MIDDELRURGSCHE COURANT.
93
Maandag 23 April 1917.
160" Jaargang.
Abonn. prijs per kwartaal in Mid
delburg eu bij de agenten in Vlissingen
en Goes f 1.55; per post 11.75.
Advertenties 20 cent per >*egel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
van 1—7 regels 11.50.
VIER MILLIOEN
PROJECTIELEN.
Bij liet jongste offensief dier Engelschen
in Frankrijk heeft de Engel'sche artillerie
volgens verklaring van lord Curzon, vier
inillipien projectielen afgevuurd.
Is er nog meer noodig om te verkla
ren, waarom zoo'n actie niet dadelijk
wordt voortgezet?
Gpslcld, wat wel liet. geval zai zijn, dat
er nog dadelijk vier millioen projectielen
gereed staan om in enkele dagen te wor
den verschoten, hoe krijg je die dan
zoo spoedig weer bij de kanonnen op
him nieuwe plaats van actie?
Vier millioen! Misschien maakt het
meer indruk als we schrijven 1.000 000.
De kleine wagentjes van de veldar
tillerie bergen, meene'n we, ongeveer 50
projectielen. Dat zou dus aan transport
middelen 80.000 van die wagentjes vorde
ren, 1 s het allemaal kleine projectielen
van het veldgeschut waren.
Maar dat is niet zoo. 'Misschien de helft,
misschien ook veel meer van die hoe
veelheid is van gro.oler kaliber, lot gra
naten van manshoogte toe. Vraag eens
wat het aan arbeid kost om een tiental
reiizen-granaten over het verwoeste slag
veld vier K.M. te vervoeren.
De honderden kanonnen naar voren te
brengjen, 't kost veel moeite, vooral bij
de grootc monsters, maai-' omdat ieder
kanon zijn eigen bediening heeft, lean het
in enkele dagen zijn afgeloopen.
Maar dan ook nog vier millioen projec
tielen naar de nieuwe batterij-plaatsen te
verhuizen, pver een terrein, waar geen
wegen meer zijn, dat doe je niet in een
paai* klagen.
Waarmee we maar zeggen willen dat
de moderne óorlog niet beoordeeld kan
worden naar begrippen van aanvallen in
vroeger tijd, en het transport achter het
front blijkbaar niet in zijn ontwikkeling
gelijken trod heeft kunnen houden met de
uitbreiding der artillerie
Misschien rekent iemand later wel eens
uit hoeveel zoo'n aanval kost. Is het te
veel gerekend voor het afschieten van
een kleine granaat vijftien gulden te re
kenen, en voor een reuzengranaat zes,
zeven honderd gulden?
S1NMEIL1IB.
KAMERVERKIEZING DEN HELDER.
In de Zaterdagmiddag gehoudjen verga
dering van de centrale vrijzinnige lties-
vèreeniging inliet district Helder is in de
vacal,ure-Mr. Th. de Meester voor lid
der Tweede Kamer candidaat gestelij
de heer P. J. Oud, ontvanger der regi
stratie te Ómmen.
NEDERLAND EN DE OOBLOO.
Een geruststellende verkla
ring van President
NVilson
Het departement van Buitenlandsche
Zaken deelt het volgende mede:
Naar aanleiding van bij het Congres
ingediende voorstellen ter beperking
van den uitvoer uit de Vereenigde Sta
ten, speciaal van voedingsmiddelen en
melalen is aan den gezant te Washing
ton opgedragen zich van de voorne
mens der regeering aldaar te overtui
gen. De gezant heeft terzake een on
derhoud gehoud met den president der
Vereenigde Staten en hem den toe
stand hier te lande uiteengezet, als
mede de gevolgen, welke een eventueel
uitvoerverbod speciaal van voedingsmid
delen naar Nederland voor ons zou
hebben.
De lieer Wilson heeft er op gewezen
dat de ingediende voorstellen een uit
voerverbod niet voorschreven, maar hem
slechts de bevo egd lieid gaven het
zoo noodig af te kondigen.
