MIDDELBl'RGSCHE COURANT M 283 Maandag 3 9eeemb@r 1917» «60» Jaargang Bij dit neamner behoort een Bijvoegsel. Abonn. prijs per kwartaal in Mid- delbnrg bij de agenten in Vlissingeo en Goes f 1.5b; per pest f 1.75. Advertenties 20 cent per regel. abac»emeat veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen v«n 17 regels f 1.50. Bovenstaande advertentieprijzen werde» met 20 fcaeslag verhoogd. ZAND EN GRIND. Uit den rijst-ten-brij-berg van het Wit boek over de zandt- en grindkwestie hebben we in het bijvoegsel tot dil nummer een uittreksel opgenomen, dal naar we hopen speciaal de n i e ,u w e ge gevens in 't licht stelt met weglating der oude, en zoodoende een inzicht in den stand van zaken verschaft, zonder dat men de twee en een halve pagina in de morgenbladen van gisteren behoeft door te worstelen. We hebben ons tol twee punten be-, paaldde houding onzer regeering te genover Duitschland, en haar jongste antwoord aan Engeland. Uit die eerstgenoemde gegevens blijkt, dat onze regeering heelemaal niet op Engelschen aandrang heeft behoeven te wachten om zich met dien doorvoer te bemoeien; dat zij reeds sedert begin van 1916 Duitschland daarover heeft moeilijk gevallen in den letterlijken zin van het woord. Maar tevens blijkt dat zij zich niet met een kluitje in 't riet heeft laten sturen; dat zij zich wel degelijk grondig heeft overtuigd van hel bestaan van de niet-fmilitaire werken, waarvoor die grond stoffen benoodigd waren, en dat zij na 'Augustus géén toevoer toeliet voor' het gebied der IVe Armee, waar haar desp kundigen geen toegang' kregen. Op een verzoek onzerzijds om een commissie van drie deskundigen verlof te geven tot een onderzoek óók in de islreken der krijgsverrichtingen, heeft Duitschland nog niet geantwoord. De uiteenzetting van déze handelingen legenover Duitschland slaat geheel1 den bodem weg van de Engelsche voor stelling, dat wij Duitschland maar heb-' ben laten begaan; ent dit, gevoegd bij de zeer sterke jurwïSchB positie die onze regeering in dit vraagstuk inneemt, geeft aan d«,t Witboek een groot© be-l teekenis. Want juist het gebrek aan kennis van de ware toedracht der feilen deed twijfel ontstaan of onze regeering niet verstandiger had gedaan met strenger tegen Duitschland op te treden. Die twijfel is voor ons nu weg genomen. In het bijzonder is in het antwoord iaan Engeland van belang de uiteenzet ting van wat onzerzijds we] en wal niet -als militair werk wordt beschouwd Dat de mogelijkheid ook van onder dan niet-tailifair gebruik door onze re geering wordt ingezien, toonde zij door haar talrijke stappen bij de Duitsche re-, geering. Dat echter onze verdragsplich-i ten ons blijven binden zoolang wij geen tegenbewijs hebben, slaat als een paal boven water, en Engeland heeft dal tegenbewijs niet geleverd. Teekenend voor de streng neutrale lijnen door onze régeering getrokken, is het feit dal zij weigerde af te trek ken de hoeveelheid materiaal uil Bel gische groeven verkregen. Zij acht in menging in 't gebruik van materialen, die niet door ons land gaan, ongeojr-' loofd voor een neutraal. Daarover zal wel anders gedacht worden door Enge land dot het immers heelemaal niet ont zien heeft zich ten opzichte van ons zeer sterk in onze binnenlandsehe productie te mengen en althans daar naar de ranlsoeneer'mg te regelen die zie ons dwingend oplegde. Maar juist voor onze regeering, die zich teg?,n het geoorloofde daarvan sterk verzette, zij 't oolc vergeefs! is het een volkomen correcte houding, dat zij nu ook niet iets dergelijks wil doen tegenover Duitsch land. v - i Het vertrouwen la het doorzicht on-i zer i-egeering is door 't nieuwe Witboek versterkt. DE PLECHTIGE AFKONDIGING. In één opzicht is er een groot verschil met de plechtige afkondiging der grond wetsherziening van 1887. De ..publicatie" die nu in het Staats blad is opgenomen en die voor de stad huizen zal worden voorgelezen, bevat niets dan een droge opsomming van wal er zal worden voorgelezen «.