MIDDELBURGSCHE COURANT J<§ 269. Woensdag 14 Novembei 1917. i-'Mm 160* Jairyaiig. a bona. erf's por kvmxtasï to Mid delburg E' agwtw bi «iMtagsn in Goes* I £Jï; p*c p©*t 1.79, Advertafities £2 pee Bij abotuswsbeöt vs«t tejfM-. FamffiabaricbitB On datti&a&Sigfngea ✓an 1-7 t 1.59. DAKL007E MILITAIREN. h'i ingezonden stuk dat wij onder dit Opschrift in ons nummer van Vrijdag j.l. publiceerden, met een opmerking onzer zijds als toevoeging, bezorgde ons gister het verzoek bij den garnizoenskomman- ttant ie komen, door wien wii voor den eiscli gesteld werden het gepubliceerde te herroepen als onjuist, met de bedrei ging anders geschorst te zullen worden, volgens de wet op den staat van belegf. We zo.uden ook zonder die bedreiging bereid zijn om weer te geven, wat van militaire zijde aangevoerd wordt ter ont kenning van de juistheid van het inge zonden <tiuk en ons' onderschrift, welke verdediging wij meenen te kunnen sa menvatten als volgt: le. Die soldaat heeft zijn plicht niet gfedaan. Als hij naar Middelburg werd gezonden om zich naar het hospitaal te betreven, had hij zich ook dadelijk aan dat hospitaal moeten aanmelden, en niet aan de kazerne of waar ook. Maar hij wilde liever niet in het hospitaal zich aanmelden, omdat hij daar dan had moe ten blijven. Hij had blijkbaar meer lust 's avonds in de slad te loopen. Er is in hel hospitaal gelegenheid voor onderdak voor zulke gevallen. 2e. Militairen die zich hier moeten bevinden en geen onderdak hebben, kun nen zicli daarvoor aan het garnizoens- txureau aanmelden dat dan voor onderdak rorgt 3e. De andere gevallen van militairen die op hét politie-bureau een onderdak zochten, waren hier slechts op doorreis, komend van of gaande met verlof; en deze gevallen bepaalden zich tot een sergeant die uit Amsterdam naar Dom burg moest, en hier wegens treinvertra- ging de tram miste, en die hier niet had mogen blijven en had moeten doormar- cheeren naar Domburg; en voorts tien militairen die op eenzelfden avond uit Domburg hier aankwamen en die door moesten naar Tilburg. Deze waren, wat wel meer geprobeerd wordt, te vroeg uit hun garnizoen gegaan, en hadden tot den volgenden dag moeten wachten op de eerste reisgelegenheid. Aan sol daten die uit moeilijk te bereiken gar nizoensplaatsen komen, wordt voor de reis een extra-verloftijd toeglekend. Zulke doorreizenden hebben geen recht op pnderdalc. Aldus de ons gedane feitelijke mfede- deelingen. 1 Of die echter onze opmerkingen als geheel onjuist terzijde schuiven? Een nadere overweging en onderzoek der fei len, heeft ons daarvan niet overtuigd. We zijn het aan onze eigen eer maar niet minder aan het door ons bedoelde hlgemeen belang verplicht onze Vrijdag gemaakte opmerkingen toe te lichten, op gevaar af de strengheid van den staat van beleg te voelen. Die eerstbedoelde soldaat had te Breda tien la°t ontvangen Vrijdagmorgen te elf jpïir in het hospitaal te Middelburg te rijn voor een keuring van zijn oogen, dus niet als een zieke. Daar hij zoo vroeg niet hier "kon wezen, werd hem gelast reeds den vori- gen middag hierheen te reizien. De man heeft toen geredeneerd: „ik moet mij morgenochtend aan het hospitaal ver voegen, dus ik ga voor nachtverblijf naar tie kazerne." Dat was een fout, zoo zegt tie militaire overheid. We erkennen dat graag, maar als zij zegt dat hij dat met opzet deed, om rond te kunnen loopen, dan moeten wij zeggen dat ons dat al heel onwaarschijnlijk voorkomt, gelet op hel feit, dal die soldaat, toen hij reedsi tusscheu 8 en 9 uur zich aan het politie bureau vervoegde, van half 7 at had rond gesjouwd om onderdak te zoeken; dat hij z:oh daarvoor niet alleen naar de kazerne