De president voegde daaraan toe dat
hij slech ts in g eval van uiter-
s lc |u o o tl zaak, die hij intusschen
niet voorzag, er toe gebracht zou.
kunnen worden Jen uitvoer vaut voe-
voedingsmiddelen en metalen bestemd
voor Nederland te verbieden, aange
zien hij zich volkomen rekenschap gaf
van den toestand waarin wij ons thans
bevinden, meer in het bijzonder wat
betreft onze positie tegenover de oor
logvoerenden.
De president maakte van de gelegen
heid gebruik om onzen gezant zijn al-
geheele sympathie voor ons land ken
baar te maken.
De „Kongsi?»
flet Noorscbe Reliefschip „Kongsli"
blijkt niet te zijn gezonken na de ont
ploffing. Hpt vaartuig, gesleept door een
sleepboot en een trawler, is voor den
Nieuwen Waterweg aangekomen, en is
bij de Seinpaal aan den grond gevaren..
Op het dek zijn verschillende stukken
staal en koper gevonden, die doen ver
moeden, dat liet schip door een torpedo
werd getroffen.
Fransche vlieger geland.
Men meldt ons uit S. ch o on dij ke;
Zondagmiddag 1 uur landdje een Fran
sche tweedekker, bemand met een En-
gelsch vliegenier, op de hofstede van
mej. wed. Dierix, onder deze gemeente,.
De Vlieger werd naar O,astburg ge
bracht en zal' geïnterneerd worden; de
machine werd onder bewaking gesteld
van de militairen.
Verblij f on tzegd.
De commandant der stelling van de
monden der Maas en der Schelde heeft
het verblijf in zijn gezagsgebied ontzegd
aan de volgende Belgen; den 27-jarigen
E. Michelet, den 22-jarigen A. Franssens,
den 32-jarigcn A. V.. allen verblijf hou
dende te Nieuw-Namen en den 37-jari,-
gen H. Geeraert, wopende le Westdorpe
en de volgende Nederlandersden 24-
jarigen A. Sclis, den 27-jarigen .1 Rot-
thier, den 28-jarigeu J. Govaert, den 31-
jarigen V. Kalle en den 28-jarigen P. D.
Briquet, allen wonende le Westdorpe.
Uitvoerverboden.
Bij kon. besLuit is de uitvoer van gips,
ruwe tabak en mandenwerk verboden.
W, eekbepalingen.
Door den Minister van L., N. en PI. is
voor de week van 23—28 April de hoe
veelheid ter beschikking te stellen volver-
sche kipeieren voor iedere 100 uitge
voerde vastgesteld op 150, en is de prijs
van maïs aan gemeentebesturen voor rui
ling teven rogge van den oogst 191G,
bepaald op f235 per last vau 2000 K.G
of f8.225 per 70 K.G., zoowel te Rotter
dam als Amsterdam te ontvangen.
De spion nag e aan de telegrafie.
De Deutsche Nachrichten Dienst zond
ons Nde volgende meedeeling.
Kortelings circuleerde in de Neder
lands che pers het bericht, dat meer-
dere telegrafisten in hechtenis genomen'
waren, aangezien zij ten dienste van
eene der oorlogvoerende mogendheden,
de in Nederland aangeboden cijfer tele
grammen van een belligerenten staat
ontvreemd hadden.
De Tijd wist hieromtrent te vertellen,
dal een deel der betrekkingen, ook in
verbinding had gestaan met het door
den directeur van liet dagblad de Tele
graaf opgerichte zoogen. anli-spionnage-
bureau. r
De Gazette de Hollande sclirijft daar
entegen, dat hel misdrijf der Neder-
landsche postambtenaren bestond in liet
mededeelen van scheepsberichten, en
dus ten bate van DuitscMand g<&
schiedde.
De Deutscher Nachrichten Dienst is
echter in staat deze bewering met de.
meeste beslistheid tegen te spreken,
terwijl bovendien nog de navolgende
feiten terzake kunnen worden medege
deeld. De Nederlandsclie politie arres
teerde aanvankelijk eenige ondergeschik-
le postambtenaren. Hierdoor kregen
twee hoogere postambtenaren, die even
eens in deze aangelegenheid betrokken
waren het vermoeden,, dat hun ont
maskering eveneens nabij was. Het ge
lukte hun echter lijdig naar het bui
tenland te vluchten. Het land, waar
deze ontrouwe ambtenaren een toevlucht
gezocht en gevonden hebben isEn
geland. Na deze mededeeüng zal het
een ieder wel zonder meer duidelijk
zijn, dot welke oorlogvoerende partij
de agenten behooren, die de telegram!
mendiefstallen bij de Nederlandsche pos
terijen hebben betaald.
