MWDELBIRGSCIIE COURANT.
m 236.
Zaterdag 6 October 1917.
160' Jaargang»
Dit nummer bestaat uit T W E E bladen
BBD6TE BLAD.
A b o a a. prije per kwartaal ia Mid
delburg ea btj da agenten ia VKssingaa
en Goes f 1.65; por post f 1.75.
Advertenties 20 cent per regel.
Bij abonnement vaal lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van t—7 rebels f 1.50.
VERDEELDHEID.
Toen wc Dinsdag j.l. het belangwek
kend debat bijwoonden lusscben de Unie
liberalen Dc Muralt en De Jong eener-
zijds, en den Vrijzinnig Democr. Her
man Snfders aan den anderen kant,
toen liebben we met een wee gevoel
telkens voor de- vraag gestaan waarom
dan toch een splitsing tusschen die
twee groepenDe bewering van den een,
tlat er geen principieel verschil tus
schen beiden is, werd door den ander
ten volle beaamd. Éénstemmig zeiden ze
allo drie met sterken nadruk, dat die
verdeeldheid ,:de pest" is voor de vrij
zinnige belangen. Als van de eene zijde
geroepen werd: u hoort bij ons! dan
klonk dadelijk van den anderen kant
neen, u hoort bij ons! En als er gewe
zen 'werd op het verschil van lak-
tiek, dan werd daar tegenover zooveel
overeenkomstigs gesteld van de andere
partij, dat wc zeker niet daóruit de con
clusie konden trekken dat die splitsing,
gesteld dat ze er nog niet was, ont
staan zou uit de omstandigheden van
't o ogen blik.
Maar helaas! twee dagen later kregen
We het droevig bewijs van het voort
duren van de felle verdeeldheid, inden
uillslag van de verkiezing van een lid
der Eerste Kamer door de Prov. Sta
ten van N. Holland. We hebben afge
wacht of de politieke weekbladen er
nadere bijzonderheden over zouden ver
tellen.
En werkelijk, wat er in de Vrijz.
Dem. over wordt meegedeeld, wijst op
een treurige tegenstelling.
,Dal de Vrijz. Democraten als opvol
ger van mr. Drucker, een der twee
vertegenwoordigers van hun partij in de
Eerste Kamer, weer een Vrijz. Demo
craat wilden candidaat stellen klemt
te meer omdat de door N.-Hölland af
gevaardigde acht andere Eerste Kamerle
den allen liberaal zijn. Maar de liberale
Statenleden wilden niet, ze stelden De
Beaufort: de Vrijz. Democraten trokken
zich terug uit de vrijzinnige Slatenclub,
en het resullaat der verkiezing was dal
de Vrijz. Dem. hielpen bevorderen de
verkiezing van den soc. democraat
een droef tafereel van onwiil en per
soonlek antagonisne.
Het is een voldoening dat ook het
orgaan der Liberale Unie, de Vaderlan
der, de daad der liberale Statenleden
afkeurt. ..Het ware eisch van politieke
loyaliteit geweest dezen zetel aan de
Vrjjz. Democraten te laten", zoo schrijft
'het blad „Wie op samenwerking tus
schen alle vrijzinnigen aandringt zal niet
anders dan met leedwezen vernomen
hebben ,dat dit struikelblok geworpen
werd op den weg die fcot toenadering
leidt".
Maar dat blok ligt er nu. En telkens
zal men er op stuiten. Niet dat we nog
veel hoop hebben op een tot elkaar
komen vóór de a.s. verkiezing. We heb
ben in het voorjaar die hoop gehad,
maar het is nu waarschijnlijk te laat.
En de Evenredige Vertegenwoordiging
dwingt wel tot aansluiting bij een der
twee groepen, dus lot verscherping der
splitsing. Maar dal behoeft nog geen
verscherpte vijandschap te beteekencn.
Als die verkiezing voorbij is ,zal de
vraag' - van de aansluiting wel aan do
orde moeten komen En zulke gebeur
tenissen als nu in N.-Holland doen veel
kwaad aan de oplossing dier kwestie.
BtRWtlllWI.
NEDERLAND EN DE OORLOG
Duitsche steenkool.
