MIDDELBURGSCHE GOIRWT.
M 123
Woensdag SO Mei 1917»
loo* Jaargang
Aboniï. prtj# per kwartaal in Mid
delburg ea bij cie agenten in VüssCngen
en Goes f 1.55; per post 11.75.
Advertenties 20 cent per regel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels f 1.50.
BIMMESLpB.
EERSTE KAMERVERKIEZING IN
ZEELAND.
Van anli-revoluti,onnaire zijde is in
Zeeland besloten, na» ,,De Standaard''
meldl bij de a.s. verkiezing den libera1*
len heer Fokker te laten zitten,
dien de liberalen in Overijsel den heer
De Vos van Steenwjjk1, zitten laten.
Het Hand. teekent hierbij aan, dat
voor de anti-revolulionnairen in Over
ijssel dr. Franssen in de Eerste Kaf
mer zitting heeft, terwijl de heer De
Vos van Steenwijk als Chrisl'eiijkMii-i
■storiscbe gekozen is.
Jhr. Mr. A. F DE SAVORNIN
LOIIMAN.
Gisteren vierde jhr. mr. A F. de
Savornin Lobman lid der Tweede Ka
mer voor liet district Goes, zijn tach-
tigsten verjaardag.
Reeds in de morgenuren werden ten
huize van den jubilaris zeer vele blij
ken van liulde en belangstelling ont
vangen.
Behalve een buitengewoon groot aan
tal schriftelijke en telegrafische geluk-
wenschen waren het verschillende fraaie
bloemstukken.
Een bloemenhulde zonden onder
meer de Christelijk-Historische Kaïner
club, de minister van staat jhr. mr.
A. P. G. van lvarnebeek en de ver-
eeniging „Onze Vloot". Curatoren van
de Groningsche universiteit zonden een
deputatie om 'den tachtigjarigen collega
persoonlijk te felieiteeren.
De Koningin en de Koningin-Moeder
■zonden een telegraphischen gelukwenscli.
MONOPOLÏSEERING LEVENSVERZE-
KERINGSBEDRIJF.
De besturen van den Nederl. Verzet-
kei-ingsbond, de afdeeling buitendiensj!
van de Vereeniging voor Levensverf-
verzekering en de onlangs te Uitrecht
opgerichte Vereeniging van Kantoorpcr-
soneel van. levensverzekeringsmaatschap
pijen hebben het innitialief genomen lot
vorming van. een bestuurdersbond, waar
in men trachten zal vertegenwoordigers
van alle bestaande vereenigingen van
personeel, dat verbonden is aan levens
verzekeringsmaatschappijen, op tc ne
men. Op die wijze hoopt men het tot
stand komen te" bevorderen van een
krachtige organisatie, die eenheid zal
kunnen brengen in de actie ,die, naar
men meent, zou moeiten worden ge
voerd, wanneer de bedrijfsvrijheid en
dus ook de belangen der beambten in
gevaar mochten komen.
De bestuurdersbond stelt zich voor,
Voeling tc houden' met de commissie
voor de bedrijfsvrijheid van de levens
verzekering, door de maatschappijen op
gericht.
VERBETERING IN BE TOEPASSING
VAN BB CELSTRAF.
Verschenen is het verslag! der oomt-
missie, ingevolge besluit der algemeene
vergadering van het Genootschap lot Zc'r-
deliike Verbetering van Gevangenen ingcf
steld om te onderzoeken in hoeverre in
he' belang van de reclasseering verbete|-
riiï» in de toepassing van de gevangenisf
straf is te brengen.
Hel „verlanglijstje" der oommïssie is
erg lang. zoodat wij1 er slechts enkele
grepen uit lcunncn doen
Voorde algcheele verbetering in de bet-
FEÜIILETOII.
ft® S©©valfe»
"Roman uit het laatst der 16e eeuw,
naai* 't Engelsch van RAFAÊL SABATINI.
119).
De pas opgekomen zon scheen in een
lichten gouden nevel over een zee, ge
rimpeld door den frisschen morgenwind.