Verstrekking van voedings
middelen in hotels,
restaurants en koffiehuizen.
De minister van L., N. en II, heeft per
circulaire tot de gemeentebesturen ten
opzichte van bovenstaand onderwerp nog
eenige aanvullende mededeelingen ge
daan:
In de eerste plaats vestig ik, voor zoo
veel noodig. uw aandacht op de oneer
lijke concurrentie, die zou kunnen ont
slaan, wanneer de z.g. gesloten eethui-,
zen zich niet houden aan de voorschrif
ten betreffende beperking van menu's,
zooals deze voor hotels en restaurants zijn
gegeven. Ik verzoek u derhalve, voor
zooveel noodig, ook maatregelen ten deze
te treffen.
Voorts vestig ik uw aandacht op de
mogelijkheid, dat teneinde aan de beper-
kingsvoorscliriften te ontkomen, door het
publiek aan restaurateurs opgedragen zal
worden maaltijden aan huis le leveren.
Het uitoefenen van contróle is in deze
,uil dep aard der zaak zeer moeilijk, docli
uwerzijds zou een dringend beroep kun
nen worden gedaan op hotelhouders en
restaurateurs om zich ook in zulke ge
vallen overeenkomstig mijn wenschen Ie
gedragen.
In de derde plaats deel ik u mede, dat
geen uitzondering op de voorschriften
inzake beperking van menu's kan wor
den toegelaten voor feestelijke gelegen
heden, als bruiloften, promoties en der
gelijke. Het ontmoet bij *nij verder geen
bezwaar dat inplaats van viscli, vlcescb,
of omgekeerd, wordt verstrekt.
De bepaling, dat fruit niet pis een gnn0
wordt aangemerkt, geldt alleen wanneer
versch of -verduurzaamd fruit wordt ver
strekt, in hel laatste geval echter zonder
toevoeging van eenige meelspijs.
Voorzoover het in uw gemeente gebrui
kelijk mocht zijn, dat de avondmaaltijd
niet de hoofdmaaltijd is, bestaat or teil
slotte bij mij geen bezwaar legen, dat iu
zooverre van de gegeven bepalingen
wordt afgeweken, dat een maaltijd van
3*1* ïmgen verkrijgbaar wordt gesteld lot
des namiddags 3 uur en een avondmaal
tijd van 2 gangen in den lijd lusschea
en 9 uur 'I namiddags.
UJT DE PERS
De dolle zeehond.
Uil het relaas, aan den IJinuidenschen
berichtgever aan de „N. CrL." gedaau
door de geredde bemanning van de beug
sloep „Maassluis 146", Vrijdagochtend
voor onze kust door een Duitsche duik
boot vernield, ziet men, zoo schrijft dal
blad, opnieuw welke „veiligheid" aan on
ze vreedzame schepen wordt verzekerd
door de verklaring van de Duitsche Re-
geering betreffende de grenzen van het
als gevaarlijk geproclameerde zeegebied.
Veilig verklaard is bij mededeeling van
len Duitschen gezant van 31 Januari aan
onzen minister van Builenlapdsclie Zaken
„een lijn tol 20 zeemijlen afstand langs
de Hollandsche kust tot pan het Ter-
scheïlingvuurschip". De schipper der
„Maassluis 146" zegt even voor de ont
moeting met de duikboot peiling geno
men en bevonden te hebben dat hij zich
op 16 zeemijlen afstand van de kust be
vond. I4ij verzekert, dat men, als het niet
zoo heiig geweest was, van. de boot, af de
torens van Egmond en IJmuiden had
kuauen zien. I-lij deelt dit aan den duik
bootman mee,'die hem antwoordt, dat
hij op 40 zeemijlen afstand van de kust
is, een verschil dus van 24 mijten!
