MIDDELBIIRGSCIIE COURANT. M 130. Dinsdag 5 Juni 1917. 100° Jaarl ing BSNMEMIAMH. Uit Stad en Provincie. 'AbonU. pr3* per kwartaal in Mid delburg en bij ie agenten in Vlissingen t?u Goes f 1.55; per post 11.75. Advertenties 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen Wan 1 —7 regels f 1.50. ÏN VROEGER DAGEN. De betrekkelijke rust waarin de candi- daatslelling voor de Tweede Kamer plaats heeft, bracht ons er toe eens na te slaan' hoe het de vorige maal bij de Kameront binding wegens een Grondwetsherziening is toegegaan. Dat was in 1887. Den 9en Aug. werd toen do,or de Eerste Kamer de herziening in eerste lezing aangenomen, den 17den Aug. werdén de Staten-Gencraal ontbon- kien. en den lslen September hadden de verkiezingen plaats. "Welnu, toen was er ook al ïliet veel in teresse, De opkomst van de kiezers was slecht. In Botterdam kwamen 43 pCt. der kiezers op, In Amsterdam slechts i 25 pCt.Dat waren wel de ergste voor beelden. maar In de meeste districten was hel toch droevig met de belangstelling gesteld. In 't district Middelburg ging het nog al. Daar haalde men 77 pCt. De Midaclb. Crt. schreef echter over .hel gehecle beeld in het land: „Aan de laalsie politieke campagne door het te genwoordig kiespersoneel meegemaakt, zou men niet zoggen dat tiaar bij zulk een. belangrijk werk als de grondwetsherzie ning was betrokken. Eervol was deze (uitvaart dus niet." En wat het resultaat betreft, was 't al precies zooals nu, te verwachten is- ver andering werd er niet in de samenstelling der Tweede Kamer gebracht. Behalve in twee di-lricLcn werden overal de aflre- denden dadelijk herkozen En in die' twee liep het nog mee. .Maar als men die oude meedeelingen' naleesl, dan voelt men aan allen leant in teen heel anderen tijd te zijn. He) kiezerscorps dat toen de .beslis sing in handen had, was een census-, kdrps liet was noodig een bepaalde som! in de directe belastingen te betalen Dat 'bedrag was toen in Middelburg f GO, in Vlissingen, Goes en Zierikfcee f 40, in /de overige gemeenten f 32. In deze dagen van enorme belasting bedragen, zeggen die cijfers niet heel -y.eel Nu zijn er vielen die deze bedragen in belasting opbrengen. Maar toen De gemeente Middelburg die nu 3300 kiezers voor de Kamer lelt, had er in 1887 slechts 530, de gemeente Vlissingen nu 3400 en 4tocn 296, Goes nu 1400, toen 265. De districten waren bovendien heel anders. Hel district Middelburg' dat twee leden afvaardigde, omvatte behalve Wal cheren ook Z. Vlaanderen W. D. en een groot deel van het Oostelijk Deel; het district Goes had-de rest daarvan en N. en Z. Beveland en Tholen. Het district Zderikzee verschilde niet veel van 't tegenwoordige district. Vooral voor ouderen van dagen zal misschien de herinnering inlcresseercn, dal toen de strijd ging: in het district Middelburg tusschen de aftredende liberalen J P. I. Buteux en A. Smit, en de anti-revolutionnairen mr. C. Lucasse en mr. Th. Heemskerk; in hel district Goes: tusschen de af tredende anti-rev. leden jhr. mr. A. F. de Savornin Lehman en A. brn. Scliim- melpenninck .van der O.ve en den li beraal jhr. J. L. C Pompe van Mcer- dcrvoorl en don katholiek W. II. B|. Wilkens; in het dis'trict Zierikzee: tusschen het aftredende liberale lid J J. van /Kerkwijk en den anf.