Een gunstig bericht;
Naar de „N R. Crt." verneemt, heb
ben de onderhandelingen over dc levering
van Dmfschc steenkool naar ons land tot
overeenstemming geleid
Het „Iland" gaat nog niet zoover,
maar acht toch een ongunstigon afloop
op een dor volgende dagen niet onwaar
schijnlijk.
(Men zie „Laatste Berichten",)
K 1 o m p e n ve r s t r e k!ki ng.
De minister van landbouw heeft aan
ide burgemeesters bericht, dat in over
leg met het Kon, Nat. Steuncomité
besloten is dat dc verstrekking van
g'oedkoope klompen zal geschieden le
gen inlevering van bons. De voor zoo
danige verstrekking in aanmerking ko
mende personen kunnen zich voor de
verkrijging dier bons aanmelden bijhet
ter plaatse arbeidende steuncomité of
eenig ander plaatselijk orgaan hetwelk
zich voor deze distributie beschikbaar
stelt, waarin echter ook de arbeiders-
lorganïsaities dienen te zijn vertegen
woordigd. Op deze bons zullen de Ier
plaatse wonende winkeliers één paar ge
wone klompen kunnen afgeven.
Deze leverantie zal kunnen geschie
den door tusschenlcomst van dite win
keliers, die zich bereid verklaren voor
de navolgende door den houder van den
bon te betalen prijzen een paar klompen
van normaal model te zullen leveren
Voor een paar mansklompen 60 c.,
vrouwen klom pen 50 ei., jongensklompen
40 ct., kinderklompen 30 c.
I-Iel Kon. Nat. Steuncomité zal voor
elk tegen afgifte van de bons afgele
verd paar klompen aan den winkelier
betalen resp. 60, 55, 45 en 35 ct.
Naar verwacht toiag! worden zijh deze
prijzen zegt de minister zoodanig
gesteld, dat met het oog op de voor
raden die nog bij den kleinhandel aan-
'wezig zijjn, alle /vmkelSers lot deze
(distributie zullen wenschen mede te
werken. v
Do minister wenscht vooralsnog slechts
één paar klompen per gezinslid onder
de werking van deze regeling verkrijg
baar te stellen zulks in verband met
de aanwezige voorraden en de produc
tiekracht der ^lampenfabrieken; nader
zal overwogen kunnen worden of er
meer dan êén paar per persoon be
schikbaar zal kunnen worden gesteld.
B;esch ui't.
Ter toelichting van het bericht, dat
er ernstig sprake van is, dat binnenkort
geen bloem meer zal worden verstrekt
roor de vervaardiging van beschuit.,
wordt er nader gemeld, dat voortaan alle
beschuit zal vallen onder de broodrant-
soeneering, zoodal de erkende beschuit-
bakkers ook slechts bloem zullen lirij-
;en tegen een evenredige hoeveelheid
moodhons.
Klaas.
In verband met het sedert 5 Augl
stopslaan van den kaasexport waardoor
groot© voorraden van dit artikel ge-
ivormd zijn en waardoor vooral op de
mindere kwaliteiten een enorme schade
geleden wordt, heeft het bestuur van
den algemeen Nederlandschen zuivel-
bond (F. N. Z.) een adres aan den minis
ter van landbouw gezonden, waarin ge
wezen wordt op den noodtoestand ont
slaan ten opzichte van het artikel kaas.
De beschikbare opslagplaatsen zitten
overvol mei kaas en het noodwendig
;evolg van een en ander is, dat de
cwaliteit dezer enorme voorraden sterk
achteruit gaat en er een zeer groot ge
wichtsverlies ontstaat, zulks ten nadeele
van den kaasproducent.
Doordat voor de binnenlandsche voor
ziening steeds de beste kwaliteiten moe
ten worden afgeleverd, blijven de min
dere kwaliteiten in dc pakhuizen achter
en deze kaas is juist aan een groot
waardeverlies onderhevig.
Hel adres acht het dringend noodig
dal aan dezen noodtoestand zoo spoedig
mogelijk een einde wordt gemaakt en
verzoekt
lo. te WijUen bevorderen dal zoo
spoedig mogelijk consenten voor uit
voer van kaas Worden verstrekt;.
2o. dal de mindere kwaliteiten kaas
allereerst Worden opgeruimd hetzij deze
in het binnenland worden gedistribueerd,
heizij dee worden uitgevoerd.
o
De treindienst.
