KIIDDELÜIRGSGHE COD RANT.
m 168.
f£uiunon.
Donderdag 19 Juli 1917.
1604 Jaarpa-
ttttaaa. P©« kwartaal ia Mid-
Selburg en bij te agenten in Gissingen
»n Goes f 1.55; per post 11.75.
Advertenties 20 cent per regel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
ran 1—7 regels f 1.50.
ENGTLAND EN
NEDERLAND.
Hel zijn wel sensalioneele dingen :UJ
gi Ier en heden gemeld werden:
le. Engeland erkent de verantwoor
delijkheid voor het werpen van bom
men oj< Zierikzee, zooals we in het
grootste dool onzer vorige oplage kon
den melden.
2e. Er loopen geruchten die wijzen
<jp) het herstellen van een vrije vaar
geul in de Noordzee, wat ook te ver
wachten was na het gister vermelde
berhh' over hel terug' roepen van de
slee [.hooter, die onze lichtschepen langs
die geul zouden binnen lialen.
Pe Officieel is door onze regeering
•bekend gemaakt dat de geheele aan
val op de Duitsche koopvaarder» bij
Eergen p.aals had binnen onze terri
toriale wateren
Ovei die twee eerste meadeCliogim
verheugen we ons van harte. 1-Iet zich'
achterbaks houden van den vlieger die
Zieril'.zee bestookte, had hier eeii zeer
.onaengenamen indruk gewekt.
En hel tweede bericht is wel!i,oV
het belangrijkste van alle drie, want
daarmee is ens bestaan, het doorwer
ken van onze industrieën gemoeid. Een
officieelbevestiging ontbreekt nog, en
een bcoordeeling dient te worden uit-
gestélci lot we de nieuwe voorwaarden
kermen.
it'unr dit is zeker dat èn in de Zie-
rit:eejchc historie, èn in de afstuhagS"-
kwOblie- we opnieuw geleerd hebben
ons niet te laten bang maken do.o-
holle beweringen van hel Reuterburean
ook al lijkt het of de beweringen eea
Officieus karalclcr hebben.
'n lx."de gevallen heeft Reüter, en
vïfl dat bureau ook een deel der Fa-
gobchf pers, op zeer hooghartigen 'ooa
onze protesten afgewezen.
De uilslag' heeft voor de zooveehta
maal geleerd, dat dat deel der Engei-
;sehe pers niet de spreekbuis is der
Ej.gelsche regeering.
En we zullen dat ook onthouden
ten opzichte van den aanval' op 1?
Duitsche koopvaarders in onze territo-
len wateren.
'liet is teekenend dat de Tiroes,
volgens hel overzicht dat door Reuter
van een artikel in dat blad werd over
geseind, do heele kweslie van het
scherden onzer -neutrale wateren 'le
geerde. Die schepen waren daarbuiten,
zfiit de Times, en zelfs 't feit dal
er in Nederland granaten van de Fu-
gelscl.e schepen neer kwamen, lokt 'n
dat b ad geen andere opmerking uit,
dan dal dit niets bewijst omdat de
kanonnen verder dragen dan de breed
te van het territorialewater. Ilel feit
•dal die gtanalen dan toch op neutraal
gebied neerkwamen, en neutralen iad
kunnen dcoden, wordt door de Times
zelf-. geen verdere bespreking waaro
.geacht!
Dai van den anderen kant de Duit
se} e bladen het geval aandikken lot
een bewuste" uitdaging aan Nederland
ligt voor de hand. We lezen in die
Het vijfdie Wiel
door
BEATRICE HERON MAXWELL
en
FLORENCE E. EASTWICK.
Naar het Engelsch.
9).
Felicia deed haar best niet te snikken
„Ja dat is liet juist! Waar kan hij,
met mogelijkheid voor teruggekomen zijn?
'Waarom was hij zoo anders dan ge
woonlijk? Ik merkte op dat zijn laarzen
vol modder zaten." Toch is het pad dooi'
hel land, van hier naar het station, in
't geheel niet nat, hé En wat had hij!
met dal mes noodig?"'
„Het mcsl Was het een mes?" Nu was
er ook in Tlieo's stem dezelfde klank
van afschuw en onrust.
