MIRDELRURGSCIIE COURANT.
AS 128.
Zaterdag 2 Juni 1917.
160» Jaar; mn
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
AbGon. prijs per kwartaal in Mid
delburg en bij ae agenten in Vlissingen
en Goes f 1.55; per post f 1.75.
Advertenties 20 cent per regel.
9ij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 17 regels f1.50.
WEINIG GEESTDRIFT.
Het kan niet bepaald een golf vanj
geestdrift genoemd worden, wat de oppo
sitie legen de Grondwetsherziening door
het land doet gaan.
Dinsdag a s. reeds moeten de condida-
lenlijslcu worden ingediend, en nog
bedelt de A. T. A. G. (d. i. de Actio legen
de aanhangige Grondwetsherziening) per
advertentie om personen die len minste
het aantal van veertig kiezers op de!
candidaatlijsien willen helpen volmaken.
*Dc lieer Stoffel te Deventer adverteerde
ook al. date hij nog lang geen 10 namen
heeft. En in den Haag schijnt 't zelfs' niet
te lukken personen te vinden, bereid ont
zich candidaat te laten stellen. Van de
S. D P. heeft men nooit veel resultaat
gezien bij de verkiezingen en wat den
Plattelandersbond bezielt om nu te trach
ten een zetel te veroveren in een Kamer
van één jaar, is ons heelemaal niet dui
delijk.
Toch zal in die districten wïlhr het lukt
10 oiiderleekeuaars voor een Opposilie-
candidaat bijeen te krijgen, noodzakelijk
zijn om den lieelen duren rimram van een
verkiezing in werking te stellen t Is
jammer van 't geld en de moeite. Do
uiterst geringe belangstelling voor die
oppositie-beweging doel nu al voorzien,
dal er heel weinig verandering in de'
Kamer is te verwachten. De eenige kans
.is dat in een of ander district, waar ge-
.slemd moet worden, de groote meerder
heid thuis blijft in de meening dat het
toch wel los zal loepen.
Daarom is 't te hopen dat overal waar
een aftredend lid bedreigd wordt, dje kie-
zerk van alle partijen die aan de over-»
eenkomst van „laten zitten wat zit" mee
deden, ook zullen helpen den aftredende
herkozen te krijgen
BÜMENLAMO.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Het torpedeeren der zeven
schepen.
De Raad van Scheepvaart heeft gis
ter te Amsterdam een onderzoek in
gesteld inzake het tot zmken brengen
op 22 Febr. van zeven Nederlandsche
schepen die uit Falmouth voeren.
Meegedeeld werd door de kapiteins
dat kolonel Dunlop van het Neder-
Jjairdsche gezantschap, op den avond
van 21 Februari naar Falmouth was
gekomen met een 'brief van den Neder-
landsclien 'gezant, waarin de order ver
val was, den 22 Februari vroeg, van
Falmouth te vertrekken, langs de kort
ste route bij elkaar te blijven en 20
graden Westerlengte te varen tot men
uil de gevaarlijke zone was.
Maar 's middags werden de schepen,
op de bekende wijze lot zinken ge
bracht.
Alleen de kapitein van de Bandoeng
die m een sloep naar de duikboot
moesl komen had gelegenheid den
commandant van de onderzeeër te zeg
gen, dat do schepen een bijzondere
permit van de Duitsche admiraliteit had
den gekregen om te vertrekken. De
commandant van de onderzeeër onlJ
ving' den kapitein van de Bandoeng
met de woorden: Was machen. Sie hier
in das Wasser, du Hand Toen de
kapitein van de Bandoeng zijn papieren
uil zijn trommel wilde halen om die
te vertonnen, zeidc de commandant van
de onderzeeër, dat hij daarmede niets
had te maken. „Ik heb geen papieren
noodig. Ik zal de schepen in vijf mins
ten tol zinken brengen", was het ant
woord.
Een der leden van den Raad maakte
de opmerking, dat misschien de mo
gelijkheid nog beslaan had om te vluch
ten, vooral daar er maar één on
derzeeër was en in het donker eenige
der zeven schepen zich wellicht had
den kunnen redden.
De kapiteins verklaarden, dat zij al
lerminst op een aanval verdacht waren.
