MIDDELBURGSCHE COURANT. Jê ill Vrijdag 11 Mei 1917. 160° Jaargang. Bij dit Dummer behoort een Bijvoegsel. Aböou. prijs per kwartaal In Mid delburg, en bij ae agenten in Vlissingen en Goes f 1.55; per post f 1.75. Advertenties 20 cent per «-egel. Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50. DE VAL VAN MINISTER BOSBOOM. Een Minister, ciie in zijn zware laak van beheerder van liet oorlogsdeparflej- menti n een oorlogstijd, nog voortdurend de afmattende ervaring heeft gehad van een onophoudelijke kritiek, soms van ^ge treiter' zooals de heer Schaper gister zei. Er wits veel aan te merken, en de heer Bosboom kenmerkte zich door een stijf hoofdigheid, vooral waar het administra tieve regelingen gold, die het -zeer moeiw lijk maakte in vrede met hem samen. Ie (werken. Gewerkt heeft hij echter als een paard en dat er tijdens zijn beheer veel, heel veel verbeterd is, mag wel eens op den voorgrond worden gesteld tegenover de critici, die alle nog beslaande lekortkoj- jnlngen op zijn rekening stellen. Dat hij een geniale leider was, zal ech ter niémand beweren. Een bekwaam man, zeker, maar niet de man dien men in een crisistijd in de eerste plaats op zoo'n belangrijke post zou wenschen. Maar hij was er, en hij bleef er1, omdat er geen ander beschikbaar was, naar hel heette. En ook omdat hij een man van vrcdelievenden aard is, van wien men geen voor ons land gevaarlijke din gen behoefde te vreezen. Velen links, die veel op hem aan te merken hadden, spraken het openlijk uil dat ze bang waj- ren voor een plaatsvervanger als Golijn, 'dien men niet zoo n vredelievenden geedt toedacht. Een Minister die door zulke omstandig^ heden aan '1 bewind blijfl, loopt jederen 'dag gevaar over een schil uil te glijden. En zoo is 'l mogelijk geweest, dat midf- den in een gevaarlijken oorlogstijd een Mi nister weggezonden wordt pm een betrekt, kelijk zoo nietige kwestie als de voorrang Van oproeping van twee lichtingen. De Minister is bezweken onder een aanval, geleid door den heer Marchant, wiens optreden we niet kunnen bewonde ren Als het hem werkelijk, zooals hij ver zekerde, te doen was 'geweest om de landt, slormers thuis te houden, dan zou hij andere middelen hebben moeien gebrui ken dan die welke hij nu aanwendde, en waarvan hij wist dal ze het heengaan van Minister Bosboom tot eerste gevolg zou hebben. En nog altijd blijft het na de uiteenzet!- ting van den Minister een onuitgemaakte zaak of de opvolger van Minister Bosboom zal kunnen doen. wat men van hem vroeg een opmerking die gister door den. heer Van Kaalte werd gemaakt. Aan Minister Cort van dor Linden nu de taak om in dit exlra-parlemenlaire ka binet een nieuwen Minister van Oorlog te vinden. De parlementaire regel dal de otnverwerper verantwoordelijk is voor de gevolgen van zijn daad, gaat in deze niet op. KAMEROVERZICHT. Tweede Kamer Zifting van Vrijdag. Minister Bosboom van zijn plaats ge duwd dat is het gtoote feit van dc zitting van gister, en vanzelf stelt dal in de schaduw het eerste deel der zit ting waarin de kwestie van buitenland- sche zaken werd afgehandeld. "We zullen daarover kort zijn De hoofdzaak was trouwens reeds te vin den in hel debatf van den vorigen dag. Nieuwe feiten of beschouwingen lieWr ben de replieken nicl gebracht Ah leen zij gemeld dal de beer V a n H a- m e 1 in tweede instantie aandrong op horstel van den confcroleereiïden in* vloed van hel parlement, die z i, door den oorlogstoestand verminderd was Ten slotte wérd de tweede motie»Van Ifceuwen wijziging van het Rcgl van