Ver weg aan bakboord zag men een
zwakke, nevelachtige grenslijn, de kust
van Spanje
Sir John's lang, mager gelaat slond
buitengewoon ernstig, toen hij de hul
binnentrad, waar Rosamuindo hem wacht
te. Hij hoog met ernstige hoffelijkheid,
nam zijn hoed af en wierp dien op een
stoel De laatste vijf jaren hadden witte
strepen in zijn dik, zwart haar gebracht,
en aan de slapen vooral was het zegr
grijs, waardoor hij een bejaard uiterlijk
had, dat nog verhoogd werd door die
handeling der gevangenen acht de comt-
missfe no,odig een radicale verandering
m de samenstelling van het gevangenis'
bestuur Aan den directeur, niet aan het
college van regenten, moet de lei
ding komen en hij moet de volle ver
antwoordelijkheid kunnen dragen.
De directeur zal meer dan de adnitf-
n i strateur-bewaarderlook opvoeder
moeten zijn en door zijn invloed bp 'de
gevangenen c n op hunne 'behandeling
de individualiseering tot haar recht moes
ten doen lcomen Wat de administratie
en de technische leiding aangaat, de
dagelijksche werkzaamheden zal hij moei
ten kunnen overlaten aan den adjuncii-
directeur en aan den bedrijfsleider met
hei verdere personeel.
De commissie is voorts van oordcel,
dat onthouding van het genot van vrije
lucht als straf behoort te vervallen;
dan betoogt zij de wenschelijkheid van
ie' instellen van verschillende voor
echten, als het verkrijgbaar stellen van
toespijzen in de cantine, het verlof om
te rooken tijdens de wandeling, het
lezen van de gevangenisS-courant, arbeid
in de -open luchf, wandversiering en
bloemen in -.de cel', muziek en vöorf-
tctti Ook bepleit do commissie oplieff-
fïng van de „water- en broodkuur".
Wal betreft de lichaamsbeweging der
gevangenen bepleit de commissie verf-
greeting der daartoe bestemde ruimte
een meer vriendelijke inrichting daavf
van, waardoor de gevangene niet alleen
de lucht ziet, maar hij ook wat groen
Ie zien krijgt; in gó vallen waarin daar
tegen geen bezwaar bestaat, gemeenf-
schappelijke beweging in de openlucht
met verlof om onderling te spreken en
om te rooken; verlenging van den duur
van het wandelen, toepassing van Zweedj-
sclie gymnastiek, vrije en orde-oefeninh
gen, enz. De gjevangenisarbeid behoort,
naar liet oordeel der commissie, grondig
le worden gereorganiseerd. Ook de reinij-
ging'sdienst en de geneeskundige beliandej-
ling deugen niet. De geneeskundige dienst
b.v. moei een afzonderlijke afdeel mg vod-
men bij het dep. van justitie.
Mede de zedelijke behandeling der ge
vangenen dient ingrijpend le worifen ge
wijzigd; himgeestesleven moet intenser
Worden gemaakt. Er moet den gevangef-
nen meer gelegenheid worden gegeven
tot verpo.ozing; het Familiebezoek moet
op minder pijnlijke wijze worden geref-
geld en de inrichting van de gevangef-
niscel moet grondig worden herzien. De
commissie somt achtereenvolgens als
desiderata op- ligging van hel gevangenisi-
gebouw builen de stad, opdat niet een
deel der cellen van zonlicht verstoken
zij; om dezelfde reden bouw volgens een!
bepaald plan, waarvan het rapport een
scheLs bevat, 'goede belichting der oelf-
len', die daartoe volgens een aangegeven
systeem gebouwd moeten worden, goede
luchlvervcrsching; goede verwarmingen
verlichting, te regelen naar weersgesteld
heid en jaargetijde; voor eiken gevant-
gene een woonf en een werkcel; eenige
verlevendiging van de cel met een plaat
of een plantje, clat de gevangene kan
verzorgen zulke middelen kunnen op
zijn inncrlijken toestand tien goede wen
ken.
