MIDDELBliMSCHE COURANT. 86 Donderdag 12 April 1917. 160" Jaargang. Abonn. prijs per kwartaal in Mid delburg en bij ae agenten in Vlissingen en Goes f 1.55; per post f 1.75. Advertenties 20 cent per »-egeI. Bij abonnement veel lager. Familieberichten en dmtkbekui gingen van 1—7 regels f 1.50. I OEM LAM R. MINISTER TREUR OVER HET YÊIIZEKERINGSMONOPOLIE. We laten hier nog enkele gedeelten volgen uit het gister reeds kort ver meide interview van een „Telegraaf"- rériactenr met minister Treub. üp »le vraag- Zal de fiscus aanstonds profijt trekken van het monopolie? ant woordde de Minister Niet onmiddellijk, doch zéker na ver loop van enkele jaren, naar mijn raec- ning. Hét overnemen der maatschappijen door' den Staat zal slechts geleidelijk ge schieden hde, allereerste jaren valt daarop niet te rekenen: eerst nadat de pbrteleoilles zullen zijn gegroeid en een normale toestand zal zijn ingetreden, zal er van winst en dus Van geld voor den fiscus sprake kunnen zijn. Volgens de balansen der verschillende leven sverzekerïngmaatscliappijen, loopen- de over het eerste crisisjaar 1914, zou er een globale winst van■*plus minus 4,5 miljioen gulden zijn gemaakt. De buiten-, landsche maatschappijen bezitten onge veer één derde van de portefeuille van alle hier te lande afgesloten verzekeviu- gen. Tegenstanders van het nationalised- ringsdenkbeeld moeten goed overdenken, dat thans een derde deel- der winst uit die levensverzekering en een goed dieel van die dor brandverzekering naar het bui tenland \.oeit. Dat wil voor dezen cri sistijd zeggen, plus minus 1,5 millioen gulden, alleen voor het levensvcrzeke- rlngsbearijf. Het is niet onmogelijk, dat in normale Lijden de gezamenlijke win sten uit dit bedrijf 7 5 8 millioen gul den zullen bedragen. Die der brandverze- kferïngmaatschappijen zijn minstens even. hoog te schatten. Ruw genomen, zou er voor den liscus een ronde 15 millioen gulden mt gehaald kunnen wórden. Bestaat het plan om de Nederlandsche; v erze ne r i n g m aa Is ch appi jen te naasten?, luidde een andere waag, en de Minister deelde daarop mede-: Dergelijke plannen worden door mij niet gekoesterd, verklaarde d!e Minister Het is mijn bedoeling om' zonder grootel schokken die slechts tegensLand zou den uitlokken tot monopoliseering over te gaan. Dat zou b.v. kunnen ge schieden door wettelijk te bepalen, dat er van een zeker tijdstip af geen nieuwe verzekeringen meer door levens- of branch erzekeringmaatschappijen mogen worden afgesloten. Door een dergelijke bepaling kunnen die maatschappijen zich geen inkomsten uit nieuwe contracten meer verschaffen. Zij kunnen dus hun productie niet meer uitbreiden en zijn op afwikkeling der loopende contracten aangewezen, lVrijwillig kan daarna de maatschappij haar zaken aan den Staat overdragen of verder liquideeren. Op welke voorwaarden een dergelijke over dracht geschieden moet, zal natuurlijk geheel afhangen van de waarde in por tefeuille der maatschappij. Het doel is dus niet onmiddellijke naasting, of ge dwongen naasting door den Staat. De maatschappijen kunnen uit vrijen wil haar zaken nan den Staat overdoen. Maar het recht om in de toekomst verzekeringen af le siuiten, zal alleen bij den Staat berusten. Dit een en ander zal aan nader te bepalen vporwaarden^moeten worden gebonden en er zullen maximum-termij nen moeten worden- gesteld voor de gel digheid van loopende brandassuranties. IIc» zal wellicht aanbeveling verdie nen om allen verzekerden het recht toe te kennen onmiddellijk over le gaan naar den Staat, n.l. zonder medé. werking der maatschappij, waarbij de verzekering lot dusverre liep. Dc kan Si dat verscheidene kleine ver- verzekeringmaalschappijen failliet zullen gaan, wanneer zij geen nieuwe verze keringen meer mogen afsluiten, ue slaa* inderdaad voor enkele nict-reëele maatschappijen, levend van. de hand in den land. Een tiental jaren geleden waren cc, meer van zulke maatschappij1 en dan tegenwoordig, Haar aanlal is than* onbeduidend en over 't gehe°l is de loea'land veel beter geworden. Het verzekeringsbedrijf zal echter, wanneer do Staat alles beheert, te dezen aan- zien alle gevaren voor de verzekerden wegnemen. Wat zal er geschieden met de mo numentale gebouwen der groote maat schappijen 9 Voor zoover dit noodig zal blijken zal de Slaat daar gebruik van hunnen maken, indien zij