I
TWEEDE BLAD
BIMREHiAIl.
r*
saterdag 10 Hsv. 1917, se. 266.
EEN VOLK VAN „HAMLETS".
Het was een Russische schrijver die
eens een Lange, boeiende studie wijdde
nan de lot nadenken stemmende opmer
king, dat ieder mensch een mengeling1
van twee uitersten, nl. Hamlet, de man
die steeds denkt en redeneert, en niet
tot handelen kan komen, en Don Qui-
-ehotle, dc man die altijd maar dóet
zonder na te denken. En iemand" s ka
rakter wordt geheel bepaald door de
lioeveelheid-Hamlet die in hem zit, en
daarnaast de hoe veelheid-Don Quichotte.
Want in iedereen zit iets van die twee.
Nu is het al meermalen in het licht
gesteld dat het aantal „Hamiets" onder
de Russische bevolking buitengewoon
talrijk is; die Hanilet-geest is er zoo
sterk, dat, éls de Russen eens tot een
daad komen, ze zich daar toe dan oola
kunstmatig hebben gedwongen, precies
als Hamlet. Men denke maar eens aan
de opdrachten aan de nihilisten.
En nu lijkt het ons, hoe weinig we
■ook van de gebeurtenissen in Rusland
hooren, dat die Hamlet-geest er weer
danig werkt. We doelen nu niet op de
enkelen die aan. 't hoofd staan, cn veel
doen, maar op de groote massa, die zelf^
haar revolutionnairen geest uit door niéts
doen, getuige p. a. het leger, maar oolc
het volk zelf.
In een gister, door ons vermeld Reu-
ter-bericht kwam een zin voor, die wal
duister klonk. Er werd nl. van de
Zich onzijdig houdende troepen gezegd
„Onder lien h cerscht een heel bijzondere
stemming, welke men in vele leringen
vindt cn welke 'voor een deel te ver
klaren is uit de afwezigheid van elk ver
zet of reactie." Dat laatste deel is blijk
baar op de lange reis door telegeraaf
en telephoon verminkt. In andere bla
den lazen we, dat dit bijzondere stem
ming later „voor een deel de afwezig
heid van alle oppositie of reactie verkla
ren zal."
Maar hoe dat ook zij, die heel bij
zondere stemming en de afwezigheid van
verzet of reactie, worden dan toch ge
noemd als teekenende verschijnselen van
deze revolutie, en dat bracht ons vanzelf
tot de herinnering aan die Hamlet-verge
lijking.
Er i s heel veel Hamlets-achtigs, op te
merken in de houding van het Russische
volk, vooral als men er de gebeurte
nissen van de Fransphe revolutie naast
6telt.
O, zeker, dan is er ook veel overeen
komst in den gang van zaken. Bij beiden
eerst de plaat nog van een volksvertegen
woordiging naast den vorst- in Frankrijk
de nationale vergadering, in Rusland de
Doema. Bij beide eenige jaren daarna de
afzettin'-" van den vorst. Bij beide vervol
eens een steeds meer verdringen van de
vematiiïde elementen door de uitersten
an Frankrijk de Girondijnen door de Jaco-
.bijnen; in Rusland de kadetten en mini
malisten djoor de maximalisten.
Maar als men een verschil wil zien
Öan moet men letten op .hetgeen het
Fransche leger, het eerste volkslegerI
toen naar buiten deed. Dat héndeldei!
«Terwijl het land door revolutie en bur
geroorlog verscheurd Werd, wist het
revoiuhonnaire leger de binnen gevallen
Duitschers en Oostenrijkers weer over de
grens- te drijven, later zelfs de Oosten
rijkers geducht klop te geven, en heel
iBelgië le veroveren.
En als groote tegenstelling weigert het
Russische leger le vechten; het verlaat
de stellingen, verbroedert zich met den
binnen de Russische grenzen staanden
vijand, en neemt zelfs geen deel meer aan
•de bestüursrevolutics. Het «houdt ziclt
8,onzijdig' op grond van een „heel bij
zonder gevoel", dat 'men in vele kringen
terug vindt, zoo verzekert Reuter.
