MIDDELMIRGSCHE COURANT.
L
M 280
Zaterdag 3 November 1917.
160* Jaargang.
'rJ*
i
BINNENLAH9.
Stat! m Prorineis.
BÜITENIAMD.
Dit mïrnmer bestaat uit TWEE bladen.
EERSTE BLAD.
Abonn. be)J« pee kwartaal In Mid
delburg en Mj ob Rjgwitm tn VüMfng*o
»n Goe* f t§5; per post I 1.75.
Advertenties 20 cent per regel.
Bij abonnement veel teger.
FamifioberiCbWo sn dankbetuigingen
.van 1—7 refeta f 1.50.
EEN VUNS BOEKJE.
Stel je voor dat er een Hollander
is, die zich geroepen voelt een „Malin-
ruf" aan het Duitsehe volk te richten
over de kwestie „Waarom en hoe moet
DuiJtschland annexeeren?" Die Duil-
sche boekjes ■sfehrijft om dat sterkst
brandend vraagstuk van Duitschland
„volkstümlich" te belichten en uiteen
te zetten, en die de tegenstanders van an
nexatie de opren wascht.
Er is er werkelijk zoo een. En die
Hollander "meent dat die daad nog bij
zondere waarde krijgt doordat hij
„Königl. niederlandische Oberleutnant a.
D." is, want hij vermeldt dat speciaal
op den omslag van zijn boekjes. Geluk
kig1 staat dat a. D. (auszer Dienst, bui
ten dienst) erbij. Als de Duitschers duS
/mochten vragen, wie dat verwaande
buitenlandsche mannetje is, dat meent
hint een vermaning te moeten geven in
zoo'n bij uitstek nationale, netelige kwes
tie, dan kunnen ze tenminste zien dat
dat hij niet meer tot hel Nederlandsche
leger behoort, wat ons voor dat leger
veel plezier doet.
Die schrijver is een oude bekende;
H. C.' C. Clockener Brousson. Hij heet
nu alleen Hans Clockener; dat Fransch
klinkende „Brousson" past ook slecht
bij het onderschrift dat hij onder zijn
portret vóórin zijn boekje schreef: „Dem
Deutschen Volke Heil und Sieg".
We hebben altijd al bij voorbaat het
land aan iemand die zijn eigen nationa-
liteit aan den kapstok hangt, en met
een andere nalie mee holt. En het ligt
dan in den aard der zaak dat zoo
iemand dan héél hard holt, omdat hij
anders niet gezien wordt.
Maar we vragen ons loch altijd ook
af of zoo iemand niet voelt dat zijn
nieuwe gdnooten hem toch altijd aankij
ken met den twijfel en achterdocht
man wat doe je bij ons? Er zijn er
ook die zoo iemand inslinktmatig uit
den weg weg gaan, omdat ze zelf te
veel waarde aan hun natiionaliteilsgie-
voel hechten, <lan dat ze zich ooit
!n zoo'n rol kunnen verplaatsen.
Maar Hans Clockener merlrt daar blijk"
baar niets van. Hij loopt met den stroop
pot, en treedt op als adviseur van het
Duitsehe volk om ze aan te raden toch
gebieden te annexeeren. Hij houdt hun
zelfs een uitvoerig programma voor,
hóe ze de geheel ingelijfde gebieden
moeten besturen d. z. de streken dile
„stockrussisch" of Frans'ch sprekend zijn.
Voor de Poolsche en Vlaamsche streken
Es hij zoo goed een uitvoerig toegelichte
„indirecte annexatie" aan te bevelen.
Hel was ons een verlichting uiteen
hoofdstuk „Und wir Hollander'" te le
zen dat wij er bij hem zonder afstand
van gebied afkomen. Een Schutz und
Trutzbündnis (verdedigend verbond) is
voldoende. En als de Keizer „na eon
Antwerpschen triomftocht nog eens naar
ons land een bezoek wilde brengen",)
zouden de Duitschers „zich nog meer
dan vroeger verbazen over de geest
driftige ontvangst", en dan zou dat ver
bond tevens ter sprake kunnen komen.
Jawel, dat gaat maar zoo een-twee-drie!