heeft begeven, waar hij nog vroeg een der onbeslapen stroozakken van de wacht-soldaten te mogen heb ben, mr'r ook nog naar de wacht op het station, vóór hij op de Markt een pgenl zijn geval vertelde, die hem naar het politie-bureau verwees. En die beschuldiging van kwaadwillig opzet vervalt o. i. geheel en al door het feit dal de man op straat een kapitein aanhield om deze te vragen wat hij doen moest. Iemand die weet dat hij eigenlijk naar hef hospitaal fnoet, en die daar juist geen zin in heeft, vraagt niet aan( een kapitein wat hij doen moet. De afwijzing door den kapitein, dat hij daarvoor niet op straat wilde worden laangesproken, omdat de soldaat daar voor niet bij hem moest wezen, maakte den man niet wijzer, en bracht hem tot de opmerking dat hij dan maar een ruit zou inslaan, dan zou hij wel bij de politie onderdak vinden. Iets Wat 'daar voor met noodip bleek. Maar behalve dat alles blijft toch nog als hoofdzaak over: als het zoo van zelf sprekend is dat een soldaat in zijn om standigheden zich aan het hospitaal moet aanmelden, waarom heeft hem dat dan nt'oinana gezegd? De sergeant van de whcht in de kazerne gaf hem als eenig uitsluitsel dat er daar geen plaats voor hem was; liet garnizoensbureau is op dal luur gesloten; een officier van dienst was er op dat oogenblik niet, en de officier, dien hij aansprak, lichtte hem ook niet in. Als zelfs een sergeant niel! weel, wal een soldaat in die omstandig heden moet doen, is het dan wonder, dat een eenvoudig soldaat het ook niel weet? Wat de doorreizende soldaten betreft, geven wc onmiddellijk toe, dat het voor hen een heel andere kwestie is. Maar is er niet ergens een leemte in de regle menten, wanneer die het onmogelijk maken zoo'n doorreizen den verlofganger een onderdak te verschaffen, indien hij buiten zijn schuld op zijn verlof- reis bier strandt Die bovenbedoelde sergeant kwam van groot verlof uit Amsterdam en moest naar Domburg, waar hij nog nooit ge weest was. Zijn tram was weg, en hel was beestachtig weer dien avond. Moest die mm nu toch langs een hem onbe kenden weg naar Domburg loopen? Die sergeant begreep blijkbaar dat de regle menten hem dat voorschreven, en dat de kazerne hem geen onderdak kon geven. Hij meldde zich daar niet aan, zocht de hotels af, en toen hij tiaar geen plaats kon vinden, kwam hij op 't politiebureau. Die tien militairen, welke op eenzelf den avond hier aankwamen, waren met de tram van Domburg vertrokken in de verwachting met den avondtrein door te reizen naar Tilburg. Hier aangekomen, vernamen ze dat die trein niet meer reed. Toen ae eerste drie? van hen zich aan het politie-bureau aanmeldden, en nan. de kazerne gevraagd werd wat er met hen gebeuren moest, was het advies ze moeten weer teruglaopen naar Dom burg. Dat zal wel reglementair juist zijn geweest. Maar we meenen toch dat men op 't politiebureau het geval redelijker behandeld heeft, door hun onderdak te geven. En ook aan de zeven anderen die zich later aanmeldden. Wo hadden echter bij het schrijven van ons onderschrift nog andere gevallen in gedachten, speciaal één. Het bleek ons, dat dit geval zich ook werkelijk heeft voorgedaan, al is het niet ter kennis van de militaire overheid gekomen. Dat geval betrof een soldaat die inet den laatsten trein was aangekomen, en ook verder moest, en die door een agent in den regen op de Markt werd aangetrof fen, zoekend naar de kazerne, die hij als vreemdeling niet wist. De agent bracht hem erheen, maar vond denzelfden sol daat midden in den nacht in de Abdij, want hij was in de kazerne niet "toegela ten. De agent heeft hem doen naar het Enlrepól gebracht, waar 'de wacht hem toestond