MIDDELBURGSCIIE COURANT.
Maandag 20 Augustas 1917.j
81RRENLAHD.
Uit Stad en Prodneie.
M 193.
169* Jaargss»
'Ab o tin. p r ij s per kwartaal in Mid
delburg en bij de agenten in Vlissingen
en Goes f 1.55; per post f 1-75.
Advertenties 20 oent per regel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels f 1.50.
DF. PAUSELIJKE YREDESAANBIEDING.
Is hel Hand. wel ingelicht, dan is
de tekst van de pauselijke vredesaanbie»-
ding niet aan onze regeérhig overliaxif
digd. Uit den aard der zaak is1 echter
onze vertegenwoordiger bij den Pause1-
lijken Stoel er van in lcenniis: gesteld.
HET SPOORWEGONGELUK BIJ
SCHALKWIJK.
Zaterdag zijn de laatste getuigen die
door de Staatscommissie van onderzoek
waren opgeroepen, gehoord, maar even<-
min als de getuigen van dc beide eer
ste dagen hebben zij eenige ophelde
ring kunnen geven over de oorzaak
•van het spoorwegtongeval.
NEDERLAND EN OE OORLOG.
Vliegtuigen en bommen.
In aansluiting met het hieromtrent in
ons vorig nummer reeds medegedeelde,
vermelden wij nog het volgende:
Op Schouwen blijken drie bommen te
zijn neergekomen. Eén nabij de hofstede
van den landbouwer Van Donge. I)e
stukken daarvan berusten reeds op het
gemeentehuis. De bom is in dc duinen
gevallen Een andere kwam neer op
200 M". afstand van het slot „Moermand",
bewoond door den heer J. J. Vriesendorpi
van Renesse.
De materieel© schade is gering en
'heeft zich alleen bepaald tot het ver*
•ischroeion van een1 jas en een kiel van den1
landbouwer Jac. MatUiijsse, die daar
werkzaam was. Verder is er nog een bom
gevallen in de nabijheid van Scharcndijke.
De vlieotuigen, die elkaar beschoten,
verdwenen in Z.-W. richting, vermoedelijk
naar Zeeorugge.
De bommen bij Goedereede schijnen ook
niet moedwillig geworpen le zijn Hel
eeae vliegtuig heeft met een machine
geweer gescholen; hel andere schijnt dit
met bommen beantwoord te hebben. Het
was dus een luchtgevecht.
Bij Winschoten zijn Zaterdagmiddag
half drie 2 Duitsche vliegmachines neer
gekomen, elk bemand met drie personen.
Een der toestellen kwam brandend neer.
.Het andere werd neergeschoten door
onderofficier Lok.
Beiae vliegtuigen waren voorzien van
drie machinegeweren en tal van ledige
hulzen wezen op een veelvuldig ge
bruik. In elke machine zat een officier,
oen onderofficier en een soldaat. Tc
Beerln wilden de vliegers nog trachten
weder op te stijgen, doch de direct aan
wezige brigade marechaussée van Fin-
sterwolde verhinderde dat. Zij nam de
drie inzittenden mede en de machine
bleef onder bewaking van militairen. De
le BI ij liam gedaalde vliegers werden naar
de iazerne te Winschoten overgebracht.
De vliegers zagen er goed verzorgd uit,
waren omstreeks 25 jaar. Hun zenuwen
waren hoegenaamd niet in de.war, inte
gendeel, ze bespraken kalm wat hun was
overkomen.
Dc vliegtuigen kwamen, volgens een be
richtgever van de N. R. Ct., van Gent, gin
gen vandaar naar Engeland en van. hier
in de richting van Duitschland. Boven
den Dollard meenden zij Duitschland le
hebben bereikt Toen het schot trof,
-honden de vliegers niet meer terugkee-
ren, volgens hun mededeeling door den
hevigen wind
Werklieden, die öp hef dak tan een
in aanbouw zijnde cichoreifabriek te G.oc-
dereede aan het werk waren, beweren
gezien te hebben, dat een der vliegma
chines wit was met zwarte kruisen op
de vleugels. Ook een visscher, die een
•kijker gebruikt had, bevestigde dit.