We gelooven het dadelijk, want wat in
de verhalen van de gebeurtenissen'sterk
treft is de bijzonderheid, dat het niet die
volksmassa is, die tot bestuurswisselin
gen dringt. Gedurende het begin van den
jongsten staatsgreep ging het leven in Pe-
trogrid rustig voort. De straatgevechten
bellijnen niet eens zoo heel veel betee-
kond le hebben.
Geen oppositie of reactie! Die is ook
Uitgebleven toen de Tsaar Werd gevan
gen genomen; ze was er evenmin toen
Kercnsky dictator werd, en ze schijnt
er ooic niet te zijn, nu Lenin 'zich van,
de maclil meester maakt.
Zou de Hamlet-geest van de tfroolo
massa van het volk hier niet de verkla
ring geven? Dat ze zóóveel eeuwen en
kelen lieten handelen, dat ze nu liet
zelf niet kunnen, is een opmerking, die
haar kracht verliest als men overweegt
dat het in Frankrijk precies zoo gesteld
was, en dat toch daar het volk, in al zijn
lagen, drommels goed handelend wist op
te treden, toen het er gelegenheid voor
kreeg.
Maar éls het zoo mocht zijn, dal aio
Onmacht iom te handelen de Russische
bevolking nu overlevert aan de enkele
briitftlen, die durven aanpakken, dan
voorzien we, dat in Rusland ten slotte
toch hetzelfde zal gebeuren als in Frank
rijk. Een revolutie verslindt ten slotte
zich zelf, en een. Napoleon-heerschappij
is als regel het tijdelijke resijiltaat.
Voorspellen is erg gevaarlijk in woelige
dagen als deze, en we zouden niet
graag een gooi er naar doen, of het
eenige maanden of eenige jaren zal duren
eer het in Rusland zoo ver is. Maar een
toestand als nu in Rusland heerscht kén
niet duren. Die anarchie zal van zelf
om de sterke hand vragen, zoo niet nu
dadelijk, dan later. Kerensky kwam
blijkbaar te vroeg. Er waren nog le
veel-even machtigen naast hem.
Het is heel wonderlijk, dat we een
reusachtige gebeurtenis als; de Russische
revolutie mee-maken, zonder voldoende
meedeelingen over hetgeen er voorvalt.
Maar het eigenaardige gebrek aan actie
bij het volk in 't algemeen, is toch zoo
typeerend, dat Ze wel bijzondere aan
dacht verdient.
De grootste roerigheid zit nog in de
krans van nationaliteiten die om Groot-
Rusland heen liggen, en een afbrokkeling lk
van die deelen is zeker mogelijk. Maar
het Russische volk zelf houdt zich merk
waardig passief tegenover de geweldige
dingen die het meemaakt.
En als men ons vraagt wat de invloed
van dat verschijnsel kan zijn voor de
groote kwestie, die ons allen hezig houdt,
nl. of de vrede bespoedigd zal worden
door hetgeen in Rusland gebeurt, dan
stellen we er als'wedervraag tegenover
weet u hoe de steentjes morgen in de
Russische kaleidoscoop zullen liggen?
mobilisatie, de terugkeer van zoo velen
de burgermaatschappij onvermijde
lijk met zich zal brengen, zooveel mo
gelijk zal helpen overwinnen.
DE KAMER OVER I1ET BELEID
VAN „OORLOG".
Wat reeds bij de olgfemeene beschou
wingen van het begrootingsonderzoek
in de Kamerafdeelingen werd opgemerkt
over het benoemen van een burger tot
Minister van Oorlog, en over diens
rede ie Leeuwarden, werd bij liet on
derzoek van de begroeiing van oorlog
herhifcdd en nog eens aangedikt. Ver
schillende ledon wenscliten zelfs; dat
sommige nieuwe posten, o. a. betref
fende den luchtvaartdienst en de mo-
torafdeeling1 van de begrooting zouden
afgevoerd worden totdat eerst, na den
oorlog beslist zou zijn over het doöl
van ons defensie-stelsel.