dien nacht in het wachtlokaal te blijven zitten. Trouwens, het is ook bij burgers, dat daklooze militairen terecht komen. Ons werd een geval meegedeeld van vier sol dalen uit Domburg, die den trein misten. Aan tie kazerne, waar zij te vergeefs zich aanmeldden, gaf men hun den raad bij de boeren te probeeren. En zoo vonden zij onderdak in een schuur van een be woner van den Segeersweg. Het was die soldaten zoo weinig te doen om in de stad rond te loopen, dat ze, na met den boer wat brood te hebben gekocht, di rect ginpen slapen, om met den eersten trein le vertrekken. "Wat voor indruk moeten zulke gevallen op het publiek maken We herhalen dat al deze gevallen van doorreizende verlofssoldaten een ander karakter hebben dan dat van den sol daat, die naar het hospitaal moest. En als we ze toch in één adem genoemd hebben, dan was dat zeker onjuist. Maar ook als men die gevallen afzon derlijk beschouwt, blijft er toch ruimte voor tie vraag zijn de reglementen zoo onverbiddelijk dat er geen afwijken van mogelijk is, ook niet op een eiland als Walcheren, waar de verbinding vaak zoo moeilijk is, en ook niet in een tijd al^ deze, waarin het missen van aansluitingen zoo veelvuldig voorkomt? Wo hebben gisteren vernomen, dat er ook tal van misbruiken plaats hebben dat er verlofgangers zijn, die met opzet hier blijven, of met opzet vroeger weg gaan van hun garnizoensplaats. En dat dergelijke doorreizenden niet geholpen worden, is volkomen verklaarbaar. Maar de omstandigheden van de hierboven vermelde gevallen geven er toch een an der karakter aan. Deze uiteenzetting van de feiten waar op onze opmerking onder het ingezon den stuk berustte, hebben we gemeend niet achterwege te mogen laten, als een verdediging legen de beschuldiging dat wij zonder goede gronden een blaam hebben geworpen. de opvoedende kracht van voetbalwedstrijden Het is een oud stokpaardje, dat wq gaan berijden. Maar we kunnen, de lust niet weerstaan na de lezing vm het volgend© berichtje «it de sporlrubriedc in „Het Vaderland" Na afloop van den in den Haag Bespeelden wedstrijd H. V. V.—Her cules heeft een betreurenswaardig incident plaats gehad. Op den der den rang had men zwaar ge wed op H. V. V. en toen de geel zwarten verloren hadden, moest de scheidsrechte!*, mr. van Bis^elick, het ontgelden, want bij werd als de schuldige van die nederlaag aan gewezen. Men droog om hem heen en poogde hem te slaan, dat echter niet gelukte. De grensrechter van H. V. V-, het bestuurslid de heer De Wal, werd op den grond gewor pen en kreeg een paar opstoppers. De stevige Hercules-speler Jan van Rhijn, die te hulp kwam, lo-eeg een trap en sloeg toen den schul dige, een soldaat, zijn kepi over zijn oogen. Inmiddels was politie ge haald en pas zeer langzaam verwij derde de menigte zich. Ook op den Wassenaars clien weg was poli tie op fietsen aanwezig, die ce me nigte gadesloeg pn een kalmeeren den invloed uitoefende. Die aanwezigheid van politie om een kalmeerenden invloed op de menigte uit te oefenen, doet sterk vermoeden dat zoo'n stemming er meer is geweest. Maar het meest kenmerkende uit dit bericht is die meedeeling over het „zwaar" wedden. We wisten wel düt er gewed werd bij voetbalwedstrijden, maar we wisten niet dat die uitwas van het wedstrijdwezen, die in Engeland .ot het ingrijpen van den wetgever leidde, hier ook al een omvang van beleekenis had gekregen. Tot welke geldelijke gevollgjon (of erger) dat wedden onder een derde rangs publiek kan leiden voor de verlie zers, fantaseer© -iedere lezar zelf. Alj aanwijzing tot welk een stemming en lot welke daden het leidt, lezie men 't boven staande bericht. En dan spreken