MIDDELBIIRGSCHE COURANT.
Jt 87.
Vrijdag 13 April 1917.
100* Jaargang.
Abonn. prijs per kwartaal ia llid-
«teibnrg en bij ae agenten in Ylistingen.
en Goes f 1.55; per post 11.78.
Advertenties 20 cent per «-flgel.
Bij abonnement veel lager.
Familieberichten en danfctotrtgiagMi
van 1—7 regels f 1.50.
KAMEROVERZICHT.
Eerste Kamer.
Zitting van Donderdag
Be algemeene beschouwingen over de
staafshcgrooü'ng hebben aan minister]
Cort van der Linden nog eens
Iegenheid gegeven in 't licht te gtelli
dat hoe langer de oorlog duurt, des te
benarder de positie van ons volk wordt.
Het volkenrecht brokkelt hoe langer hoe
meer af; de plaats waarop wij staan
wordt steeds kleiner. De verscherpte
duikbootenoorlog en de blokkade politiek
der entente maken het óns moeilijk.
Daartegenover handhaven wij ons rechts-
standpunt en onze neutraliteitspolitiek
Wij zijn bereid onze onafhankelijkheids-
ponfick le verdedigen, tegen wie ook.
Maar door onze neutraliteitspolitiek
schaden wij de belangen der belligerenten
en het is begrijpelijk, zei de Minister.,
dal dezen dit niet aangenaam vinden. Wiij
zullen echter bij die politiek blijven vol
harden en noch aan 'de-eene, noch aan
de andere partij gunsten geven, maar
eenvoudig doen wat ons recht voor
komt Wij weten heel goed, dat wij door
die politiek eenzamen worden in de we
reld en niet de liefde behouden van
de oorlogvoerende partijen. Maar wij zul
len behouden iets wat duurzamer is- de
achting niet slechts tijdens den oor
logstijd maar ook na den oorlog. "Want
ons standpunt zal dan bij den weder
opbouw van het volkenrecht groote
diensten kunnen bewijzen.
En vervolgens wees de Minister op het
vete werk. verbonden aan de nota's^
waardoor het niet mogelijk is het volk
veelvuldiger en spoediger in te lichlen.
De voornemens der regeering omtrent
de bevordering van de nationale nijver
heid na den oorlog hebben nog geen vas
ten vorm aangenomen, maar spr. komt
een beschermend fiscale politiek die
bij wijze van represaille-maatregel
doos den heer Diepen was aanbevo
len vooral onder de tegenwoordige
omstandigheden en voor een klein land
als 'f onze niet aanbevelenswaardig voor.
Na den oorlog zal ons land een bemid
delende positie innemen tusselien de
groole mogendheden. Deze kan voor ons
een bron van welvaart worden. Maar als
wij dan trachten muren op te richten en
een fiscalen strijd te voeren tegen de
krachtige combinaties van mogendheden
zou ons isolement noch op industrieel,
noch op handelsgebied ons iets anders
brengen dan verscherping der internatio
nale concurrentie. Verhooging van'l tarief
is een middel, dat voor een klein land
als 't onze tot de allergevaarlijkste ge
volgen zou kunnen leiden.
Datzelfde standpunt werd ook ing°-
nomen door Minister Treub.
Deze kwam voorts, evenals de heer
Stork had gedaan, op tegen de bewe
ring van den heer Polak, dal de druk
der directe belastingen reeds zoo gr.io*
is, dal zij niet noemenswaardig kunnen
|wordcn verzwaard. De Minister zou
daar iets voor kunnen gevoelen, als men
de verdedigingsbelash'ng als blijvend aan
merkte Maar dit is niet het geval
De hoer Polak had den Minister d-*
keus gegeven tusschen indirecte belas
tingen of monopolies, maar de Minister
Onlkende dal hel dilemma aldus gesteld
moet worden.
In de eerste plaats dient na 't ver
vallen van de verdedigingsbelasling de
inkomstenbelasting sterker progressief
gemaakt. Dan liggen nog bij de Tweede
Kamer de effecleubelasliug, de verhoo-
ging van ae grondbelasting en de ta
baksbelasting.
Dat men 't niet moet vinden alleen
in monopolies, meeni ook de Minister.