Uit de hun verstrekte officieele be
seheiden waren zij zoozeer van de
goede trouw der helligerenlen overtuigd,
dat zij geen afspraak gemaakt hadden
ter bepaling van een gedragslijn bij
een eventucelen aanval. De duikboqt
liep bovendien wel 15 16 mijl, was
van een groot type cn had twee ka
nonnen Waarschijnlijk zouden hij een
beschieting mcnschenlevens zijn verlo
ren gegaan. Nu is het zonder persoon
lijke ongelukken afgoloopen.
Toen de kapitein van de „Menado"
welk schip bleef drijven en door de
En "clschcn te Falmouth werd binnent-
gebrachl weer aan boord van. zijn
schip kwam, zag hij lioe deerlijk er
op was huisgehouden. De portretten
waren uit de hutten gehaald; alles was
geplunderd, tot zelfs in de machine
kamer toe. Daar de Engelsehen geen
materiaal wilden geven, werd het schip
onder groote moeite met eigen mate
rialen gerepareerd. Eerst 13 Mei kon
het de thuisreis aanvaarden.
Het onderzoek van den R. v. S
is gesloten. De uitspraak volgt later.
Ingezouten vleesch.
Men ineldt aan de „N. R. Ct.", dat op
4 dezer het slachten van varkens voor de
regeering gestaakt zal worden en binnen
kort liet inzouten van rundvleesch zal
beginnen.
Uit Stad en Provincie.
Uit Mfddelbnrg.
- De raad dezer gemeente is bijeen
geroepen tegen Woensdag 6 Juni a.s.
nni. 2 uur. Aan de orde komen dan o. m.
de salartercgeJing aan school G en de
instelling van een commissie van advies
voor do werkeloosheids verzekering enz.
De dienst 1916 van de gasfabriek zou
sluiten mèt een nadeelig saldo van ruim
1'22.100, indien niet in een ontvverp-
wijziging der begrooling van die fabriek
opgenomen, was een bijdrage der ge
meente van f27 000. Wilde men dit ne-
drag vinden uil den H. O-, wat B. cn W.
over het algemeen het meest wenscliie-
lijke achten, dan zou deze voor 1917,
waarin hij toch zeker niet ver van da
pCl. zal blijveh, nog met pl m. 1 pC.t.
stijgen. Daarom stellen B. en W. voor dit
bedrag te leencn op een termijn van drie
jaar, met jaarlijksche aflossingen van
f 9000.
Voorts stellen zij voor de gasprij zen
te brengen op li et. voor gewoon ver
bruik, 9 ct voor muntgas, 91/3 et. voor
koolcgas en 9 ct. voor industriegas.
De prijsverhooging boven een zeker
percentage van verbruik moet daarbij ge
handhaafd blijven.
(We komen hierop nader lerug.).
Waar Ged Stalen zich niet kunnen
vereenigen met de salarisregeling van het
hoofd van school G, stellen B. en Wl
voor bij de kroon in betoger beroep te»
gaan.
Dooi- de Levensmiddelencommissie
uil den Middelburgschen Bestuurders-
bond, de afd. S D. A. P. en de coöperatie
,De Vooruil" is aan den burgemeester
een adres verzonden mei verzoek, den
erkoopprijs van de melk te bepalen op
ten hoogste 11 cent per 'liter.
- Door enkele particulieren is in een
leegstaand huis op den Dam alhier
ingericht het Home „Prins Leopold",
waar een -10-tal Belgische kinderen tege
lijk kunnen worden ondergebracht en
verpleegd door een 4-lal nurses. Inzon
derheid hebben de beeren Deroover, Bel
gisch consul te Vlissingen, en de heer VV.
Geurls alhier zich beijverd voor de op
richting van dit tehuis
Verder hebben belangeloos hun mede
werking toegezegd mevrouw Verrijkenen
haar dochters, mevrouw Van Hougaerden
en haar dochters, de heer en .mevrouw
Koenen en de dames Kaiser 'en Van Reelh.
Gistereu was het huis voor genoodig-
den te bezichtigen.
