IHIDDELBURGSGHE COURANT I Dinsdag 25 Septembep 1917. 160* Jaarpa^ BïOEMLAHB. M 226 ««önn. ntfl* V** kwfflöfel in Mid delburg en bij de agenten in VHsslngen Dn Goes f 3.55; per pest 1-1.75, Advertenties 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50. DE AARDAPPELRELLETJES. Bij de Kamer is ingekomen een nota Van den minister van binnenlandsche za ken betreffende de ongeregeldheden,» welke zich in de laatste dagen van Juni en in de eerste dagen van Juli j.l. Ie' Amsterdam hebben voorgedaan. Daarin wordt ten slotte over de oor zaken liet volgende opgemerkt: De voedsel-kwestie is, indien de aard appelen tekort schieten, ook daarom zoo moeilijk op te lossen, omdat de vrouwen uit hot volk de kunst niet verstaan van rijst een smakelijk mid dagmaal te bereiden. Trouwens denoo- digc ingrediënten ontbreken ook in vele gevallen. Het gevolg was dat in de volksgezinnen gedurende de laatste we ken dikwerf oneeniglieid was gerezen over liet middagmaal, waardoor van lie- tvèriledle 'Ide ontevredenheid en prikkel baarheid toenamen. Nochtans zooals gewoonlijk liet geval is, ging ook liier de hoofdoorzaak samen met nog andere. Vooreerst moet gewe zen worden op het feit dat de oorlogs toestand verschijnselen in het leven heeft geroepen, die op een belangrijke ver mindering van het morcele weerstands vermogen van een deel der bevolking Wijzen Het aantal aangiften van diefstal is in de oorlogsjaren in de hoofdstad Sneer dan verdubbeld. Vooral komen die voor op de uitgestrekte liandelsterreinen waar steeds voorraden steenkolenbriket- ten en andere artikelen opgestapeld zijn, Al$ tweede nevenoorzaak moet ge noemd worden een zekere prikkelbaar heid van een belangrijk deel der bevol king. Het zou stellig onjuist zijn te beweren dal de groote meerderheid on willig is onvermijdelijke ontberingen te dragen. Maar, zoo gaat de Minister voort, de gezichtskring der massa is beperkt en - de moeilijkheden van productie en dis tributie over het gelieele land en van de internationale verhoudingen worden wel door sommigen Degrepen, maar door de massa niet gevoeld en men is dien tengevolge geneigd hetzij1 aan de regee ring hetzij aan het gemeentebestuur te Wijten, wat inderdaad het gevolg is van onvermijdelijke en steeds wisselende om standigheden. Deze prikkelbare stemming vormde een vruchtbaren bodem voor revolulion- naire propaganda en deze propaganda heeft dan ook, vooral in de laatste da gen van Juni stelselmatig en krachtig doorgevoerd, er ongetwijfeld toe bijge dragen, dat de ontevredenheid over de bardappelschaarschte een hoogö spanning kon bereiken. Wat de samenwerking tusschen bur gerlijk en militair gezag aangaat, deze heeft, afgezien van een verschil van Uit legging van ar,t. 18-4 der Gemeentewet, niet te wenschen overgelaten. De wijze, waarop zoowel de politie, als de mili taire macht zich van haar uiterst moei tevolle taak hebben gekweten, verdient dan ook allen lof. NEDERLAND EN DE OORLOG- De a ur da pp el voorziening. Het Bureau voor "Mededeelingen try- s&ke de Voedselvoorziening meldt: Gelijk in vroegere mededeelingen is uit eengezet, is er ten aanzien, van deaarej- Uppelen geen reden tot "bezorgdheid, al fcal men wel doen zich niet aan overf- Üreven optimisme over te geven. De aardappeloogst laat zich zoo aanzien, Hat gebrek aan dit voedingsmiddel niet te ver wachten is. Niettemin zou het, ook bij ruim voldoenden voorraad, mogelijk zijn, dat de minder gegoede bevolking groot te moeite zou hebben zich legen redelijke prijzen aardappelen te verschaffen, in(- flien de handel werd vrijgelaten. Op dien grond heeft de Minister van L., N. en H. besloten, dat tot distributie van aardappelen van rijkswege behoort te worden overgegaan. De distributie zal gepaard gaan met rantsoeneering In verband metlde verlenging van den duur der broodkaart lot 11 dagen, is het aardappelrantsoen voorloopig bepaald op 4 K.G. p c r li o o fd en per week, d. i. 