MIDDELBIRGSCHE COURANT.
277
Vrijdag 23 November 1917.
i«o« Jaargang
Ab«DB. prijs per kwartaal in Mid
delburg ou by de agenten in Vlissingen
en Gees I 1.55; per post f 1.75.
Advertenties 20 cent, per regel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van t—7 regels f 1.60.
Bovenstaande adrertentieprijnen warder
met 20toeslag verhoogd.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
KAMEROVERZICHT.
Twèede Kamer.
Zitting van Donderdag.
De machine loopt weer. Er zijnnu
sprekers genoeg. Maar de heer Van der
Voort van Zijp had een misschien
ongewilde ironie in zijn woorden,
toen hij zei dat de algemoene beschou
wingen allicht nimmer een zóó algemeen
karakter hebben gedragen als thans
het geval Is. En het is ook verklaar
baar, juist omdat er geen regeerings-
programma is in dit politieklooze, neu
trale zittingsjaar.
Gister waren het speciaal leden van
rechts die het woord voerden- dei heer
Nolens voor de katholieken, de heer
iBrurameliamp en de heer v. d.
Voort van Z ij p als antiHrevolution-
nairen en de heer De Visser als chr.
historische.
Behalve de heer Bruinmtelkamp die
alleen de kwestie van de dienstweige
raars besprak, hebben al die sprekers
het gehad over de politiek die de toe
komstige partijverhouding zal beheer-
schen. En alle drie hebben wat
ook wel te verwachten was het recht
van beslaan van het samengaan rechts
verdedigd. Van de antithese- vrijheid en
staatssocialisme, door den heer Dreslsel-
huijs gesteld, moeten zij evenmin iels'
hebben als van de door den heer Troel,-
stra in de Kamer, en door den heer
Marchant te Utrecht voorspelde demo
cratische concentratie.
De heer Nolens voorspelde dat
ieder die zich de illusie zou maken, dat
de eenheid der partijteil aan de rechter
zijde aan liet verminderen zou 2ijn,
zich zou vergissen en teleurgesteld zal uil-
komen.
Waarom? Omdat zij den grondslag
hunner levensbeschouwing gemeen heb
ben. Zeker, de heer Nolens erkende
dat er pogingen worden aangewend om
de moderne arbeidersbeweging ledoen
aangroeien door de "arbeiders uit de
kerkelijke partijen. Sporadisch moge dit
gelukken, maar als regel gelukt dit vol
gens den heer Nolens niet.
De welvaart-politiek door den Eco-
nWmischen Bond en door den lieer
Dresselhuijs naar voren gebracht, is zóó
eenzijdig materialistisch diat zij al'sj richt
snoer voor het staatsbestuur door de
rechterzijde niet zou kunnen worden
aanvaard. De sociale politiek zal de
aandacht blijven vragen, en voorloopig
-zqllen op den voorgrond blijven staan
de bemoeiingen met den arbeidersstand.
Een van de meest voor de hand lig
gende middelen is de bevordering van
de werking van het collectief arbeids
contract.
De heer v. d. Voort van Z ij' p en
ook de heer De Visser waren van
méening dat het nog niet mogelijk is de
politiek na den oorlog te bepalen.
Er is thans geen antwoord te geven
op de vraag of 'de Staat verder zal
moeten gaan bij het ingrijpen in parti
culiere ondernemingen, en waar de
grens zal zijn, zoo zei eerstgenoemde.
Niemand weet wat in 1918 het geval
kan zijn, en voor ^velke groote proble
men men komt te <?laan. En als men
van links tot de anli-rev. zegt UW bew
ginselen hebben uitgediend, dan zegt
spreker ge kimt gerust zijn; deze be-
ginselen zullen ook iu de toekomst onze
richting aangeven.
De heer De Visser bestreed dat
de door den heer Dresselhuijs aange
geven splitsingslijn ons voor de prac-
tische politiek de geWenscble gedrags
lijn geeft. Het vraagstuk van hel staats
socialisme is in een geheel andere faze
gekomen dan hel liad in de tijden van
hel kathedersocialisme. Zelfs* 'de socialis
ten staan er anders tegenover.
