MIDDELB11RGSCHE COURANT.
si 104
Donderdag 3 Mei 1317,
160" JaarpBg.
Abonn. p r ij b per kwartaal tn Mid
delburg en bij cie agenten in Vlissingen
5n Goes f 1.55; per post "f 1.75.
A d v e r't' e n t i e. s 20 cent per '•egel.
'Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van i—7 regels f 1.50.
ingenomen was met het voorstel. Hij
vond het niet het wensclielijïcst wan
neer maar telkens onmiddellijk inlich
tingen aan de Kamer werden gegeven.
KAMEROVERZICHT.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag.
Broeit ei- werkelijk iets -erieus aan
de rechterzijde tegeh den Minister van
Oorlog9 Of is het slechts een schijngev
vecht
Eerst wordt naar aanleiding o a. v
het buitengewone oorlogscvediet een ger
heime zitting door leden der rechterzijde
aangevraagd En nu komt de heer
S e h e u r e r met een motie
De Kamer, gehoord het verhandel
de in comité-generaal, van oordeel,
dat er onderdeden in 's lands weer
baarheid zijn, die meer afdoende ver
zorging vragen, gaat over tot de or
de van don dag
Hij vcrldadrde er echter bij dat hij
vóór het crediet zou stemmen, al gaf hij
daarmee niet te kennen de besteding
van de toegestane gelden in elk opzicht
goed te keuren. Maar hij wilde waar
schuwen togen verslapping in de verde
diging, en zijn motie werd blijkbaar als
zoo'n waarschuwing ingediend.
Ilij wil den Minister dus zijn steun niet
onthouden.
Daarentegen was even te voren zijn
partijgenoot, de heer Duymaer, komen
verklaren, dat hij tegen dit ontwerp zal
stemmen, niet omdat hij den Minister hel
noodige geld wil weigeren, maar omdat
hij den waarborg misl, dat het geld op
de bcsle wijze wordt besteed.
Wat voor beteekenis krijgt nu de mo
tie?
Niet ten onrechte wees de heer M a r-
chant er op, dat de behandeling dier
motie niet kan geschieden zonder dat
men treedt in een beoordeeling van heli
geen in comité-generaal is gezegd.
Maar hij kwam met dat argument te
laat, want de voorzitter merkte op,
dat geen der Kamerleden, ook de heer
Marchant niet, zich verzet had tegen het
aan de orde stellen der moiie.
De heer Schaper protesteerde lec
gc» ido iukleeding van de jinotie, waarin ide
regeering aanleiding of voorwendsel kan
vinden om bij volgende gelegenheden
inlichtingen le weigeren in oomité's^ge-
n®raal Spreker gaf den voorsteller in
overweging', 51e motie In le trekken,
(laai- hierover niet kan worden gedebal,1-
teerd zonder terug te treden in" het dot-
bat, in comité-generaal gevoerd.
Zelfs kregen we al een kleine aan
wijzing van dit geheime debat door den
heer Ter Laan Deze noemde de motie
te vaag Ook de geneeskundige dienst is
'niet in orde. Hetzelfde geldt voor de
verzorging van de huisgezinnen en de ber
zoldigiug. Maar die onderdeden bedjoelt
de heer Scheurer niet. Ilij bedoelt
alleen hel militarisme. Maar hij lean niet
mfteiien, dat zijn motie een samenvatting
is van het geheim debal van gisteren.
Want don zou hij zijn een man van onr
waarachtigheid
We zijn benieuwd wat er uit die
motie nog groeien zal.
Overigens liep het debat meer over
onderdeden De Minister is wel even
aan 'L woord gekomen, maar zal heden
voortgaan.
De regeling der werkzaamheden heeft
als gewoonlijk weer een levendige discus1-
sié gewekt.
Het ging om Iwèe voorstellen, n.l.
van den heer Teenstra om er ook
nog hei nog uit Talma's tijd dateerende
wetsontwerp betreffende het verteenen
van grond aan landarbeiders aan de agen;-
da toe te voegen;
en van den heer v. Leeuwen om ook
zijn voorstel te behandelen betreffende
het aandeel van het parlement in de bej-
ban deling van buitenlandsche aangelegen
heden.
