MIDDELBIJUGSCIIË C0URAI\T. M 148. 'Vrijdag 22 Juni 1917. 160' Jaarpa-1 Abonst prQl per, kwartaal in Mid- 2elb*rg en bij te agenten in Vlissingen e® Goes f 1.55per post 11.75. Advertenties 20 cent per 'egel öij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen Tan 1—7 regels f 1.50. ER IS METS NIEUWS ONDER DE 7M>N. riet is niet door allo lezers goed opgenomen, dat we ons zoo ongeloovig Uitliertjen over de resultaten van den Anti-Oorlogsraad, van de Vrouwencon gressen legen den oorlog enz. En als ,we dan zeiden dat bij iederen oorlog' zoo'n slrooming voor liet bestrijden van den oorlog door het meevechtende deel der menschheid ging, zonder eenig re sultaat dan werd ons toegevoegd.Ta, maar mi is het wal anders. Nu is di'e beweging zóo sterk! Zoo internatio naal Och neen! ze is niet sterker dan die van vroegere lijden. Wc sloegen toevallig, omdat we iets zochten, den jaargang van ons blad op van 1870. En toen vonden we daar een reeks berichten van precies derge lijke bewegingen, ontstaan onder den indruk van de vreeslijke oorlogsgebeur tenissen in Frankrijk. Maar ze hebben in de geschiedenis even weinig sporen nagelalen als eeh stokslag in 't water. Men oordcelc zelf "Vrijdag 7 October van. dat jaar wor den te Amsterdam'de statuten vastge- gesleld van een „Internationalen Vre debond'", lerf doel hebbende den vrede "te bevorderen en le handhaven, welk doel men hoopte te bereikten door voordrachten en geschriften, door het zich in verbinding stellen met binnen- en buitenlandsclie 'vcrecnigingen. Is 't niet of men den An'lJ-Oorlogsraad hoort? Er was trouwens al een „Ligue inter nationale de la paix et de la- liberie",,, die van uit Genève 5 Sept. van. dat jaar, een manifest dc wereld had ingezon den dal eindigde met de volgende woor den: „Hel oude systeem van liet Euro- „peesch evenwicht, dat nooit iets an? „ders is geweest dan een aanleiding „tol oorlog, heeft zijn tijd gehad; laat „voortaan het systeem- van bondgenoot schap Tusschen alle vrije volken, rial! „der Verecnigde Staten van .„E-uropa, het doel van ons gemeen schappelijk streven zijn". Is het niet of deze zinnen overge schreven zijn uit een "of ander vre- dcs-beloog van onzen !üjd? Toch dateert hei van 1870. Lateii we, hier bijvoegen dal die „Ligue" niet maar een éónJdagsvlieg was Ze word reeds opgericht irt 1867, en had verlakkingen over heel Europa. Waar' is die Ligue -gebleven, toen hel, weer vrede werd? Ze is verdwe nen, absoluut verdwenen, zonder eentg ander overblijfsel na le laten, dan pa pier, dat trouwens ook al* geheel ver geten werd. We zullen maar niet alle berichten wan dien aard overschrijven. Alleen nog dit: In Goes, werd 13 Sept. '70 een „vrede bond" opgericht die binnen een week -retds 124 leden had. In een vergade ring van den bond werd ook een adres opgesteld en verzonden, aan den Ko ning vragend „aan dc algemeen geves tigde volksovertuiging" te gemoet te komen, .door'hel voorstellen van een grond wetsverandering, waarbij het verklaren van oorlog zoowel als hel sluiten van vrede wordt «opgedragen aan de wetge vende macht, zoodall voortaan slechts bij gj c m c c n overleg van den v o r s t met de vertegenwoordiging van het volk lol zulke in het volksbestaan in-, grijpende maatregelen zal kunnen wor den overgegaan". Ilecft iemand ooit iets gemerkt van een resultaat van die „algemeen geves tigde- volksovertuiging" "Dal fs 47 jaar geleden. We hebben nu in dezen oorlog, precies hetzelfde gehoord als wat in dat adres uitgesproken, werd, en wat. blijkens andere berich- - ten, toen