'éón K.G. meer dan vorig jaar. Deze hoeveelheid is meer dan het gemiddelde gebruik per hoofd bcf- draagt.. Wanneer later een volledig overzicht zal verkregen zijn van de aanwezige voort raden zal kunnen worden nagegaan, ook in verband met andere beschikbare vocj- dingsmiddelen, of, en met hoeveel hel rantsoen kan worden verhoogd. De vraag of aan particulieren gelcgeiU lieid behoorde te worden gegeven een zekere hoeveelheid aardappelen als wi rif le rjjpro. visie in te slaan, ïs ampel .pverwogen. Zelfs tegen een beperkten en ge controleerden inslag van winterprovisie rijzen echter zóó ernstige bezwaren, dat de Minister gemeend heeft die niet Ie kunnen toestaan. Indien toch, door welke omstandigheden ook, op een be(-' paald o ogenblik de distributie mocht hau peren (gedacht werd o. a. aan langduri ge, strenge vorst (of aan vervoermiddelen,) zouden zij, die zich van winterprovisie hudden kunnen voorzien, grootelijk be voorrecht kunnen zijn boven de min/- den-gegoeden, die in het algemeen niet in s.aat zijn voorraden in huis le nej- men. Bovendien zou een beperkte en gef- conlroleerde gelegenheid tot het inslaan van winterprovisie, die dan in minderng zou beboeren te worden gebracht van de aan deze personen te distribueereu hoep veelheden, voor de gemeentebesturen' groote administratieve moeilijkheden me debrengen. Het gevaar is ook niet dönld- beeldig, dat bij ruime bevoorrading door particulieren, hetzij door gebrek aan ge schikte bergruimte, hetzij door onbekendj- heid met de verzorging van aardappelen, belangrijke hoeveelheden zouden verloren an. De Minister heeft gemeend rekening te moeten houden met de nadeelige pmslant- dightden, ojc van invloed zullen kunnen zijn op den beschikbaren voorraad. De gevolgen -ran ziekte onder de aardappelen zijn nog niet te overzien. Pok bij do scherpste controle zal het nooit geheet te voorkomen zijn, dat aardappelen 'worden vervoederd aan het vee. Het lean voorts gebeuren, dat door strenge vorst belang rijke hoevfeëlheden voor de consumptie verloren gaan, terwijl ondanks behoorlijke voorzorgen, door storing in het vervoer toch op een gegeven oogenblik op een bepaalde plaats feitelijk een tekort aau aardappelen zou kunnen ontstaan. Indien onder een of meer dier omstandigheden onverhoopt lijdelijk de aardappelvoorzie ning mocht lijden, behoort de gfeheelo bevolking den last daarvan te dragen, en' dient voorkomen le worden, dat alleen zij, iie niet in staat waren provisie m te slaan, daarvan de nadeelen zouden ondeiV vinden. Op al deze gronden heeft de Minister besloten geen particuliere bevoorrading toe te staan. In verband biermede is hot ve rvoer van aardappelen stop gezet, terwijl alle aardappelen door de regeering worden overgenomen, met uit zondering van die, welke door de eigeuat- ren voor eigen gebruik zijn verbouwd, in een hoeveelheid evenredig aan Hegrooj- te van het gezin, en rvan de pootaardapiW- len, waarvoor een afzonderlijke regeling zal worden gemaakt. Voor de inbezit te nemen aardappelen zal worden betaald f5.— per 100 K.G. zand- en vcenaardappelen (geen fabrieksaardappelen) en f 6.