Een absolute uitspraak is in dezen niet
te doen, maar wei staat vast dat liet ver
richten van juiste peilingen voor een
duikboot zeer vele moeilijkheden ople
vert terwijl de schipper van de beugsloep
het water nauwkeurig kende. In het ge
val van „La Campine", waar het verschil
lusschen de opgave van den kapitein van
het schip en den duikbootcommandaut
véél geringer was, heeft de Raad voor
de Scheepvaart te Amsterdam na getui
genverhoor en onderzoek vastgesteld dat
hel gelijk aan de zijde vau de „Campine"
was, waaruit volgt dat deze in het veilig
verklaarde gebied is getorpedeerd.
Waarschijnlijk mede tengevolge van het
enorme verschil lusschen zijn peiling en
die van den schipper, schijnt de duik
bootman met wien deze sprak, een oogeu-
blik geneigd te zijn geweest zich te laten
vermurwen. Een kort gesprek met een
anderen officier aan boord van de duik
boot was echter voldoende om. hem van
deze ..zwakheid" Je doen terugkomen.
Aan het onschuldig karakter van schip of
lading werd niet getwijfeld; hij was vol
komen in staat zich daarvan te overtui
gen Daarentegen moet bij den duik-
booleommandanl wegens het verschil in
de opmetingscijfers wèl twijfel gewekt
zijn aan de juistheid van zijn plaatsbepa
ling. Maar deze twijfel noopte hem zelfs;
niet oen oogenblik de toepassing van
het „onthoud u" le overwegen. Onzo:
is sellers kregen bevel twee Duitsche ma
trozen met een bom om hun schip te
vernielen, zelf daarheen over en daarna
terug te brengen
Het is een oorlog zonder pardon en
zonder eenige menschelijkheid, die
Duitschland in de Noordzee tegen zijn
vijanden en tegen de neut raio n(
voert. Zij lijkt een troep dolle zeehon
den, de duikbootvloot die daar opereert.
Dit Stad en Provincie.
Ui» Middelbar^.
- In allen eenvoud werd heden op
de algemeene begraafplaats aan 'den
schoot der aarde Loeverlrouwd liet stoffe
lijk overschot van wijlen den heermr. Ph.
J. Callenfels, in leven oud-rechter bij
de rechtbank alhier. Onder de aan
wezige belangstellenden waren o.a. de
president en de vice-president der recht
bank.
Aan het graf werd niet gesproken,
De zoon van den overledene, de heer
II. W. J. Callenfels, dankte de aanwezir
gen voor hunne belangstelling.
Zaterdagavond is op de boveaizaul
van het Hotel du Commerce al li ie
voor een bijeenkomst van de afdeeling
Walcheren der Ned. Reisvereeniging door
den heer A. E. N. Bakker, lid van. het
hoofdbestuur, een lezing gehouden over Z.
Limburg en het Schwarzwald. De lieer
Bakker oogstte veel bijval bij de talrijke
aanwezigen in voor zijn onderhoudende
voordracht, die met talrijke lichtbeel
den werd geïllustreerd.
De heer A. C. Hildernisse, voorzitter
van de aid. Walcheren, dankte den spreker
en wekte de aanwezige niet-leden op om
ook eens mee le gaan met een der door
de Reisvereeniging uitgeschreven tochten,
voornamelijk het vacantie-plan Arnhem
en Valkenburg.
Met ingang van 1 Juni 1917 is door
Burg. en Weth. benoemd tot inspecteur
van het Bouw- en Woningtoezicht al
ii i e r de heer A. de Po arte te Amster
dam.
De verkoop van liet „Emmabloem-
pje" bracht hier ter stede op f 308-84
ten bate van de bestrijding der tuber
culose.
o—
Uit Vüissingen.
Het Duitsche stoomschip „Magda,-
lena Fischer" passeerde Zaterdagavond
geladen Vlissingen, komende van Ant
werpen en gaande naar Zeebrugge.
Betreffende dc begrafenis van wijlen:
den heer W. H. Martin öp de algemeene
begraafplaats te Vlissingen op Za
terdagmiddag jl., meldt men ons ter aan
vulling van liet Zaterdag onder Laatste
Berichten gemelde nog het volgende:
De schoul-bij-nacht W. C. Smit zeïde,
dal de minister van marine hem verzocht
heeft als zijn vertegenwoordiger op te
treden. Bij de geheele marine heeft het
overlijden van den heer Martin groote
ontroering gewekt. Met bewondering werd
opgezien tegen dit leven vol krachts-
bnlwikkeling. De marine heeft daarvan
ook veel geprofileerd. Namens een nit-
gebreiaen kring kan spr. verzekeren, dat
de naam Martin nog lang zal voortleven..
