MlDDELBllRGSCHE COURANT.
Dinsdag 18 September 1917.
160* Jaargang-
-BI N N E M l &'§B.
*5 220
Abonn. prijs per kwartaal in Mid
delburg en bij de agenten, in Vlissingen
en Goes f 1.55; per post f 1.75.
Advertenties 20 cent per re
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels f 1.50.
BEPERKING VAN INGEZONDEN
STUKKEN.
Jan Publiek schijnt niet te begrij
pen wat de papierranlsoeneering' voor
de couranten bcteekent. Hij ondervindt
ook zooveel bijzonders in dezen tijd, dal
hij telkens de neiging voelt om den
volkc mee te deelen hoe het beter
kan gedaan worden. Maar de courant
kan dat niet meer verduwen. Toen de
hoofdredacteur vandaag van zijn verlof
terugkwam, vond hij al een aardig sta
peltje aangehouden ingezonden stukken,
en in den loop van den dag kwame i
er nog eenige bij. En daarom is zijn
eerste werk er nog eens op te wijzen
dat slechts bij hooge uitzondering zoo'n
stuk zal Worden opgenomen, want nu we
ons in het geven van een bijvoegsel tot
[het uiterste moeten beperken, is er
iiederen dag gebrek aan plaats voor t
noodzakelijke nieuws ,en dus in 'l ge
heel geen plaats voor extra beschou
wingen.
Bovendien zijn de meeste stukken
veel beter gericht aan een ander adres,
n.l aan dat van de betrokken overheid.
'L Is soms wel aardig om zoo iets in
de courant te lezen. Maar wil men
iets bereiken, dan vervoege men zich
bij hen 'die iets kunnen doen.
Dit geldt niet alleen voor opmerkingen
over distributie e.a., maar ook voor tal
van andere onderwerpen.
TROONREDE
De rilling der Staten Generaal is heden
door den tijdeiijken voorzitter van den,
Ministerraad, mr. Corl van der Linden,
geopend met het uitspreken van de vol
gende rede:
Mijne Ilecren' De Koningin heefl ons
opgedragen, in Haren naam de gewone
zitting oer Staten Generaal te openen.
In den korten tijd sedert Hare Majesteit
persoonlijk in Uw midden was, is geen
belangrijke wijziging gekomen in den
binnen- en builenlandschen toestand. De
vooruitzichten voor den komenden win
ter zijn weinig bevredigend. De pogingen
van verschillende zijden ondernomen om
aan de verschrikkelijke worsteling der
volken een einde te maken, door ons,
volk mei warme belangstelling begroet,
hebben het beoogde doel nog niet be
reikt Wij zijn nog steeds verplicht, te
midden van elkaar fel bestokende vij
anden ons gereed te houden tot afweer
van mogelijke inbreuk op onze neu
traliteit.
De voorziening van ons volk met le
vensbehoeften en grondstoffen voor onze
nijverheid, wordt voortdurend moeilijker.
Maatregelen om in den meest dringen
den nood te voorzien, zullen u weldra
worden voorgesteld.
In afwachting van het rapport der1
Staatscommissie inzake de salariëering
van de Rijksambtenaren, zal een nieuwe
regeling der duurtetoeslagen aan Uwe
goedkeuring worden onderworpen.
Hel verkeer met de Koloniën is in
toenemende male belemmerd Voor den
afvoer der voortbrengselen van den In-
dischen bodem ontbreekt de noodige
scheepsruimte en de aanvoer van hetgeen
van elders moet worden ingevoerd, kan
niet in voldoende mate plaats vinden.
Meer dan ooit is samenwerking van
allen zonder onderscheid van klasse of
stand onmisbaar om ons te midden van
den stijgenden nood der wereld staande
te houden.
Dc Regeering vertrouwt, Mijne Hee-
ren, met uwe voorlichtende medewerking
de onvermijdelijke moeilijkheden te kun
nen overwinnen.
In naam van de Koningin en daartoe
door Haar gemachtigd, verklaren wij de
gewone zitting der Staten Generaal te
zijn geopend.
Een troonrede, die weinig' nieuws
brengl, maar toch deze verdienste heeft,
dat zij in haar bondigheid een juiste
kenschetsing geeft van den stand van
zaken.