Do uitspraak van de vergadering van
den Vrijz Dem. Bond, - dat de ont
wikkeling en aanmoediging' der indivi-
ducele krachten een der eerste grond
beginselen moet zijn van onze politiek
begrootte de heer De Visser met
hartelijke ingenomenheid. Maar hij vroeg
toch of men te dien opzichte inden
laatslen tijd niet tot andere begrippen
gekomen is. We staan thans veel meer
voor deze principieele moeilijkheid met
betrekking tot de i ndividueele ontwikke
ling waar ligt de grenslijn tusschen de
eerbiediging van de persoonlijke gewe
tens vrij beid en een tohoioriijlco staajlsp
orde'
Zooals men ziet, heeft men ook
rechts nog niet helder voor zich hoe
de strijd in de toekomst zal zijn. Had
trouwens ook de rede van den heer
Dresselhuijs niet meer een veronder
stellend en aanbevelend dan een vast
overtuigend karakter? En betastte ook
dc heer Troelstra niet zoekend de ver
schillende problemen? In zoover had de
heer De Visser zeker gelijk toen hij
zei dat de moeilijkheid van den econo-
nomischen- en politieken toestand van
ions land zich weerspiegelt in het debat
van de laatste dagen.
Over de kwestie van de dienstweige
raars zij gemeld dat de heer Britm-
melkamp in een uitvoerige rede be
toogde dat dc dienstweigeraars zich ten
onrechte op den Bijbel beroepen; dat
een verdedigingsoorlog1 niet alleen ge
oorloofd maar plicht is, maar dat de
gevallen van hen die dienstweigeren uit
gewetensovertuiging verkeerd zijn be
recht toen men hen als misdadigers be
handelde.
Voor hel nu door de regeering ont
worpen denkbeeld was de spreker
dankbaar, maar hij vroeg welke com
missie de oprechtheid van de gewetens-
bezwaren constateert, en' welke maatstaf
zij bij de beoordeeling zal aanleggen.
OPNIEUW BEGONNEN.
Een lijd lang is liet met 't vernielen,
van Nederlandsclio schepen tamelijk stil
geweest. Misschien omdat er zoo weinig
schepen van onjs uitvoeren. Maar nu is| het
weer danig aan den gang1- eenige vis-
schersifchuiten vernietigd waarbij ook
een scheepsjongen doodgeschoten werd,
als een tragisch voorbeeld van het dolle-
mansachtige van dit optreden der Duit-
schers tegen neutralen en voorts- tweo
stoomschepen naar den kelder gestuurd,
die steenkolen voor ons gingen halen in
Engeland.
We kunnen door den langen duur niet
telkens weer verontwaardigde woorden
zoeken. Maar als m«yi zich even indenkt
in de feiten het opzettelijk vernielen van
een schip van een neutraal, dat geen con
trabande vervoert, maar louter steenkolen
gaat halen voor eigen behoefte, dan be
gint het weer van binnen danig te krieu
welen.
Versperd gebied, zegt u? Och, dat is
wel een verklaring, maar daarom nog
geen verdediging'.
Het wordt nu weer uitgebreid. En de
ervaring van de nauwkeurigheid der duikf-
bootkommandanten in 't bepalen van de
plaats waai" Ze zijn, maakt voor onze kust
vaart het vrije kustgebied nóg nauwer.
De Duitschers zijn nu zoo vriendelijk
jom hun maatregel te verdedigen door een
verwijzing naar de booze dingen die En
geland tegen hen doet. We hebben, die
verwijzing niet noiodig. We ervaren zelf
de gevolgen daarvan maar al te sterk.
Maar daarom zijn we nog niet zoo murw
gekneed, dat we nu ook maar alles aan
vaarden wat de andere partij tegen ons
gelieft te doen. Wat de verdedigers van
de kleine naties aan den eenen kant, en
de kampioen van de vrije zee aan den
anderen kant doen, komt voor ons neer
op de bijkans algeheele afsluiting dier
zee van een klein volk, dat te klein is
om zich daartegen te verweren.
EEN REDEN VOOR
GRATIE.
