MIDDELBIJRGSCHE COURANT.
160s Jaargang?
- PE'l
Uit Stad u ProYineie.
Binnenland.
M 276.
Woensdag 21 November 1917
A bono, prfls per kwartaal in Mid
delburg en by de «genten in VUssingen
en Gees I 1.55; per post f 1.75.
Advertenties 20 cent per regel.
By abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels f 1.50.
Bovenstaande advertentieprijzen wETder
met 20 toeslag verhoogd.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag.
Hel was gistermiddag een oogenblik
mal ge-dcld. De Kamer bad dè groote
taart van het menu der najaarszilling
aangesneden, nl. de algemeeue beschou
wingen over de Staatsbcgrooting .ien de
beer Dresselhuys Jiad dan ook een
redevoering over de algemeene politiek
gehouden.
Toen hij klaar was, keek de voorzitter
op het lijstje van sprekers. Maar dit was,
blanco.
„"Wenscht nog iemand het woord
vroeg hij.
Geen antwoord! Alleen gelach Blijk
baar waren de andere lieer-endie nog
iets op het hart hadden, er niet op voor
bereid nu reeds dadelijk het woord le
voeren. Want dat er bezwaarden-van-
gemoed onder de Kamerleden waren,
was gebleken uit het afdeelingsversjag.
Erschoot aan tien voorzitter niets
anders over, dan het woord te geven
aan Minister Cort van der Linden,
die den heer Dresselhuys beantwoordde.
Nadat de Minister had uitgesproken
was men eigenlijk weer net zoo ver er
waren geen sprekers. Toen heeft de heer
Troelstra zich „opgeofferd voor het
prestige van de Kamer" zooals hij hst
uitdrukte. Hoewel niet voorbereid reeds
nu te spreken, heeft hij de rest van de
zitting vol gepraat En nu zal het debat
wel weer verder rollen.
Wat de heer Dresselhuys op den
voorgrond bracht betrof in 't bijzonder de
economische kwesties die na den oorlog
de aandacht zullen vergen. Hij betreurde
het, dat de regeeriug den lijd nog ritet
gekomen acht om haar standpunt reeds
s,af te bakenen" in dien te verwachten!
concurrentie-strijd.
En in dit zelfde verband besprak de
heer Dresselhuys ten eerste de noodza
kelijkheid om zoo spoedig mogelijk: na
den oorlog van het distributiestelsel te
rug te keeren omdat dit leidt tot bederf
van onze volksmentaliteit en tot nationale
verslapping; en ten tweede de verwaar-
Ippzing van de belangen van den midden
stander, den kleinen burger, den in
dustrieel en handelsman.
Wel komen die belangen voor op de
programma's van alle partijen, doch hg
de parlementaire behandeling Depaalde
men zich tot arbeidersmoties en arbei-
derswenschen en bleef er voor de an
dere groepen haast geen tijd over. Wel
ke groiole lijnen zijn er getrokken voor
land- en tuinbouw? Spreker denkt daar
bij natuurlijk niet aan wetjes, zooals op
de mollen en kikvorschen. Maar is er
'één agrarische lijn getrokken? Wat is er
!n al die jaren gedaan voor de scheep
vaart? We hebben alleen een schepen
wet, die over de honderd jaren oud- is
en die zelfs de stoomschepen niet kent.
.Wat is er gedaan mor ons handelsrecht,
burgerlijk recht, voor de burgen-echtelijke
verhoudingen? Waar is de regeling van
het credielwezen en de coöperatie? We
hebben alleen de pude wet, die jn het
geheel niet meer op den tegenwoordigen
toestand past.
Al die vraagstukken zijn verdronken
Onder hel dusgenaamde sociale vraag
stuk. Vandaar dat het parlement, dat
toch zeer hard werkt en elk jaar meer
/aflevert, de reputatie heeft gekregen, dat
hel niet werkt als mannen van zaken.
Het feit is niet te miskennen, dat het
aanzien van het parlement bij velen in
den lande gedaald.
Een van de voornaamste punten uit de
welvaarlspolitick der naaste toekomsjt
was naar de taeening van den spreker do
coöperatie over de geheete linie, het
vormen van groote samenvattende onder-'
nemingen, waaruit noch de kleine onder
nemers, noch de tussehenpersouen be
hoeven te verdwijnen. Daarin zag de
spreker een der middelen tot verzach
ting van den economisclien strijd.
