MIDDELBIIRGSGHE COURANT.
Jê 230
Zaterdag 29 September 1917.
160* Jaargang.
BIKHENLifïB.
Beter dan een balsem
voor uwe pijnen.
Dit Stad en Provineig.
Dit nummer bestaat uit TWEE bladen.
EERSTE DL AD.
Abonn. prijs per kwartaal in Mid
delburg eu bij de «genten in VUssingon
en Goes f 1.55; per post 1.75.
Advertenties 20 cent per regel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels f 1.50.
ONZE VOEDING EN
ONZE GASTEN.
In ons vorig1 nummer hebben we het
zorgwekkende bericht gemeld over de
geringe resultaten van onze diplomatieke
bemoeiingen ten opzichte van den aan
voer van graao en veevoeder uit da
.Vereen. Staten.
Zelfs van het door onze regceripg
reeds gekochte graan zal slechts zeer
weinig kunnen worden overgebracht, en
bovendien zal van alle hier aangevoerde
partijen nog twee derden bestemd moe
ten worden voor de commissie voor
hulpbetoon in Bel'gië. Op z'n best kun
nen wij voor ons zelf een hoeveelheid
verwachten waaraan we veertien dagen
genoeg hebben.
Van zelf komt nu de vraag op of
er dan in 't geheel geen rekening wordt
gehouden met de Belgen en Engelschen
die in ons land vertoeven, en die ook
hun aandeel vragen in onzen graan
voorraad, en daardoor het broodrant
soen helpen verkleinen. Er werden in
Juli j.l. door onze regeering ongeveer
40.000 Belgen ondersteund. Hoeveel niet-
ondersteimde Belgen er bovendien in
ons land verblijf houden, is moeilijk mei
zekerheid te schatten, Maar als we na
gaan hoeveel Belgen men alleen reeds
in Den Haag ontmoet dan gelooven we
dal een cijfer van 10.000 eerder te
laag dan te hoog is. Voeg daarbij een
30.000 geïnterneerde Belgische soldaten
en een kleine 3000 Engel sche gein ter-
den, Id!an komt men tot een getal van
83.000, dat zeker wel tot 85.000 klimt
als men er bij telt de kinderen uit Bel
gië die hier lijdelijk heen gezonden wor
den.
Dat er nog 6000 krijgsgevangtenen bij
komen, willen we hui ten beschouwing
laten. 1
85 000 personen, dal vormt de bevol
king van een aanzienlijke stad. Als we
die ieder op onze eigen portie van 21/2
ons brood per dag rekenen wat wel
licht voor de geïnterneerden te laag is
dan komt men tot een hoeveelheid
van 21.250 K.G. brood per dag.
Nu willen we de beteekenis van dat
cijfer niet overdrijven. Onze eigen be
volking telt ongeveer 6.5 millioen per
son, die met hun 2l/g ons brood per
dag 1.625.000 KG. per dag vorderen.'Op
dal cijfer zou in gewone omstandighe
den die 21.000 K.G. voor de uitgeweke
nen geen overwegende beteekenis heb
ben.
Maar nu wij verplicht worden op
welke gronden is ons niet duidelijk,
behalve dan het recht van de over
macht om van Tl kleine beetje, dat
wij-van ons reeds gekocht graan zouden
mogen vervoeren, nog twee derden naar
België te sturen, nu wordt dat cijfer
wèl van beteekenis, en is er alleszins
-reden Voor om de voeding van de hier
vertoevende Belgen en Engelschen van
denzclfden aard te beschouwen als die
van de Belgen in België, en dus van
die twee derden eerst af te trekken wat
voor onze tijdelijke medebewoners nopr
dig is,. 4
Men versta ons, goed. We hebben
nog nooit aanmerking gemaakt op den
door ons verleenden steun aan de be
hoeftige Belgische vluchtelingen, hoe
wel ae kosten daarvan oneindig' veel
hooger stegen dan iemand in den aan
vang heeft kunnen vermoeden. In No
vember '14 heeft onze regeering vol
gens de courantenberichten een Engelsch
aanbod, we meenen van 50.000 p.s., tot
bijdrage in de kosten afgewezen, en o.i.
terecht.
