HIDDELBURGSC1IE COl RANT. jtft 139. Maandag 9 Juli i9ï7. 190* Jaarpms Abonn. P®r kwartaal in Mid- -lelburg en bij te agenten in -Vlisslngem wj Goes 11.55; per post 11.75. Advertentie» 20 cent per. regel. '■Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen ran 1—7 regels 1.50. HET NIEUWE KOEK VAN MR. TBEUB De economische t o é- komst van Nederland. „Oorlogstijd" was een boek ran het verleden, van „herinneringen en indruk ken" van een oud-Minister uit zijn Minis- terlijd. Dit nieuwe boek is een toekomst waarschuwing van een Minister, maar geschreven toen hij geen Minister was. Want <le Tondslag v,an dit werk is een arlikèireeks, door mr. Treub van No vember lot Februari jl. voor de „Haag- sche Post" geschreven, toen hij er niet over droomde zoo .spoedig weer als Minis ter te zuilen optreden. Het plan om dia artikelen, vollediger uitgewerkt -als hoek tc doen verschijnen, was reeds in zeer gevorderde voorbereiding, [oen de schrijver opnieuw lol de regeering werd geroepen. En zoo komt het dat we nu- voor het ongewone feit staan dat een Minister een boek doet verschijnen. De strekking van dit werk is een waar schuwing om toch vooral voorbereid te zijn op den zwaren strijd, die, voor de neutralen evengoed als voor de oorlog voerenden. Ie wachten staat nüt den oor log. Een strijd met economische wapens. De waarschuwing is reeds vaak ge hoord Maar ze wordt hier geuit met zöo'n kracht van argumenten, met zoo'n helder perspectief in de waarschijnlijke toestanden na den oorlog, dat er wet naar gèlmsterd móet worden. Eerst wordt den lezer een breeden kijk -gegeven op de internationale gevolgen van de crisis. Achtereenvolgens bespreekt mr. Treur de reusachtige kosten van den oorlog, nu reeds Lot zulk een be drag geslegen, dat een rente h 5 pCt. ons heele nationale vermogen in twee jaar zou opslokken; het economisch ver lies der neutralen, dal, in strijd ,met wat .sommigen beweren, grooter is dan de oorlogswinst, gelet op de prijsstijgingen, de bedrijfsverliezen en de improductieve staatsuitgaven voor leger en vloot; en voorts de wareuprijzen na den oorlog, die gedurende een waarschijnlijk vrij lang .tijdperk veel hooger zullen blijven dan vóór den oorlog. Na dat algemeen overzicht komen •eenige hoofdstukken, gewijd aan ver schijnselen van directe, beteekenis voor onze toekomst, nl. de voorbereidingen van de krijgvoerenden voor den eeonomischen strijd, eenerzijds de economische sa menwerking van de Midden Europee- sche stalen, anderzijds de economische conferentie der entente-landen, en voorts •de hervormingsplannen der oorlogvoeren den om ten opzichte van hun nijverheid en him landbouw minder afhankelijk van anderen te zijn, wat voor ons van groot belang kan worden. Dan: een waarschuwing dat na den oorlog de tegenstelling van arbeid en kapitaal niet zal verzachten, maar zal worden verscherpt. „Door ieder wordt gevoeld, - zegt mr. Treub, dat de heele beschaafde wereld ihans leeft op een zwaar werkenden vul kaan, maar meu beseft over het alge-i rneen nog veel le, weinig, dat als liet mi litaire vuur, dat door dien berg wordt uitgespuwd, eindelijk zal hebben uitge werkt, men helaas niet zal mogen reke nen op een tijdperk van rust en ver- mdemmg „Pel gevaar is groot dat de sociale rommelingen, welke reeds nu voor hen, die het oor daarloe te luisteren leggen, waarneembaar zijn, na het sluiten van den vrede door nieuwe uitbarstingen zul len worden gevolgd, die in de Icrijgvoe- rende landen van Europa een vuur zullen uitbraken dat nauwelijks minder verte rend zal zijn dan het krijgsvuur, dat thans zijn verschrikkingen over de we reld verspreidt", De terugslag