— per 100 K.G. kle ia ar dap pel en, beide soor ten bestemd voor levering in het najaar een en ander verhoogd met een loeslag voor het bewaren. Zonder speciale machtiging der regee ring, vertegenwoordigd door de aardap" £>el-cotamissie gullen geen aard appelen mogen vervoederd worden aan hel vee. Nagegaan zal worden welke aardappe len geschikt zijn voor do consumptie, Ten aanzien der daarvoor niet geschikte aard appelen zal nader worden beslist. De consumptie-aardappelen zullen uit- £lui|tend worden geleverd aan de ge meentebesturen, die boven de voor onmiddellijke distributie noodige hoeveel heden ook zullen moeten zorgen voor een reserve van goed houdbare aardappelen, voldoende voor Zes Weken, waaraan alleen in geval van nood zal mogen worden ge raakt. De distributie zal op 9 October a.s. aanvangen. Begonnen wordt met ge lijktijdige distributie van geelvleezige zand en veenaardappelen (Eigenheimers, Gro ninger Kronen, Roode Stars en daarmede gelijk te stellen soorten) en eene beperkte hoeveelheid ldei-aardappelen (Borgers, Eigenheimers en Industrieel). Iedere toe wijzing aan een gemeente zal ten hoogste 40 o/o kleiaardappelen omvatten< Met het oog op de transportmoeilijkhe den zullen naar gemeenten, die genoeg eigen kle i-aardappelen verbouwen geen zand- of veenaardappelen worden geleverd. Zoo spoedig' mogelijk zal een inventari satie der aardappelen geschieden, die van tijd tot tijd zal worden herhaald, om daar door een ioverzielit le krijgen en de houden van de beschikbare voorraden. Het spoorwegverkeer. Naar aanleiding van het verzoek door de Spoorwegmaatschappijen aan den Mi- nisier gericht, om ontheffing van de ver-' plichting tot liet verwarmen der spoor- wegrijluigen, gedurende de a.s. winter maanden, heeft zich een commissie ge vormd met het doel den Minister te1 bewegen dit verzoek niet toe te staan. Door het plaatsen van advertenties in de groote bladen wil men trachten van' hen, die gedwongen zijn geregeld van den trein gebruik te maken, adhaesie- betuigingen hiermede te verkrijgen. De commissie is van meening, dal het 'nict- verwarmen der treinen alleen als uiterste maatregel mag geschieden, daar dit voor hen die geregeld van den trein gebruik moeten maken niet alleen een opoffe ring zou zijn, doch bij lange reizen de gezondheid zo,u schaden. De Tel. weet nog mede te deelen, dat ook op do uieoslc stations de verwar-, ming dezen winter achterwege zal blij ven. Alleen op de groote stations, waar men centraio verwarming heeft, zal men deze handhaven, maar in de kleine sta tions zal men, evenals in de treinen, kou kunnen^hjden. Van be trouwbare zijde" vernam de „Maasbode", dat bij de spoorwegmaat schappijen het voornemen beslaat, bin nenkort de reizigerstreinen alleen uit voertuigen 3e klasse samen te stellen. In een rijtuig van laatstgenoemde klasse kunnen niet alleen meer reizigers vervoerd worden dan in een wagen der andere klassen, waardoor dus de treinen lichter en het kolenverbruik minder zou worden, maar men hoopt "hierdoor rei zigers, welke louter voor hun. genoegen op reis gaan, af te schrikken. Bevoorradingsconi missie De Minister van Oorlog heeft gister middag in een der zalen van zijn depar tement de commissie geïnsLalleerd, sa mengesteld uit het personeel van ver schillende departementen van algemeen bestuur, lot onderzoek van de bevoor rading van leger en volk in tijd van oor log en daarna. Naar de Minister in zijn rede opmerkte, kan het thans, nu de moeilijkheden voor de verzekering van de voeding -en de bestaansvoorwaarden van ons volk met den dag toenemen, en 'de toevoer van buiten telkens moeilijkheden ondervindt, niet anders, of ook het leger en de be langen der landsverdediging moeten daar van den terugslag ondervinden. "Waar de eischen van 's lands defensie eenerzijds en de behoeften van de be volking anderzijds zoo Jicht met elkan der in noising komen, ïs het een uiterst, netelige en moeilijke vraag, hoeverre de' eene aan de andere kunnen, ja, moeten worden opgeofferd. Eenzijdig is die vraag niet te beantwoorden. Dit verklaart de veelzijdige samenstelling der com missie. De vragen d:.e aan de commissie zijn ■oorgelegd komen op het volgende neer: Welke voorraden op elk gebied dienen als minima voor de weermacht en voor de bevolking aanwezig to zijn, ge let op de mogelijkheid, 'dat de aanvoer geheel of van bepaalde zijden stil staat? Zijn zij aanwezig, en in hoever? Welke rantsoeneering is noodig om ze toerei kend te doen zijn? Hoe kunnen ze nog worden vergroot? Wat dient in elk geval voor het leger te worden opgelegd? HoiJ moeten zo worden beheerd; hoe dient de samenwerking te zijn tusschen de civiele cn militaire overheden in dit op dicht? Steenkolen uit Engeland. Het Ned. Corr.