak
eerst duidelijk toen de spreker een aan
tal moderne werken op het doek pro
jecteerde en daarbij zijn toelichting gaf-
We hebben met belangstelling geluisterd
en toegekeken, en ook werkelijk een in
zicht kregen in de aesthetische nedoer-
lingen van dat ongewone, van die schil
derijen, die in niets meer aan voorwerpen
herinnerden; die liouter Ideunenvlekken'
en lijnen geven, in rythmisclie verhoiir
dingen; die motieven gebruiken zooals
een componist dat doet, door ze te wij
zigen, uiteen te nemen, en telkens te
variëeren; die den Indruk van een ka
thedraal weergeven in een rustig com
plex van tallooze lijntjes en haaltjes, zon
der eenige herinnering aan 't uiterlijk van
een kathedraal1.
Maar of mei die erkenning van de
aesthetische bedoelingen ook een aesthe
tische bevrediging werd verkregen? Door
ons niet Als dit de stijl der toekomst is,
de uiting van het moderne lóven, dan<
moet. óf de menigte nog een langdurige
opleiding in deze kunsttaal ondergaan,
öf de kunstuitingen zelf zullen nog een
lange ontwikkeling moeten doormaken.
Maar het zat voor velen der toehoorders
althans een voldoening zijn geweest nu
eens te hooren uiteen zetten, wót voor
beweegredenen geleid hebben tot die
ongewone composities van de modernste
der kunstbewegingen.
De spreker werd door de presidente
der V<>'-eeniging, mej. L. J. Ogterop, in
geleid en bedankt.
charters uit de jaren 1423 lot 1507.
Ze hebben voor iiet meerendeel betrek
king op Jacobus Spillaert, een geestelijk»
uit het bisdom Doornik,, die ook te
.Middelburg prebenden bezat. Derhalve
zijn de stukken, toen zij 6 Februari 10
door den heer J. D. Wagner le 's Gra.-
venliage mm hel Rijksarchief in Zee
land ten geschenke werden aangeboden,
dankbaar aanvaard.
Voorts gaf de heer C. A. Wl Nairao
te Lochem een aanvulling van de m
1905 overgedragen charters en papieren,
afkomstig van jhr. A. W van Borssple^
heer van Borssele.
En ten derde verrijkte de heer A.
A. graaf van Limburg Stirum te 's Gra-
venhage het archief inet^ecnige boedel
papieren en enkel archivalia betreffende
Zceuwsche geslachten. Een niet onaan
zienlijk aan lal sl ukken is afkom stig van
oudere bezitters der heerlijkheid Aagte-
kerke, die in de negentiende eeuw doo»
de familie van Limburg Stirum verwor
ven werd. Een ander deel der stukken
betreft leden van het geslacht Godin.
Een aanbieding van een groote verza
meling charters welke voor 't meer en-
deel op Middelburg doch ook op ander»
plaatsen m Zeeland betrekking hadden^
gaf aanleiding lot een gedachten wisse
ling met den archivaris dier gemeen
te, en tot een voorloopig onderzoek; heft
scheen raadzaam de stukken zonder ver
der onderzoek met van elkaar te schei
den, en daar de prijs in verhouding tot
het crediet vrij hoog was, en de gemeen}-
te bereid was de gelieele verzameling
te koopen, heeft de rijksarchivaris er
van afgezien.
Aan het slot van het verslag wijst djs
rijksarchivaris op de wenschelijkheidom
het gemeente-archief van Veere l>eter te
ordenen.
Het schijnt hem ter wille van de con-
sequieniie bedenkelijk dat van rijksweg»
in deze hel initiatief genomen wordlt,
maar wanneer het gemeentebestuur van
Veere zijn archief in bruikleen aan het
Rijk wilde afslaan, gelijk dat van St.
Maartensdijk gedaan heeft, zou, naar d»
rijksarchivaris opmerkt, het voorstel on
middellijk te worden aanvaard, daar oen
zoo kleine gemeente als Veere nooit be
hoorlijk voor haar belangrijk archief z*l
kunnen zorgen.
Nienweaitgaven.