Er wordt nu niet, zooals 't vorig jaar
dreigend gesproken van verdediging on
zer onafhankelijkheid tegenover wie het
ook zij, en van handhaving onzer rech
ten, maar van „ons gereed houden tot
afweer van moge 1 ijken inbre uk op
onze neutraliteit;'. Dat is inder
daad het meest teekenende in de ge
beurtenissen van den dag.
En de zin, die hel meest' de aandacht
dient te hebben, is die vermanend tot
samenwerking van éllen zonder onder
scheid van klasse of stand, om ons
,,te midden van den stijgenden nood
der wereld" staande te houden.
Een politieke klank was in deze troon
rede voor een neutraal jaar niet te ver
wachten, en is er ook niet in te hoo-
ren. Ook ten opzichte vau nieuwe voor
stellen wordt geen verrassende aankon
diging gedaan.
We weten echter nog uit de troon
rede van 28 Juni j.l. dat de Kamers
dit jaar hun „volle aandacht zullen
kunnen wijden aan de wagen die de
oorlogstoestand en de voorbereiding voor
een krachtige ontwikkeling van ons land
na den vrede ons voorleggen".
Dat er nu nog eens herinnerd wordt
aan de zeer zorgwekkende economische
toestanden en dat die ook hun aandeel"
in de beraadslagingen zullen eischen,
ligt voor de hand.
UIT OOST-INRIË
De „Ophir", van den RÖtt Llovd, die
22 Juni uit Nederland vertrok, is 17 de
zer te Tandjong Priok aangekomen. /Na
het Panamakanaal te zijn doorgevaren
is er in ernstige mate dysenterie en
koorts aan boord uitgebroken; er waren
veertig zieken. Twee die bij aankomst te
Tandjong Priok nog niet hersteld waren,
zijn per ziekenauto naar hel hospitaal
vervoerd
Aan boord bevond zich de nieuwe
eskadercommandant. N. R. Ct.
De j,E en dracht 7".
Omtrent het tot zinken brengen van
dezen zeilbeuger verneemt de N. R. Cf.
van de opvarenden nog het navolgende
Men was naar huis varend en had
IJmuiden reeds in zicht, waar men te 4
uur hoopie aan te komen, toen men
door een Duitsche duikboot werd aange
houden. De bemanning van de duikboot
gat te kennen, dat men den logger moest
verlaten, want dat deze tot zinken zou)
worden gebracht. Op de mededeeling van
den schipper, dat het schip zich bevond,
builen hel versperde gebied, werd slechts
geantwoord, dat het „Krieg" was, en dat
men daarmede geen rekening kon hou
den. Het schip moest zinken. De beman
ning verliet daarop in de scheepsboot
den logger en aan boord 'daarvan wer
den brandbommen, die men aan boord
van de duikboot reeds in gereedheid
had, gebracht. Nadat de Duitschers, die
de bommen aan boord gebracht hadden,
alles van het schip geroofd hadden wat
zij slechts konden meenemen, o. a. de
schoone ouderideeren van den schipper,
de laarzen van dc matrozen; de octant;
een iflesch cognac en eetwaren, werden
de bommen ontstoken en verdween het
schip na ruim een half uur in de diepte.
NEDERLAND EN DE OORLOG
D i s t r i b u t i e-r e g e 1 i n g cement.
Wij laten bieronder de lijst volgen van
door de Rijkscommissie voor bouwmate
rialen erkende handelaren, voorzoover
Zeeland betreft:
G J. van' Doorn Th.z., Krabben-
dij ke, E Geirnaerdt, Sas van Gent,
Eug. P. Fassaert, J. Maertens— Wilking,
beiden Hulst, J. Maljers, N. V. Bonw-
materialenhandel „De Hoop", beiden
Neuzen, N. V. M. Boone's hande!
in bouwmaterialen (tevens importeur),
Louis Renguet en Co., beiden Middel
burg, firma J. Th. Pilaar, Goes, P. J.
vrni Tilburg, Zierikzee, W. Woittiez,
B r e s a e n s.
Ned. schip door een bom
ge troffen.
