DDELBURGS
Dinsdag 13 November 1317.
«60* Jaarsak
«IVVIVIAVR.
BI! Stad m ProTlnsie.
Selburg an die agenten in VTi&rfngen
an Goes LS5; per post t 1.75.
Advertenties 20 cent per regel.
8ij aboaneme*it vatd lager.
Farailteberjdsfen en dunkbelutgiugw
tan 1—7 ragels i.30.
EEN WAARSCHUWING
OP LANGEN TERMIJN.
Zoo lijkt hel tenminste te zijn, wanneer
men in de meedeling van den Minister
van Landbouw over het scheuren van
grasland (men zie onder de rubriek
Landbouw) leest, dat deze maatregel spe
ciaal bedoelt tegemoet te komen aan hel
sombere vooruitzicht dat de veehouders
ervoor den winter van 1918—'19 op moe
ten rekenen voor de voeding van him vee
op liet in eigen bedrijf verbouwde te
zullen zijn aangewezen, reden waarom
de Minister hun speciaal aanraadt een
of meer perceelen grasland (e scheuren
en daarin Voedergewassen te verbouwen.
Maar wie let op de groole waarschijn»
lijkhekl jd at ook nog n& den vrede de
aanvoer vaji voedingsgewassen nog Langen
tijd s chaarscli zal blijven, zal de noodza
kelijkheid van zoo'n waarschuwing lang
van te voren begrijpen. Want het verbou
wen op gescheurd grasland, maakt een
lange voorbereiding noodig.
Ér is echter nog iets, nu nicl alleen
voor de veehouders van belang, maar
ook voor de bouwboeren.
Tn die zelfde ineedeeling waarschuwt
de Minister dat de bodem der bouwbe
drijven voor menschel ij k voedsel
moet worden aangewend, zoodat de re
geering gedwongen zal zijn daiir het ver
bouwen van veevoeder voor den han
del. dus voor de veehoudersbedrijven te
gen tegaan. Zelfs kan geen zekerheid
gegeven worden dat het vervoer van vee
voeder uit de bouwstreken mogelijk zal
zijn' En het veevoer dal nog moclit bin
nenkomen uit het buitenland zal in de
eerste pLiats naar de zandboeren gaan.
Dal is het eerste deel der meodee-
ling.
Het tweede deel betreft het scheuren
van grasland voor den verbouw van
voedingsgewassen waarmee heel ieLs
anders bedoeld wordt dan met voederge
wassen. De eerste zijn voor de men-
atfehen, de tweede voor de dieren.
De vroeger daarover gepubliceerde
meedeeling heeft niet de gehoopte uit
werking gehad. De Minister schrijft dat
hieraan toe, dat de in uitzicht gestelde
premiën voor den verbouw van voe
dingsgewassen op gescheurd 'grasland
te laag zijn gebleken en heeft ze daar
om verhoogd.
Speciale „cultuurcommissies" in iedere
jjpirovincie zullen in overleg met de
rijkslandbouwleeraren, de noodigo pro
paganda voor deze nieuwe denkbeelden
moeten maken, een middel dat niet over
bodig zat zijn, want zoo'n omkeer in
het bedrijf gaat niet van zelf. Ook op
landbouwersvereenigingen en zuivejbon-
den wordt een beroep gedaan.
NEDERLAND EN DB OORLOG.
,De zand- en gr tn d k wte'S li e.
Het ministerie van buitenlandsche za
ken maakt bekend, dat de openbaarma
king van de met de Duitsche en "de Brit-
ar lie regeering gevoerde briefwisseling
nopens den doorvoer van zand, grind
en metalen vertraagd wordt, doordat van
de Duitsche regeering nog geen toe
stemming' is verkregen lot publicatie van
enkele der van die regeering ontvangen
bescheiden, terwijl ook tengevolge van
de gebrekkige postverbindingen bij het
ministerie nog niet is ngekoinen de vol
ledige tekst van een der memoranda,
welke de Brits'che regeering in den laat-
stcn lijd aan Hr. Ms. gezant le Lon
den deed toekomen, hetgeen tevens ten
gevolge heeft gehad, dat het antwoord
op deze memoranda, dat tegelijkertijd
_?al worden openbaar gemaakt vertra
ging heeft ondervonden.
