ItllDDELBURGSCIIE COURANT.
1
I
I
I
M
M 219
Maandag 17 September 1917.
160* Jaarm-
Abonn. prij s per kwartaal in Mid
delburg en bij de agenten in Vlissingen
en Goes f 1.55; per post I 175.
Advertenties 20 cent per regel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels f 1.50.
BiKKENUNS.
VRIJE UITOEFENING GENEESKUNST.
De Staatscommissie betreffende de
vrije uitoefening der geneeskunst is Zater
dag onder presidium van haren voorzit
ter, mr. S. van Houten, vo,or de eerste
maal bijeengekomen in de vergaderzaal
van liet departement van binnenlandschc
zalien ter voorbereiding van hare werk
'zaakheden.
COMMISSIE INZAKE BE BEVEILIGING
VAN SPOORWEGEN.
De Ingenieur xneldl:
De Mij. tot Exploitatie van Staatsspoor
wegen, de Hollandsche IJzeren Spoor
weg Mij. en de Ned Centraal Spoorweg
Mij. hebben een commissie benoemd, die
.een studie zal maken van de stelsels van
beveiliging, bij bovengenoemde Maat
schappijen in gebruik en voorstellen zal
doen omtrent wensclielijk geachte wijzi
gingen, o. m met de bedoeling -om
voor de Nederlandsche spoorwegen oen
eenvormig setoreglemeto en een gemeein-
schappelijk dienstreglement voor den
loop der treinen te kunnen uilvaardigen.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Granaten in Zeeland gevallen?
Het Maandagochtendblad" verneemt
van 16 September van de grens:
Geallieerde vliegers kwamen bommen
gooien op Duilsche stellingen inssclien
Knocke aan Zee en het gehucht Haaze-
g'aas. D# Duiltschers beschoten hevig
de vliegtuigen. Drie granaten zijn daar
bij op Hollandsche gebied gevallen lus-
schen Retranchement en de kust. Ze
ontploften; eenige ruilen zijn gespron
gen. Een der granaten braslte op kor
ten afstand van twee Hollandsche mili
tairen die gelukkig ongedeerd bleven.
Het is niet de eerste maal dat Duitsche
projectielen over de grens terechtko
men.
Broodcom'mi s.sie voor Zeeland.
De Minister van Landbouw, Nijverheid
en Handel maakt beleend, dat aan den
heer .T. Huizinga, burgemeester van Ten-
neuzen, ingevolge zijn verzoek, eervol onli-
slag is verleend als lid der Provinciale
Broodcommissie voor de provincie Zea
land, ouder dankbetuiging voor de bewe
zen diensten. St.cj.
o
Ui [gewezen.
"Wegens het betrokken zijn bij den
smokkelhandel is door den commandant
der stelling van de monden der Maag
en der Schelde het verblijf in zijn gezags-
gebied ontzegd aan: Emile de Glercq,
21 jaar. zonder beroep, Belg, wonende
te IJzendijke, Desiré d'Hert, 27 jaar,
werkman, Nederlander, wonende te
Westdorpe, Prudent Willaert, 38 jaar,
brouwersknecht, Nederlander, wonende
te Westdorpe, en Henri de Vos, 36 jaar,
arbeider, Belg, wonende te Clinge.
o
Verlof lot terugkeer.
Aan R. Tilleman te Eede en Cli. Jans-
sens te Clinge,- destijds uitgewezen, is
thans door den commandant der stelling
var. dc monden der Maas en der Schelde,
voorwaardelijk vergunning verleend, in
zijn -gezagsgebied terug te lceeren.
Bakken van wittebrood.
De Minister van L., N en II. beeft aaji
de gemeentebesturen de navolgende cir
culaire gericht
In verband met de noodzakelijk gew,oi<-
den vermindering van bet broodrantsoen,
is' het in het algemeen niet wonselvelijk,
dat worde voortgegaan met het bakken
van wittebrood met een gewicht van 100
gram.
Ik geef u daarom in overweging, in
uwe gemeente geen ander wittebrood te
doen bakken dan wittebrood met een gel-
Wicht van 250 gram en 50 gram en
veelvouden daarvan, gelijk thans reeds
in verschillende gemeenten plaats vindt.