Weinig bedrijven zijn geschikt om door
den staal te worden gemonopoliseerd.
Sommige zijn reeds in handen van pro
vincie en gemeente; andere (als de al-
cohoi) brengen reeds genoeg op aan
{tuijns Wal de tabak betreft als, er
een staalscommissie kwam, die een ta
baksmonopolie voorstelde, dan legde spr.
haar rapporl naast zich neer.
De Minister bracht in' herinnering
dat hij reeds als hoogleeraar voor dan
cer was van het monopoüseeren va 't
verzekeringsbedrijf. Zeker moest daar
van niet te veel verwacht worden. Maal
ais er geen winsten in dat bedriif
gemaakt werden, hoe dan de storm
te verklaren, die nu reeds In dat be
drijf is opgegaan legen spr's plana m
Uit vrij vertrouwbare gegevens blij,'t,
dal in 1914 de Nederlandsche levens
verzekeringsmaatschappijen 41/2 millioen
winst hebben gemaakt, terwijl zij »/5 van
het terrein in ons land bestrijken. He
■preken over Italië maakt op den Minis
ter «iet dCn minsten indruk. Want de
fcerste 2 of 3 jaren maakt men met
dit bedrijf geen win»t en de wet is
Italic waarbij het monopolie werd mge
steld is van April 1912.
Vandaag is de Minister van Land
bouw aan het woord.
BIOEHLARH
MINISTER TREUB EN MINISTER
POSTIIUMA.
Men zal zich herinneren dat onlangs
„De Tijd een gerucht publiceerde over
wrijving tusschen deze beide Ministers
over de levensmiddelenvoorziening wel
onteigening op groote schaal. Dit bericht
werd toen tegengesproken door h"t Ned,
Corr. Bureau.
Het Hond. houdt echter vol dat dc
beide ministers het niet in alle opzichten
eens zijn. Het meeningsverschil loopl ech
ter niet zoozeer over de binnenlandsche1
'evensmiddelenvoorziening als wel om de
wijze waarop de export zal worden ge
regeld. Naar men wéét is op dit oogeublik
ir. vooi bereiding de oprichting van een
export-vereeniging, over welk lichaam alle
uitvoer zal loopen. Van de zijde van
Minister Posthuma nu wordt het er op
toegelegd, dat dezelfde personen .die hem
t ans adviseeren, ook in die vereeniging
de leiding zullen hebben. Min of meer
werd daarop gepraejudicieerd doorliet
voorzitterschap van de voorbereidende
vergaderingen over te laten aan den be
kenden heer Schim van der Loeff, die
zich naar bekend is, door zijn minder
gangbare omgangsvormen, nu juist niet
populair heeft gemaakt.
Deze .persoonlijke eigenschap buiten
'lieschouwing latende ,zou het bezwaar
van Minister Treub vooral zijn dat de be
langen van den bianenlandschen consu
ment en producent door dezelfde per
sonen moeten worden behartigd De heer
Treub wenschte een lichaam ,dat vooral
de belangen van den consument zou be
hartigen. Daartegenover moet Minister
Posthuma in een dier voorbereidende
ergaderingen de vrees hebben geuit dat
dc boeren dan wel eens recalcitrant kon
den worden en hun gronden braak laten
liggen.
En rn antwoord daarop moet de heer
Treub dan hebben gezegd dat de re
geering er dan ook nog is om met de
iiked krasse maatregelen op te treden.
Binnenkort zal nu wel blijken hoe de
uilslag van de voorbereidende besprekin
gen is. De bedoeling schijnt voorloopig
een belrekkelijk uitgebreide vereeniging
op te richten ,waar ieder deel van handel
en industrie vertegenwoordigd zal zijn.
Uil deze vereeniging wordt een uitvoe
rend comité gekozen ,dat aangevuld zal
worden met een regeeringscommissa-
ris. Voor de dagelijksche leidmg zullen
een drietal directeuren benoemd wor
den.
Is de Vereeniging eenmaal geconstitu
eerd, dan zullen geen cohSenten meer
worden uitgereikt, doch de geheele uit
voer over de Vereeniging loopen, die de
uil te voeren producten opkoopt en de
balen in 's Rijks schatkist stort.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Nederland en de gedeporteer
de Belgen.