„Ja, ik geloof dat het dat Chine,esclie
mes of de dolk was, die je vader 'n poesje
geleden gekocht heeft. Herinner je je
niet?"
„Jawel. Waarom denk je dat dat het
was?"
„Ik weet het zeker, Ik zag waar hij het
plaatste en 'k heb gekeken toen ik er
langs liep."
„Fee, wal zou dat beduiden? Het is
heel geheimzinnig."
„Ik zou het mij niet zoo aantrekken
-als hij gewoon Legenover mij geweest
•was. Maar hij was and ars zoo geheel»
bladen dat het een slag is in ons ge
zicht, dal het een bedreiging is van
cïize neutraliteit, enz.
We vermoeden dat onze regeering
de zaak kalmer zal beschouwen ca
uil de onverantwoordelijke daad van een
Engelschen. vloiolkommandant geen con
sequenties zal trekken ten opzichte van
cc-ii uitdaging" die de Engeische r e-
ge ering met dien aanval bedoel!
zou hebben.
Dal wii niet zeogen, dat onze re
giering die kwestie over haar kant
za. laten gaan. Zij liecft werkelijk wel
bewezen geen behoefte ie hebben aan
dc aansporing van de Voss Zlg om
te looncn een ruggegraat te hebben Nu
officieel uoor ons departement van Ma
rine bekend is .gemaakt dat de geheele
aanval plaats had in onze territoriale
wateren, tan men er zeker Van zijn
dat onze Minister van Buitenlandse')e
Zaken zal doen wat u,u onze plicht
is, n.l. y van Engeland vorderen 'die
sykaapte schepen terug le geven.
En als daarop een weigering volg!,
zal rrze regeering wel doen wal nok
in andere gevallen van weigering ge
beurde, n.l. opnieuw aandringen. De
regel is dat dan ten slotte toch werd
1gf geven aan den eisch die op het
recht gegrond was.
Men lioede zich ervoor le tragische
conclusies uit oeze zaak te trekken.
Niemand zal ons den eisch kunne i
stellen overal langs, de kust zoove"'
wachtschepen te hebben, dat Iedere in-
drinring onmogelijk wordt gemaakt. Del
endenoelringsvaarLuig bij bet Schelpen
gal leef! trouwens zijn plicht gedaan
door zich te plaatsen tusschen dc
aanvallers en een der Duitsche sche
pen dal de wijk achter dal vaartuig
zocht,
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer
Zitting van Woensdag.
De heer S chap er zal vandaag' vra
gen hoe het ziL met de wetsontwerpen
uie door hel besluit der EersLe Ka
nier zijn gestrand. Vermoedelijk zal !iel
antwoord. daarop wel eenvoudig luiden-
ze worden opnieuw ingediend. Voor
twee dei- daaronder behooïênde initia-
lief-voor si ellen is dat reeds geschied,,
n.i voor het voorstpl-Marchanl c.s. be
treffende de verhooging der onderwij1-
zerssaiaris&enen dat van Limburg c.s
betreffende de honger onderwijswet
(promoveering van artsen).
Nog even heeft gister de Kamer
zich bezig gehouden met naturalisa
tie-voorstellen. Er waren er 41, bijna
alle personen, die in Duitschland ge
boren zijn en daar wonen, doch wier
vaders Nederlanders waren. De lieeren
;Van Hamel en B i c h o n vóelden
et- niets voor deze menschen als
Nederlanders te erkennen. Ze hadden
dc argwaan dal liet de meesten dier
a:\vragers eenvoudig te doen was om
aan den Duitschen dienstplicht te ont
komen. Uil --liefde voor Nederland zou-
dcii zij zich wel niet laten naturalij-
seoren.
Wé meenen dat dit een zeer eenzij
dige opvatting van de kwestie is. Vóór
den oorlog gebeurde het heel vaak
da1 Nederlanders in het buitenland
verzuimden hun Nederlandschap te hand
haven of vast te stellen, eenvoudig!
omdat ze er niet aan dachten. Maar wei
kennen er die in dat geval verkeerden
anders dat ik hem niets durfde vragen
van dat mes of zelfs dat ik er hein mee
gezien had."