Tijdens een der jongste vliegeraanval
len op Gent is het vaartuig van Mor
Schot uil Bergen op Zoom, door een bom
getroffen en aan de achterzijde, zwaar'
beschadigd, terwijl de schipper aan een
zijner armen gewond werd.
De kolen- en voed&elnood.
Zij, die meenen in aanmerking te
komen voor een prijs in verband met
de (gisteren door ons vermelde prijs
vraag betreffende besparing van kracht
en warmte of voedsel, gelieven hunne
inzendingen te doen toekomen aan het
bureau van het weekblad „De Amster
dammer" te Amsterdam.
o
De proe f,uitvoer.
Gisterenmorgen heeft de Rundveever-
eeniging van kooplieden en landbouwers
op de Veemarkt te Rotterdam overgeno
men 120 iifgemolken koeien en 40 ras
kalveren voor den eersten proefuitvoer
van vee naar Engeland.
De overgenomen koeien en kalveren
zijn per trein naar Iloek van Holland ver
voerd om daar geslacht en afgekoeld te
worden Met een koelboot worden de ge
slachte (lieren in convooi naar Engeland
getransporteerd om daar voor gezamen
lijke rekening verkocht te worden.
De Export-Centrale.
De Minister van Landbouw heeft, me
de namens zijn ambtgenooten van Finan
ciën, Oorlog, Buitenlandsche Zaken en
Koloniën, aan de Kamers van Koop
handel toegezonden een exemplaar van
de concept-statuten van de op te richten
Export-Centrale
De Minister deelt aan ae Kamers mede
hel op prijs te zullen stellen voor einde
September te mogen vernemen of ei
zoo ja tot welk. bedrag het haar be
doeling is deel te nemen of door haar
bemiddeling te doen deelnemen in het in
art. 5 der conoept-statuten bedoelde ka
pitaal, der vennootschap; en dat eventu-
eele wijzigingen, welke de algemeen e,'
vergadering van aandeelhouders in de
concept-statuten, vóór de definitieve vast
stelling, mochten willen aanbrengen, niet
de hoofdpunten zullen kunnen raken.
Blikverpakking.
De Minister van Landbouw enz. brengt
Ier kennis, dat mei 1 Ocj. de (uitvoer van!
blik als verpakkingsmateriaal niet lan
ger kan worden toegelaten, en dat be
langhebbenden zich ter verkrijging van
vergunningen tot uitvoer van dit artikel
kunnen wenden tot de Nijverheidscom
missie, Stadhouderslaan 102, den Haag
Deze mededeeling geldt ook voor blik
verpakking van goederen, bestemd voor
krijgsgevangenen en voor scheepspro-
visie. (St.ct.).
De „Groningen".
Hel stoomschip „Groningen", dat men
opgebracht waande, is Zaterdagmiddag
to 5 uur de Doggersbank gepasseerd op
reis naar Amsterdam.
Rit Stad en ProTineie.
Uit Middelburg.
In een der ons toegezonden stuk
ken vonden we een raad dien we wel
willen overbrengen: houdt 's avonds uw
gordijnen open, dan zult ge door de voor
bijgangers gezegend worden, want in een
pikdonkere straat is ieder lichtschijnsel
een uitkomst.
Blijkens een advertentie in dit num
mer zal Donderdag en Vrijdag a.s. in het
Schuttershof gelegenheid zijn den veel en
gunstig besproken „Leger- en Vlootfilm"
te zien Waar deze film speciaal vervaar
digd werd met het doel aan het publiek
!e doen zien wét ons leger is en kan, wil
len wc gaarne in 't bijzonder de aandacht'
op deze voorstellingen vestigen.
o
Uit Müssingem
De directie van de Kon .Maat
schappij „De Schelde" te Vlissingen
heefl vergunning aangevraagd tot het op
richten van een scheepstimmerwerf,, be
slaande uit twee scheepsbouwloodsen,
drie overdekte hellingen voor den aan
bouw van onderzeebooten, een helling
voor aanbouw van groote schepen en een
electrische kracht- en lichtstroomcentrale
op het zgn. Eiland aldaar.