-oor de rterh- térlijke colleges (wal ,tusschen haakjes gezegd, niel minder dan zestien pagina's van de Staatscourant beslaat) Maar in 1887 had ook die .publicatie' een plechtig karakter. Daar stond nog een hcele beschouwing in over de wensche- Vijkheid der wijziging van eenige bepalin gen die voor de wetgeving en den gang der regeering beltemmerend waren; over de ijverige medewerking der Staten-Gene- raai bij die herziening; over het toe voegen dier nieuwe bepalingen aan de Grondwet enz. Van iets dergelijks is nu niets te vinden. Als 't nu locli plechtig moet zijn, had men 't evengoed volledig plechtig kun nen maken. BIIIS1UII. NEDERLAND EN DE OORLOG. Verlichting van rij- en voer tuigen. In verband met de schaarschte aan erlicbtingsmateriaal heeft de Minister van Waterstaat voor het publiek zeer belang rijke maatregelten genomen betreffende de verlichting van rij- en voertuigen. Ten eerste is door hem bepaald, dat de lijd, gedurende welken de motorrijtui gen en rijwielen van lichtgevende lan taarns zullen Dooeten zijn voorzien, zal l'oopen niet zooals thans, van een half uur na zonsondergang tot een half uur vóór zonsopgang, maaj- van één uur na zonsondergang tot één uur vóór zons opgang. Ten tweede is afwijking toegestaan van hel Motor- en Rijwielreglement in dien zin, dat rijwielen en rij- of voertuigen, geen motorrijtuig of rijwiel1 zijnde, niet behoeven voorzien te zijn van een licht gevende lantaarn; bij lichte maan, dat is gedurende hel tijdperk van 1 uur na opkomst tot 1 uur vóór ondergang der maan, als deze zich in een schijngestalte bevindt tusschen eerste kwartier en laatste (kwartier; in die gemeenten of gedeelten van gemeenten, dan wel op die wegen, waar voor dit door de besturen dier gemeen ten is bepaald; Ten derde is bepaald, dat motorrijtui gen niet voorzien behoeven te zijn van tWeq, aan weerszijden van het rijtuig aangebrachte lantaarns, maar van één aan de linkerzijde van het rijtuig aangebrachte lantaarn. Wanneer ingevolge de bovensLaande be palingen zonder licht wordt gereden, zijn; de bestuurders van motorrijtuigen en rijwielen en van-andere rij- of voertui gen, verplicht zooveel mogelijk de rech terzijde en' slechts voor het uitwijken bij liet inhalen van motorrijtuigen, rijwie len, rndere rij- of voertuigen, rij- of trekdieren en ander vee, de linkerzijde van den weg te houden; b. de bestuurders van rij- en voertui gen, trecn motorrijtuigen of rijwielen zijn de, verplicht zorg te dragen, dat hunne rij- cl trekdieren voorzien zijn van geluid gevende bellen. Alie bovengenoemde bepalingen gelden tot nadere aankondiging. Automobiel verkeer. De opperbevelhebber van land- en zee macht heeft de volgende order uitgege ven; De minister van landbouw heeft het voornemen, in verband met de benzine- schaarschte, het automobielverkeer eerst daags slop te zetten, Daar het te voorzien is, <lat het rijverbod tot veel1 ontevreden heid zal aanleiding geven, en dat elke dispensatie, krachtens welke gereden mag worden, critisch zal worden beoordeeld, beveel ik, dat er ten strengste op moet worden