We schamen ons tegenover de Duit
schers dat de schrijver van dit schreeu
werig, arrogante boekje zijn Hollander
schap zoo op den voorgrond stelt. Het
„koninldijk Nederlandsche" op den om
slag zullen zij, naar we hopen, niet
al te erg aan het Nederlandsche volk
aanrekenen.
NEDERLAND EN DB OORLOG.
^Verbouw van kool, pronk-
boonen enz.
Het blijkt, dat sommige verbouwers,
ondanks de tijdig gedane waarschuwin
gen -van den Minister van L., N. en H.v
dat de verbouw van z.g. handelsgewas
sen minder "voordeelig zou worden ge
maakt dan die van de eigenlijke voe
dingsgewassen, de cultuur van deze ge
wassen op de meest speculatieve wijze
hebben gedreven, met name van kool en.
pronkboonen. Voor landhuur werden on
zinnige prijzen betaald, terwijl zeer hoog©
kosten aan mest en arbeidsloon werden
besteed. Dat thans d"ze personen door
de maatregelen der regeering schade lij
den ligt voor de hand, te meer, omdat
de opbrengst ten gevolge van ondeskun-
digen verbouw dikwijls niet groot was.
De minister vin L.. N. en H. herhaalt
hierbij ten aanzien van den verbouw van
deze gewassen zijp waarschuwing voor
het oogstjaar 1918. Het kan niet worden
geduld, dat voor den verbouw van <le
hier bedoelde gewassen het beste land
wordt gebruikt en dat daarop groote
hoeveelheden kunstmest worden aange
wend.
Tegen het mijnengevaar.
Men meldt uit Hellevoetsluis, dat
Woensdag op de reede voor verschillende
marine-autoriteiten een beproeving heeft
plaats gehad van een toestel tot zelfbe-
veiliging van schepen tegen mijnen, aan
gebracht aan booru van het stoomloods-
vaartuig no. 11.
Het resultaat was, dat mijnen van ver
schillende typen, welke het schip onver
mijdelijk zouden hebben getroffen zon
der het toestel, opgeruimd en in volko
men veiligen toestand aan de oppervlakke
werden gebracht.
De uitvinders, luitenant ter zee 1ste
klasse Wj. C. A. Vink en ingenieur der
marine E. J. Benthcm', hebben octrooi
aangevraagd.
Z e e v s c h.
Het Bureau voor Mededeelingen in
zake de Voedselvoorziening meldt
De aanvoer van zècvisch over de maand
November zal, wanneer de omstandig
heden niet spoedig veranderen, zeer go-
ring zijn.
De stoomtrawl- en beug vloten moeten
nog steeds „pgelegd blijven wegens ge
brek aan kolen, terwijl de 'zeiltrawl-
en zeilbeugvloten, in verband met dto
gevaren ter zee, slechts voor een klein
gedeelte de visscherij uitoefenen.
Aangezien de ze'illrawlers in den Iaat-
sten tijd zich meer op de visscherij in
Noordelijker gelegen gebieden toeleggen,
is eenige toename van den aanvofer van
rondvisch te verwachten, waardoor de
kans bestaat, dat in eenigszins ruimere
mate dan te voren schelvisch, gul en
wijling beschikbaar kan worden gesteld.
Bij mood wieder, wanneer de kleinere
vaartuigen de kustvisscherij kunnen uit
oefenen, is een ruimer© aanvoer van
schol te verwachten.
In verband met den aanvang van het
seizoen voor de spieringvisscherij op do
Zuiderzee is een regeling getroffen voor
de distributie van vergphe en gerooktfe
spiering.
Bij normale vangsten zuilen groote
hoeveelheden van dezie vischsoort be
schikbaar kunnen worden gesteld.
Buiten de regeeringsdistributie zullen
Waarschijnlijk verschillende soorten van
zoetWatervisch, Zuiderzeebot, garnalen en
mosselen tegen redelijke prijzen ver
krijgbaar zijn.
Do christelijke Bestuurder sbond
alhier heeft'er bij Burg. en Weth.
op aangedrongen spoedig met het ver
krijgbaar stellen van goedkoop hout aap
te vangen.