Zo,o zijn er nieuwe lijden in zicht,
waarbij ons volk zich niet blind mag
staren op de kerkelijke anti-these, die
in bet niet Zinkt bij de oprijzenden groo
te economische vraagstukken.
Daarom betreurde de spreker het, dat
de jcgecrlng er niet log heeft meegewerkt
om de bevolking bij de verkiezingen to
plaatsen voor de eenvoudige keuze, om
den koers van het volgende bewind vast
te stellen. En het verwarrende van den
strijd wordt vergroot door den onderlin-
gén strijd der vrijzinnigen, een splitsing
die spr. betreurt, daar er naar zijn mea
ning nog altijd genoeg gemeenschappe
lijke punten overblijven voor een pro
gram.
We hebben nu 13 politieke partijen
met 13 politieke programma's. Mis»chien
komen er nog een stuk of 5 bij. Hoe
kan nu, als de uitslag der stembus be
kend is, op die heterogene partijen een
regeei ingsprogram worden gebouwd
Spreker ziet dit nog niet. Een bewind
van lineralen en sociaal-democraten gaat
niet. De rechtsche programma's acht
spreker niet voldoende voor de econo
mische vraagstukken, die naar voren ko
men. En de liberalen zullen gesplitst
zijn. Daarna zal zich dan toch concen
tratie opdringen, een concentratie,
waarvan vóór de verkiezingen veel meer
kracht zou kunnen uitgaan.
Minister Cort van der Linden
heeft slechts kort op deze rede geant
woord. Voor hem waren de verschijnse
len die zich na den vrede zullen voor
doen nog geen bepaald beeld. Ze zijn
hem nog een raadsel. Zal opnieuw na
den oorlog een politiek van evenwicht
van economische belangen de overhand
houden, of zul'en we een tijdperk van
volkomen vrije concurrentie tegemoet
gaan? We weten het niet Wel kunnen
we stekken steken voor de aan den slaat
opgedrongen organisatie van het econo
misch leven. Die lauden zullen het óterkst
staan welke de kapitalen ten dienste der
nijverheid weten te concentreeren, de
In-acht waarover hef voLk beschikt, we
len le leiden en te organiseeren. Onze
weg is dus aangewezen: handhaving van
hel particulier initiatief met krachtigen
steun en leiding van den Staat.
Een poging om te onderzoeken wat
na den ooriog moet gebeuren, is reeds
gedaan; er is op het oogenblik reeds een
koninklijk besluit genomen voor de eco
nomische politiek. Spoedig zal de samen
stelling worden meegedeeld.
De heer Troe-lstra lïeeft een aan
tal critische opmerkingen gemaakt over
hel beleid der regeering, hoewel hij
erkende dat critiek op deze extra-parle
mentaire regeering slechts weinig prac-
tisch be'ang heeft.
Hij waardeerde in de regeering de wij-
w.ia-op zij zich van haar taak ten op
zichte der Grondwetsherziening kweet.
Tiij keurde echter de houding van den
premier ten opzichte van de ouderdoms
voorziening af als volkomen formalis
tisch. Dit onderwerp had door de re
geering moeten zijn betrokken in een
compromis.
Wat de opmerkingen over het auto
cratisch optreden der regeering Ivetreft,
was de heer Troelstra van meening dat
de Kamer aan deze regeering gehad-
heeft, wat zij verdiende, en wat de on-
igunst der tijden meebracht. Het beroep
van de regcering over de Kamler heen op
den volkswil kan een fictie worden ge
noemd. maar het is beter dan dat de)
regcering zich beroepen had op den Ko
ninklijken wil.
Maar, zoo ging de socialistische leider
voort, als men mij vraagthoe hebt ge u
gevoeld in deze jaren? dan is mijn ant
woord- ik verlang niet naar een her-'
haling van deze proef.
Betcckent dit, dat de heer Troelstra
een volgende maal wèl bereid ,zal zijn in
een ministerie zitting te nemfen? Het zou
dan een belangrijke verklaring zijn.
