HIDDELBURtiSCHE (101 RANT. fl—- 2ÖS Maandag 29 OejJêlT» it»0" Jaarja?' AboniL prfl* per kwartaal In Mid delburg en bij de agenten in Vlisslngen en Goes f 1.55; per post 1.75. Advertenties 20 cent per regeL Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen tan 1—7 regel? t 1.50. cwaal gene- van arts WE NADERE HET MILLIARD. De oorlog' van anderen heeft ons tot 1 öct. j.l. 800 Imillioen gulden gekost. Minister Treub schat in de toelichting tot zijn nieuwe leeningsvoorstellen onze imaandelijksche crisisuitgaven op 30 mil-1 lioen. We zullen dus tegen 1 Mei het milliard overschreden hebben. Van dat milliard is gedekt door de drie crisisleeningen 521 millioendoor de oorlogiswinslbelasling 140 millioen door de verdedigingsbelasling 120 mil lioen, samen 781 millioen. Er blijft dus nog te voorzien in 220 millioen, waarbij dan nog komt een 60 millioen te kort op den normalen dienst. Minister Treub heeft nu bij de Two? de Kamer een wetsontwerp ingediend tot het aangaan van een nieuwe leening 41/" pot. en wel van 500 tnillioen, want hij wil daarmee tegelijkertijd hetgeen er nog van de crisisleening van 275 mil lioen k 5 pet. van 1914 over is, omzetten in een 41/» pct.'s leening. Door de aflossingen is het bedrag der leening gedaald lot 247.5 millioen en zooals men weet is de staat in 1918 vrij die leening ont te zetten in een andere. De tegenwoordige toestand van de 4'/o pet. Nationale Schuld geeft, naar het den Minister voorkomt, alleszins' aanleiding om van dit recht tot con versie gebruik te maken. Dat half per- centje beteekent toch altijd nog een rentebesparing van 1.237.500 gulden, en dal is toch ook van beteekenls, al heb ben we het hier over veel grooter getallen, en al gaar ook het eerste jaar dal voordeel verloren, wanneer hel voor stel van den Minister doorgaat om by de koers van uitgifte i/a pet- bonus toe te kennen aan de houders van de oude leening, die hun stuk omzetten in een van de nieuwe. Men krijgt een treurig toekomstbeeld voor zich, wanneer men gaat nadenken over hetgeen die steeds stijgende staats schuld beteekent Vóór de oorlog begon hadden we een staatsschuld van 1144 millioen, waarvan een 250 millioen uit de voor afgaande twintig jaar. De rest was nog een nalatenschap van vroegere geslach ten uil het begin der negentiende eeuw, uit de vroegere oorlogsperiode in den Napoleonstijd, en van nog vroeger. Tè erg stelle men Zich dat echter ook niet voor. We konden dien last dragen. Een schuld van 180 gld. per hoofd der be volking was veel minder dan de meeste landen van Europa reeds tóen hadden. Maar nu komt er voor ons zeker •meer dan een half milliard bij. Dat beteekent een meerdere jaarlijksche uit gaven voor rente en aflossing van 35 millioen, later van 50 millioen, omdat de twee vorige leeningen eerst na 1930 Zullen worden afgelost. En zoo zal dan van zelf wel weer be redeneerd worden: moeien we 51 de oor logslasten ook laten drukken op de vol gende geslachten, of moeten we dien last verminderen door nu reeds groote be dragen in eens af te betalen. Het argument „ineens er af", wat bij de eerste oorkvgsleening de groote aantrek- ikelijkheid aan het voorstel van een hef fing ineens gaf, telt niet meer mice. Nie mand zal geloo-ven dal de schuld van nu bijria vier maal zoo groot als het be drag waar het in 1914 om ging in eens kan worden afgelost door het nu leven de geslacht. En trouwens' het doel van de crisis-uitgaven, ril.' ons land onafhankelijk door den oorlog heen te helpen, heeff ook zijn waarde voor de volgende ge dachten. Maar de gedachte aan den zwaren druk vrin de crisis-leeningen