In de voorkamer is de vergader- en
verblijfzaal voor de dames gemaakt. Ver
der bevinden zich beneden de goed in
gerichte keuken en de eetzaal. In deze
laatste stonden twee lange tafels gedekt;
de stoelen zijn van ongeschilderd hout
gemaakt en daardoor juist zeer zinde
lijk te houden Nog is er een kamertje,
dal als waschgclegcnheid voor de kinde
ren is ingericht, waar zij hiinne handen
kunnen wasschen voor en na het eten.
De slaapkamers op de eerste cn tweede
verdieping munten eveneens uit door so
bere eenvoud en zindelijkheid. IJzeren
lcdikanljes van verschillende grootten, en
frissche waschtafels wachten op de kleine
gasten.
Alom in het huis zijn veel kasten zeer
■or hel gemak van de dames, die hier
haar liefdewerk zullen 'verrichten
De burgemeester van Middelburg was
rhinderd een bezoek le brengen, maar
de heo<" dr II. Japilcse kwam als verte
genwoordiger van B. en W., terwijl me
vrouw Diimori Tak ook van hare belang
stelling blijk gaf. Ilaar werd door do
dames een bouquet aangeboden.
Verder gaven o.a. blijk van hunne be>
langstelling de Belgische Consuls te Oost-
bil r<? en Neuzen, dc heeren Mijs en C. van
Cantforl met hunne echtgenoolcn en d;
heeren mr. G. J. Sprenger en mr. P. Dic-
leman, leden van liet comité „Gezond
heid voor het Kind".
Een in de gang geplaatst bord, loond'
dal de bezoekers van hun belangstelling
in hel edel werk, dat hier wordt voorge
staan, ook op klinkende wijze hadden,
willen doen blijken.
Met den voortrein van den trein van
hall twee hebben de ruim 40 Belgische
kinderen, die sedert 19 April hier ver
toefden, onze stad wieder verlaten. Even
als vinger waren die kleinen blijde weder
huiswaarts le gaan, maar levens dankbaa
en erkentelijk tegenover de dames <m
heeren, die hun hel verblijf hier veraan
genaamden.
Een droevig gezicht was het een
jongen te aanschouwen, die gepakt en ge
zakt klaar stond mede naar huis te gaan;
toen bericht kwam, dat hij nog hier moest
blijven.
Men kon liet den kleuter aanzien, dat
hem dit zeer tegenviel' en men trachtte
"hem gerust te (stellen !met de tmjediedeeling,
dat hijspoedig zou mogen volgen.
Totaal blijven er vier van het ploegje
hier.
Gisterenmiddag sloeg een paard, ge
spannen voor een molenaarswagen op de
Markt alhier op hol en rende de Lan-
gedelft in. Bij de Heerenstraat geraakte
het paard los van den wagen en vervolgde
alleen zijn weg, maar werd nog vóór de
Nieuwslraat door een agent van politie
lot «taan gebracht Ongelukken werden
niet veroorzaakt.
Uit Vlissingen.
De politie le Viissingén heeft aan
gehouden een 40-jarigen fabrieksarbei
der, die onderdpelcn van koperen werk
tuigen wegnam en deze bij een opkooper
le gelde maakle. Nog werd aangehouden
een man, die op het Stationsterrein bri
quet ten ontvreemdde.
Door een militair jverd aangifte gedaan
van diefstal van zijn portefeuille met geld
Het bericht in ons vorig nummer
omtrent de. verhanging van den gasprijs
te Vlissingeu verzocht men ons in
dezen zin te willen verbeteren de prijs
ran gas voor alle doeleinden is hef
bij de concessie bepaalde maximum ge
bracht, zijnde 8 cent.
Uit Walcheren.
Tol pontknecht bij het kanaal door
(Walcheren te Vee re is benoemd J. A
Gcldof Pz werkman aldaar.
Uit Z nid-B e veland.
Ter hoögte van Hoedekens-
lcerke is de aak „Ebenhaëzer", schip
per Van Eek, omhoog geloopen en ge-
gobroken. Een sleepboot is uit Hansweert
erlrokken ter assistentie.
Tc Iïansweert heeft aanvaring
plaats gehad lusschcn de schepen „Ver-
einigung" en „Fransiscus".
De „Fransiscus" kreeg belangrijke
schade.
Uit St. Philipsland.