-bureau meldt: Naar wij met zekerheid vernemen, be vinden de onderhandelingen met Enge land inzake de kolenlevering zich nog in hetzelfde stadium als de vorige week. De mogelijkheid is intusschen niet uit gesloten, dat, al mocht de Overeenkomst waaromtrent thans wordt onderhandeld, onverhoopt niet tot stand kunnen komen, ons land desniettemin door Engeland in staat zal worden gesteld, 100 000 ton steenkolen Uit Engeland te betrekken. Onze Limburgsche kolen. Naar de corr- van de Tel. uit Den' Haag verneemt, is men met man en macht doende, om de "Capaciteit van onze Limburgsche mijnen zoo hoog mo gelijk op te voeren. Met behulp van militairen is men Dezig in Zuid-Limburg nieuwe .spoorlijntjes aan fe leggen, ten einde het transport zoo vlug en rationeel mogelijk le kunnen inrichten. Het Tifrf ver voer. De heeren Duymaer van Twist cn Van der Voort van Zrj'p leden der Tweede Kamer zijn Zaterdag' naar Coevordcn gegaan om een onderzoek in le stellen naar de verscheping van de turf uit dc venen van Drenthe en Overijssel. Op hun verzoek waren een aantal deskun digen, verveners, scheepsbevrachters, enz. samengekomen voor het houden van een (bespreking. De heer Van der Voort van Zijp leid de de samenkomst en stelde drie pun" ten aan de orde. In 't algemeen heeft men den indruk, dat de voorraad turf niet snel genoeg wordt verscheept. Om dit te kunnen beoordeelen, is het wen- scliclijk te welen, hoe groot de voor raad is; hoe over den prijs wordt ge dacht, en of liet vervoer goed is gc^ regeld. Het bleek dat het vervoer veel te wen schen overlaat. Als oorzaken werden ge noemd: ten eerste dat de bandstoffen- commissies niet op de hoogte zijn van haar taak; ze bestellen vaak rechtstreeks aan de verveners of ze bestellen heele- maalniet, in afwachting van het kwantum kolen, dat beschikbaar komt. Daardoor is het voorgekomen, dat in sommige bestellim- veenderijen meer schepen gen waren. Een oorzaak van vee] grooter omvang werd echter aangewezen in de schip perij. De regeering heeft een contract met den Algemeenen Scliippersbond voor de Binnen-scheepvaart, om te allen tijde over voldoende scheepsruiimte to beschikken voor het vervoer van turf, maar deze Bond liet den boel in 't honderd loopen, doordat het bestuur geen voldoende controle heeft over de leden van den bond; de schippers wachten eenvoudig de beste vrachten af, waardoor tal van bestellingen niet worden uitgevoerd, en het vrachttarief wordt schromelijk opgedreven, ver bo ven het afgesproken maximum. Alleen te Klazienaveeu liggen meer dan 200 schippers te wachten, terwijl sommige gemeenten reeds maanden te vergeefs wachten op de bestelde turf. Een zeer ernstige klacht is de na ijver tusschen de georganiseerde schip pers en de zoogenaamde vrije schip pers. In het contract is bepaald, dat de vrije schippers zich slechts behoe ven aan te melden om door de scliip- persbeurzen bevracht te worden, maar in de practjjk worden deze op allerlei wijze achtergesteld, ze moeten soms we ken wachten, hoewel hun order dade lijk bij aankomst aan de beurt is, en meermalen komt het voor, dat de houd den vrijen schippers belet vrachten uit to voeren, die de bondsleden niet wen schen aan te nemen. Zelfs Ls molest niet uilgesloten. Er zijn gevallen ge noemd, waarbij