In de gisterenavond gehouden verga
dering van de afdeeling M i d d,e 1 b u r g
van de vereeniging „Onze Vloiot" werd lot
bestuurslid gekozen, in plaats, van mej.
J. P. van der Feen, <he bedankt had,
mej. W. Moerdijk, en in plaats van den
heer A. G. Touburg, die naar elders
vertrokken, de heer J. A. van Houte.
Voorloopig werd besloten op Vrijdag
16 November een lezing met lichtbeel-
"den te doen houden door dfen heer W.
J., Giel, gepensionneerd kolonel van de
artillerie van het Leger in Indiê, die zal
spreken over „Het leven en. werken van
de Europeanen in Ned. Indiê".
De heer Giel is hier géén onbekende;
hij hield in den winter 1915—1916 al
hier een reeks lezingen over Indiê.
Hedenmorgen vroeg is een buiten
muur van een pakhuis van den graan
handelaar K. aan den Kinderdijk al
hier omgevallen en in den tuin van den
heer M. terecht gekomen, waarbij de
legen den muur liggende regeerings-
bruineboonen mede naar beneden kwa
men. Van deze boonen is een deel
waardeloos geworden daar ze met slik
van den tuin vermengd zijn of vertrapt
door de werklieden, die met het op-
ruimingswerk bezig waren. De door
afschuivingen steeds aangroeiende boo
nenstapel werd kleiner gemaakt door
de boonen in zakken op een veiligier
plaats te brengen. Met dit werk werd
haast gemaakt uit angst voor regen, die
meer boonen zou bederven.
0-^
Uit Vlissingan.
Door de afd. Viissingen van den Ne"
deriandschen Bond van Werkl. in open
bare diensten en bedrijven is een adres
aan den gemeenteraad gericht, waarin
verzocht wordt zoo spoedig mogelijk een
werkliedenreglement vast te stellen, waar
in de rechtspositie der werklieden wordt
Een winkeljuffrouw te Viissingen
vond in de kamer van haar patroon een
pistool. Denkende dat het niet geladen
was, richtte zij het op de dienstbode ca
trok het Bf. Gelukkig was het pistool niet
met scherp geladen, doch met los kruit.
De dienstbode bekwam brandwonden aan
het gelaat.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Knmer.
Zitting van Vrijdag.
Practisch resultaat van de behandeling
gister van de artikelen van de Land-
cirbeiderswet was, dat alle amendemen
ten werden ingetrokken, nadat de Minis
ter ze êlle ontoelaatbaar verklaard had.
Alleen de heer Schaper handhaafde»
het socialistisch amendement om den'
„eigendom" dor plaatsjes te schrappen,
maar ook dat kelderde met slechts do
socialistische stemmen voor
Toen stemden de socialisten ook tegen
liet geheel© artikel één. Dus: ook geen
los land! aan arbeiders, en dal alleen om
dat ze het verschaffen van een plaatsje
In „eigendom" te ja, te wat vinden?
Van de verdere behandeling zij alleen
nog naar voren gebracht, dat de Minis
ter, naar aanleiding van opmerkingen
van de heeren Lobman en Van I ri
ft in ga toezegde, nog eens de rechts-
ptbsiiie van de vcreenigingen te zullen
herzien.
- "Wij vestigen de aandacht op den
oproep van de Vereeniging „Nehalennia",
opgenomen in het bijvoegsel tot dit num
mer, tot het opnieuw aanplanten van
houtgewas, welk streven onze volledigle
instemming heeft.
Uit Middelbar*.
Naar wij thans vernemen, zal de
inkwartiering, die aangekondigd is, Maan
dag a.s. ingaan.
- De Kamer van Koophandel en
fabrieken alhier heeft men zie de
desbetreffende advertentie in dit num
mer alle industrieelen, gebruikers van
LimburgSche kolen, uitgenoodigd tot een
bijeenkomst Maandag a.s. in het stad
huis, ter bespreking van de pogingen
van het Verbond van Ned. Fabr. Vcr
eenigingen om de distributie van Lim
burgSche kolen en treinlcolen zelf te
leiden.