Een der hommen heeft een verbazende
uitwerking gehad. Deze viel in een sloot
en vormde een ronden put, aan weerszij
den afgedamd. De modder uit de s loot
bedekte het daarnaast gelegen bouwland
.tot op een afstand van 100 Meier.
-o
V e r b 1 ij f s b e p a 1 i n g c n.
"De commandant der stelling' van de
monden der Maas en der Schelde heefl
hel verblijf in zijn gézagsgebied ontzegd
aan: den 45 jarigen M. dc Clorcq,
landbouwer en koopman to Philippine,
zulks wegens hel betrokken zijn bij
den smokkelhandel. Aan E Maas, in
dertijd uitgezet, werd voorwaardelijk
vergunning verleend terug te keeren.
Kolen uit Duitschland.
Omtrent de onderhandelingen met
Duitschland betreffende den aanvoer vïtn
kolen, verneemt het Ned. Corr Biu-eau
van welingelichte zijde, dat Duitschland
,de levering van een zekere hoeveelheid
kolen heeft toegezegd, onder toevoeging,
dat, indien Nederland meer wenscht te
ontvangendaartoe Nederlandsche arbei
ders naar Duitschland zouden mopten
worden gezonden, om deze kolen uit de
mijnen te halen.
In dat geval zou, aangezien een mijn
arbeider gemiddeld 20 ton steenkool per
maand "kan producecren, het toej_
kwantum voor eiken arbeider die naar
Duitschland gezonden wordt, met 20 ton
per maand vermeerderd worden.
De gaskolen.
In antwoord op vragen door den
heer Bogaardt heeft de Minister van
L,, N. H. o. a. het volgende meegedeeld
De aanwezige voorraad gaskolen is
zoo gering, dat zij bij vele fabriekc.A
niet meer dan voor een maand toerei
kend is.
De aanvoer "Van kolen uit het bui;-
Jenland, zooals die de laatste maanden
plaats vond, was niet voldoende voor
de behoeften; eu de aanvoer is, gelijk
bekend, thans verminderd. Al worden
Uians voor huisbrand weinig kolen ge
bruikt, zoo 'moet uit den aard der zaak
voor den winter gereserveerd worden.
Voorts zijn in Juli nog aanzienlijke
hoeveelheden kolen gebunkerd, terwijl
het brandstofverbruik van spoor- en
tramwegen nog niet met meer dan Vi isf
beperkt.
De distributie van gaskolen geschiedt
thans, voor zooverre meer dan 65 pet.
van hel verbruik van het vorig jaar
noodig is, in verband met het aantal
aansluitingen.
Met levering van gas door eene bet-
paalde gasfabriek aan omliggende ge
meenten, wordt bij de distributie reker
niug gehouden; eveneens zoo" noodig.
met de tijdelijke herberging van ge
mobiliseerde troepen.
Kolen voor de sfcholcn.
De heer v. d. Velde, lid der Tweede
Kamer had oen vraag gesteld omtrent
dc brandstof voor de scholen, waad-
op de Minister van L., N. en H. ant
woordde
De openbare en bijzondere scholen
vallen onder groep C van het distribu
tiestelsel van brandstoffen en zullen
blijkens de Circulaire van dc rijkskov-
lcndistxübutie van 14 Juli 1917 75 pet.
van haai- behoefte ontvangen. Bij uiterst
zuinig en beleidvol gebruik mag worden
verwacht, dat stopzetting van onderwijs
kan worden voorkomen.
o—
De samenstelling' der spoior-
tr einen.
Ten einde het tonnengewicht en daaif
door het verbruik van brandstoffen
door de locomotieven te verminderen,
zal ingaande Donderdag 23 dezer voor
de samenstelling der reizigerstreinen
van de gewone dienstregeling als regel
slechts drie en tweeassig 'materieel
worden gesteld.
Alleen in de D.-treinen en in enkele
andere treinen zal vierassig materieel
mogen blijven loopen.
Voor wat de ZeeuWsche lijn aan
gaat zal alleen de trein 340 die 's!mor
gens 9.10 uit Vlissingen vertrekt, uit
4-assig materieel beslaan. Ditzelfde ma"
terieel leeert denzelfden dag 's avonds
te 11.35 te Vlissingen terug. In alle
overige treinen komen dus van af
a.s Donderdag twee en drie-assige ryf-
tuigen te loopen.