gelet, dat militaire personen- en vrachtauto's zijn voorzien van een trans parant met de kleuren rood wit en blauw, en die van de leden van het V M. A. K, bovendien nog van een driehoekigen blau wen wimpel', onder opmerking, dat deze kenteekenen alleen gevoerd mogen wor den door de auto's, die in militairen dienst rijden. Voor zooveel noodig, vestig ik er de aandacht op dal militaire auto's slechts in dienstgevallen, en dat nog wanneer geen andere vervoergeiegenheid bestaat mogen worden gebruikt, en dat officie ren van het V. M. A. K. uitsluitend in dienst mogen gebruik maken van de door hen ter beschikking van het leger bestuur gestelde auto's V er waardel ij k verlof tot terug- kee r. Door den commandant der stelling van de Monden der Maas en der Schelde is aan de volgende personen, die indertijd werden uilgewezen, voorwaardelijk ver gunning verleend terug te keeren Vrouw Fl. NJ. Hooft, J. P. Calie, vrouw H. M. Gocus, allen te Ede, R. Hoogerwerff, C. L. Cauwel's, L. Debree, allen te Aar- denburg. J. Petrie, "Wijk bij Duurstede, A. van Diuteren, Rotterdam en O. J. Witlnmn, Dordrecht. Tekort aan meel in Amsterdam Tq Amsterdam doen zich in het bak kersbedrijf moeilijkheden voor; er is nml. tekort aan meel, een gevolg van het feil, dat de ranlsoeneeringsmaatrege. tten niet zijn opgevolgd. De Amsterdam- sche bakkers nml. hebben verzuimd, steeds aan hun klanten broodbons te vragen voor het door hen afgeleverde brood. Een logisch gevolg hiervan is gebrek aan meel. Als andere oorzaak van dil gebrek wordt o. a. genoemd het ge bruik van een onevenredig grootte hoe veelheid meel voor het bakken van be schuit, dat lot voor korten tijd niet op broodbons werd verkocht indien het ver pakt werd geleverd. Voorts klaagt men in Amsterdam nog over het te hooge „om- rckencijfer", d. w. z. het aantal K.G brood, dat uil een bepaalde hoeveelheid meel moet worden gebakken, welke klacht ech ter onredelijk is, wanneer men in aan merking neemt, dat zich in andere steden bij dezelfde marge geen moeilijkheden hebben voorgedaan. Er zal nu in Amsterdam een scherpere conlrolte worden ingesteld, waardoor een ontslaan tekort aanstonds zal kunnen wor den geconstateerd. Uit Stefi m PraTneie. Uit Middelbar Wij vestigen de aandacht op de onder de rubriek „Nederland en d|e Oor log" opgenomen nieuwe bepalingen be treffende de verlichting van rij- en voer tuigen. Wij verwijzen naar een bekendma king elders in dit blad, waarin de burge meester meedeelt, dat te beginnen yiet heden wijk H voor inkwartiering gedu rende een maand in aanmerking komt. Mr. F. B. Evers is bij Kon. besluit herbenoemd tot secretaris van den voog dijraad alhier. Wij hebben hedenmorgen een kijkje genomen in het St. Vincentiushuis, waar de eerste spijsjuitdceling van de Centrale Voedingscommissje plaats had. Verstrekt werd een smakelijk uitziende stamppot en de porties waren zeker niet klein te noemen. Van nu af zal jederen dag eten wor den verstrekt, behalve Zondags. Op Maan dag', Woensdag en Vrijdag wordt in het St, Vincentiushuis stamppot verstrekt, waarbij des Woensdags een kwart ons vleesch per portie wordt gevoegd, ter wijl Dinsdags Donderdags en Zaterdags in de soepkokerij soep wordt uitgedeeld. Aan hen, die eten krijgen, zijn kaar ten uitgereikt; velen krijgen iederendag, anderen alleen om den anderen dag. In de algemeen© vergadering van de Vereeniging tot .Werkverschaffing aan Zeeuwsclie Blinden, werd door den voor zitter, den heer L. A. van der Ilarst, hel - jaarverslag uitgebracht, waarin er op gewezen