De gemeenteraad van S t P h i-
1 i p s 1 a n d benoem de in zijn vergilde-
ring van Donderdag tot wethouder den
heer P. J. Aarnoudse met 4 van de 5
uitgebrachte stemmen.
0
Uit Zeeuwseh-Vlaanderon (X D
In de gemeente Hoek is opge
richt een zangvereniging met aanvanke
lijk 30 leden. Tot directeur is benoemd
de heer Van de Linde, ouderwijzer aldaar.
In de Donderdag te II 0 e k gehouden
raadsvergadering werd in beginsel be
sloten tot het aanbrengen van een instal
latie voor electrisch licht.
Afwijzend werd beschikt op een ver
zoek om subsidie voor do te slichten
ambachtsschool te Terneuzen
Het verzoek van de zaugvereeniging
Crescendo" om gebruik te mogen ma
ken van een lokaal der openbare school
werd toegestaan.
Verder werd lot toelating besloten van
het nieuw-gekozen raadslid De Feijter.
Door dc braudsloffencommissie le
Axel is aangifte gedaan van ontduiking
der distributiewet. Aan de Sassing al
daar was een scheepje kolen gelost, af
komstig van slcepboolen en schippers.
Een opkooper had kans gezien deze le
bemachtigen en na de lading gelost te heb
ben, was deze reeds bij verschillende men-
sclien bezorgd. Door de comm. is daarna
in loco een onderzoek ingesteld, met
gevolg dat reeds den volgenden dag d!e
kolen bij de mensclien zijn weggehaald
beslag genomen, terwijl van een
en ander proces-verbaal is opgemaakt.
In dc Donderdag te Axel in „Hel
Gulden Vlies" gehouden vergadering van
stembevoegde ingelanden van den po'der
„Coegors" werd herbenoemd als
zwcrene de heer A. A. Ramondt 1e Ter-
neuzen- Het dijkgeschot werd vastge-
tcld op f 3 per Iieclare.
- Bij de Vrijdag 1e Hulst gehouden
herstemming voor een lid van den.ge
meenteraad is gekozen de heer G. Vo
gelvanger (lib.) met '216 stemmen; de
heer R. O. Wilking (R.-K.) verkreeg 190
stemmen. 9 briefjes waren van onwaarde
VRIJZINNIG DEMOCRATISCHE KIES
VEREENIGING.
In liet lokaal der Werkmansvereeni-
ging alhier werd gisteravond een goed
bezochte algemeene vergadering gehou
den van bovengenoemde vereeniging.
Aan de orde was de candidaalsielling
\oor de Tweede Kamer voor de ver
kiezing op Dinsdag a s. Na een korte
inleiding van den voorzitter, den heer
Herman Snijders, werd bij acclamatie
de heer mr. E. E van Raaltc tot
candidaat der kiesvereeniging gcproclar
tnerd.
Dc heer Snijders leidde daarop de
vraag in „Vrijzinnig-democratische- of
algemeen vrijzinnige actie"? Spr. herin
nerde aan den tocht van den lieer De
Murall door Zeeland en aan de spreek
beurten van de Vrijzinnig-Democraten in
onze omgeving. Maar ondanks dit al
les zou spr. tot onderwerp kiezen,
wat in de „Vrijzinnig' Democraat" van
dezen avond staal: ,.Nog: altijd in 'de
war", of netter uitgedrukt: er zijn nog
leeds menschen, die zich niet kunnen
indenken in de verandering, die zal plaats
hebben bij invoering van algemeen kiess
recht, evenredige vertegenwoordiging;,
stemplicht en verkiesbaarheid van de
vrouw.
De invoering van algemeen kiesrecht
is eenvoudig, al is de strijd ervoor
zwaar geweest. Mr. van Houten zegt nu
wel, dat de invoering alleen beteekent
dal de baliekluivers kiesrecht krijgen,
maar spr. meent, dat zij die kiesrecht
krijgen, van dezelfde soort zijn als die
hei nu hebben. Ook nu zijn het met
alleen zij, die behooren tot -de upper
ten. Alleen komen er waarschijnlijk wajt
meer democraten bij dan aristocraten.