Verder werkt het rapport nog uitvoerig
uit de door de commissie voorgestane inf
deeling in klassen, en somt nog een groot
aantal andere wensclielijkheden op. Haar
voorstellen beoogen alle, zoo besluit zij,
het bevorderen van de geestelijke en lif-
cliamelijko weerbaarroaking van den ge
vangene, opdat hij, in de maatschappij ler
ruggekoerd, zich 'daar beter <fan te vof-
ren zn. kunnen staande houden. Dan zal
de straf een middel worden tot opheffing
en verbetering van dengene, tCe zich 'tet-
ger. de maatschappij en hare instellingen
heeft misdragen en voor langeren of kort
teren tijd uit haar midden moest worden
verwijderd.
diepe rimpel^ in zijn voorhoofd. Hij trad
op haar toe, toen zij opstond, om hem te
ontvangen. „Rosamimde, mijn lieve!" zei
hij zacht, en hij nam haar beide handen
Hij zag met leed en zorg 'naar haar bleek,
opgewonden gezicht. „Zijt ge voldoende
uitgerust, kind?"
jUilgcrust?" herhaalde zij' op een toon
van verbazing, dat hij zoo iets kou ver
onderstellen.
Arm schaap, arm schaap!" mompelde
hij, zooals een moeder zou gedaan heb
ben en hij trok haar naar zich toe en
streelde haar glanzend, goudkleurig haar.
„We zullen nuel volle zeilen naar Enge
land teruggaan. Iloud maar moed, en
Maar zij viel hem ongeduldig in de
ede. en Irok zich terug onder het spre
ken en zijn hart zonk bij de gedachte
aan hetgeen zij vragen zou.
„Ik hoorde zoo juist een matroos tol
een ander zeggen, dat het uw bedoelin
was Sir Olivier Trcssilian nu onmiddellijk,
van morgen, op te laten hangen."
Ilij begreep haar geheel verkeerd
,Wccs gerust", zei hij „Mijn recht zal
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Onze broodvoorziening.
Van 26 tot 28 Mei zijn te Rotterdam
en Amsterdam tien stoomschepen aan
gekomen met Regeenngstarwe en -meel
De St. Gt. uo, 123 bevat eenige wijzi
gingen in de distributieregeling vóór
brood, bLoein, meel en rogge
(De wijzigingen komen in hoofdzaak
hierop neer, dat het recht van uitsluiting
bij niet nakoming van bestaande verplich
tingen tot dusver bij den Minister, komt
bij de Centrale Broodcommissie, nietbe-
róep op oen Minister.)
Over de grens
Dinsdag zijn vijf jonge Belgen bij
Sluis op Neilerlaudsch grondgebied ge
komen Zij werkten in België in de na
bijheid van de grens, zagen dat de Duit-
schers bezig waren met werkzaamheden
aan de electrische draadversperring, en
maakten van deze gelegenheid, dat er
dus geen stroom op stond, gebruik, om'
er door te kruipen en zoo Nederland*
le bereiken.
Uitvoer va li half bewerkt vla
De Minister van L N en H. brciigl
ter kennis van belanghebbenden, dat v
schillende omstandigheden er zeer waar
schijnlijk toe zullen leiden, dat voor dub
bel gebraakt en slecht bewerkt half ge
zwingeld vlas, oogst 1917, geen consent
tot uitvoer zal kunnen worden verleend.
Vermoedelijk zal het vlas een verderen
graad van bewerldng moeten ondergaan.
Een Nederlandsche soldaat bij
de Belgische grens dood
geschoten.
(Officieel) Het ministerie van builen-
landsche zaken deelt het volgende mee
In den nacht van 14 op 15 Mei 11,
Irachllen eenige personen van uit Neder
land in de nabijheid van Sl Marguérile
de Belgische grens te overschrijden Een
Duitsche soldaat, die op hen wilde schie
ten, miste zijn doel en trof doodelijk een
Nedcrlandschen soldaat, die deel uit-
maakte van een naderende patrouille.
Zoowel de Duitsclw regeering als de
chcl' van den generalcn staf der Duitsche
strijdkrachten heeft een betuiging van
diep leedwezen daarover aan de Neder
landsche rcgeerlng doen toekomen De
Duitsche regeering verklaarde zich levens
bereid, aan de betrekkingen van heL
slachtoffer een schadeloosstelling toe te
kennen, voor het geval uit het ingesteldo
onderzoek mocht blijken, dat het ongeluk
inderdaad aan den betrokken Duitschen
soldaat is te wijten.