-rev. jhr mr. A. F. de Savornin Loliman. UIT DE PERS. Een uitweg? Dc Nieuwe Courant meent dat er een conflict bezig is te ontstaan tusschen de besturen van twee der drie vrijzin nige partijen en een deel van de wij- zinnige kiezers, vooral die op het platte land en in de kleine steden. Overal rijst ernstig verzet tegen de verdeeliugin tweeën of drieën. In kleine plaaLscn leent men het onderscheid niet tusschen de verschillende vrijzinnige par tijen; men heil er, naar den aard der; mcnschcn cn der omstandigheden alleen wat meer of minder naar rechts of naar links over. Ook mist men de mannen voor hel besturen van twee of drie kieis- vereenigingen, is al bliji er één in stand te kunnen houden, en heeft te veel te doen met-den strijd naar rechts en links, om iels vo,or onderling gekrakeel te voe len. Zoo weigert men vierkant aan den drang van bovenaf gevolg te geven, en laat in moties en resoluties aan de par tijbesturen weten, niet aan hel in moo|len snijden te zullen meedoen. Eet: deel der kiezers wil de Splitsing piet, en dc N. Crt- meent dat liet nu mo gelijk moet zijn met hun wenschen onder het nieuwe kiesstelsel rekening te hou den Het blad doet dan het volgende voor stel Hel nieuwe kiesreglement verbiedt den zelfden candidaat in denzelfden kieskring op meer dan één candidalenlijst 1e plaat sen. Ware dit anders, de gemengde kies- vereenigingen in iederen kieskring zou den een gemeenschappelijke lijst kunnen maken, waarop de candidaten der 'djrie partijen, in dien kieskring gesteld, lesa- men voorkwamen. Er moet nu echter naar een anderen weg worden omgezien, Het is daarvoor noodig, dat alle ge mengde kiesvereenigingen in iederen kies kring zich met eikaar in verbinding' stel len Zij zullen dan zéér tijdig aan die candidaten der drie partijen, welke zij in haar kieskring zouden willen slellen, moeten vragen of zij' bereid zouden zijn toestemming te verleenen tpt het plaat sen hunner namen op de gemengde can didalenlijst. Indien geen partij-overwegingen hen weerhouden, zullen de meeste candida ten tegen die plaatsing geen bezwaar hebben. Zij kunnen immers in andere kieskringen, als zij of hun partijen dat wenschen, op de exclusieve lijsten dier partijen worden geplaatst. Dc toestand wordt dan deze: in vele kieskringen wordt een gemengde wij-zin nige candidatenlijst ingediend, waarvoor door de gemengde kiesvereenigingen wordt geijverd. Daarnaast komen dan de lijsten der drie andere parlijen, met de namen van andere candidaten natuurlijk. Voor zooveel mogelijk worden Ide lijsten met elkaar verbonden- Indien de drie partijen overal ook on derling hunne lijsten verbinden is dat heel eenvoudig. Anders zullen de ge mengde kiesvereenigingen liun gemengde lijsier. moeten verbinden met de lijsten van die partij, welke zich daartoe be reid verklaarde, daar iedere lijsi maar van één lijslengroep mag deel uitma ken In ieder geval kunnen alle gemeng de lijsten van het geheele land met el kaar verbonden warden. DE NEDERLANSCTIE GEZANT TE MADRID. Door het Tweede Kamerlid Van I.eeu wen zijn, naar het Volk meedeelt 28 Mei de volgende vragen Lot den mir Mminisler van Buitenlandsche Zaken ge richt: ,/Is de regeering bekend met de medecteelingen omtrent het optreden van den Ncderlandschen gezanl te Madrid, die voorkomen in het Centraal-Orgaan der Spaansche Socialistische Partij „El iSociaüista" in de nummers van 17, 19 en 25 April van dit jaar en die in het kort hierop neerkomen dat de Spaansclie minister van Bin nenlandsche Zaken blijkens eigen ver klaring op verzoek van den Nedch- landschen gezant te Madrid maatregelen zou hebben genomen ter uitwijzing van de Nederlandsche te Madrid wonende beeldende kunstenares Bedtina