MIDDELKlJRGSCflE CftIIRAI\T.
213
Woensdag IS Sept@mi>9i> 191?.
160 Jaar"
A bo nil- prijs per kwartaal in Mid
delburg en bij de agenten in Vlissingen
en Goes f 1.55; per post f 1-75.
Advertenties 20 cent per regel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels f 1.50.
Van de commissie zullen verder deel
|iMmalcen vertegenwoordigers van ver
schillende lichamen, die op economisch
gebied een rol van overwegende betee-
cenis vervullen.
RANTSOENEERING VAN COURANT
PAPIER.
De- steenkolennood h eeft do Regee-
riug gedwongen, de papierfabrieken, met
name de cenige Nederlandsch© "fabriek,
die papier voor rotatiedruk vervaardigt,
die van de firma van Gelder Zonen,
sterk mei kolen te ranfsoeneeren, zoodat
deze laatste een liarer fabrieken geheel
•heeft moeten stopzetten.
No den lsien October a s. zullen de
fabrieken eep. groot gedeelte van haar
gewone productie niet meer- kunnen le
veren, en ook thans reeds moet op
bet papiergebruik worden bezuinigd.
Papier te betrekken uit het buitenland
is, evenzoo ten gevolge van den ko-
lennood en de moeilijkheden met trans
por!, prnctisch onmogelijk, Reeds ge-
ruimen tijd kunnen de Dnitsche fabrie
ken, wegens sluiting der grenzen, haar
aangenomen bestellingen niet uitvoeren.
De mogelijkheid bestaal, dat na eeni-
gen tijd niet meer dan 75 pCt., zelfs
50 pCt., van 'het papier, dat voor de
Nederlandsche couranten noodig is, zal
kunnen worden verstrekt.
„Indien -niet reeds thans door onder
linge overeenstemming tot een belang
rijke beperking wordt overgegaan, zou
in de naaste toekomst een algeheel ge
brek kunnen dreigen.
Ir. deze omstandigheden heeft de ver-
eeniging ,,De Nederlandsche Dagblad
pers" in een Buitengewone Algomeene
Vergadering in overeenstemming met
•de „Nijverheidscommissie" van het „Al
gemeen Steuncomité" bestolen tot een
onderlinge rantsoeneering over te gaan,
welke aan alle conranien thans reeds
•de verplichting oplegt van' bezuinigin
gen, na den 30sten September, voor-f
loopig, tot 25 pCt. van het gebruik in
3 916 De leiding hiervan is opgedragen
aan vijf leden der Vereeniging, die in
-samenwerking met de directi» der pa
pierfabriek Van Gelder Zonen een Dis
tributie-commissie vormen.
Deze Commissie acht liet gewenscht,
aan, de lezers der bladen mededeeling
te doen van den ernst van den toe
stand Met nadruk wijst zij erop, dat de
uitgevers noodgedwongen* moeten over
gaan lol het invoeren van een beper
king van den inhoud der couranten,
welke zij betreuren.
De Distributie-commissie van
,De Nederlandsche Dagbladpers",
A G. BOISSEVAIN.
H KTTJPERS.
H NIJGH JC.zn.
J. W. REESE.
FERD. WIERDELS.
EERSTE KAMERVERKIEZING
In verband met de gisteren door ons
vermelde benoeming van jhr. mr. F.
Tjarda van Starkenborgli Stachouwer, lid
der Eersle Kamer en' burgemeester van
Groningen, tol commissaris der Koningin
in de nrovincie Groningen, zijn de Prov.
Staten van Groningen tegen 29 dezer
bijeengeroepen ter verkiezing van een
lid der Eerste Kamer.
OPENING VAN ÏÏE STATEN-
GEXERAAL
Hel Sl.bl. no. 582 bevat een Kon. be
sluit van 10 dezer, betreffende de ope
ning der gewone vergadering van de Sta-
ten-.Generaal. Daarbij is bepaald
de gewone zitting van de Slaten-Gene-
raat wordt op Dinsdag 18 September
1917, des namiddags te één uur, in eeuc
vereenigde vergadering der beide Kamers
geopend door een commissie van On-
zentwege, waartoe worden benoemd Onze
ministers, hoofden van mïnisterïeele de
partementen.
