liUDDELBlRGSCHE COURANT
kte af
var-
wel-
reeds
m 278
Zaterdag 24 November 1917,
160* Jaarcaay
A bono, prjjs per kwartaal in Mid
delburg en by de agenten in Vlissingen
en Goes f 1.55; per past f 1.75.
Advertenties 20 cent per regel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels I 1.50.
Bovenstaande advertentieprijzen weeder
toet 20 <g toeslag verhoogd.
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen,
EERSTE BLAD.
KAMEROVERZICHT.
Zitting van Vrijdag.
De tegenstelling tusschen de partijen,
zooals' we die thans kennen in de rech
ter en linker, is- geen ideale, aldus zei
gister de heer Van Raai te als woord
voerder der Unie-Liberalen.
Hij erkende dat een andere groepec-
ring veel beter en rationeeler zofu zijn.
Niet een als aanbevolen in de rede
van den heer Dresselhuys of in de rede
van 4 den heer Troelslra. Neen een
Scheiding, loopende tusschen de be
staande partijen: aan den eenen kant
voorstanders van een vooruitstrevende,
met moed en Overtuiging zich op so
ciaal, staatsrechtelijke en economisch ge
bied bewegende politiek, en de behou
dende elemenlen van alle gading in één
groep anderzijds. Het begrip behoudend
komt tot zijn recht als men het als
tegenstelling beschouwt.
01' het daartoe zal komen, kan nie
mand zeggen. Maar gegeven de toestan
den, zooals die nu eenmaal zijn gewor
den met het oog op de samenstelling
der bevolking, kan men, meende de
lieer Van Raalle, zeggen, dat er in af-
zienbaren tijd niets van za'l ko:-
men. Het pas gevoerde debat kan niol
lot een andere conclusie leiden. Uil de
redevoeringen van rechtk. blijkt niet, dal
er leans is op eenige verandering. We
zijn nog aan het begin der verkiezin
gen; over eenige maanden zal men
zich weer zien afleekenen dc tegenstel
ling tusschen rechts en links.
Onze vrienden van heden, zoo ging
de spreker voort, die onze vrienden
niet imeer willen zijn, zijn blijkbaar over
Idie scheiding van linkerzijde cn rech
terzijde al heen; zij zien niet meer de
realiteit en nemen liever als basis hun
fantasie, Hun stemming onder het nieu
we kiesstelsel der evenredige vertegen
woordiging is, dat zij dé gelegenheid
willen gebruiken tot een krachtproef.
De volgelingen der Liberale Unie slaan
-daartegenover landers: ze verwachten
geen heil van afslooten maar wel van
aantrekken. Zij willen onder hun vaan
del allen vereenigen ,die gewonnen zijn
vöor een democratische staatsinstelling,
taaar niet het oog sluiten voor de rea
liteit. Ze zijn daarbij op den goeden
Weg, en in hun geest zal de oplos
sing zijn van de vraagstukken die voor
lons liggen.
Toen de heer Marchant na den
heer Van Raalle het woord kreeg, was
het voor de hand liggend dat hij op dit
punt antwoordde. Hij' ontkende niet dat
er verband is tusschen staatkunde cn
christelijke beginselen. Maar hij ontken
de wel, dat door overheersching der
bied een doelmatige scheidingslijn ge
trokken Wordt.
Ook de door den heer Dresselhuys
bepleite vrijzinnige concentratienoemde
hij po'itiek illusionisme. Gedurende de
laatste twintig jaar is het cijfer der vrij
zinnige zetels in de Kamer steeds achter
uitgegaan. Ook 1913 bracht wel geest
drift, maar geen vooruitgang.
En wat de heer Van Rarüte zeide over
den weuscli naar een andere scheidings
lijn maar met voorloopige handhaving
van de bestaande, noemde spr. het theo
rema der oneindige voorloopigheid. ITij
zou daarom zeggen- als men de partij-
groepeering voor het oogenblik wil hand
haven, doet men dat meer, omdat men
aie voor zichzelf voordeelig acht, dan
omdat men ze noodig oordeelt. Doch voor
de logica van de feiten zullen ze wiel
moeten hukken. Ze zijn echter optimist en
denken straks doen de ^socïaal-democra-
len wel mee. Dal evenwel de heer Dres
selhuys een concentratie begeert zon
der de sociaal-democraten lijkt spreker
niet in overeenstemming met het gevoel
voor realiteit, dat hij'in zijn rede aan den
dag logde. Men zon moeten concentree-
ren niet met zijn drieën, doch ook met
de sociaal-democraten. Hiervan is nim
mer sprake geweest, en de heer Dres
selhuys noemt hel onmogelijk.