Wij hadden de gastvrijheid verleend,
en moeten voortgaan ,al is het bedrag
dat wij voor de vluchtelingen uitgaven
tot eind Juni j.l. reeds gestegen tot 20.5
millioen, niet meegerekend de zeer aan
zienlijke bijdragen uit particuliere giften,
en ook niet meegerekend de kosten van
de geïnterneerden, die (in tegenstelling
met de kosten der vluchtelingen) ten
slotte ten laste van de Belgische en de.
Engelsclie regeering komen. Het bedrag
is zeer hoog, maar onze regeering heeBt
in haar jongste nota over deze kwestie
zonder tegenspraak kunnen schrijven
„Het ligt voor de hand dat de Neder
landsche bevolking' zich dezen last gaarne
getroost om het hare bij te dragen lot
leniging van de rampen die de oorlog
met zich sleept."
Hef is dan ook niet met iiet oog op
de kosten dat wij onze opmerking ma
ken, die trouwens reeds bij veel Neder,
landers opkwam.
Maar nu de Entente van haar macht
op zee gebruik of misbruik'— maakt
om ons op hongerrantsoen te stellen,
nu ligt 't voor de hand dat wij aan de
Entente vragten te zorgen voor haar eigen
hier vertoevende landgenooten, die voor
ons het karige broodrantsoen helpen ver
kleinen.
Dal als een tweede overweging, van
geheel anderen aard nu ook wel eens
mag worden bedacht of wij nu maar
steeds moeten voortgaan duizenden Duit-
sche en Belgische kinderen lijdelijk of
zelfs blijvend hier te voeden ligt voor
de hand. In een Nederlandsch arbei
dersgezin, waar men aan de kinderen
door de rantsoeneering niet het brood
kan geven, dat ze noodig hebben,
geen erkenning te verwachten van de
redelijkheid om kinderen van andere
naties nu ook te voeden.
EERSTE KANIER VERKIEZING
Tot lid der Eerste Kamer voor Gro
ningen is gekozen de heer mr. dr. CJ C.
Geerlsema, aftredend Commissaris der Ko
ningin in Groningen, met 34 van de 12
stemmen; acht stemmen waren blanco.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Vliegmachine gedaald.
Hedennacht vloog zeer laag boven
Neuzen een groote Duitsche vliegmachi
ne. Deze is bij Sas van Gent neergekomen
en geduikeld, waardoor een inzittend,
officier gewond werd. Een auto- is Siaar
die plaats vertrokken om den gewonde
af te halen, die vervoerd is naar liet
hospitaal te Middelburg. De beide an
dere inzittenden zijn naar Bergen ter in-
terneering overgebracht.
Nader vernomen wij, dat de Duitsche
vliegmachine terugkwam van een tocht
naar Londen en verdwaald was. Benzine-
gebrek was oorzaak dat zij te Sas van
Gent neerviel, Zij kwam neer op het ter
rein achter de coöperatieve suikerfabriek,
dook voorover en IWce der inzittenden
raakten er onder. De eene is gewond aan
de heup en kan niet loopen; een andere
is gewond aan het gelaat, een derde licht
aan den pols. De vliegers dachten reeds
boven bezet België lo zijn.
Onderhandelingen ov-er de
levering van steenkolen.
Dc regeering heeft als onderhandelaars
over de levering van steenkolen uit
Duilschlaud en de regeling van eenige an
dere economische kwesties aangewezen
dc heeren Snouck Hurgronje, referenda
ris aan het departement van buitenland-
sehe zaken; Trip, thesaurier-geheraal aan
het Dep. van Financiën; Everwijn, admi
nistrateur-chef der afd. handel aan het
Dep van L., N. en H.; Frowein, directeur,
der Rijkskolendislribulie; Van Pabst, pre
cedent der N. O. T.; Króller, lid van dte
commissie van bijstand voor de uitvoering
van de Dislribuliewet, en Van der Does
de Bije, waarnemend voorzitter van de
•jjkscommissie voor de distributie van
ijzer en staal.
Gelijk reeds gemeld, worden de onder
handelingen over de levering van kolen
uit Engeland, waarbij tevens do scheep
vaartgelegenheid betrokken is, gevoerd
door de N. O. T.
Duilscne tweedekker geland.