NEDERLANDSCHE
HANDELSPOLITIEK.
Naar de N. R. Crt. verneemt, zal
eerlang de reorganisatie der commissie
voor de Handelspolitiek haar beslag krij
gen. De tegenwoordige commissie zal
worden opgeheven en een nieuwe com
missie voor de economische politick in
gesteld.
Bedoelde commissie zal lot taak heb
ben te beraadslagen en advies uit te
brengen over vraagstukken op het ge
bied der economische politiek, zoowel
van zuiver binnenlandschen aard als met
betrekking tot het buitenland.
In deze commissie zullen behalve de
minister van hmdbouW nijverheid en
handel, die voorzitter zal zijn, zitting
verkrijgen de ministers van buitenland-
sche zaken financiën, waterstaat en ko
loniën. 1
DEKKING VAN CRISISUITGA VEN.
Het bedrag der crisis-uitgaven vaii 1
Aug. 1914—1 Aug. 1917 is, naar wij
onlangs meldden, f739.000.000.
Hiervan zijn gevonden uit leeningen,
waarvan rente en aflossing bereids ver
zekerd zijn door opeenten ten behoeve
van het leeningfonds f 400.000.000, en
uil de opbrengst van de verdedigings- en
oorlogswinstbelgslingen, naar een bere
kening. die wij vinden in de „N. Cr.",
1 277.000 000. totaal 677.000.000, zoodal
rest f62.000 000.
Om dus de tot 1 Augustus gedane cri
sis-uitgaven te dekken, zal er f 62 mil-
li oen ziju te ontléencn aan de opbrengst
van de in Februari j.l. gesloten 4 pCt.
leening (de 3e gedwongen leening). In de
dekking van rente en aflossing van deze
leening door belastingen is nog niet voor
zien, omdat niet vaststond, of en in hoe
ver de opbrengst voor betalen van crisis
uitgaven zoude moeien dienen dan wel
beschikbaar zoude zijn voor dekking van
tekorten op den normalen dienst. Ware
de crisis en waren dus ook de crisis-uit
gaven met 1 Augustus j.l. afgesloten ge
worden, dan zouden dus aan de bereids
gevoteerde en in werking getreden crisis-
belastingen slechts zijn toe te voegen een
bedrag van U/i pCt. van f 62 000.000, d. i.
een jaariijkscbe som van f2.635 000, ter
wijl levens dc duur van de heffing van
leeningsopcenten met ruim een jaar zou
de te verlengen zijn geweest. Ja, gezien
hoezeer de opbrengst der leeningsopcen
ten in de laatste maanden medeviel, dan,
had voorloopig de versterking van de cri-
sisbelastingen wel geheel achterwege
kunnen blijven.
De zaak valt dus in zooverre mede, dal
in afwijlopg van hetgeen de toenmalige
minister van Financiën in November j.l
meende, in de definitieve dekking van de
crisis-uilgaven lot 1 Augustus reeds zoo
goed ats geheel is voorzien door dc in
1916 met het oog op de crisis gevoteerdè
belastingen, t. w de oorlogswinstbelas-
Cng, de drie verdedigingsbelastingen en
de begin 1917 tot stand gekomen herziene
regeling van de opcentenheffing voor het
Leeiiingsfonds.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Broodkaarten.
De directeur van liet Centraal Brood
kantoor maakt bekend, dat de brood
kaart der 27ste week loopt van 13 lot
en 'met 23 September.
Aardappelen.
De minister van L. N. en II heeft
bepaald, dat onder de Eigenheimers of
Borgers, waarop niet van toepassing
is het vemod tot aflevering en vervoer
van aardappelen, niet begrepen zijn z.g.
Blauwe Eigenheimers en z.g. Blauwe
Borgers.