Het gewicht van dit brood, bij' den
bakker verkrijgbaar, is dan in overeenh
stemniijig met de hoeveelheid die naar
het thans geldende rantsoen per dag en
per hoofd kan worden gebruikt.
De koleni- en vojAdselnoipd.
Dooi' eenige vooraanstaande personen
zijn twee prijsvragen uitgeschreven
To. voor plannen en vindingen van
technischen of organisafcorischen aard, die
tegemoetkomen aan de behoefte voor ons
land aan kracht, en warmte, en die de
economische voor/brengen of aanwending
hiervan bevorderen;
2o voor plannen en vindingen, die
tegemoetkomen aan de behoefte van óns
Jand aan levensmiddelen, en die de ecoj-
nomische voortbrenging of verduurzaminig
hiervan of 't doelmatige verbruik van tot
dusverre ongewone levensmiddelen bei-
vorderen.
De antwoorden moeten vóór 1 Novemj-
bei d. j. worden ingezonden; de prijzen
wisselen tusschen de f 100 en f 2000
naar de waarde der inzendingen.
Steenkolen.
Van a.s. Dinsdag af zullen op de vier
eerste werkdagen der week dagelijks
speciale treinen rijden voor hel ver*
voer van Liimburgsche steenkolen.
Ilet Utrechtsehe plain.
Naar aanleiding van de vele kenbaar
gemaalde bezwaren heeft het gemeente f
bestuur van Utrecht besloten, den ver
vroegden arbeidstijd niet door te voeren.
Ook de Staatsspoor en de Centraalsp,ooi-
hebben den maatregel ingetrokken.
JTO—
Thee en lcolfie.
Aan de distribuliefcgeling van thee
en lcoffie, .vastgesteld bij beschikking
van den minister van L. N. en H. van
30 Augustus, heeft die minister o. a. het
volgende toegevoegd:
Aan detaillisten, die geen of geen
voldoenden voorraad thee en koffie
hebben voor leveringen, welke hun over
eenkomstig deze regeling zullen worden
gewaagd, kan dooi- hun gebruikelijke
leveranciers een voorraad worden ver
strekt.
Deze voorraad zal ten hoogste mo
gen bedragen één vierde gedeelte van <Ie
hoeveelheid, welke de detailist in de
maand September 1916 van dien le
verancier heeft ontvangen. Deze hoe-
l'èelheid kan, na verkregen toekenning
van heL Thee- en koffiedistribuliekan,-
loor, naar blijkende behoefte Worden
vermeerderd.
Melasse.
De Minister van L., N. en H. heeft
bepaald: i
lo. de aflevering hetzij' voor ver
koop of ten geschenke geven en het
daarmede verband houdend vervoer van
melasse is verboden
2o.- de burgemeesters zullen zoo spoe
dig mogelijk opgave vorderen, bij wege
van algemecne kennisgeving en voor zoo
ver houders bekend zijn, aan dezen
schriftelijk van de hoeveelheden melasse
welke in hun gemeente voorradig zijn
en van die opgave vóór 25 dezer mede-
decling doen aan liet departement van
landbouw, nijverheid en handel, onder
vermelding van de plaatsen, waar de
voorraden zich bevinden en van de na-
toen en Woonplaatsen van de gerechtig
den tot die voorraden. (St. crt.)
-o
D i s t r i b ,u t i e-r egeling cement.
Dqor de Rijkscommissie voor bouw-
materialen (R. C.' B.) is bepaald, naar
aanleiding van het Ministerieel besluit,
dal de verkoop, de aflevering het ver
voer van 'hoeveelheden cement bovieü
500 KG. is verboden behoudens onthef
fing van dit verbod door de R. C. Bi, dat
ontheffing uilsluitend wordt verleend
voor cement, dat geleverd wordt door
bemiddeling van erkende importeairs en
bande Urnen, waarvan de lijst thans is
openbaar gemaakt.
Door de R C. B. zal een lijst worden'
samengesteld vaïl uil te voeren bouw
werken, en fabrieken, die cement als',
grondstof voor hun product verwerken,
/nsfgesteld zal worden, welke hoeveel
heden cement dan aan elk werk kunnen
worden toegewezen. Na 1 Oct. a'.s. zal
nog slechts cement kunnen worden af
geleverd ten behoeve van werken, die
,op de lijsl dar R. C. B'. zijn geplaatst.