Hedennacht om 12 uur is op een half
uur van Sneek een groot Duitsch ge
vechtsvliegtuig neergekomen. De twee
dekker was bemand door een luitenant
vlieger en twee onderofficieren. Zij sta
ken hun toestel in brand, dat gedeeltelijk
verbrandde. De vliegers zijn geïnterneerd.
Verkoop vau munitie in
Amerika.
Reuter seint uit Washington:
De Nederlandsche gezant Van Rappard
heeft een verklaring afgelegd die 'looi]
het departement van Staat is aanvaard
nopens de aanduiding, voorkomende in
de in beslag genomen papieren van \on
Igel, waarin sprake is van den verkoop
van munitie door Duitschland aan Ne
derland
De gezant verklaarde dat deze munitie
een deel was van die, welke Duitschland
bij het begin van den oorlog in de Ver-
ecnigde Staten had besleld, opdat de geal
lieerden er niet de hand op zouden leg
gen.
De Nederlandsche regeering besloot,
er niels van te koopen.
De gezant verklaarde nog, dat de mu
nitie later aan een andere regeering was
aangeboden, die haar gekocht had.
Ook in een officieel oericht van onze
regeering wordt een overeenkomstige le
zing van het geval gepubliceerd, waaruit
blijkt dal voor de gevolgtrekking, dat
Nederland louter een pleisterplaats zou
ziju voor contrabande-ladingen naar
Duitschland niet de minste grond bestaat
en dat deze gevolgtrekking dan ook ge
heel onjuist is.
Wij bieden aan de rheiunalieklijders
niet aan hun lijden te kalmeeren, hunne
pijnen te verzachten; wij bieden her.
aan hen er van te verlossen.
Indien gij weet dat dc rhcumaliek-
pijnen veroorzaakt worden door de aan
wezigheid in het bloed van een vergift,
genpemd „urinezuur", zegt gij tot uzelf
dal, zoo er een middel bestaat dal do
kracht bezit dat urinezuur uit het bloed
te verwijderen, gij dit middel maar hebt
in tc nemen om ge ene pijnen meer to
hebben.
Welnu, dat middel bestaat. Gij hebt er
dikwijls van hooren spreken, maar gij
kent de bewondereriswaardigheden er van
niet voldoende. Dat middel is de Piulti
Pillen. Anderen dan gij, hebben lot hun
fcroolsle geluk en hun grootste rust ge-
welen, dat de Pin! Pillen de rheumatiek
genezen. Zij hebben zich gehaast zich,
dank zij dc Pink Pillen, te verlossen van
de pijnen, die ek en winter liun leven
onmogelijk maakte a.
De Pinic Pillen zijn verkrijgbaar overgebracht naar Domburg.
heer Ph. den Turk, beiden te Domburg;
penningmeester de heer S. Frelier, Oost-
kapelie.
Te Domburg was gisterennacht in
het café „De Roode Leeuw" bewoond
tloor P. v. d Meule, ingebroken, Laugjs
den achterkant van het café heeft mem
zich toegang verschaft door het ppenj-
schuiven van een raam. De lade van de
toonbank werd hierbij nagezien en de
inhoud medegenomen.
De heide politiemannen ontmoetten op
hun nachtelijke route lusschen AagtekeiJ-
ke en Meliskerke twee militairen. Daar
zulks hun verdacht voorkwam, werden
beide personen aangehouden. Het waren
twee ongunstig bekend staande soldalen,
die reeds vroeger met de politie in aan
raking hadden geweest. Een hunner
wierp direct bij de aanhouding zijn zakf-
doek weg. die bij onderzoek bet ver
miste geld bleek te bevatten. Bij de
fouilleering werden op beide personen
het ontvreemde geld, hetwelk deels
verpakt was in rolletjes van 2$ cent
stukken gevonden.
Beiden werden daarop gearresteerd,
waarbij een hunner weigerde te'loopen.
Met behulp vau de militairen pit de
wachtpost van Aaglekerke werden
f 1.75 per doos, en f 9 per zes doozen
bij hel Hoofddepöt der Pink Pillen,
Nassaukade 314, Amsterdam. Bij do firma
Joh. de Roos, "Vla-markt K 157, Middel
burg, S. A. Luitv'ielcr, A. C. Beniest,
Vlissingen, Gebr. Mulder, Goes, en in
alle goede apotheken.