werd, dat de tiadeeligo gevolgen van den oorlog zich voor ons land afspiegelen in den gebrekkigen aan voer van grondstoffen uit naburige lan den, en daardoor is ook de vereeniging, niettegenstaande herhaald aandringen ha rerzijds, verstoken gebleven van den aan voer van cocosgarens, tengevolge waar van het noodzakelijk was, toevlucht te nemen tot het verwerken van grondstof fen, die bij normale verhoudingen nim mer waren gebezigd. Door bel bestuur werd een nieuwe wijze van verloting toegepast, welke bij uitvoering aan de verwachtingen bleek te beantwoorden. De geldmiddelen der vereeniging on dergingen een vermeerdering door een gift van f 165 uit het Snouck Hurgron- jefonds, waarvoor den milden gevers dank wordt gebracht. De rekening sloot in ontvang en uitgaaf met T 12825,38. Het aantal bhnden in de inrichting werkzaam onderging in den loop van hel jaar geen verandering. Aan twee aan vragen lot opname van een blinde kon ombepaalde redenen, na onderzoek, niet worden voldaan. Hel loon der gehuwde "blinden, werd met f 1, dat der ongehuwden met f 0.50 per week verhoogd. De gratificatiën wer den op de gebruikelijke wijze uitgekeerd. De biezen matten, die uit noodmaat regel gemaakt werden, voldoen in het gebruik goed. Het winkeldebiet vertoont cenigen ach teruitgang, een gtevohj van de hoogere prijzen der grondstoffen en het dienten gevolge duurder worden der afgewerkte artikelen. Het aantal verkochte loten bleef sta- lionnair, vermeerdering daarvan Icon niet orden bereikt, daar het maximum van 25000 niet mocht worden overschreden, en de pogingen om verhoogimf daarvan te verkrijgen, schipbreuk leden. We hebben onlangs reeds met een enkel woord gewag gemaakt van de Don derdag 13 en Vrijdag 11 Dcc. alhier, door bemiddeling van ,,Uit het 'Volk- Voor het Volk" te gteven aoirée ten bate van ,,De Zeeuwsche Dorcas". In teen advertentie in dit numirfer vindt men er nadere bijzonderheden "over. Het programma, dat daarin tevens ver meld wordt, bevat namen die ongetwij feld een aantrekkingskracht zullen uitoe fenen. In de Lange Delft is hedenmorgen een militaire fourage-wagen, die voor de bakkerij van den heer Blok moest zijn, te ver doorgereden, waardoor de luifel voor den winkel van den heer Frank werd geraakt, en een viertal ruiten daarin barstten. Hedenmorgen hebben wij een kijkje genomen op de boVenzaal van a© socië teit „de Vergenoeging", welke door den pachter, den heer Dorré, is veranderd in een veel gezelliger verblijf dan voor heen. De muren zijn beschilderd en ieder der muurvakken is een schilder stuk opgehangen, voorstellende kijkjes in een groolen patriciërs-tuin uit de 18de eeuw. Hel ameublement is geheel vernieuwd en op den vloer zijn loopets gelcgd. De bedoeling van den heer Dorré is de zaal gewoon te blijven verhuren voor verkoopiugen, vergaderingen enz., maar in tijdep, dat de zaal niet verhuurd is, daar gezelschappen, strijkjes, enz. Ie doen optreden. Hedenavond treedt een Itali- aansch Muziekensemble op ten ,dil 'al ook de volgende avonden het 'geval zijn. De eerste avonden voor genoodigden, de andere voor ieder, die komen wil. üit Vliaaiagca. Te Vlissingen is, gisterenavond tijdens den ,gtonn een "deel van liet trottoir voor het Badhotel weggeslagen, terwijl ook de steenCn trap, die van dat hotel naar het strand, voert, werd be schadigd. Uit wëubërem. Niet alleen te Middelburg, maar ook op de meeste plaatsen van Walcheran worden pogingen gedaan om te komen tot bet oprichten van een Christelijk His torische kies vereeniging. Op sjommige plaatsen zullen die pogingen denkelijk slagen. Te Vlissingen en te Souburg is reeds een Chr. Hist. Kitesvereeniging. Het doel is een zgn. RamCrlcrmgver eeniging te stichten, waartoe eerstdaags te Middelburg zal vergaderd worden. Te Souburg trad Zaterdagavond in het lokaal van den heer van der Lugt, voorde kieskring-federatie van den Vrijz.