Jaco1- mel'fci, dal tengevolge van dat verzoek ge noemde Nederlandsche kunstenares ge~ angen is genomen en na eenigc da gen overgebracht naar Vigo, teneinde per eerstvoorkomende gelegenheid naar Nederland te worden vervoerd, dal de sedert nieuw-opgetreden minis ter van Binnenlandsche Zaken zich be reid heeft verklaard, met den Neder- landschen gezant in overleg te treden oxer de door dezen gevraagde uilwij'p zing, en dat tevergeefs door de Spaan sche socialistische partij gepoogd is', deze uitwijzing, waarvoor als reden wordt opgegeven, dat genoemde Ne derlandsche kunstenares tot de anar chisten zou behoorCn, te voorkomen, uitsluijend omdat deze uitwijzing1 vol gens de verklaringen van den minisler van Binnenlandsche Zaken zou aan gevraagd zijn door den Ncderlandschen gezant Is de regeering bereid, zoo spoedig mogelijk een nauwkeurig rapport over het te dezer zake gebeurde over tc leggen; indien hef medegedeelde juist blijkt te zijn, den Nederlandschen ge zant tot de orde |e roepen; en on middellijk maatregelen te treffen ter be scherming van dc rechten van de ge noemde Nederlandsche te Madrid nende kunstenares UIT DE STAATSCOURANT. Bij kon. besluit: is aan Wi. C. van der Sleyden, op zijn, verzoek, met ingang van 1 Augustus, eervol ontslag verleend als burgemeester der gemeente S t.-P h i I i p s 1 a a d is aan jhr. P. J. J S. M- van der Does de Willebois, op zijn verzoek, met in gang ran 1 Juli, eervol ontslag verleend als burgemeester der gemeente 's-IIcrto- gcnbosch, met dankbetuiging voor de vele goede en langdurige diensten, door liem1 in zijn betrekking bewezen; is benoemd tot gewoon hoogleeraar in de faculteit der letteren en wijsbegeer te aan de rijksuniversiteit te Groningen, om ouderwijs te geven in de Grieksche taal- en letterkunde en Grieksche oud heden, daaronder begrepen een overzicht van de ontwikkeling der Grieksche kunst, dr. P. Grocneboom, rector van liet open baar gymnasium te Groningen; is benoemd tot gewoon hoogleeraar in de faculteit der rechtsgeleerdheid aan. de riiksumversiteit te Groningen, om on derwijs te geven in het Romeinsch recht en zijn geschiedenis, mr. J. C. van Oven le Amsterdam; is benoemd tot gewoon hoogleeraar in! de faculteit der rechtsgeleerdheid aan de ijksunivefsileit te Utrecht, om onderwijs la geven in de staathuishoudkunde, sta tistiek en staatkundige geschiedenis, mr. dr. C A Verrijn Stuart, thans hoogleeraar asm dc rijksuniversiteit te Groningen, met toekenning van gelijktijdig eervol ontslag uit laatstgenoemde betrekking. NEDERLAND EN DE OORLOG. O ver de grens. Zaterdag zijn weder lê Koewacht (dorp) vier Belgische jonge niannen, nu van liet naburig Stekene, over de grens gekomen. Eerst moesten ze zich door ingraving onder den electrischen draad doorwerken, dan konden ze tyjor over een kreek le zwemmen, Nederlaudscli grondgebied bereiken. Ook Zondagmiddag slaagden een paar personen van Moer- beke erin in Nederland te geraken Eén e|rvan, die waarschijnlijk met onze justi tie nog iets te vereffenen had, werd al dadelijk'door de politie in verzekerde be waring genomen. Een andere Belg, die nicl vlug genoeg was geweest, werd juist bij die gelegenheid op het oogenblik, dat hij onder den draad wilde doorkrui pen/onverwacht door een Duilsclie grens- wachL gegrepen; hij werd naar de wacht op het dorp geleid. 