op de latere be grootingen, en ae belemmering die dit zal opleveren voor hel doen van noodza kelijke uitgaven op ander gebied, zal van zelf weer de vraag doen rijzen, hoe kunnen we dien druk verlichten? Die vraag kan gesteld worden, zonder dat deze leening daarvoor behoeft tie worden belemmerd. De verdedigingsbe- las tinge n staan 'ook midst de vorige lee ningen En we verwachten weinig tegen spraak als we zeggen, dat na 1 Mei a.s. Zie oorlog hoogstwaarschijnlijk nog niét zal zijn afgeloopen, en dat zéér zeker dc extra-staatsuitgaven dan nog lang niet zullen zijn verdwenen, al was 't alleen maar voor de distributie. M. a. w. er za! nog wel meer noodig zijn dan nu ge leend wordt, en het is zeer wel moge lijk dat dan opnieuw een extra-heffing nan de órde komt, onder welken naairt dan ook. Minister Treub geeft in zijn toelich ting een berekening voor de toekomst, waaruit blijkt dat eerst in 1911 zal kunnen worden gedacht over, hetzij aan zienlijke aflossing, hetzij vermindering tot de helft van de ntl geheven opcenten. En tóch staan we er nog veel beter voor dan bijv. Duitschland dat nog niéts gedaan heeft voor het bijeenbrengen van, de inkomsten noodig voor rente en aflossing van de reeds tot 72 milliard gestegen oorlogsschuld. Want dank zij de aflossingsbepalingen reeds in de eer ste oorlogsleeniing, hebben we nu reeds 28 millioen afgelost, en zijn er boven dien vaste regels gesteld voor de af lossing van de geheele schuld, in groote tegenstelling ook met onze voor den oorlog beslaande schulden, waar van slechts luttele bedragen afgelost werden. t Vanzelf zal nu ook weer ter spfake komen de vraag van leening of af- lossing-ïn-eens. Men weet dat we al iets dergelijks hebben. De verdedigingsbelaslingen zijn fei|lclijk niets anders, al werden 'zij over eenïge jaren verdeeld. Him op brengst van 120 millioen moet als zoo danig beschouwd worden. Dc oorlogs- winstbelasting is natuurlijk iets anders Die koml telkens terug, als er oorlogs winst is gemaakt wat echter hoe langer hoe minder wordt. Tot 1 Sept. j.l. was aan oorlogswinstbelasting ontvangen 148 millioen, en de Minister verwacht er nog tot 1 Mei van 19 millioen. Maar dan zijn die extra-baten vermoedelijk vrijwel opgedroogd. DRi KUYPER. Dr. Abraham Kuyper wordt heden 80 jaar. Als iemand van positie heel oud wordt, dan maken de achtereenvolgende jubilea het wel eens moeilijk telkens iets nieuws voor hem op te merken. We hebben bij vorfge huldigingen van dezen partij-leider, staatsman en journalist reeds meermalen in 't licht gesteld hoe we over hem in die drie kwaliteiten denken. In de laalste jaren heeft de staatsman het minst gelegenheid gekregen zich te doen gelden. Ook niet de gelegenheid er toe gezocht, want in de Eerste Kamer ziet men hem niet Maar in de partij heeft men dromtaielsf goed ervaren dat hij nog altijd de mail is, die de teugels in handen wil houden. En wat hij als journalist doet we mo gen dan niet altijd bewondering hebben voor wét hij schrijft, en het vaak zelfs verderfelijk vinden, wc hebben toch' wel groote bewondering voor iemand die op zijn leeftijd zoo veel schrijft, en dat nog altijd zoo frisch doet. De Standaard legt men nooit ter zijde zonder er eefn puntig uitgedrukte gedachte uitgehaald te hebben. BIlRSILill. MR. R. J. IL PATIJN. Op een desbetreffende vraag der Libe rale Kiesvereeniging te Zierikzee aan haar afgevaardigde naar de Tweede Kamer, den heer mr. R. J. H, Patijn, heeft deze! geantwoord in 1918 als zoodanig niet meer in aanmerking te willen komen. ONDERWIJZERSSALARISSEN. In een vorig biaa namen we uit dei Hollandsche