werkelijk ook over 't alge meen in t land verlangd werd. Maar we zijn nog zoo weinig dien kant opgegaan, dat dit jaar de nan- -neming van de rnotie-Albarda, dié nog slechts sirapeL aandrong op overleg tus- sclien Kamer en regeering in buiten* iandsche zaken, geen ander resultaat haa dan dat er van de regeeringstafel werd gezegd er komt toch niets van. DE BOOTWERKERSTAKING TE ROTTERDAM. De gecombineerde besturen van de vier organisaties van havenarbeiders hebben gisteravond in liet Beursgebotfaf een buitengewoon druk bezochte ver gadering gehouden met de ^takers, waarin zij geadviseerd .hebben lot op heffen van dc staking. Na eenigc be spreking heeft de vergadering met gfoo- le meerderheid besloten, heden, weer aan het werk te gaan. Dit was hel resultaat van een 's mid dags door de besturen gehouden be* spreking mot bol bestuur, Vande Scheep-», vaartvereeniging. In die bijeenkomst is de zaak van de arbeidersreserve in groole lijnen voorloopig geregeld. DE AFSCHAFFING VAN DEN BAK- KER&-N ACIIT-ARREIO. Naai „Het Volk" verneemt,is de com missie vooa* de strafverordeningen te Amsterdam in de eerste lezing gereed met een voorstel, dat binnenkort ver wacht lean worden, waarbij voor deze gemeente de bakkers-nachtarbeid zal worden afgeschaft. BSHKENIAW!]. DE STAKING IN DE KOLENMIJNEN Algeniecn was de slaking gisteren nog niet. In, sommige mijnen was gisteren bij hel in dienst treden van de ochtendploeg in eenigc mijnen geen enkele staker, pn in sommige waren er slechts weinige .Omgekeerd waren echter in andere mij nen slechts 10 en 20 pCt. der mijnwer kers opgekomen. Bijbel in'dienst treden 'van de. volgen de ploegen is het aan&ü. stakers toege nomen. De toestand in het gehcele mijngebied is rustig. De mijnen worden door mili tairen bewaakt. Over verdere onderhandelingen of be sprekingen wordt biets gemeld De zeevisScherij. Het hoofdbestuur van de réedersver- eeniging voor de Nederlandsché liaring- visscherij heeft 'van het Engelsche gou vernement telegrafisch mededeeling ont vangen, Aal het geheel accoord gaat met de overeenkomst tusschen do Duitsclie regeering en de reedersvereenigingen. vooi' zoover betreft de regeling van de verschv&scherif Ten aanzien van -dc regeling voor de uitoefening van de.Ne- derlandsche haringvisscherij worden de onderhandelingen met de Engelsche re geering' nog voortgezet Van den uitslag van deze onderhandelingen hangt hel. m- standblijven der Duitsche overeenkomst ge li eel af. In ieder geval zal vóór 1 Au gustus van uitoefening der haringvissche- rij wel geen sprake kunnen zijn. Weer een IJ muider logge.r tqt zinken gebracht Wij vernemen zooeven dat te IJmui- den is aangebracht door de Sch. 204 de uit 6 man bestaande bemanning van den logger „IJmuideu 302v, welke gisteren morgen in de Noordzee door een Duit sche duikboot lot zinken is gebracht bij Callautsoog, op 17 mijl afstand van de kust. Geréqu irè)erd. Gemeld wordt, dat de vier naar NV derlandach-Indió onderweg zijnde sche~ pen van de Maatschappij „Nederland", de „Riouw"', de „Boeroe", dc ,Banka en de „Kangean"', door de regeering zijn gerequireerd om rijst le laden in Birma, zoonar vóór November geen enkel schip dezer maatschappijl in Ned. Oost-Indiê voor Nederland zal laden. NEDERLAND EN.DE OORLOG. De reis der „Zeeland." De mailboot „Zeeland" kwam gisteren avond le ruim 8 uur te Vlissingen aan met 39 passagiers aan boord, onder wie de negen loden van de Deensche commissie in Engeland, die de economi sche belangen is wezen bespreken. Deze heeren kwamen 'niet van