De ltolcnaanvoer.
Volgens het-Hdbl heeft Engeland nog
andere voorwaarden gesteld betreffende
de levering van kolen dan "de gisteren
door ons vermelde (beschikbaarstelling
scheepsruimte voor die Relief), nml' voor
waarden, betrekking hebbend op den
uitvoer van levensmiddelen.
Hel stopzetten van den aanvoer van
kolen uit Duitschland vindt, volgens de
N R. Crt., ziju oorzaak in de voor
aanvoer van die zijde gestelde voorwaar
den, die voor onze regeering onaanne
melijk waren.
De Tel. had een onderhoud met „een
ter zake volkomen bevoegd persoon
\i>igens dezen is het minimum-rantsoen
voor huisbrand beslist gewaarborgd, zelfs
wanneer er niets uil liet buitenland bin
nenkomt, mits hel werk in onze Limburg:
sche mijnen geregeld plaats vindt.
o
Koffie en thee.
De Minister van L., N. en II. heeft ver
boden koffie en thee te vermengen mei
vreemde bestanddeelen, behoudens zijne
toestemming.
Hel verzoek om dispensatie moet wor
den gericht aan het bestuur van hel
Rijksdistribuliekanloor voor thee en kof
fie, Vischsteeg 5, Amsterdam, hetwelk
dil, voorzien van zijn advies, aan den
minister doorzendt.
„Rantsoeneering" van huis
werk.
B en W. van 's-Gravenhage hebben
tot de hoofden van gemeentelijke instel
lingen van onderwijs een schrijven gericht
waarin zij wijzen op. de wenschelijkheid
Lij het geven van huiswerk rekening te
houden niet de gasbeperking en de geva
ren voor de oogen, welke het werken bij
gebrekkig kunstlicht oplevert (en waarop
o.a prof. Wefers Bettink nog pas heeft
gewezen).
Uitvoerfraude.
De douane beamblen te Hans-
weert hebben op het schip „Dorothea
II" een groot» partij 6.U.K. vet 'ont
dekt, bestemd voor uitvoerfraude naar
België.
Dc knecht is gevankelijk naar Middel
burg gebracht. Msb.
Een gevaarlijke t ocht.
Uil Walsoorden wordt aan de - Msb.
gemeld
Zondagavond acht uur kwam alhier
aan een motorboot met twee. Belgische
zeekapiteins en een tiental jongelui van
adel en hoogen stand, wien het gelukt
was door list de grens te passeereui.
Een Antwerpsche dokloods, die reeds
maanden in dienst bij de Duitscliers
was, en van tijd tot tijd tot aan de
grens had gevaren met dc Duilsche
marine-autoriteiten had dit echt von Kö-
penick-idee uitgedacht
Te twee uur kwamen dc Belgische
zeekapiteins nabij Roode Sluis üi de
motorboot en toen stoomde men, de
idmiraliteitsvlag in top, tot aan St An-
nelten, waar de dienstplichtige Belgen
werden ingeladen. Tusschen de forten
door, langs wachten, <iic eerbiedig sa
lueerden, stoomde men naar de Neder
landsche grens.
Bijna had men deze bereikt toen de
motor weigerde en ook een 'Duilsche
marine-motorsloep op hen kwam aan
zetten
De Antwerpsche dokloods, weer in
militaire positie of hij? als voorheen
weer 'liooge - militairen vervoerde, bleef
kalm en na de militaire eer bewezen
te hebben, stoomde de Dnitsche motor
erder. Na enkele minuten, waren toén
de Belgen op Hol lands ch gebied, waar
zij door het Iiollandsche wachtschip
werden gevisiteerd en vervolgens konden
doorvaren
Ze zullen nu naar den Belgischen
consul gaan, om zoodoende het front
te kunnen bereiken
o
Uitwisseling1 van krijgs-
g e v a n g e n e
Het ministerie van builenlandsche za
ken deelt het volgende mede
De Nederlandsche regeering is er in
geslaagd overeenstemming tot stand te
brengen tusóéiieu de Brilsche en Duil
sche regeeringen nopens de vraag, welke
Engclsche haven zou kunnen worden
aangewezen voor de verscheping van de
gevangenen, die voor repatrieering in
aanmerking kunnen komen dan wel uit
Engeland naar Nederland ter internee-
ring zullen worden overgebracht op grond
van de bepalingen verval in de op 2
Juli 1917 te 's-Gravenhagd gesloten over
eenkomst betreffende wederzijdsche
krijgsgevangenen.