Aan het station te Vlissiofgen
zijn door de potiiie 200 K.G. late aard
appelen m beslag genomen, die bestemd
waren voor vervoer naar Utrecht; bij en
kele inwoners dezer gemeente werden
ook van die aardappelen in beslag geno
men. Deze aardappelen werden vervoerd
zonder consent.
Op een boerenwagen werd in beslag
genomen 700 K.G. haver, welke vervoord
werd om te verknopen.
Nog werden aangehouden een leurder
uk Westkapelle, die houtskool vervoerde
en een man, die anthraciet vervoerde
zonder kolenkaart.
AI deze beslagnamen en aanhoudingen
ge chiedden ingevolgp de bepalingen der
Disiribuliewet.
De politie te Vlissinlgen heeft
aangehouden een 13-jarigen jongpn, die
zich bij herhaling schuldig maakte aan'
diefstal van koper, lood en andere me
talen, wat hij verkocht bij een opkooper;
van het ontvangen geld gjebruikte hij liet
meeste om cigarellen te koopen.
Uit Z u i d-B e v e 1 a n d.
'Maandag vergaderde de Vrijzinnige
Kiesvcrceniging „Vooruitigjang" te G o e s
ter bespreking van de aansluiting bij een
der vrijzinnige partijen.
Op voorstel van het bestuur en nadat
de heer S:icmelink op heldere wijze de
noodzakelijkheid van aansluiting bij de
Liberale Unie had bepleit, werd met al-
gemeene stemmen tol toetreding bij de
Liberale Unie besloten.
Uit de discussies bleek, dat de Libe
rale Unie werd gekozen, omdat deze
groote middenpartij het meest nadert tot
een concentratie van alle vrijzinnigen, die
bij de Zeeuwsche vrijzinnigen onmisken
baar de meeste sympathie geniet.
Hedenmorgen hield in de sociëteit
V. O V. te Goes de heer *W H. J(,
Dicke, propagandist van de nlgemcenc
vereeniging voor vreemdelingenverkeer,,
een lezing. Naar aanleiding van de plan
nen om een vereeniging voor vreemde
lingenverkeer voor Noord- en Zuid-Beve
land in het leven te roepen, stelde de
heer Dicke op duidelijke wijze in het
licht welke groote voordeden een druk
vreemdelingenbezoek voor deze eilan
den kan medebrengen.
Do ter vergadering aanwezigen, on
der voorzitterschap van den heer Wagtlio,
burgemeester van Kloef in ge, stemden al
gemeen in met de meening, dat het nood
zakelijk is zoo spoedig mogelijk een ver
eeniging tot stand te brengen en zegden
hun steun toe om het werk der vereeni
ging zoo vruchtoaar mogelijk te maken.
De voorlonpige commissie tverd met
eenige leden uitgebreid Zij zal statuten
en een huishoudelijk reglement ont
werpen en daarop een nadere vergade
ring bijeenroepen, welke een definitief
bestuur zal kiezen.
De gemeenteraad van Kat tend ijj'
k e benoemde den heer G. M. Timmerman
tot wethouder.
Naai" aanleiding van de (ook door ons
blad overgenomen) mededeeling in „Het
Volle", als zou de burgemeester niet
medegewerkt hebben tot het verschaf
fen van schoeisel Bnz., werd de heer van
der Kemp ter verantwoording geroepen,
die mededeelde, dat dat s tuk geheel her
rij den de waarheid was en dat hij met
kon begrijpen, dat de redacteur van dat
blad dit zoo had kunnen schrijven.
Hij zou verbetering van dat stuk vra
gen.
Nadat de correspondentie aan den
Minister door den burgemeester was \loor\-
gelezen, verklaarde de raad, dat da bur
gemeester geheel vrij uit gpat en dat het
stuk laster was.
Maandagavond reed de knecht van
den landbouwer Jan Vermue te Nis sje
mei een rol.sleper van het dorp naar de
hoeve terug. Even buiten de kom gel-
raakte het paard op hol. De knecht viel
voorover en werd overreden. In bewusf-
teloozen toestand, bloedend en gekneusd
aan een been, werd 'hij gevonden. Gef-
neeskundige hulp kon spoedig verleend
worden door de toevallige aanwezigheid
van twee artsen in de onmiddellijke na
bijheid. Twee kleine jongens, die. mee
mochten rijden, kwamen gelukkig met
den schrik vrij.