bladen over dat de Kroon vermoedelijk haar goedkeuring zal ont houden aan het wetsonlwerp-Marchant, idoch dat de regeering zelf een regeling in voorbereiding heeft, die minder tege moetkomend is voor de onderwijzers. Hel Tweede Kamerlid, Gerretson, die in de afgeloopen weck te Utrecht op de meeting voor sala-isactie van Chr. onder-- wijzers sprak, zeidc, dat dit laatste een,' drukfout was. Er staal „minder tegemoet komend"; dit moei zijn „niet minder tegemoetkomend". NEDERLAND EN DE OORLOG. De zand- en grintquaestie. De Engelsche legatie in Den Haag gaf het volgende communiqué uit Men dient in het oog te houden, flat fcle cijfers, vermeld aan hel slot van het communiqué omlrent de zand- en grint- quaesLic, door de Britsche legatie gepu bliceerd, de hoeveelheden van deze ma terialen aangeven, welke over Ilansweert en Sas van Gent in België waren inge voerd lusschen 1 Januari en 31 Augustus 11. Waar de juistheid van deze cijfers is betwist, kan het zijn nut hebben, mede te deelen, dat, voor zoover het t zandj betreft, niet mogelijk is geweest vast te stellen, of dit alles uit Duitschland kwam, dan wel een groot deel ervan van Nleder- Iandschen oorsprong was Uit de cijfers, vermeld in het officieele communiqué der Nedorlandsche regeering schijnt af te lei den, dat groote hoeveelheden het zand uil Nederland kwamen. Het is van belang in dit verband op te merken, dat bijna alle ladingen zand van Neder- landschen oorsprong, die de grens pas- seeren, bestemd zijn voor Gent, terwijl al het grint en de steenen verzonden wor den naar Antwerpen. Natuurlijk spreekt het vfenzclf, dat Nederland krachtens het volkenrecht vrij is, zoO groote hoe rag heden van deze materialen als het ver kiest, naar België uit te voeren. Het feit, dat de Nedorlandsche statistieken dien doorvoer van slechts een zeer geringe hoeveelheid zand erkennen, verandert niets aan de juistheid der Britsche cij fers tnel betrekking tot de hoeveelheden, welke België over Ilansweert en Sas van Gent binnenkwamen, ru evenmin brengt het verandering in de vreemde coinci dence, diat 2 millioen bon grint en steenen bn 1 millioen ton zand de grens zijn. overgegaan, precies in de verhoudingen, welke noodig zijn voor de vervaardiging van beton. Alleen waagt men zich af„ waartoe zooveel zand naar Gent moest De Engelsche gezant, die zijn heil blijkt te zoeken in een polemiek in de pers, rekent er dus nu het zand bij dat uit Nederland afkomstig is. We behoeven wel niet in 't bijzonder te wijzen op de erkenning door den ge zant zelf, dat wij krachtens liet volken recht volkomen vrij zijn zand uit te voeren, ook al wordt dat voor beton gebruikt. We zouden zelfs aan onzen neutralileitsplicht niets te kort doen.als we kanonnen of mitrailleurs aan Duitsch land leverden, zooals de Vereenigde Sta len in het begin van den oorlog aan de Entente deden. Maar in het eerste persbericht waarin de Engelsche gezant die cijfers van zand en grint meedeelde, was al leen sprake van de flporvoer-kwestie. de eenigC kwestie die nu aan de orde is. Wal gebeurt er met het zand en grint dal uit Duitschland Al o o rgevoerd wordt' Dó ér op hebben Engeland's op merkingen betrekking. We zullen echter verder liet rapport van de uitgezonden Nederlandsche offi cieren afwachten. We zullen dan kun nen uitmaken, of zelfs aangenomen de de verhouding van 1 tot 2 van 'liet Uitgevoerde zand en grint, daarvan nog eenige beteekenis overblijft als men aftrekt de hoeveelheid, die dan toch zeker voor de wegen is gebruikt. 