Het doel van evenredige vertegen
woordiging is, dat ieder kan. stemmen
op iemand van zijn eigen partij of van
zijn eigen geest. Steeds is door allen
die evenredige vertegenwoordiging
wenschten, als een groot voordeel ge
noemd, dat men geen stembus-accoor-
den meer zou hebben. Maar in de
Kamer zullen combinaties mogelijk
blijven al zullen die misschien wel
verrassingen geven.
Na er op gewezen le hebben, dal)
men liier steeds principieel heeft kun
nen zijn, al ware het gewenscht ge
weest, dat hier reeds voel eerder naast
de Vrijzinnig-Democratische ook een li
berale kiesvereeniging ware opgericht,
begroette de heer Snijders met syni<-
pathie de stap van de Vrijzinnige Pro-
pagandavereeniging om zich Vrijzinnig
Democratisch te herdoopen, en hij stel
de zich veel van de samenwerking
voor.
Hierop brengt spr. tér tafel een cir
culaire van de kiesvereeniging „Voor
uitgang" te Goes, gericht tot <ïe li
berale kiesvereenigingen in de provincie
Zeeland, waarin op de oprichting van
een algemeen vrijzinnige partij in Zee
land wordt aangedongen. In antwoord
op de daarin gedane vraag wie de be
ginselen dier drie groepen juist onv
eil rij ven zal, wees spr. op het boekje
„Parlement en kiezer" cn dergelijke
werkjes, en raadde 'de adresseerende
kiesvereeniging aan eens van ieder der
partijen een spreker te doen optreden.
Verder ontkende spr. dat scheuring in
de algemeen vrijzinnige kiesvereenigin
gen overgang van de meest vooruit-
streveuden naar de S. Dj. A. P. tenge
volge zal hebben.
Na enkele punten van ondergeschikt
belang, kwam spreker met klem op te
gen het ook in deze circulaire weder
neergelegd praatje, dat hel bestuur van
den V. D. Bond dc concentratie op
zegde terwijl dit misschien niet eens
door de leden dier partij zal worden
goedgekeurd. Spr. verzekerde dat het
bedoelde hoofdbestuur heel best weel
hoe de hondsleden over deze kwestie
denken. Bovendien was de 'concentratie
aangegaan lot 1917, tot liét lot stand
komen van liet algemeen kiesrecht.
Dal het z.ich in partijen scheiden
van de vrijzinnigen hel samenblijven
der rechtsciie partijen tengevolge zal
hebben, ontkende spr. juist als links
rlc concentratie volhoudt zal ook de
coalitie blijven bestaan.
De laatste onjuistheid zit volgeus spr
in de laatSite woorden die als doel
omschrijven „Zeeland vrijzinnig verte
genwoordigd". Er zal geen sprake meer
zijn van verlegénwoordigei-s van een be
paald district of kieskring, er is werke
lijk maar één centraal bureau in Den
Haag, wel kunnen natuurlijk op de lijs
ten personen, die meer in deze of gene
streek bekend zijn, voorkomen.
Spr stelt voor aan de Goosche kies
vereeniging te antwoorden, dat de Vrijz.
Democratische kiesvereeniging niet zal
medewerken aan de tot slandkommg
van een vrijzinnige partij in Zeeland,
omdat zij het samengaan der verschil
lende fracties niet in het belang acht
van de vrijzinnige zaak in het alge-
meen.
Dit voorstel werd aangenomen.
De heer Sfchraver, voorzitter der pvo-
pagandaverecniging, ze ine dank voorde
woorden van sympathie aan zijne ver
eeniging gericht en zeide, dat de prow
paganda met kracht zal worden aan
gepakt, waarbij men op den steun van,
de kiesvereeniging rekent.
Binnenkort zal een vergadering wor
den belegd waartoe alle vooruitstrevend
vrijzinnigen in Middelburg en omgeving
zullen worden uitgenoodigd en waarop
het stelsel van Evenredige Vertegenwoor
diging, zooals het in ons land wordt in
gevoerd, zal worden uiteengezet cn pro
paganda zal worden gemaakt voor aan
sluiting bij de Vrijzinnig-Democraten.
Na nog enkele besprekingen van huisf-
houdelijkcn aard werd de vergadering
gesloten.
GEMEENTERAAD VAN GOES.
