MIDDELDURGSCHE COURANT
.tó 270
Sondefdag 15 November IB 17,
160* Jaargang.
A bo n n. pr ij s per kwartaal in Mid
delburg en bij de agenten in Vlissingen
en Gees f 1.55; per post f 1.75.
Advertenties 20 cent per regel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels f 1.50.
DE ZAND- EN GKINTKWTSTIE.
Bij de lezing van de door de Fngelsche
regeering eergister gepubliceerde Hu-
ken over de bovengenoemde kwestie, treft
het sterk, dat een der hoofdargumenten
van Minister Balfour in zijn Memorandum
van 23 October dadelijk door onze
geering weggeslagen kan worden.
Balfour beweerde in die nota dat de
verdragen omtrent de Rijnscheepvaart
■wel handelen over het recht van door
voer van goederen over en weer langs
den Rijn tusschen de oeverstaten en
de zee, maar dat er geen bepaling is
in gevonden, die de Nederlandsche re
gecring verplicht den doorvoer langs Ne
derlandsche waterwegen toe te laten van
goederen die niet onderweg waren aaar
of van zee.
Onze gezant te Londen vestigde toen
de aandacht der Engelsclie regeering op
de Rijnovereenkomst van 1868 en op. hef
tractaat van Londen van 1839, waarbij
onderscheidenlijk de scheepvaart op den
Rijn en de Schelde gewaarborgd wordt,
Voor ons in deze buurt is het trouwens
maar al te bekend dat die bepalingen
zich uitstrekken tot alle tusschen gelegon
verbindingswateren, die wij daarvoor in
bevaarbaren staal moeten houden, ge
tuige het kanaal door Z-Beveland vlat
wij moesten graven toen wij het Ivreekei-
Tak afdamden.
Bali'our heeft hel toen over een an
deren boeg gegooid. Hij verklaarde len
eerste dat de bepalingen over de vrij
heid van scheepvaart pp den Rijn slechts
betrekking hebben op den handel in den
gewonen zin van het woord, een opf-
vatling die toch zeker zand en grint
voor wegen niel uitsluit, en dus dc
oude tegenstelling niet verder oplost.
En wat de Schelde betreft zegt bet
E^gelsche antwoord dat „de bepalingen
welke thans betreffende de vrijheid der
Schelde van kracht zijn, door de Nedert-
landsche regeering aldus worden uitge
legd, dat zij haar in alle opzicht ver
hinderen aan haar verplichtingen als
neutrale staat kracht bij te zetten",
een beschuldiging die niet nader wordt
toegelicht, en die trouwens indirect de
erkenning bevat dat die bepalingen er
zijn, en dal de Nederlandsche regeering
motieven heeft voor haar uillegging.
Als eenige toevoeging laat de EngeF-
s'che regeering er dan op volgen ,dat
zij „dan echter niet begrijpt op welke
gronden de Nederlandsche regeering het
recht heeft opgeëischt het vertrek uil
Antwerpen te kunnen verhinderen van
Duiilsclie schepen die in die plaats
door de Belgische strijdkrachten waren
genomen."
Hel loont de moeite in herinnering
te brengen waar deze opmerking op
doüt. Den 2den Sept. '14 deed dfe Brit-
fiche gezant meedeeling van het voome'r
men zijner regeering om de Duilsclie on
Oostenrijksche schepen die bij het begin
van den oorlog te Antwerpen lagen en
zoo in de macht der Belgische regeej-
ring waren gekomen, met Britsche (nielv
militaire) bemanning over de Weslerf-
Schelde naar Engeland te voeren.
Onze Minister van Buitenl. Zaken heeft
dhl niet toegelaten. „Die schepen loch
waren door een oorlogsdaad in de macht
der Belgische regeering gékomen en
de in achtneming eener strikte onzij
digheid liet niet toe, dat oorlogvoerende
Stalen op Nederlandsch territoir die
oorlogsdaad zouden voortzetten. Tevens
merkte hij op, zoo leest men verder iu
het Oranje boek 1916, dat een dusr
danig vervoer niet viel onder de tracr
taatsbepaling welke immers de vrijheid
dei- scheepvaart waarborgt uitsluitend
mei betrekking tot den handel."