Na eenig gepraat werd hel eerste voor-
stol op de agenda geplaatst, hoewel vol"
gon-i den heer Schaper geen kip in de
Kamer gelóóft", dal er van de behande
ling iets komt.
Wat' liet voorstcl-Van Leeuwen be
treft, daarover werden door den heer
Schaper nog al dikke woorden ge(-
bruikt b, v. did „liet onverantwooi-delijk
is jegens het Nederlandsche volk om
zonder dit te hebben afgedaan op reces
te gaan en kalmer maar klemmen
der woorden door den heer Van H a-
mel, die er op wees' dal we 'in den
a.s. zomer voor vredesonderhandelingen
of bijzondere moeilijkheden kunnen kó
men le staan.
De heer Patijn zei vóór hot voor
stel te zullen slemmen, los van <le
toelichting on zonder dat 'er eenigc
sprake is van wantrouwen legen de
regeering.
Zonder hoofdelijke stemming werd be
sloten liet voorstel Dinsdag in behan
deling te nemen. Maar het bleek nu
reeds dat de heer Nolens niet zeer
8 O. E M U KB,
PARTIJKEUZE.
We ontvingen nog het volgende schrij
ven. dat wij hier een plaats geven onder
dezelfde rubriek waar ook dc vorige
stukken over dil onderwerp verschenen
M. d. R.,
Het zij mij vergund, nog een korte op>-
merking te maken naar ""aanleiding van
uw naschriftje op - mijn kanlteekenin;
voorkomende in uw geacht blad' van
Dinsdag j.l.
Hel is volkomen juist dat ik te Ter-
ncuzen ,op 21 Febr. j.J. heb gezegd, dat
ik het beter had gevonden voor de kiest-
vcreenigingen pm nog een/igen lijd te
wachten met partijkiezen, maai- dat de
V. D. mij hadden genoopt reeds nu te
beginnen de vereenigingen er toe aan te
zetten
Het lag dan ook wel degelijk in de ber
doeling om in de maand Mei of Juni een
brochure in Zeeland te verspreiden, waar
in op zakelijke gronden zou zijn uileen-
gezet, waarom de verschillende vrijzinni
ge kiesvereeuigingen de zijde der liberale
Unie hadden le kiezen. Spreekbeurten
zouden achterwege zijn gebleven.
In hetzelfde verslag van de rede door
mij le Terneuzen gehouden en door u,
voor een deel, geciteerd, wordt van die
brochure gewaagd.
Het motief voor „de vervroegde" proj-
paganda om de kiesvèrcenigingen lol de
Unie te brengen lag dan ook geheel in
de vertrouwelijke vergadering door de
V. D. te Middelburg gehouden. De pro|-
paganda zelf zou zeer zeker eenigen tijd
later zijn begonnen. Niet na evenlueele
nieuwe partijgroepecringen, zooals unaac
ik meen verlangt, maar beslist daarvóór.
Dal ik le Terneuzen precies hetzelf
de zou hebben gezegd als wat u, in uw
geacht blad den kiesvercenigingen aan
raadt, namelijk afwachten en zien
hoe de zaken zich verder ont»
wikkelen, is niet slaande te houden en
inderdaad ook niet juist.
Ik heb integendeel gezegd, en hel volgt
uit het door u gegeven citaat; niet aIj'
wachten, maar partijkiezen, en
er daarbij op gewezen, dal indien Idler
andere parlijgroepeering nog komt, de
gedane keus nog' kan worden her
zien. Dat spreekt ook vanzelf Dat zal
altijd zoo blijven.
Mijn motief tot vervroegde p r of-
paganda was gewettigd en de beweeg
reden voor de propaganda zelf, name
lijk de noodzakelijkheid dat dip lciesveree-
nigingen zich moeten aansluiten bij één
der bestaande organisaties om zelf
medezeggenschap te krijgen bij de ber
slissingen voor verder samengaan van
(le (organisaties enz zijn nv i niet ont
zenuwd.
Ik Icelcen ten slotte hierbij aan, dat
de meeste kiesvercenigingen in Zeeland,
die in wezen tot de Liberale Unie 'be-
booren ook reeds zonder etiquet
zich bij die Unie hebben aangesloten.