Met algeheele instemming vestigen wc
de aandacht -op hetgeen het „Hand." nog
eens in 't licht stelt betreffende de ver
oordeeling van den redacteur Ackens
van de „Kerkredenaar". Deze had in zijn
blad overgenomen uit de Tribune - of
eigenlijk uit De Courant die het ook
weer overgenomen had een belcedi-
gendc ineedeeluig over Prins Hendrik,
iu verband met hel liqu-den van wilde
zwijnen op dc Veluwe. Ackens is daar
voor door de Maaslrichtschc rechtbank
veroordeeld lot drie maanden gevange
nisstraf. Hij ging in beroep bij hel Bos-'
sche bof, doch dal kwam tot dezelfde
uitspraak als de rechtbank, terwijl on
langs door den Hoogen Raad het daarop
gevolgde cassatieberoep verworpen werd
Maar nu is het bedenkelijke van het
geval dat niet alleen al de andere bladen
die het stukje oolc overnamen, o.a „de
Courant", geheel zonder rechtelijke ver
volging bleven, maar dat ook de schrijver
in de Tribune zelf niet veroordeeld Werd.
Wel is er een vervolging ingesteld te
gen het partijbestuur der S. D. P., die
de Tribune uitgeeft, maar er vo-lgde in
deze zaak vrijspraak, omdat het bestuur,
zooals hel in liet vonnis luidde, niet voor
dal uitgeven strafrechtelijk aansprakelijk
was, aangezien in den zin der strafwet
ieder slechts aansprakelijk is voor zijn
eigen daden en niet gebleken is, dat de
beklaagden lot dat uilgeven daadwerke
lijk hebben medegewterkf.
Van een pbging tot opsporing van den
waren schrijver is niets gebleken. In
ieder geval is hij niet veroordeeld. En
nu is 't zeker bedenkelijk, dat één van
de personen, die het stukje overnamen,
de gevangenis in moei, terwijl de oor
spronkelijke dader en alle andere over
nemers vrij gelaten worden.
De veroordeeling op zich zelf moge
volkomen gemotiveerd zijn, er is door
die bijkomende omstandigheid toch iets
in deze zaak, dat het rechtsgevoel niet
bevredigt, en het verleenen van gratie
zon billijken,
Binnenland.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De zes schepen van Falmouth.
Met belangstelling lezen we eindelijk
weer eens iets over do vergoeding van
on'-e zes schepen die door een Duilsche
onderzeeër bij Falmouth getorpedeerd
werden.
Zooals reeds geruimen tijd geleden
werd gemeld, heeft de Duilsche regeering
met de Nederlandsche regeering een over
eenkomst getroffen voor de vervanging
der getorpedeerde zes Nederlandsche
stoomschepen. Deze onderhandelingen
zijn echter, naar nu do Zeepost meldt,
voorloopig nog niet definitief afgesloten.
Voor dit doel zijn voorloopige -overeen
komsten getroffen met de Hamburg-Am-
rika Linie, de Deutsch-Australische Dampf
schiffahrtsgesellschaft, de Deutsche Le
ant© Linie-, de Deutsche Dampfschiffahrts
gcsellsehafl Hansa te Bremen en de Ro
land Linie te Bremen.
Deze reederijen zullen te zamen zes
stoomschepen in verkoop afstaan. Naar
uit 'Hamburg aan de Itöln. Ztg. wordt ge
meld, Letreft het hier zeer liooge, met
de legenwoo rdige tijdsomstandigheden
overeenkomende, prijzen.
Nederland en de Entente.
In het Engetsche Lagerhuis heeft King
gevraagd, of in het jongste geheime ver
drag, gesloten door de tsaristische regee
ring his3chen Rusland en Frankrijk, be
haalde vergoedingen na den oorlog aan
België zouden worden gedaan ten koste
van Nederland en of hij den argwaan bij
de onzijdigeu kan bedaren door met na
druk te verklaren, dat dit land daarvan
niet op de hoogte is en in geen geval
iets dergelijks zal gedoogen.
Lord Robert Cecil, onder-secretaris,
antwoordde voor zoover ik weet, is er
niet de minste grond voor het bericht,
dat er eenig verdrag is gesloten, en ik
houd het voor een verzinsel van den
vijand.
King vroeg, of, als er geen verdrag)
bestaat, het ministerie van buitenlandsehe
zaken iels weet van een schikking of
vergelijk in dien trant.
"hCecil antwoordde met nadruk: neen
mijnheer.
Gedwongen inlijving in de Mer.