boord, daar zij den nacht op de mailboot zouden door- -brengen enlieden met don eersten trein vertrekken. Aanvankelijk bestond het plan, dat ook de bemanning van de „Eemdijk", die me de was overgekomen-'afin 'boord zou blij ven, maar dit bleek niet mogelijk en zeer tegen hun zin moesten de mannen zfch naai" hotels begeven aan de overzijde van de sluizen, hetgeen Voor enkelen zeer moeilijk was, daar zij aan de voelen ver woud waren of dikke voeten hadden van het zeewater. De mannen hebben ook ten deelo 44, ten deele 96 uur in dol booten doorgebracht. Behalve deze schepelingen waren er ook nog van de „Cornelia" en ook een der twee mannen van de „Amsteldijk", die enkele weken geleden in een hos pitaal in Engeland achterbleef en die thans zoover genezen is, dat hij huis waarts kan keeren. Zijn makker zal ech ter nog enkele weken geduld tóoefen heb ben Hel is niet bekend, dat de „Zeeland" binnenkort weer een reis zal maken. Ons brood. Naar de N. Ct. verneemt, zal de samenf- s'tetling der bloem" voor wittebrood bin! nenkort weer een wijziging ondergaan. Hel aardappelmeel zal geheel of gedeclL<c<- lijlt worden vervangen door maïsmeel. Er zijn reeds proeven mee genomen; Het -brood heeft een eenigszins gele kleur. Aardappeloogst 191.6. Naar hel IIbid meldt, zal geen distri butie van regeeringswege meer plaats hebben. De kleine partijtjes, die mis schien hier en daar nog bij de boeren zijn, kunnen, tegen dc vaslgóstplde, maxi mumprijzen, ondershands worden ver kocht De regeering heeft allleen nog de beschikking over een partij, die bestemd is naai" Engeland uitgevoerid te worden. II o u taan voer. Men meldt uit Delfzijl: Dc aanvoer van hout is in de laatste weken belangrijk toegenomen. Pas aan gekomen schepen moeten op de reede ankeren wijl in de haven geen ruimte genoeg is om le lossen. Woensdag waren er in het geheel 17 houlbooten. V e r b 1 ij f ontzegd o f toegestaan. De commandant der stelling van de monden der Maas en der Schelde heeft liet verblijf in zijn gezagsgebicd ontzegd wegeus hel ne trokken zijn bij den smok kelhandel aan den 29-jarigen werkman II. Hooriokx, wonende te Sas van Gent. Aan de volgende personen werd voor waardelijk vergunning verleend terug le keeren T. C. van Cainpenhout, A. van Dorsselaar. P. Bèeekniau, L. van Cam-? penhoup, vrouw M van Campenhout en V Arts, allen te Sint Jansleen, C. F| Goossens te Koewacht, L Wittman en II de Vos te Ctinge, H. Obrie en P. Ever- aert te Philippine, L. Baert te Sas- van' Gent en A. HouLpkamcr' te Wemeldinge Uit Stad en Provincie. Uit Middelburg. Hei verslag van de lieden gehouden raadszitiiug alhier bevat een belangrijke mededeeling over den hoofdelijken om slag. Het percentage zal dit jaar meeval len! - Door den keurmeester van visch .en schaaldieren alhier is heden afgekeurd een mand gerookte paling, aangevoerd, uit Harliugen Uit Vlissingen. - De drie rechtsche kiésvcrcenigingen le Vlissingen hebben besloten voor den gemeenteraad alleen candidaat le stel len de aftredende rechtsche leden, nl. in district I den lieer G van de Putte (anti- rev.) en in "district II 'de (heeren |W. L. Huj- son (Christ, hist.) en T. jVfanse (katli.) De candidal uur van den» heer M. Laer- noes (wethouder), wordt dus ook niet door de- rechtsche kiesvereenigingen ge steund. Zooals bekend, is ide lieer Laeraoes de districten I en III gesteld door de vrij-liberale kiesvereeniging „de Grond wet". - Hedenmorgen is le Vlissingen hel lijk gevonden van den 10-jarigen jont* gen, die de vorige week op het strand voor de zeevaartschool