Had deze discussie zich eerder ontspon
nen, dan zou ik breeder op de zaak zijn
ingegaan, en zou ik, gebruik makende
van de beleende onpartijdige gastvrijheid
van uw blad, met minder spreekbeurten
mijn taak wclliclit hebben kunnen vol
brengen
Achtend, uw dw. dn.
DE MURALT
[We merken onzerzijds alleen dil op. is
hel met wat snel geconcludeerd om le
beweren dat de bedoelde kiesvercenigin
gen ,,;n wezen tot de L. U. behooren",
waar ilie in het Kamerdistrict Oostburg
achtereenvolgens voor een Vrij Liberaal,
een Yrijz.-Democraal en een Unie-Libe-
raai ijverden? Red].
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Het spoorwegverkeer.
Naai* „Hel Centrum" nader veriieemt,
zal de nieuwe snoorwegdienslregeHng
niet op 1 Juni, doch op 1 Juli wor
den ingevoerd. Eenigc treinen zullen
echter nog uitvallen Dil is gedeeltelijk
toe le schrijven aan hel feit, dat
ter besparing van treinkilomelers do
treinen in het algemeen over de kort
ste route zullen worden geleid, dus
bijv. de D.-treinen van Amsterdam naar
Groningen over Hilversum inplaats van
over Utrecht, enz.
e—
Toewijzingscommissie voor
kaarsen, enz.
De Minister van L., N. en H. heeft in
gesteld een tocwijzingscommissie voor
knarsen schemerlichten en dergelijke.
De heer Vliegen naar Bern.
Naar de .Telegr." verneemt, is de heer
W H. Vliegen, wethouder van Amster
dam, gisterochtend over Duitschlancl naar
Bern vertrokken. Het blad meent, dal hij
van Bern naar Parijs zal gaan om hldaar
besprekingen le houden met de Fransehe
socialisten in zake him houding tegenover
de conferentie te Stockholm
De lieer Vliegen zou reeds eenige da
gen vroeger vertrokken zijn, indien het
Duilsche gezantschap geen moeilijkheden
met betrekking tot zijn passen in den weg
had gelegd.
Inlernéeringsdepól
Wierickerschans.
Hel inlerueeringsdepót te Wiericker
schans wordt, naar men aan 'le „N. R
CLmeldt, opgeheven, aangezien de al
daar geïnterneerde Duilsche officieren
het voorbeeld van hun Engelsclie col
lega's hebben gevolgd, en hun eere
woord hebben afgelegd, niet Le zullen
ontvluchten. Dientengevolge lean hun nu
meer vrijheid van beweging worden loc-
geslaan.
o
Aan een vernietiging onl-
komen
De bemauiiing van een le IJmuiden
binnengekomen sloom tra wier rapporteer
de, nauwelijks aan eene vernietiging
van ligar schip le zijn ontkomen Nam
een nerichtgever van hel Hand. vernam,
bevond het vaartuig zich pp 56 gr. 9
min. N B en 5 gr O L. [dil is even
benoorden Doggersbank-Iichfschiptoen
een Duitsche duikboot den trawler lot
stoppen sommeerde Onmiddellijk werd
aan dit bevel voldaan en werd ge
roeid naar de U-bool, om den com
mandant de scheepspapieren ter inza
ge over le geven.
Bij aankomst op de duikboot wer
den de papieren, doorgekeken en deel
de de commandaut den schipper mede,
dat zijn scliip zich 20 mijlen westelijk
van de westgrens van het vrijgegeven
gebied ophield en dus lot zinken moest
worden gebracht. De schipper protesl-
teerde daartegen, omdat hij juist eenige
oogenblikken vóór de aanhouding pei
ling genomen had en precies lengte
en breedte kon opgeven. De door den
(duikbootcommandant opgegeven peiling
verschilde nogal aanmerkelijk mei die
van de visscherslieden, zoodat de com
mandant maar met Icon aannemen, dat
de trawler zich op de plaals bevond,
door den schipper voor de juisle ge
houden.