Uit Schouwen-Duiveland
Door B. en W van Zierikfzqf.e
is, besloten den zomertijd voor de ge
meente ten opzichte van gemeentelijke
bureau's en openbare scholen nog te
doen voortduren tot 15 October a.s.
Drrbalve vangen des morgens 8 uur de
openbare school en bureaux aan. Scho
len hebben dan de uren 8—11 en van
13 uur. Door hen is ook aan de be
sturen der bijzondere scholen verzocht
dit voorbeeld na te volgen, me
de aan hel publiek zich bij de boven om
schreven regeling aan te sluiten, opdat
mei het oog op de gasbesparing een vol
ledige samenwerking van de ingezetenen
bereikt wordt.
Sedert eenigen tijd wordt ie Zie
rikzee in een gemeentegebouw, dat
daartoe is afgestaan, rundvleesch ver
kocht tegen zeer sterk verminderde prij
zen. Het i niflalief werd daartoe genomen
door de veekooplieden, daarin nagevolgd
door de gezamenlijke slagers aldaar, die
thans in hetzelfde gebouw, maar op liet
andere eind daartegen concurreercn, ten
bate van het publiek.
Maandagmiddag Is te Bruini^se
de 72-jarige P. v G. bij het afladen van
een i nboedel plotseling doodgebleven, ten
gevolge van hartverlamming,
Zaterdag werd in het hotel „Storm"
te Bruini sse een vergadering belegd
van het comité voor een drinkwaterlei
ding op Schouwen en Duiveland, die
slechts zeer matig was bezocht. Behalve
den burgemeester en zes leden van den
gemeenteraad waren slechts een 20-tal
personen aanwezig.
Na ingeleid ie zijn door den heer
Koopman, wethouder van Zierikzee, hield
de ingenieur Mensert, ingenieur, ©en aan
gename causerie, waarin hij de kosten!
voor de gemeenten en het nut eener;
leiding voor mensch en dier besprak.
Uil zijn meedeeljngen bleek, dat door.
mede te werken aan het tot stand komen
der leiding het budget der gemeente ia
de eerste 24 jaar met geen cent
worden bezwaard en dat er daarna kans
was, dal de gemeente winst uit de zaak
zou trekken.
Op duidelijke wijze betoogde hij ook
hoe nuttig een waterleiding voor allen
en in 't bijzonder voor den landbouwer
zou zijn.
Na afloop der bespreking werd gele
genheid gegeven tot het stellen van vra
gen, waarvan nogal gebruik werd ge
maakt. Uit de beantwoording dier vragen
bleek o a. dat de gemiddelde prijs per
kub. M voor huishoudelijke doeleinden
26 cl-, voor industrie 10 20 cent zou
zijn en de dienstleiding voor rekening
van do waterleiding en aansluitingsleiding,
voor rekening van den gebruiker komc,
dat het ijzergehalte zeer gering en hel
waler in dit opzicht beter is dan ander
duinwater en bovendien weinig hard is,
wal vöordeelig is voor zeepgebrm'k; dat
bij brand op elk punl van de leiding een
exlra hoeveelheid van 18 kub. M. per uur
onder een drukhoogle van 48 M. kan!
geleverd worden; dat vo-or een arbeiders
woning de kosten f 5.20 per jaar zullen
bedragen, terwijl voor andere woningen
dit ongeveer f 10 zal zijn.
Uit ZeonwsBh-Vlaaaderen 'W, D.
Toen Zondagmorgen de voerman
V, van SI. Anna ter Muiden met een
wagen bruine boonen langs de Oude
Poort Sluis wilde binnenrijden, kwam
liy in aanraking met de binnenkomende
tram, met het. treurig gevolg, dat het
paard tegen de buffers van den tram
lereeht kwam, zware kneuzingen opliep
cn éón der achterbillen op twee plaat
sen brak. Na de komst van den veearts
en den agent van de veeverzekerlng
werd het dier afgemaakt.