Thans is n.l. vastgesteld, dat voor
dat doel de liaven van Boston aan de
Wash zal worden gebezigd.
Naar de N. R. Crt. verneemt, besbaat
het voornemen voor het afhalen der
Duilsche krijgsgevangenen uil Engeland
behalve de boelen der „Zeeland", ook
de „Sindoro" van den Rotterdamsclien
Lloyd le gebruiken
F e n R. K v r e d e s b e t o o g i n g.
Gisteren is in den Haag een vredes-
belooging gehouden, uitgeschreven door
liet Centraal Bureau voor de Katholieke
Sociale Actie in Nederland, naai- aanlei
ding van dc vredesvoorstellen van den
Paus.
Zij w s zeer druk bezocht en werd
0.3. bijgewoond door vertegenwoordigers
vrijwel alle in Nederland beslaande
R. K. vereenigingen, alsmede door cenige
Kamerleden.
De bijeenkomst werd geopend dooi
den heer J. J. A. Ilouben, voorzitter van
den Centralen Raad voor de Kath. So
ciale actie in Nederland, die aan alle
aanwezigen verzocht dc vredespogingen
van den Paus te steunen door hun ge
bed en door het wekken van geestdrift
voor het edel pogen.
Hel woord werd voorts gevoerd door
Mr. Dr. D. Kooien, lid van de Tweede;
Kamer, die een rede hield over „De oor
log eii het Katholicisme", en daarbij in
herinnering bracht, dal, werd in den
aanvang van den oorlog, ook van katho
lieke zijde, de krijg ,als iets goeds ber
schouwd, (verwacht werd een opleving
-au het geloof euz.) de practijk deze
verwachtingen ten eenenmale heeft be
schaamd-
De vraag, wal het katholiek stand
punt inzake den oorlog is, beantwoordde
spr. als volgt:
Alleen als strijd noodig is voor het
behoud der onafhankelijkheid is de oor
log geoorloofd; echter alleen dan indien
alle vreedzame middelen zijn uitgeput.
Ats middet tot verovering is de oorlog
niel geoorloofd, als verdedigingsmiddel
kan hij hel wel zijn. In verband hiermede
kunnen de katholieken niet mede gaan
met de twee uitersten, waarvan het eene
den oorlog aanprijst als middel tol machts
uitbreiding, het andere den oorlog ab
soluut ongeoorloofd acht.
De volgende spreker was prof. J.
Aengenent, die een rede hield over „De
oorlog en Gods Voorzienigheid". Spr.
bracht o a. naar voren, dat de oorlog
een geeset Gods is in dien zin, dat God
heeft toegelaten dat de menschen dien
geesel grepen om elkander te tuchtigen;
echter niet in dien zin, dat God zelf liet
tuchtmiddel greep; .God kan de zonde
van hen, Üie den oorlog ontketenden
niel willen, doch slechts toelaten.
God kan overigens wel physiek leed
der menschen willen, mits dat leed dienst
baar kan zijn aan een hooger doel.
Leed kan een middel zijn om terug te
komen van het pad der zonde.
Uil het feit, dat physieke rampen ten
doe! gunnen hebben den deugdzame op
te voeren tot hooger deugd volgt, dat
iu don oorlog niet altijd de rechtvaardige
zaak behoeft le zegevieren. God heeft
bovendien de eeuwigheid voor zich om
liet goede le betonnen.