Zooals men ziet, geldt dit een heel
andere kwestie, welke niet het minste
recht geeft tot de zooeven genoemde
beschuldiging van verschuiling achter die
bepalingen om aan onze neutrale ver
plichtingen geen kracht bij te zetten.
Maar het meest beslrijdbare punt uit
bet Engclsche betoog lijkt ons de bewe
ring, dat het van geen belang' is of de
zendingen van de Duilsclie regeering uit
Duitschland naar België bestemd zijn voor
een civiel of een militair doel. Duitsch
land houdt België uitsluitend voor mili
taire doeleinden bezet, en dus, zoo' re
deneert Engeland, kunnen verzendingen
van zand en grint geen andere dan mi
litaire doeleiuden hebben.
Ten eerste staat bet nog hcelemaal
niel vast, dat Duitschland alleen, voor
militaire doeleinden België bezet houdt,
en ten tweede is het wel wat erg goed
koop geredeneerd, dal illles wat de over-
heevscher in een bezet gebied doet, voor
militaire doeleinden dient.
BINMEMUiD.
MONOPOLISEERING
VERZEKERINGSBEDRIJVEN.
De staatscommissie voor de monopoli
seering vsn het a&uranliebedrijf, waar
van mr. Tak voorzitter is, is gisteren met
de vaststelling van haar rapport inzake
de staalsinolestverzekering gereed geko
men. Dit rapport zal waarschijnlijk in de
eerste dagen van December aan den mi
nister van financiën worden aangeboden.'
Een der leden dier commissie zal wellicht
gebruik maken vau zijn recht tot indie-
ng van een afzonderlijke nota.
De werkzaamheden der levensverzeke
ringscommissie vorderen flink, en niet on
mogelijk i; het, dal in Januari haar advies
zal verschijnen.
Dal der commissie voor de brandassu-
ranlie zal wat meer tijd oischen, aange
zien er weinig statistisch materiaal voor
handen is en dit vooraf moet worden ver
zameld.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Voedingsmiddelen-uit Amerika
Heden morgen hebben we het volgen
de bericht gebulletineerd
WASHINGTON, 14 Nov. De onderhan
delingen tusschen de Vereenigde Staten,
Noorwegen en Nederland betreffende de
'oedselvoorziening zijn ten einde gje-
braclit. Van bevoegde zijde wordt ver
klaard, dat Amerika de beschikking ver
krijgt over 400.000 ton scheepsruimte
der onzijdigen, als tegenprestatie voor
voedselzendingen. Nog zijn te bepalen de
punten betreffende de vaststelling der le
xpcrlecrcn levensmiddelen en waarbor
gen legen bevoordeeling van Duitschland
door deze transactie.
(Veevoeder zegt een telegram zal eerst
dan geleverd worden als Amerika den
waai borg heeft dat er geen zuivelpro
ducten naar Duitschland zullen gaan.)
We zullen dus nu óok wel spoedig
hooren welk aandeel onze reederijen in
die toegestane scheepsruimte zullen heb
ben te leveren ,en ook hoeveel graan
wij zelf zullen ontvangen.
De zand- en grinddoorvoef.
Bij navraag le bevoegder plaatse is aan
de N. Crt. gebleken, dat aangezien de
ten doorvoer toegestane hoeveelheid zand
en grind van 185,040 ton voor het tijd
vak 15 October—15 November gisteren
was bereikt, die doorvoer reeds gis
teren is slop gezel.
De geheele toegestane doorvoer is niet
bereikt, aangezien in de vorige maand
omstreeks 15,000 ton minder is doorge
voerd dan was "toegestaan.
dat binnenkort een nieuwe prijsverheo
ging i.al moeten plaats vinden (Msb.).
De zeevfsscherij.
Een plan beslaat, waarop reeds d<
goedkeuring is verkregen van de Engel-
sche regeering, om een aantal te IJmui-
den tb ui behoorende stoomtreilers te
laten visschen aan de Westkust van Ei\-
geland. De prijzen, die thans in Engeland
voor viscn betaald worden, zijn zeer loo-
nena, e» wanneer de treilers in Engel
sclie havens markten, zullen zij van de
benoodigde steenkolen en andere voor de
visscherij onontbeerlijke benoodigdhe-
den worden voorzien
Het afhalen der krijgs
gevangenen.