0 Brandstof fenvoorzienina. Dc directeur der Rijkskoiendistributie heeft tot de plaatselijke brandstoffencom- missies de volgende circulaire gericht. „In verband met ae brandstoffenvoor- ziening bij inkwartiering van officieren en onderofficieren machtig ik u aan kwar tierhouders, buiten de hoeveelheid, waarop zij volgens hun klasse recht heb ben, voor den duur der inkwartiering een toeslag te verstrekken van één hecto liter steenkolen, resp. één brandstoffen- eenheid, per maand, ter verwarming van bedoeld kwartier, resp. perceel". In verband hiermede zullen ingekwar tierde militairen beneden den rang van onderofficier plaats bij vuur en licht me* den kwartiergever mosten deelen. Zout De Minister van Landbouw heeft een maximumlcleinhandclprijs voor geraffi- neeerd zout vastgesteld van 13i/2 cent per K.G en 7 cent per K.G. o— Jam en gedroogd fruit. Het ligt in het voornemen van den Minister van Landbouw, eerlang maxi mumprijzen voor jam en voor gedroogd fruit vast te stellen. 0 E'eren. Mei ingang vau heden zullen tot een. nader to bepalen tijdstip geen consenten voor uitvoer van eieren meer worden Zilverbons. Het St.bld. no. 606 bevat een Kon. besluit van 22 dezer, houdende wijzi ging van het Kon. besluit van 22 April 1916 (Stbld. no. 168), tot vaststelling -an den uiterlijicen vorm voor de zilver bons van een gulden, tot bepaling van de hoeveelheid der uit te geven zilver bons van dien vorm en tot wijziging van artikel 2 van het besluit van den Sisten Maart 1915 (St.bld no. 174). Artikel 1, laatste lid, van het Kon. be sluit wordt gelezen als volgt. Dc bons worden gedrukt op waarde papier van ten naastenbij acht bij twaalf centimeters, waarin als watermelk de woorden „een gulden" voorkomen. Zij orden voorzien van den stempel der handfeekeniug van onzen minister van financiën en van dien der handteekeniii|g von den agent van het ministerie van financiën te Amsterdam. Verblijf ontzegd. Dc commandant der steHing van do monden der Maas en der Schelde heeft wegens verdenking van zich schuldig ge maakt te hebben aan met de neutraliteit strijdige handelingen, het verblijf in Zee land ontzegd aan F. Bchaegel. Belgisch kantoorbediende, wonende te Middelburg. Wegens het betrokken zijn bij den smokkelhandel werd liet verblijf ontzegd aan Q. C. <fe Buck te IJzendijkeNeder lander; A. C. van Houwaart te IJzendijke,. Belg, F. J. van Kerckvoorde te Sas van Gent. Nederlander; A. Poppe le Sas van Gent, Belg; T). S. Manhaare te IJzen dijke, Belg; C. van Waes te IJzendijke, Nederlander. E. Segcrs te IJzendijke, Belg; C. A. C. Calon te Biervliet, Neder lander. 0 Onze handel met Zwitserland. Naar uit een brief, dia een aanzienlijk koopman te Amsterdam aan het Handels blad ter inzage gaf, blijkt, worden in Duitschland door Duitsche grossiers po gingen in het werk gesteld om den di- re eten doorvoer van Zwitsersche goede ren naai' ons land te bemoeilijken. De doorvoer zou worden bemoeilijkt met het doel, de Nederlandsche markt niet te verliezen. Het Hand. teekent hierbij aan, dat zulks in lijnrechten strijd is met de han delsovereenkomsten, die wij met Duitsch land hebben. Dit Stad en Provlnele. - In de Zaterdag in ons eerste blad opgenomen advertentie van den Provin cialen Stoombootdienst op de Oosler- Schelde is een hinderlijke fout geslopen door het wegvallen van een cijfer. Woensdags vertrekt ml. de boot van Zierikzee naar Katsche Veer en Kort- gene niet slechts te 7.30 v.m., maar te 7.30 v.m. èn te 1.45 u.m Zij die deze advertentie uitknipten, zullen goed doen, dat daarop in te vullen. Dat er op dien dag een tweede boot moest vertrekken, was duidelijk uit hetgeen volgde. Tevens kunnen zij dan veranderen