Dal andere leden verklaarden 'geen
aanstoot aan de Leeuwarder rede te
hebben genomen zij even aangestipt,
evenals het feil dat verschillende leden
hun beschouwingen aanvingen met een
woord van waardeering voor Minister
Bosboom in 't bijzonder omdat hij zich
niet steeds liet leiden door eenzijdige
militaire overwegingen, maar oog bleek
te hebben voor de niel-milita,ire belan
gen.
Gevraagd werd, waarom nog steeds
niet een wetsontwerp is ingediend, tot
aanvraag van een buitengewoon krediet
voor het 2de halfjaar voor 1917. Op
welke wijze wordt thans, buiten den
wetgever om, in de uitgaven voorzien?
Enkele leden stelden in dit verband
de vraag of van do door den wetgever
bij wijze van buitengewoon krediet toe
gestane sommen zekere bedragen gesteld
worden ter beschikking van den opper
bevelhebber, om te dienen tot bestrij
ding van .uitgaven welke deze noodzake
lijk acht. Zij zouden in verband met
de geruchten welke hun ten aanzien
van dit punt waren ter oore gekomen,
hieromtrent gaarne worden ingelicht
Voorts Werden er een reusachtig aan
tal vragen gedaan over onderdeelen de
nog niet bekende plannen met de lich
ting 1919; de beroeps- en verlofs
officieren; den slechten treinenloopde
ongelukken bij nachtelijke oefeningen
de intendance, en ook over den ge
neeskundigen -dienst, hoewel over dit
laatste slechts weinig' gezegd werd, in
afwachting van liet commissie-rapport.
Voorts over verloven, Zondagsheili
ging, vloeken, enz.
Do Minister werd ook ter verant
woording geroepen over dingen waar
hij wel niets aan kan doenVolgens
een mededeeling in het dagblad ,,Het
Centrum" zou een lid van een keuring»-
raad te Arnhem een afgekeurden land-
stormplichlige hebben toegevoegd, dat
hij hoopte, dat er een wet zou komen
die ook pastoors en dominees;, tot dienst
zou verplichten. Acht de Minister, zoo
werd gevraagd, een lid dat zich op
deze wijze uitlaat in een keuringsraad
op zijn plaats?
Dat er ook geldaagd Werd over het
onmatig snel rijden van zwaar beladen
militaire auto's in Den Haag, toont
Wel dat de meeste Kamerleden in de
residentie wonen. Het gebeurt eldersi
ook wel eens.
Dal de Mem. v. Antw. betreffende
het wetsontwerp lot wijziging van de
wet op den staat van oorlog1 en van
beleg maai- steeds uitblijft was voor ver
scheidene leden een bewijs dat de re-
gecrhig oen wijziging van de bestaand'
voorschriften niet ernstig wil. Wederom
Werd geklaagd over machtsmisbruik dooi
militaire autoriteiten gepleegd in stre
ken, die in staat van beleg zijn ver
klaard.
Gevraagd werd Dl het departement
van oorlog zich reeds bezig houdt met
het voorbereiden van een organisatie,
die de moeilijkheden van onderscheide
nen aard welke bij de aanstaande de
DE WERKLOOSHEID VERZEKERING
AAN „DE SCHELDE".
Gisterenavond werd in de groote zaal
van het Concertgebouw te Vlissingen
een gecombineerde vergadering gehouden,
van de afdeelingen van den Christetijken
Metaalbewerkersbond, den R. K. Metaal-
bewersbond, de Federatie van Metaal
bewerkers cn den Algemeenen Bond van
Metaalbewerkers.
De zeer druk bezochte vergadering
werd door den heer Marinlssen geopend
met de mededeeling, dat naar aanleiding
van de door do directies toegezonden
circulaires reeds huishoudelijk is ver
gaderd en dat naar aanleiding daarvan de
directie gisterenmiddag van ieder fier
hoofdbesturen een vertegenwoordiger
heeft ontvangen. Dc vertegenwoordiger
|er R. K. organisatie heeft de canferen-
ie, die van twee tot kwart voor zes duur
de, piet tot het einde kunnen bijwonen.