Orde ten einde een vaste commis sie voor Buitenlandsche zaken te bei- noemen lol het plegen van regelmatig oVerleg' aangenomen mei 38 te» gen 31 stemmen Vóór stemden alle so ciaal-democraten, vrijzinnig-democraten en Unie-Liberalen en de Katholieken Engels, Bogaardt en Romans en de vrije liberaal Knobel (de heer Drcs- seïhuvs die ook vóór zou stemmen, was iijdens de stemming afwezig) Do. legen verklaarden zich alle anti,Tevo- lutionnairen en Chrisftelijk-historischeri, het gros der vrije liberalen en de Uieesl® Katholieken. Maar nu dc zaak-Bosboom Hel Ss lieelemaal geen gróóte kwestie waarover hij gevallen is; ze is zelfs onnoozel klein voor een crisis, n.l. de vraag oï van twee lichtingen de een dan wel de ander vóór zal gaan. liet gaal om 13000 man landh storm klasse 1908 en -10.000 man mij- li t i et-lichting 1918. De eerste zijn man nen van 29 jaar, die vroeger vrijstelling kregen, en nu worden opgeroepen om de vorige militielichtngen af tc lossen, die reeds zoo lang gemobiliseerd zijn. En de tweede lichting betreft jongelui van 20 jaar, Nu zou volgeus de getroffen regeling' die landslormklasse worden ingelijfd den 10 Juli a. s., en de nxilitielichdanf. in December. En nu "werd er gevraagd gaat het wel aan om die mannen van 29 jaar, die een positie ixi de maaitf schappij hebben,, in veel gevallen reeds getrouwd zijn, toch nog op te roepen, terwijl er kans bestaat dal de oorlog dezen zomer eindigt? Is het niet wen- s'chelijker om de oproeping van de inililieFlicMing te vervroegen, die im-i mers toch op moet komen? Kunnen die twee niet verwisseld worden? Neen, zei de Minister gister, dat kan niet. De laajtste groep is 20 April opge komen en als hij niV met in Juli de nieuwe klasse kan oproepen, ontstaat er een gaping daar hij de nieuwe mif litiei-lichting niet zoo spoedig kan op roepen. I)e voorbereiding van zoo'n groote lichting vordert te veel tijd, een half jaar, en na een conferentie met zijn ambtenaren was de Minister tot de conclusie gekomen dal verkorting van dien tijd onmogelijk was. Hel plan van den Minister was te trachten alle lichtingen die op 1 Aug. 1914 onder de wapenen waren, voor 1 Aug. a.s naar huis te sturen voor zoover ze nog in dienst zijn. BoliF ticlce 'omstandigheden hebben hem tot dusverre verhinderd dit plan uit te voeren, maar in ieder geval diende spr elke gelegenheid aan le grijpen, om hel aantal geoefende mannen te ver- grooten voor de aflossing. Ziedaar de kwestie. Maar bij slot van rekening liep he|0 minder daarom, dan om de manier waarop de Minister den wensch van de Kamer genegeerd heeft. Immers Vrijdag' werd de motie-Mar- clianl aangenomen, waaruit door het debat het karakter van wantrouwen was weggeredeneerd, maar waarin de Kamer uitsprak dat de landstormklasse 1908 niet behoort op te komen vóór de militielichlting 1918. Maar men weet ook dat de Minister toen vooraf heeft gezegd dat hij zich knoest voorbehouden of hij dien wensch zou uitvoeren. Inderdaad werd een dag tater needis hekend gemaakt dat er met de oproer ping van de landstormklasse 1908 een aanvang was gemaakt. En nu kwam gis'ler de heer May- hant daarover den Minister inlei-»- fpelleeren. Ilij vroeg of dit berichft juist was, en of er zich sedert Vrij dag nieuwe motieven hadden voorgedaan De Minister antwoordde dal het bericht juist was, en dat er geen!nieuwe motieven waren. Dat was iéts wat naar de meening van den lieer Marchant de Kamer zich niet kan laten welgevallen. "Wil de minister zich zulk een hou ding veroorloven, dan moet de Kamer uitdrukkelijk