Om plaatsing op deze lijst te verkrij
gen, moet door de verbruikers! bij de
li. C. B. een aanvraag worden ingediend
door lusschenlüomst van een erkenden
importeur of handelaar. Hiervoor zijn.
formulieren vastgesteld, welke bij alle
erkende importeurs en handelaren ver
krijgbaar zijn.
Door de R. C. B). is een brochure uit
gegeven, waarin alle details der regeling
zijn aangegeven en toegelicht. Deze bro
chure is in ruime mate verspreid en voor
belangstellenden op aanvraag gratis ver
krijgbaar ten kantore der Rijkscommissie
voor Bouwmaterialen le Amsterdam. Post
bus 327.
-o
Onze Igezaxit te "Washington.
Naai' Reuier. uit Washington seint,
heefi de Nederl. gezant aldaar, Ridder
van Rappard, aan minister Lansing medef-
gedeeld, dat hij overgeplaatst wordt naar
een post in Europa. Het heet, dat de
heer van Rappard bestemd is om den
gczantschapsposl te Madrid te gaan bef-
kleeden, ter vervanging van mr. J H.
van' Royen, die naai' alle waarschijn^
lijheid Nederlandsch gezant te Washing
ton wordt.
Oit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Een werkman zendt ons een inge
zonden sliik met de klacht, dat er „me
vrouwen zijn, die het tekort aan brood
voeding voor haar dienstboden niet wil
len aanvullen met ander voedsel, zulks1
onder hel motto„De minister geeft niet
meer." Om plaatsruimte te sparen bren
gen wij zijn klacht bier over en spreken
wij meteen onze afkeuring uit over een
dusdanige handelwijze Een dienstbode
heeft zeker evenveel recht op voldoend
voedsel als op haai' loon; vooral in de zeil
lijd, nu er voor een deel van ons volk}
ondervoeding dreigt, mag daar wel eens
uitdrukkelijk op worden gewezen. Het
jsehijnt zelfs voor te komen, dat dienst
meisjes, die 's Zondags vrij zijn, niet hun
portie brood mee naar huis krijgen, hoe
wel de „mevrouw" haar broodkaart be
heert, zoodat het gezin van zijn karig
deel ook haar nog iets moet afstaan. Dier
gelijke praktijkeu behoorden niet te be
slaan.
Door de politie alhier is een
rijwiel in beslag' genomen dat te Viissin-
>en was ontvreemd.
Naai' hel huis van bewaring al h'i er
is overgebracht C. P. d. II., die verleden
week door de politie werd aangehouden
wegens hel plegen van ontuchtige hande
lingen met een 12-javig meisje.
Ook Zaterdagavond werd de film
,,Quo Vadis voor een uitverkochte zaal
vertoond, en ook gisterenavond waren
Slechts ojTüen eersten rang enkele plaat
sen onbezet; reeds lang voor den aan-<
vang verdrongen zich velen bij den in
gang om een plaatsje te veroveren,
De film werd thans kalmer afgedraaid
dan Vrijdag het geval was. Tusschen het
vierde en vijfde tafereel werd een pauze;
gehouden, een pianist speelde rustige,
passende muziek en o.olc de explicateur,,
de heer Prent, was duidelijker in zijn
Uitlegging.
Uit V lis sin-gen.
B. en W. van Vlissingen wezen
uit hun midden ded heer J. G. van Niftrik
aan als wélhoudor van financiën. Vroeger
bekleedde de lieer van Niftrik het wet
houderschap van fabricage, dal thans door
den heer M. Laernoes wordt waargeno
men.
Zondagmiddag dreven voor de bui
tenhaven en voor het zoogenaamde Leu-
genaarshoofd te Vlissingen twee mij
nen. Beide werden door de marine on
schadelijk gemaakt.
Gisterenavond was liet op den
Strandboulevard te Vlissingen bijzon
der druk. Het muziekgezelschap „Ons
Genoegen" gaf aldaar zijn laatste uitvoe-
ing in dil seizoen.
Uit "Walcheren.
Te Nieuw' en St. Joosland
zijn 8 Duitsche kinderen, benevens vier
bhidére dames als geleidsters aange
komen die onderdak gebracht zijn bij
verschillende ingezetenen.