Staten.
Zoo langzamerhand komen berichten
in, over gedwongen inlijving van Neder
landers iu het leger der Vereenigde Sta
ten van Noord-Amerika.
De Leeuw. Ct. verneemt, dat eenigö
Eriescbe jongens reeds sinds maanden in
het leger zijn opgenomen om te worden
geoefend. Hun was 70 dagen -gelaten om
naar Europa over te steken, doch er
was geen scheepsgelegenheid, of eigen
lijk Amerika weigerde nen ie laten gaan.
Zou- ingrijpen onzer regeering! hier niet
gewenscht zijn' zoo wordt oïis gevraagd,
Gewenscht? Ja, natuurlijk. Maai* we zijn
erg ongel,-oovig ten opzichte van een gun
stig resultaat.
0
Smokkelen.
Thans blijkt de grootte van den buit,
dien de ambtenaren te Millingen Zaterdag
hebben bemachtigd bij het aanhouden
van de sleepkaan Johanna.
Te Looith zijn uit het schip gepompt
G5 vaten raapolie, waaronder 4 vaten van
-180 L. Verder zijn uit de tank gehaald 25
kisten harde zeep, 20 kruikjes oude kla
re, 20 busjes melk, 40 bussen slaolie, 25
bussen met kaas, spek, suiker, aluin,
schoen\eters, gummihakken e. d.; boven
dien 50 groote blikken met nog onbe
kenden inhoud en 30 schuitjes lin.
Gisteren is het schip naar de Milling-
sche werf gesleept, om gaten te maken,
waaruit dc langs dc wanden gestuwde
kisten en het tin konden worden gehaald
De tv uk was zoo kunstig aangebracht,
dat, als men een lijn onder het schip
doortrok, men volstrekt niets ton merken.
De Johanna hoort thuis te Mühllieim
a. d Ruhr en is van Duitsch fabrikaat.
Uit SM ei ProYinsie.
Uit Middelburg.
Voor havenarbeiders, die stuwa
doorsarbeid. verrichten of wenschen te
verrichten zijn van af Maandag a.s. ten
bureel e van den Commissaris van Politie
alhier, tegen betaling van f 0.10 per
kaart des voormiddags van 10-12 uur
arbeidskaarten te bekomen geldig tot en
met 31 October 1918.
Op verzoek van den commissaris
van politie werd onder de gemeente
Koudekerke door den veldwachter
Plansoen aangehouden W. Th., die reeds
door dezen veldwachter was geverbaliseerd,
wegens diefstal van konijnen, en di© van
verschillende andere diefstallen werd
verdacht. Uit een onmiddellijk door de
gemeentepolitie alhier ingesteld uitge
breid onderzoek bleek spoedig, dal men
een goede vangst had gedaan. Bij ecu
huiszoeking werd zooveel gevonden, dat
twee karrevrachten naar liet politie
bureau moesten worden overgebracht.
In beslag werden o. m. genomen 5 visch-
fuiken, 7 wilgenfuiken, 1 mand en een
zak bruine boenen, 50 kolven zeamais.
52 stuks kliefhout, 1 mandje gouclreinet-
ten, een zak met divers© soorten peren
en appelen, een zak ajuin, 3 zakken
blauwe, 2 zakken bonte en een kist bon Ie
aardappelen, 1 zak mispels, een half mud
witte -stolcprincesseboonen, benevens 2
gekookte konijnen, zijnde het overschot
van 17 konijnen, die Th. vermoedelijk
op verschillende plaatsen Iieeft ont
vreemd. Een levend konijn, dat door'den
genoemden veldwachter, die ook nog een
paar gestolen klompen vond, in beslag
was genomen, bleek afkomstig te zijn van
een hier gepleegden diefstal.
Do man, die, gezien de vele contanten
bij hem gevonden, niet uit armoede be
hoefde tc stelen, bekende de -diefstal
len te hebben gepleegd uit vrees voor
gebrek bij een eventueel te verwachten
gebrek bij een evcntuetelen oorlog. Hij is
ter beschikking der justitie gesteld.
0
Uit Vlissingen.
De afdeeling Vlissingen van
den bond van handels- en kantoorbe
dienden, heeft gisteravond een vergade
ring gehouden tot bijwoning waarvan al
le kantoor- en winkelbedienden en win
keljuffrouwen waren uitgenoodigd.