uitópreken, dat zij zich hier niet bij wensoht neer te leggen. Spr. diende daarom de volgende motie in ..De Kamer, gehoord den miru'sf- ter van oorlog, verklaart te bev- treuren, dat de Minister gemeend heeft, na de discussies en het be sluit der Kamer van 4 Mei j 1. be treffende de oproeping van den landstorm jaarklasse 1908, zijn voornemens te dien aanzien niet le moeten wijzigen, cn gaat over lot de orde van den dag." Als antwoord daarop heeft de M W nister nog eens uitvoerig de techu nisclie kwestie uiteengezet, zooals wij die hierboven in 't kort aangaven. We 'willen er alleen nog aan onllcenen dat de Minister reeds in November in de Toelichting van 't wetsontwerp tol •ervroegde oproeping van de lichting 1917 heeft meegedeeld dat het óók zijn plan was de jaarklasse 1908 op te •oepen en in le lijven tegen den lOen Juli. Töenr eCds was er dus bestek gemaakt en |g|een enkele opmerking is daarover gemaakt. 20 Maart was de zaak zoodanig klaar, dat in het bet- slok alles was ingevuld. Alle maarrege len waren getroffen Op 31 Maart volg de de schriftelijke vraag van den heer Marchant, die spr. op 17 April bcant- wooi-dde. En verder bepaalde de Minister zich lot het betoog, dal het technisch onmogelijk, is de lichting 1918 vroe ger •«■p- te roepen, wil men niet de ver warring krijgen van een onregelmatige indeeling. Politieke of staatsrechterlijke beschou wingen zou hij niet houdenhij' wilde alleen een eerlijk man zijn en open- kaart spelen. De beteekenïs en dc strek king der motie waren hem nu volkop men duidelijk en hij behoefde den in- terpellaut geen vragen te stellen Als de molie wordt aangenomen zeide hij dat le beschouwen als een be- wij s, dat de Kamer geen verdere samenwerking met dezen minister wenscht. De portefeuillekwestie was dus gesteld. Wal er toen verder gebeurde is niet lieelemaal duidelijk. Ten eerste is er hel feit dat, de heer Nolens die de vorige week den minister een reddingsplank loeslak, en alle wantrouwen uil de motie haalde, gistermiddag zei alleen te betreuren dal de Minister geen gevolg aan den wensch der Kamer gaf, maar aan den heef-»'Marchant vroeg om duidelijk in de motie le zeggen, dat hij geen ver trouwen in "t beleid van den Minister had. Maar in de avondzilling waarin de Minister bovenstaande vexklaring af legde, en waarin dc beslissing viel, de heer Nolens er niet. Geen der toen aanwezige ka|tlxolieken liet zich hooren, maai- ze slemden allen vóór de motie. Voor de sociaal democraten was de (positie blijkbaar zeer lasitjg. 's Midi- dags heeft de heer Schaper nog mét! Idem er bij den Minister op aange drongen hel niet tol een crisis te laten (komen. Spr. zelf had Vrijdag geen twijfel er aan of de Minister zou toch zijn plan uitvoeren al werd de motie aangenomen. Steil de minister prijs op le blijven of heen te gaan? Daar komt hel maar op neer. Wat kan er nu voor reden voor hem zijn, om lc zeggen- neem de motie- maar aan, dan ga ik heen. Spr. stelde er geen prijs op, dat de minister heengaat. Daarmee zou de mi nister het landsbelang niet dienen. De soc.