MIDDELBlltfiSCilE 191 RANT.
I
■I
tf 154
Dinsdag 3 Juli 1917.
160* Jaargang.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
XI»
Abcna. prfjn per kwartaal tn Mid
delburg en bij <ie agenten in .Ylissingfifi
Ml Goes f 1.55; per post f 1.75.
Advertenties 20 cent per regel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels f 1.50.
TEGEN ONZEN INVOER.
De perscampagne, die met telkens her
nieuwden ijver gevoerd wordt legen het
toelaten van den invoer in ons land,
is nu van Engeland overgebracht naar
Amerika.
Maar men lel te er wel op flat de Lon-
densche Morning Post, die steeds zoo
heftig tegen ons land te keer ging, ook
nu weer het blad is dat zich dezelfde
betoogen laat seinen, thans uit Washington.
En Reuter seint een telegram vol be
schouwingen tegen den uitvoer uit Ame
rika naar Skandinavië en Nederland, zon
der echter te melden wiè die beschou
wingen publiceert. Heel veel waarde kun
nen we daar dus nog niet aan hechten,
en we zullen goed doen te onthouden,
dat courantenbeschouwingen nog niet de
meening der regeering weergeven.
Bovendien kunnen we ons moeilijk
voorstellen dat beschouwingen als de
overgeseinde werkelijk invloed hebben;
op de verantwoordelijke regeeringsper-
sonen Als we bijv. lezen dat uit Skandiv
navië en Nederland genoeg vet naar
Duitschland gaat om meer dan 7 millioen
soldaten of feitelijk het heele Duitsche
leger te voorzien, dan durven we wel
zeggen dat dit voor 't Nederlandsch aan
deel, beslist fantasie is. Wat langs het
uil voer-verbod heen nog mocht worden'
doorgesmokkeld, blijft een kleinigheid bij
wat er in Duitschland, zelfs alleen voor
het leger noodig is.
Of nog een ander voorbeeld van onbe
nulligheid uit het Reulerlelegram
„De Ver. Staten zoo wordt betoogd
hebben hel in hun macht, den uitvoer
van "boter en kaas naar Duitschland te
beletten door allen uitvoer van voedings
middelen naar de neutralen te verbieden."
Onverschillig wie het is die dat be
toogt, geeft hij blijk de zaak al buiten
gewoon oppei vlakkig te beschouwen. We
gelooven, dat de bondgenoot Engeland
er al heel weinig mee ingenomen zoii,
zijn als door zoo'n totaal stop zetten van!
den invoer van voedingsmiddelen onze
heele veestapel uitstierf, en er gieen bo
ter en vleicsch meer naar Engeland gin
gen. Zulke dwaze redeneeringen zal de1
Amerikaansche regeering er biet op na
houden.
Toch schijnen onze vertegenwoordigers
in Amerika weer hetzelfde werk te moe
ten doen als vroeger in de andere En*
tente-landeu, die- ook slechts met veel
moeite overtuigd werden van ons goed
recht en onzen bestaanseisch op uitvoer.
De Washington sche correspondent van
de „New York Times" spreekt althans
van een koortsachtige inspanning van de
diplomatieke vertegenwoordigers der neu
tralen, speciaal van Nederland legen liet
streven om „Nederland uit zijn neutrali
teit te dwingen". Zij zouden voor ons het
recht opeischen vrijelijk een groote hoe
veelheid <aan bederf onderhevige waren
uit le voeren. Duitschland is voor vele
van die waren de natuurlijke afzetmarkt
ien geeft daarvoor kool en ijzer in de
plaats, terwijl Engeland die waren niet
noodig heeft.
Onze positie wordt hierin werkelijk
objectief weergegeven en we vermoeden
dal men ten slotte in Amerika niet hal-
starriger zal zyn dan in Engeland zelf,
in weerwil van 't gestook van Morning
Post e. d.
BÏÏIESLAMD.
DE OPSTOOTJES TE AMSTERDAM.
De onlusten te Amsterdam, waarvan
wij hedenochtend op ons bulletin melding
maakten en die óén doode en verschei
dene \gewonden tot droevig gevolg had
den, waren in hun oorsprong aardappel
relletjes, op touw gezet dobr den S. D.
P.'er David Wijnkoop.