Er lieerschte een minuut stilzwijgen,
toen zei Theo zacht: „Heeft hij je niet
eens een kus gegeven, Fee?"
Felicia schudde het hoofd en de tranen!
glinsterden weer in haar oogen.
Hoe vreemd! Het verwondert mij niet
dat je het naar vindt. Maar misschien zal)
hij morgen wel schrijven. Hij zal zelf
inzien, dat hij vreemd gedaan heeft en
er je alles van vertellen."
„Je moet naar bed gaan, Theo. Het is
veel te laat v,oor je om nog op le zijn.
Wal zou mevrouw Pridham wel zeggen
als ze dat wist.
,Wiil ik vannacht bij je blijven. Ik ben
zeker wel wakker voordat de thee hoven,
komt en ik kan dan naai* mijn kamer
gaan, zoodal zelts Jessie er niets van te<
weten komt. Kom, zeg maar ja! Ik voel
mij akelig, zenuwachtig."
Felicia stemde toe in dit verzoek,
en zoo gingen zij naast elkaar liggen.
Maar het was reeds dag voordat eenj
van beiden insliep en ze waren nog vask
in slaap toen de meid met de thee boven
kwam.
„O, is u hier, miss Theo!" riep zij.
„Ik schrok toch zoo toen ik uw licht nog
zag branden en uw bed niet beslapen,
ïk wou het aan mevrouw gaan vertel
len, maar dacht dat ik het eerst aan miss
Leach moest vragen."
Theo lachte, niet heel natuurlijk.
„Ik wist niet eens dat ik hier was
voordat je mij wakker maakte, Jessie,
en zich om den drommel nog wel
Nederlander voelden.
Tol hun 21ste jaar zijn al die per
sonen Nederlanders geweest volgens de
wet. "Ze vergaten echter dat daarna
ook te bestendigen.
De Minister van juslfttie wees
er heel terecht op dat zeer zeker het heb
ben van burgers in den vreemde een Ne-
derlandsch staatsbelang1 .is, omdat er dun
vee', meer kans is, dat in den vreemde
derlandsche belangen zullen Worden op
der voorgrond gesteld en behartigd. En
l.et is zeker ook een Ncderlandsch belang
dat viij miet overstroomd worden met arm
lastige oud-Nederlanders, die door de
builenlaudsche 'overheid naar ons land
worden uitgezet.
De meerderheid der Kamer was hel
daar mee eens. Met 19 tegen 7 stemmen
verden de aanvragers als Nederlanders
erkend.
En toen begon het debat over het
groote ontwerp van deze zitting, de
ex por «centrale.
De heer Be res'te ij n heeft het de
bat ingeleid met een breede beschou
wing. IIeL was "In. 't bijzonder de vorm
au een naaml. vennootschap, waarlegen
bi/ zich keerde. De cenfraliseeraig zelf
achtte hij gewenscht, maar hij meende dat
het ontwerp geen wezenlijke centralisatie
lol stand brengt. Ook betwijfelde hij of
de schatkist er door zal worden gebaat.
En iri de derde plaats ontleende hij dat
or die voorgestelde vennootschap het
besL het doel wordt bereikt om zooveel
mogelijk goed tegen goed te ruilen.
Vandaag gaal de Kamer daarmee voort.
SAL ARISVERHOOGING BIJZONDER
ONDERHIJS.
De Kamerleden de heeren Van Wijn
bergen. Van der Molen en Gerritsen
hebben gezamenlijk de volgende vraag
gericht lol den Minister van Binnen-
landsche Zaken:
In verschillende provinciën is Joori
meerdere gemeentebesturen met het oog
op .de tegenwoordige omstandigheden een
herziening van de salarisregeiiug der on
derwijzers aan de openbare scholen ter
hand genomen. Ook is door onderschei
den colW'cs van Ged. Stalen een circu
laire aan ue gemeentebesturen gezonden
om, voor zoover zulks nog niet geschied
was, alsnog aan te dringen op verhooging
der onderwijzers-salarissen.
Is de minister nu niet van oordeel.,
dal ook de nesturen van bijzondere scho
len moeien worden in staat gesteld de sa
larissen van .hun personeel te verhoogen
tol hel peil. waarop ze ongetwijfeld in;
deze omstandigheden door de gemeente
besturen terecht zijn of zullen worden
gebracht.