sommigen nog wel lover het aanstellen van „beroepsspelers" i Geneeskundige dienst. Er wordt 2 millioen méér aangevraagd, waarvan 1.2 millioen voor den aanmaak van gasmaskers met monteering. Voorts is gerekend op f 500.000 om de voorbereiding te verzekeren van een meer doeltreffende verpleging van den zieken en gewonden soldaat in tijd van oorlog. De zeer hooge cischen, welke alsdan aan den militair-geneeskundigen dienst gesteld worden, maken het noodzakelijk zooveel mogelijk gebruik te maken van de vrijwillige hulpverleening voor de ver pleging achter het -front. Die vrijwillige hiiipverleening is in tijd van oorlog ge concentreerd in het Nederlandsche Roode Kruis, welk lichaam een grondige- reor ganisatie ondergaat, ten einde beter voor zijn corlogstaak berekend te zijn. Aan gezien die reorganisatie nog bezig is zich te voltrekken, wordt niet voorge steld aan genoemde vereenïgimg een sub sidie te vérleenen, maar wordt alleen de beschikbaarstolling van het aangegeven bedrag gevraagd, hetwelk door den in specteur van den geneeskundigen dienst der landmacht zal worden aangewend om het Rcode Kruis aan zijn doel te doen beantwoorden. De bedoeling is het daar heen te leiden, dat 20.000 bedden be schikbaar zullen komen. aXXfEmUND EX DB QOSLOO. Amerika en wij. Reuter seint uit Wiashingtona dat het departement voor de voedselvoorziening in onderhandeling is met de buitenland- sche eigenaren van voedingsmiddelen, die in New-York zijn opgeslagen. Het doel dier onderhandelingen is, bedoelde voor raden aan te koopen en ze in de -Vier. Staten aan de markt te brengen. Naar het heet, zal indien de goed keuring der Nederlandsche eigenaars niet wordt verkregen, alsnog een uitweg kun nen worden gevonden om dit resultaat te bereiken. BIXXSIL1IP. NIEUWE CREDIETEN VOOR IIET LEGER. De Minister van Oorlog heeft een vier- hooging aangevraagd van het buitenge woon crediet, toegestaan voor de ïeger- uitgaven, een verhooging die hoofd zakelijk moei dienen ter voorziening in de behoeften over het tweede halfjaar. Een deel ervan betreft de uitgaven van het departement: bezoldiging, klee ding, interneering enz. Het tweede deel betreft echter aanvra gen van bijzondere beteekenis. Voor luchtvaart worden gelden voor uitbreiding gevraagd. De N. V. Ne derlandsche auto- en vliegtuigenfabriek1 „Trompenburg" is bereid en in staal bevonden zich voor de vervaardiging van vliegtuigen op zoodanige schaal in te rich ten, dat zij belangrijke opdrachten van de departementen van koloniën, marine en oorlog heeft kunnen aanvaarden. Hoewel deze industrie nog met tal van moeilijkheden te kampen heeft, mag ver trouwd worden, dat zij met hulp van de regeering overwonnen zullen Irunnen wor den. Met de reeds afgeleverde vliegtuigen zal Trompenburg" nog in het jaar 1917 voor het departement van oorlog in to taal 27 vliegtuigen kunnen afleveren, ech ter zonder de motoren. Deze laatste zijn of worden met de noodigo reservemotO'- ren door het buitenland geleverd. Intu's- schen is de fabriek ook met den aanmaak van motoren begonnen. Binnen^ enkele maanden zal vermoedelijk d© vervaardi ging van een goeden vliegtuigmotor zoo danig cevorderd zijn, dat met de afleve ring begonnen kan worden. Artillerie. Er wordt 29 millioen aangevraagd voor de verdere voorziening in do behoefte aan artillerie-mafcriaar. In verband met de te verwachten leve ringen zal in de 2e helft van 1917 noodig zijn 0 3 millioen voor 16 Zweedsche en 0.5 millioen voor 16 Duitsche houwit sers; 2.5 millioen voor 1000 Amerikaan- sche mitrailleurs en 0.3 millioen voor 400 hier te lande, met behulp van de particuliere nijverheid, in aanmaak zijn de bommenwerpers. Ook