daarvan zal zich door dé heele wereld, ook in de onzijdige lan-i den, doen voelen, en „het is jammer ge noeg dïiL dit hier te lande nog zoo wei nig wordl beseft, en dat als gevolg der miskenning van den ernst der sociale toe komst zooveel kracht wordt verspild aan den strijd over onderwerpen, die tegen over dc reusachtige problemen, welke die toekomst aan alle beschaafde volke ren, zonder onderscheid, stellen /al, nau welijks meer dan futiliteiten kunnen wor den genoemd" Bevordering van de collectieve arbeids overeenkomst wordt door den schrijver aangewezen als een der middelen tot tempering van aen dreigenden strijd, En dan eindelijk drie hoofdstukken! waarin uit die te verwachten algemeene toestanden conclusies worden getrokken ten opzichte van den Nederlandschen: landbouw, onze nijverheid en handel, en tonzen geldhandel. Teen indertijd het artikel 'óver den landbouw in de „Haagsche Post" ver scheen, hebben we er een uitvoerig uil treksel van gegeven, Wo brengen daarom nu slechts in her innering dc slotsom, dat „alles bijeen genomen de gunstige factoren voor den landbouw veel sterker, en naar alle waar schijnlijkheid heel wat duurzamer zijn dan de ongunstige, en de landbouw na den vrede een tijdperk van ïangdurtgen bloei te gemoet gaat.'' Hel hoofdstuk over de toekomst van nijverheid en handel hier te lande is eèn krachtige aansporing tot het zoeken van kracht in samenwerking, waardoenr^-heen geweven is het netoog, dat bevordering! \an de nijverheid door een protectionis tisch stelsel, na den oorlog voor Neder land minder geschikt i> dan ooit. In hoever de Staat dan wèl kan en: moet: optreden? Allereerst door te voor komen dat vreemde handelshuizen zich hier vestigen achter Nederlandsche firma namen. De wetgever zal niet langer mo gen aarzelen met het instellen van een handelsregister. En voorts is 't te ho pen, dat Je wetgever eindelijk tijd vinde om de reed5, lang voorbereide herziening vhn ons vennootschaprecht, wisselrecht en zeerecht, tot stand te brengen Maar daarnaast vcrleene de Staat zijn medewerking om den afzet onzer pro ducten in 't buitenland te verzekeren, en het buitenland in te lichten over 't geen hier vervaardigd wordt. Dan is er echter behoefte aan een vel beter ingerichte economische voorlichting der regeering dan waarover deze thans beschikt Een geregeld, bijv. maandelijks vergaderende Raad van Handel en Nij verheid, geleid door den Minister van H. en N. en bestaand uit vertegenwoordigers an don grooten geldhandel, den grooteu goederenhandel en de groote nijverheid, zou de regeering van advies kunnen dienen. He', hoofdstuk over den geldhandel vestigt in 't bijzonder de aandacht op dc concentratie die in ons bankwezen gedurende den oorlogstijd door verschil lende omstandigheden is tot stand geko men, zoodat het zich thans concentreert in twee groote groepen die met elkau-i der om den voorrang strijden. Een on- 'veiiiiengd voordeel is dat niet, omdat enkele bankmagnaten het in handen zul len hebben of de oprichting eener onder neming, waarmee een eenigszins belang rijk kapitaal is gemoeid, al dan niet mo gelijk zal zijn En ook omdat het voor het buiteniandsch groot-kapitaal, voor zoover het èr belang bij heeft, zeer ver leidelijk kan worden zich in een der leidende baukeroepèn binnen te dringen. Maar een eelukkig verschijnsel noemt de schrijver l>et, dat onze beide groofe bankgroepen er zich als om strijd op toeleggen om de kapitalen waarover zij beschikken, veel meer dan vóór den oorlog het geval was, ten dienste te stel len ook van de Nederlandsche nijver heid. Maar al is er een groot landsbe'ang bij betrokken, dat