De gister reeds kert onder telegram
men door ons vermelde meedeeling
van den Minister van Binnenlandsche Za
ken rn zijn M. v. A. over zijn hegroo
ling, luidt in haar geheel als volgt-
Voor hel oogenblik kan nog n: -t
met zekerheid worden vastgesteld, hoe
veel naar Diuischland weggevoerde Bel-
gjoche arbeiders ingevolge de toezeg-
r der Duibche Regeering aan de
Nederlandsche naar hunne haardsteden
in Jh'ef gebied van Antwerpen zijn te
ruggebracht. De dienaangaande verstrek
te opgaven zijn nog onvolledig, doch
geconsteteerd is kunnen worden, dat een
niet onbelangrijk aantal gedeporteerden
inderdaad teruggekeerd is.
Naar Antwerpen zijn teruggezon ten
zoowel lieden, die als workloozen moes
ten worden beschouwd, als personen
die dit niet waren, terwijl hetzelfde ge-
blc-Hen is het geval te zijn met uit
Mcchelei; wegge voerden.
Inlusschcn kan de minister met voi-
doeiiing aan de Kamer meedeelen lat
blijkens juist ontvangen bericht van li.
Myjesteits gezant te Berlijn, die terug
zending niet langer bepaald is lot non
die aanvankelijk uit hel gebied van An'-
werpen naar Nederland gevlucht wa
ren, maar dat de Duitsche regeering
den gezant naar aanleiding vgn de door
hem gedane stappen, thans officie
licOit medegedeeld dat zij maatregelen
genomen heeft, om alle indertijd uit
Nederland naar het gebied van het Ge
neraal Gouvernement in België terugge
keerde uitgewekenen die later als werk-
loozen naar Duitsehland waren wegge
voerd, te repatrieeren.
Voorts kan gemeld worden, dat de
Duitsche Overheid in België reeds se
derl geruimen tijd heeft goedgevonden
dat de Nederlandsche "evenzeer als de
Spaansche en Amerikaansche vertegen
woordigers, telkens wanneer hun ge
De spoorweg waggons uit
Z.-V laanderen.
Nadat daarvoor blijkens verschillende
geruchten meerdere plannen zijn geop
perd, geschiedt thans het overbren
gen der ongebruikte spoorwegwagens
van de spoorwegmaatschappij Meeheten
-Terneuzen over de Wester Schelde op
'rij eenvoudige wijze. Ze worden ont-
caan van de wielen en met behulp
van kranen in Rijnschepen geladen, Een
•hip met 22 waggons is reeds te
VHssingen gearriveerd en een tweede
ligt voor lading gereed. Op deze wijze
zal m de behoefte aan spoorwegraa-
tericel met enkele honderden waggons
kunnen worden tegemoet gekomen.
Smokkelen.
In den nacht van 10 op 11 April
weiden door de kommiezen en de po
litie in den Zuid Bathpolder vier
smokkelaars aangehouden welke een
hoeveelheid planlenvet en harde zeep
ïiiet rich voerden. De verdachten wer
den gisteren naar Middelburg gebracht
en ter beschikking van de justitie ge
steld.
vallen ter oore komen van Belgische per
sonen, die ten onrechte als Werkloo-
zen naar Duitsehland waren vervoerd,'
al waren zij nimmer naar Nederland
uitgeweken, haar daarvan verwittigen,
ten einde haar in staal te stellen lie
gevallen le onderzoeken en de betrok
ken personen eventueel naar België
ter.ug te leiden. Een 25000-tal gevalle 1
isl door genoemden gezantschapsraad,
die een bijzonder bureau aan het ge
zantschap daarvoor instelde, ter kcnn's
van de Duitsche overheid gebracht
telijKe duizenden zijn bereids terugge
keerd.
(Opmerking verdient hel zeker dat in
deze meedeeling alleen gesproken wordt
van liet teiwgleiden naai- België, en niet
van het door Nederland zorg dragen van
de personen waartoe onze regering zich
hereid verklaard had voor hep die op
grond van de verzekeringen onzer re
geering uit ons land naar België terug
gingen).
Over de grens.
Dóór onze solaaten werd een Duitsch
soldaat te Hulst binnengebracht, die
onder Clvnge een gat had weten te gra
ven onder den electrischen draad en zoo
op Hollandsch gebied kwam.