Handclstelcgrammen
Men seint uit Batavia d.d. 8 dezer
aan de N. R. Ct.
In de Maatslc dagen werden in Indiê
weder eenige handelstelegrammen uit
Londen ontvangen.
Gisterenmorgen werd ons op ons kan
toor ook een handelstelegram getoond,
eergisteren uil Ned-Indiê verzonden en
gisterenmorgen hier aangekomen Bij
navraag in den Haag bleek ons echter,
dat er hoegenaamd geen wijziging in de
houding der Engelsche regeering len aan
zien van het telegraaf verkeer was geko
men. doch dat hel niettemin een enkelen
keer voorkomt, dat. waarschijnlijk bij
vergissing, een telegram „doorkomt
0
Eieren.
Door den Minister van L N, en H. is
met ingang van 13 November vast
gesteld een maximumklelnhandclprijs voor
versche kippeneieren van 16 ets. per
stuk;
een ïaaximimi-grootliandclprijs voor
versche kippeneieren van f 15 per 100
sluks en een maximum-tnsschenhandel-
prijs vin f 15.25 per 100 stuks.
UIT OOST-I NDIË
R ij st.
De uitvoer van Rangoonrijst uit Ran
goon en Singapore was gedurende eeni-
gen tijd verboden doch wat Singapore
betreft is het verbod opgeheven, over
leg wordt gepleegd over maatregelen dio
opheffing van het verbod te Rangoon
zullen tengevolge hebben.
Uit Middelburg.
Bij den inspecteur der directe belas
tingen enz. alhier is onder letter F
ontvangen f 394.20 wegens tc weinig be
taalde bedrijfsbelasting.
De heer A. Nieburg, inspecteur van
politie alhier, heeft bij zijn vertrek uit
Hellevoetsluis van den commissaris een
sigarensLel, van diens echtgeixoole een
inktstel en van het politie-pcrsoneel een
wandelstok len geschenke ontvangen.
0
Uit Walcheren»
Hedenmorgen is op de R. K. be
graafplaats le Vliissingen met militairen
ter aarde besteld liet stoffelijke
overschot van den wachtmeester-trom
petter der veldartillerie, die Vrijdag j.l.
tc Souburg plotseling overleed.
De droeve stoet werd voorafgegaan
door een militair muziekkorps dat treur
muziek uitvoerde.
Gisteren namiddag is bij den land
bouwer J. Goedbloed Jz. le Vee re de
schuur met de daaraan grenzende wo
ning afgebrand.
De inboedel kon gered worden, doch
alles wat in de schuur aanwezig was is
erbrand, o. a. de oogst 1917 en land
bouwwerktuigen.
De oorzaak van den brand is onbe
kend, De schade is slechts len deele
door verzekering gedekt.
Door de rijkspolitie te Veere
is heden morgen C. L. H., die verdacht
wordt van meerdere diefstallen, den of
ficier van justitie voorgeleid.
0
öit 2tu i d-B e ve 1 a n d.
In de gisteren le Goes gehouden
alg. vergadering van ingelanden van het
Waterschap de Breede Watering bewes
ten Icrseke, die geleid werd door den
dijkgraaf, den heer J. Oele Hzn., waren
aanwezig 52 ingelanden, uitbrengend 105
stemmen.
Het hoofdonderwerp dezer vergadering
was het voorstel van de Commissie uit
Ingelanden inzake een vaste regeling van
de instructies, jaarwedden en pensioenen
der ambtenaren met prae-advies van liet
bestuur, waarin dit vast stelt, dat het in
hoofdzaak met de Commissie meegaat.
Op enkele ondergeschikte punten bestond
verschil van meeuing'.
Na een zeer uitvoerigegedachtcuwis-
seling werd gestemd over de vraag of
hel maximum f 2400 dan wel f 2200 zal
zijn.
Het voorstel der Commissie om f 2400
te geven werd aangenomen met 58 te
gen 18 stemmen.
Dezelfde kwestie kwam aan de orde
ten opzichte van den waterbouwkundigen
ambtenaar.
De heer Fransen van de Put te-
adviseerde het bestuur zijn pré-advies in
te trékken en mede te gaan met een be
drag van f 2400 als maximumsalaris.