Door den heer Grotenhuisx hoofdbe-
.tuurdcr - van den Chrislelijken Bond,
werd hierop, mede namens de andere
vertegenwoordigers, verslag uitgebracht
over de gehouden conferent'ne. De directie
heeft thans verzekerd, dat het niet haar
bedoeling is de organisaties tegen te wer
ken, maar zij beschouwt de kern als do
vertegenwoordiging der arbeiders.
Maar het ging nu niet zoo zeer over de
erkenning der organisaties, maar over de
werkleosheidverzekcring. De hoofdbestu
ren waren van meening, dat de gemeente
en het Nationaal Steuncomité niet kun
nen steunen als aan de voorwaarden voor
steun iets wordt toegevoegd, dat bij het
toekennen van steun niet bekend was.
Dit kan zeker het Steuncomité niet doen,
dat in nauw contact staat met de arbeids
bemiddeling en de werkloosheidverzeke
ring. Dus kan geen regeling worden aan
genomen, waarbij de organisaties hum
verplichtingen tegenover de leden niet
kunnen nakomen.
Hel steunen met niet mefer dan met een
toeslag van 8 uur werkloon is in strijd
met de reglementen der organisatiekasseu
en de Minister heeft dan ook wel dege-«
lijk toegestaan, dat deze hun verplichtin
gen nakomen en 70 pCt. van het gederfde
loon uilkeeren. Maar de directie had
bepaald, dat de kassen maar twee uur
mochten uitkeeren, niet meer en niet
minder, met bedreiging van uitsluiting
van allen, die tot zulk een kas behooren
Men had dit kunnen accepteeren, maar
dan moesten de kassen veel te veel bij
dragen. Bij dc conferentie hoeft de di
rectie nu gezegd, dat deze bepaling niet
al te letterlijk moet worden genomen en
dat zij overhaast is opgemaakt. 'Dit is
reeds een overwinning. En de directie er
kende ook, dat men bij een persoonlijk
onderhoud elkaar beter leert begrijpen.
De directie heeft gezegd,-dat de gemeente
alleen voorschot geeft.
De 'regeling is getroffen voor 50 weken
en de vraag is gesteld of ooik de kassei^
der organisaties dit zoolang zullen vol-
houaen. Daar de reglementen den termijn
van steun bepalen volgens het kalender
jaar, zal dit wel gaan, zegt spr., vooral nu
ook de Minister en de directie van de
arbeidsbemiddeling telegraphisch medege
deeld hebben, dat hierin wel door een
noodregeling zal worden voorzien.
Tegen het overleggen aan de directie
van een reglement, een lijst der leden,
welke op de Schelde werklen en den
steun dien zij ontvangen, hadden de
hoofdbestuurders geen bezwaar. Hierbij
kwam echter ook ter sprake het verbod
om van twee kassen tegelijk lid te zijn.
Deze bepaling is onbillijk. De directie
zeidc: „dan kunnen de werklieden toe
treden tot het fonds „de .Schelde"." Die
hoofdbestuurders achten dit een bedrei
ging voor do organisatie, want zij vree
zen, dat leden der organisaties, die nog
niet trekken omdat zij nog geen half
jaar aangesloten zijn, noodgedrongen uit
de organisatie zullen gaan om dan uit
het fabrieksfonds te trekken, waar men
uit trekt na het betalen van f 2 entree en
acht weken premie van Vi pCt. -weekloon.
Met klem is door de hoofdbestuurders
op het onbillijke hiervan gewezen en toe
gezegd, dat de besturen zich herleid vt
Waarden om als leden van do organisatie,
uit de kassen der organisaties gaan trek
ken, dit direct aan de directie te mélden.
De directie zeide ten slotte Wel te voe
len, dal er iets onjuist in dezo roge
maar zij kon in dezen niet beslis
sen en moest in een vergadering van het
fonds „de Schelde", welke Maandag zal
worden gehouden, deze Zaak nader be
spreken.