De man at in een café 12 boterham
men op met een enorm brok kaas, en
verklaarde, dat het langer dan een jaar
was geleden, dat hij eens flink en degelijk
had kunnen eten.
Kaxnp v-oor deserteurs.
Te Bergen zal een kamp worden
opgericht vo,or lastige Duitsche deser
teurs.
Aldaar schijnt men met de plannen
voor dit nieuwe kaïnp minder te zijn
ingenomen Gisteren wérd althans aan
den Minister van binnenlandsche zaken
een door tal van ingezetenen gele >L?nd
adres gezonden, waarin verzocht wordt
om hel te stichten kamp niet ,fe Ber
gen le vestigen.
Als bezwaren worden genoemd het
reeds in Bergen gevestigde kamp voor
Duitsche geïnterneerden, en de groote
belangen bij het vreemdelingenverkeer,
die er door geschaad worden.
Nog wordt de wenschelijkheid he
toogd om die lieden daar onder te
brengen, waar zij aajn de vermeerdering
van onze voedselproductie een werk
zaam deel kunnen nemen.
In de afgeloopcn week zijn de na
men van 173 Duitsche deserteurs, die
naai' Nederland zijn uitgeweken te Eind
hoven geregistreerd. Er komen nog
dagelijks militairen over de grens
Gedroogde soepgroen ten
Hel Nederl. Corr .-bureau m DenHxig
meldt
Van bevoegde zijde deelt men ons
mee, dal de door de vereeniging groen
ten-centrale beschikbaar gestelds ge
droogde soepgroenten, (Julienne) met suc
ces worden verkocht; in een paar we
ker werden eenige honderdduizenden
ons-pakjes afgeleverd1, een bewijs dat
ze als aanvullend volksvoedsel en thjus
veel goedkooper dan de versche soep
groenten zijnde, zeer gewaardeerd wor
den. Ook verschillende gemeente-instel
lingen en centrale' keukens nameu be
langrijke hoeveelheden op
Nochtans is de Julienne in vele ge
meenten onbekend, waarom, nu de sta
pel groen ten verminderen en door de
Koude de jonge groenten langer zul
len uitblijven, belanghebbenden er op
opmerkzaam gemaakt worden, dat de
verkoop van de door de Groenten Can-
trale zonder winst in den handel ge
brachte pakjes, 15 cent per sf"k,
Hoor de winkeliers, die aan dazcn
verkoop wenschen deel te nemen moet
geschieaen." de winkeliers moeten hun
bestellingen bij de gewöne grossier» in
dienen. Eventueele aanvragen van wln-
Fassagiérs van de Prinses I u-
liana" en de Sindoro
De passagiers van de Prinses Juli
ana, die van Marseille over Parijs mar,
Zwitserland zijn gereisd, vertrekken Zi-
terdag a.s. van Bern en hopen Maan
dag ons land le bereiken.
Volgens een bericht aan het „Hand."
>uit Soerabaja zou in handelskringen
te Soerabaja groote verontwaardiging
heerschen over de ten aanzien van de
passagiers van de „Prinses Juliana'
getroffen bepaling, dat zij van Suez
naar Indië moeien terugkee'ren of -le
reis kunnen voortzetten op eigen kos
ten. Men acht die bepaling onrecht
vaardig en onwettig en wil een actie
instellen om recht te verkrijgen.
Het departement van buitenlandsche
zaken heeft van Hr. Ms. gezant te Bern
bericht ontvangen, dat deze stappen heeft
gedaan onl een specialen trein, althans
een aantal wagens, te kunnen, reserveeren
ten gunste van de 120 passagiers van de
„Sindoro". dié op dit oogenblik te Ge
neve vertoeven, onder leiding van majoor
Van G'ocü.
Deze passagiers zullen nu vermoedelijk
spoedig kunnen vertrekken.
keiiers om adressen van grossiers zul
len gaarne beantwoord worden.
„R e g c e r i n g s s s c h o e n e n
De Jezers zullen zich herinneren, dat
3 Aprii een distrihulieregeling voor hui
den en leder is vaslgesteld, welke op
een nader le bepalen datum in werking
zal treden. Deze regeling had echter
uitsluitend betrekking 'op het verst re te
ken van reparatieleder, dat dan af
komslig zou zijn van de uitgegeven hui
den.