Dat was één der onderwerpen van
het debat van gisteren,
Vcpr een groot deel waren de i>espre
kingen van gisteren echter ook gericht
■op dc hm'dige regeering, en. speciaal op
het gebrek aan éénheid in de rcteerings-
-leidinc.
De beer Visser van IJ zendoorn
Stelde dat gebrek in 't licht ten opzichte
•v,an do ouderdomswet, de levensmidde-
lenvoorzïening en liet financieel beheer.
Hel is in de eerste plaats het groots
vertrouwen in het buitenlandsch beleid
geweest dat sprekers partij ertoe ge
bracht heeft in veel te berusten. Maar
wil de regeering dien steun behouden,
dan moet ze niet verdeeld zijn doch een
éénheid vormen.
Ook de heer Van Raalle was van
oordeel dat het gebrek aan homogenir
leit, aan éénheid van willen en bedo©-
len, een der verschijnselen is, die doen
betwijfelen of de proef met dat extra
parlementair kabinet geslaagd is.
En de heer Marchant aelittg het
zelfs geheel overbodig dat in de stuk
ken werd meegedeeld dat er verschil
van meening is tusschen den Minis
ter van Waterstaat en de andere leden
der regeering inzake de ouderdoms
voorziening. Was die Minister het niet
met de meerderheid in hel Ivabinel
eens dan had hij moeten zwijgen, of
heen gaan.
En dan 'als derde hoofdpunt uit het
debat slippen we aan de invaliditeits-
en ouderdomsvoorziening.
De heer Snoeck Honkeimans
heeft nog eens verzekerd dat van hem
geen medewerking Le verwachten is voor
een compromis ,dat blijft vasthouden
aan een ouderdomsvoorziening door
staatsuitkeering, inplaats van die te vin
den .uit de loonen, Als zij die strijden
Vo;or gratis'-verzekering deze gedachte
laten varen, is een verzoening mogelijk.
Maar doet men dit niet, dan zal de
'strijd in 1918 hier zeker over loopen
Men heeft dikwijls' gevraagd over welk
jïunt in 1918 zal worden gestreden,
maar ongetwijfeld zoo zei deze spreker,
zal deze zaak een van de voornaamste
zaken zijn waarover zal worden gestre
den. Wenscht men een stelsel van
eigen voorzorg eigen verantwoordelijk
heid of wenscht men een stelsel van
staatszorg en staatsuitkeering.
De heer Van Raalte trok uit deze
verklaring de conclusie dat van een
compromis geen sprake is, tenzij de
linkerzijde de verplichte verzekering aan
vaardt. Maar 'dan zal ook aan de kiezers
duidelijk moeten worden gemaald, welke
krasse onverzoenlijke kwalificaties toen
idoor de heeren zijn gebruikt bij de
behandeling van het ouderdomspensioen:
dat het was armenzorg, bedeeling. En
toch is de voorstelling alsof ouder"
domspensioen iets minderwaardigers zon
zijn dan o.uderdomsver zekering, niet
waar. Het is evenmin juist te zeggen,
dal uit ethisch oogpunt de laajtste
hooger staat dan de eerste. Men stelt
het voor, alsof wij bij de ouderdoms-
verzekering met alle deugden, als zorg,
spaarzaamheid, enz. te doen zonden heb
ben Dat is niet waar, want het is geen
vrijwillige verzekering ,maar het is een
verplicht iets. Neen, veel hooger staat
hel ouderdomspensioen, zooals door den
Minister van Waterstaat is gerechtvaar
digd bij zijn uitnemende verdediging
van het wérk. Dit ouderdomspensioen
tslaal veel hooger: het is de erkenning
van den plicht ,dat moet worden ge
zorgd voor de ouden van dagen die
hun heele leven hard hebben gewerkt
en niet in him eigen onderhoud kunnen
voorzien.