Het agilalie-c-omité waarvan hij de lei
ding heeft, had gistermiddag te.twee uur
de huisvrouwen op den Dam bijeen ge
roepen voor een demonstratie Dat ge
beurde zooals men weet de vorige week
reeds eenige malen Er werd dan een op
tocht gehouden die eindigde met een,
deputatie-naar hel stadhuis, en die enkele
malen ppk aanleiding gaven tot liet plun
deren van schuiten met aardappelen,
maap'ten slotte toch zonder ernstige ge
beurtenissen verliepen.
Gister was het erger. De politie, die
evenals de vorige malen den vrouwen
optocht eerst ongemoeid liet rondtrek
ken, en alleen zorgde aan 't hoofd van
den stoet een afdeeling politie te hebben,
kon niet beletten dat ouder liet loopen
de ruilen van een juwelierswinkel wer
den ingegooid, en dat het geboefte, dat
altijd met zoo'n stoet meeloopt, dadelijk'
zijn slag sloeg, door voor een kleine»
duizend gulden uit de étalagekast ttf
gappen.
Bovendien was ditmaal de optocht
ongewoon rumoerig, en toen het niet
Lukte ora op de Groenmarkt bij de aard-»1
appelschuiten der gemeente te komen,
werd een magazijn van de groentefirma
Visser bestormd.
De politie was onmachtig. De weinige
aardappelen die er waren, verdwenen,
spoedig, en oovendien werden eenige sta
pels groenten m een ommezien wegge
haald. A
Eindelijk wist de politie door* eenige
sclxoten met losse patronen de vreea
erin le krijgen.
Dat toen Wijnkoop van een kar een
toespraak Meld om te zeggen dat dei
betoogers niet moesten plunderen, en dat
hel nu voor vandaag afgeloopen was,
stippen we alleen aan om er op te wij
zen welk 'een onverantwoordelijk spel
letje het is de volkshartstochten op te
zweepen' als men ze niet in bedwang
kan houden.
Want hoewel Wijnkoop daarna heen
ging stormde de menigte haar o-enige
schuiten bloemkool om die te plunderen,
waarop de politie de plunderaars met
geweld uiteen dreef. En daarna begon
hel gewone verschijnsel bij koo'n op
stootje, nl. het sarren der politie door het
gooien nitt allerlei voorwerpen.
Maar dank zij toegesnelde versterkin
gen, bleef de polilie daar toen de baas.
's Avonds werden de opstootjes voort
gezel, ditmaal op Kattenburg en op de,
Handelsluide.
Het begon daar te half acht met een
plolselingen aanval op een loods waarin
aardappelen gereed lagen ter verscheping
voor Engeland.
De aanwezige politie was niet sierk
genoeg om de menigte tegen te houden
die woest opdrong en door steenworpen
verscheiden pohlie-mannen verwondde
Een politie-inspecbeurdie daar ioeval-
lig bii kwam, werd zeer ernstig aan liet
hoofd verwond.
Inmiddels waren er Militairen gere-
quireerd en deze hielpen het terrein af
zetten Maar uren lang bleef de menigte
lelkens opdringen, telkens echter weer
teruggedreven door in de lucht geloste
salvo's.
Bij Kattenburg waren door het volk de
bruggen opgeliaald, en was op liet Mari
niersplein de bestrating opgebroken om
de sleenen te gebruiken voor gooien.
Eindelijk werd op de Ertskade bij het
hernieuwde opdringen der menigte de toe
stand van dien aard, dat er geen Salvoi
de lucht werd gegeven maar een om
laag gericht.Vier jonge personen werden
licht gewond.
01 hier ook de persoon getroffen werd
die gedood werd, is niet uit te maken
In het ge"heel zijn in de gasthuizen nog
vier zwaar gewonden opgenomen.
Dal kan ook gebeurd zijn in de Czaar
Pelerstraat. Want daar hadden telkensl
dan eens hier dan weer daar nieuwe rel
letjes plaats. Een luitenant, die in de
Czsar Peterstraat van de tram stapje^
werd door hel gepeupel op den grond
geworpen en misliandeld. Zijn sabel werd
in stukken gebroken.