Zooi ja, is dan de minister bereid de
indiening van een daarloe slrekkend wets
ontwerp te bevorderen?
VERLENGING ZOMERTIJD
Door hel Kamerlid den heer Gerrct-
son Z'ijïi de volgende vragen gericht
tol den minister van Binnen tamkwhe
Z«.V'v,
l. Is de minister niet -van meaning,
dai. tui de kolenschaarschLe aanhoudt
en tceneeinl, de wettelijke zomertijd
behoort verlengd te worden tot 1 Oc
tober a.s.
'I. Is dc minister niet van. meeaing,
dat, waar van overheidswege liet kunst-
zei ze. „Wat is er gebeurd, Fee?"
„Je was zoo mee, dat je in slaap viel,-
terwijl wij nor» lagen te praten," ver
klaarde Felicia, „en ik had geen moed
om je wakker te maken. Ik viel zelfs in
slaap voordat ik bcslqten had wat te
doen."
De meid keek haar een Weinig twijfe
lend aan. „Misschien is u wat bang ge
weest, miss Theo", zei ze.
„Bang! Waarvoor?" vroeg Theo ach
teloos.
„Wel miss, er is vannacht iels vreese-
lijks gebeurd De onder-tuinbaas is juist
gekomen en vertelde het mij."
Felicia, die bezig was met thee in
schenken, voelde haar hart stilstaan vau
schrik. Het voorgevoel dat ze iets af
schuwelijks hooren zou drukte zoo zwaar,
dal zij niet spreken kon
Zij hoorde Tliejj aan het kamermeisje
vragen le vertellen wat ze wist en ze
hoorde Jessie antwoorden: „Een moord,
miss Theo een afschuwelijke moord
Een meisje, Li'beth Bainton geheelen,
vermoord op hel pad naar hel kanaal
vlak bij de brug doodgestoken Het
moet vannacht gebeurd zijn, zegt hij."
De woorden warrelden door Felicias
hoofd, de kamer draaide even met haar
rond; het was of een golf van rqode duis
ternis haar oogen sloot, ze scheen een,
Chineesch mes in het maanlicht te zien
.flitsen.
„O Heer! Ze is flauw gevallen!" riep
Jessie, toen Felicia heen en weer zwaai
de en achterover viel op het kussen met
een doodsbleek gezicht en blauwe krin-
Jieht gerantsoeneerd wordt -- en ook
in September a.s. gerantsoeneerd zal
worden -- op de basis van een bepaald
percentage van het gebruik in de ge
lijksoortige maand van het vorige
jaar, dc overheid het opvolgen van
deze bepaling niet behoort te bemoei,-
lijken door een halve maand lang de
klok ten uur vroeger te zetten dim
in het vorige jaar?
III. Is dc minister op g'roiul van
deze o\crwegingen, bereid de indiening
le bevorderen van een wetsontwerp tol
wijziging van de wet op den zomer
tijd'
BEHOOVING NATUURSCHOON
Dt Kroon heeft ongegrond verklaai'd
het beroep van den gemeenteraad van
Buren legen het besluit van Gedepu
teerde Slalen van Gelderland, waarbij
goedkeuring onthouden wordt aan een
besluit van dien gemeenteraad tot open
baren verkoop van 180 boomen, op
grond dal verkoop op zoo groote schaal
de gemeente Buren in sterke mate v;
haar natuurschoon zou berooven.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De v r ij o v a g r g e u 1
IleL I-Ibid. verneemt uit Den Haag, dat
de Engeische regeering de gewijzigde be
paling omtrent de nieuwe gevaarlijke
Brilsdhe zone v.oorloo'pig in zooverre op
schort, dat de vaart door de z.g. vrije
vaargeul mogelijk olijft
Er zijn verdere onderhandelingen gaan
de met de oorlogvoerende mogendheden
omtrent een definitieve regeling van een
vrije vaart voor Nederlandsche schepen
De aanval op de Duitsche boo
ten.