De heer Snoeck Henkeipans:
Maar die niet gewerkt heeft krijgt het
evengoed.
De heer Van Raa,lte: Dat doet
aan het principe niets af.
De heer Schaper.- Er zijn er wel
meer, die wat krijgen en het niet heb"
ben verdiend.
De heer Snoeck Henkernans
Dat is iets ander.
De heer Van Raalte: Het gaat om
de normale gevallen. We hébben nu be
grepen waarin de tegenstelling bestaat.
Maar spreker zegt in volle oprechtheid
dat hij nu en steeds het niet goed kan
verdragen als de heeren de verplichte
verzekering op ondeugdelijke gronden
stellen tegenover het ouderdomspen
sioen. Als aldus de strijd wordt aan
vaard dan zal die ook hierover moeten
gaan, dat uit elkaar worden gehouden
het ouderdomspensioen en de sociale
Verzekering, en bij elkaar worden ge
houden de ziekteverzekering en de inva
liditeitsverzekering evenals in Engeland.
De Kamer is Lot Dinsdag uiteen. Dan
zet de heer Marchant zijn rede voort.
Binnenland.
BIJ DE ANTIREVOLUTIONAIREN.
In het tweede blad van dit nummer
vindt men een aanhaling uit de rede
waarmee dr. Kuyper de Deputaten-verga
dering opende. Toen dat blad reeds ter
perse lag ontvingen we het morgenblad
van de ,,N. R. Ctmei het verslag van
de rest der vergadering.
Daaruit blijkt, dat bij de besprekingen
over de voorgestelde, statutenwijziging do
heer I. F. Heemskerk uit Middelburg
namens de kiesvereeniging in Middel-'
burg en mede namens een groot aantal
kicsverecnigingen in Zeekind eenige prin-
cipieclc bezwaren ontwikkelde tegen d.
veel te groote macht en bevoegdheid,
die voortaan zou berusten bij de zgn.
commissie van gemachtigden. Spr. weusch-
te de aanwijzing van eandidaten op 'de
candidatenlijit over te laten aan de kie.-
vereenigi ng.
Dr. Kuyper antwoordde in beginsel
met deze gedachte accoord te gaan. Maar
practiscli is niet anders mogelijk dan
worde voorgesteld, omdat anders duizen
den stemmen zouden verloren gaan. Om
aan het bezwaar van de kiesvereeniging
Middelburg zooveel mogelijk" tegemoet te
komeu, verklaarde dr. Kuyper, dat liet
noodig zou zijn om voortdurend dat col
lege v°n gemachtigden in de uitoefening
van zijn macht zooveel mogelijk te be
lemmeren. In hoeverre <iat practisch mo
gelijk zal wezen, zal de tijd moeten
leeren; maar wil men niet groote ge
tallen van stemmen teloor doen gaan,
dan Is er eenvoudig geen andere keuze
mogelijk.
De lieer Heemskerk verklaarde ook
wel overtuigd te zijn, dat de partij prac
tisch genoodzaakt zou zijn in het voorstel
te berusten. Spr. zou dan oiou over de
voorgestelde wijziging der statuten geen
stemming vragen.
Vervolgens werden de voorgestelde wij
zigingen in de statuten zonder hoofdelijke
stemming aangenomen en daarna ook
de voorstellen van de provinciale reor
ganisatie.
EEN VERORDENING TEGEN' IIET MIS
BRUIK VAN DEN NAAM GODS
B. en W. van Zwijndrecht hebben
den gemeenteraad ecu ontwerp van een
verordening tegen het misbruiken van
den naam Gods aangeboden, waarvan
we enkele artikelen hier laten volgen:
Ark 1. Aan allen die hun benoeming
aan den raad danken en hetzij in vas
ten, heizij in tijdelijken dienst der ge
meente werkzaam zijn, of wel voor de
gemeente arbeid verrichten ter uitvoe
ring van een raadsbesluit, dan wel in
richtingen van onderwijs del" gemeente
of door haai* gesubsidieerd, bezoeken,
is het verboden om den naam Gods
op eenigerlei wijze te onteeren of te
misbruiken.