in den wagendienst van Maandag, Donder dag en Zaterdag, dat die van Goes ver trekt 1.45 n.m. en niet 1.54. Uit Middelburg. - Zaterdagavond heeft op het politie bureau alhier een korte, maar harte lijke plechtigheid plaats geliad, De in specteur tweede klasse, de heer R. A. Avink, die benoemd is in gelijke betrek king te Nijmegen, heeft Zaterdag voor het laaLsl alhier dienst gedaan en bij het eindigen van den dagdienst en het begin van den nachtdienst, noodigden de agen ten hem in de agenlenwacht, waar hij toegesproken werd door den voorzitter der agentenvereeniging „Luctor et Emer ge", den lieer A. Th. de Looff, die na mens de vereieniging aan den inspecteur liartelijken dank bracht voor de humane behandeling en aangename samenwerking zijnerzijds gedurende zijn tweejarig ver blijf alhier ondervonden. Namens do ver- eeniging bood de voorzitter hierop den scheidenden chef als herinnering een inklstel op marmeren voetstuk aan. De heer Avink zei in zijn woord van dank, dat een afscheid als dit zijn ver wachting overtrof, gezien den korten tijd fiat hij hier diende, en sprak de beste wenschen uit voor de agenten en hun gezinnen üit Vliseing#*. - Zaterdagmiddag zijn een "tonlnenleg- ger van het Nederl. Loodswezen en een marinesleepbool vertrokken naar de plaats, waar de bij Wiestkapelle aangedre ven Engelsche vliegmachine gezonken ls. Aan boord bevond zich o. a. duiker Van Gelder. Te Vlissingen is gisteren een vat machineolie aangedreven, dat als strandgoed is opgeborgen. Uit Walcheren. Gisteren is op het strand te Zoule- lande aangespoeld een lijk van een manspersoon, geheel ongekleed, behalve een paar sokken en schoenen. Het was in zoo'n vergevorderden slaat van ont binding, dat het niet naar de begraaf plaats kon worden vervoerd. De lijkschou wing werd verricht door dr. J. J. van1 der Harst le Koude kerke, waarna het op het strand is begraven. De mijnen, welke Zaterdag aange spoeld zijn te Westkapelle bij het Zuiderhoofd en op het strand bij paal 30 zijn Zaterdagavond nog gedemonteerd. Zondag werden aldaar nog een paar vaten uit de zee opgepikt. Thans zijn reeds 6 vaten, inhoudende machine-olie, in de gemeentebergplaats opgeborgen. Ook is aangespoeld en opgeborgen pen groot blok stearinevet. Aan J Louwerse, gemeente-ontvan ger le Serooskerke is een pensioen toegekend-van f 96. De candidaatstelling voor een lid van den gemeenteraad van Souburg, noodig door het -vertrek van den heer De Keijzer, is door B. en Wi. bepaald op Dinsdag 6 November a.s., de stemming op 16 No vember en de herstemming zoo noodig op 28 November. De molenaar te Souburg heeft het binnenwerk van zijn vvindkorenmolen zoo doen veranderen, dal hij ook in staat is hout te zagen Zoodoende behoef^ hy niet geheel werkeloos te blijven. De melkprijs te R 511 h e m, die tot dusver 11 cent de liter was, is nu 14 cent geworden. Als de melkverordening in wer king treedt, zat de prijs denkelijk 15 cenfe zijn. UIk "M aid-B e v e 1 a u d. - Zaterdagavond spraken le Ierseke de heeren De Murall en Anient, de eerste ter verklaring van de techniek van het evenredig kiesrecht, de tweede over de, voorkeur van de Liberale Unie boven de beide andere vrijzinnige partijen. Er volg de geen debat De heeren hudden een tamelijk volle zaal (ongeveer 100 personen) en een aandachtig en dankbaar gehoor. Het Duitsche sleepachip „Fendel 31" is tijdens den storm ter hoogte van Bath gestrand. Zaterdagmiddag getukte het met hulp van twee booten hot schip vrij te trek ken; de reis naar Antwerpen werd voort gezet. 