Cr isisuitgaven.
Op vragton van den heer Van Leeu
wen betreffende het indienen van voor
stellen in zake de rijksbijdrage in de
crisisuitgaven der gemeenten, hebben de
Ministers van financiën en binnen
lands clie zaken geantwoord, dalt spoe
dige indiening van een desbetreffend
wetsontwerp zal worden bevorderd.
Eerst door den een, toen d,oor
den ander.
Hel gister tc Maassluis binnengeko
men stoomschip „Cromer" rapporteert
<la,t 'L Nederlandsche stoomschip „Leq-
nora" door twee Engelsche torpedof-
boolen naar Engeland is opgebracht.
De .Leonora" werd eerst door twee
Duitsche lorpedobooten aangehouden.
Deze zouden de 4,Leonora" naar
DuiLschland opbrengen, toén de Engeb-
sche torpedobooten naderden en een
gevecht aanbonden met de Duitsche,
waarbij deze laatste zonken, zij namen
toen de „Leonora" mede naar Engel
land. Het schip was geladen met cokes
voor Zweden. Dit maakt het niet duidelijk
waarom de Duilschers hel aanhielden
Ei eren.
De minister van L., N. en H. heeflt
bepaald, dat voor de dagen 19 tot
cn met 25 dezer voor iedere hoeveel
heid van 100 volvers'che kipcieren,
waarvoor consent tol uitvoer wordt af
gegeven, een hoeveelheid van 50 vof-
versche kipeieren beschikbaar moet worr
den gesteld.
Andere eiersoorlen behoeven nicjt
voor binncnlandsch verbruik beschik
baar gesteld te worden.
Uit Middelburg
Bij de politie werd aangifte ge
daan, dat uit de „Old Dutch Gallery"
in de Wagenaflrstraat alhier verschil
lende antieke voorwerpen waren ont
vreemd. Door den inspecteur Van den
Dolder en den hoofdagent Haak werd
direct een uitgebreid onderzoek inge
steld en daarbij' were te Vlissingen dn
beslag genomen een Fransch gouden
*Savonel dameshorloge en verder te Mid
delburg bij een huiszoeking twee an
tieke uurwerken uit zilveren horloges,
waarvan de kasten waren verkocht en
bij een goudsmid twee antieke zilveren
naaldenkokers, een antiek koperen En-
gelscli horloge, een gouden slootje met
antiek miniatuur. De huiszoeking boven
bedoeld had plaats bij C. J. L., die
rccos gedetineerd is wegens den diefstal
met braak in de melkfabriek op den,
Wal, welke zaak morgen behandeld
wordt door de rechtbank. L bekende
ten deele den diefstal van genoemde
oudheden en zeide met een valschen
sleutel in den winkel te zijn binnen
gekomen.
Het onderzoek wees uit, dat L. zich
nog heeft schuldig gemaakt aan diefstal
van een horloge ten nadeele van den
iheer V. alhier; dit horloge heeft dej
eclitgenoote van L. in het kanaal ge
worpen.
De algemeene vergadering van de
Nederi. Xcreeniging voor Gemceniebclaiv
gen zal 7 September te Middelburg
worden gehouden.
De politie heeft bij' een goudsmid
in beslag genomen een massief gouden
.schakelarmband, die ongeveer I jaar
geleden in onze gemeente werd gevoel
den en door den vinder werd verkocht.
De rechthebbende wordt verzocht zich
op liet politiebureau aan te melden.
Vrijdag a.s des avonds le acht
uur geeft het Middelburgsch muziek
korps weder een uitvoering op het Mo
lenwater.
In de tram naar Vlissingen
Nieuwsgierig toerist waagt aan een
boerin die tegenover hem zit met een
klein kind op haar knie, ingepakt zoo
als we dat van de boerenlcleuiers hier
kennen- Wel juffrouw, nu moet u me
toch eens vertellen, wanneer u dat
kind ook zulke mooie kleeren aantrekt
als u aan hebt.
Boerin; Bè, nooiltl
Toerist: Nooljt? Maar u zult het toch
wel net zoo kleeden als u zelf?