De tweede spr. was de heer Van Raal-
te, van wiens woorden wij reeds melding
maakten.
De heer mr. F. J. Sprenger sprak na
mens het college van commissarissen der
Maatschappij en herinnerde er aan, dat
de lieer Martin, vanaf de oprichting dei-
Fabriek daaraan verbonden is geweest en
deze een groot deel van haar bloei aan
hem te danken heeft.
De heer R. A. van Sandick, regeerings-
commissaris bij de maatschappij, wees
cr op. dat de overledene, ofschoon geon
Nederlander van geboorte, toch een open
oog had voor de belangen van zijn aan
genomen vaderland. Hij bezocht geen
tecfmische hoogeschool, maar was inge
nieur bij intuïtie. Spr. roemde den over
ledene als de eerste ingenieur en con
structeur van dezen tijd. 'Zelfs op zijn
ziekned sprak hij nog mede over nieuwe
constructies. Spr. is overtuigd, dat de
naam Martin niet vergelen zal worden,
zoolang er in Nederland nog schepen
worden gebouwd.
De laatste spreker was de heer J.
Huzer, baas op de werf der Maatschappij,
die den overledene herdacht namens de
bazen, die onder hem hebben gewerkt.
Een zoon van den betreurden diode
dankte voor de bij zijn uitvaart betoonde
belangstelling.
Gisteren kwamen honderden naar den
doodenakker om den bloemenschat in!
genschouw te nemen, die op het graf'
der familie Martin lag. Wij merkten er
thans nog kransen op van andere groe
pen van personeel der maatschappij, van
de directeuren van den Rotterdamschen
Lloyd van de Belgische Vereeui'ging
Troost in Nood" enz.
Uit Walcheren.
Zaterdag is op het Zuiderstrand te
Westkapelle aangespoeld een bak,
inhoudende 2 zoogenaamde aïvuurpisto-
len. Deze bussen zijn gevuld met pikrine
zuur, welke iu de torpedo worden ge
schroefd om deze tot ontploffing te^ doen
brengen.
De bus werd voorloopig gedeponeerd
op het militaire bureau. Zondag is ze
overgebracht naar Vlissingen, alwaar ze
in handen gesteld is van de marine-auto-
x-ileiten.
- - In de Zaterdag gehouden vergade
ring van den gemeenteraad van West-
ka p e 11 c werd o. m. besloteneen gra-
tificatie le verleenen aan den gemeente-
bode van f 25 voor meerdere werkzaam
heden over 1916; een tijdelijk onderwij
ze» op te roepen, ter vervanging van den
heer W. ITeijt, die eerstdaags onder de
wapenen moet; een leening aan le gaan
an f 700 a I 800, len einde voorzien
te zijn van kasgeld.
Op voorstel van Burg. en Weth. werd
ook beslöten de opbrengst van de ge
meente vronen over 1917 te verhoogen
met f 200.
Een verzoek van den grafdelver H.
ilendrikse om verhooging van jaarwedde
werd met algemeene stemmen van de
hand gewezen.
Besloten werd ook nog, om de bewei
ding van de gemeentevronen niet aan te
doen vangen vóór 10 Mei.
Daarna werd het kohier van denhoof-
delijken omslag over 1917 vastgesteld.
Uil Zuid-Efereïantl
Benoemd tot ambtenaar ter ge
meente-secretarie Van Kttpelle (Z.B.)
en tevens tot directeur van het levens-
middelenbedrijf aldaar de heer Wl F.
van Riet, thans In gelijke betrekking
alhier werkzaam.
De douane-beambten te II a n s-
weert hebben op dc sleepboot „Cor",
kapitein Noels, een groote partij Bukvet
(100 K.G.) in beslag genomen, bestemd
om naar Antwerpen le worden uitge
voerd. De boot is aangehouden. De ma
chinist is naar Middelburg overgebracht.
De kapitein heeft zich aan een verhoor
onttrokken door onverwacht per fiets
le vluchten.