- Democratischen bond als spreker op de heer mr. P- J. Oud, lid der Tweede Kamer, met het onderwerp; „Partijkeus en de verkiezing in 1918 Nadat de heer Oud een duidielijke uiteenzetting had gegeven, waarom vol gens zijn mecning afzonderlijke actie der drie vrijzinnige partijen gewenscht en noodzakelijk is, en spr. tot aansluiting bij zijn partij had opgewekt, werd gele genheid gegeven voor debat. Eerst werd ecliler nog meegedeeld, dat een afdee- ling Souburg van den Bond is opgericht. Als debaters meldden zich aan de heeren Brouwer en Bossehaert, die bei den aansluiting bij de sociaal-democra ten aanbevalen en vervolgens de heer H. Groenewout, wi©n de heer T. II. Siemelink ook zijn tijd voor debat toekende, en die samenwerking der vrij zinnigen aanbeval. Toen de heer Oud geantwoord had en de voorzitter, de heer Snijders, de vergadering wilde sluiten, vroeg de heer Groenewout nogmaals het woord. De voorzitter meende met het oog op het ver gevorderd© uur en daar de heer Groenewout reeds drie kwartier het woord liad mogen voeren, dit niet meer te moeten verleenen. Hiertegen werd op heftige wijze ge protesteerd door een der bestuursleden van de Unie Liberale Iviesvereeniging, zoodat de vrij goed bezochte vergadering een rumoerig emcle had. In de Vrijdag gehouden raadsverga- ring le NV e s t k a p e 11 e werd een *chrij ven van Ged. Staten voorgelezen, w-ann werd meegedeeld, dat zij hun goedkeu ring moesten onthouden aan de veror dening, regelende de jaarweddien van het onderwijzend personeel. De raad oe- sloot evenwel zich te houden aan de regeling, vastgesteld op 2 October, In hun schrijven deelden Ged. Staten mee, dat zij zich konden vereenigen met deze regeling, wat de jaarwedde van het hoofd der school betrof: minimum sala ris f 1200. maximum I 1500, in pla_ts van f 1200— f 1700. Voor de onderwijzers werden de sala rissen gehandhaafd, genoemd in hun cir culaire. Besloten werd adhaesie te be tuigen aan het adres van Vreemdelin genverkeer aan de Prov, Staten, omtrent den afkoop van tollen, nl. het bedrag van den afkoop o ver 30 jaar in 'gelijke termijnen af te doen. Daarna werd door den raad de wensch uitgesproken, dat weldra een regeling zal worden getroffen voor het onderhoud van den weg Westkapelle Zoulelande—Biggekerke, en wel in dier voege, dat alleen dit gedeelte van den weg ton laste der gemeente komt, dat tot haar ressort behoort. Ui» Znid-Bevel»*ii. Zrterdagavond hield de kiesvereeni- ging „Vooruitgang" te Goes haar al'ge- meone vergadering. Daarin had stemming plaats voor een groslijst van candidalen voor de Tweede Kamer. De 7 aftredende bestuursleden, te We ten de heeren jhr. Von Schmidt auf Al- tensladt, D. A Constandse, NV .Kakebeeke, M. den Hollander, A. NV). A. Ross, M. Rooze cn G. Adriaansen, werden her kozen. - Zaterdagavond trad te Ierseke in. het lokaal Eben Haczer de heer Kruze, directeur der Districtsarbeidsbeurs tp Middelburg op, om een en ander mee te deelen over arbeidsbeurzen en de inter communale arbeidsbemiddeling. Hij had een aandachtig gehoor en ©en 'bevre digende ippkomst. - De douane-beambten te Hansweerl hebben op het sleepschip Christel een groote partij harde zeep ontdekt, be