BoerinBó, nee
Toerist. Maar juffrouw, waarom niet?
Boerin. Omdat 'teen joengetje is.
De tram daverde van het gelach,
waaraan de vrager smakelijk mee deed,
onder 't feerbiedïg afnemen van zijn
hoed.
Uit Vlissingen.
De goederen van het Prov. steun
comité in dc loods op het perron
te V lissin gen werden 's nachts be
waakt door een Belg. Bij dien Belg
heeft de politie thans ook een reu-t
achtigen. voorraad gestolen goederen ont
dekt. Alles is naar 't politiebureau ge
bracht.
Van andere zijde vernemen wij, dat de
hoeveelheid goederen die ten huize van
den Belgischen bewaker bij huiszoeking
werd aangetroffen, een waarde van
(minstens f 1500 'heeft.
Uit Walcheren.
Uit A rnemuliden meldt men
ons dal daar Zaterdag' werd overgegaan
tol het oprichten eener volkskiesver-
eeniging.
Uit Zuid-Beveland.
De douanebeambten te Ilansl-
wc ert hebben op het sleepschip „La
Julia" een groole partij smokkelwaren
ontdekt, bestemd voor uitvoerfraude'
naar België. De vrouw van den schip
per is gevankelijk naar Middelburg ge
bracht.
Met ingang van 1 September a.s1.
is de rijksveldwachter brigadier-titulair
A. v. d. Maagdenberg overgeplaatst van
Hi 1 Band Bath naar 'sfGravenhage!
en is in zijn plaats benoemd de heer J.
T. van Baal nu te Dubbeldam
Door den gemeenteveldwachter E.
Tange werd gisteren bij M. W te R} i 1-
1 a n d een valsche gulden in toeslag
genomen. Op den gulden kwam voor de
beeltenis van Koning Willem li met hét
jaartal 1847, docli het randschrift ont
brak.
Uit Schouwe n-D u i v e 1 a n d.
- Na liet inwerking- treden van de
nieuwe wet op de Registratie doet zich in
Schouwen en Duivelend het ver
schijnsel voor, dat bij openbare verkno
pingen van roerende goederen dc eene
notaris of deurwaarder verkoopt met
81/2, de andere daarentegen met 10 pCt.
onkosten. Voorheen bedroegen de on
kosten steeds 10 pCt.
- Vrijdag werd te Bruinisse door
schipper Th, Kik Az. aan wal gebracht
het lijk van een ongeveer 14-jarigen jon
gen, gekleed in Engelschleeren broek
en blauw boezeroen en in zijn zak een
rooden zakdoek, een portemonnaie met
eenig geld cn eenige levensmiddelenbons
van de gemeente Dintel. Het werd op het
Krammer opgevischt. Vermoed wordt, dat
hol het lijk is van den schippersknecht
die Maandag voor Dintel van een bagger
molen overboord was geslagen.
.-i> -
Uit ZeeuNvsch-Vlaanderen W. D.
In de op Vrijdag gehouden verga
dering van den raad der gemeente Sluis,
die door alle leden, behalve den heer
P. J. de Pmijne, werd bijgewoond, wer
den dc geloofsbrieven van den heer E
F. Jniissens onderzocht, en werd tot zijn
toelating besloten. De geloofsbrieven van
het herkozen lid P. J. de Bruijne kon
den niet onderzocht worden, als zijnde
nog niet ingezonden.
Als onderwijzer aan school A werd met
algemeene stemmen benoemd de heer
J. II. Gevaert, met wien op dc voordracht
stonden de heeren A. Bruijnooge te
Iloogc-Zwaluwe en W. H Hardon te
Nieuwvliet.
Als lid der commissie tot wering van
schoolverzuim werd met algemeene stem
men herbenoemd de heer C. L. Boes.
Vervolgens werd goedgekeurd de re
kening van het algern. armbestuur van
Heille over 1916, bedragende in ontvang
f2843,21, in uitgaaf f 2083,01$.
Een verzoek van den kantouuements-
commandant, om, voor rekening van het
Rijk, eenige veranderingen aan 'net arres-
tauten lokaal voor militairen aan te bren
gen. werd toegestaan.