Met ingang van 8 November a s.
is benoemd tot inspecteur van politie
tweede klasse alhier, de heer A. Nie-
burg, thans adjunct inspecteur te Hel
levoetsluis.
arabest te vragen om in de kosten der
gemeentehuishouding voor 1917 en 1918
een bijdrage van f 500 te willen verlee-
nen.
Bij de gister gehouden stemming
van een lid voor dep gemeenteraad te
Kruiningen zijn van de 389 uit
gebrachte geldige stemmen uitgebracht
op A. van Hootegem 151, C. Minnaard
81, J. Verhaagen 157 stemmen, zoodat
een nieuwe stemming noodzakelijk is.
Donderdagnacht werden in den IIo-
gerwaardpolder te Rilland aangehou
den drie smokkelaars miet 50 K.G. zeep.
De verdachten werden aangehouden on
zullen naar Middelburg worden gebracht.
De heer C. vin der Werff heeft be
dankt als ambtenaar van den burgerlijken
stand van de gemeente R i 11 a n d-B a t h.
schappij tot Exploitatie van Staatsspoor
wegen te Kruiningen, met ingang
van 11 November a.s. op Zon- en feest*
dagen voor den particulieren telegraaf
dienst wordt gesloten.
SPORT.
Uit Schouwen-Dnir#!»*!
Bij de Vrijdag to Bruinisse ge
houden herstemming voor een lid van
den gemeenteraad verkreeg de heer M.
Hage Az. 145 en de heer W. van denl
Berg Dz. 141 stemmen, zoodat gekozen
werd de heer M. Hage. Van onwaarde
waren 4 stemmen.
0
Uit Zee «wsch-Vla anderen O. D.
- Vrijdag werd te Axel bij den
winkelier P. V. ruim 160 K.G. zout in
beslag genomen, omdat het boven den
maximum prijs verkocht werd.
Voetbal.
Morgen ontvangt Middelburg II voori
de 2e klasse A de vereeniging Viissin
gen. Scheidsrechter bij dezen wedstrijd ist
L. J. Geers.
In de eerste klasse worden gespeeld!
Willem II—M. V. V., N. A. C—Helmond,
Wilhelmina—Velocitas.
Het bestuur van den N. V. B. besloot]
den heer II. Felix, vroeger lid van M.
S. V. en later van N. A. G., te plaatsen
in de beroepsklasse, zoodat hij van hefi
lidmaatschap van den N. V. B. en van
het ■deelnemen aan wedstrijden van ama-
teursvereenigingen uitgesloten zal zijn.
KERKNIEUWS.
- De gereformeerde gemeente te
Domburg, die slechts een klein getal
leden heeft, zal geen nieuwen predikant
beroepen, maar van buiten af bediend
•worden. De pastorie zal binnenkort wor-
den bewoond door den rijksveldwachter,
die zijn tegenwoordig huis eerlang moet
verlaten.
Tot leden van het kiescollege dér
Hervormde Kerk le Rilland werden
herkozen de heeren W. Griep, J. Taillie,
L. van Weele en M. Wisse, terwijl in de
vacature M. van den Boomgaard, die
bedankt heeft, werd gekozen dé heer Jan
Lobbezoo.
Uit Walcheren.
Het geheele bestuur van de neu
trale kiesvereeniging „Algemeen Belang''
te O. en W. Souburg heeft ontslag
genomen. Dit naar aanleiding van de
treurige houding aangenomen bij de
stemming over verhooging van school
geld op de O. L. school in de raads
vergadering van verleden Vrijdag, door
gekozen candidaten van bovengenoem
de kiesvereeniging. De verhooging van
schoolgeld voorgesteld door een anti-
rev. raadslid (reeds meermalen is ver
hooging door dit lid voorgesteld doch
telkens verworpen) werd aangenomen
met de stemmen der heeren De Pag
er en Cysouw. beiden gekozen candi
daten van Alg'. Belang, die toch gekozen
waren op het program- „opkomen voor
de belangen der O. L. school. De minst ge-
gjoede klasse van burgers wordt hier
door getroffen 'in deze voor hen loch
reeds zoo drukkende tijdsomstandighe
den, En hoevelen zullen naar de Christ,
scholen getrokken worden? zegt onze
oorrespondent.