Dc soldaten die aan 't eind der Czaar
Peterstraat stonden, moesten schieten om
zich te verdedigen tegen de massa steen-
werpende, opgeschoten jongens.
Een tijdje later, toen de rust al »vecr
terugkeerde, dreigde er een nieuw rel
letje
Dat was toen een troep soldaten met
klinkende trompet (1?) door de Czaar
Peterstraat marcheerde
Hoe verder de soldaten kwamen, zoo
deelt het 'Hand. mee, hoe rumoeriger
het werd Links en rechts werd uit de
ramen gegild „moordenaars, gooi je ge
weren neer!" Nu en dan vloog een'
steen tusschen den troep in Dat was
echter van slechts weinig beteekenis. De
situatie kreeg echter een gansch ander
aanzien, toen voor den overweg van
het spoor halt moest worden gehouden.
'Nu drong het publiek van alle kanten
op den troep in en omringde vooral de
officieren. De soldaten, onder wie klaar
blijkelijk vele bekenden van de Czaar"
Pelerstraat en Blanbenstraatbewoners.
werden man voor man bewerkt
Een oogenblik klonk het commando
„legt aanEen gedeelte van 'de menigte
stoof uiteen, vluchtte in winkels en in
trapportalen. Maar een onder gedeelte
bleef staan en de gevluchten kwamen nu
ook terug.
Daar slapt een soldaat uit het gelid en
gi. ,"ik vferd. het!"
Daverend klinkt het gejuich.
En voortdurend worden de anderen
bewerkt dat voorbeeld te voegen. Een
meid hangt aan den arm van een soldaat.
„Hein, 'dal doe je me tpch niet aan!"
En links en rechts klinkt het; „Piet,
Jan, denk er om, niet schieten op je ka
meraden, hoor."
"Weer voegen zich een paar mannen
bij de mfenigte en weer klinkt het ge
juich
Waren de officieren niet zeker van
de anderen? We welen het niet. Alles
gaal op zoo'n oogenblik zoo. snel. Maar
plotseling klinkt het bevel „rechtsom
keert" en onder donderend hoerageroep
keeren de militairen terug.
In gesloten gelederen van vier waren
ze gekomen, met de krijgstrompet voorop.
Verspreid over de geheele Czaar Peler-
stsraa-.'aanvaardden ze den terugtocht.
De nacht was verder rustig.
VAN DE MIJNWERKERSSTAKING.
De vraag rijst van zelf, waarom de sla
king. Woensdag 20 Juni werd afgekondigd
nadat den vorigen dag door den Minister
dezelfde toezeggingen waren gedaan, die
nu, bij een herlialing, door de slaltinglei-
ders als voldoende motief voor opheffing
der staking worden beschouwd. En ook
vraagt men zich'af, waarom de resultaten
van dat onderhoud met den Minister niet
eerdei bekend zijn gemaakt De staker,S
zelf hadden toch wel recht dat te weten.
Door twee bestuurders van het Vakver
bond, v. d. Tempel en Fimmen is gister
aan vertegenwoordigers der pers een uit
eenzetting gegeven van die gebeurtenissen
vóór de slaking, en daarin gaven zij, al
thans voor een deel, antwoord op de
bovengenoemde vragen.
Na dat onderhoud van 19 dezer, waar
bij ook de hoofddirecteur der Staatsmij
nen, de heer Frowein, aanwezig was, zou
deze met de vertegenwoordigers van liet
Vakverbond de punten nader uil werken
Bij dal nadere overleg zou gebleken zijn
dat de heer Frowein en de directies veel
minder ver wilden gaan dan de Minister
had toegezegd. In een reeds door den di
recteur verzonden schrijven aan den Alg.
Ned Mij'nwerkersbond zou een heel an
der standpunt zijn ingenomen, en boven
dien zei de directie van de Staatsmijnen
de andere (directies niet le kunnen ibmdeiy
Men kon dus niet tot overeenstemming
komen, en den volgenden dag werd de
slaking afgekondigd.
Een nieuwe telegrafische gedacblenwts-
seling met den Minister gaf dezen geen
aanleiding tot een nadere uiteenzetting.