^Officieel). Het Nederlandsche de
partement van marine deelt het vol
gende mede:
Vroeg in den morgen van 16 Ji
verkonden de kustwachtposten zeven
vrachtschepen van onbekende nationa
liteit in Noordelijke richting door de
territoriale wateren varende; uil 'oter
afgenomen verhooren bleken dit Duit
sche Ie opvaarders le zijtn geweest
Ten 6 u 15 werden door een do -
'kustwachtposten een twintigtal vresji*
de oorlogsschepen gezien, welke ten 6 u.
50 ter hoogte van Pelten gekomen en
gedecllei'.k binnen de territoriale wa
teren zrnde, deze koopvaarders oe-'
gonnen le beschieten.
Vier der vrachtschepen, die nog
steeds binnen de lerriitorlfa.'e
wateren waren, stoptendeze n-er-
'aen door de oorlogsschepen, welke van
Brilsclie nationaliteit bleken te zijn, te
tplm. 8 uur weggevoerd. Twee der
koopvaarders stoomden recht den wal
en «erden, ook toen zij aan -den
grond raakten beschoten. Verscheide
ne projectielen vielen op hel land. Een
a'.ftep' koopvaarder ankerde bij het
ondeivofking.svaartuig aan den ingang
van he l Schulpengat.
Toen het onderzoeldngsvaarluig 18
Engeische jagers verkende, lichtte di'.
het anker en plaatste zich tusschen liet
koopvaardijschip en de jagers; deze
stoomden daarna in Zuidelijke richting
weg.
Zoodra ten 6 u. 52 te den Helder
bericht verd ontvangen dat Britschü
terpedobrufjagers binnen de territoriale,
trenzen naar vrachtschepen toe s.'uur-
gen om haar wgen en lippen.
„Je moet ons ook niet zulke ijzing
wekkende dingen komen vertellen," zei
Theo boos. „Miss Leach heeft tegen-
woo?dig een zwak hart." Zij was al uitj
bed gesprongen en druk bezig Felicia
koelie toe te zwaaien met een boek-,
Geef het vlugzout eens laan daar, op
tafel goed. Neen, ga maar niemand
roepen, zij komt al bij."
Felicia sloeg de oogen op en keek
verbaasd om zich heen. „Wat is er
Theo?" vroeg zij met zwakke stem.
„Niets", antwoordde Theo vrooLijk
„Je voelde je wal flauw en zag wat bleek,
anders niets 't ïs nu weer beter. Drink
wat thee dat zal je goed doen,"
Het kamermeisje stond nog steeds inet
groole oogen te kijken, heel nieuws
gierig „Het spijt mij bepaald erg dat ik
u heb doen schrikken, miss", zei ze.
Toen stroomde het bloed terug naar
Felicia's verbaasd gezicht en Theo zag
dat zij zich nu alles herinnerde. Zij drukte
haar vingers waarschuwend op Felicia's
arm.
„Zoo is het goed, Jessie", zei ze. „Het
gaat nu best met miss Leach. Je hoeft
het niet aan mijn moeder te zeggen. Zij
vindt het niet prettig als wij zenuwachtig
zijn of zwak. Dat verveelt haar."
.Tes&ic verwijderde zich, vol verlangen
liet voorval in de keuken te vertellen en
zich zeir ten tooneele te voeren, terwijl
tol nu toe de oude tuinbaas en zijn tra
gisch verhaal de aandacht uitsluitend ge
vraagd hadden.
Zoodra Jessie weg was ging Felicia op-
den, wei-den Hr. Ms. Kortenaer en 4
lorpcdobooien daarheen gezonden, wel
ke lei. 8 u 25 ter plaatse aankwa
men, twee andere booten kregen or
der hij Texel en het Schulpengat 'e
blijs on kruisen, twee tussclicn Vlieland
en Te.xe. en twee bij het op Zondig
ji. gesteende Duitsche vaartuig
Het .'ca' vast, dal de aanval plaats
had Kinnen de territoriale wateren
Uit IJipuiden wordt aan het „Hand."
gemeld, dit het Duitsche stoomschip
„Lavina", uaar gebleken was dat het
schip geen water maakte, van de haven
autoriteiten -vergunning gekregen heeft
door le schutten Door twee sleepbooten
is het stoomschip, dat nog steeds over
stuurboordzijde ligt, van de buitenhaven
door de sluizen naar de binnenhaven!
gesleept, waar het tot nader order lig
plaats heeft oenomen achter het Duitsche
stoomschip „Heinrich Schuldt",
Gisteren heeft Le Bergen aan Zee de
teraardebestelling plaats gehad van de
twee gedoode zeelieden van de Duitsche
kolenboolen, in 'L bijzijn o. a. van den.