de uitrusting met een voldoende hoeveelheid munitie voor geweren, mi trailleurs en vuurmonden eischt, dat nog steeds met alle kracht de aanmaak en aankoop daarvan worden voortgezet. "Wat patronen betreft, zal hetgeen de patroon fabriek in dit halfjaar uit de aangeschafte materialen kan verwerken een uitgave van ongeveer 1.5 millioen vêreischen. Genie. Aangevraagd wordt 9 mil lioen voor cament, wapeningsijzer, enz. voor het in staat van verdediging brengen van stellingen, in overeenkomst met wat de oorlog geleerd heeft. De NederL handelscommiasie in Amerika. Volgens te Rotterdam ontvangen be richt zou de Nederlandsche handelscom missie Van Vollenhoven c. s., die in Ame rika vertoefde, met het oorlogsschip „Tromp", dat dozer dagen van New-York is vertrokken^ de thuisreis hebben aan vaard. Nader meldt men ons uit den Haag-, Niet de gebeele Nederlandsche dele gatie, die In Amerika vertoefde, keert met de „Tromp" terug, doch idlfcen het delegeerde lid Joost van VollenhDven, ter bespreking van eenige aangelegenheden met het departement van buitenl. zaken. Daarna keert de heer r. Vollenhoven naar de Ver. Staten, terug. De bommen op Axel en Sas van Gent. Door den burgemeester tier gemeente Axel is het volgende telegram ontvan gen van H. M- de Koningin.: Hare Majesteit tie Koningin is zeer getroffen door de berichten der ramp, welke uwe gemeente heeft getroffen en draagt mij op u te verzoeken mij -wel te willen mededeelen. hoe de toestand der gewonden is. Om het neutraal gebied kenbaar te maken, zijn door de directie der coö peratieve suikerfabriek te Sas van Gent op de fabriek drie groote elec- trische lampen geplaatst, in de nationale kleuren. Reeds van verren afstand zul len de vreemde vliegeniers kunnen zien, dat ze zich daar boven neutraal terrein bevinden. Dat men in üe plaatsen, die de vorige week door de bommen werden getroffen, nog steeds ongerust is, en velen des nachts opschrikken, als zij meenen het geronk eener vliegmachine te hoeren, laat zich wel indenken. Over de grens. Maandagavond pl.m. elf hur kwam in de wacht te S1 u i s aan een gedeserteerd Duitsch militair, matroos, drager van het ijzeren kruis. Hij is Dinsdag ter internee ring opgezonden. Aanvul lings broodkaart. De minister van L., N. en H. heeft aan de gemeentebesturen meegedeeld, dat aan de lijst van beroepen, opgegeven in zijn circulaire dato 26 September, kan worden toegevoegd dat van rijksveld wachter. (Sict). ICoffie. De hier te lande nog aanwezige voor raden koffie en de vooruitzichten met betrekking tot verderen aanvoer maken het noodzakelijk om ook die koffie, welke werd aangevoerd, zonder eenige beper kende bepaling ten aanzien van haar wederuitvoer, hier te lande in consumptife te brengen. Ter verkrijging van een juist overzicht van de hier bedoelde voorra den zal dezer dagen overgegaan worden tot het vorderen van opgaven van voor raden. De minister van landbouw tioodlgt rechthebbenden op vorenbedoelde kof fie uit, om zich vóór 20 dezer tegenover het Rijks-Distributiekantoor van thee en koffie bereid te verklaren van hun voor raad telkenmale het van regeeringswegö bekend le maken evenredige gedeelte, dat voor binnenlandsch verbruik .onmisbaar is, vrijwillig in consumptie te brengen en tot dat doel telkenmale binnen den bij die bekendmaking te bepalen termijn de vereisthle dispensatie te verzoeken van het verbod tot aflevering van ruwe koffie. Door zoodanig aanbod verbindt de eigenaar der koffie zich voorts om hel overige gedeelte zijner partij voor zijn rekening opgeslagen te luojuden tot uiter lijk 31 Mei 1918. Ten aanzien van de partijen, waarom trent op 20 dezer geen bereidverklaring als