-dem zouden met tegen deze molie kunnen stemmen. Maar Iaat de minister eerst nog eens zijn houding bepalen, nu hij ons standpunt kent De Minister heeft den heer Scha per dank gezegd voor zijn steun, maai bij is het bruggetje niet overgegaan. Ilij hield vol dal 't niet kon, en de soy cialislen die meenden dat 't wèl kon, stemden toen voor de motie. De anti-revolulionnaii-en hebben niets gezegd, behalve dan de verklaring van den heer De Monté-Verloren dal liij tegen vervroegde oproeping van den landstorm was. Ze dtemden vóór de molie. Van de Vrijz. Democraten voerde al leen de heer Marchant ,nog hel woord Wi-anger dan ooit, 'tot grofheid toe tegenover den heer Van Raai te, die hem in de rede viel met een vraag Hij zei niet overtuigd te zijn door de uiteenzetting van den Minister die liij beschuldigde de oproepingen maar dadelijk te hebben verzonden toen hij door de aankondiging van spr's inter pellatie voorzag dat er moeilijkheden dreigden te komen,, een beschuldi ging waar de Minister verontwaar digd tegen opkwam Tegenover de motie stelden zich twee Chris. Hislorischen, van wie dc heer De Geer uitsprak dal de molie een onzuivere beslissing zou uitlokken, wan}; er waren leden, die hel in 's lands belang achten, dezen minister door een andere le vervangen, terwijl zij de zaak zelve niet van zoo groot belang achten Men zou er willicht later spijt van heb ben, in oorlogstijd een minister om oen dergelijke reden te hebben losgelaten. En de heer Lo liman, zei niet le kunnen voor stemmen, omdat hij voor hel oordeel van den Minister in zulke technische kwesties moest buigen. En ten slotte zij nog vermeld, dat de heer Van Kaalte voorzag dat een opvolger van Minister Bosboom lolden zelfden ïnaatregel gedwongen kan wor den want spr. zag den vrede nog nieli komen tusschen nu en de maand Sep1- lember, - een meilief dat meer aan)- dachl verdiende dan er in de rumoe rige Kamer aan geschonken werd. Toen volgde de stemming 44 vóór, 26 legen. Vóór: de Vx-ijz. Democraten, Soc.- Dem., Anti-Revol., de Katholieken), 'op twee na), één Unie-Liberaal, dc lieer Palijn, en vier Chr. Hist, (v Veen, Schimmelpennink, Snoeck Henkemans en Bichon). Tegen de Vrije Liberalen, de Unie- Liberalen, twee Chr. Hislorischen 'De Geer en Lobman) ©n twee Katholieken (Van Vuuren en Van BestA BÏKÜSMl AMR. UIT DE STAATSCOURANT. Bij Koninklijk besluit van 9 Mei 1917 no. 95 is mr. dr. A. van Gijn, oud-miniRr Ier van financiën, achtereenvolgens be noemd tol lid van den Burgerlijken Pen sioenraad. lot voorzitter van dien raad, lol lid van den Pensioenraad voor de ge meenteambtenaren, tot voorzitter van dien NEDERLAND EN DE OORLOG. Verblijf ontzegd De commandant der stelling van de monden der Maas en der Scheldie heeft hel verblijf in zijn gezagsgebied ontzegd aan den 12-jarigen A. C. do la Ruelle te W e s t d o r p e en den 30-jarigen II. Franssens le Beveren (B.) o Ned. schoener lol zinken g e b r a c h t De moloi--schocuer „Gruno" van de firma Van Krieken te Rotterdam is in de Noordzee door een Duilsche duik boot tol zinken gebracht; de bemanuing die op weg was naar het lichtschip Noord Hinder, ontmoette het loodstransport- aartuig „Vlissingen", dal hen opnam, cn gistel-avond te Vlissingen aan wal zette, vanwaar zij heden naar Rotterdam vertrok. S t o o m l r e i 1 e r opgebracht. Te IJmuiden heerscht sedert cenige da gen ex-nstigo ongerustheid over enkele s toomt rei lex-s die Maandag 30 April ter visscherij van IJmuiden zijn vertrokken ^ederl dien niet 'teruggekeerd. Van een hunner is tlians bericht ont vangen. De schipper van den gisteravond te IJmuiden binnengekomen stoomtreiler Gorredijk MA 123 heeft, naai- men aan dc N. R. Ct, meldt, medegedeeld, dat hij visschende was bij hot vuurschip Dog- gersbank-Noord, toen do stoomtreiler Bar lavier, een der schepen waarover men zich ongerust maakte, bon passeerde met een prijsbemanning aan boord van onderofficier en twee matrozen en de schipper van de Batavier hem toei-icp zijn schip te fJmiuden Le rapporteei-en