Alle v erk tot opbloei van de organisa
ties, dat jaren vorderde, mag niet in eens
te niet worden gedaan. Zoo noodig zat de
kwesfie door de hoofdbesturen met die
directie der arbeidsbemiddeling worden
besproken, en als de zaak niet in het
reine komt, dan zal er krachtig oppo
sitie tegen gevoerd worden. Die. heer mr.
Smit heeft echter toegezegd, wel te wil
len bewerken, dal men van twee kassen
lid mag zijn, als men maar niet uit twee
kassen trekt. Hiermede is spr. het eens.
Eld iadan ook door de hoofdbestuurders
toegezegd, dat alle mutaties direct aan
dc directie ter kennis zullen worden
gebracht.
In de reglementen, van de organisa
ties is opgenomen, dat feestdagen ook
worden doorbetaald en nu is met hel
oog op het naderend Kerstfeest
Nieuwjaar gevraagd of het de bedoeling
ook in die weken 54 uur Io.on uit te
betalen. Dc directie noemde dit een
nieuw element en zeide toe er met de
gemeente en het steuncomité over te
zullen onderhandelen. Dus de mogelijk
heid is wel geopend dat ook deze «lagen
worden uitbetaald, al is ook hierbij geen
positieve toezegging verkregen. Nog
werd toegezegd ook rekening te houden
met de werklieden, die meer dan öO uur
werken in normale tijden. Nog wees
spr. op de bepaling, dat alle georga
niseerde vaste werklieden zich Zaterdag
morgen moesten melden op het kantoor
en opgeven, bij welke kas zij zijn aan
gesloten en welken steun zij trekken. Do
hoofdbesturen hebben alle pogingen aan
gewend deze bepaling opgeheven te krij
gen, omdat nu de besturen de opgaven
zullen verstrekken. De directie wilde
hier niet van weten, omdat zij het niet
meer voldoende bekend kon maken en
daarom moet ieder zich gaan melden.
De imededeelingen van den heer Grole-
huis werden meermalen door applaus of
gelach onderbroken.
Van de gelegenheid om vragen te stel
len of opmerkingen te maken werd door
enkelen gebruik gemaakt. Uit de gege
ven antwoorden teekenen wij aan, dat
men niet behoeft op te geven aan de
directie welk bedrag men trekt; .lat het
voor de leden der federatie, die le Midv
delburg wonen en nog geen goedgekeurde
kas hebben, niet noodig werd geoor
deeld zich op te geven, daar zij nog bij
het fabrieksfonds behooren; dat beslo
ten werd aan de directie te verbeken
ook reeds de volgende week 54 uur
te doen uitkeeren, daar het voor de ar
beiders geen kleinigheid is 15 uur loon
te derven; vooral kan dit gevraagd wor
den omdat het alleen niet geschiedt om
administratieve redenen.
Besproken werd nog hoe het zal gaan
met de werklieden in de gemeenten die
niet steunen, waarbij ook Middelburg
werd bedoeld, waarvan, nog geen ze
kerheid is of het steunen zal. Er werd
geantwoord dat deze werklieden van het
fonds de Schelde en van organisaties
14 uur betaald krijgen, maar ook in
deze kwestie zal nog wel verbetering
komen. Besloten werd verder nog he
denmorgen te half tien samen le komen
op de Zeümarkt en gezamenlijk naar de
directie te trekken om zich te melden.
De heer Hooze, hoofdbestuurslid van
de federatie, sprak een slotwoord, waar
in hij de arbeiders er op wees, dat op
de conferentie gebleken is, dat het ge
vaar groot is, (lat de toestand nog erger
wordt. Hier is op deze vergadering blijk
gegeven van een goeden organisatiegjecst.
Spr. wees p.p de behaalde resultaten-
De heer Smit liet zich uit, dat er nog
zooveel ongeorganiseerde werklieden zijn
en dat hij daarom niet met de besturen
kan confereeren, maar met de kern.
Spr. wekte daarom op tot propaganda
voor de organisatie.