niet opnieuw het Ne- derlaudsch bankwezen en de Nedcr'nnd- sche Beurs eenzijdig naar de zijde der buitenlandsche transacties en den handel in buitenlandsche fondsen zullen over hellen, toch zou het verregaand kortzich tig zijn, hot Ncderlandsch bankwezen te willen belommeren in de rol die het op financieel gebied zal kunnen vervullen bij de herleving van het internationale vórkeer in den geldhandel, dat nog meer behoefte zal hebben aan neutrale tus- schenkoiust dan aanvankelijk, nl. vóór Amerika in den oorlog kwam, het ge vat was. Sedert het begin van den oorlog wer ken zoowel de fondsen- als de geldhandel onder staatstoezicht en wordt door de Nederlandsche Bank voortdurend rugge- spraau met de regeering gehouden, waar het belangrijke internationale crediet- zaken betreft Als de oorlogstoestand zal zijn geweken, zal de band, welke aan den geldhandel is aangelegd, losser kun nen worden gemaakt. Het zou echter niet getuigen van wijs beleid, dien band dan geheet te verbreken, en de ongebonden heid van vóór den oorlog te laten terug- keeren. „Om rattenen die ik wel niet behoef le ontvouwen, zoo voegt de schrijver hier aan toe. ga ik op hetgeen de over beid le dezen opzichte zal kunnen nn i zat moeten doen, niet dieper in." Deze zéér beknopte aanduiding van den inhoud van dit boek waarbij we' nog de hoofdstukken over België en Nederland en over de Koloniën onbe sproken lieten, willen we nog aanvullen niet aanhaling van de'krachtige woorden, waarmee hij zijn werk besluit: „Vat ik ten slotte hetgeen ik schreef bijeen, dan dringt zich daaruit de slotsom' naar voren, dat ook Nederland aan. den vooravond van groote gebeurtenissen, staal. Groote moeilijkheden zullen zijn te ovenvinnen; groote dingen zullen zijn te doen. „Daartoe zullen ook Regeering en wet gever hebben bij te dragen. In hoever onze óyerhe'd nu en in de toekomsl slagen zat in haar medewerking aan den opbouw van 's lands economische toe komst, zal afhangen niet alleen van haar goeden wil, een goede wil, waaraan wel niemand twijfelen zal maar niet minder van haar kracht om zich los te maken, niet alleen van partijleuzen, maar ook van economische theorieën, die, voor normale lijoen en normale omstandig heden bestemd, in een zóó buitengewo nen, zóó nbnormalen tijd als wij tegemoet gaan, ten hoogste hier en daar toetssteen, maar nergens richtsnoer voor de econo mische politiek der naaste toekomst mogen zijn. „Maar vooral zal het afhangen van de* mannen van zaken zeiven. Of de moeilijkheden, waarvoor hel land staat, overwonnen, of de dingen die er le doen zijn gedaan, of de nieuwe mogelijkheden welke de toekomst opent, verwezenlijkt zullen worden, hangt men kan hel niet genoeg herhalen vóór en hoven alles af van onze bankiers, onze industriëelen, onze haadeloars, onze landbouwers, onzer arbeiders van li u n kennis, hun energie, liun doorzicht, hun organi satievermogen en hun vaderlandsliefde. De econc mi^che toekomst van Neder land ligt in hun handen, maar zij ligt voor hen ook open;.moge de geschiedenis via hen kunnen getuigen, dat zij toonden voor de grootsche taak, welker vervulling van hen thans verwacht wordt, berekend te zijn." F. LIEFTINCKf Zaterdag is op 82-jarigen leeftijd te Haarlem gestorven dc heer F. Lief- linck, oorspronkelijk predikant in Boyl en Kimwerd (bij Fraaeker) maar se dert 1879 onafgebroken lid der Tweede Kamer. In die 38 jaar is lpj1 een van de meest frissche Kamerleden gebleven lol het eind toe. Lange redevoeringen liieid hij niet, maar ais hij iets te zeggen had dan kon men er zeker van zijn dat zijn woord een waarschuwing' was legen overdrijving. En behalve dat