Na verschillende besprekingen gaf de
commandant toe, dal het mogelijk kon
zijn, dat zijn peiling, wal de Oosterlengr
te betrof, niet precies met die der
visschers overeenstemde en nam het door
den schipper opgegeven bestek als li?l
werkelijke aan.
De irawler had 7 mijlen Z Z. O
g'esloömd, toen men bij het DoggersF
bank-vuurschip aankwam, hetgeen de
juiste peiling van den schipper be
wees.
De trekschuit in e e r e hersteld.
Door den pelroleumnood ziel men
thans langs dc Vecht weer véle treksel» tu
ten. Zelfs motorschuiten worden aan de
lijn gelrokken.
Uit SM eb Provinele.
Uii Middelburg.
- Na een rust van twee en een halve
week zal van af hedenavond het caril
lon van den Abdijtoren zich weder laten
hooren
lieden zijn de volgende muziekstukken
op de trommel geplaatst heel uur: „Une
Fèle a Trianón" (1776), Gavotte van H.
llouóier; half uur. Gloeiend gesmeed, lied
•an dr. J. P. Heye, muziek van dr. E
D. Pijzei; kwartieren 1. Vadcrlandsch
lied, woorden van dr I P. Heyc, muziek
van W. Smits; 2 Marschlied uit ,,Hou
en Trouw", woorden van Joh. De Utaegt,
muziek van Jan Morks.
Door de commissie uil liet be
duur van „Uil hel Volk—Voor hel
Volk" welke zich wederom heeft be
last niet de afdeeling' gevelversiering,
is heden een circulaire verspreid waar
in lot deelname aan die 'versiering
wordl opgewekt.
Evenals liet vorig jaar zullen medail
les of naar verkiezing' geldprijzen, wor
den uitgeloofd voor ben, die de fraaiste
versiering aanbrachten en ook voor licn,
die door zorg en onderhoud de plan
ten een frisch en geZond aanzien geven
- Dc vier jónge mannen, die wegens
den koperdiefslal op hol terrein van
de gasfabriek alhier werden aan go1-
houden, zijn na verhoor door den recb-
ler-coriimissaris naar het huis van be
waring overgebracht.
- Het Rijksarchief alhier is weder
voor het publiek toegankelijk.
Uit Vlissingen.
Te beginnen uiet volgende week zal
ceri gedeelte van de werklieden der Kon.
Mij. ,,De Schelde" te Vlissingen ook
's Maandags niet werken, Voor hen is
dus de workweek maar 4 dagen lang.
Dit Walcheren.
-- Blijkens gesprekken met wandelaars
hecrscht in Walcheren tegenwoordig dc
meening, dal de toegang tot de Mant''-
1 i n g door de militaire overheid is ont
zegd of dal de kaarten moeten worden
vernieuwd.
Noch het een, noch het ander is 't ge
val de laatstuitgedeelde wandelkaartcn
zijG nog even geldig als vroeger, doch
de bezoeker zorge ze le kunnen toonon
en moet de wenken van den schildwacht
ter harte nemen.
o
Uit Zuiö-Beveland.
De vrijzinnige kiesverecniging Voor
uitgang te Goes besloot in een gister
avond gehouden buitengewone vergade
ring nog niet over te gaan tot aansluiting
bij een der bestaande partijen liet be
stuur werd machtiging verleend le trach
ten' een bond voor Zeeland op te rich
ten en daarna af le wachten, wat verder
hier te lande zal worden besloten.
Te Goes worden pogingen in hel
werk gesteld om te komen tot den bouw
van een diaconiehuis vanwege de Ned.
Herv. gem. aldaar
Reeds zijn inschrijvingsbiljetten voor hel
nemen van ren'tetooze, dan wel rentege1-
ven de aandeelen a 3 pCt, voor dat doel
rondgezonden.
- Men schrijft ons:
Een week geleden leverde de Poel,
die bekende vlakte in Westelijk Zuid-
Beveland, nog een treurigen aanblik cp
door zijn kale weiden zonder eetbaar
gras. Treuriger was echter hel gezicht
op jonge paarden en runderen, die met
borstelig haar door het gure weer rond
liepen en tevergeefs trachtten hun huik Ie
vullen. Fven treurig was de gedachte,
dql df'ze dieren naar buiten gestuurd wa
ren door boeren en boertjes met schuren
zonder voeder en die met mondjesmaat
en zeer duur iets kunnen koopen als dc
porteruonnaie hel toelaat. Van bemiddel
de hceren zag men nog bijna geen vee<
builen. De kleine landbouwers gaan ook
lijden onder den druk der tijden.