De heer Marinissen sjoot hierop de
vergadering.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
De firma Sinderam en Co., wel
bekend aan allen die eenigszins in nan
raking komen met huisvlijt, vierde gis
ter haar 25-jarig bestaaii (waarvan het
filiaal te Middelburg' er elf telt) Als
„feestuitgave" heeft zij een „Handboekje
voor huiselijke kunst" het licht doen
zien, dat zij echter tevens kosteloos
aan openbare leeszalen af staat.
Nieuwe uitgaven.
„Sluit de Gelederen" door H.
Colijn, overdruk van een artikel uit
„Stemmen des Tijd»", waarvan wij in een
vorig uammcr een deel overnamlen. Bij
C. J. A. Buys, Utrecht.
Supplement, no. 1 van de wet op de
Oorlogswinstbelasting, bewerkt
door A. W. Udo. Uitg. L. .1. Veen
Amsterdam.
„De Heer van de State", door
Jeanne Rcyueke van Stawe. De vierde,
goedkoope druk van dit op achttïenjari-
gen leeftijd door de veelgelezen roman-
schrijlsler geschreven werk. Uitg. L. J
Veen, Amsterdam.
Zonnebloemboekjes. Drie
nieuwe boekjes in aardige sitsen kaftj -s.
Ten eerste een verzameling1 verzor
van .Tan J. Zelden thuis, allen „na
tuurlyriek", zooals hij ze zelf kwali
ficeert, en door een groepeering naar
de seizoenen tot een klein gieheel ver-
eenigd.
Ten tweede een verzameling verzen
van Joannus Redding'ius,
iemand wiens verzen we wel niet be
hoeven te kenschetsen, maar die juist
ook in lcorle natuur-gedichten veel be
koring weet te leggen.
En voorts nog een bloemlezing uit
II o o f t's Lyriek, gekozen, ingeleid en
van aanleekeningen voorzien door R
J. Spits.
Alles uitgegeven bij „De Zonnebloem*
le Apeldoorn.
Werken van Melati van Java.
De uitgever L. J. Veen, Amsterdam
zond weer drie tweede drukken
werken van deze schrijfster de wereld
hi. n.l. „Tn eigen huishouding", „Een
eenige dochter" en „Het viooltje van
St Germain" Aan hen die den smaak
ran dergelijke romans te pakken heb
ben, ên zoo zijn er nog altijd velen
zullen deze niet dure uitgaven welkom
zijn. 1
Onze Neutraliteit.
2e jaargang no 3.
1 Het derde nummer van dezen jaar
gang van „Onze Neutraliteit" is geheet
gewijd .aa i het legerpaard, aan de remon-
teering, hel gebruik, de verzorging eb
de verpleging van het zieke of gewonde
paard. Ook dit nummer wordt weer doop
fraaie foto's opgesierd.
J. Erkens.
Tusschen Oorlog en Vrede.
Bij J J. van der Peijl le Ierseke zag
een bundel schetsen van het Nederland-
sehe soldatenleven in de jaren 1914—1917
het licht vin den len luitenant bij de
landweer J. Erkens, die ook menigmaal
in Zeeuw^ch-Vlaanderen en, als wij ons
niet vergissen, ook in andere deelen varf
Zeeland vertoefde. De bundel bevat zoo
wel schetsen van het meer intieme .sol
datenleven als van de aanraking der
soldaten met dc burgerij; zoowel van:
den vriendschappelijken omgang bij in
kwartiering, als van de minder vriencN
schappelijke jacht op smokkelaars. Het is
tevens een bijna voortdurend pleidooi'
voor wtardcering van ons leger en voor
een goeden geest in den troep.
Natuurkundig Gezelschap.
Maandagavond werd door Prof. Dr.
J. van Loghem $en lezing gehouden
over „Bestrijding van malaria, post en
andere volksziekten in Ned.-lndié".
Het sterftecijfer van Batavia en andene
plaatsen in Nod.-Indië is zeer hoog iit
vergelijking met dat in ons land en zelfs
met «dal in andera streken van de tropen
De hooge temperatuur is geen oorzaak
van ziekten, slecht» indirect bevordert
zij de gemaakelijke verspreiding van vi
rulente ziektekiemen. Eien reden te meer
om in deze streken degelijkje hygiënische
maatregelen daartegen te nemen.