Uit Zuid-Be velancj.
Voor een vrij talrijk puDÜelc trad.
Zaterdagavond te Goes op de heer De
Miranda, raadslid van Amsterdam, om te
spreken over. de wijze van inrichting
en werking «ener gemeentelijIce centrale
keuken. Mevrouw Hajenius, die den
-spreker inleidde, deelde in haar openings
woord mede, dat door 120 personen:
was geteekend op een verzoekschrift aan
den gemeenteraad van Goes, aldaar zulk
een keuken op te richten. De heer Dq
Miranda schat de kosten op f 15.000.
Daarvan draagt het centraal steuncomité
drie kwart.
- De heer J. Rijstenbil, huismeester
in het gasthuis te Goes, en zijn echt»
genoofce, ziju, met ingang van 1 Novem
ber a^s. benoemd tot directeur en di
rectrice van het algemeen gasthuis te
Utrecht.
- Zaterdagavond traden voor de .kies-,
vereeviging le He i nkens zand in de
o. 1. school op de heeren jhr. de- Murall,
lid der Tweede Kamer, én Anient, met
de onderwerpen „Evenredige vertegen
woordiging en partijkeus'
Na de duidelijke en bevattelijke uit
eenzetting vail den eersten spreker tra
den Lol dc vereeniging toe 11 nieuwa
leden, terwijl na de rede van dén tweedon
spreker de geheele vereeniging aldaar,
zich aansloot bij de Liberale Unie.
De motorboot „Schelde"*' is te
Hans weert onder militaire bewaking
aangebracht om geïnterneerd te Worden.
Dit is de boot Waarmee Zondag 9 dezer
een aantal Belgen uit België zijn gevlucht.
Te K robben d ij k e heeft de
overheid hel vertrek van een scheepje,
met-aardappelen belet, dat „kriel" .heette,
le vervoeren, omdat er onder dat „kriel"
ook grootere blauwe en blauw-bonic aard
appelen (z.g. pootgoed) voorkwamen.
Eveneens werd het vertrek belet vap
twee reeds geladen en verzegelde wa
gons met aardappelen, waarin hetzelfde
werd waargenomen. In' dit laatste geval
-schijnt er zeker van opzet kunnen ge
sproken worden.
In iden nachL van Donderdag op Vrij
dag is te Ier soke door inklimming bij
Gebrs. van Es, kuiperij aan de haven,
-30 A 40 pak spijkers gestolen, Ier waarde
van f 300 A f 400. Reeds waren meerma
len kleinere diefstallen geconstateerd. De
politie is cfe daders op het spoor.
Op verzoek van een pas opgerichte,
christêlijk-historische kiesverecniging te
terseke trad Zaterdagavond ds. Steinz
op om het nut van zulke lciesvereenigin-
gen uiteen te zetten Ier versterking der
clir.-hist. partij en van het christelijk
onderwijs hij de invóering van evenre
dige vertegenwoordiging.
Ér waren slechts een 20- A 25-tal be
langstellenden opgekomen van welke zeer
wéinigen nableven otn zich bij de nieuwe
kiesvereeniging aan te sluiten.
Uit Noprd-B eve land.
Ook te C o 1 ij n s p 1 a a t worden)
pogingen aangewend eenige Duitsche kin
deren le plaatsen Naar men 'ons mee
deelde, hebben zich reeds een 10-tal
ingezetenen bereid beloond, een kind t©
ontvangen.
Uit Tho 1 en.
Te O ud-Vo s semee r heeft de
heer F. J. Arapt, die bij de laatste pe
riodieke aftreding als wethouder herbe
noemd is, voor deze herbenoeming be
dankt; in zijn plaats is benoemd de heer
M. G. Polderman.
Uit Ze e u w s c h-V laan de r en O. D.
Wij ontvingen de nieuwe dienstrege
ling van de tram Hulst-Walsoorden,
die aansluit hij den reeds gepubliceerden
boot-dienst tin aansluiting geeft op alle
vertrekkende treinen en van de aanlcoi-
mende, behalve de laatste in beid^ rich
tingen.
Uit Zeeu wsch-Vlaanderen 'W. D.