De „Elve" en de „Ber nis se"
De stoomschepen „Elve en „Bernisse"
van de firma P A. van Es Co;.', die 22
Mei getorpedeerd zijn, waren de eerste
verloren gegane schepen, die de Neder
landsche regeering verzekerd had voor
ongeveer negen tiende gedeelte van het
risico.
plan is een suikerfabriek op Java te
koopenZij wil trachtten voor 75 jaar
8000 acres in erfpacht te krijgen voor
de teelt van suikerriet. liet maatschap'
peiijlc kapitaal bedraagt ruim f 7 '100.000
UIT OOST-INDIË
Ter vervanging van benzine,
De spiritusfabrieken le Modjosurloen
Cheribon hebben, omdat er door den
oorlog geen vracht is voor ruwen alcof
hol, de regeering vergunning1 gevraaQjÓ
om door een scheikundige bewerking
de dagelijksche productie van 70.000
.iter le mogen veranderen in een vloei1-
Lslof, die op de Indische markt ge
bracht zou worden, en benzine zou
kunnen vervangen.
Jap an sc he handel in onze Oost
Men seint uit Batavia
De te Mecian verschijnende Suma-
trapost verneemt, dat een Japansche
stoomvaartmaatschappij gedurende den
oorlog een dienst begint op Indië cn
Meklca.
Uil Singapore wordt bericht dat de
Seas Suikermaalschappij in Tokio van
UIT DE PERS.
De crisis aan oorlog.
De N R Crl. zoekt de oorzaak van de
crisis* aan oorlog voor een deel in den
persoon van den minister, maar voor een
groot deel ook in de oorlogsomslandigheh
den, die de benoeming van een opperbei-
velhebber meebrachten, aan wien de ge~
heelc- leiding van de verdediging voor den
vervolge was toe verbouwd.
Hel moet voor een man van Bosboom^
karakter en hooge wetenschappelijk^ vor
ming teleurstelling th' ebben gebaard, zich
afzijdig te moeten houden van liet sira-
legijch terrein, dat in aantrekkelijkheid
het verre won van 's ministers eigen be
scheidener veld van werkzaamheid.
Bij liet rekken van den oorlogstoestand
moest dal moeilijkheden geven.
„Hel is minister Bosboom niet gegeven
geweest, deze moeflijklieden met één slag
uil den weg te ruimen en zich zelf weder
aan het hoofd van het leger te plaatsen
aannemende nu, dat hij; dit zou hebben
gewild Immers in zaken van opperbevel
beschikt de regeering in haar geheel. Helt-
zij dan goedschiks of kwaadschiks, en om
dei-Éten benauwenden, van alle zijden uit(-
geoefenden druk, moest minister Ros.
boom blijven arbeiden, en zijn aanzien en
invloed zien tanen, om ten slotte terug le
treden.
„De gevolgtrekking uit het bovenstaand-
de ligt voor de hand aan een bevredigent-
de oplossing van de crisis, aan ob'rlog valt
mei le denken, zoolang -de omstaudighe1-
den, waaronder minister Bosboom heeft
moeten werken, blijven voortbestaan, m
w. het opperbevel gehandhaafl blijft.
Aan een nieuwen bewindsman, hetzij <lan
een ad interim of een met eigen porteV-
feuille, wacht dan immers hel lot van zijn
voorganger en dit te sneller, naarmate
hij zich meer tot liet opperbevel neigt.
Minister Bosboom heeft het opperbevel
met voorbijzien van persoonlijk belang
beschermd, 'doch een onafhankelijke nieuk-
we minister van -oorlog zal' deze rol onf-
mogelijk kunnen en willen overnemen en
de legertoestanden nog langer onttrokf
ken willen zien aan den kritischen blik
der volksvertegenwoordiging. Wij stellen
ons althans op dit standpunt en kunnen
hel van een nieuwen bewindsman niet
anders denken. Men moet in het oog
houden dat de toestanden van het oof-
gen blik met langer buiten dc kritiek mot
gen blijven, omdat hel gedane en te doeL
ne werk in hoofdzaak van organiekeir
aard is.
„Minister Cort van der Linden zal dan
ook bij de overdenking van de tot opL
heffing van de crisis te nemen maatrege!-
leit t ei dege de vraag hebben te overwef.
wegen, of continueering van het opper
bevel al dan niet noodzakelijk is Mocht
tot handhaving ervan worden besloten,
dan zal de premier verzekerd kunnen
zijn, (dat een gezonde oplossing van de
crisisj waardoor aan het hoofd van oor
log een frissche, krachtige, onafhanke
lijke minister zal treden, uitgesloten is.