"Wanneer het Hbld. wel ingelicht is,
zullen nu door de regeering groote hoe
veelheden looistoffen en Ieder, d'.? b'n-
nenkorl door de N. O. T. zullen worden
vrijgegeven, worden inbeslaggénomon en
gedistribueerd in verband met het *ireh-
luee! beschikbaar stellen van „ftegee-
ringsscliocnen". Hoe het met dc dis
tributie van dit nieuwe artikel zal gaan/
valt nog niet te zeggen. Als de vloor
het blad ingewonnen informaties juist
zijn, wil de regeering eerst de resulta
ten afwachten van het loonlooibedrijf,
en hel loonreparatiebedrijf, om daarna
eerst ook de ioonschoenfabricage in
stellen. De „regeeringsschoenen" zou
den- dan niet vóór het najaar ver
krijgbaar zijn.
Uit Stad so ProTlneie.
Uit Middelburg.
Voor de jaarlijksche schoonmaak
svordl het klokkespelvan den Abdij toren
vanaf Maandag 16 April slilgez.et. Wegens
ernige meeidcre werkzaamheden zal deze
stilstand enkele dagen langer duren d-an
andere jaren.
Op verzoek wijzen wij onze lezers
op de advertentie in dit Wad om zich
vóór de duisternis te laten scheren, daar
de kappers geen petroleum meer hebhen
gas- of electrisch licht niet mogen
branden.
- Een timmermansknecht die aan het
huis van den brugwachter M. aan den
overkant van het kanaal aan het dak aan
twerk was, is uit de goot gevallen en
heeft daarbij een arm en een. been ge
broken Hij is naar het gasthuis vervoerd.
Dit Ifiliherei.
- Hel bericht in ons nummer van
Woensdag betreffende de inbraak in de
coiisisterk-kamer der Geref. kerk ie
Bir-'gdamme behoeft een kleine red-
li flea lie. Men heeft zich toegang verschaft
niet door het stukslaan van een ruit, maar
door opchuiving van een raam en liet
meegenomen collectebusje was niet ledig
doch bevatte omstreeks een gulden aan
collecte-gcjden der catechisanten.
Uit 2«id-BeveIaadL
- De brandstoffencommissie te Nisse
is samengesteld uit de heeren D. Mulder,
burgemeester, D. de Kuijper en A. van
der Poest Clement, wethouders, en M.
C de Schipper, secretaris van het ko-
lenfonds „Ons Voordeel" aldaar
- Tot leden der commissie vpor Je
distribude van steenkolen zijn door den
burgemeester van Rilland Bath, die zelf
het voorzitterschap zal waarnemen be
noerud de heeren W Griep, gemeente
secretaris, vice-voorzilter van de lcolen-
lenvereeniging „de Vrijheid"; E. Tan,ge
gemeenteveldwachter, secretaris der lro-
lenvereeniging „Ons Belang" en J. M.
de Veij, belast met de regeling der
distributie in de gemeente.
Dit BeRoUwen-Dal v«(»n8.
Naar aanleiding van een verzoek
van het dag. bestuur van den A. N W.
B. hebben B. en W. van Zierik-
zee, naar ,,De Kampioen" meldt, beslo
ten om de ligplaats aan het „Luitje"
tot wederopzegging voor pleziervaar
tuigen le reserveeren, terwijl zij den
hond vergunning hebben verleend, tat
hol aanbrengen voor bondsrekening va»
twee ijzeren trappen met geleidingen,
alsmede hel in de Bondskleuren schil
deren van twee vloedpalen naast die
trap
De commandant der stellingen v*n
ae tnónden der Maas en der Schelde
(commando Zeeland) heefl toestemming
verleend tot het dit jaar doen doorgaan
van dc kermissen le Dreischor ea
Noordgouwe.
Uit Th»len.
Nu de dorpen van Tholen ia
het donker zitten door gebrek aan pe
troleum, gaat de gemeente Tholen niet
zonder reden prat op haar gemeente-
gasfabriek. Want men heeft daar verlich
ting en ook gelegenheid om eten te loo-
ken. Waren de andere gemeenten inder
tijd op het aanbod van Tholen ingegaan
(alleen Poortvliet wilde meedoen en
toonde zich direct bereid) zij hadden hun
inwoners nu kunnen helpen.