Art. 2. Het is verboden tijdens het
verblijf in een openhaar gebouw der
gebouw der gemeente «en naam Gods
te onteeren of te misbruiken.
ïn de openbare genieenlege bouwen
zal van deze verbodsbepaling een duide
lijk zichtbare aanwijzing geschieden.
Art. 3. Gelijk verbod als sub art.
1 vermeld ,zal verbonden worden, als
voorwaarde voor het verkrijgen van sub
sidie door inrichtingen of instellingen,
voor zoover betreft hen, die in dienst
dier instellingen of inrichtingen werk
zaam zijn. f
Art. 4, In de schoolbibliotheken zulen
niet Worden gedoogd boeken, -waarin
de Naam Gods wordt onteerd of mis
bruikt.
Een strafbepaling hebben we in de
verordening niet gevonden; de naleving
ervan wordt opgedragen aan do chefs
der verschillende diensten en het on
derwijzend personeel.
Worden de overtredende ambtenaren
ontslagen
Of worden de gemeentelijke subsidies
van instellingen ingetrokken als een be
ambte daarvan op een vloek wordt b'é-
trapt? En wie toaakt dat dan uit?
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De s ui kei4 oogst.
Gelijk men weet namen verleden jaar
de fabrikanten op zich, te zorgen dat
tegen normalen prijs in voldoende hoe
veelheid suiker voor biimenlandsch ver
bruik zou worden beschikbaar gesteld,
Daar. zij. tegen dien prijs leverende, ver
lies leden, werd hun toegestaan dit na-
deelig saldo, te dekken door het over
schot met winst, voor den export te be
stemmen.
Thans echter zijn er tusschen de re
geering en de suikerfabrikanten bespre
kingen gevoerd over den nieuwen oogst.
Naar de „Tel." verneemt, is als gevolg
van <leze onderhandelingen eerlang het
besluit te verwachten, dat door dc rc-
gecring de gelieele oogst zal worden,
overgenomen en tegen normalen prijs
vooi' de binnenlandsclie 'consumptie be
schikbaar zal worden gesteld. Een even
tueel overschot zou door de regeering
kunnen worden uitgevoerd:
het verschil tusschen kostprijs en con
sumptieprijs komt bij dezen maatregel
geheel voor rekening van de regeering.
De fabrikanten zullen dus van den nieu
wen oogst niets kunnen exporteeren.
0
Reizen naar Scandinavië,
liet reizen naar Scandinavië zonder
dringende noodzakelijkheid, wordt ten
stelligste ontraden wegens de moeilijk
heden welke men er aan het internatio
naal verkeer in den weg legt.
Bit Stud «n Provleeie.
Nu het weer gaat waaien, en er dus
alle kans is op het aanspoelen van mij
nen, willen wc reeds bij voorbaat waar
schuwen dat men niet te spoedig kritiek
moet uitoefenen, wanneer het eenige da
gen duurt vóór er marine-personeel komt
om de aangespoelde monsters te demon-
t eer en of onschadelijk te maken.
Dat gevaarlijke werk vergt ervaren des
kundige personen, en die kunnen niet
overal to gelijk zijn. En toch spoelen
bij zoo'n storm in ééns op alle deelen
van Zeeland tegelijk tien- en tientallen
mijnen aan, vaak in afgelegen, moeilijk le
bereiken hoeken. Het voor het demon-
tecren der mijnen aangewezen marine
personeel heeft in October, tojen er eenige
honderden mijnen aanspoelden in Zee-
lana. een enorme werkkracht ontwikkeld
en soms bij lamplicht de mijnen opge
zocht cn onschadelijk gemaakt. Maar het
is onvermijdelijk, dat er wel eens ergens
een mijn een of twee dagen blijft lig
gen, vóór zij onder handen kan worden
genomen.
De aandacht van belanghebbenden
wordt er nogmaals op gevestigd, dat de-
aanslagen in de Personeele- en Grond
belasting, dienstjaar 1917, tcr vermijding
van vervolgingikosten voor het einde van
deze maand moeten zijn afbetaald.
Uit Middelburg.
-- Wij vestigen de aandacht op de be
kendmaking van den Burgemeester in dit
nummer betreffende de uitbetaling voor
de inkwartiering in October.