Door den voorzitter van den Bond,
den heer Schutjes uit Amsterdam, werd
uiteengezet hoe dringend noodzakelijk
het is de loonen van de handels- en
kantoorbedienden in dezen duren lijd te
verlioogen en aangedrongen werd den
eisch te stellen dat deze verhooging
minstens 20 percent zal bedragen.
Hij hield ook een krachtig pleidooi
om zich aan te sluiten bij den Bond,
wat door verschillende der aanwezigen
werd gedaan.
Te Vlissingen werd gisteren een Vat
machineolie aangebracht, dat buiten was
opgevischt.
Op de reede van Vlissingen zijn giste
ren weder enkele drijvende mijnen ver
nietigd.
Uit Walcheren,
De arbeider K. O. wonende ie O
cn WSouburg en werkzaam zijnde
aan bel fort De Ruijter, had! gisteren
het ongeluk onder een kiplcar te vallen
Op twee plaatsen was zijn lichaam ern
stig gewond, terwijl ook zijn arm ge
broken was.
Natuurlijk werd liij dadelijk naar zijn
woning gevoerd om onder geneeskundige
behandeling gesteld te worden.
Donderdag is op het strand tusschen
Westkapelle en Zoutelande bij paal
30 een Engelsche mijn aangespoeld
In den voormiddag werd er van den
dijk een 5-lal vliegtuigen, vermoedelijk
Duitsche, waargenomen, die van <le
Vlaara sche kust zeewaarts invlogen.
Op het strand bij Dishoek zijn
twee Duitsche mijnen en ter hoogte van
het Pompstation te Big ge kerke één
mijn aangespoeld, waarvan de nationali
teit onbekend is.
Uit Z u i d-B e ve 1 a n d.
De vrijzinnige kiesvereenïging Al
gemeen Belang te lerseke, heeft Don
derdagarend tot candidaat voor den ge
meen leraad benoemd den heter .T. Hui-
bregtse, brieven- en telegrambesteller.
Gisteravond vergaderde de raad, der
gemeente Krabben<Iijk©. Afwezig wa-
•en de heeren Nieuwenhuijz© en Wesl-
slrate.
De nieuwe verordening, regelende de
aarwedden der onderwijzers aan dip O. L
school, die in een vorige vergadering
as aangenomen, was door Ged. Slaten
teruggezonden met verschillende op- en
aanmerkingen. Ze werd iu den geest van
Ged. Slaten gewijzigd en luidt nu als
volgt het minimum voor het hoofd der
school bedraagt f 1200 cn het maximum
f 1700; het minimum voor de onderwij
zers f 700 en het maximum f 1200, te
bereiken na 10 diens!jaren. Voor de
hoofdakte wordt bovendien f 200 gege
ven, terwijl de onderwijzers in het bezit
der hoofdakte na 12 en 14 jaar nog een
verhooging van. f 100 ontvangen, zoodat
de marge voor onderwijzers en onder
wijzers met hoofdakte f 400' bedraagt,
waar dc voorzitter zich principieel te
gen verklaarde, doch van liooger hand
werd gezegd, in dezen zin de jaarwcdi
den te regelen.
Waar in dc eerste verordening :ian alle
gehuwde onderwijzers en onderwijzeres
sen huishuur werd gegeven tot een be
drag van 50, daar is dit na de opmer
king van Ged. Staten hierover, gewijzigd
in dien zin, dat thans huishuur tot een
bedrag van 100 zal gegieven worden
aan alle gehuwde mannelijke onderwij
zers en aan onderwijzeressen, die ala
weduwe minderjarige kinderen hebben.
Met algemeeno stemmen werd deze rege-
liifg aangenomen, terwijl tevens werd
besloten, dat, voorzoover het Krabben-
dijke betreft, deze regeling ook zal gel
den voor het onderwijzend personeel aan
de gemeenschappelijke school to Oost-
dijk. In verband hiermede werd d(© hoof
delijke omslag met f 1000 verhoogd.
In verband met aangebrachte schade
aan dc haven en de kosten voor distribu
tie zal een geldleening aangegaan worden
van f 1000.