Verder werd de verordening op de hef
fing van een hoofdei, omslag gewijzigd,
en het bedrag voor aftrek van noodzake
lijk levensonderhoud gebracht van f 250
op f400
Ten slotte werd een commissie be
noemd, beslaande uit den voorzitter en
de hoeren E F. Janssens cn A. Aer-
noudts, cm een onderzoek in le stellen,
ten einde maatregelen te nemen, indien
men van gasverlichting verstoken mocht
worden, een andere straatverlichting te
verkrijgen.
DE IIUISVL1JTTENTOON STEL LING
TE VLISSINGEN
Zooals wc in ons vorig nummer nog
met een enkel woord hebben kunnen
melden, heeft de Commissaris der
Koningin, rar. H. J. Dijclaneester, Zater-'
dagmiddag om 3 uur de huisvlijttentoon-
stelling geopend.
Hij verklaarde daarbij, dat de voorzit
ter niet al zijn overredingskracht heeft
moeten aanwenden om hem te doen be
sluiten zich aan te sluiten bij hen, die
met den burgemeester aan het hoofd hun
steun hebben verleend aan deze tentoon
stelling
Want liet doel dezer tentoonstelling
cn bet veld. waarover zij zich uitstrekt
heeft alter belangstelling. Nuttige huis
lij 1, hel werk van den eenling, die daar
voor zijn rustige vrije uren nestemt,
waardeeren wij. Eu ook de vereeniging
zelf is spreker zeer sympathiek. Vlis
singen Vooruit. Deze woorden zeggen
genoeg; zij behoeven uitleg noch toe
lichting en spreker vertrouwt dat in de
voorafgaande jaren er voldoende gelegen
heid is geweest om op te merken dat
hij zelf a.an de belangen der stad niet
vreemd blijft.
Ook het tijdstip, waarop de tentoor.st-1-
Iing gehouden wordt, heeft spreker's in
stemming. Voor publieke feestviering en
Luidruchtig vreugdebetoon is het thans
geen lijd; in den gang van het maat
schappelijk leven moet zoo weinig moge
lijk stoornis worden gebracht, niet meer
dan schaarschle en gebrek aan een en
ander volstrekt eischcn Maar ook een
drijven tot kunstmatig stilzitten, lot zwart
gallige overdenkingen tot klachten in al
lerlei toon is af te keuren, want dat ver
zwakt de volkskracht en daarom acht spr
dil uil den booze.
Bovendien schijnen zij hem te getuigen
van ondamcoaarlieid jegens onze regee-
ring, die alle krachten inspant, ten bale
van het algemeen belang; ook jegens onze
landskinderen, op de vloot en in hef
leger, die al deze jaren met het geweer
bij den voet onze schut zijn.
Niels belet spreker dan ook aan hei;
verzoek van den voorzitter le voldoen
en hij biedt zijn beste wenschen voor hel'
welslagen van deze tentoonstelling aan.
Den normalen gang van zaken willende
bevorderen haast hij zich de tentoonstel
ling voor geopend te. verklaren.
Daarna werd in de. verschillende lo
kalen en in den tuin een en' ander bezich
tigd
Zaterdagavond was de tentoonstelling
opengesteld voor het publiek, dat er dien'
avond en 'ook gisteren een vrij druk be
zoek nnn heelt gebracht, De harmonie
,Ons genoegen" gaf beide avonden in
den tuin een concert, na afloop waarvan,
hel svmphonie-orkest „Oefening baart
Kunst" de taak overnam
In den tuin. -
Al vroeg in den avond was in den'
tuin de Vlaamsche kermis in vollen gang.
Terwijl Ons Genoegen daar zijn pro
gramma afwerkte, maakten nijvere ver
koopstertje? gebruik van de gelegenheid
liet publiek haar waren te presenteeren.
of hel te verleiden een lot te nemen en
zijn geluk tc beproeven bij het rad van
avontuur. Er staan verschillende tentjes
waar een en ander te koop is. De op
brengst wordt voor verschillende doel
einden aangewend. Zoo ijvert men er
voor de belangen van de vereeniging
„Gezondheid van het lCind" en van de>
Belgische krijgsgevangenen in Duitsch
land. Behalve deze kiosken wordt er eeti
koningstijger te kijk gesteld, lean men zijn
krachten beproeven op het hoofd van jut
en voorspelt een waarzegster u de toe
komst. Fr heerschle beide avonden reeds
een vroolijke stemming. Jammer dat het
gure weer er een zitje minder aange
naam maakte.