In de conferentie van Zaterdag jl van
den Bond met den Minister, verklaarde
deze nogmaals dat hij de bewuste punten
als wenschelijkheden erkende Toen de
heer Elfers vroeg of hij dus voor zijne
vergadering kon komen met de me.de-
deeling, dat de Minister toezegging ten
aanzien van de gestelde eischen had ge
daan, antwoordde de Minister ontken
nend, en verklaarde, dat eerst het >>oli-
lieke element uit den strijd in het mijn-
dislxic*. moest worden weggenomen vóór
dat hij bereid was eenige toezegging te
doen, en het politieke element kon al
leen worden weggenomen door de staking
op te heffen. Daarop vroeg de heer Elfers
of liij dan aan de besluren-cojiferenlie
kon mededeelen, dat, wanneer de staking
werd opgeheven, de Minister de bedoelde
toezegging deed. Deze vraag beantwoord
de de Minister bevestigend Op de vraag
wat men verwachten kon (tien aanzien
van particuliere mijnen, gaf de Minister
te kennen, dat men kon vertrouwen op
zijn beleid.
Aldus is de voorstelling door de sta
kingleiders gegeven
Maar men houde wel in het oogy dat de
toezeggingen waarvan hier sprake is n o g
steeds dezelfde waren als die door den
Minister gedaan vóór de staking.
doeling der Engelsche regeering kan zijn
hel Nederlandsche visscherijbedrijf op
zettelijk te doen stopzelten, waar deze
nog enkele dagen geleden de Neder-»
landseh-Duilsche-Engelsche overeenkomst
inzake de vischlevering met ruime toe
gevendheid bekrachtigde en dat, indien
onmiddellijk gevaar voor uitgaande stoom-
visscherijschepen dreigde, ook nu ter
stond een uitvoerverbod van de Neder
landsche regeering verwacht werd.
Ten opzichte van de. reeds ter vis-
scherij zijnde sloomtreilers meende men
gerust le kunnen zijn, daar het der En-
gelsehe regeering bekend moost zijn, dat
zich ruim tachtig Nederlandsche sloom
treilers in of boven het te versperren ge
bied ophouden.
Van een groot aantal tteai vertrek 'gereed
zijnde sloomtreilers is er gisteren slechtst
één naar zee vertrokken en nog wel med
de beslemming voor de kustvisscherij.
Kaarsen en schemerlichten.
De Toewijzingscommissie voor kaarsen,
schemerlichten en dergelijke vestigt er de
aandacht op, dal zij, die kaarsen of sche
merlichten behoeven, hun aanvragen
daartoe moeten richten tot den burge
meester hunner woonplaats. Alleen 5n-
duslriêelen en eigenaars van bedrijven,
die de grondstoffen paraffine en stearine
voor hun bedrijf noodig hebben, kun
nen van de Toewijzingscommissie een
aanvraagformulier voor die artikelen ont
vangen.
Whisky, rum enz.
Reuter meldt officiéél uit Londen, dat
whisky, rkum en cognac van het verbod
van uitvoer van geestrijke dranken naar
Nederland zijn uitgezonderd
De N. O. T. is thans weer in de moge
lijkheid, consenten te verleenen voor den
aanvoer van whisky, rum, cognac en
Franschen brandewijn.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De afsluiting der Noordzee.
Officieel. Ten vervolge op de bekend
making van 30 Juni 1.1. betreffende de
uitbreiding van de door de Engelsche
regeering gevaarlijk verklaarde zone in de
Noordzee, deelt de Minister van Buiten 1.
Zaken mede, dat de Engelsche staatsse
cretaris ran buitenl. zaken aan onzen
gezant te Londen heeft toegezegd, zich
onmiddellijk met 'de admiraliteit in ver
binding le slellen naar aanleiding van de
door de Nederlandsche regeering ge
maakte opmerkingen.
Hedenmiddag heeft een buitengewone
Ministerraad plaats, waarin, naar liet
Nea Corr. Bureau meent te weten, o.
m 3c uitbreiding van de gevaarlijke zo
de Noordzee een onderwerp van
behandeling zal uitmaken.