't Loopt, volgens het Handelsbl., ont zettend druk met vluchtelingen nit de Duilsclie gevangenkampen naar ons land, nu hel koren zoo hoog is geworden, «lat daarin door de ontvluchten een geschik te schuilplaats gevonden wordt. De laatstverl nopen week kwamen er alleen in Roermond niet minder dan een veer tigtal, voor 't meerendeel Russen, aan. Bovendien arriveerden daar een zeven tal Duitsche jongelieden van zesden- en ze ventien jarigen leeftijd, die liet, ionï aan dc aanslaande inlijving te /'ontkomen^raad zaam vonden de vlucht te nemen Te Maastricht zijn weder zeven ont luchte Russen aangekomen. Te Enschedé kwamen gisteren drie Russische en twee Fransehe krijgsgevan genen en een uit Duitsclihmd gevlucht 3clgisch burger aan. Zondag zijn te Winterswijk gearriveerd twee Fransehe adjudant-onderofficieren, vijf Russische krijgsgevangcne'h, drie Rus sische en een Poolsch burgergevangene. Zaterdag kwamen te Oldenzaal twéé Fransehe en twee Russische krijgsge vangénen aan. Een Russisch officier, die het kamp te Hannover was ontvlucht, werd door wachthebbende soldaten dood geschoten. II o u Ls p e c u 1 a t i e. Er raast een houtspeculatiC-voedc door ons land, die angstwekkend be gint le worden, constateert „<le Vrij- zinnigf-Democraat" „De speculanten en zelfs de gewone gevestigde handelaren cijferen niet meer per boom, maar per boscli. In dc dag bladen annonceeren firma's dal zij zoo veel tientallen bosschcn „in exploitatie" hebben, wat "dan zeggen rat dat ze gereed slaan deze in den' letterlijken zin met wortel en lak uit le roeien. Eigenaars en lusschenpersonen bieden liun hout per H A. aan En alle hout wordt in "deze speculatiewoede betrok ken Wat vroeger niet geschikt werd geacht voor brandhout heet thans bij uitstele goed. Of perceelen boscli te jong zijn om te kappen, daar ivord'ü uicl naai* gevraagd. Hout brandt, goed of slecht, liet brandt. En wijl ernstige brandstoffen- nood verwacht wordt cn groote prijs stijging van wat branden lean cn „bui len de distributie" blijft, holt de specu latie voort in loomlooze vaart. Beeds wordt bij inkoop in liet groot tol veertig gulden toe gevraagd voor duizend KG. waar de prijs van de beste Ruhr-vlamkolen 27 gld. per 1000 KG. is Dc kleinhandelaren dc straatventers vooral, blijven niet achter in de jacht maar O. W. 4 cent hoorden we vra gen voor een blokje hout, waarmee een vuurtje enkele minuien kan wor den onderhouden. Is de rege.ering voornemens deze speculatie te laten doorwöeden? Moet hel hout straks als de koude werkelijk gaat nijpen, tegen goud worden opgewc^- gen. Dal ware weinig minder dan een ramp Waar alle brandstof m de dislri- butle wordt be.trokken ,zal ook brand hout hierin moeten worden opgenomen, Dal zal tevens voorkomen, dal nog langer op de meeat roekclooze wijze schier onherstelbare schade wordt toe gebracht aan den boschstand van ons land. Spoedig ingrijpen is hier dringend noodzakelijk." B^enzine. De Tocwijzingscommissie voor ben zine le 's-Gravenliage geeft kennis, dat zij na overleg mei den minister van L N. en H., de volgende regeling heefl getroffen a.'voor den verkoop, de afleveringen het vervoer van eene hoeveelheid ben zine, benzol of terpentijn-substituut (z.g. kunst-terpentijn) van 100 gram en min der, is ontheffing verleend van hei, verbod, genoemd in het ministerieel besluit van 3 April, no. 30007. b. voor den verkoop van benzine aan kleine verbruikers (loodgieters, rijwiel herstellers, schilders, e. d.) wordt in öën zóo gröot mogelijk aantal gemeen ten aan een of meer drogisten (die vol gens de ter plaatse geldende gcmeenlc- erordening gerechtigd zijn tot het in voorraad