De meerderheid van liet bestuur kon
zich bij bet voorstel neerleggen, zoodat
het maximum op f 2400 voorgesteld werd.
Hel voorstel werd met 76 tegen 29
stemmen aangenomen.
Besloten werd voorts dat de verhoo
gingen om de 2 jaren toegekend worden.
Het bestuur stelde voor 1 Mei 1917
als datum van ingang der nieuwe sala
rissen aan te wijzen en f 100 voor huis;
huur van den machinist toe te staan.
Dit werd goedgekeurd.
De heer Lindenbergh vroeg of
men een goeden machinist zou kunnen
krijgen.
De v o r zittel*- deelde mee, dat men
reeds 12 sollicitanten heeft.
Vervolgens werd overgegaan tol hel
voorstel der commissie tot het pension-
neeren der ambtenaren. Het bestuur stel
de slechts een redactie-wijziging voor.
waarmede de commissie zich vereenigde.
Met een wijziging ging de vergpidering
met het voorstel accoord.
In overleg biet de commissie werden in
de instructie van den ontvanger-griffier
eenige redactie-wijzigingen en invoegin
gen van minder beteekenis aangebracht
De instructie werd vervolgens z. h.
s. aangenomen evenals dc instructie van
den waterbouwkundigen ambtenaar, en
dc instructies van.de opzichters,
Hel bestuur heeft het wenschelijk ge
acht ook een instructie voor den machi
nist vast te stellen.
Deze werd goedgekeurd evenals de in
structie van den klerk, waarbij op ver
zoek van den heer Ilavinck nog vastge
steld werd, dat de klérk in poes of in
een der omliggende gemeenten moet wo
nen.
Tot leden van den dijkraad voor d|en
Cal. Willem-Annapolder werden herbe
noemd de afgetreden heeren J. Oele Hzn.
en J. A Nijssen
Bij voorkomende zaken noodigde de
•l»eer Poleij het bestuur uit eens oen
kijkje te komen nemen naar den Ouden
Dijk, die verschrikkelijk verwaarloosd is.
Hel gekeele bestuur kan er wel ih be
graven worden zonder dat men een pul-
je behoeft te maken. Ook andere wegen
in die buurt eischen verbetering. Een
inspectietocht is noodig.
Dc voorzitter beloofde een onderzoek.
Aan macadam is op het oogenbhk
moeilijk te komen. Het bestuur belooft
evenwel diligenlie
De heer Joh. Pilaar sprak den
wensch uit dat de voorzitter, nu hij
weer hersteld is, nog lange jaren aan
het hoofd van het waterschap mag staan.
De voorzitter beloofde al zijn
krachten aan liet waterschap te zullen
blijven geven en zegde dank voor de
tol hem gerichte vriendelijke woorden.
Hij deelde nog mede, dat het stoomge
maal weer olie krijgt en dus weer
draaien lean. Er is evenwel groole be
hoefte aan kolen: Thans zijn 40 ton
kolen toegezegd, mits men f 90 per ton
betaalt en spreker is aangeradenze in
allen gevalle le nemén. Hel financieel
verschil tussichen vroeger en nu :s even
wel zeer groot. Mei hel oog op de kos
ten zal men trachten het zomerpeil te
bereiken, maar lager lean men op het
oogenblik niet gaan, mede met het oog'
op mogelijk gebrek aan olie en kolen.
De heer AV. Kakebeekc drong er
op aan, in tijd van sneeuw en regen
niet le groole zuinigheid te betrachten,
anders zal het blijken, dat deze zuinig
heid dc wijsheid bedrogen heeft.
De voorzitter beloofde nauwlettende
overweging en sloot vervolgens de verga-'
dering.
Bij Koninklijk bestuit is benoemd tol
ontvanger der registratie (kantoor no.
1) en der successierechten te 's Herlo-
genbosch, L. Ruyssgiiaersi thans ontvan
ger der registratie en domeinen te Goes.
De douanebeambten te Hans-
weert -hebben op de sleepboot Jo
hanna een partijtje saffraan ontdekt, be
stemd voor verboden uitvoer naar Ant
werpen.