Iiierna werd het woord gevoerd door
het Tweede Kamerlid A H. .T. Engels,
die er op wees, dat op de katholieken
de plicht rust, zich le doen hooren ten
gunste van de vredcsbemoeiïngen van
den Paus. Spr. vestigde er de aandacht
op, dal de pauselijke nota zich niet al
leen richt lof de regeeringen, maar ook
Lot de volkeren.
Nadat voorts nog het woord had ge
voerd Mr Dr. Ch. Raaijmakers en een
slotwoord was gesproken door prof. Mr.
P. J. M. Aalberse, werd op diens voor
stel onder algemeens vloejuichmg een
telegraphisch aan den Paus le zenden,
mohe aangenomen, welke als volgt luidt:
„De algemeeue vergadering van de
Katholieke Sociale Actie in Nederland,
bijeen te 's-Gravenhage in een openbare
meeting ter bespreking van de vredes
voorstellen van Z. II. den Paus,
betuigt aan Z. H. haar eerbiedigsten
dank voor het doqr Hem genomen initia
tief. om als vredestichter tusschen de
strijdende naties op te treden, ten einde
hen te bewegen den strijd te staken en
een rechtvaardigen en duurzamen vrede
le sluiten,
spreekt haar vertrouwen uit, dat alle
katholieken der geheele wereld, door
gebed en versterving en voor zoo ver moge
lijk door hun invloed en daad, deze po
gingen van den II. Vader krachtig zullen
ondersteunen,
en besluit deze motie ter kennis te
brengen van Z. II. den Paus en van het
Doorluchtig Episcopaat van Nederland".
Met,hel zingen vau „Aan U, o Koning
der Eeuwen' door alle vergaderden,
werd de bijeenkomst gesloten.
dit Stad en Provineie.
Uit Middelburg.
De muziekuitvoering op het Molen
water had gisteren weer onder begun
stiging van heerlijk weer plaats en werd
opnieuw door honderden bijgewoond.
Vrijdag 14 dezer te half acht wordt
weder een uitvoering gegeven.
o
Uit Vlissingen.
Bij een rijwielhandelaar le V1 i s-
s in gen is een rijwiel gehuurd, hetwelk
laler bij een opkooper verkocht werd.
Te Vlissingen zijn twee jongen^
aangehouden, die ten nadeele van een
bader in het volksbad een beurs met geld,
hadden ontvreemd, hel geld verteerd en
de porlemonnaie vernietigd hadden.
Uit Walcheren.
Ia den nacht van Maandag op Dins
dag is te Westkapelle een poging
gedaan Lol inbraak in den goudsmids-
winkel van den heer M. 's Morgens ont
dekte de eigenaar, dat een ruit in den
winkel ingedrukt was. Deze was inge
smeerd met geweervet en beplakt mot
eeu courant, zoodal niets gehoord was
Doordat van binnen de jalouzieën neer-
jeiaten waren, kon er uit de uitstalkas
ten, die voor het raam stonden, niets
ontvreemd worden. Van het gebeurde
is natuurlijk aangifte gedaan bij de
politie.
o
Uit St. Phil'ipsland.
Bij Kon. besluit is met ingang van
1 October, benoemd tot burgemeester
der gemeente St. Philips land, L.
Nilant, met toekenning van gelijktijdig
eervol ontslag' als burgemeester der ge
meente Ouwerkerlc.
UtlHKKtEVWS
Dr. P. J. Kromsigl le Amsterdam
lieeft gisteren onder talrijke bewijzen
van belangstelling den dag herdacht,
dat hij 25 jaar geleden te Sche r-
p'enisse bevestigd werd. Sinds* 1909
vervult hij thans te Amsterdam zijn pre
dikambt.
Ned. Her v. K er k.
Beroepen (toez.) Ic Zetten en Andelst
J. H Beekenkamp te Oldebroek; te Zuu-
dert: Joh. D Jansen, te Nie.uwvliel; lq
Waddingsveen: J. H Koster, te s-Grevel
ajeHSKéfc"MedBdBeUcgrfït.
duin-Kapelle, te Mcliskerke: J. A. A.