bij het zwemmen was verdronken. Hel werd "naar de ouder lijke woning overgebracht. Uit "Walcheren. - Voor drie zetels in den Dombutg- schen gemeenteraad, voor één van welke door den aftredeudeu heer P Francke Sr. is bedankt, zijn van vrijzinnige zijde ean- didanl gesteld de heeren- .Tac Scheelq (aftr.) C- van Schagen en Jac. Wisse Az. o Uit Zuid-Beveland. - Donderdagavond besloot de vrijz. kiesver „Algemeen Belang" te Ierse lce bij de verkiezing van drie periodiek af tredende raadsleden alleen den heer. J. C van der Burght (aftr.) candidaat te stel len, en, vólgens de overeenkomst met de kiesvereeniging Ora et Labora om te lalèn zitten wal" zit, de anti-rev. aftredenden, tde heeren I. Willemsen en D. Schipper, on bestreden le laten. Wegens het bedauken vau den heer M van Ilarmelen als voorzitter moest een nieuwe voorzitter gekozen worden. De keuze viel op den heer M. -de Korte thans secretaris; de heer J. Ooms werd secretaris. Er werd opgemerkt dat van de ver melding „P de Koeijer en J. Kramer (Ned. Herv. Kerk)" in het courantenbe richt omtrent dc vorige candidaalstelling hel tusschen haakjes geplaatste tot mis- verstand kon leiden. Er werd geantwoord dat die heeren natuurlijk niet door de Ncd. Hcrv. kerk waren 'gecandideerd 'maai" als 'eden van die kerk. Uit Nöord-Be vel and. - Donderdag hield dc vrijzinnige kies vereeniging „Algemeen Belang" te G o- lijnsplaat een algemecue ledenverga dering met hel oog op dc aanstaande ge meenteraadsverkiezing. Besloten werd, de aftredende vrijzinnige raadsleden, de hee ren "H M. Haringman en I. P. van der Wcele, opnieuw candidaat te stollen, waarop de lijst slaande de vergadering ge- leekend werd. De derde zetel (aftreding de heer P vau der Weelc) zal onbestre den worden gclate.n van vrijzinnige zijde Uit Schouwen-Duivelantï. De anti-revolutionnaire kiesvereeni ging "le Z ie r i k zee heeft in haai* ver gadering van Woensdagavond besloten in zake de gemeenteraadsverkiezingen Je candidatuur -door de Room'sclv- Katholie ke kiesvereeniging -van den heer L J. Henning te steunen. Iln de twee vacaturen der heeren de Crane en de Vrieze worden door haar geen. candidaten gesteld In aansluiting met het bericht van gisteren o'ver het tramwegongeluk te O.o ster land, kan nog gemeld worden dat dé daarbij ernstig gewonde conduc teur Lodewijk, in liel ziekenhuis Ie Noords gouwe is overleden. De ongelukkige was gehuwd en vader. Over de oorzaak wordt eenerzijds ge, meld dat genoemde conducteur was door- ge re oen bij de Blauwe keet, in de meer ning nog de volgende halte te Ooslerland le kunnen halen, Andere berichten spre ken van een lélefoonstoring', waardoor geen melding kon geschieden van de nar dering der andere tram. In de Woensdag jl door den raad" Qer gemeente Haamstede gehouden vergadering, welke, behalve door deil heer J. den Boer, door alle leden werd bijgewoond, werd het schrijven van den Bond van Nederlandschc onderwijzers-. be treffende de jaarwexlde-regcling, voor kennisgeving aangenomen, zulks in ver hand met de verhoogiug der jaarwedden van dc onderwijzers in deze gemeente het vorige jaar. De rekening van het Burgerlijk Arm bestuur over 1916 en de begrooting voor Hel dienstjaar 1918 van hetzelfde col lege werd goedgekeurd Tol lid van het Burgerlijk Armbestuur in de plaats van den lieer J. A. van Zuijen, die wegens zijn benoeming lot secreta ris-ontvanger van dit college als zoo danig had bedankt, werd benoemd d(e heer J den Boer. Uit St. Philipsland. B. en W van St. Philips! and benoemden Donderdag tot