De milde temperaluur der laatste da
gen neeft nu gelukkig den grasgroei zeer
bevorderd en meer tier in hel vee ge
bracht
Wie ook in moeilijkheden geraden,
dal zijn de jallooze kippenhouders ten
plattenlande. Men weet voor veel geld
slechts zeer moeilijk hoendereten vast
le krijgen Er zijn er, die hun pluimvee
opgeruimd hebben.
Uit Schouwe n-D u i v e 1 a n d
- In de raadsvergadering le Z i e r i ló
ze e van Woensdagnamiddag werden be
noemd tot leden der plaatselijke schoolt
commissie mevrouw Korteweg—Avenari1-
us, «n moj. J. Valeton, in de plaals van
mevr Gelderman—de Crane en Unger
Groeneveld—de Kater die hebben bedankt
Voorts werden de heeren W. den Boer,
E J. Gelderman cn II. J. van Nouliuys,
benoemd lot leden der raadscommissie
voor reclames van den hoofdelijken om
slag enz.
o
Uil Zeeuwsch-V launder on W D.
Ju'st als overal elders ondervindt
men te IJ zend ij k e den last van iiet
pelroleümgebrek. Men tracht zich te hel
pen mei kaarsen of „gaal vroeg ter kooi
Dil geldt- naluuiiijk het meest hen, die
niet aangesloten zijn bij de cleclrische
centrale. Om nu toch licht le kunnen
maken, vragen er velen om aansluiting.
Een 1 O-tal nieuwe leidingen kwamen
reeds gereed. 40 andere aanvragen wach
ten op toezegging. Voorloopig zal aan
aanvragen na 1 Mei niet voldaan worden.
Meters kunnen niet geleverd worden.
Daarom moeten nicuw-aangeslolenen per
lamp belalen, berekend naar 00 e per
maand. Het aanleggen is belangrijk duur
der d-m vroeger liet kost nu in plaats
van f7 van de 11 naar de f 13.
Deze prijs wordt berekend naar de
hoeveelheid gebruikte materialen.
Besmettel ij ke ziekten.
Van 25 April—1 Mei zijn de navolgende
besmellelijke ziekten in Zeeland ter ken
nis van den Centralen Gezondheidsraad
gekomen
Roodvonk: 1 geval te Borssele, Koudc-
kerke. Neuzen en Zoutelande.
Diplileritis: 1 geval te Groede cn 1
le Middelburg
Over genoemd tijdvak werden in ons
land 18 gevallen van nekkramp gecon
stateerd
VRIJL INNIGE I'ROPAGANDA-VEREEM-
GfNG TE MIDDELBURG.
Gisterenavond liicld bovengenoemde
vereeniging een algcmcenc vergadering
onder voorzitterschap van den heer J
Schraver, die de aanwezigen welkom
heclte en vooral de aanwezige dame.
omdat de vergadering van dézen avond
voor de vrouwen belangrijk was, daar de
Vrijzinnig Democratische de eenige vrij
zinnige partij is, die de vrouwen daad
werkelijk actief cn passief kiesrecht wil
geven.
De plannen, neergelegd in de op deze
vergadering le behandelen bestuursvoor
stellen hebben een paar leden aanleiding
gegeven te bedanken, maar hadden ander
zijds ook aanwinst van nieuwe leden;
tengevolge.
Op voorstel van het bestuur werd thans
de heer J. W. Roskes tot eerelid der
vereeniging benoemd.
Hel volgende voorslel van het bestuur
was, daL de vereeniging zich plaatste
op hel Vrijzinnig Democratisch standpunt.
De voorzitter lichtte toe, waarom liet
bestuur, als gevolg van de besprekingen
in de vorige vergadering, rJit voorstel
deed.
In den breede zette spr. uiteen, dat
er keuze zal moeten plnats hebben; en
waar in de vereeniging steeds de demo
cratische beginselen den boventoon heb
ber. gevoerd, is de keuze niet moeilijk.