liet hem zijn humor nooit in den steek, zoodat het een lust was n.mr bern le luisteren. Misschien juist daardoor had hi, zelf zoo verschrikkelijk het kind aan langdradige sprekers. En cue wist liij dan ook heel vaak door eeri scherpe inlet luptie tot beperking te brengen. En als dat niet hielp, dan werd cue spreker wel zoo. lang doox Lieftinck's luid gepraat en gelach gehinderd, dat hij wel moest eindigen. Hjj was lid der Liberale Uni-e en is zich zelf altijd gelijk gebleven. Op zijn hoogen leeftijd heeft liij niet meer den weg kunnen inslaan naar ver zoening m de onderwijskwestie waarin hij zich zoo lang' als voorvechter voor dc openbare school had doen kennen. Hij ooezelde dat echter niet weg'. Hij was de eenige die stemming vroeg,, en legen stemde. Door zijn overlijden komt er nu een vacature voor het district Zulphen EEN NIEUWE JACHTWET. Met voldoening lazen we in liet, elders in dit nummer opgenomen ver slag van de vergadering van oud-leer^ lingen van de W. L. School, dal blij kens officieel bericht, een nieuwe jacht wet in voorbereiding is. Ook in die vergadering werd ern stig geklaagd over de groote schade ücor hel wild aan de gewassen toe gebracht. VR1JZ. DEM. ORGANISATIE In de sociëteit „De Vergenoeging" ai li ie r had gistermorgen een druk bëzoonle bijeenkomst plaats van afge vaardigden en leden van de Vrijz De mocratische organisaties uit de verschil lende doelen van Zeeland. Besloten werd tot de oprichting van eene centrale vrijz. democratische orga nisatie voor den kieskring Zeeland. Een voorloopig bestuur werd gekozenwaar in uil elk der organisaties twee afge vaardigden zitting hebben. Tot voorzitter en secretaris werden door liet voorloopig bestuur gekozen de hoeren Herman Snijders en J. W'. Boskes, beiden te .Middelburg. NEDERLAND EN DE OORLOG. Kosten van de Distributienet. De heer Patjjh vroeg' d.d; 4 Juli j.l Is de minister van L. Nl en H. in staat en bereid mede te deoten, hoeveel de kosten der Distributiewet 1916 over het eerste half jaar *1917 hebben bedragen? De minister heeft hierop d,d. 7 Juli geantwoord': i „Vit den aard der zaak is een nauwkeurig antwoord op de gestelde vraag op dit oogenblik nog niet te geven. fntusschen meen ik te mogen ver zekeren, dat de gevraagde uitgaven zul len blijken het bedrag van 42 miüi- oen- gulden niet tc hebben overschre den". De ex"por,-centrale Er is een spoedeischende buitenge wone algemeene vergadering van hel Nederlandsch Landbouw-Comilé uitgej- schreven tegen 'a.s Dinsdag-namiddag, te Scheveningen. Voor deze vergadering is, blijkens aankondiging in het Nederl. Landbouw weekblad, op de agenda geplaatst Be spreking van het ontwerp van wet, houdende bijzondere bepalingen ten aaDzien van liet goederenverkeer met hel buitenland (Export-Centrale). Ter toelichting wordt gezegd In de maandelijksche samenkomst van het bestuur van het Nederlandsch Landbouw-Comilé met de voorzitters der landbouworganisaties, gehouden op 1 Juli werden ernstige bezwaren ingebracht le gen genoemd wetsontwerp, in verband met de daarbij van regeeringswege ge geven toelichting. Het ligt in dc bedoeling van liet bestuur van het Nederlandsch Land- bcuw-C.uniité, deze voor den landbouw zoo gewichtige aangelegenheid in een buitengewone algemeene vergadering te bespreken en daarover, zoo mogelijk, lol eer. uitspraak le komen van den georganiseerden Nederlandschen land bouw., Eiere n Door den minister van L. N. en JT. is voor de week van 8—14 dézer de hoeveelheid ter beschikking te stellen volversche kipeieren voor iedere 100 uitgevoerde vastgesteld op 60, en is bepaald dat een deel van de beschik baar le stellen