distributie-1 directeur den heer P. Clarisse, ambtenaar ter secretarie aldaar. Uit Zeeuwsch-Vlaanderen O. D. - Toen Woensdag een jongen fe Bosch kapelle op den akker aan hel kappen was, bukte zijn kleine broertje, dat bij hem was, zich onverwachts voor het gereedschap, waardoor liet ventje boven in het lioofd werd gekapt. lievig bloedende uit een gapende wonde werd het kind door den juist passeeronden gemeeiile-veldwacliler Huis waarts gedragen", en werd terstond ge neeskundige hulp ingeroepen. - Door liet rijksdistribuliekantoor voor lpuden en leder is alsnog erkend als han delaar en looier de heer L. van Him-' schoot te Westdorp-e. REDE VAN Mr R J II. PATIJN. De redevoering. Dinsdag door den heer Palijn te Zicrikzeo gehouden voor de Centrale Liberale Kiesvereeni ging, betroi in het eèrsle deel de Grond wetsherziening. We zullen over dat eerste deel, waarin hij de beleekenis van de aangebrachte wijzigingen uiteenzette, kort ziju Hij be sprak daarbij lipt tol slandkomen van hel algemeen kiesrecht, waardoor de toekomst van ons laud gelegd wordt in handen van het volk; de evenredige ver tegenwoordiging, en hel passieve kies recht voor vrouwen, waarbij hij uiteen zette ciai de roden waarom het actieve •ouwenifiesrecht niet werd verkregen, hierin is gelegen dat door den legend stand der rechtsche partijen dc grond wetsherziening onherroepelijk in duigen zou zijn gevallen wanneer men daarin ook het actieve vrouwenkiesrecht had opgenomen Uitvoeriger zij aangehaald wat de spre ker zei over het o nde rw ij s-arli ke 1 We volgen hierbij hel verslag in de „Ziorikz. Nieuwsbode". 't Nieuwe artikel bevat'een groote con cessie aan de rechterzijde- Zij krijgt veel meer dan iiuks; zij erlangt de volkomene gelijkstelling van 't bizonder onderwijs met het openbaar onderwijs. Het zal geheel uil de openbare kassen worden betaald. Wij liberalen hebben hiermed' een groot offer gebracht. Wij hadden al tijd* gehoopt, dat de openbare school waaraan wij innig verknocht waren, eens dc school zou worden voor de ld nde ren' van geheel ons volk. Die schoon© illusie} iiebben wjj moeten prijsgeven. Het neutraliteitsbeginsel, Hetwelk aan de openbare school ten grondslag ligt, is vborlgesproten niet uit de zucht de godsdienstige gevoelens uit 1e dooven, maar juist uit de begeerte de godsdien stige denkbeelden van een ieder te eer biedigen, Men wilde beter volksonderwijs, bevorderen de verdraagzaamheid en de eenheid als natie. Een hooge en nobele! gedachte zat bij het neutraliteitsbeginsel voor Hel openbaar ouderwijs is er in ge slaagd om het onderwijs op liooger peil le brengen Mnar een groot deel vani ons volk wilde van dc nationale school nicls welen. Met dit feit moet men Te kening houden. Men moet de overtui ging van hen, die tegen de openbare school zijn, eerbiedigen, al is zij niet der ónze. Hadden wij lot de tinantiëele gelijkstel ling nu niet medegewerkt, zij ware toch" gekomen en wij waren er slechter aan toe geweest Men boude in het oog, dat de soc.-Jeniokraliscbo partij zich bij de Groninger metie voor de finautiêele gelijkstelling verklaard heeft. Bij 't on derwijsdebat hebben Troelslrii en Ger hard redevoeringen gehouden, die de felste anti-revolutioiuiairen hun konden benijden. Dr. Kuyper begreep zeer goed, dat, indien de anti-revolutionnaire fractie het compromis zau doen mislukken, binnen- korl zij een betere positie weer zou in nemen De schoolstrijd toch was het ce ment der coalitie. Door hel compromis is toch nog lieei wal gered Behouden is het beginsel, dat liet