Maandagmiddag had te Ierseke
een zelfde droevig' ongeluk plaats als
vóór 14 dagen. Een jonge, pas ge
bouwde man, die dicht bij liet dorp
mei een korstoomboot aan het oesters
visschen was, wilde met den voet een
oesterkor wat verplaatsen en viel over
boord. Hij zonk plotseling in de dieple
weg en werd niet meer levend gezien.
Na den middag is zijn lijk gevonden.
0
Uit Noor d-B e v e 1 a n d.
In de Maandag jl. le Wissen-
kerke gehouden raadsvergadering wa
ren de leden Janse en Joh. v d. Maas
afwezig. In een antwoord van Ged. Ska
ten vonden B. en W. aanleiding tol
het voorstel, de jaarwedde van den ge
meente-ontvanger te verhoogen van f 510
tot f 600. Zonder discussie werd dit
met algem. stemmen aangenomen
De agenda was hiermede afgewerkt.
De rondvraag bracht wal leven in de
brouwerij. Liet lid de Regt vroeg hoe
het nu stond met de kans op gratig
bestelling óók van biiilenielegrannne»,'
waarvan hij in de vorige vergadering de
wenschelijkheid had betoogd. De voorzit
ter verwees den vrager naar de regee
ring, daar 'L bestelloon geen gemeente
zaak was. Dc heer de Regt merkte op,
dat in sommige gemeenten toch de door
hem gewenschte toestand beslaat. De
voorzitter antwoordde, dat de raad dc
zaak nog eens zou kunnen overwegen,
wanneer de vrager bij de regeering bot
had gevangen.
Het lid Abrahamse vroeg, waarom
sommige distributie-artikelen in deze ge
meente niet le krijgen waren. De voor
zitter kan daar alleen op antwoorden,
dat die artikelen, na te zijn aangevraagd,
veel te lang uitblijven. Een tweede vraag
van hetzelfde lid luidde Hoe komt hel
dat sommige rantsoenen, b.v. havermout,
tot ce n n a 1 f on s zijn teruggebracht' Di
voorzitter antwoordde, dat bij de vorige
regeling, toen per bon v ij f ons kon
worden ontvangen, de voorraad -Ier win
keliers terstond was uitgeput-, zoodat ve
le gezinnen tevergeefs kwamen. Dit to
verde veel klachten op. Toen is 't nieu
we rantsoen ingesteld en de klachten
bleven uit. Het lid de Ridder merkte
op, dat zich nu juist het tegenoverge
stelde geval voordoet: de winkelier blijft
met zijn voorraad zitten, omdat de meeste
gezinnen met een half onsje niets kun?
nen aanvangen. Het verschil kon gedeeld
worden in beider belang. De voorzit
ter zou niet den directeur der distributie
iu overleg treden.
Op een volgende vraag van den heer
de Ridder, pf de hier gegroeide erwten
en booncn ook niet hier gedistribueerd
konden worden, antwoordde d|e voorzit
ter ontkennend alles liep via de re
geering.
Ten slotte deelde de voorzitter mede,
dat hij het woonwagens-ongerief met zijn-
collega's op Noord-Beveland besproken
heelt. Een definitief verbod tot wering
kon met gemaakt worden. Anders was
het gelegen met een politie-verordening,
die .preventief zou kunnen werken. Die
bestond ook in andere gemeenten en
werkte goed.
Uit Zee u wseh-Vlaaaderon AV. D
- Dal de gebrekkige straatverlichting
in de meeste dorpen zeer welkom is aan
verloofde paartjes, is niet zoo erg', maar
dal de luidjes, die moeilijk het onder
scheid leeren kennen tussclien mijn en
dijn van die zelfde «Hechte verlichting
parlijt rekken om hun slag te slaan, on
dervindt men ook le Oostburg. Hoor
de men zoo nu en dan al eens van allerlei
baldagheden als inwerpen van ruiten, stuk
gooien van dc dakpannen, op dc deuren
bonzen enz. Thans begint men ook te
hooren van kleine diefstallen. Zoo zijn
j.l Zondagavond een pak borstrokken
ontvreemd bij een winkelier, een hoe
veelheid vleeseh bij een slager, trachtte
men bij een ander dc postduiven uil
het hok tc halen enz. Hoewel nog niet
'bewezen ,»is het toch vrij zeker, dat
bij sommige dezer ondernemingen miiitai-
•cn betrokken waren. Zaak is hel in
ieder geval, dat iedereen op zijn hoede
zij en goed de deuren sluit en artikelen,
zoor anderen bruikbaar, opbergt.