Wat de positie der meerderheid zwak
heeft gemaakt is volgens tor. Troelstra
het gevoel: wanneer wij u wegzlenden,
wie moeten er dan voor in de plaats
treden? In het gevoel vah malaise op
politiek gebied, dat tegenwoordig onder
ons volk lieerscht, speelt ook deze zaak
een zekere rol.
Leerzaam was het hoe deze spreken
de door hem bijgewoonde verkiezing in
Zweden aanhaalde als een voorbeeld dat
waarschuwt tegen het betrekken van in
ternationale kwesties bij de binnenland-
sche politiek.
En ten slotte zij nog gemeld dat de
lieer Troelstra de Leeuwarder rede van
Minister De Jong onder handen nam.
Vandaag zet hij zijn rede nog voort.
Kaarsen voor doctoren.
De Minister van L., N. en H. heeft
den burgemeesters medegedeeld, dat aan
doctoren, die daaraan behoefte hebben,
dezer dagen een kaart voor rijwiel- en
rijluigkaarsen zal worden verstrekt.
Aanvullingsbroodkaarten.
De Minister van L., N. en H. heeft
den gemeentebesturen medegedeeld, dat
met ingang van hel 37ste tijdvak (brood-
kaartenweek) naast de bestaande aauvul-
lingsbroodkaarlen voor bruin brood en
grof roggebrood ook aanvullingsbrood
kaarten voor witbrood worden beschik
baar gesteld.
Uit Middelburg.
- Met een enkei woord herinneren'
we aan de Vrijdag aanstaande door den
Ned. Piot. Bond alhier belegde bij
eenkomst, waar de heer J. C. A. Non
hebei uit Hilversum een lezing met
lichtbeelden zal houden over >,Het .Hei-
Land".
0
Uit Waleheren.
- In het lokaal van den heer A. de
Troije op het Oranjeplein te Souburg
zal Zaterdag a.s. voor de Unie Liberale
Iüesveneemging als spreker optreden ds.
Th. Siemelink. Hij heeft tot onderwerp
gekozenEvenredige vertegenwoordiging.
Aansluiten en waar? Er zal gelegenheid
voor debat worden gegeven.
it Zald-Be.ToIand.
Heden herdenkt men te Goes het
400-jarig bestaan der stad Geest Den
21sten Nov. 1417 werd Goes bij privilegie
tot stad erkend.
Naar we vernemen zijn er plannen
aanhangig om de gemeenschappelijke gas
fabriek van K r a b b e n d ij k e. Ril
land B a th en Waarde, welke nu
door de Maatschappij tot bouw en exploi
tatie van gemeentebedrijven te Utrecht
wordt beheerd, in gemeentelijke exploi
tatie over te nemen.
Gisteravond sprak voor het depar
tement tot nut van 't algemeen „Nieuw
Leven" te Krabbend ij ke de heer
dr. II. A. van der Meulen uit Bergen
op Zoom over het onderwerp „Samen
werking tusschen school en huisgezin".
Voorts gar hij nog een tweetal bijdragen
van meer komischen aard.
NEDERLAND EN DB OORLOG.
Gedroogd fruit.
De Minister van L., N. en H. heeft het
drogen van alle soorten fruit met ingan
van gisteren verboden. Ook huismoeders
dienen hiermede dus rekening te houden
Voorts zijn voor gedroogd fruit de
navolgende maximumprijzen vastgesteld:
a. groolhandelprijs, b. tusschenhandels-
prijs, r. kleinhandelsprijs, alles per K.G.
zoele appelen (geschild) a f 1.50, b.
f 1.57tyo, c. f 1.85; zoete appelen (onge
schild1 a f 1.10, b. f 1.15, c. f 1.30, zure
appelen (geschild) a. f 1.75, b. f 1.S5, c.
f2.35; id ongeschild a. f 1.30, b f 1.35. c.
f160, peren a f 1.60, b. f 1.70, c. f2
De prijzen zullen onder geen voor
waarde mogen worden verhoogd, noch
voor verpakking, noch voor thuisbezor
gen, noch voor vracht, noch voor eemga
andere door den verkooper te verrichten
werkzaamheid, kunnende intusschen le
vering in verpakking en thuisbezorging
slechts worden verlangd voor zoover die
gebruikelijk was.
Vit Sootd-Seroltad.
Bij Kon. besluit is aan A. G. C.