Te Domburg is de melkprijs van
12 tot 14 cent verhoogd.
Op last van den vice-admiraal heeft
de burgemeester van Wostkap^lle de
schade doen opnemen, veroorzaakt door
de ontploffing van vier mijnen in de
maand October. Dezer dagen ontving de
burgemeester bericht, dat de schade, ont
staan door liet springen van de mijn op
11 Oct. 1.1., niet toegekend kan worden.
De schade, ontslaan door de ontplof
fing van een mijn op 25 Oct. bedraagt
f 81.35 en die, veroorzaakt door het
springen van een mijn op 29 Oct.
f 141.77.
De totale schade, teweeggebracht door
het springen van de vier mijnen in de
maand October, bedraagt f 884,89. Over
het al of niet toekennen van do schade,
door de Andere drie (mijnen veroorzaakt, is
nog niets bekend.
NetL Herv. Kerk.
Aangenomen naar Oudshoorn (toez.)-
J. Deetman te Ooslwoud; naar Leerdam:
Ph. J. Vreugdenhil le Sprang.
Bedankt voor Hoogeveen, Schoonho
ven en WBerden: Ph. J. Vreugdenhil te
Sprang: voor Groot-AmmersJ. H. Kos
ter te 's-Grevelduin—Capelle; voor IJei-
den: L. J. van Leeuwen te Lisse.
G'eref. Kerken.
Beroepen te Witmarxum: J. Douma te
Ambt-Vollenhove (B); te De Bildt (vac.
F. Drost' dr. J. Hania te Steenwijk; te
Hendrik-Ido-AmbachtM. M. Horjus te
Oud-Loosdrecht
Bedankt voor Nieuw-Vennep: T. K.
M. Hummelen te Heerenveen.
Geref. Gemeenten.
Bedankt voor OphcusdenM. Hofman,
cand. te Beekbergen.
Gisteren is geslaagd voor Radio
telegrafist 2de klasse J. Geldof, leerling
van de „De Ruyterschool" (cursus Fre-
Iier) te Viissingen.
Door de onderwijzers van de openb.
school te W e s t k a p e 11 e is\ een request
aan Ged. Staten gezonden, inhoudende
het verzoek, om de salarisregeling door
den gemeenteraad vastgesteld, niet goed
te keuren.
Uit Zn i d-B pfïlani
Door den gemeenteraad van W a
de werd een verordening vastgesteld,
dat auto's en motorfietsen niet door het
dorp mogen rijden met een snelheid
graoler dan 10 K.M. per uur.
De jaarwedde van den gemeente-ont
vanger werd vastgesteld van f 300 op
f 350.
De gemeen te begro ot i mg dienst 1918
werd vastgesteld op f 18398.75» met een
post voor onvoorzien van f 280.32».
Verder werd besloten aan het burger]
ONDERWIJS.
LEGER EN VLOOT.
Het St.bl. no. 610 (St.ert. no. 257)
bevat het kon. besluit van 26 Oct. 1917
lol regeling van de verplichtingen ten
aanzien van den verplichten krijgsdienst
in Nedcrlandsch-Indié.
0
Hagr an t sio,én bo ns'
Vermits gebleken is, dat omtrent de
verstrekking van dagrantsoenbons aan
met periodiek verlof vertrekkende mili
tairen verschillende opvattingen worden
gehuldigd, heeft de minister van oorlog
bepaald, dal aan ieder militair, die voor
ten hoogste 7 achtereenvolgende dagen
met verlof vertrekt, ongeacht voor welk
doel, dagrantsoenbons kunnen worden
verstrekt. Zij, die een verlof genielen
van langer duur, zullen voor den ge'
heelen duur van het verlof gebruik
moeten maken van de dislributierege-
geling van hel departement van land
bouw, en ontvangen dus geen dagrant
soenbons.
POST EN TELEGRAFIE.
DE OORLOG.
De Toestand.
De Duitschers, die ons in den laatsten
tijd zoo vaak verrasten, doen dat ook!
heden weer, thans echter niet met een
overwinning, doch met een vrij willigen
terugtocht van den Chemin des Dames.