de marechaussee be- (sdhermend moest optreden. Toch its hel van groot belang, dat de vrije schippers tot de turfvaart worden toe gelaten; tal van gemeenten stellen er prijs op, dat zij bediend zullen worden door de schippers, die dit voorheen ook deden,, Die weten wat er noodig Ls, kennen de gewenschte soorten turf en besteden aan het vervoer de noo dige zorg. Door het stopzetten van strookarton- en andere fabrieken is er een groote hoeveelheid seheepsruimle beschikbaar, die nu niet uitkomt, uit vrees voor molest. Over het algemeen wordt, aldus luidt een andere klacht, de turf door den bond ruw verscheept en wordt er bij de inlading veel te weinig toezicht ge houden. De gemeente Hasselt heeft haar eigen schipper naar het veen gezonden en had op 60.000 turven een verlies van 800. Hasselt was met deze uit komst zeer tevreden. Maar Genemuiden kwam op 60.000 er 12.000 tekort; die moesten in den vorm van molm wor den geaccepteerd, Hieraan zij nog toegevoegd da! de Minister van L., N. en H. in zijn hedeW verschenen antwoord op vragen van den heer Hugenhollz o. a. het volgende mee deelt: De medewerking zoowel van de ver veners als van den Algemeenen Schip- persbond is verkregen. Inmiddels valt niet te ontkennen, dat plaatselijk met de schippers moeilijkheden ontstaan zijn. Tot nu toe is steeds getracht, deze moeilijk heden in der minne nil den wfrg te rui men, hetgeen ook "is gelukt. Aangezien de verlading van de turf in geen geval vertraging mag ondervinden, bestaat er groote waarschijnlijkheid, dat van re- geeringswege meer dwingende maatregelen ten opzichte van de schipperij dienen te worden genomen. BrutnKa&r. Naar het Tijdschrift der Mij. van Nij verheid schrijft zijn twee groote maat- •ehappiïen nu met de exploitatie der bruin koolvelden bezig. De eerste maatschappij is de Furness' Kolen Mij te Rotterdam met liet mijn- veld Carisborg I te Heerlen. De andere maatschappij is de N. V. Bergerode te Brunssnni (L.), die het mijnveld „Ener gie' ontginnen zal. Deze velden bevatten miljoenen ton nen bruinkool met een brandwaarde vol gens voorloopige onderzoekingen van 3000 tot 5000 caloriên. Het veld Fnergie zal door een nor maalspoorweg verbonden worden met den mijnspoorweg van Nuth naar SM. Hen drik". Deze aansIuUingsspoiorweg is uit besteed en moet 1 October a s. gereed zijn Voor dit veld zijn 5 kleinspoor-' locomotieven besteld met bijbehoorende sporen en kipwagens, voor vervoer van bovengrond en kolen, verder zijn besteld 2 cxcavateurs met electrisclie beweeg kracht, verhoogde laadbrug, krachtige eleclrische pompen, woningen voor per soneel, enz Een groot deel van he^ bovengenoemde is reeds op hel veld aanwezig en aan het werk of wordt in werkvairdigen toesLand opgesteld. Reeds is een belangrijke hoeveelheid kool, die in open groeven ontgonnen wordt, blootgelegd Men hoopt in October 100 wagons van 10 ton per dag te kunnen afleveren en in November 200 wagons. Zonder moeite kan dit desverlangd gebracht worden op 300 wagons per dag. Voor het veld Carisborg II zijn 4 Idein- spoorlocomolieven met bijbehoorend ma terieel besteld, een grootero excavateur, enz. Do spoorwegaansluiting heeft hier meer hoofdbreken gekost. De oplossing is ge vonden doordat de hoogere autoriteiten4 het zeer groote landsbelang der kolen- voorziening beseffende, hebben goed gevonden den 2i/j K M. langen aanslui tingsspoorweg van dit veld naar het sta tion IIoensbroek te doen aanleggen door de genie. Het station Hoensbroek der S S. zal belangrijk worden vergroot. Men hoopt, dat over een tweetal maan den deze spoorweg gereed zal zijn, danj kunnen ook van daar 100 wagons per dag verzonden worden, binnen enkele we ken op te voeren tot 200 wagons, welkq productie zoo noodig is te verdubbelen. Er is