Naar wij vernemen is het thans zeker,
dat de booten, die de Duitsche krijgsge
vangenen en geïnterneerden uit Engel
land naar ons land zullen hrengen, in
Engeland de haven Boston aan de Wash
zullen aandoen terwijl in ons land Rot
terdam als haven van aankomst blijft
aangewezen.
PEST OP JAVA.
(Officieel). Volgens van den Gouverneur
Generaal van Ned.-Indië ontvangen tele
grafisch bericht, is tengevolge van de uit
breiding van de pest te Ambarawa en
omdat de opsporing van pestgevallen te
Salaliga dit noodig maakte, de geheele
residentie Seuiarang bij het pestglebied
ingelijfd.
Uit Staö es Pro¥ineie.
'Staal uit Duits chll^nd vio|o.r
schepen.
Een officieel bulletin der Ameri
kaan sche regeering bevat het volgende
betreffende levering van staal doior
Duitschland voor scheepsbouw:
De Nederlandsche gezant heeft iiet
Staaisdepartement medegedeeld, djat hij
bij zijne regeering inlichtingen heeft in
gewonnen aangaande het bericht, dat
Duitschland geweigerd had staal te leve
ren aan Nederlandsche scheepsbouwers,
terzij zij goedvonden, dal de séhepen
gedurende vijf jaren na den oorlog in
Duitsclien dienst zouden zijn.
De Nederlandsche gezant heeft het
Slaalsdepartement de volgende medede
ling verstrekt, welke hij van zijne re
geering heeft gekregen:
,Een paar maanden geleden vroeg
Duitschland aan Nederlandsche scheeps-
herslellers de eigenaars der le herstel
len schepen er toe le bewegen, e<?n
verklaring te leekenen, dat gedurende
vijf jaren na den oorlog deze sche
pen de belangen zouden dienen van
Duitschland en zijne bondgeno.olen.
Na bezwaar van de zijde van. Ne
derland tegen deze clausule, welke de
v-oortzelting van den oorlog na den oor
in zich sloot, is deze clausule
schrapt.
Voor nieuwe schepen, welke met
Duitsch staal moeten worden gebouwd,
verlangt Duitschland, dat na den oor
log deze schepen in geval zij niet
gebezigd worden voor Nederlandsche be
hoeften Ier beschikken zullen slaan
voor Duitsche behoeften.
Hel eenige motief voor dit verzoek
van Duitschland is blijkbaar zich zelf
scheepsruimte 1e verschaffen na den
oorlog,
Dil laatste verzoek komt de Neder
landsche regeering niet van bijzondere
béteekenis voor, aangezien Holland on
getwijfeld al zijn scheepsruimte na den
oorlog zeir zal noodig hebben.
Wat hiervan zij, nog niets is bes,list
en onderhandelingen zijn nog gaande."
9
Duurdere sigaren.
De meesle sigarenfabrikanten heb
ben den wiukeliersprijs wederom mei
f 5 per duizend verhoogd. De verf
ko.opsprijs van de goedkoopste sigaar is
nu gebracht op 6 ccul. Venvacht wordt
Uit Walcheren.
Tot burgemeester van Vee re is
benoemd de heer M. Q. Buys Ballot,
tot 1 Oct. 1.1. luit-kolonel, provinciale-
adjudant le Utrecht.
Tot burgemeester van Vrouwe
polder is benoemd de heer J. Lou-
werse, wethouder dier gemeente.
Tot sub-ontvanger der accijnzen te
Koude kerke is benoemd G. van de
Voorde Jr. aldaar, Ier vervanging van G.
A. Roose, die overleden is.
Tot sub-ontvanger der accijnzen le O.
cn W. Souburg, ook voor Rit them,
is benoemd W. Antheunissp aldaar, ter
vervanging van L. Braam, aan wien, op
zijn verzoek, eervol ontslag als zoodanig
is verleend.
De Engclsche zeelichter, die bij
Zoutelande gestrand is, is door de fir
ma Dirkzwager reeds op 12 Meter diep
water gebracht en zal nu wel geheel
vlot kunnen worden gebracht.
Men meldt ons uit Nieuw- en
SI Joosland
Het was Dinsdag in deze gemeente
zeer druk bij de installatie van den heer
J. Polderdijk als burgemeester dezer ge
meente.