Wij ontvingen een keurig gebonden
boekje getiteld „Verzorging, africhting
en gebruik van den Roode-Kruishond",
dcor Chr, F. Hóssen, waarin alles be
treffende de verpleging en uitrusting van.
den hond, die in deze oorlogstijden zoo
veel nuttig werk kan verrichten, uitvoe
rig wordt besproken. Een aantal fraai»
photo's verluchten dit, bij W. Boekhoveol
A Zonen te Sommelsdijk, verschenen
werkje. Het is slechts jammer, dat het
zoo slecht gecorrigeerd is. In de Twepi
bladzijden tellende inleiding alleen trof
fen wij niet minder dan 20 taalfouten nan.
- Maandagavond hield de heer djr.
Cannegieter uit Middelburg in de kerk van
de Vrijzinnig Hervormden te West ka
pel le een lezing over d© Bijbelsche
werken onzer groote meesters. Voor een
talrijk opgekomen publiek toonde de lie
Cannegieter aan, hoe alle eeuwen door
vanaf het begin onzer jaartelling, de
Bijbelsche figuren, inzonderheid die uit
de evangeliën, modellen zijn geve©
voor schilders en beeldhouwers,.
Een buitengewoon mooie-serie licht
beelden maakte deze lezing zeor inte
ressant. Vooral trokken de aandacht de
reproducties van Bembrandl's werken en
de schilderijen, voorstellende JezusJ lij1
den,
Rijksarchief in Zeeland
Verschenen is hel verslag van het
rijksarchief in Zeeland over 1916, waar
in o. a. een overzicht wordt gegeven
van den voortgang der inventarisatie. Zoo
wel hel getal der bezoekers als dat
der schriftelijke aanvragen bedroeg on
geveer twintig. Onder de e ersten bevon
den zich enkelen die vrij langdurige
onderzoekingen kwamen instellen,
cfeele in bier tijdelijk gedeponeerde stuk
ken. De zendingen van archiefstukken
naai' andere bewaarplaatsen waren we
derom talrijk.
fa bijlagen tof het verslag worden
beschrijvingen gegeven van drie schenr
kingón van omvangrijke collecties.
Een daarvan bevat een vijftiental
LANDBOUW.
Door den heer M. J. Rottier te
Kat s werd op de tentoonstelling te
Arnhem 1 en 2 Dec. 1.1. ter gelegenheid
van bel 20-jarig bestaan van den N©d.
Konijnenfokkersbond, een eere- en le prijs
behaald met een voedster Haaskl. Vlaanu-
sche reus.
In de laatste dagen komt te S t a-
ven is se dikwijls een geval van verwer
ping der vrucht voor bij merries. Bij een
landbouwer zelfs twee gevallen op één
dag. Men schrijft dit toe aan het vele
sneeuwwater, waarin de dieren de vorigs
week hebben moeten ploeteren.
De bote rdistribu tie in
Zeeland.
Op het lequest van het Dag Best.
der Z L. M. naar aanleiding van boven!
aaugehaald onderwerp, is het volgende
Ministerieele antwoord ontvangen.
„Naar aanleiding van uw nevensver-
meid adres heb ik de eer u mede t©
deelen, dat ik, na door mij gepleegd over
leg, geen termen kan vinden om ten op
zichte van de provincie Zeeland een uit
zondering te maken op de door mij vast
gestelde dislributieregeling voor boter,
aangezien moeilijkheden, als door u be
doeld, zich ook elders zullen voordoen".
Ma
ximumprijs Zeeuwse he
bonten en blauwen.
Op het request van het Dag. Bestuur
der Z. L. M., den 8sten November j.l:.
aan den Minister van L., N. en H. ver
zonden, betreffende den maximumprijs
vcor Zeeuwsche blauwen en bonten is
ten antwoord ontvangen, dat door ver
hooging van den maximumprijs voor
Zeeuwsche bonte en blauwe .aardappelen
een precedent zou geschapen worden, dat
aanleiding zou geven ook voor ander©
soorten een afzonderlijken prijs vast te
stellen, hetgeen met het oog op de dis
tributie te bezwaarlijk zoude zijn.
„Het komt mij, zoo zegt de Minister
verder, ook niet wcnschelijk voor de
teelt van bonte en blauwe aardappelen,
aan te moedigen, daar dit soorten zijn,