Hit Noor d-B e v e 1 a n d.
Aan de haven bij Glasjesnol (ge
meente Colijnsplaat) zijn weer 2mij
nen aangespoeld.
0
Uil Zeeuwseh-Vlaanderen O. D.
De centrale keuken te N euzen, die
j 1. Maandag voor het eerst warme spij
zen heeft geleverd, mag op aanvankelijk
succes togen Een der dagen steeg het
aantal gevraagde porties reeds tot 500.
De, afnemers roemen den goeden smaak
en de bereiding der spijzen
Te St. Jansteen werden een
paar brutale personen door de politie
betrapt, terwijl ze op klaarlichten dag
met kar en paard op een rapenveld waren
gereden van een der landbouwers aldaar,
en de kar aan het laden waren om de
gestolen rapen te vervoeren.
Uit Zeeuw iteh-VlaandorQn W. D.
De afdeeling van den Raad van Stat©
voor de geschillen van bestuur behan
delde Woensdag het beroep van dfen Raad
der gemeente S c li b o n d ij k e tegen het
besluit van Gedep. Stalen van Zeeland
van 31 Aug. 1917 waarbij met vernietiging
van de besluiten van den Gemeenteraad!
van Schoendijke van 21 Aug. te voren
J. d'IIont, J. M. Risseeuw en I Seen niet
zijn toegelaten als leden van dien Raad.
Ingeleverd werden Iwee opgaven van <*an-
didalen. een ten name van J. d'Hont
J. M. "Risseeuw en I. Seen en ren©
ten name van J. van Lare, J. d'IIont
en I. Seen. Laatstgenoemde opgave werd
door den burgemeester ter zijde gelegd-
als in strijd met art. 52 der Kieswet in
geleverd door een persoon di© haar niet
had onderleekend en de op die eerstge
noemde opgave voorkomende candidatcn,
zijnde hun getal gelijk met dat der te
vervullen plaatsen, werden gekozen ver
klaard. Volgens Gedep. Staten had de
in de tweede plaats vermelde opgave
niet ter zijde gelegd mogen worden, daar
zij hel vereischte aantal onderteekenin-
gen bevatte en had ecne stemming tus
schen do vier candidalen moeten ge
houden worden.
Rapporteur over deze zaak was do
Staatsraad mr. De Vries.
De Koninklijke beslissing volgt later.
KERKNIEUWS.
- Bij de stemming te Ka pelle voor
twee notabelen aftredende J. Bayens en
J. van Maris., waarvan de laatste niet
meer in aanmerking wensehte te komen,
werden uitgebracht op J. Bayens 103,
op J. A. Nijssen 65 en op K. van Wiille-
gen 68 stemmen, zoodat gekozen zijn
J Bayens en- K. van Willegen.
- Tn de Woensdag gehouden verga
dering van het kicscollège der Ned.
Hcrv Gem. te Colijnsplaat werd!
als ouderling herkozen de lieer L.
Pouvver en gekozen de heer S. Visser
in de plaats van S. van der Peijl. Ter
•ervulling van de vacature als diaken,
ontslaan door het bedanken als zoodanig
van den heer Ph. van «Ier Moer werd ge
kozen de heer M. Kievit Cz. en in een
beslaande vacature als diaken de heer
J Schipper.
Bij de Donderdag te Axel gehou
den verkiezing voor vier notabelen in -de
Ncd Hcrv-, Kerk zijn herkozen de hee
ren F. Dekker Fz., J. A. van Hoeve en C.
Smies Hz., terwijl in dc vacature, ont
staan door het vertrek uit de gemeente
van den heer F. Dekker Wz., een her
stemming moet plaats hebben tusschen
de heeren P. de Feijter Wz. en Jac. de
Kraker Cz.
Ned. Hen. Kerk.
Aangenomen naar Harderwijk G. v.
d. Sluis, cand. te Enkhuizen.
Gerof. Kerken.
Beroepen te Vlissingen (vacature-dS.
Poll dr. G Keizer Te Tiel.
Bedankt voor Stellendam- ds. G. W'.
Akkerhuis, te Sleeuwijk.
Geref Gemeentes,
Tweetal te Bruinisse. G. van Reeuen*
te Gouda en D. C. Overduin te Terneuzen.