In de Vrijdagavond gehouden ver
gadering was de heer Fransen van de
Putte met kennisgeving afwezig De heer
Dc Pnnuw was wegens de mobilisatie!
mede niet tegenwoordig.
De heer Van den Bout, wethouder,
leidde wederom de bijeenkomst, daar
de burgemeester nog steeds uitstedig is,
wegens ziekte.
Volgens ontvangen schrijven hoopte de
burgemeester echter binnen zes weken
wederom zijn ambt te hervatten.
Naar aanleiding van hel in de vo
rige vergadering geuite verlangen, deelt
dc gascommissie bij schrijven mede,
dal zij voldoen zal aan dc nog 12
in getal zijnae aanvragen om aansluiting
aan do gasleiding
Verder zifllen B. en W. trachten te
gemoet te komen aan een adres van
de afd. Goes van de S. Dl. A P met
adhaesiebetuigiug van enkele andere vcr-
eenigingen te dpzer stede, lot het op
richten van een centrale keuken.
In handen van B. en W. worden om
advies gesteld een verzoek van de beide
middenslandsvereenigiugcn „Handelsbe
langen" cn de „Hanze" om maatrege
len te treffen waardoor het markt
bezoek bevorderd worde.
Een verzoek van de afd. Goes van
den Ned. Bond van werklieden in open
bare diensten en bedrijven, om belangu
rijke verhooging van den duurteloeslag,
en dien ook van toepassing te verklaren
voor ongehuwden werd aangehouden
lot punt 11 der agenda n.l. een voor
stel van B. en W. betreffende het ver
leunen van verhoogden duurle-toeslagj
aan gehuwde gemeente-ambtenaren, wellc
voorstel reeds gereed was toen het
•erzoek inkwam.
Nog deelt de voorzatter mede,
dat de heer A. F. Lasonder, gemeente
geneesheer is overleden. Spr. wijdt een
woord van dankbare hulde aan de
nagedachtenis van dezen ambtenaar, die
de gemeente sedert 26 jaren heeft ge
diend.
Goedgekeurd wordt eene wijziging in
de verordening op de openbare be
waarschool, waardoor de toelating' nu
reeds mogelijk wordt gemaakt voor kin
deren van 2i/» in plaats van 3 jaar, in
verband met den cursus van 3 jaar,
die aansluit met de toelating' .tot de la
gere school.
B ouwweroirdening'.
Aan de orde komt wederom de wij
ziging der bouwverordening ingevolge
art. 1 der Woningwet, in verband met
het verzoek van den raad van beheer
ran de N V. Waterleidingmaatschappij
„Zuid-Beveland" en het adres van P.
L. Buitendijk en J. M van Riet, welk
voorstel in de vorige vergadering werd
aangehouden om nadere toelichting door
don gemeente-bouwmeester, betreffende
de aan te brengen wijzigingen.
Hel voorstel, thans voorzien van dui
delijke uiteenzelling der bedoeling van
R en W. lokte weinig bespreking uit.
Alleen de heer H o 11 m ann maakte
eenige bezwaren maar zijn denkbeelden
ouden geen ondersleuning bij den raad.
Ten slotte werden de voorgestelde
wijzigingen zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
Bestrating.
Door B en W-. werd nu voorgesteld
over te gaan tot het uitvoeren van ver
beteringen aan de bestrating, Dit werk
zal een totaal oppervlakte van 95.0M2
beslaan cn diverse stralen zullen wor
den vernieuwd or verlegd. Een geld-
leening ad f 3000 zal daarvoor worden
aangegaan.
Dc heer Van der Leeuw bepleitte
breeder© trottoirs aan te leggen, vooral
in de Lange Vorslstraat.
Hel voorstel wordt zonder stemming1
aangenomen.
Aan den heer dr D. Mol werd op
diens verzoek met ingang van 1 Juni
j.l. eervol ontslag verleend als lid der
commissie van toezicht op het M O.
wegens vertrek uit de gemeente, onder
dankbetuiging voor de als zoodanig be
wezen diensten.
Eveneens werd wegéns benoeming te
Deventer eervol ontslag tegen 11 Juni
verleend als ambt. van den burg. stand
aan den heer J A. J. Bekaar.
Op verzoek van de afdeeling Goes
van de vereeniging „de Hanze", om aan