Naar de „Tel." verneemt, staat een
belangrijke vermindering van den trei
nenloop op Zondag le wachten; De
autoriteiten willen het reizen vqor ge
noegen zooveel mogelijk beperken en
daar op Zondag vrijwel uitsluitend voor
genoegen gereisd wordt, heeft men ge
meend, dat op dien dag nog heel wat
minder treinen kunnen loopen dan tot
nog toe het geval is.
Calcium Carbid1.
Ingetrokken is de vrijstelling van het
verbod tol aflevering en vervoer van
hoeveelheden calcium carbid van minder
dan 1 K.G., tenzij het carbid aanwezig!
is in verlichlingxtocstellen, welke beves
tigd zijn aan cn dienen ter verlichting
van voertuigen.
rO
Cement.,
De rijkscommissie voor bouwmateria
len vestigt er nog eens nadrukkelijk dc
aandacht op, dat krachtens hare be
kendmaking no. 2 met ingang van 8
October aflevering' van hoeveelheden ce
ment boven 1000 K.G. alleen met liare
goedkeuring lean geschieden en tegen
den door haar, voor elke levering vast-
gestelden prjjs. 1
Belanghebbenden kunnen inlichtingen
omtrent de vast te stellen prijzen ont
vangen ten kantore der rijkscommissie,
postbus 372. Amsterdam.
Een vliegtuig.
Uit Elburg wordt aan de Zw. Ct.
gemeld
In den nacht van Woensdag' op Don
derdag geraakte de visscher van het
vaartuig E B 61, met de kuil1 visschend
met zijn vaartuig vdst aan een voorwerp
onder water omhoog stekend. Na lange
vergcefscho pogingen om 2ijn nelten on
beschadigd los te maken, sneed hij de
netten maar af en brak een gedeelte
van het vreemde voorwerp met geweld
af. Het bleek de vleugel van een vlieg
tuig te zijn. Hij vischte Zuid-Westelijk
van Elburg stoomboolkoers Kampen-
Amsterdam. Twee stukken van den
vleugel en staaldraad zijn ten gemeente-
huize tc Elburg gedeponeerd. De ma
rine-autoriteiten zijn gewaarschuwd.
Verblijf ontzegd.
Door den opperbevelhebber van Land
en Zeemacht is liet verblijf ontzegd bin
nen alle in slaat van beleg verklaarde ge
meenten ?an Eclmund Junge (of Jun-
igel), geboren 1 Februari 1890 te Oels-
nitz, wonende te Alkmaar; Fritz Janssen
(zich ook wol noemende Friedrich Die-
tenbrucli of Dietenburg), geboren te
Leer, Kreis Embden, 6 September iS93
en aan Otlo Friedrich Sehatlge, gebo
ren 15 September 1887 te Boldeboek bij
Gimkorn in Mecklenburg, thans wo
nende le 's-Gravenhage.
o
Mat a Ilari.
Volgens de Ivöln. Zlg. verneemt de
Secoio uit Parijs, dal Mata Hari daar
1 Oct. is terechtgesteld.
Dit Stad «ii Provineig.
AiJen die verknopingen van roe
rende zaken houden, zullen goed doen
de advertentie in dit nummer le lezen,
waarin de Minister van Financiën herin
nert aan de desbetreffende bepalingen
der Registraliewet.
Uit Middelburg.
Gister is door den burgemeester
alhier geïnstalleerd de commissie voor
de distributie van reparatie-leer, schoe
nen, klompen en sajet. Deze commissie
is als volgt samengesteld; J. Onderdijk,
voorzitter. S. Mendels, secretaris (adres
bureau armenraad, hoek Bogardstraat),
A. D. Littooij, C. v. d. Weel, en C. Pt
Ludikuse
De commissie hoopt zoo spoedig moge
lijk een nadere regeling bekend te maken
voor ,1c uildeeling van reparatielcer waar
van een partij is ontvangen.
In een bekendmaking in dit nummer
'indt men een meedeeling over de nit->
giflc van koffie- en theekaarten. De wij
ken zijn over zes dagen der volgende)
week verdeeld, en de uitgifte vindt plaats
in het Stadhuis (ingang Helm, le
deur links).