Toch noodzaken onze legertoestanden er
toe, om in dezen zm de oplossing na te
streven."
snel zijn, mijn wraak zeker. 'De ra ist
reeds voorzien van het- touw, waaraan
Ij ij tot zijn eeuwige straf bengelen zal."
Zij hield haar adem in en legde de
hand op haar hoezem, als om haar ont
roering te bedwingen.
„En op welken grond", vroeg zij uit
dagend. hem recht in de oogen ziende,
,,zijl ge voornemens dit le doen?"
„Op welken grond V' stotterde hij Hij
keek en fronste het voorhoofd, in de
war georacht door haar vraag en den'
toon, waarop zij die deed „Op welken
grond?" herhaalde hij bijna dwaas in
zijn ontzettende verbazing. Toen keek
hij haar .aandachtiger aan, cn de woest
heid van (naar blik gaf hem eindelijk een
verklaring van haar woorden', die hij
eerst onbegrijpelijk. had gevon'den
„Ik zie hel!" zei hij op een loon van
oneindig medelijdenwant hij was tot het
besluit gekomen, dat haar hersens gehcei
in do war waren na al de gruwelen, die
zij doorgemaakt had. „Ge moet rust ne
men", zei hij zacht, „en niet over deze
dingen denken. Laat die aan mij over en
Uil Stad se Proviaeie.
Uit Middelburg.
Het totaal aantal kiezers in het
Tweede Kamerdistrict Middelburg
bedraagt dit jaar 11.89G; dat voor de'
Prov. Staten 5763.
Al was het den derden Pinksterdag
niet zulk mooi weder als de beide eerste,
hel bleef loch droog en vooral de jonge
boeren cu boerinnen hebben van den
ge kunt heel zeker zijn, flat ik u uaar
behooren zal wreken."
„Sir John, ge begrijpt me verkeerd,
geloof ik. Ik verlang niet, «lat ge me
wreekt Ik heb u gevraagd, op welken
grond gjj dit doen wilt en gij hebt mij
niet geantwoord
In toenemende verbazing bleef hij baar
aanstaren Hij had het dus mis. Zij was
•olkomcn goed bij baar verstand En
loch in plaats van teedere vragen naar
Lionel, die hij gevreesd had, kwam dit
verbijsterend vragen naar zijn redenen,
om zijn gevangene op te hangen.
Moet ik u van alle mensclien
misdaden opnoemen, welke die schurk
bedreven heeft?" vroeg hij, daarmede de
vraag opwerpend, die hij z.ich zelf deed.
„Gij moet mij zeggen", antwoordde zij,
„met welk recht gij u zelf als zijn rech-
•cr "tl beul opwerpt; met welk recht
gij hem op deze willekeurige wijze in
den dood zendt zonder rechtsgeding'
Haar optreden was zoo streng alsof zij
met al het gezag van een rechter bekleed
was.
vrijen dag gebruik gemaakt om per fiets;
de stad te bezoeken en op hun wijze:
van hun feestvreugde blijk te geven.
De dag verliep, evenals de oeide eer
ste, zonder ordeverstoringen.
Van hel heerlijke Pinksterfeest heb
ben ook geprofiteerd een veertigtal pad
vinders, die hel kamp bij «le Oranjezon:
betrokken en zich daar uitstekend amu
seerden. Gisteren keerden zij opgewekt
en verbrand door de zon naar hierl
terug.
Door den keurmeester van visch en.
schaaldieren alhier is lieden voor (le
consumptie afgekeurd een kist met 'tong
cn schol, afkomstig uit IJmuiden.
Uit "Walcheren.
Ook dit j'aar was het tc N i e u w- e n
Sint J o o s 1 a n d op Pinkslerdrie erg
stil. omdai hol „ringrijden" ontbrak. liet
fanfarecorps bracht 's morgens wat le
ven in het dorp, door een muzikalef
wandeling le maken, door 'de gemeente,
wat natuurlijk altijd wat menschen en
vooral de jeugd op de been brengt.