Ouwejan te Wave ren.
Aangenomen naar Zunderl. Joh. D.
Jansen te Nieuwvliet.
Bedankt voor 's-GravelandL J. van
Leeuwen te Lissc.
Geref. Kerken.
Beroepen te Spijkenisse cn le Zuid
broek dr. II W. Smit te Ierseke; Le Wer
kendam A: A, Andree le Schoonhoven.
Aangenomen naar Westerbork - M.
Brouwer le Randwijk.
Bedankt voor Nieuw-Weerdinge en Ter
Post: J. H. Dijkstra, te Lioessens; voor
SliedrechL II. v. d. Zanden, le Hameien.
Cnr. Geref Kerk.
Bedankt voor Apeldoorn J. Tolsma,
te Aalten; voor Arnhem A. M. Berlchoff
te Zwolle.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Wij vestigen nogeens ife aandacht
onzer lezers op de uilvoering van gewijde
muziek in de Concertzaal alhier op
Zondagmiddag a.s. door mej. Jeanne Wol-
mer, sopraan uil Amsterdam, en onzen
stadgenoot, den organist A van Os.
liet programma biedt zoowel klas
sieke als hcdcndaagsclie kunstwerken,
zonder, zooals de toelichting zegt, „zwaar
•p de hand" te worden. Wij gelooven, dat
zij, die zich Zondag naar de Concertzaal
Legeven, zich dien gang niet zullen be
treuren.
- De bekende schilder Breitner vier
de heden onder veel blijken van be
langstelling zijn 6Oen verjaardag.
Bij Kon. besluit is dr. J. C. Konings
bergen. directeur van 's lands - planten
tuin te Buitenzorg, met ingang van I
Januari 1918 benoemd tot voorzitter van
den volksraad van Nederlandsch-Indië.
ONDERWIJS.
De toelatingsexamens voor de Bur
geravondschool en de Avondschool voor
Handwerkslieden alhier hadden plaats
op Maandag 10 en Dinsdag 11 September.
Voor de 1ste klasse B. A Sch. hadden
zich aangemeld, behalve 2 oud-leerlin
gen, 49 nieuwe leerlingen; hiervan kwa
men 2 niet op; 28 werden zonder, 9 na
examen toegelaten, nl.Fr. J. Baart, C.
Crucqr, L. I van Daale, P. A. van Dijk,
J. Dijke, J. Dingemanse, P. C van Eldijk,
van Gemerl, C. Heeren, C. J van.
Heulen, M. van der Heijden, A. Heiliger,
C. J. Janse, S. de Jonge, A. Jongepier,
P. Joosse, C- J. Wl de Keijzer, M. van
Leeuwen, A. Leijnse, J. Leijnse, P. M.
van der Maas, J. C. Minderhoud, S. Min-
derhoud, J. C. Minnaar, IL Nagelkérbe,
A Neugebauer, J II. Peeman, H Raats,
G. Remijn, H Step, W. Vernooys, P Vo
gel, P M. Walraven, W. Walraven, C. van
der Weel, P. van Wel. M. C. van Zweden.
Voor de 2de klasse B. A. Sch. zijn in
geschreven 36 leerlingen, voor de Avond
school vpor Ilandw. 61 leerlingen.
- De nieuwe cursus der Handels
avondschool te Goes is begonnen met
46 leerlingen, w. o. 17 meisjes. In de
eerste klasse zijn 23 leerlingen, in de
13 en in de 3e 10.
RECHTZAKEN.
Ter openbare civiele terechtzitting
der arrondlssemenls-rechlbank te M i fi
de 1 burg van lieden werden 159 za
ken behandeld, het hoogste aantal dat
tot dusver is bereikt.
LANDBOUW.
Gisteren is te Utrecht een door
een 700-tal -personen bezochte vergade
ring' gehouden van den Stichtschen Boe
renbond om te protesteeren tegen de
maatregelen van .de regeering inzake
graan e n veevoeder.
Met algemeene stemmen werd een