Uit Uiddolbarg-
Op verzoek vestigen wij de aan
dacht op de bekendmaking van den bur
gemeester, waarin staat, dat 1 Oct van
9—11 uur gelegenheid zal bestaan tot lief"
teekenen der attestation de vita voor pen
sioen.
De heer NV. Jansen Jr., commies
le klas ter gemeentesecretarie te Go-
rinehem, vroeger alhier, is benoemd
tot len ambtenaiJ- ter secretarie to
Zwijndrecht.
Tot inspecteur van politie tweede
klasse te Nijmegen- is benoemd de heer
R A. Avink, thans inspecteur tweede
klasse alhier, zulks met ingang van
15 October-
Het was gisterenavond bij de laatste
muziekuitvoering weer zeer <Iruk op het
Molenwater; ook waren wéder bijna alle
stoelen bezet. Het Middelburgsch mu
ziekkorps voerde een populair program
ma uit.
Gisterenmiddag vergaderde het de-
parlement Middelburg van de maat
schappij tot Nut van 't Algemeen onder
voorzitterschap van den heer L. K. van
der Harst J.Jz.
Goedgekeurd werd de rekening van
het departement over 1916—1917 meteen
eindcijfer van f 3929,35 en een nadeelig
slot van f 114,97i/3. Eveneens werden
goedgekeurd de rekening van de Hulp
bank, met een eindcijfer van f 381.30 en
een goed slot van f 28,52 cn die van de
Badinrichting met een eindcijfer van
f -172,15 en een kwaad slot van f 162,68
Tot lid der commissie voor de Hulp
bank, vacature wijlen den heer P. Keg,
werd benoemd de heer jhr. H. J. van
Adrichem Boogaert, lot lid van de com
missie van de spaarbank, vacature wijlen
den heer mr. F. N. van der Bilt, tde<
heer jlir. mr. dr. W}. A. J. Snouck Hur-i
grouje, terwijl als lid in het bestuur voor
de Industrie- en Huishoudschool, vaca
ture mr. J. A. Fokker, werd aangewe
zen de heer mr. G, J. Sprenger.
Door commandant H. E. NVhatmore,
leider van het Leger des Heils in Ntv
derland, zal op 5 October, 's avonds 8
uur, in 't gebouw .„Schuttershof' eeri
lezing worden gehouden over „De kan
sen en nooden van het Zendingsveld iri
het verre Oosten". De commandant heeft
gedurende den oorlogstijd een groote in
spectie-reis gemaakt in de verschillende
Zendingslanden van het Oosten.
L'it Vlissingen.
Dc melkleveranciers (e Vlissin
gen hebben besloten met ingang van
1 October den prijs van melk met een
cent per liter te verhoogen,
Gisteravond werd te Vlissin
gen door dezelfde speeksiers en spre
kers het woord gevoerd in eene door
de vereeniging voor Vrouwenkiesrecht
uitgeschreven vergadering, die Donder"
dagavond te Middelburg spraken en dit
voor een goed bezette zaal.
Uit Walcheren.
Te Domburg is gevormd een
kiesvereeniging van Unieliberalen. Voor
zitter is dhr. W. J. Groen; schrijver de<
Thans hebben beiden bekend den dieR-
sial le hebben gepleegd, waarna zij
den militairen commandant ter plaatse
zijn overgeleverd.
Nog zij hierbij gevoegd, dat in enkele
maanden tegen 12 militairen door de
rijks en gemeente-veldwachters te Dom
burg proces)-verbaal werd opgemaakt we
gens diefstal.
In 'de gisterennamiddag gehouden
vergadering van den gemeenteraad te
Vee re werd o.a. de begrooting der
meente vastgesteld op een bedrag van
f 14.637,431/3 in ontvang en uitgaaf.
Aan het eind der vergadering nam de
burgemeester afscheid van den raad we
gens vertrek cn bracht aan allen hartelijk
dank voor de vriendschap en medewer
king in de jaren van zijn verblijf aldaar
ondervonden. Hij hoopte, dat het den
ingezetenen en den bestuurders op hun
verderen levensweg wel moge gaan.