De kommies-soldaten hielden Zon
dagmorgen op de tram te Draaibrg0
een soldaat aan, die er verdacht dik uit
zag. Bij onderzoek bleek, dat hij -onder
zijn kleeren maal' even 70 stukken zeep
verborgen had. De man was afkomstig
uit Vlissingen en op weg naar Sluis. Van
daar moest de zeep natuurlijk op de een
ol' andere manier de grens over
KERKNIEUWS'
Geref. Kerken.
"Driétal te Bloemendaal: II Brouwer
te Schoondijke, J. G. Brussaard te Mep-
pel en G. R ICuijper te Alblasserdani
Beroepen te Hoofddorp K. van Anken
te Pernis.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Uit de rectorale rede van prof. mr.
C. van Vollenhoven te Leid en bij de over
dracht van het rectoraat aan prof. Kalff
Professor zijn was een maarschalks
staf. Nu zijn de hoogleeraren talrijk, die
in de politiek verpoozing zoeken, of ook-
zonder dat, hét veel-verlangde voor hun
lijd verlaten als rude donati.
Concert Joanne W'olmer en
A van Os.
Hel prachtige zomerweer van gisteren'
was niet bepaald geschikt om hel' publiek
naar de Concertzaal alhier le lokken,
waar dan ook ongezellige rijen leego
stoelen slechts hier en daar door eer}
toehoorder werden afgewisseld Toch
hadden^ de afwezigen ongelijk. Immers
na van 2 tot lialf 4 van zulle een fraaie
(uitvoering genoten to hebben, is er nog
ruimschoots gelegenheid van de buiten
lucht le profiteeven.
Terecht werd in liet programma eenige
toelichting verstrekt. Wat het eerste num
mer „Praelud.ium cn fuga" van Bach be-*
treft, dit meel ondanks deze toelichting
en de verdienstelijke uitvoering door den;
heer Van Os moeilijk te vatten voor een-
op het gebied van con?po,sitie niet zeen
ontwikkeld toehoorder. De andere wer
ken voor orgel-solo waren gemakkelijker
le begrijpen. Voor.M in de '„Rêverie" van
Capocci loonde dc heer Van Os een be
kwaam organist te zijn en geheel op to
gaan in hef door hem vertolkte.
Mejuffrouw Jeanne Wol me r beschikt
over een aangenaam geluid O. a. in jfcpQ
„Buszlied" van Beethoven was zij «eli
te r minder .gelukkig in de hooge tonen,
en liet ook door al te groote vrijheid in
de opvatting het ensemble vaak te wen-
schen over, waardoor de regelmatige,
loop der begeleiding gestoord werd. Na
de pauze was de zangeres beter op dreef
cn gaf zij blijk van musicaliteit en ern
stige studie.
Wij bepalen ons tot deze enkele op
merkingen wegens uilstedigheid van on
zen .gewonen muziek verslaggever.
ONDERWIJS*
Aan de christelijke school voor M.
U. L. O. te Middelburg (Singel-
straat, hoofd de Bouter) is tot onderwij
zeres benoemd mej. Zoete le A vereest
(Ovèiüjsel). De vacature was ontstaan;
door 't vertrek van mej. De Hartigh.
Ten overstaan van de Commissie
voor de practische instrumentmakers
examens is met gumtigen uitslag afgelegd
het examen als eerstbeginnend instru
mentmaker cl oor den heer A. J. le Clercq
van Aar den burg; als eerstbeginnend
glasblazer slaagde de heer A. R. Bl Ger
ritsen van Middelburg.
De heer B de Hoögh, vroeger le:
Goe s, is le Wageningen geslaagd voor de
middelbare acte landbouw.
(Omtrent de huldiging van mr
Wagtho bij zijn 25-jarig jubileum als
schoolopziener schrijft men ons nog:
Vrijdag 14 dezer vergaderden le Bergen,
op Zoom in een der zalen van „Thalia"
de ondenvijzers(essen) in het arr ,,Tho-
len" onder presidium van mr. Wjagtho.