In de .gisteren te IJmuideu gehouden
gecombineerde vergadering der Besturen
van de Onderlinge Oorlogsrisico-Maat
schappij en de Reedersvereeniging is be
sloten ten opzichte van het stoom- en
zeilvis»cherijbcdrijf voorloopig een pas
sieve houding aan te nemen
Zonder den groeten ernst van den
nieuw geschapen toesland tengevolge der
Engelsche uitbreiding van het versperde
gebied zoowel voor de reeds vertrokken
als voor de ten vertrek gereedliggende;
stoomlreilers ook maar een oogenblik to
miskennen, meende men toch, zich bo
venal door de votorloopige berichten niet
al te zeer te moeten verontrusten en.
bovenal geen gejaagde beslissing le,moe
ten nemen Men is hierbij uitgegaan van
de veronderstelling, dat het niet de be-
Bit Stall si Prorlncii.
Uil HfSÜBlblH
De agent ran polilie tweede klasse
L. M. Moerland alhier is benoemd tot
gemeenteveldwachter te Spijkenisse en
hem is daarom uit eerstgenoemde be
trekking met ingang van 15 Juli ontslag
verleend.
Uit 'Walehereo,
In de gisteren gehouden zitting van
den i*aad der gemeente Arnemuiden
werti met 1 legen 3 stemmen verworpen
een voorstel van B. en W. om een duur-
tetoeslag te verleenen aan de onder
wijzers.
Eveneens werd verworpen een voorstel
van hetzelfde college om terug te komen
op het raadsbesluit, waarbij de Molen
polder in erfpacht zou worden uitge
geven lot het bouwen van woningen
Deze polder zal dus t. z. t bebouwld
worden, waarvoor reeds scbetsfeekenin-
gen zijn ontworpen. De raad bleek de
voorkeur le geven aan het schetsontwerp
der Bouwvereeniging In een volgende
raadszitting zal een volledig plan met kolsr
ter-berekening worden overgelegd.
Besloten werd tot aanbesteding van het
herstel van de kopbeschoeiing der haven,
terwijl aangenomen werd een vporstel
van B en W. om de benoeming van den
telephoonhouder le achten ingegaan te
zijn op 1 April j.l. Ten slotte werd nog
besloten aan den gemeentewerkman een
duurtetoeslag van f 50 te verleenen voor
de zomermaanden.
Uit Zh1R-09Y«I»«*.
- Te K r a b b e n d ij k e is Zaterdag
j 1. opgericht een afdeeling van den Alge-
meenen Nederlandschen Timmerlieden
hond Tot leden van het bestuur werden
gekozen de heeren J. Koeman, voorzit
ter, G Breker, penningmeester cn J. San-
dee, secretaris
Uit fibolcn.
Te O u d-V o s s c m e e r werd Maan
dag ter aarde besteld het stoffelijk over
schot van een 21-jarig jongman, die, als
militair te Roosendaal dienende, na een
ongesteldheid van enkele dagen aldaar
overleden was. De jongeling, die nog
maar kort in dienst was, zou juist Zater
dag bevorderd zijn tot brigadier: eenige
militaire Immeraden waren overgekomen
om den overledene de laatste eer te be
wijzen, terwijl een officier, mede op het
kerkhof aanwezig, bij de geopende groeve
eènigc hartelijke woorden van deelne
ming uitte met het smartelijk verlies!
voor de betrokken ouders en den over
ledene ais een degelijk militair herdacht
- Te Amsterdam is voor het diploma
van den Indologischcn cursus geslaagd de
heer J. M. Urchard Jr. alhier.
De geslaagde werd direct benoemd tot
assistent bij de Deli-Maatschappij in Vle-
dan, waarheen de heer Urchard binnen
enkele dagen zal vertrekken
Geslaagd voor radio-telegrafist le
klasse P. van der Vliet, VI i s s injg'e tf,
leerling van den cursus-Frelier.
Benoemd tot onderwijzeres aan de
christelijke school te Haamstede raej.
W M. Flipse le Amsterdam.
In afwachting van de koninklijke
beslissing inzake de opheffing der open
bare school te Grij'pske rke, bezoe
ken tlians 9 leerlingen uit die gemeente
de openbare school te Oostkapelle Daar
het vooral voor de jongste leerlingen
ondoenlijk is dagelijks den afstand tus-
sclier genoemde gemeenten te voet af
te leggen worden ze per rijtuig gebracht
en gehaald
KERKNIMTBTB-
Nod. HerKerk.