Uit Zeeuwseh-Vlaanderea O 9.
De commandant der stelling van de
monden der Maas en der Schelde heeft
het verblijf in zijn gezagsgebied ontzegd
aan den 25-jarigen Nederlandschen werk
man E. D van Damme uit Nieuw
Namen.
De gemeenteraad te Boschltar
peïle besloot tot het plaatsen eenee
openbare spreekcel in het hulpkantoor
der posterijen, en 10 cent per inwoner
bij te dragen voor het onderzoek ia
zake de drinkwaterleiding voor Zeeuwscfc
Vlaanderen.
Uit Zeeuwsch-Vlaandereu Wi. D.
- Gisteren is te Breskens dooi
de politie een rijwiel iri beslag genome»
dat ruim 7 maanden geleden ontvreemd
was. Bij onderzoek is gebleken dat hét
rijwiel al dien tijd in deze gemeente ge
weest was en al id de derde hand was
overgegaan.
Het onderzoek wordt voortgezet.
Besmettelijke ziekte».
Va» 4—10 April zijn de navolgende be
smettelijke ziekten in Zeeland ter kenaik
van den Cenlralen Gezondheidsraad 4e-
koinen
Roodvonk- 4 gevallen te Haamstede.
1 te SI Jansteen, 2 te Krabben dij Ke, 1 l*
Neuzen, Souburg en Wolpliaartsdijk,
Diphleritis-. 1 geval le Middel
burg
Nek Kramp: 1 geval te SL Maartens
dijk
Over bovengenoemd tijdvak zijn in one
land totaal 20 gevallen van nekkramp
geconstateerd.
EVENREDIGE VERTEGENWOORDIGING
Gisterenavond, hield de Vrijzinnige Bond
in „De Oude Vriendschap" te Vlissingen
een vergadering, waarin als sprekers op
traden prof B. D. Eerdmans en jlir. R.
R, L. de Muralt, leden van de Tweede
Kamer der Staten Generaal.
In een kort openingswoord zette de
voorzitter, de heer J. G. van Ni ft rik,
het doel van den Vrijzinnigen Bond uit
een. Deze beschouwd zich als* neutraal
terrein, tracht bijeen te brengen allen,
die vrijzinnig' denken en voelen en dus de
vrijzinnige idee uit te breiden
Daarna was het woord aan den heer
De Muralt, die begon met le wijzen
op het groote parlementaire werk, door
het tegenwoordige minisferie geleverd, 't
grootste na de jaren van Thorbecke, n I.
de Grondwetsherziening, reeds door de
Tweede Kamer aangenomen. Over art.
192 zal spreker het niet hebben; alleen
zal hij stilstaan bij art. 80, dat handelt
over het kiesrecht.
Hij besprak dc verschillende wijzïgin-
n, in art. 80 voorgesteld, waarvan een
is de evenredige vertegenwoordiging.
Aan dc hand van enkele schefoen en Ta
bellen gaf spreker*vervolgens een over
zicht van de techniek van het nieuwe
kiesstelsel.
Organisatie is volgens sprekers inzicht
onontbeerlijk. Doch dan niet alleen van
een Vrijzinnigen Bond in 't algemeen,
want bij zijn huidige manier van werken
wordt deze bond in het nieuwe kiesstel
sel niet erkend. De besle partij, waarbij
men zich aan kan sluiten, is de Libe
rale Unie, wat de heer De Muralt echter
maar terloops opmerkte, doch waarover
professor Eerdmans het nader zou heb
ben.
Prof. Eerdmans begön met op fe
merken dat de politieke verhoudingen
geheel anders zullen worden dan die in
het verleden zijn geweest. De macht
van het partijwezen zal' toenemen, want
verschillende soorten van kiezers zulle»
moeten vertegenwoordigd worden.
Spreker behoort niet tot de opverdeel-
de bewonderaars van het nieuwe stetseL
Eén amendement door hem in de Kamen
lodens de behandeling ingediend, oré dit
nieuwe fcteDsel vast te leggen in de Grond-