vorenbedoeld is ingekomen, zal tot inbezitneming worden overgegaan; van de aldus in bezit genomen voorraden zal telkenmale een gelijk evenredig gedeelte als van de vrijwillig aangeboden partijen in consumptie worden gebracht. Gelijk bekend mag worden aangenomen, wordt voor In bezit genomen goedereneen prijs betaald overeenkomende met de ge middelde waarde-taxatie door twee des kundigen. Pasmunt. De minister van L, N. en B. heeft het volgende bepaald: lo. het vervoer van Nederlandsche bronzen of nikkelen pasmunt in ver boden; 2o. het verbod sub 1 gesteld ia niel van toepassing op hoeveelheden van niel meer dan 2 K.G.; 3o. van het verbod sub I gesteld knü ontheffing worden verleend door het Rijksbureau voor koper, gevestigd Bui tenhof 8, 's-Gravenhage; 4o. deze beschikking treedt In wer king 25 dezer. Oiud koper en oud brons. De minister van L., N. en H. heeft ber paald: lo. de verkoop, de aflevering en het vervoer is verboden van oud rood kopen, oud brons in soorten en oud geel koper (messing); 2o. van bet verbod sub 1 gesteld kan ontheffing worden verleend door hel Rijksbureau voor koper, gevestigd Bui tenhof 8, 's-Gravenhage. 0 Duitsche en Engelschfe k r ij ga ge vangenen. Te "Wolfheze is een kampement voor 3000 militairen en te Hattem een voor 1000 burgers in aanbouw. Woonbarakken en hulpmiddelen voor den bouw van hel kampement worden uit Duitschland aan geroerd. Tegen den burgerlijken tiienat- plicht. Naar bekend is, is het wetsontwerp tot regeling van den burgerlijken <lienst- plicht \an den Raad van State terug ont vangen bij bet departement van oorlog^ zoodat weldra de behandeling in <1/3 Tweede Kamer verwacht huig worden. Maandag nu is te Amsterdam een druk bezochte vergadering gehouden van hel re vol u t ionnair-social i s ti sjch comité om Ie irotestecren legen den burg. dienstpX Een desbetreffende motie werd aangeno"- men, waarin de arbeiders worden opge roepen, zich achter dit protest te scha ren en daaraan zoo noodig door mïddpJ van staking kracht bij te zetten. De bed r ij f s toe s t a n d van Bel derde kwartaal 1917. Het volgende is ontleend aan afl. 10 van het Maandschrift van het Centraal Bureau voor de Statistiek- De velerlei moeilijkheden, waarmede! de meeste bedrijfstakken reeds te kampen hadden, zijn in het derde 'kwartaal van dit jaar hand over hand toegenomen. Vooral het steeds nijpender kolengebrek speelde, naast schaarsehie der grondstof fen, welke uit hel buitenland moeten worden betrokken, een zeer Voorname rol. Voortdurend moeilijker werd het het industrieel bedrijfsleven gaande t« houden Niet alleen waren tal van fabrie ken gedwongen haai- productie te lie per ken door korter te laten werken en (of) haar personeel te verminderen, doch ook kwamen, vooral in de 2e helft van het kwartaal, tai van fabrieken voor kortere» of langere» tijd geheel of zoo goed als geheel stil te liggen. Dit moet He meer betreurd worden, omdat d© vraag naar de fabrikaten vaak voldoende óf zelfs flink was. In het bijzonder geldt dit voor een aantal bedrijven, waaronder ook voor nam ore, als de metaalindustrie (machine- fabrïcage, scheepsbouw, enz.), de textiel nijverheid, (katoen-, wol- en lintienin-< tiuslrie), de chemische nijverheid (kaar- senfabricage„ kunstmeststofrenfabrieken, olieslagerijen, enz.) en verscheidene be drijven der groep voedings- en genotmid'-» delen (o. a. de brood- en meelfabrieken, rijslpellcrijen, koek- en beschuitfabrie ken, cacao- en chocoladefabrieken en kunstboterfabrieken). En verder: In het algemeen valt te wijzen Dp lifet feit, dat verscheidene ondernemers, wier

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1917 | | pagina 1