kipeieren, bestemd voor distributie door de gemeentebesturen, zoomede een ander deel, bestemd om te worden geconserveerd, moet wor den geleverd tegen een prijs van f 7 per 100 stuks. Benzine. De toewijzingscommissie voor benzi ne maakt bekend, dat, onvoorziene om standigheden voorbehouden, vooral nu weer minder zekerheid dan vroeger be slaat, dat onderweg zijnde nieuwe aan voeren ons land zullen bereiken, tegen het einde van deze maand aan parti culieren een kleine hoeveelheid ben zine zal worden verstrekt voor ver-, keersdoeleindeu, hetgeen, zooals reeds is gemeld, voornamelijk zal geschieden werkloosheid in tal van beroepen en bedrijven, zooals die welke nauw bij heL automobilisme betrokken zijn, te voorkomen. Ze hoeft gemeend, niet op den te verwachten aanvoer, die zulks mogelijk zal maken, te moeten wachten, maar om tijdig gereed te kunnen zijn, reeds thans de noodige maatregelen te moe ten nemen, ten einde tot een zoo juist mogelijke distributie te geraken en zich daarbij dc medewerking ver zekerd van de Kon. Nederl. Aulomo- biéiclub, Lange Voorhout in Den Haag; de Kon. Ned. MotorwielrijdersvercenL- ging. Koningsplein 12—14 Amsterdam; de Kon. Ned. Molorbootclub, Barentz- 'straat la Den Haag], en den Alg. Ned. Wielrijdersbond, Parkstraat Den Haag, bij welke adressen aan vraagformulieren verkrijgbaar zullen Dc aandacht van belanghebbenden wordt er op gevestigd, dat het ge- wenachl is, zoo spoedig' mogelijk aan een der genoemde adressen een for mulier aan te vragen, daar de ingevuld» formulieren uiterlijk 1(5 dezer moeten zijn ingezonden aan de Vereeniging, die liet formulier heeft uitgereikt. De Toewijzingscommissie voor ben zine brengt ter kennis van belang hebbenden, dat de verkoopprijs van kleine hoeveelheden benzine, afgele verd op bons door drogisten, hier voor door de Toewijzingscommissie aan gewezen, in afwijking van het vroeger bepaalde, mag bedragen; voor benzi ne f 0.60 per litér, voor terpentina f 0.65 per liter. Aardappelen De minister van L. N en H. heeft met ingang van 10 dezer vastgesteld een maximum-kleinhandelprijs voor vroe ge aardappelen, groote, van 10 cent per K.G voor idem, poters of drie lingen, van 7 cent per K.G Deze prijzen gelden niet voor de z.g. fijne zandaardappelen. De Groentenoentrale deelt mee, dat de regeling van den inkoop van vroe ge aardappelen voor hel binnenland op de \cilingpn, welke tot Zaterdag Joor naartoe aangestelde leiders geschiedde, met ingang van heden is opgeheven, zoodat ieder grossier of winkelier weer via zijn gewonen leverancier recht streeks van de veilingen de aardap pelen kan betrekken; alsmede, dat van denzelfden datum af de maximumprijs op de veilingen voor het binnenland komt te vervallen. Dit Stat) ep Provincie. Uit Middelburg. Reeds eenigen lijd doen hier ter s t e d e a llerlei geruchten de rondte over een dreigende staking aan de fabriek Van de N. V. Vitrite Works. Daar deze ge ruchten vaak zeer overdreven, althans zeer voorbarig waren, laten we hier- ondei volgen een overzicht dei* gebeur tenissen. ons van de zijde der werldieden meegedeeld: Reeds geruimen tijd heerscht er onder dc werklieden van de fabriek van de N. V. The Yitrite Works alhier ontevre denheid over liet loon en over andere toestanden. Er waren echter voorloopig le weinig der werklieden georganiseerd met kans op succes actie om lotsver betering te voeren. Het eerste werk "\vajs dan ook propaganda maken voor de or ganisatie en dijt. heeft tot resultaat gehad, dal thans ruim 90 pCt. der werklieden georganiseerd is. Het grootste deel hier- an is aangesloten bij de Ned. Vereeni ging van Fabrieksarbeiders, de overigen bij den R. K. Melaalbewerkersbond, den Cbristelijken Melaalbewerkersbond, den Algemeenen Nederlandschen Melaalbe werkersbond en de Landelijke Fede ratie van Metaalbewerkers. Door deze, thans onder leiding van de verschillende hoofdbesturen samenwer kende organisaties is enkele weken ge leden lot de directie een schrijven ge richt, waarin werd verzocht om invoe ring van (le volgende wijzigingen:, een verhooging van 25 pCt. voor het stuk werk, met een minimumloon voor .