Beroepen te Groningen: H G. W,
Briedé te Franeker
Bedankt voor Oude Tonge: J. H Kos
ter te Grevelduin-Kapelle, voor Toenen
en Vreeland W. Weener te Vianen.
Geref. Kerken.
Beroepen te Won lier veer de heer D
J. Couvée te Rotterdam.
KUNST EN WETENSCHAPPEN
Hoewel het feit zelf reeds eenigd
weken oud is. willen we toch niet na
laten nu nog le vermelden dat onze stad-
genoote mej Marie de Man benoemd is
lot eerelid vau hel Nederlandsch Genoot
schap van Munt- en Penningkunde. De
vermelding daarvan was aan ons oog
ontsnapt.
En eveneens zij hier nog vermeld, dab
mej. A Abrahams in Den Haag', maar
ook aan Middelburg niet onbekend, op
de vïerjaarlijksche schilderijententoonstel
ling le Botterdam voor een daar ingezon
den schilderij is begiftigd met de zilveren:
medaille.
- De Zierik. N.bode roemt de uit
voering, Zondagmiddag door liet Middel-
burg's Mannenkoor te Zierikzfee ge
geven, als een goed geslaagd en mooi
concert. Afzonderlijk wordt nog melding
gemaakt van de medewerkende dames:
mej. B. Dh. (viool), jonkvr. A. M. EK
v. A B. (pianobegeleiding) en mej A. Kol-
lewijn uit Nijmegen (sopraan). Een groot
publiek woonde de uitvoering bij.
ONDER WIJS-
RECHTZAKEN.
Arr.-Rechtbank te Middelburg.
Wegens terugkeer na uilwijzing werd
legen A L. te Bergen op Zoom gevorderd,
11 dagen gevangenisstraf, met aftrek van
hel voorarrest, en onmiddellijke invrij
heidstelling; aan dit laatste verzoek werd'
direct voldaan
Een zelfde verloop had de zaak legen,
H. de R. uit Bergen op Zoom, die vare
een zelfde feit was beschuldigd.
Vervolgens stonden terecht R v II,
uit Maldeghem, E. S. en A. I.. beiden)
te Ecdc, allen thans gedetineerd, beklaagd:
van verboden vervoer van rundvet en
-worst Tegen R. v. H. werd drie weken
geëischt met last tot invrijheidstelling;
tegen E. S. ïes weken en tegen A. I. een
maand, alles met aftrek van het voor
arrest
De volgende beklaagde was A. v. B.,
dijkwerker le Westkapelle, beklaagd
van diefstal in Februari 1915 van 18
palen van den zeedijk; deze palen zout
bekl verkocht hebben voor f5.40 aan,
R. Boogaard.
De beklaagde ontkende.
De verdediger, mr. F. B Evers, vroeg
waarom getuige Boogaard 30 cent voor
eiken paal gaf, hoewel ze elders voor 10
cent waren te krijgen.
De heer K. Dekker, hoofdopzichter
van den polder Walcheren, kon wel ver
klaren dal bekl in 1915 geen palen;
van hem verkocht, maar niet of dit oolc in
1913 en 1914 is geschied, zooals bekl.
voorgaf.
De eisch luidde ditmaal tegen beklaag
de, die reeds pas wegens diefstal van één
paal tot een geldboete werd veroordeeld,,
zes weken gevangenisstraf.
De verdediger bepleitte vrijspraak en.
meende le moeten protesteeren tegen de
ze wijze van doen: het brengen van een
beklaagde op de strafzitting alleen omdat
hij niet goed bekend staat. De verklarin
gen van bekl. en van den eersten getuigd
zijn met elkaar in strijd. Het staat niet
vast, dat er diefstal gepleegd is.
Spr. gelooft niet, dat er iemand in d«
zaal is, die aanneemt, dat een Walcher-
sche boer 30 cent zit betalen als hij het
zelfde 20 minuten gaans verder voor 10
cent kan bekomen.
Tegen F. J uit Clinge werd thans
wegens verboaen vervoer van zeep, sa
jet, kwatta, reuzel enz., zes weken met
aflreK van het voorarrest gevorderd.
Vervolgens stond terecht G. de Wx uit
Colijnsplaat, beklaagd van dieren
mishandeling; door te Cats een merriei