Daneknerts, op zijn verzoek, met ingang
van 1 December, eervol ontslag verleend
als, burgemeester der gemieente Kort-
gene.
Uit Gchcuwo»-Q8irt11d.
- Zaterdagavond werd het Lemster-
jacht Bru 74, schipper J. Schikker van
Bruinisse, geladen met poters» en be
stemd voor Bodegraven, pp de Noord
door een sleepboot overvaren, waardooi
het zonk. De opvarenden werden gered.
Uit Z ©e tt jt s c h-V 1fln de r ea O. tt,
In de Dinsdag te Axel gehou
den Vergadering van den getoeenteraad,
waarbij afwezig waren de lieeren J. M.
Oggel, J. de Kraker en P. Dekker, was
ingekomen een schrijven van den heer
H. Wolfert, dat hij zijne benoeming
lot keurmeester voor de aanstaande
veemarkt niet aanneemt. Verder een
verzoekschrift van den lieer J. A. van
Hoeve om een lokaal der o.l. school
gedurende vijf avonden per week van
4 tot 6 uur voor het geven van naai
lessen te mogen gebruiken en één van
de Chr. volksbibliotheek om gedurende
den winter één der lokalen der o.l.
school af te staan voor de wekelijksclie
zitting, eiken Zaterdagmiddag van half
vijf tot half 7. Op voorstel van burg.
en weth. werd besloten, na ingewon
nen advies van liet hoofd der school,
naar goedvinden te handelen.
Naar aanleiding van een schrijven
van Ged. Stalen van Zeeland, om de
jaarwedde van den gemeente-ontvanger
te verhoogen ,werd besloten liet sa
laris le brengen van f 650 op f 700.
Met algemeene stemmen werd beslo
ten tot hel aangaan van een geldleening
groot f 6250 tegen een rente van 5
aflosbaar uiterlijk 31 Dec. a.s. en ook
tol hel aangaan van een tijdelijke geld
leening van f 10.000 A 5 o/o ter bestrij
ding van de kosten voor den aankoop
van levenstoiddelen.
GEMEENTERAAD VAN MIDDELBURG.
Hedenmorgen te tien uur vergaderde
de gemeenteraad van Middelburg, onder
voorzitterschap van den burgemeester
Aanwezig waren 12 leden. Afwezig de
hecren Adriaanse, v. d. Harst, Gratama,
Bolle en Zijlslra.
Van de ingekomen stukken noemen
wij de volgende:
Een schrijven van Ged. Staten, waarbij
ingezonden wordt het kon. besluit in
zake de salarisregeling der onderwijzers.
Hierbij wordt het salaris der hoofden
der scholea A, B, C, I, J en K bepaald
op een minimum van f 1600 min plaats
van f 1400, zooals de raad had vast
gesteld. Voor de eerste onderwijzeressen
in de nuttige handwerken wordt het aan-
vangsalaris evenals de raad het deed,
bepaald op f 175, doch de periodieke
verhoogingen op twee 2-jaarlijksche van
f 10 tot een maximum van f 275, terwijl
de raad had bepaald twee 5-jaarIijksche
van i 10 tot een maximum van f 215.
Vou.- do tweede onderwijzeres blijft het
salaris f 140.
Voor de gemobiliseerde onderwijzers,
wien de raad alleen gedurende het eerste
jaar vol salaris toekende en verder niets
meer, bepaalde de Kroon, dat zij in het
tweede jaar en volgende jaren 75 pCt
van hun salaris krijgen als zij gehuwd
of kostwinner zijn en 25 pCt. als dit
niet het geval is.
Een tweede schrijven vermeldt de ver
hooging der jaarwedde van het lioofd
der school G van f 1800—f 2000 op
f 2000—f 2200.
Voor kennisgeving aangenomen.
Vervolgenj een verzoek van het be
stuur der Industrie- en Huishoudschool
om de gemeente borg te doen staan voor
de rente en aflossing van een kapitaal,
d;t de vereeniging noodig heeft, groot
f 18.000, of wel, dat de gemeente dit be
drag leent en het op dezelfde voorwaar
den weder aan de vereeniging verstrekt.