KERKNIEUWS.
Tot notabelen der Ned Herv. Kerk
te Serooskerkc zijn Zaterdag her-,
kozen de heeren AV C Allaart, M. Geluk,
H. L. Meijers, en in plaats van F. Spruit,
overleden, werd gekozen C. Traas,
Bij de Maandag gehouden
stemming werden herkozen tot notabe
ien der Ned. Herv. Kerk te Kloet in -
ge, de heeren J Beenhakker, W. de.
Braai en J. de Jonge, resp. met 30, 33
en 36 stemmen.
- Kerkvoogden en notabelen der Ned
Herv. Gem. tc Oost burg hebben met
op één na algemcene stemmen besloten
den predikant een duurlctoeslag te geven
van f 200, zoodat nu diens- tractement
f 2000 bedraagt.
o—
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen tc Zuilichen ds, van der
Kooy, te Ouddorp.
Aangenomen naar Hoogvliet ds. C
van der Waa, te Koog op Texel.
Bedankt voor Pulten a. d. Vcluvve P.
Kuvlman, te Luntcren.
G e r e f. Kerken.
Beroepen 1e Nieuvv-Loosdrecht. E, I.
van Voorst, te Borsele-Driewegen.
Geref. Gemeenten.
Bedankt voor Leiden (Nieuwe Rijn)
G. van Recueu, te Gouda.
ONDERWIJS.
-- Door dc afdeeling Middelburg van
den Bond van Ned. Onderwijzers is aan
Ged Stalen gevraagd goedkeuring aan
de salarisregelingen vim het onderwijzend
personeel le Arncmuiden, Domburg, Kou
de kerke, Souburg en Wcstkapelte te ont
houden.
0
De feestdag van dcR, H B S.
In het gymnastieklokaal van de rijks
hoogere burgerschool alhier waren gis
terenmiddag tegen half drie véreenigd de
leerlingen van de vierde en vijfde klasse
mei den directeur en enkele leeraren.
De directeur, de heer Zimmerman,
sprak de leerlingen toe en zeiae dat hij
reeds bekend heeft gemaakt waarom de
vlag 'op verzoek van de vereeniging van
leeraren bij liet M. O.) van alle Hoo
gere burgerscholen met vijfjarigen cur
sus wapperde. Dit was omdat het weL-
voorstel-Limburg' c. s. door dc Koningin
is bekrachtigd. Over die wet wilde spr.
nu het een en ander mededeelen.
Voor de totstandkoming der wet was
aan ieder de gelegenheid opengesteld om
zich bij een hoogescliool te laten inschrij
ven en dat voor iedere faculteit, maar
men kon geen academische examens
doen, geen camlidaals- of doctoraat exa
men en het behalen van den doklcrstilel
door een proefschrift was ook niet
gelijk. Dit was alleen het geval, als men
eindexamen had van een gymnasium en
wel hij examen A voor de letterkunde,
rechten en theologie en bij diploma B
voor wis- en natuurkunde en medicijnen.
Voor de leerlingen der burgerscholen
was het doen van examens liooger onder
wijs uitgesloten, als zij niet een aanvul
lingsexamen hadden, dat minstens twee
jaar studie vorderde. Alleen voor de
medicijnen was een andere regeling ge
troffen, doch ook hierin konden de
Ijeerlingen der Hoogere Burgerscholen
niet promoveeren.
Meermalen hebben de vereeniging van
leeraren bij het M. O. en de Bond van
directeuren van II. B. S. met 5-jacigen
Cursus op verandering aangedrongen en
ook Kamerleden deden dit. Thans was
hel de lieer Limburg die, gesteund door
(Verschillende andere leden, gebruik
maakte van zijn recht om zelf een wet
in te dienen. Deze wet, die het eindM
examen H. B. S. met 5-jarüg'eu cursus
gelijk stelt met hel eindexamen II van
een gymnasium, kwam. 3 Mei bij de Twee
de Kamer in behandeling. Tal van be
wijzen van adhaesie waren ingekomen,
o. a. van senaten van de Hoogescholeu
en van de Vereeniging van Leeraren. Van
dit laatste adres doet spr. voorlezing,
In de Tweede Kamer vond de wfel
veel bestrijding, maar ook krachtige ver
dediging, natuurlijk ook van den heer
Limburg, die er o a. op wees hoe de
mobilisatie nog moer het groot ongerief
van hel aanvullingsexamen heeft aange
toond. De directeur beaamde dit en zeido,
dat, als men enkele jaren ouder de wa
penen is geweest, het nog erger is op
nieuw twee jaar te moeten gaan leeren
alvorens naar de Hoogescliool te gaan
Op 4 .Mei nam de Tweede Kamer dc wet
aan met 19 tegen 17 stemmen.