Verder werd door de geltenvereeniging
„Eensgezindheid" een slamboekkeuring
gehouden, waarvoor een 23-tal geiten
waren aangevoerd. DiL bracht mede ver
schillende personen op de bccu, die
anders „thuis" zouden gebleven zijn Door
de keurmeesters S Janse Wz J. Bliek Mz.
en M Joosse werden een 5-tal geiten,
waardig gekeurd om ingeschreven le
worden.
Verbetering in het gcitenras was ook
bier waar te nemen, er waren eenige
prachtexemplaren bij.
In den namiddag was liet weer stil; al
leen ae doortrekkende fietsers en fiet
stere brachten eenige afwisseling
Omtrent de te "Wcstkapell©
gelande hydroplane kunnen wij nog het
volgende melden
Om kwart over 7 's morgens recht;
voor hel dorp op zee neergestreken,
voer het vliegtuig met groolc snelheid!
ongeveer 200 M voort en kwam toen in'
aanraking met de paalrijen der steen
glooiing, waardoor de machine met den
kop tegen de steenen bonsde cn dc staart
omhoog werd geheven. Een der two©
schuitjes brak doormidden. De jeugdige
bestuurder, gelooid mei het ijzeren kruis,
sprong uit den stuurstoel en vroeg waar
hij was aan de enkele personen, bij d©
landing tegenwoordig. Op het antwoord
,\Veslkapelle, Holland", riep hij een wel
gemeend „Goddank". Het vliegtuig had
tot basis Oostende. Er heerschte een vrij
zware mist. De bestuurder reide dan
ook verdwaald te zijn "De machine was
•óór de landing niet defect. Vermoedelijk
evenwel heeft de vlieger na de landing
den motor stuk gemaakt, daar hij vóór en
militaire autoriteiten aanwezig waren,
danig zijn zitplaats bewerkte. De machine
was o. a bewapend met een geladen ge-
eer Onder geleide van een officier is
de vlieger met de tram van 12 «13 va©
Westkapelle vertrokken Het vliegtuig
wordt gedemonteerd Met den derden
Pinksterdag trok natuurlijk deze bijzon
derheid een enorme belangstelling.
Uit Zuid-Beveland.
Benoemd tol commies ter gemeente
secretarie van Goes de heer J Lodder,
adjunct-commies ter secretarie van Vclscn.
Omtrent de gisteren te Goes ge
houden feestelijke samenkomst ten bate
van het Iiomocopathiscli ziekenhuis te
Oudenrijn bij Utrecht meldt men ons nog:
De sociêtcilstuin was keurig versierd
en de heer F v. Dijk uit Zaandam was
daar aanwezig ter bespreking vau talrijk©
tentoongestelde photo's van de Centrale
Homneopathisclic Apotheek van dr Will-
mar Schwaab uit Leipzig.
Het hoofdnummer van liet program
was een rede van dr. A C. A. Hoffman,
homoeopathisch geneesheer le Gouda, die
in korte trekken doel en wezen van de
liomoeopathie naging en het Homoeopa-
„Maar gij", stamelde hij in steeds klim
mende verbazing, „gij, Rosamimde, tegen,
wie hij zoo zeer misdaan heeft, gij moest
wel de laatste z-jn om mij zulk een vraag
te "stellen! Het is mijn plan met hem te
handelen zooals het de gewoonte op zee
te doen met alle schurken, die gevan
gen genomen zijn zooals Olivier Tressi-
lian. Zoo gij genadig jegens hem gestemd
zijl wal ik, bij God, niet begrijpen kan
bedenk dan, dat dit de grootste ge
nade is, die hij verwachten kan."
,Gij spreekt van genade en wraak in
ëcn adem, Sir John". Zjj werd kalm, haar
ontroering was bedaard cn oen strakke
ernst trad er voor in de plaats.
Hij maakte een ongeduldig gebaard.
Waartor zou het dienen, hem mee naar
Engelaud tc nemen?" vroeg hij. „Hij
moet daar terecht staan en de uitslag is
dezelfde. Het is niet noodig hem langer
te pijnigen."
..De uilslag kon wel eens anders zijn,
dan ge denkt", antwoordde zij. „En dat
rechlsgediug is zijn recht."
(Wiordt vervolgd),