houden van benzine, benzol cn/of kmislf-fcerpentijn), eene hoeveel heid dier vloeistoffen in voorraad ge,- geven. Aan de genoemde kleine verbrulfcörs worden bonboekjes uitgereikt, bevat- lende 10 bons i 1 L., geldend voor een op den omslag van het boekje aange geven periode, zoodat zij tegen afgifte van zulk een bon, bij een der voren bedoelde drogisten telkens 1 L. ben zine etc. zullen kunnen bekomen, terwijl de omslag van het boekje dient als geleidebiijel, ter dekking van liet ver voer. Aan de burgemeesters der verschil lende gemeenten is van deze regeling kennis gegeven en aan ieder der vo renbedoelde drogisten is eene machlf- gn'ng tot verkoop en aflevering uit gereikt. Ned. arbeiders naar het b ui tenl and. Van Engelsche zijde worden, naar de ,Tel." meldt, pogingen aangewend om Nederlandsche dokwerkers te krijgen, welke in Engeland te werk worden ge steld. Van de zijde der organisaties is dit plan met het oog op de werkloosheid' met instemming begroet De uitvoering is echter bezwaarlijk. De Nederlandsche regeering acht het uit eenden van arbeiders naar Engeland een schending der neutraliteit, tenzij men een even groot aantal arbeiders naar Duitsch- land zendt. In den afgeloopen winter is er sprake geweest van het uitzenden van arbeiders naar Duitschland om in de mijnen le werken. Er is niets van gekomen, daar men moeilijkheden met Engeland daar van vreesde. Thans nu van Engelsche zijde hot verzoek is gekomen om arbei ders ,uit te zenden, meent men daaraan te kunnen voldoen, mits oolc in Duitschland Nederland *che arbeiders gaan werken. De onderhandelingen zijn nu geopend. Duitschland heeft vooral gebrek aan transportarbeiders, doch ondanks het hooge loon zijn er hier geen gegadigden te vinden, die zonder meer naar Duitsch land willen. Terecht eischen de organi saties een afdoende regeling van het oedselvraagsluk. Een oplossing zou bijv. zijn dat de uitgezonden arbeiders op een schip gelogeerd zouden worden welk vaartuig dan door tusschenlcomst van de Nederlandsche regeering geregeld gepro viandeerd werd. Maar de Duitsche regee ring wil de Nederlanders niet bij elkaar doch in verspreide groepen laten werken. Bezwaren zijn er dus genoeg. De k o 1 e n v o o r z i o n i n g onzer oo'rlogs bodems. Men ineldt uit IJmuiden aan de N. Cl. Het stoomschip „Vlicstroom" der IIol- landsche Sloomboot-Mij. te Amsterdam is gisteren in ballast van IJmuiden naar Nieuwedicp vertrokken, teneinde aldaar voor rekening van onze regeering een olie lading steenkolen in te nemen. Met deze lading zal de „Vliesliroom dezer dagen gelijk met liet panlserschip „Gelderland" van Nieuwediep vertrekken Tol aan de Faröer zal de vrachtboot met de „Gelderland" over de Noordzee raee- stoornen; bij deze eilanden aangekomen zal de kolenlading aan het oorlogsschip worden overgegeven. De „Vliestroom" keert dan naar Ne derland terug', terwijl de „Gelderland' met den aangevulden voorraad kolen de reis naar Indië kan voortzetten. De spoorwegwagon s uit Neuzen. Dc verzending' van Elat Beige wagens van Neuzen, naar Vlissiugen per scheepsL gelegenheid is afgeloopen. De rest der wat* geus wordt nu via België naar Vlissingen gezonden. Een acanlal werklieden uit de werkplaats der S.S. aldaar zijn thans le Terneuzen bezig de wagens zooverin orde te brengen dat zij zonder gevaar daarheen kunnen worden gezonden Uit .Vilissingen. In verband met de gerezen moei lijkheden tot opslag der brandstoffen* heeft de brandsloffencommissie te Vlis singen