Daar de bevolking over het algemeen
de noodzakelijkheid hiervan niet besjefl
en dus tot vrijwillige medewerking al
licht niet geneigd is, moet dwang wor
den gebruikl.
Dat ook in onze omgeving jn dat op
zicht nog veel te verbeteren is, liet spre
ker zien aan een fotografie, genonileni
van een boerderij in Koedijk, waar men,
de uitloozing van het privaat in een sloot
zag op «eenige passen afstond van de
plaats, waar in diezelfde sloot de melk
emmers werden gespoeld.
Do ziekten in de tropen zijn dezelfde
als in de gematigde* luchtstrekenpokken^
tuberculose, cholera, typhus, dysenterie,
malaria, pest, ankylostomiasis (raijnworm-
ziekte), trachooin, syphilis, lepra ent.
Eenige treffende fotografieën gaven
duidelijk lo kennen hoe het water van
beekjes en putten besinlet wordt, door
dat liet veranderd wordt in verdund
rioolwater. Ook van de woningtoestanden
in de druk bevolkte stadswijken werd eert
indruk gegeven, die de wenschelijkheid
van verlie'ering «op dit gebied duidelijk
aan het licht bracht.
De ééoe inrichting voor de koepok
inenting in Ned. Indië levert thans zoo
veel entslof dat de geheele bevolking
eens iit de 5 jaar kan worden ingeënt.
De malaria is niet besmettelijk van
mensch op mensch, maar de parasiet van
deze ziekte moet een geslachtelijke voort
planting doormaken in de maag van de
malariamug, die de nieuwe individuen,
vervolgens langs het speeksel door dien
steek weer in het menschelijk olocd
brengt. De bestrijding richt zich dus
lo. op den mensch, dien men door
chinine tricot le genezen en met gaas
legen de muggen te beschermen, cn 2e.
op de mug, die moet worden verwijderd!,
't geen geschiedt door opruiming van
de broedplaatsen, gewoonlijk vochligen
bodem on moerassen. Ook onschadelijk
maken door de wateroppervlakte te be
gieten mei petroleum is een veelvuldig
toegepast m dJel.
Iloe doeltreffend al deze maatregelen!
zijn is gebleken in Panama, waar de eer
ste onderneming voor een deel mislukt
is door het heerschen van gele koorts;
en malaria, terwijl thans door doeltref
fende middelen de eerste ziekte .bijna ge
heel is uitgeroeid en de iaatslie tot zoo»
geringe afmetingen is teruggebracht, dat
ze zelfs voor de Venerische ziekten del
vlag moet strijken.
De pujt is een bloedvergiftiging wier
bacil gewoonlijk door de huid, zelden
door neus en mond binnentreedt. In liet
laat»le geval ontstaat de zoo goed als
ongeneeslijke longpest. Waar het lichaam
geen reactie biedt kan in 24 uur de dood
intreden, maar meestal treedt reactie m
en ontstaat de bubonenpést, waarvan ge
nezing mogelijk is.
Dc pest gaat niet over van mensch op
mensch, maar uil het parallelle verloop
der sterfte van ralten en menschen blijkt,
dat deze dieren den mensch moeten be
smetten en de onderzoekingen maken liet
ook zeer waarschijnlijk, dal het de rattea-
vloo is, die de ziekte van de rat op. den,
mensch overbrengt. De huisrat leeft n.l,
in de onmiddellijke nabijheid van den
mensch, in het bamboe van zijn bed eïï
an zijn huis. De zieke rat heeft uit den
aard der zaak meer vlooien tian del
gezonde cn deze zullen die koud gewor
den doode rat gaarne ruilen voor deUj
levender» buurman, den mensch. Het ia
n.l. gebieken, dat de ratlenvloo den.
mensch ah gastheer niet versmaadt.
Bij de bestrijding van de pest worden
de ratten an de schepen en transporlladïn-
gön door uilzwavcluig gedood en de hui
zen der patiënten en omwonenden even
eens na evacuatie op dezelfde wijze ge
zuiverd.
Afsluiting van He bamboe-opeuiugpii