Hel geheel wordt verlicht door een vijf-
lal elerlrische booglampen.
Zondagmiddag gaf liet Gemengde Zang
koor der V. K. O. C. Luctor ct Emergq
een welgeslaagde uitvoering. Door de
kleine getalsterkte was t geluio wat
zwakje maar er werd vrij zuiver gezon
gen liet koortje had een dankbaar ge
hoor.
BEVOLKING.
In de eerste helft van de maand Au
gustus zijn in de gemeente
GOES
Ingekomen
C. van der Horst, kellner, uit Zwolle,
Stationsweg E 30; H. van den Ende,
schipper, Rotterdam, Korte Vorststi* C.
108; I B. Kloet, machinist, Rotterdam,
Ganzepoortstr C 179; J. Lodder, commies
(er secretarie, Velsen, Groote Markt B 65.
Vertrokken:
C .T. Blok, werkman, naar Middelburg,
E A. Hofman, onderwijzer. Wedde;
A. I' Bodbijl, los werkman, Middelburg,
M. J. Biuigom, leeraar M. O, Schiedam;
Roels kellner, Elten-Leur, N. van
der Wart, onderwijzeres. Fijnaart: L.
Abrnhamse, letterzetter, Terneuzen, W.
Kerichove, loodgietersknecht, 's-Graven-
hage, M. de Meij, kleermaker, Borssele.
KERKNIEUWS-
Te Domburg heeft do Belgische
priester Mazure den herderlijken arbeid
voor de katholieken op zich genomen.
Pater Mazure was tot voor ongeveer 1 Va'
jaar ndeling in Ned.-Indië en laatste
lijk woonachtig te Roermond.
Ned Herv. Kerk.
Beroepen le Resteren: J. F. Klomp te
Leerdam.
Bedankt voor El burg F. Kijftenbelt te
Leerdam.
Geref. Kerken.
Beroepen te Anna-Jacobapolder M. Af.
Horjus te Soest; te Waardhuizen II.
DeKker te Venlo.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Muziekfeest IJ z e n d ij k c.
Het muziekfeest te IJzendijke ter gele
genheid van het 80-jarig bestaan der sor
cieteit ..Geduld Overwint", is "uitnemend
geslaagd, dank zij het prachtige zomerwe
der, dat een legio menschen naar de al
oude veste aan de Yse had gelokt.
Na de omwandeling door de bevlagdlp
straten der gemeente werden ide besturen
der deelnemende gezelschappen door dp.1
der jubileerende maatschappij uitgenoo-
digd in de gymnastiekzaal der openbare
school, alwaar de burgemeester een kort
woord tot allen richtte om den bijzon-
deren dank uit te spreken voor de
gewaardeerde medewerking, ondervondpn
zoowel van militaire zijde als van de zu,s-
terveroemgingendie in zoo grooten ge
tale gevolg hadden gegeven aan de uit-
noodiging tot opluistering van dit zeld
zame jubileum en waarvan de heugelijke
totstandkoming) der verbinding tusschen
het vierde en het vijfde district het mo
gelijk heeft gemaakt, dat thans ook drie
gezelschappen van over den Braakman
deze gemeente met him tegenwoordig
heid vereerden.
Na een gölukwsnseh tof het bestuur
van Geduld Overwint" stelde hij voor,
een dronk te wijden aan den verderen
bloei van dit gezelschap en op de onder
linge vriendschap van de zustervereenl-
gingen.
Namens de verschillende deelnemende
gezelschappen werd „Geduld Overwint"
van harte geluk gewensclit met haar
ffeest door een der bestuursleden van'
de „Vereenigde Werklieden" ui: Terneu
zen die vooral grooten nadruk legde op
de overwinning van het groote schei-
dingspunt tusschen de beide Zeeuwsch-
Vlaanderen de Braakman, van welke
erbinding groote zegeningen vopr O/ost^