Wethouder Volkers dankte namens
den raad den burgemeester voor de ge-
sprokeu woorden, bracht hem dank voor
al het goede dat hij voor Veere gedaan
had en wenschte hem ook verder met
de zijnen gezondheid en voorspoed.
Heden werd op het raadhuis aan don
vertrekkenden burgemeester namens d©
burgerij doer de gemeenteautoriteiten een
souvenir aangeboden. De heer M. J. van
Bcveren, die zestien jaar geleden den
burgemeester had geïnstalleerd, over
handigde hem nu met een toepasselijk
woord, waarmee hij hem bedankte voor
de véle goede dicnsLeu, aan zijn mede
burgers bewezen, en de hoop uitte, dat
hij en zijn familie lang en gelukkig fnoch-
len leven, twee schilderstukken: een pa
norama van Veere door P. Arntzenius
van 's-Graveuhage en een Havengezicht
van Veere door Joh. Damme.
Dc heer en mevrouw Van Doorn be
tuigden hun bijzonderen dank voor de
verrassing, die hen steeds zou doen den
ken aan de gelukkige dagen, le Veere
doorgebracht.
Uit Z uid-B ere land.
In de Donderdag teGoes, van wegc
den Bond van Vertegenwoordigers van
Verzekerings-Maalschappijen cn Zieken
fondsen gehouden vergadering, waarin de
heer G. J. Ticker, bondsvoorzitter, sprak
over „De noodzakelijkheid van organi
satie in verband met de verzekerings
plannen van Minister Treub, is besloten
lot het oprichten van een organisatie, om
ook in Zeeland propaganda te maken
voor de belangen der vertegenwoordigers
vau het verzekeringsbedrijf.
Donderdagavond vergaderde het dep.
NVol fa art sdijk van het Nut van
't Algemeen. Uit het verslag van den
voorzitter bleek, dat de Nutsspaarbanlc
in bloei toeneemt. Uit de Nutsbibliotheek'
werden 1482 boeken ter lezing uitge-J
geven. Door den heer C. van Nieuwen-
huize was het jaarverslag van het dep
enz. in dichtmaat opgemaakt.
Uit Schouwe n-D a i v e 1 a n <1
T© Zierikzee waar door B. cn
W. de zomertijd was verlengd lot 15 Oef
is Wijziging gebracht ten gevolge van voor
hel publiek veroorzaakte moeilijkheden.
De gemeente-secretarie is derhalve we
derom geopend op de gewone uren, de
lesuren der openbare lagtere scholen ge
bracht voorloopig van 8i/2—lli/2 en van
11/0—31/2 uur, Zulks met ingang van 1 Oc
tober a,s.
Men meldt ons uit Bruinisse:
Op verschillende plaatsen in deze ge
meente wordt naar gas geboord. Bij den
landbouwer Lemson is alles reeds aan
gelegd; er is overvloed van gas om huis
en schuur te verlichten. Ook bij den
rentenier Ilanse werd Donderdagmiddag
ruimschoots gas aangeboord; bij den
landbouwer Krcpel moeten de buizen,
nog geplaatst worden om te zien of er,
genoeg is. Bij den schoenmaker Bos-
sers is echter niet zooveel; daar gaat
het af en toe nog uit, misschien wel een
gebrek bij het aanleggen. Naar men zegt
zullen nog meerdere boringen gedaan
worden.
Eit OPholen.
Men meldt ons: Naar het verluidt
zou er gevaar beslaan, dat de omnibus-
diens! TholenSt. Maartensdijk met
Nieuwjaar niet zou voortgezet worden.
De tijdsomstandigheden zouden aan dat
besluit, zoo het waarheid bevat, natuur
lijk niet vreemd zijn. Bij besluit van!
Prov. Staten in de zomervergadering van
1915 werd aan M. J. Hoek c. s, gedurende'
den tijd van drie jaren, ingaande 1 Ja
nuari 1916., voor de uitoefening van Jen
omuibusdienst als voorheen een subsidie
van f 400 per jaar toegestaan. En dat
van dezen dienst overigens nog al ge
bruik is gemaakt blijkt uit dc opgave over
het laalst verloopen jaar, daar werden
afgegesen 4431 kaartjes enkele reis en
1666 retour. Voor velen zou dus het niet'
meer rijden vau den wagen erg onaan
genaam worden. Zou hoogere subsidie
niet kunnen helpen? Provincie en ge
meenten zouden dan moeten bijspringen.