0 Uit Schouwe n-D u i v e a n ct Ifi de vergadering der afdeelingi Zierikzee van den Bond van Staats- pensionneering, gehouden Zaterdag j.l., is door de stemming gebleken dat mem was tegen het stellen van oen eigen af gevaardigde naar de Tweede Kamer In 1918, benevens legen uitbreiding van het program van den Bond betreffende in- validiteits- en ziekteverzekering enz. Ais voorzitter der afdeeling werd ge kozen ds. J. G. de Jongh. Uit Zeeuwsch-V la an deren O. D. De pogingen door het gemeentebe stuur in liet werk gesteld om de gehee le gemeente Hoek van eiectrisch licht te voorzien, hebben blijkens do daartoe gedane aanvragen tot aansluiting zeer veel kans tot slagen. Mei Januari kan dan bij gewoon verloop de geheele gemeente van dat licht profileeren. Git Zeeuwsoh-Vlaandeaon TO. D. Te Aardenburg bleef Zondag morgen een Nederlandsch militair aan den drgad doodv DE UITWATERING VAN DE PIET. Vrijdagavond kwamen op uitnoodiging van den heer J. Heijnsdijk te Wolferts- dijk een aantal belanghebbenden inzake de uitwatering van de sluis „de Piet" te 's Heer Arendskerke bijeen om te beraadslagen over den onlioudbaren toe- satnd en over middelen 'tot verbetering. De heer Heijnsdijk gaf als inleiding e«rii overzicht van den allertreurigste» top- stand van die uitwatering, waardoor nu reeds sedert Augustus honderd en riteer H.A. land onder water staan en nog maals honderd H.A. zooveel last van den hoogen waterstand ondervinden, d^it een bebouwing onmogelijk is. Hij schel ste de schade die geleden wordf door de bebouwers en ook de zeer nadee- lige gevolgen die hierdoor op de hoe veelheid voedsel voor xnensch dier wordt uitgeoefend in deze treurige tijden. Reeds maanden is er schade berokkend door het water en hoe lang zal dat nog duren? De heer Lindenbergh stelde voor een adres te richten aan Gedeputeerde Staten met verzoek hier in te grijpen, terwijl de heer Markusse voorstelde om een audiëntie aan te vragen bij den Com missaris der Koningin om bet adres toe te lichten. Door den heer H. van Iwaar- den werd meegedeeld, dpt door liet be stuur van „de Piet" een vergadering zal gehouden worden op 6 November a.s. pn dat het nieuwe stoomgemaal waarschijn lijk in December klaar zou komen. Hij betreurde dat deze vergadering niel druk ker bezocht was en dat er maar tweo afgevaardigden van de polders aanwezig waren. Door den lieer Noteboom werd uit voerig beschreven hoe de Ute stand is, dat de groote verbetering, die aange bracht zou kunnen worden door uit diepen van de haren en de geul tot die haven niet aangebracht wordt, daar 35 en ook 25 jaar geleden ïlit door niet- deskundigen zonder goed resultaat is be proefd en men nu steeds verkondigt, dat het niet kon. Hij oefende verder scherpe kritiek uit op de uitvoering van het tegenwoordige werk, dat gemaakt wordt naar plannen van den heer Bon- gaerts, laakte het ten zeerste, dat het hulpstoomgemaal afgebroken was voor er voor nieuwe uitwatering gezorgd was toen men. kon zien, dat het worn voef maanden na den tijd zou kunnen klaar komen. Hij achtle hel werk een misluk king, dat alleen met nog andere mid delen voor uitwatering zou te verbete ren zijn. Ook de handeling van bet bestuur van het waterschap 's-Heer Arendskerke was naar zijn gedachte niet in orde, daar dat Bestuur had moeten voorkomen, dat witer uit den Schenge- polder in den 's-Heer Arendslferkschen polder was gevloeid. Besloten werd aan 'Gedeputeerde Ma ten van. Zeelend het volgende sdre® u richten „Ondergeteekendan, landbouwers, be langhebbenden bij de uitwatering, door de sluis „de Piet," hebben da eer U

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1917 | | pagina 1