stemd voor verboden uitvoer naar Ant werpen. De knecht is gevankelijk naar Middelburg gebracht. Zaterdag werd in een vergadering van de oouwvereeniging Kruiningen- Hansweert besloten tot den bouw van 20 woningen volgens ontworpen bouwplan met eeuige wijzigingen goed gekeurd voor f 63.000 en voorschot van het Rijk te vragen voor dat bedrag, waar na tot den bouw zal worden overgegaan. Uit Noord-B o vela» d. - Ten overstaan van den notaris Mar- kusse te Kortgene zijn Zaterdag dx>r het gemeentebestuur van Colijns- plaat verkocht 50 boomen, waaronoer 42 kastanjeboomen, groeiende in de Ach- kerkbunrt aldaar, voor een gezamenlijk bedrag van f 660.50. Bit SihoDvt n-D n i r Im - Mr. H. Polvliet is herbenoemd tol secretaris van den voogdijraad te Z i te- rik ze e. - Voor de Vrijz. Democr. Kiesver, Schouwen en Duiveland te Zierikzee trad aldaar Vrijdagavond op de heer W. O. A. Koster, lid der Tweede Kamers die voor een klein, maar aandachtig ge hoor zijn aangekondigd onderwerp „Hel verschil tussiclien Vrijzinnig-Democraten en Liberalen" behandelde. Van de gelegenheid tot debat maakten achtereenvolgens gebruik de heeren ds. de Roiode,, L. Bouter, Verbeke en Per- reis. De eerste, behoorebde tot de linken zijde, zette uiteen, waarom hij niet ioï 4e Vrijz. Dem. kan toetreden; het algem. vrouwenkiesrecht is bij hem een bezwaar hij vreest daarbij te veel huiselijk on genoegen. NVat de spreker gezegld heeö van een Statenbond was zeer kort ge weest; hij jhlad wel met een uitgebreid programma mogen komen. De debate» waarschuwde den spreker, dat deze ver* wachtingen opgewekt heeft, door slecht» enkele punten van het programma aan te roeren. De drie anderten vterheeriijkten de S, D. A. P. Allen werden door den spreker beant woord. Over twaalven kon de voorzitten de vergadering sluilen. Bij de op Vrijdag te Burgh ge houden stemming voor een lid van den gemeenteraad (vacature H. J. Romeijn) verkregen de lieepen Johs. Bijkerk (Tib.) 21, J. Fokker (Lib.) 42 en J, Kloet (s. d. a. p.) 21 stemmen, zoodat herstemming plaats moet hebben tusschen alle enn- di daten. Aan het strand te NVestenschouwen is Zaterdag aangespoeld een in verren staat-van ontbinding verkeerend lijk vin een manspersoon. Ilct is in dc duinen' begraven. Uit Tholen. Men schrijft ons uit Poort vliet: Lezen en hooren we, dat .in andere gemeenten bijna iedere week van de BrandsloffencoTumissje kolen en turf te bekomen rijn, in Poortvliet is dat zoo niet het geval. Eén keer in de maand krijgen dc ingezetenen pl.m. 65 K G. kolen. Turf is er nog niet geweest (de oommissie adviseerde een poosje geleden, dal er geen turf noodig was.) Het gevolg daarvan is, dat er groot gebrek heerscht aan brandstoffen. Dit laat zich vooral met de laatste koude dagen gloed voelen. Vele huisgezinnen zaten al een heele week zonder kolen, hetgeen ontevrede nen maakte. Daarom zijn Vrijdagavond eenige honderden inenschen naar het gemeentehuis getogen' om de Brandstofl- fencommissie aan te sporen hen meer kol len te doen toekomen. Een poosje nam de menigte zelfs een dreigende '.wudmg aan, maar, nadat beloften waren gedaan, ging de menigte langzamerhand uiteen. Het gevolg van dit kolenrelletje is gjal- weesl, dat ieder, die erg gebrek aan brandstof had, den volgenden morgen gratis een zak brandhout bij den burge meester kon halen ten 's middag^ Icon ieder van hen 25 K.G. kolen bekomen. KERKNIEUm. Te Biervliet zijn tot diakenen bij de Ned. Herv. gemeente gekozen in

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1917 | | pagina 1