Te ongeveer lialf een uur kwam de
nieuwlienoemde bij de z.g. oude tol aan
den Nieuwlandschen dijk in een open
rijtuig, waar hij werd opgewacht door
een erewacht te paard, bestaande uit
2 herauten met de wapens van Nieuw
en SI. Joosland en Zeettand, een com
mandant, 2 ondercommandanten en 65
ruiteis. Verder een rijtuig met het oudste
raadslid en deu secretaris; een rijtuig met
den kantonnemenlscommandant van, de
alhier ingekwartierde militairen, eere-
oorzitter der feestcommissie, de voorz.,
seer. en penn. dier commissie en 3 rij-
tuigen met de andere leden derzidve
commissie. Nadat hel rijtuig van den bur
gemeester had stil gehouden, trad de
voorzitter, de heer De Weerd, naar vo
ren om hem, den geboren Nieuwlander,
wiens benoeming algemeene ingenomen
heid wekte, een welkom tote te roepen.
Na een driewerf „Leve de burgemeester"
van allen uitte de commandaut van de
eerewachl de beste wenschen voor den
burgemeester, die daarna zijn hartelijken
dank betuigde voor de feestelijke ont
vangst en do verzekering gaf, dat het zijn
voornemen was om de belangen der ge
meente cn der ingezetenen zoo goed mo
gelijk le behartigen, en niet alleen een
burgemeester, maar ook een burger
vader le zijn.
De stoet stelde zich weer in beweging
naar de gemeente. Bij het café „De Roode
Leeuw" stond liet fanfarekorps opge
steld cn sloot zich aan bij den langen
stoel om een ommegang te doen door de
liom der gemeente. Voordat de stoet
„De Roode Leeuw" hhd bereikt, werd
de klok eenigen tijd geluid
Een talrijke menschenmassa was op
de been, w. o. ook velen uit naburige
gemeenten.
Na afloop van den ommegang werd
halt gehouden voor de secretarie, waar
voor een mooie eerepoort was geplaatst
met het woord „Welkom" er op. De
secretarie zelf was mooi versierd mtet
planten en bloemen
Nadat de burgemeester plaats had ge
nomen en de secretaris voorlezing had
gedaan van de benoeming van den bur
gemeester, sprak wethouder Mesu daar
op den benoemde toe. Hij wenschlehem
o. m. geluk met deze onderscheiding;
zeide verheugd te zijn over het resultaat
dat de commissie had gehad met het
zenden naar H. M. van een verzoek om
deze benoeming; wees toen op de zware
taak die den burgemeester wacht, vooral
in deze abnormale tijden, en hoopte dat
hij de gemeente nog vele jaren tot heil
en zegen der ingezetenen moge regee-
ren, waarna hij hem den ambtsketen
omhing.
Te burgemeester betuigde o. m. zijn
dank aan H. M. de Koningin voor de
benoeming, en Z. Rxc. den Commissaris
der Koniuin voor de medewerking; aan
den welh. Mesu voor de tot hem ge
richte woorden. Hij hoopte aan de ver
wachting der ingezetenen te kunnen vol
doen, riep daarvoor de medewerking in
van de raadsleden en den secretaris en
hoopte dat de goede verstandhouding
die thans onderling bestaat, moge blijven
bestaan.
De secretaris riep de medewerking in
van den burgemeester om gezamenlijk
de uil voering der werkzaamheden zoo
aangenaam mogelijk te doen; zijnerzijds
zou hij Gaarne daaraan het zijne bijdragen.
Hierna sloot de burgemeester le ver-
•.adering en werd den aanwezigen een
vei vers'-hing aangeboden. Buiten deu
raad waren velen aanwezig.
Daarna had een zeer druk bezochte
receptie plaats. Van alle rangen en ge
zindten k^am men Z. EdelAchtb. fslici-
teeren. Namens de ingezetenen werd aan
mevrouw Polderdijk een bouquet aange
boden door de jongejuffrouw Nelisse.
Verder gingen de burgemeester, zijn
eehtgeaoote en de genoodigden naar de
hooi. waar de kinderen door hem wer
den geLracteerd. Hier werden enkele
welkomstliederen gezongen door de kin
deren en werd door het hoofd der school
biijdsch'ü uitgesproken over de benoe-
ning, omdat hij weel, dat de burgemees-
Ier de belangen der openbare lagere
school st< eds heeft voorgestaan en over
tuigd is dat hij dil zal blijven doen.