Gisterenavond hield de afd. Middel
burg van den Algeni. Ned. Bond van
Handels- en Kantoorbedienden in „De
Vooruit" alhier een huisli. vergade
ring met introductie, waar door den voor
zitter van dien Bond, den heer H. Schut
jes van Amsterdam, werd gesproken over
hun acüe voor 20 pCt. extra salaris-
verhooging.
Aan de hand van verschillende cijfers,
ontleend aqn officiëele statistieken, toon
de spreker aan de enorme stijging van
schier alle levensbehoeften en de daar
mede op geen stukken na gelijken tred
gehouden hebbende loonsverhoogmg
Vandaar de eisch van 20 jjCt. loonsver-
hoouing, wat spr. een zeer bescheiden
eisch noemde, omdat, wilden de leden
hun loonen in verhouding brengen met
de prij"stijging, die niet 20, maar 50 pCt.
zouden moeten vragen. Ze moeten echter
niet alleen rekening houden met het
recht, maai* ook met de macht. En
waar tot nu toe een groot deel der han
dels- en kantoorbedienden door onge
organiseerd te blijven, nalieten di© macht
te versterken, moeten ze zich voorloopig
tevreden stellen met een eisch van 20 pCt.
Na afloop der vergadering, dié maar
matig bezocht was, meldden fich acht
personen aan voor het lidmaatschap.
- Toen gisterenavond een militair van
Serooslcci-ke aan het postkantoor alhier
eenige postzegels had gekocht, kwam hij
tot de ontdekking, dat zijn rijwiel, dat
hij voor het kantoor even onbeheerd
had moeten lalen staan, gestolen was,
- Aan mevr. de wed. P. Keg—Erme-
rins alhier is bij Kon. besluit een
pensioen toegekend 'van f 735.
Door een inspecteur van politie
alhier werd vorige week Dij een schip
per in oeslig genomen een kist, geadres
seerd aan een persoon uit Aardenburg,
waarvan do inhoud als koek was aan
gegeven.
Na opening der kist bleek deze ech
ter te bevatten 624 stukken harde zeep
en 776 stukken kygatta chocolade.
In verband met deze inbeslagname is
reeds tegen enkele personen proces
verbaal opgemaakt wegens verboden ne
der! age, verboden vervoer en valschs
aangifte, terwijl het onderzoek naar den
afzender wordt voortgezet.
Gisteren werd door de rijkspolitie
uit Vore en Middelburg bij öen firma
hier ter stede in beslag genomen
een partij van 300 flesschen van een niet
juist bekend vocht. Dit was getapt uit
een vat, dat door een Veerschen visscher
was opgcvischl, die het echter niet bij1
den strandvonder bracht, doch liet aan/
een inwoner van Veere verkocht, di©
het op zijn beurt weer aan de Middel-
burgsche firma verkocht. Dc inbeslag
name geschiedde op last van den rech
ter van instructie.
Uit V.lissingeu.
- De politie te VI is sin gen hield
twe© RoUcrdamsche kooplieden aan, die
bij een winkelierster 26 K.G. blcekpoeder
hadden verkocht voor f41.60, bij welke
partij 20 K.G. fijn krijt werd gevonden,
dat slechts 9 cent per K.G. waard is. De
koopli. den beleenden te Rotterdam een
pakhuis te hebben, waar zij blcekpoeder
met krijt vermengen:.
Door een torpedoboot is te Viis-
singen het lijk aangebracht van een
Duitsch militair, dat op zee drijvend©
werd gevonden en dat te Vlissingen ter
aard© zal worden besteld.
Door de vereeniging van bewoners
van het Eiland te Vlissingen is een
adres aan den gemeenteraad gezonden,
dat een zeer groot aantal handteekenin-
gen draagt, met verzoek om het isole
ment van het Eiland zooveel mogelijk te
verzachten door liet daarheen te leiden,
dat langs het verbreed Kanaal ecu Weg,
al than voor voetgangers, blijve bestaan
ler .er bi,a ding van het Eiland met do
Joost de Moorstraat.
Uil Walcheren.