In de Eerste Kamer, waar mr. Lim
burg de wet ook verdedigde en haar zonder
hoofdelijke stemming zag aangenomen,
vond hij een medestrijder in prof. Van
der Swaay, oud-hoogloeraar van de Tech
nische hoogescliool, die er o. a. op wees,
dat thans jongens die eindexamen H. B.
S. hebben, te Delft gaan studeeren, waar
zij blijk geven niet voor hel onderwijs
aldaar geschikt te zijn, /ij blijven dan
met moeite doorsukkelen. Voortaan kun
nen zij aan een andere hoogescliool een
ander vak gaan studeeren.
De directeur legde nadruk op de laat
ste woorden van dezen senator dat er
na den oorlog hard gewerkt zal moeten
worden. De directeur wekte de leerlin
gen op niet te wachten tot na den oorlog,
maar ook nu liard aan le pakken De
maatschappij en de ouders geven gelegen
heid goed te leeren, maar dan mag ook
groole Inspanning worden gevorderd. Ook
bij de mindere warmte en de scliaarsclite
aan licht moet men tocli trachten zich
ian te passen en goed doorwerken. De
leerlingen hebben geen reden neer te
zien op <lie van andere inrichtingen van
onderwijs; ook de gymnasia hebben bun
bestaansrecht. Maar men mag verheugd
zijn over de uitbreiding van de bevoegd
heid, die liet diploma H. B. S. geeft,
zoowel zij, die er gebruik van maken, als
zij die dit niet doen.
Spr. stelde voor namens leeraren cn
leerlingen van de beide hoogste klassen
een brief van dankbetuiging tot mr. Lira
burg te richten.
Met applaus werd dit voorstel begroet
en-hierop ging men uiteen; dc leerlingen
hadden verder vrijaf.
RECHTZAKEN.
In cassatie heeft de Hooge lliud
uitspraak gedaan op de beroepen van-
P. B te Koudekerk e, door <le recht
bank le Middelburg wegens jachloverlre-
ding veroordeeld lot f 25 boete, met ver
beurdverklaring van een geweer; en Th.
P de LI te Z o u t e 1 a n de, wegens een
zelfde misdrijf door die rechtbank ver
oordeeld lot 50 ets. boete
Beide beroepen werden verworpen.
LANDBOUW.
Veevoeder
De Minister van L. N. en H. maakt
bekend, dal veevoederartikelen, die in
de maand November worden toegewe
zen, tegen dc navolgende prijzen door
de Regeering zullen worden afgeleverd:
Maïs, Haver, Erwten en boonenpikset,
Kanarie zaad, alles f 19 per 100 K.G.;
Ameriknnsche lijnkoeken f 26 per 100
K G. Zemelen, grind en gries, zoowel ge
mengd ol ongemengd f 15, Gcrslafval
f 13, Havcrafval f 11, Regeeringsvoer-
meel f 16.50.
0
Scnenren van grasland.
De Minister van L., N. en LI vestigt
er de aandacht van de veehouders op,
dat de vooruitzichten ten opzichte van
den toevoer van veevoeder uit tiet bui
tenland zeer ongunstig zijn, zoodat do
veehouders er op zullen moeten rekenen,
dat zij voor de voeding van hun
vee in den winter 1918—1919 op het in
eigen bedrijf verbouwde zullen zijn aan
gewezen.
In verband daarmede wordt d/en vee
houders ernstig in overweging gegjeven
hun veestapel zooveel doenlijk in te krim
pen* en zooveel mogelijk wintervoeder in
e:gen bedrijf te producecren, hetgeen