Te St. Maartensdijk is door al
de bakkers besloten vanaf Vrijdag' 5 Oct.
geen bruinbrood meer te bakken, indien
hun het regecringsmeel niet voor f 7.50
per 100 K.G. wordt verstrekt; thans beta
len zij f 10.18. Van dit besluit is den bur
gemeester daar ter stede kennis gegeven.
POLDER WALCHEREN,
Heden morgen werd in het Polder
huis de najaarsvergadering gehouden
van het polderbestuur van NValclieren,
KHiider voorzitterschap van den heer
A. NV. Berdenis van Berlekom. Aanwe
zig waren 3 raden en 15 commissarissen,
Afwezig de heeren Snouck Hurgronje,
Zip en D. Kodde.
De voorzitter wijst op de ledig©
plaats in het dagelijksch bestuur ont-<
staan door het bedanken van den heer
'H. NV. Allaart, aan wien spr. in de
laatste door hem bijgewoonde vergade
ring \fui het dag. bestuur reeds dank
heeft gebracht voor hetgeen hij in het
belang van den polder heeft gedaan.
In deze vergadering zal een voor
dracht moeten worden opgemaakt voor
de voorziening in deze vacature en in
die ontstaan door do periodieke aftre
ding van den heer II. NV, J. Callenfels
als raad.
Nog is ingekomen een schrijven van
den heer J. A. Zip waarin hij ontslag
neemt als commissaris van den polder,
P10 ld e r r e k e n im g'.
Ter goedkeuring werd aangeboden de
rekening van den polder over 1916,
aanwijzend aan inkomsten f 464.483.79
en aan uitgaven f 458.810.88, alzoo een
goed slot van f 5.672.91. Onder de in
komsten komt een bedrag voor van
f 28.335.32 als goed slot over 1915,
van f 224.672.39 als opbrengst van het
gewoon- cn f 25.369.04 als opbrengst
van het buitengewoon dijkgeschof Do
tollen brachten op f 8.910.59°. Van de
uitgaven noemen wij koslen der gewone
werken aan de Noordwatering f86.300.405,
Ooslwatering f 15.716.28°, Zuidwatering
f 9.925.18°, Weslwalering f 10598 81s sa
men f 122.540.79.
De buitengewone werken vorderden
alleen voordeNoordwaleringf8l.7li.0G
Hel herslel van stormschade kostte aan
de Noordwatering f 19.091.065, Oostwa
tering f 1.257.66, Zuidwatering f 1.425 45,
NVeslwatering f 6,219.97 samen f 28 024.175
Het onderhoud der wegen vorderde
H 10.370.405'.
De commissie belast met de voor-
loopige opneming van de rekening, be
staande uil de heeren mr. J. A Ileijse,
K. Allaart en D. Kodde, stelde voor de
rekening goed te keuren.
De rekening wordt met algemeens
stemmen goedgekeurd,
D' ij k g e s c h o t.
Ten einde het djkgeschot voor 1918
te kunnen vaststellen heeft het dage
lijksch bestuur volgens gewoonte een
voorloopige raming der kosten van de
werken, welke in 1918 aan de verschil
lende wateringen van den polder behoou
ren le worden uitgevoerd, doen opma"
ken.
Voor de gezamenlijke werken aan de
vier wateringen is uitgetrokken f 119.700,
terwijl de begrooting voor 1916
f 112.6ÏÖ en die voor 1917 f150.700
daarvoor aanwees. In het bedrag van
f 1-19.700 zijn begrepen gedeeltelijke kos
len van werken, vernieuwingen en ver-
beleringen van beslaande, die als niet
regelmatig terugkeerende, niet tot de
eigenlijke gewone werken behooren, n.l.
voor de Zuidwalering' f 9500, en NVesl
watering' f 4100, samen f 13.600. Voor
gewone werken blijft dus f 136.100, w.
voor nieuwen aanleg f 26.000.
Verder is noodig voor rente en af
lossing- f 75.794.25 De totale uitgaven
van den polder worden voorloopig ge-