Als er een splitsing in twee vrijzinnlgc
parlijen mocht komen, dan zal een demo
cratische. vereeniging zich bij links aan
sluiten. Aansluiting bij de Liberale Unie
zou zeer waarschijnlijk later loch ver
plichten tol keuze.
Na zeer uitvoerige discussie werd hel
voorslel aangenomen met op één na al-
gemeene stemmen.
Het volgende voorslel was rlc wijziging
van den naam der vereeniging. statuten
en huishoudelijk reglement in den geest
van hel thans genomen besluit.
Dc naam der vereeniging werd veran
derd in „Vrijzinnig-Democratische Pro
paganda vereeniging"
De statuten en huishoudelijk regle
ment werden gewijzigd waar dit noodig
was.
Nog werd voorgesteld het bestuur te
machtigen tot opzegging van hot lidmaat
schap van den Bond van Vrijzinnige
Propaganda vereenigingen en pogingen aan
le wenden lot aansluiting nij de vereeni
ging „De Jonge Democraten."
Hel bezwaar tegen dit laatste is de be
paling, dat leden van de „Jonge Demo
craten" niet ouder mogen zijn dan 35
jaar
Daar onder de werkende leden alhier
ook meerdere ouderen zijn, dient dit be
zwaar eerst le worden uit den weg
geruimd.
Het bestuur werd gemachtigd tot een
en anoer stappen te doen.
Dc voorzitter sprak ten slotte zijn
vreugde uit over de genomen beslissing
en hoopte, dat zij den bloei der veree
niging cn dc verspreiding der Vrijzinnig-
Democratische beginselen krachtig moge
bevorderen.
Na nog enkele besprekingen van huis-
houdcl'jken aard werd de vergadering
gesloten.
Ter aanvulling van hel bovenstaande
kunnen wij ineedeelen, dat nog denzelf
den avond, na een bespreking met een
der bestuursleden van „De Jonge Demo
cratende bezwaren tegen aansluiting
bij die vereeniging zijn opgeheven, zoodat
de Prop Vereeniging zich bij haar heeft
aangesloten
GEMEENTERAAD VAN MIDDELBURG-
(Vervolg.)
Benoemingen.
Aan de orde was de benoeming van
een onderwijzer aan school J, waarvoor
werden aanbevolen de lieeren C. M RooL
zemoiwl te Goes, A. J de Voldero le
VGravOnhagc en G. J van de Krelce le
Wolfaarlsdijk.
Benoemd werd de heer Roozemond
mei alg stemmen.
De voorzitter deelt mee, dal hij
voornemens is den raad Vrijdagmiddag
om 1.15 bijeen te roepen voor de stem
ming over de procedure met Souburg,
vaarovor z loeven de slemmen staakten.
De agenda.
Het eerste voorstel was dat lot wijzi
ging "der begrooling over 1916 van het
bestuur der Godshuizen, waardoor hel
eindbedrag f 100056.525 wordt
Goedgekeurd werd de rekening van
den armenraad over 1916.
Besloten werd lot het opnieuw uitgeven
in erfpacht van enkele perceelen.
Vervolgens kwam ter tafel liet voorstel
om enkele wijzigingen aan te brengen in
de verordening op hel onderwijs aan
school G, maar niet tc voldoen aan den
wenseh van God, Stalen oin de jaarwed»-
den van het hoofd dezer school te bren
gen pp een minimum van f 2000 cn een
maximum van f 2200.
Het werd z. h. s. aangenomen.
Door B. eu W. werd voorgesteld een
leening aan te gaan van nominaal f 74.000
rentende ten hoogste 4i/s °/o' tegen een
koers van minstens 99 °/o.
B. en W. wilden de leening aflossen in
30 jaar, de commissie van financiën in
37 h 38 jaar.
De voorzitter deelde mee, dal met
de bezwaren der commissie rekening is
gehouden, waarop het voorstel z h. s.
werd aangenomen.
Een niet eerder gepubliceerd voorstel
was dat om het bedrag dat de gemeente
op cenig tijdstip ter voorziening in kas
geld schuldig mag zijn te verhoogen van