indien de Gorredijk dpar ongeschonden mocht aankomen. De mogelijkheid is dus groot, dal pok de andere treilers, <l|e over tijd zijn, opgebracht geworden zijn. Telegrammen daarover, die terstond bij aankomst in een Diiitsclie haven daar over werden afgezonden, schijnen thans niet meer te worden doorgelaten. Regeeringseieren. De St.ct. no, 109 bevat de door den Minister van L,, N. en Hs vastgestelde) regeling betreffende de distributie van re geeringseieren, waaronder worden ver slaan ide eieren, die ingevolge de djoarvoor bestaande voorschriften ter beschikking worden gesteld voor onmiddpllijk.binneii- landsch verbruik. De levering van versche regeeringseie ren geschiedt door bemiddpiing van de Eiervereeniging en uilsluitend aan ge meentebesturen. Iedere delailverkooper, die voor djë uit oefening van zijn handel regeeringseie ren wenscht te ontvangen, doet weke lijks opgave van het door hem verlangd© aantal, en wel' in gemeenten, waar de distributie van eieren door bemiddeling van grossiers ge schiedt, bij een der grossiers; in gemeenten, waar hel gemeentebe- stuui- zelf als grossier optreedt, hij dij gemeentebestuur. Voor nadere bijzonderheden venvijzen wij naar de voornoemde Staatscourant. 0 Brood De Minister van L., N. en H. heeft tol de burgemeesters de navolgende cii"- culaire gericht- „Aangezien mij gebleken is, dal in som mige gemeenten brood woi-dl betrokken op bons van broodkaarten welke eerst geldig zijn in een volgend tijdvak van 9 dagen, heb ik de eer u te verzoeken streng le willen toezien, dat bakkers geen brood afleveren dan tegen bons, afkomstig van broodkaarten der „loopen- de week", en hen bij overtreding dezer bepaling zoo noodig overeenkomstig art. 20 der brooddistributieregeling voor uit sluiting voor le dragen Aan houders die door bovengenoemd© handelwijze aan het einde van een pe- ï-iodc niet meer in het bezit van brood kaarten zijn, mogen geen nieuwe brood kaarten worden afgegeven. Ik wijs u hierbij echter op. mijne be schikking an 21 April 1917, volgens wel ke, voor geval dc laatste dag van den geldigheidsduur van een bx-oodlcaart valt op een Zaterdag, op dien dag ook brood' kan worden gekocht op bons van brood kaarten der volgende week Door hel gemeentebestuur van Deven ter zal. indien een proefneming op kleine schaal in den smaak valt, bloedbrood tot lagen prijs verkrijgbaar worden gesteld, dat een hooge voedingswaarde bezit, met tweemaal zooveel eiwitgehalte als zuivere tarwe. Nu het hi-ood voor een deel uit aardappelmeel bestaat, dat geen eiwit bevat, is dit van bijzonder belang, lc meer waar het vetgehalte van het bloed brood veel groeier is dan van brood. (Centrum). Onze scheepvaart Ilol Hbld. verneemt, dat jhr. mr. Snouclc Hurgronje. die in Londen ver toeft om te onderhandelen over allerlei moeilijkheden, tot dusver op scheep vaartgebied ondervonden, de meest be vredigende verklaringen omtrent dc te gemoetkomende houding der Engelsche i-egeering heeft overgeseind, waar uil zou zijn op le maken, dat cr zich; niets meer verzet tegen een hervatting van de vaart van en naar Amerika. Iu verband hiermede moeten dan ook reeds telegrafische orders naar Amerika zijn gegaan om onze schepen, die daar reeds zoo geruimen lijd, in hoofdzaak beladen met veevoeder, lagen, uilklaring te geven. Van de ongeveer twintig schepen, die i den Verscherpten duikbootoorlog in ballast zijn uilgevaren, zijn enkele thans Halifax gepasseerd en op den terugweg ar Nederland. Behalve deze graanschepen lagen in de Amerikaansche havens nog 22 Neder- landsche