Toen de commies te Hanswee rt
den. nachtdienst Zaterdag deed, hoorde hij
een plons in de voorhaven. Met behulp
vaa' een roeiboot werd een schipper op
gehaald, die reeds bewusteloos was. Ge
lukkig kon de man weer worden bijge
bracht.
Uit S eken wcu-Qn j^eiaud.
Bij de Vrijdag te Bruin is se ge
houden verkiezing van een lid van den
gemeenteraad werden uitgebracht 375
stemmen, waarvan van onwaarde 8.
Van dc overigen kregen respectievelijk
de heeren C. J. Hanse, anti-rev. 134, J.
Goudzwaard, candidaat dpi* lib. kiCsver.
72 en M. K. Krepel, vrije lib. candidaat,
161 stemmen, zoodat herstemming moet
plaats hebben tusschen de heeren Ilanse
en Krepel'.
KERKNIEUWS.
Ned Herv, Kerk.
Beroepen le Mastenbroek: S. Ronner
te Waddinxveen.
Aangenomen naar Johaumsburg Z.-
A.): A. J. Barger le Boveu-Smilde.
Bedankt voor DuurswoudeN. O. v.
Leeuwen le Murmenvoudevoor Hoeve
laken P. Kuijlman te Lunteren; voor
Schoonhoven dr. K, J. van den Berg
le Pulten.
KUNST EN WETENSCHAPPEN
- Tegen Zondagmiddag 20 Mei staat
den muziekliefhebbers te* Middel
burg een genot van bijzonderen aard
te wachten; een uitvoering van de Ma-
drigaalvcrceniging te Amsterdam.
Nu door de lichlbesparing de Zang-
vereeniging T. O. U. en de Vereen,
v. Inslr. Muziek geen repetities kunnen
houden, en dus niet in staat zijn een
uitvoering met eigen krachten te geven
hebben zij voor liun laatste concert
de handen ineen geslagen en aan hun
leden het bovenvermeld malinee aan
geboden.
Wat we van de Madrigaalvere-eniginjg
lazen en hoorden doet ons zeer groote
verwachtingen van die uitvoering koes
teren. Onder leiding van Sem Dresden
moet dit kleine koor van zangers en
zangeressen liet gebracht hebben tot
een buitengewone volmaaktheid. Men
kan geen verslag van een uil voering van
dit kunstenaars-koor opnemen, of men
leest uitingen van geestdriftige bewon
dering.
- Te 's-Gravenhage is Zaterdag in de za
len van 't schilderkundig genootschap „Pul-
chri Studio geopend een tentoonstelling
van werken van den kunstschilder Bos
boom, ler herdenking van diens hon
derdsten geboortedag Bij de openings
plechtigheid voerden het woord burge
meester Van Karnebeck en de kunst-
scliilder Ter Meulen en prof. Martin,
resp. eerevoorzilter en voorzitter der
Iierdenkingscommissie. De tentoonstelling
omvat 220 werken, bijeengebracht uit de
collecties der Koningin, mu?ea enz. Ook
werd heden onthuld de gedenksteen in
den gevel van het huis, waar Bosboom
geboren werd.
ONDERWIJS.
Zaterdag werden alhier voior het
acte-examen lager onderwijs 8 vrouwe
lijke candidalen geëxamineerd, vim wie
3 werden afgewezen. Geslaagd zijn de
dames J. J. van de Linde, Goes; P. M.
Risseeuw, Sluiskil; J. S. Rissjeeuw, Hein-
kenszand; A. C. Roseudaal, Groede en
M. K, Zuidwcg, Krabbendijke.
In de Zaterdag gehouden vergade
ring van de afdeeling „Go es" van
liCt Nederlandsch onderwijzers Genoot
schap werd een ingekomen verzoekt
medegedeeld van de afdeeling Schagen
om bij de aanstaande verkiezingen van
leden der Tweede Kamer candidaten
te stellen en zich niet neer te leggen
bij de herkiezing zonder stemming der
tegenwoordig zittende leden, omdat deze
niet genoeg hebben medegewerkt voor
de verbetering van "hetsalaris der on
derwijzers. De afdeeling Goes wenschlo
dit voorstel niet te steunen.
Aan een verzoek om subsidie voor
hel dr. Bosrfonds kon de afdeeling mei
het oog op do kas niet voldoen.
Het jaarverslag meldde, dat de aïU