(Blijkens een hedenmiddag, maar le
laat voor dit nummer, ontvangen aan
vulling van dil verslag werden op het
terrein van de kerk van 2 tot half vier
volksspelen gehouden, terwijl nabij de
Roode Leeuw werd mast geklommen. Van
half vier tot vijf hadden wedstrijden voor
de militairen plaats, 's Avonds, prijsuit-
deeling en nog een uitvoering van liet
fanfare-corps).
(fit 2uld-B e vel» ad.
- "Woensdag kwam tic gemeenteraad te
Nisse bijeen. De jaarwedde van den
gemeente-ontvanger werd verhoogd tot
250. In plaats van den heer Joh
Kloosterman werd tot lid van het Burg.
Armbestuur benoemd de heer M. Nieu-
wenhujjse*
Gisterenmorgen kwam de heer J.
Vermeulen te Heinkenszand tot de
onaangename ontdekking dat negen zij
ner konijnen dood in en builen liet hok
lagen. Vermoedelijk zijn deze door een
hond doodgebeten.
De douane-beambten te H a n s-
weerl hebben op de Duitsche stoom
boot „Rhenus 32" een partij chocolade
ontdekt, bestemd voor verboden uitvoer
naai Antwerpen.
De stoker en een matroos zijn gevan
kelijk naar Middelburg gebracht.
0
Uit Noor d-B o v e 1 a n d.
In deu nacht van 13 op 14 Nov.
.1. is in het kantoor van de firma
Wed. A. Schippers te Kamperland
ingebroken. De dief or dieven hadden
zich toegang verschaft door 't indruk
ken van een ruit. Eenig geld is uit
een secretaire ontvreemd.
schoolverzuim werd herbenoemd de heer
L. liaise.
Het sluiten van de tijdelijke geldtecniug
in verband met de storting van de water
leidingmaatschappij werd mep 1 jaar ver
lengd.
nl verband met de verhoogde salarissen
en de distribulickosten werd de lioofde-
lijice omslag gebracht van f 5500 op
f 9000.
Het verzoek van den heer C. L. Dorst
om oDtslag als lid van het Burgerlijk
Armbestuur werd aangehouden tot een
volgende vergadering.
In de raadsvergadering van Poort
vliet van 13 November jl. werd beslo
ten aan Ged. Staten te adviseeren m
veroand met een schrijven van dat col
lege de jaarwedde van den gemeente
ontvanger met ingang van 1 Januari a.s.
met f 100 te verhoogen en nlzoo te bren
gen op f 400. Daarna werd een besluit
genomen tot uitstel der aflossing van
de tijdelijke geldleening ad. f £400.
Ten slotte werd besloten aan Gedep.
Staten voor te stellen het presentiegeld!
der raadsleden vast te stellen op f 40.
0
Uit Zooowioh-VItiadcroit W. B.
In de laatste dagen zijn er weder
to IJ z e n d ij k e vele smokkelaars ge
snapt door de kommiezen met velerlei ar
tikelen, le weten chocolade, zeep, ja-
ponstoffen, en Dinsdagmorgen ongeveer
70 K.G. kaas. De smokkelaar^ zijn ol
Belgen of soldaten.
Te IJ z e n d ij k e is Maandagavond
iemand uil het arrestantengebouw ont
vlucht door een raampje, waarvan hij
een ijzeren staaf heefL uitgezaagd. De
zaag moet hem ter hand zijn gesteld
door handlangers. Het was een Belg, die
uitgezet moest worden.
De marechausseé Koole tc IJ z e n-
d ij k e is benoemd tot gemeenteveld
wachter le Herwijnen. (G,).
Besmettel ij ke ziekten.
Van 713 Nov. ziju de navolgende be
smettelijke ziekten in Zeeland ter kenni#
van den Centralen Gezondheidsraad ge
komen
■Typhus: 1 geval te Oostburg.