arr schoolopziener Aanwezig waren de
fam Wagtho, dc dlstr. schoolopz. Brants
en de arr schoolopz. Elenbaas, en Pattist,
welke matste nog als spreker zou optre
den. Na opening door dou voorzitter^
mr Wagtlio, werden de notulen enz. der;
vorige vergadering door don secretaris
Buijze gelezen en onder dankbetuiging
goedgekeurd In dc door tusschenIcomst
van een bevriende hand uil Tholen met
bloemen versierde zaal, vroeg en ver
kreeg de heer L. K. V. Dijke hot woord
en huldigde in welgekozen woorden den
heer Wagtho naar aanleiding van zijn
25-jarig jubileum als arr -tehoolopz. en
bood hora en zijn familie een keurige
lichtkroon (Empire-stijlj namens de on
derwijzersfessen) aa'n, hopende, dat deze
lichtkroon nog vele jaren in vollen gland
zijn huisgezin zal mogen beschijnen en.
wanneer eenmaal dc rust in zijn werk
kring voor hem aangebroken zal zijn, hij.
nog «lang van dal Ucht moge genieten.
Daarna werd hem door lal van dames en
heeren een huldigingsHed toegezongen",
onder leiding van den heer L v. Rooijeto
Daarna huldigde de heer Brants, dislr.
schoolopz. den jubilaris en roemde hem
in alles, wal hij in die 25 jaren jvoor.
onderwijs en onderwijzers gedaan heeft.
Ook mevr. Wagtho en de kinderen wei
den hartelijk gelukgewenscht met dit
feest
De heer Swenne, als oudste van de
oude garde, huldigde den jubilaris
Mr Wagiho nam daarna heL woord en
betuigde zeer aangedaan zijn gr ooien dank
ook namens vrouw en kinderen, voor
de meer dan verdiende hulde, hem'
gebracht. Hij hoopte nog Jang in het
belang van onderwijzers en onderwijs
werkzaam te kunnen zijn. Een daverend
applaus volgde hierop. Daarna verkreeg
tde heer Patlist het woord en na zijn
collega hartelijke woorden toegesproken
te hebben, gar ZEd. een zeer interesssan-
te lezing over Zecuwsch-Vlaanderen, en
behandelde daarbij de geschiedenis dier
veel besproken streek in deze laatste
jaren, het land en de bevolking aldaar.
Het zingen van het Zeeuwsch-VIaamsch
volkslied besloot zijn lezing Een groot
applaus beloonde den spreker
Hartelijke 'woorden van dankbetuiging
door den lieer schoolopziener en vele
onderen, maakten aan deze vergadering
een einde. Daarna bleef men nog gerui-
men tijd, als gasLen van den jubilaris zeer
gezellig bijeen Al te ras was dc tijd vari
scheiden aangebroken.
LANDBOUW
Over het feest der landbouwver-
eeniging te Nieuwen St. Joosland
meldde men ons Zaterdag' nog
Den len September j.l. was hel 40
jaar geleden dat aldaar werd opgericht
de landbouwvereeniiging „Nieuw en St.
Joosland". Dit feit meende men niet
onopgemerkt te moeten laten voorbij
gaan; daarom was tegen Vrijdagavond
een vergadering belegd, om daarna een
gezellig samenzijn te houden. Een der
tigtal leden waren daarbij tegenwooi'dig,
terwijl ook een twaalftal dames, ■eclitge-
nooten van leden aanwezig waren. Door
den voorzLller werd een feestrede ge
houden' waarin hij o. m. een resumé
gaf van hetgeen zoo al in die 40 jaar
in de vereeniging was omgegaan. Ver
volgens werd door den secretaris, dent
heer J. Mesu hulde en dank gebracht
aan den voorzitter den heer Jan. Pol
derdijk, die van af Maart 1883, eerst
als secretai-is cn daarna als voorzitter
de belangen dezer vereeniging op zoo
uilnemende wijze behartigde. Nadat ge-
lunch l was gaven pianist cn violist ver
schillende stukjes ten beste.Later werd
onder het genot van een glas wijn me
nige speech gehouden.
Namens de (Lames werd door mevr.
Verlare aan mevr. Polderdijk een bou
quet aangeboden van keurige bloemen,
waarvoor deze haren hartelijken danlc
betuigde.
De heeren wilden nu ook niet nala
ten iets dergelijks te doen, zoodat mevr.
Klompe namens de heeren een zeer
origineel bouquet aanbood aan den voor
zitter,, welk bouquet bestond 'uit land
bouwproducten en groentesoorten. Ook
I