Duitschen consul, don burgemeester en
den commandant van het interneerings-
depot te Bergen. De consul herdacht met
een kort woord den tragischen dood van
ideze mannen en legde namens het Duit
sche consulaat een krans op de baar.
Daarna heeft een Duitsch predikant het
woord gevoerd. Een veertigtal Duitsche
geïnterneerden bewees den overledenen
de laatste eer.
Duiisr.hlanden onze vissehers-
v loo t
Naar de berichtgever .van het „Hand
te Umuiden verneemt, is de Duitsche com
missie, welke op last van de Duitsche re-
jeering de schadevorderingen voor het tor
pedoeren en opbrengen der Nederland
sche vissclters vaartuigen moet onder
zoeken en vaststellen, in Den Haag
aangekomen.
o
Broodkaart
De directeur van hel Centraal brood-
kanloor maakt bekend, dat de brood-
haart vo.or de 2h>te week loopt vkn 19
Lot en, met 27 Juli
Uitvoer van hooi?
Naar de N. Gr. Crt. van bevoegde zijde
verneemt is m weerwil van de voeder-
schaarschte consent voor uitvoer toege
staan van 41/2 inillioen kilo hooi.
Die uitvoer zal waarschijnlijk wel ge
schieden om er iets anders, dat nog drin
gender noodig is, voor in de plaats te
kunnen krijgen.
Van de grens.
Toen de 2i-jarige G B., Belgisch
vluchteling, sedert een paar jaar te
Sluis vertoevende, zich, zooals dat
reeds herhaalde malen gebeurd is, Dins
dagmorgen nabij St.-Amia-tcr Muiden aan
de grens bevond, werd hij opeen gegeven
oogenblik, tot groote verbazing der daar
aanwezige kooplieden en exporteurs, door,
Duitsche militairen weggevoerd, België in.
Omtrent de reden van deze wegvoering
tast men vrijwel in 't onzekere, al mee
nen sommigen alhier te weten, dat G. B
verdacht werd van spionnage.
(Volgens een bericht in de „Telegraaf"
stond B. cp de zgn. neutrale zone, waar
de Duitschers en de handelaren elkaar
ontmoeten. Een Duitsche inspecteur
wenkte B. om met hem iets te bespreken.
B begaf zich toen op de Belgische strook.
De inspecteur wisselde eenige woorden
zitten, weder doodsbleek en bevend.
De twee meisjes zagen elkaar aan,
een onuitgesproken vraag was in beider
gedachte
„Het is te vreeselijk," zei Felicia ein
delijk „Theo, je denkt toch niet
je kunt toch geen oogenblik denken
Zij bi-ak haar woorden af met een snik
zonder tranen.
„O God! Ik ben zoo diep ongelukkig.
Ik wou dat ik je niet had verteld van
gisteravond Maar je hebt het mij be
loofd Theo je hebt het beloofd."
„Ik weel het wql. Ik zou er niets van
vertellen, al had ik het met beloofd. Eni
ilc ben blij dot je hel mij verteld hebt,,
want je zon gek worden als je zoo iets
alleen wist.'
„Wat kan ik doen?" vroeg Felicia. ,,Ik
wou vandaag aan Laurie schrijven
naar Bonn slow Zou ik het doen? Of zou,
ik afwachten tot hij aan mij schrijft?''
„Liever afwachten. Hij zal dit alles wel
uit de courant hooren."
Zij zwegen weder, geen. van, beiden
durfde de gedachten, die haar hoofd
vervulden onder woorden 1e brengen.
„Wie is dat meisje die Lisbeth en
nog wat?"
„Lisbeth Brainton noemde Jessie haar,"
2ei Theo. „Ik weet het diet. Wacht! Ik
heb Tubby eens hooren spreken van
een meisje, dat Liz heette. Hij praatte
met Laurie Maar ik herinner mij niet
wat hij zei."
(Wórdt vervolgd).