Naar aanleiding' van deze gebeurtenis
ontvingen Wij een ingezonden stuk waar
in er afkeuring over wordt uitgespro
ken, dat het gewonde dier 4'fy uur
"moest lijden voor er aan de noodige;
formaliteiten was voldaan om het te
kunnen afmaken. Allerlei factoren werk
ten er toe mede, dat in dit geval lan
ger gewacht moest worden dan ge
woonlijk het geval zal zijn; wij zijn
het echter met den inzender eens,
dat in zoo'n geval de politie het recht
moest hebben om tot afmaken over te
gaan.
Ned. Herv. Kerli-
Beroepen te Nijega en Elahuizen. ds.
Tichelaar, te Wilsum.
Aangenomen naar Work urn. ds. J.
Nauta le Mijnsheerenland.
B.edankt voor IJsselmondeds. J.
Nauta te Mijnsheerenland,
Geref. Kerken.
Aangenomen naar Schorendijke: ds.
F. Bruinsma te Roltevalle.
Rem. Geref. Gem.
Aangenomen naar Zwammerdam ds.
G. W. Goedhart, Ned. Herv. pred. te
Norg.
Doopsgez. Gemeente.
Beroepen le O.- en W.-Graftdijk- de
heer Ab. Keuier, prop. le Utrecht.
KERKNIEUWS»
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
"Wjjlen prof. mr. H. L. Drucker heeft
een groot deel van zijn omvangrijke boe
kenverzameling vermaakt aan de Leidsche
Universiteit.
Maandagochtend hebben curatoren
der Leidsche universiteit in hun vergade
ring aan prof. dr. H A. Lorenlz de gou
den Franklin-toedaille mei bybehoerend
brevet uitgereikt, welke onzen beroem
den geleerde zijn toegekend door het
(Fraulditi Institute te Philadelphia, fn
opdracht van den Minister van Binnea-
Iruidsche, Zaken voegden curatoren aan
die uitreiking ook 's ministers gelukwen-
schen toe.
- Iu de St. Catharine Kerk te Brielle
zullen, naar men weet, gebrandschilder
de glazen worden aangebracht, betrek
king heübendc op de inneming van den;
Briel. Een tafereel zal voorstellen de?
veerman in zijn Do-otje naar de Geuzen-
vloot roeiend; een ander Coppelstock
met den zegelring van Bloys van Treslong
voor de vroedschappen in het stadhuis;
het derde, de inneming der stad
o
Hollaudia Drukkerij.
Geschiedenis der Wetenschappen-
In twee deelen zag een geschiedenis
der Wetenschappen liet licht bij de Hol-
iandia-Drukkerij te Baara. Mannen van
naam geven, elk op hun gebied, een be
knopt maar goed doorwerkt overzicht.
Wij noemen oa dr. J I> Bierens dd
Haan, dr. S J. C. Snijders, R Casimir,
prof, Henri Hijmans, prof. G. Mannoury»
prof. Steinmelz, mr. dr. H. J. Tasman:.
Ter aanvulling van een uit. den aard defl
zaak minder overzichtelijke encyclopae
dic, die de stof over tal van deelen ver-A
deeld biedt, kan deze uitgave goede
diepslon bewijzen, Een zaak- en perso
nenregister achterin vergemakkelijken het
naslaan.
J. P. ZoomersVermeer.
Bloemen in knop.
Dit boek voor oudere meisjes ver
scheen bij Job Mont's te 's-Hage. De gei
sollieden is zal ongetwijfeld menig leze
resje boeien; gnoote letterkundigewaar-
ide heefl het boek echter nief. W. H. Kop-
penol Czn. zorgde voor een viertal teeke-»
ningen ter verluchting, waarvan er één,
„De pen was uit zijn hand gegleden",
wel bijzonder goed is geslaagd.
ONDERWIJS-
- De lessen aan de Handels-Avond»
school te Zierikzee begonnen Maan
dag met 29 leerlingen in dé le, 24 in de)
2e, 15 in de 3e klasse. Totaal 68 leerling
gen, nl. 36 vrouwelijke en 32 manne
lijke.
Beperking van huiswerk.
De rector van het gymnasium te Arn
hem heeft in verband met het gebrek
aan verlichting en verwarming, dat ge
durende den aanstaanden winter in de
huisgezinnen te verwachten is en het