Door de meedeeling onder publi
caties in ons vorig nummer van den pe-
troleumprijs zijn sommigen fcot dfe mee
ning gekomen dat zij, die geen gas of
eleclrisch licht hebben, nu reeds pe
troleum kuunen krijgen. Dat is een ver
gissing. De daarvoor eerlang te pubücee-
ren regeling treedt eerst 15 October in'
werking. Thans is iedere verkoop van
petroleum slop gezet, behalve bij zeer
bijzondere gevallen, bij ziekte en derge
lijke, waarvoor bij uitzondering bons wor
den afgegeven.
De Armenraaa alhier heeft tot
armenbezoeker benoemd den heer J. P.
Pielerse.
Hedennacht omstreeks half driei
woedde boven onze slad een vrij hevig
onweer. Ook gisterenavond had het reeds
gedonderd. Eén en ander wekte verwon
dering, daar de abnormaal lage tempe
ratuur in aanmerking genomen, niemand
op onweer bedacht was.
Van ongelukken hoorden wij niet.
De bioscoop op de Markt al hie
zal deze wepk en de volgende als hoofd
nummer geven „De Strijd om de Vrij
heid", een boeiend filmdrama ,in wel 40
afdeclingen. Wij zagen er gisteren de eer
ste zes van en moeten er inderdaad ouz*
bewondering over uitspreken op zulk een
schitterende wijze als dit stuk, dal speelt
op de gienzeii van de Ver. Staten eu
Mexico, door de filmauteurs is in elkaar
gezet. In de indrukwekkende natuur
de „far West" zien wij schitterend in
looneel gebrachte staaltjes van sloutë
rijkunst en van mannelijke (en vrouwe
lijke) krocht en behendigheid. Boeimd
als een der boeken van Cooper of Aimard
(als men de roodhuiden door Mexicaan-
sclie vrijbuiters vervangen denkt) zijn de
tooneelcu, die zich voor onze oiogen af
spelen. Wie van dit soort romantiek
houdt, lm zijn hart thans ophalen Wij'
voor ons achten haar zeker heel waf
onschadelijker dan die der voozc salap-
drama's, die langen tijd in de bioscopen
ge heers Hit heeft en waartegen wij wel
eens hebben mecnen te moeten waar
schuwen; vooral voor jeugdige gemoe
deren. Dc ridderlijkheid en sportgekst
worden door een fihnreeks als. deze op-
I gewekt bij het jonge geslacht van than:
zooals de indianenromans dat deden bij
een vroegere generatie,
Ook liet overige program is het 'aanzien;
waard cn van slechte teudenzen vrij.
Uit Vlissinflei».
De heer J. F. Berkel, thans inspec
teur van politie le Vlissingein, is als
zoodanig benoemd le Hilversum.
Een Belgisch geïnterneerde, dio uit
Harderwijk ontvlucht was, is te VI is-
singen aangehouden.
Door de politie te Vlissingen
is aangehouden een 78-jarige man, die
niet nader te noemen handelingen heeft
gepleegd.
Uit Walcheren.
Fen veelbelovend jongmeuseh uil
Se roos kerke, nog maar 17 jaar oud,
is voor de justitie te Middelburg geleid,
omdat hij onder valsclie voorwendsels
te Vlissingen geld inzanielde, in eeil hotel
logeerde en goede sier maalde,
Vrijdagmiddag dreef voor den dijk
le Wie s t ka p e 11 e een klein vaartuig
ongeveer 6 M. lang, ontdaan van masten.
Eerst dacht men dat er twee mannen
in zalen, doch later bleek het een paar
doften te zijn, waaraan een schip wordt
vastgelegd. I Vaartuigje is door een tor
pedoboot naar Vlissingen gesleept.
Hedenmorgen is aan den. West-
kappel sch en dijk een groote Engel
sche mijn aangespoeld. Ter weerszijden
de ligplaats zijn militaire posten uit
gezet.
Een matroos van dc Zuiderbarak te
W e s t k a p e 11, cdie hedenmorgen op
wacht stond, heeft bij het neerzetten van
zijn geweer het ongeluk gehad, dat dit
afging met hel ongelukkig tfev.olg, dal hem
een vinger van de rechlerhand werd af
geschoten.