Roodvonk: 1 geval te Borssele, Co-
lij nsplaat, Grijpskerke, 's Heer Arends-
kerke, Kruiningen, Ooslkapelle en Wol-
phaavUdijk, 6 te Kortgene, 3 te St. Lau
rens, 6 te Middelburg, 2 te Neuzen en
Missm-zen.
Diphleritis. één geval te Axel, Brui-
nisse, Colijusplaal, Goes, Hoek, Middel
burg, Noordgouwe, Schone en Ierseke;
4 tc Groede en Zierikzee, en 2 te Water
landkerkje.
POLDERBENOEMINGEN.
Bij Ivon. besluit zijn benoemd tol
raad van den polder Walcheren, H.
W. J. Callenfels, te Mi/dde l burg),
en J. de Visser, te Aagteke>rke;
tol lid van het bestuur der waterkee-
ring van den calamiteuzen Nieuw-Neu-
zeupolder, C. Wolfert Hz. te Neu-
zen,
VERSCHILLENDE BERICHTEN.
Uit Tholea.
In de Woensdag te Stavenisse
gehouden gemeenteraadsvergadering wer
den de salarissen der onderwijzers als
volgt vastgesteld hoofd, aanvang f 1200
en 5 driejaarlijksche verhoogingen van
f 75. De hoofdacle f 150 en de verplichte
hoofdaclc f 250. Voor onderwijzers, aan
vang f 600 en 5 driejaarlijksche verhoo-
gingen van f 100 met tegemoetkoming wo-
ninghuur f 75. Het bezit eener acte
Franseh, Duitsch of Engelsch geeft f50
en wanneer er les in gegeven wordt
f 100. Iïandwerkonderwïjs, buiten de
schooluren, wordt betaald met f0.60 per
lesuur. Aan Gedep. Staten zal geadviseerd1
worden om de jaarwedde van den ge-
meeuteonlianger te brengien van f 425 op
f 500. Verhoogd werden de navolgende
salarissen: gemeenteveldwachter van
f 150 op f 550, gemeentebode f 100—f 125.
gemeentewerkman f 360—f 400, klokluider
f 60—f 75, telefoonhoudster f350-f400,
bestelster (binnen) f 75—f 90, gratificatie
rijksveldwachter f 25—f 50, onderhoud
school f 150—f 175.
Aan den heer C. de Rooij werd ver
gunning verleend voor het plaatsen van
palen, in zake de electrische centrale.
Als nd der commissie tot wering van
Door een vorstelijke erflating is hel
hoofdbestuur van het ,C. G. voor Kinder-
herslellings- en Va ca n he kolonie s in staal
gesteld het aantal koloniehuizen door aan
koop reeds onmiddellijk met één, vrjj
zeker zelfs met twee groove huizen uit
te breiden.
Tijgerplaag. In de doeson Nir
ro, afdecling Moeara Tebo (Sumatra)
werd een vrouw door een tijger aan
gevallen en verwond. In het dislrict
Moeara Sian der afdeeling Bangkower.
den 6 personen door tijgers gedood,
terwijl in de doesoen Pematang Paseh
afdeeling Djanibi een persoon door emi
tijger werd verscheurd,
HET VERBRANDE GRAAN.
De N. R. Crt. meldt, dat men met
een personeel van ongeveer 70 man
bezig is hel regeeringsgraan, afkomstig
uil den uitgebrande» vleugel van de
stoommeelfabrieken „De Maas" te Rot
terdam, te storten in aan de Maashaven
gereed liggende lichters. Vóór liet daarin
geladen wordt, ondergaat liet reeds een
gedeeltelijke zuivering. Met dit werk
hoopt men deze weck gereed te komen.
De lichters brengen liet graan naar
(drogerijen aan de Persoonshaven en
naai Schiedam. Daar wordt bij liet dro
gen en zuiveren alle mogelijke zorg uan
hel graan besteed en wordt liet op een
rij ze bereid die doet verwachten, dat
ongeveer de helft van de ongeveer dui
zend ton, die in den uitgebranden vleu
gel voorradig was, althans voor dierlijk
voedsel geschikt zal zijn.
Hoeveel van dit graan voor mensche-
lijk voedsel gebruikt kan worden, is bij
benadering nog niel le schatten.
DE BEVOLKING VAN NEDERLAND.
Uit de statistiek van $en loop der
bevolking in Nederland over 1916, uit-