(uk- of premiewerlcers van 23 cent per uur; vooi alle overige volwassen arbeiders (gieen stuk- of premiewerlcers) 25 cent per uur, voor de bankwerkers een mini mum-uurloon van 35 cent per uur, met dien verstande, dat alle thans bestaande loonen in ieder geval met 5 cent per uur zouden worden verhoogd. Verder werd verzocht doorbetaling op de Chris telijke feestdagen, op grondslag van door- sr.edeloon; herziening van het fabrieks- reglemenl in overleg met de organisaties., Op dit adres werd van de directie geen antwoord ontvangen, maai* wel werd (Looi- haar voor een deel der werklieden eer. loonsverhooging van 10 pCt inge- 'oerd, Wat echter niet met de bovenge melde verzoeken der werklieden over eenkwam Door de hoofdbesturen der genoemde vakvereenigingen werd dan ook opnieuw san gedrongen op antwoord op het eerste schrijven Thans werd door de directie geant woord, dat het haar onmogelijk was di rect de zaak te behandelen, daar een der directeuren uitstedig was en zij een verzoek als dit in een voltallige bijeen komst der directie wenschte te behan delen Door de hoofdbesturen werd daarom nogmaals op spoed aangedrongen en le gen 3 Juli een bezoek aangekondigd len kantore der directie Ook hierop werd door de directie ge meld, dat zij om dezelfde reden, als in haar vorig schrijven genoemd, de afge vaardigden niet kon ontvangen, daar ook dan de bedoelde directeur nog niet thuis zou zijn In liet nu volgende schrijven van de organisatie werd daarop gevraagd om vóór 7 Juli (antwoord te mogen ontvangen op de vraag, of de directie tot een' onderhoud bereid was, en zoo ja, o f zij wilde toezeggen, dat, indien dit onder houd tol een andere loonregeling zou aanleiding geven, deze zou worden ge rekend te zijn ingegaan op 15 Juli Toen Zaterdagmiddag, evenals reeds meermalen, een vergadering der bij de verschillende organisaties aangeslotenen werd gehouden, kon worden medege deeld. dat zoo juist een telegram wasj ontvangen, dat de directie bereid was de alge vaardigden a.s. Donderdag vooreen conferentie te ontvangen. Wij ontvingen de jaarverslagen over 1914, 1915 en 1916 van de Vereeniging „Zeeland", Het verslag over 1911 begint mei, on dj r les de tijdsomstandigheden, een be roep Ie doen op de mildheid der in gezetenen van Zeeland, wat begrijpelijk is, wanneer men in aanmerking neemt, dat het nadeelig saldo van de jaren 1908 t. ui 1914 achtereenvolgens be droeg- f 83, f 792, f 928, f 1142, r 708, f818 en f721 De nadeelige saldi over al deze jaren werdén aangevuld door girten in eens, welke tot instandhou ding der vereeniging werden geschon ken, doch het bejioeft geen beLoog dal een vastere basis voor' de lob- komst der vereeniging behoort te wor den verkregen. Eene vermeerdering der jaariijksche inkomsten met een bedrag van f 800 zal volgens het verslag, voldoende zijn om de vereeniging in staat Ie stellen aan de verplichtingen, die Zij op zich heeft genotmen," te' voldoen; dat wil dus 'zeggen: een ver dubbeling der contributies. De toestand der pupillen wordt zeer bevredigend genoemd. Hel verslag over 1915 zegt, dat dat

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1917 | | pagina 1