Uit Z ui d-B e v© 1* n d
Do Sl Ct. no. 233 bevat de statuteni
der Vereeniging „Willen is kunnen" te
Wemcldingc. Zij heeft ten doel de
bevordering van den welstand van het
lichaam en liet opwekken van oetang-
slelling in de gymnastiek. De vereeniging
tracht haar doel te bereiken door hel
liouden van lichaamsoefeningen, door het
geven van en het deelnemen aan uitvoe-.
ringen; door het uitschrijven van en
het deelnemen aan wedstrijden; door het
houden van en het deelnemen aan ver
gaderingen.
In de Vrijdagavond gehouden raads
vergadering van Iersekc kwam de lieer
Poleij terug op zijn verzoek dat er
•oorlaan notulen zouden zijn en stelde
de volgende motie voor- „De raad, de-'
wenschelijkheid overwegende, dat er in
iedere raadsvergadering notulen der vo
rige vergadering gelezen worden, gnat
over tol de orde van den dag". Deze mo
tie werd met 8 togen 2 stemmen aange
nomen.
De verhooging van de gasprïjzen lokte
een breedvoerige gedachtenwisseling uit,
die leidde tot de volgende verhoogingen:
over den gewonen meter van 13 tot 21
en voor muntmeters van 14 tot 22 cent.
Wijl de muntmeters niet meer verzet kun
nen worden, moet bij iedere 'opneming
hef ontbrekende bijgepast worden.
Het nieuwe tarief, dat terstond in
werking treedt. Werd met algemeenestem-
tnen aangenomen.
Bij de rondvraag verzocht de heer
Wesdcrp bij den ingang van den Burea-
poider langs de daar aanwezige sloot xve.
Bens de duisternis een paai- planken en.
palen te plaatsen. Dit werd hem toege
zegd.
Donderdagavond werd door dem
raad der gemeente Krab b e n dij k e de
verordening, betreffende de onderwijzers-
jaarwedden herzien. De regeling, zooals
die door de vereeniging van Burgemees
ters en Secretarissen op N. en Z. Beve
land werd vastgesteld, werd onveranderd
aangenomen, zoodat de jaarwedde van
hel hoofd der school zal zijn vanaf
f 1175 met 6 periodieke verhoogingen tot
f 1625, tut 16 jaar, en die van de onder
wijzers vanaf 700 gulden met 7 periodie
ke verhoogingen Lot f 1225 na 16 jaar;
voor ae hoofdacle wordt daarbij f 200 ge
geven.
Uit S c h o u w e n-D ft i v c 1 a n d.
- De Vrijzinnige Kiesvereeniging te
B r u i n i s s e heeft zich met 28 leden
aangesloten bij de Liberale Unie.
o
Uit Zeeuwsrih-Vlaanderen O. D.
Door «en gemeenteraad van P h
1 i p p i n e werd tot vroedvrouw benoemd
mej. C. F. Boon© le Vlissingen. Tol ha
venmeester werd benoemd de lieer A.
Wassekerke te Philippine.
APOTHEKEN.
Morgen ziin de navolgende apotheken
geopend
Middelburg: J. W. v. d. Garde.
Vlissingen Wed. v. Ockenburg.
Goes; G. V. d. Hoek.
ONDERWIJS.
Geslaagd voor vrije- cn ordcoefe-
ningen de heer J. P. Wage te S 1 ui s en!
de dames E. O. Prey te Oostburg
en H. M. Hotstee le Eede.
BUITENLAND.
DE 0 0 RL OE.
De Toestand.
Hieronder laten wij nog eeiiige bijzon
derheden v olgen over den jougsten stoot
der Engelsclien m Vlaanderen. Deze ge
rechten plegen tegenwoordig in één dag
af te loopen, waarop dan cenige dagen
van betrekkelijke rust volgen, die ge
bruikt worden ter voorbereiding van een
hieuwen aanval. Deze rust is ook thans;
weer ingetreden. Naar Londen meldt,
hadden gisteren geen infan teri egeve eh ten
van belang plaats en konden derhalve de
Engelsclien him nieuw veroverde stel
lingen voor de verdediging inrichten, be
vestigen, zooals dat in oorlogstaal heet.
Het aantal gevangen genomen Duit sellers
wordt thans opgegeven als 4416 in tor
laal, w. o. 114 officieren.