echter een groote donkere wolkj die deze bruinkoolzon dreigt te verduis teren en dat is het steeds grooter wor dend wagengebrek hier te lande. Bij besprekingen omtrent 'den afvoer der kolen is gebleken, dat reeds Ihansj in ons land een groot gebrek bestaat aan goederenwagens en dat het le voorzien is dat met het binnenkomen van denl oogst (bieten- en aardappel vervoer enz.) dit gebrek nog zal toenemen Men zal dus ook op 'dit gebied wef moeten komen tot een wagenrantsoenee- ring, waarbij goederen als steenkool, bruinkool, voedingsmiddelen enz. voor rang hebben. Ook zal men moeten overwegen om goederen, (Re te water verzonden kun nen worden, van het vervoer per spoor uit te sluiten. Het is te hopen, dat men van overheidswege een middel zal we len te vinden om in het wagengebrek le voorzien, opdat de bruinkolen, die op de velden van Bergerode om zoo te zeg4 gen voor het opscheppen liggen, kunnen medehelpen aan de vermindering van den koleunood. Vet. Uit Den Haag wordt aan Het Volk get- meld t Naar verluidt, zullen er maatregelen inzake het vet worden genomen in dier voege, dat in het algemeen hot slachten wordt verboden en alleen wordt toege staan, op voorwaarde, dat het losse vet aan de regeering wordt afgedragen tegjen een bepaalden prijs. Dit geldt voor het vet van alle dieren, zoowel van runderen en schapen, als van paarden en varkens. Het vet zal worden gesmolten en geheel op dezelfde wijze behandeld als 'hot te genwoordige bak- en braadvet. Op deze wijze rekent men er op. met het vet, dat de Vleesclivereemging nog heeft van de vroegere inzouting en met de voorraden, die bij particulieren in beslag genomen zullen kunnen worden, in slaat le zijn het rantsoen van bak- en braadvet te ver dubbelen. Daaruit volgt dus, dat voor nie mand, rijk of arm, voortaan méór vet verkrijgbaar zal zijn. Plaltelandsbewo^ ners, die hun eigen varkens hebben, mogen het vet daarvan behouden, maar zijn verplicht, aangifte van het slachten te doen bij den burgemeester, zoodat zij dan geen vetbons krijgen. Als men on/- verhoopt niet de vereischte hoeveelheid vet kan krijgen, vindt er aanvulling plaaW met boter, die in het vet wordt venvej-kt. o Bieren De Minister van L. N. en H heeft onder intrekking van zijn beschikking van 4 September j.l. 1. met ingang van 1 October 1917 vastgesteld een maximum-kloinhan- delprijs voor RegCeringseieren van 12 cents per stuk; 2. den gemeentebesturen in overwe ging gegeven RegeeringSeieren ter distri butie te verstrekken aan grossiers tegen een prijs van f 11 per 100 stuks en aan kleinhandelaren tegen een prijs van f 11.25 per 100 stuks, Door voornoemden Minister is voorts bepaald dat voor iedere hoeveelheid van 100 volversche kipeieren, waarvoor consent tot uitvoer wordt afgegeven, voor do dagen 23—29 September 1917 een hoe veelheid van 30 eieren beschikbaar moet worden gesteld. dat andere eiersoorlen niet beschik baar behoeven te worden gesteld voor binnenlandsch verbruik dal een deel van de beschikbaar te stellen kipeieren, bestemd voor distribu tie door de gemeentebesturen, zoomede een ander deel, bestemd om te worden geconserveerd, moeten Worden geleverd tegen een prijs Van f 10.50 per 100 stuks. Kaarsengebrek. Naar St. Bavo meldt, heeft de bisschop van Haarlem aan de pastoors, rectorenl en kloo >ter-overstcn binnen het bisdom' van Haarlem den volgenden brief ver zonden „Daar hel voor de lichtvoorziening van ons land gedurende den as. winter, noodzakelijk blijkt, dat bij het gebruik van kaarsen (zoowel van bougies- als van waskaarsen) de grootst mogelijke zuinigheid worde betracht, verzoeken wij hij deze, het verbruik van kaarsen hij' uitvaarten en eerste jaargetijden zooveel

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1917 | | pagina 1