Deze terugtocht is een gevolg van het
succes der Franschen tusschen Vauxail"
Ion en Filain. Hierdoor was het vak
tusschen Filain en Craonne onhoudbaar
geworden en dat is nu door de Duit
schers opgegeven. Vertoonde het Duit
sehe front voor het jongste Fransch©
offensief een uitstulping in de richting
Soassonsi, thans is deze vrijwel geheel
verdwenen; het front loopt nu met c-en
flauwe bocht om Laon heen, dat aan
zienlijk dichter bij" de Fransche linies
gekomen is. Deze nieuwe „elastische" te
rugtocht der Duitschers geschiedde over
een breedte van 20 K.M. pn ter diept©
van ongeveer 1 K.M., zij strekt zich uit
van de Fromonthoeve tot iets ten Oos
ten van Craonne en omvat de dorpen
(van West naar OostCourlecon, Cerny,
Ailles en Chevreux, die zich nu in han
den der Franschen bevinden. Deze te
rugtocht geschiedde weer ongemerkt voor
de Franschen, zooals destijds ook m ver
schillende vakken van het Sommegebied.
De Franschen geven dit toe, waar zij zeg
gen, dat de Chemin des Dames door dp
Duitschers is, opgegeven. Van invloed op
den algemeenen toestand is deze terug
tocht niet; hij maakt er echter het on
langs ten Noorden van Vailly behaalde
succes der Franshen des te mooier om.
Het plan van deze ontruiming was
Donderdag al in zeker© kringen in Ber
lijn bekend. Een berichtgever van d© N.
R. Crt. vernam toen het volgende: „In
een der volgende nachten zullen de
Duitsehe stellingen aan den Chemin de?
Dames ongeveer van Filain tot Juvin-
oourt naar een bergrug, die op een af
stand van twee tot drie K.M- met den
Chemin des Dames evenwijdig loopt,
worden verlegd. De Franschen hadden
door hun laatste vooruitdringen uitkijk"
punten bereikt, waardoor ze met liun
geschut het den stellingen zeer lastig
konden maken. De Duitsehe aanvoering
heeft daarop volgens haar bij herhaling
beproefd gebleken taktiek besloten, de
troepen naar een al voor geruimen tijd in
orde gemaakte, gunstiger stelling terug
te nemen, waar ze, in (ongeveer denzelf
den toestand als op den Chemin des,
Dames, minder aan de uitwerking van
de vijandelijke artillerie bloot staan." De-
nu naar den eisch vol
bracht.
In Vlaanderen verbeterden de Engel-
(schen N. O. van Ieperen hun stellingen
„een weinig" en maalden „ettelijke" ge
vangenen. De geschutslrijd was er zeer
hevig. Voor hel overige is er van de fron
ten geen nieuws.
Fransche vliegers hebben het sjation
Mühlheim, het vliegveld van Schlettsladt,
muniliestapels te Ruffuch en Wesereim-
thal en hel station Diedenhofen met pro
jectielen bestrooid, ten einde wraak le
nemen op de bombardementen, legen
Duinkerken aangericht.
Voorts zijn bommen geworpen op Df-
fenburg (in Baden) en op munitiefabrie
ken te Kaiserslautern (in Beieren).
Von Herlling is nu toch werkelijk be
noemd tot rijkskanselier. Gisteren is hof
officieele bericht van zijn benoeming afge
komen.
Dr. George graaf von Hertling is in
1843 in Hessen geboren en dus, reeds
74 jaar oud. Hij is doctor in de wijsbe
geerte en oud-hoogleeraar van de Mün-
chensche Hoogeschool. Van 1875 tot 1880
en van 1896 tot 1912 had hij zitling in
den Rijksdag, waar hij in de tweede pe
riode een der leiders van het (R. K-)
centrum was. In 1912 werd hij eerste
minister van Beieren, wat hij thans nog
was.
Hoewel von Herlling doorgaat voor
De directeur-generaal der posterijen
en telegrafie maakt bekend, cLat het tele
graafkantoor in het station van de Maat- I een der conservatieven in heit centrum,