De anti-rev. kiesvereeniging te»
Souburg heeft in haar vergadering}
van Donderdagavond een motie aange
nomen van den volgenden inhoud
„De anti-rev. kiesvereeniging, in aan
merking nemende de wijze, waarop de
heer A. Bouwer door de chr.-historische/
partij 'ij candidaat gesteld tegen onzen
anti-rev. candidaat, zonder zelfs met het
bestuur der kiesvereeniging le raadple
gen, adviseert, zich bij de herstemming
te onthouden.
Te St. Laurens was ingebroken
en een bedrag van f 100 ontvreemd; als
verdacht van deze inbraak heeft de po
litie le Vlissingen een Nederlandsch de
serteur aangehouden, die nog een biljet
van 100 bij zich had, dat door deW
bestolene aan een bijzonder kenmerk
werd herkend.
o
Bit Z u i d-B e v e I a n d.
De St.crt. no. 275 bevat de statuten
der Timmerliedenvereeniging „Eensge
zindheid' afdeeling van den Alg. Ned.
Timmerliedenbond, gevestigd te Goes.
Het doel der afdeeling is de verbete-
•ring van den maatschappelijken en den
[redelijken toestand van de liramer-
gezellep.
Gisteren werd te Krui urn gen
na een lezing van den heer Wl. O. At
Koster een afdeeling van den Vrijzinnig-
Democralischen Bond opgericht. De heer
Kosler besprak eerst ons nieuwe kies
stelsel en stelde vervolgens de positie
der Vrijzinnig-Democraten ten opzichte
der andere partijen, in het bijzonder de
liberalen en sociaal-democraten, vast. Van
dc gelegenheid tot debat werd gebruik
gemaakt door den heer ten Apel, die zich
op' socialistisch standpunt stelde, doch
blijf gaf al heel weinig op de hoogt© te
zijn. Een tweetal andere aanwezigen stel
de vragen, die door den heer Koster
naar genoegen beantwoord werden.
Als lid der afdeeling gaven zich staande
de vergadering 18 personen op, die na
alloop der vergadering bijeen bleven om
een voorloopig bestuur te kiezen en an
dere. voorloopige werkzaamheden te ver
vullen.
0
Bit Noor d-B eveland. i
In de Vrijdag gehouden vergade
ring van de vereeniging „Het Groene
Kruis" le Golijnplaat bleek uit het
jaarverslag, dat het aantal leden thans
319 bedraagtdat er in het afgeloopen
jaar 112 aanvragen om verplegings-
materiaal zijn behandeld benevens en
kele buiten de gemeente.
Het goed slot der rekening was
f 122.86; het restant van 't vorig jaar
was f 326.29s.
Door zuster Bruin uit Vlissingen werd
een lezing gehouden over wijkverpleging
en tuberculose-bestrijding waarvoor zij
den dank der vergadering in oogstte.
Haai* grootste voldoening zal wel ge
weest zijn bij de daarop gevolgde rond
vraag te hebben kunnen constateeren,
den crnsligen wil bij het bestuur en 'de
leden om tot het aanstellen van een
wijkverpleegster-ziekenbezoekster le ko
men. Besloten werd door persoonlijk
bezoek de leden op te wekken doop
vrijwillige jaarlijksche bijdragen zoover
te kunnen komen, om daarna een ge
combineerde vergadering le houden van
ertegenwoordigers der verschillende vcr-
eenigingen in de gemeenten, die ook
jaarlijks een zekere som voor «lat doel
zonden kunnen beschikbaar stellen.
0
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen O. D.
- Dc minister van Waterstaat heeft
H. van Rooijen te Middelburg benoemd'
tot buitengewoon opzichter bij de werken
ran liet Kanaal van Terneuzen.
KERKNIEUWS.
Ned. Her v. K e r k.
Beroepen te Gameren: N. Warmolts te
Nedor-Langbrock; te- Knollendam, "Mar-
ken-Binnen en Kromnienïedijk: J. L,
Br inker ink te Graft.
Bedankt voor Zevenhuizen (Z.-H.): G.
Alers te Goutlriaan; voor Kropswoldo
(toez.,>. II. Bax IIz. te Lutkewierum.
G e r e f. Kerken.
Beroepen te HeemstedeH. Brouwer te
Schcsondijke.