In Oost-Afrika schijnt het nu met
den Duitschen weerstand toch op een
eind le loopen, een nieuw officieel En-
gelscli bericht deelt mee, dal de terug
trekkende vijand in het Mbemcurudal
door de Engelsclien reeds tot 35 mijl
fen Z. O. van Liwale is teruggedrongen;.
In het Westelijk deel der kolonie be
vinden de Duilschers zich op een punt
13 mijl ten Zuiden van den weg van
Mahengo naar Modas. Ilun operatiege
bied wordt zoodoende meer en meer
beperkt. Als zij echter nog voldoend©
stapelplaatsen hebben en eon gevecht
weten le vermijden, kan de beslissing
nog wel cenigen tijd op zich laten
wachten. Het karakter van den strijd
in dit uitgestrekte gebied met betrekke
lijk geringe Iroepenmassa's is een geheel
ander dan dat van den Europee schen
oorlog. Hier kan men weken of maan
denlang krijgertje en verstoppertje spe
len, mils men maar zorgt, dat men
sieeds zijn voorraden aan lean vullen.
Daaraan moet het e chler ten slotte bi?
de Duitsche troepen wel gaan haperen.
De slag in Vlaanderen.
Uit de uitvoerigere Engelsche versla
gen over den jougsten aanval in Vlaande-
deren, blijkt, dat de Engelsclien ook tus
schen den spoorweg naar Roesselaere en
dien naar Staden vooruitkwamen. Zij be
reikten hier, op hun linkervleugel de
buitenwijken van Poclcapelle en een sl uk-
linie ten Oosten van de kerk dier plaats.
Volgens de Engelsche lezing ging" dé
aanval slechts enkele minuien vooraf aan
een door de Duilschers opgezetlen aan-
helgeen in de Duitsche gelederen
groote verwarring stichtte. Duitsche te
genaanvallen zouden geen succes heb
ben gehad.
Duitsche zijde daarentegen wordt
weliswaar toegegeven, dat de Engel-
schen ten slotte op het geheel© front
van Poelcapelle tol Beeclaero 1 h l'/a
K.M. terrein wonnen, maar het heet,
dat zij aanvankelijk verder oprukten,
doch zich tegenover de Duitsche tegen
aan vallen niet konden handhaven, al
wierpen zij ook telkens versche strij'd-
lcracliten in het vuur. Volgens deze le
zing is |oïn Beccelaere en vooral om Ghe-
luvelt verwoed gestreden, doch bleven
deze plaatsen in Duitsch bezit. Uit de
Engelsche lezing moet men opmaken, dat
beide genoemde plaatsen geen inzet van
den strijd waren.
Beide partijen noemen de verliezen'
van de tegenpartij zeer hoog en nieeneö
reden te hebben tot juichen. Waar ech
ter, evenals in de voorafgaande gevech
ten op dit front de Engelsclien terrein
winst maakten, is het voordeel aan hun
zijde. De Duilschers hebben echter zejf
voor Verdun getoond, dat een systema
tisch dag voor dag bevochten terrein
winst van slechts enkele honderdeu me
ters geen succes brengl en ten sloft©
lol uilputting leidt Bovendien is in het ver
der verloop der krijgsverrichtingen voor
Verdun te zien hoe soms één welgelukte,
tegenstoot het werkdes vijands van
maanden kan teniet doen.Daarom gaan
wij nog niet dadelijk mee met hen, die in
de gevechten van Vlaanderen het begin
van het einde zien en die Duilschers reeds
als van de kust verdreven beschouwen.
Wat evenwel niet wegneem!dat pok wij
bewondering koesteren voor de stelsel"
matigheid, waarmee Haig week voor week
zijn'posili© een pasje vooruitbrengt.
Uit Rusland.
Wij hebben gisteren gemeld, dat Ke
renski de porie féVp leJnvesl ie gesteld
heeft. Omtrent de vergaderingen van de
democralisclie conferentie, die aan Ke
renski's meedeeling voorafgingen ontln©-
nen wij aan de Duitsche bladen, dat
de conferentie zich aanvankelijk met
766 tegen 688 stemmen voor coalitie
I uitsprak. Toen echter bij de nadere
'stemming omtrent de wijze van samen-