Een adres van de leeraren van het
gymn._jium, die zich verwonderd heb
ben dat, terwijl de verhooging der jaar
wedden voor alle andere categorieën, in
dienst der gemeente, miet 1 Januari in
zijn gegaan, die voor hen eerst met 1
September werd toegekend.
Een verzoek van het bestuur der
Christelijke Bewaarschool op de Bree
om het subsidie aan die school te be-
paten als dat aan de nutsbewaarscholen,
opdat d billijke salarisverhoogingen zul
len kunnen worden toegekend. Het be
stuur wijst er op, dat de school steeds
moer dan 100 leerlingen telt; thans 99,
en dat zij in een volkrijke volksbuurt
is gevestigd, terwijl er tevens op gewezen
wordt, dat de gemeentebewaarschool aan
de gemeentekas jaarlijks f 2400 kost en
aan de Nutsbewaarscholen per jaar f 2600
wordt uitgekeerd.
Deze stukken werden gesteld in han
den van B. en W. om praeadvies.
Een verzoek van Vreemdelingenverkeer
om in een adres aan de Provinciale Sta
ten to verzoeken het mogelijk te maken
dat de bijdragen der gemeenten voor den
afkoop der tollen op Walcheren in 30
jaarlijksche termijnen zal worden gege
ven, evenals dit voor den verbindingsweg
tusschen de beide deelen van Zeeuwsch-
Vlaanderen is mogelijk gemaakt. Vreem
delingenverkeer wijst op den grootten:
spoed die hierbij betracht zal moeten
worden, daar de Staten reeds 4 Decem
ber bijeen komen.
Dit verzoek werd: ingewilligd.
Ten slotte de begrooting van hetMid-
delburgsch Muziekkorps voor '1918, met
een eindcijfer van f5913,035. Er wordt
ditmaal hechts een gemeentesubsidie vau
f 2350 uitgetrokken in plaats van f 2600,
daar er door de ^weinige concerten een
grooler voordeelig soldo is. Volgend jaar,
als de pogingen om het concertseizoen
weder normaal te doen zijn, slagen, zal
weder f 2600 worden gevraagd.
Voor kennisgeving aangenomen.
Wiarm Water.
De voorzitter deelt mee, dat van
het afnemen van warm water alleen
's Maandags een druk gebruik wordt
gemaakt. Waar de kosten echter ge
ring zijn, stellen B. en W. voor met
de verstrekking voort te gaan.
De heer Onderdijk gaf in over
weging om ook in volkrijke buurten als
de Jeronimusstraat en de Achtersingel
water ie verstrekken, van welk denk
beeld B. en W. foverweging toezeiden.
Benoemingen
Aan den heer C. "Verbage, die zulks
verzocht had met het oog op zijn Imo
gen leeftijd, werd e. O. verleend als
liid der commissie van toezicht opliet
L. O.
Aan de orde zijn thans verschillende
benoemingen en wel ten eerste van een
bestuurslid van het Middetburgsch Mu
ziekkorps uit den raad, waarvoor wor
den aanbevolen de heeren W1. Hiooleit
en mr. G. J. Sprenger. Benoemd werd
de heer Sprenger.
Tot voorzitter der Godshuizen wordt
weder voor een tijdvak van zes jaar be
noemd de heer Herman Snijders.
Voor den tijd van een jaar wordt be
noemd tot directeur der burgeravond
school en avondschool voor handwerks
lieden de heer Wt. H. Hgsselbach.
Tot leeraar in het handteckenen aan
de burgeravondschool wordt benoemd dje
heer J, H. Klarenbeek.
Aan mejuffrouw J. A J. Wessels
wordt eervol Dntslag verleend als twee
de onderwijzeres in de nuttige handwer
ken aan school K,
Vittorstellen,
Vastgesteld worden de pensioengrond
slagen van verschillende onderwijzers;.
Goedgekeurd wordt de rekening en ver
antwoording van het gemeentelijk werk-
loozen fonds over Januari—Juni 1917.
Vastgesteld wordt een wijziging in de
gómeentebegrooüng voor 1917.
De heer Bolle komt ter verga
dering.
Kandelaren en Rooien
bo omen
Alsnu is aan de orde het voorstel tot
kandelaren van eenige boomen aan den
Noordsingel.
Het wordt Z. h. s. aangenomen.