schepen, geladen met stukgoe deren, veevoer, enz. Ook voor deze scli/a- pen is tnans door de reederijen order) gegeven de thuisx-eis te aanvaarden. Geen viscli naar België Ut IJmuiden wordt aan het N. v. <1'. D. gemeld De invoer van visch in België is weer ■erboden Op last van de Duilsche re- gecring is de vergunning tot invoer van.' versche visch uil IJmuiden in België aan de Relief-commissie voor de bevolking België en Noord-Frankrijk, zonder opj- gaaf van redenen, plotseling ingetrokken. Bit Stad ea ProTiaeig. Uit Middelburg. Wij vestigen ten zeerste de aandacht onzer lezers op de advertentie van de Brandstoffenconnnissie, elders in dit bladj, waarin gezinshoofden, ook die van Belgi sche gezinnen, er op worden gewezen, dal zij, voorzoover zij geen aanvraaghil- jet hebben ontvangen, dit kunnen aanvra gen morgenochtend tusschen 9 en 1 uur. GisleraVmd vloog een Nederlandsch vliegtuig omstreeks half aeht over Mid delburg, ongeveer boven den Nicuwland- schen weg gekomen, zag de vlieger, de tweede luitenant Coppe, zich door een defect aan den motor genoodzaakt te «Ha len Hij deed een zeer goede daling op een weide, maar juist was de machir ne beneden toen zij bij het uilloopen] boven een sloot kwam, duikelde en met den voorsteven in de sloot schoot. De bestuurder en zijn waarnemer, de eerste luitenant Pei-k, kwamen er beiden mei een nat pak af; zij hadden geen let sel bekomen Dc machine was echter be schadigd. Daar velen het neerkomen hadden gezien, waren er spoedig veel menschen, later zelfs zeer velen uil Middelburg, Nieuwland en Arneiniuden bij de machi- ne, die bijzonder de la'ondpcht Irok, daar het achterdeel hoog in de lucht slak Toen de reparatie-auto op de pLaals van °t ongeval was gekomen, werd de machine recht getrokken, in afwachting tot zij ncden uit de sloot zou worden ge haald In hel Schuttershof alhier wordt op Hemelvaartsdag een zangersfeest ge houden [van (den ring Zeeland van Christel, zangvereenigingen in Ncderlaiul Er zullen zangvereenigingen uit 12 verschillende ge meenten in onze provincie aan dit feest deelnemen. Des middags 1 uur zal het feest een aanvang nemen Uit Vlissingen. Voor dc provincie Zeeland is. met zetel VI i ssin g n, een afdeeling ge sticht van het internationaal liefdewerk voor gewonden en krijgsgevangenen. Het bestuur bestaat uit de hoeren F. de Roovcr, consulair agent in België. Af. de Bal, A Hans en R. de Pellecyn, allen te Missingen, Geurts, Middelburg, II. van Canlforl te Neuzen en A. Mijs te Oostburg. Uit Walcheren. Door bemiddeling van de Vlissing- sche gasfabriek zijn te Domburg aun ieder hotel 20 II L. en aan ieder pen sion 5 II L. gascolces gedistribueerd. Deze brandstof was hoogst welkom, want in de komende maanden verslinden dp fornui zen heel wat. Uit Noord-Bevelaod. Aan het Ministerie van Justitie is tol commies bevorderd de heer J. UK Swenne van Wissenkerke. Uit Schouwe n-B utveland. - Gisteren is te Amsterdam in lxet ziekenhuis, na een korte ongesteldheid, overlcacn de heer W C. de Crane, wet houder van Zierikzee en directeur van oc Zeeuwsche Brandwaarborgmaat schappij. Hij was te Zierikzee geboren 15 Janu ari 1850 en bereikte aldus den leeftijd van 67 jaar, vervulde naast vele betrek kingen, waaronder die van directeur dpr, aldaar gevestigde Brandwaarborgmaat- schappij en cori-espondenl der Nederland- selie Bank laatst nog de functiën van wethouder en voorzitter van liet burger lijk armbestuur. "Mel h em is een inwoner 5P

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1917 | | pagina 1