openbaar ouderwijs op den voor grond staat. Het bizonder onderwijs moet aan dezelfde eischen voldoen als het openbaai" onderwijs Dus geen betaling ruit 's lands kas, tenzij het onderwijs goed is. Met een bloedend hart heeft spr. het compromis aanvaard, omdat hij zijn il lusie één volk één school heeft moetent prijs geven. Wat de kwestie der slechte salarissen van de onderwijzers betreft, deze zal tot een bevredigende oplossing komen Nu T compromis gesloten is. moet het eerlijk e,n ten volle wordeu nageleefd. Na de pauze werd door den hees Palijn besproken de o n d e r 1 i n g e v e I' ll o u d i n g der drie part ij en van l i n k s, de Unie-Liberalen, de Vrijzinnig- Demokraten en de Vi'ije Liberalen De Vrijzinnig-Dcmokraten hebben de concentratie opgezegd Zij scheiden zich af, omdat zij niet willen samenwerken met de Vrije Liberalen, die conservatief zijn en met sommige conservatieve ele menten bij dc Unie-Liberalen Als een Gideonsbende wilden zij alleen ten strijde trekken De Vrijzinnig-Dcmokraten zijn tol dat besluit gekomen niet op grond van slechte ervaringen, in de concentratie ©pgedaan' Integendeel. Zij erkennen, dat door de concentratie flink© resultaten ver kregen zijn Vooreerst algemeen kics- echt en ten tweede lieeft de Tvveiede Ivamer hor* Staatspensioen aangenomen. Dat de Eerste Kamer dit laatste nog niet deed, ligt aan haar samenstelling in con servatieven geest. Dc afscheiding der Vrijz.-Demokrnten is een ernstige fout, die aan de vrijzin nige zaak groite schade zal berokkenen. Snrekcr brengt in herinnering de ver schillende scheidingen, die de vrijzinni gen hebben doorgemaakt, en verwijt aan Kerdijk die scheiding, door hen^jjJeweeg- gebraeht. toen hij den eisch van urgentie an '1 algemeen kiesrecht in de Lib Unie voorstelde. Die eisch kwam toen velen ongelegen. Vap Houlen's wet, waarbij 't kiezerscorps aanmerkelijk was uitge breid, was «'toch pas ingevoerd Ker dijk bleef in de minderheid, verliet de Liberale Unie, en stichtte de Vrijz.-Demo- kralische partij Kerdijk wilde ook spreker overhalen zich hij dc Vrijz.-Demokraten aan te slui ten, maar deze weigerde pertinent Onder het Ministerie Heemskerk wist Goeman Borgesius de concentratie le sohoppen. Algemeen kiesrecht eu staats-, pensioen vormden hel programma van strijd Wij behaalden de zege en Gort - an der Linden Kwam aan het bewind. De Vrijz.-Demokraten zien voorbij dat men meer bereikt in een groot partij verband, dan zich af- te scheiden en te genover geestverwanten vijandig le staan. Zij zoeken hun kracht in isolement, maar in isolement ligt geen kracht. Alleen door samenwerking kan men iets berei ken Spr. vergelijkt de geschiedenis van do liberalen met die 'van het Poolschel volk, waarvan liet grondgebied ten slotte door innerlijke verdeeldheid een prooi' werd vau - andere staten. In plaats van bijeen lo blijven, verlaten de Vrijzinnig-Dgmokraten het verbond, en Ireden legen ons op. Is hel niet droevig, dat spr zich. hier moet verweren legen de Vrijz.-Demokra- tiseho 'fractie? Wij hebben een zwaren strijd te voe ren tegen ac soc.-dem. en tegen rechts. En nu weel mr. Roodenburgh niets! beters te doen dan in Ouwerkerk en Zie'rikzee mr. Palijn als een veel le be dachtzaam man af te breken. Men spiegele zich aan de Katholieken, die het ook niet altijd met elkaar eensl zijn, maar toch een aaneengesloten frac tie blijven. Eendracht maakt macht. Splitsing verzwakt eigen positie ■Wat dc Vrije Liberalen aangaat, uien

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1917 | | pagina 1