Het volgende voorstel was dat tot
hel rooien van een groot aantal hoornen.
Ook dit werd z. li. 6. en zonder dis
cussie aangenomen.
Schoollokalen voor Gods
dienstonderwijs.
Ter tafel komt nu het voorstel tot het
in gebruik geven van schoollokalen hui
ten de schooluren voor het geven van
godsdienstonderwijs vanwege de vereeni
ging van vrijzinnig-hervormden in Zee
land.
De heer Ilioolen meent, dat de
huur voor de lokalen, boewei niet te
hoog, voor de vereeniging le bezwa
rend is.
De voorzitter antwoordt hierop,
dat de f 10 voor vuur en licht al
leen betaald moeten worden als er
vuur en licht verstrekt wordt, wat dit
jaar hoogst waarschijnlijk niet het ge
val zal zijn.
Het voorstel wordt z. h. s. aangeno-
men. I Cuï
Toelage
De toelage aan de commissie van toe
zicht op het M. O. wordt voor 1917
met f 150 verhoogd; de heer Spren
ger stemde er tegen.
Salarisve rhooging.
Thans wordt behandeld liet voorstel
lot salarisverhooging voor het personeel
van de B. A- S en de A. v. H.
De oommissie van financiën vereenigt
zich hiermee.
De heer de Veer klaagde Pr over,
dat dit voorstel zoo laat bij den raad
was ingekomen en dat alle toelichting
bij het voorstel ontbreekt.
Het voorstel bevreemdt hem, daar hel
vorig jaar de regeling der onbevoegden
onvoldoende werd geacht, terwijl men
het over de bevoegden niet eens was.
Thans komt er een regeling voor de be
voegden, doch niet voor de onbevoeg
den.
De heer de Veer acht de voorgestel
de regeling ongewenscht, daar de sala
rissen niet aansluiten op die bij hejt
ambachtsonderwijs. Er is, te weinig ver
schil gemaald in verband met het ven-
schil van bevoegdheid.
(de heer van der Harst komt ter
vergadering).
De voorzitter deelt mee, dat het
voorstel niet eerder bij den raad kon
inkomen, daar het advies van den in
specteur eerst in October ontvangen is.
Een regeling voor de onbevoegden
moest achterwege blijven ingevolgo he*
advies van den inspecteur, die meent,
dat voor lieden, die elk jaar tijdelijk
benoemd worden, geen periodieke ver
hoogingen kunnen worden vastgestelde
De heer Japikse meent, dat er
geen splitsing mag zijn, daar de vakken
als teekenen, die men lager zou wil
len bezoldigen voor de school tenminste
zoo belangrijk zijn als wiskunde enz.
Het voornemen van B. en W. was om
het salaris der onbevoegden te bepa
len op f 30 met twee verhoogingen van
f 10., doch om de verordening -"het m
gevaar te brengen moest het desbetref
fende voorstel worden teruggenomen.
De heer Onderdijk gaal mee met
de salarissen der bevoegden, liij wil
echter voorstellen om voor de onbe
voegden dezelfde regeling te treffen met
f 40 als minimum, zij het dan ook, dal'
deze regeling alleen voor dit jaar zou
gelden. Spr. meent, gezien de resulta
ten van het onderwijs, dat het verschil
tusschen beide categorieën niet te groot
mag zijn.
De voorzitter kan met dit laatste
volkomen instemmen, men moet echter
voorzichtig zijn, daar het hu reeds moei
te kost om toestemming te krijgen voor
het handhaven van de onbevoegden.
De heer Bolle meent, dat men
ouderscheid moet maken tusschen do
onbevoegden van ouderen en van jon
geren leeftijd. Dc jongeren moeten een
prikkel hebben om zich de bevoegdheid
te verwerven.
De heer de Veer meent, dat een
salarisverhooging voor de onbevoegden
wel geregeld kan worden, B. en "Wi
hebben het zich echter moeilijk ge
maakt door eerst het advies van den in
specteur te vragen.
Voorts wijst sjir. er op, dat het voor
de onderwijzers hier ter stede moeilijker
is om de bevoegdheden te verkrijgen,
dan voor die, welke in het centrum
des lands werkzaam zijn.
De akte leekenen vereischt volgens
spr. zooveel minder studie dan de ov&-