besloten hel verbod tot levering van vaste brandstoffen zoodanig te wij- zicec. dat voorloopig niet meer dan 1 P..I. brandstof per maand cn per gezip mag worden geleverd. Uit Walcheren, Men schrijft ons: Het bericht van den landbouwer J. A. onder VlisMngen is wel vermeldens waard, maar erg oud De zaak is deze: Zondag, Pinksteren, was J. A. in zijn weide onder Koudekcr- ke en zag een vogelnest in een tronk; terwijl hij daarnaar stond te ldjken, sprong het daarloopendc veulen hem op den rug. (de man is stokdoof, dus hoordp dat beest niet). Bij den val viel zijn pijp uit den mond en de man, voorover in de geicaple doorns lag* kreeg den steel, der pijp in het oog, waardoor hij yeeb bloedverlies had. De man werd overge bracht naai* het gasthuis te Vlissingen, waaruit hij gisteren is ontslagen. Te Domburg is de melkprijs f 2 cent per liter geworden. De vorige prijs was 10 cent. De heer W. P. 8. Meijers, secre taris der gemeente Rilt hem, h^eft le gen 1 Juli as. aan den gemeenteraad ontslag gevraagd De heer Meijers heeft genoemde betrekking 27 jaar vervuld Uit Zuid-Beveland. Maandag had te Waarde de ver kiezing plaats voor een lid van den ge meenteraad, vacature J L Overbeeke (overleden). Van de 169 kiezers waren] er 145 opgekomen; 3 stemmen waren van onwaarde. Uitgebracht werden op M. Dijl 42 stemmen; op G van Harn 10 en op M. de Looze 60 stemmen, alzooi herslemming tusschen M. de Looze en M. Dijl. Uit Schouwen-Duiveland. Door de Vrijz. Democr. kiesverceni- ging te Zierikzee is in de ontstane acature voor lid van den Raad door lief; zich niet weder herkiesbaar slellen van den heer J. de Vrieze, candidaat gesteld de heer J. van der Kwast, arts. De heer J. de Regl heeft de hem door de liberale kiesvereeniging aangeboden candidatuur voor lid van den Raad niet aanvaard. Uit Zeeuwsch-VIaanderen O. D. Maandag geraakten te Axel de klee- ren van een meisje van vier jaar van J. S., door le dicht bij de lijmkachcl le ko men, in Drand, waardoor zij ernstige brandwonden aan de beenen bekwam. Geneeskundige hulp moest wordeu inge roepen. Uit Zeeuwseh-Vlaanderen W D. In de Maandag gehouden voltallige raadszitting te Schoondijke werd Lot onderwijzer aan school A benoemd mei; ingang van 1 JuJi de heer F. de Meijer te Schoondijke met 4 stemmen; 3 stemmen bekwam de heer M. Hoste uit Ooslburg. Aan den heer J. Basting werd legen 1 Juli eervol ontslag verleend wegens zijn benoeming als onderwijzer le Zuid- zande. Van Ged. Stalen was bericht ingekomen houdende goedkeuring van het rookver bod en de vaststelling der salarisregeling der onderwijzers. Te Eede is eergislermorgcn in den tuin bij een werkman een door de DuiL- schers op een vlieger afgeschoten granaat ontploft. Er werd geen schade aange richt. N. R. C. KERKNIEUWS* Op het tweetal bij de Geref Kerk te Sliedreclit zijn geplaaLst ds, B. Meijer le Ierseke en ds K. Veen te Melisker- Ned. Herv. Kerk. Beroepen te Den Burg (Texel); H. Ruijs te Hoenderloo. Aangenomen naar Lienden: J. W. Pie per te Zevenhuizen. Bedankt voor CillaarshoekB. N. J. Roskotl te Piershil. Geref. Kerken. Beroepen te Oldeboom: J. v. d. Meu- len, cand. te Vianen. Bedankt voor O. en N. Bildtzijl: H. Fokkens te Dronrijp. ONDERWIJS* De lieer W. L. C. van der Plank van Middelburg is le Soerabaja ge slaagd voor tweeden stuurman ran do Java-Cliina-Japan-lijn. - - Uil hel jaarverslag 'der commissie van toezicht op het lager onderwijs ;e

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1917 | | pagina 1