lijd'g Ier overneming worden aangeboden. An ders zullen de maatschappijen, die ze niet goed verkoopen kunnen, er mee blijven zitten Dit zullen, zij dan aan zichzelf te wijlen hebben. Wat is uw meening over propagati on en reclame vroeg de redacteur. De Minister antwoordde: De 'verzekering legen brandschade is •ecüs populair, maar de propaganda .oor de levensverzekering moet krachtig worden doorgevoerd en zal even doel treffend kunnen gescliieden als dit thans door honderden binnen- en builenland- sche maatschappijen geschiedt. Hel plan is om mot de uit ervaring verkregen middelen der maatschappijen voort te blijven werken. Goede agenten moeten het werk voortzetten en zoo noodig ook nieuwe banen bestreden. 0,ok met ad> erfepties zal 't miet-verzekerde pal bliek tót het sluiten van verzekering worden opgewekt. Propaganda-lertuur /al verspreid worden, enz. Het groole ra derwerk mag geen oogenblik worden stopgezet. Het is beltend genoeg, hoe b.v. direolics van builenlandsche staats"- spoorwegen door reclameplaten en .Ier- gelijke hel reizend publiek trachten le lokken naar de streken, die zij bedienen. De Minister ncJemde ongegrond i'e vrees, dal het personeel der levens- en hrandverzekerhigtnaatscliappijen plotse ling overbodig zal worden. Heeft de ervaring met de Rijksver- iztekeringsbank u niet doen aarzelen om over te gaan tot staatsmonopolie op levens- en brandverzekeringgebied Eu vreest u den invloed der bureau cratie op het persoonlijk initiatief niet Op deze vraag luidde het antwoord Niet de bureaucratie, taaar het zaken- clement zal zijn stempel op dit staats bedrijf drukken, antwoordde de mfni-.- ler. Daarom moet het bedrijf ook ge schoeid worden, op de leest van het particuliere grootbedrijf behoudens de •wijzigingen, die daarin uit den aard der zaak noodig zijn. De reeds be staande stedelijke monopolies voor de levering van gas, electriciteit en wa ter, de stedelijke exploitatie van tele foon en tram, het Staats-post- en lelq- graafbedrijf, zoowel als de Staalsmijn- exploilatio, leveren het bewijs van le vensvatbaarheid van mijn plannen. On der goede voorwaarden zullen ook de besten uit den handel in het Staats bedrijf een plaats willen innemen. Wie zich voorstelt een staatsbedrijf le.itLin nen voeren, zonder te letten op de commeroieele eischen daarvan, ook wat betreft de wijze en de hoogte van salariecring der leidende personen, kan op zijn vingers vertellen bedrogen te zullen ditkomen. EEN ZELFSTANDIG DEPARTEMENT VAN ONDERWIJS Nederland is een der weinigs, z >o niet de eenige beschaafde staat w :«u* hst onderwijs geen zelfstandige 'aï: van l.et staatsbestuur is. In het begin d.r i.< gentiende eeuw, in de snel op elkaar volgende staatsinrichtingen na den val van de eerste Republiek, hebben wij ook Ministers van Onderwijs gehad, zelfs zeer bekende (v. d. Palm) ni iar •derl 1824 is het onderwijs een der lc onderdeden van het departemeai van Binnenlandsche Zaken. Do laatste tien jaren is er her had- de'ijl: gewézen op de wenschelijkh .'id om aan het onderwijs een meer ze'f- stardig bestuur te geven, want steeds duidelijker kwam aan 't licht dat dc verschillende onderdeelen van het on derwijs niet meer de gewenschte aan sluiting hadden, dat er eenheid vna leiding aan ontbrak. Het instellen van de ^Jneenschake lüigscommissie" was één der uitingen van liet bewustzijn dat er 9.p onder wijsgebied een „volkomen chaohsehen toestand, een staat van volkomen des organisatie" heerschte, om de woorden lc gebruiken door dr. Kuyper in 1910 gesproken. Maar hoewel eenstemmig de schelijkhcid van meer eenheid' in de leiding erkend werd, kwam er niets van omdat er geen geld voor was. En bovendien werkte ,.de politiek" de uil voering van de gedachte tegen Er wordt beweerd dat na de verkiezingen van 1913 bij de besprekingen voor de vorming van het huidige "kabinet de instelling van een Ministerie van Onder wijl ernstig overwogen is, maar ook toen zou de politiek dat onmogelijk hebben gemaakt. Maar thans, nu er kans is op ver mindering van den polilieken invloed op hel onderwijs is er een nieuwe stool loc gegeven. Gister heeft te Utrecht een bijen komst plaats gehad van vertegenwoor digers van verschillende instellingen er verecnigingen van hooger, middelbaar en lager onderwijs. Daaronder waren ook de Prolestantsch christelijke onder- vsijsbonden. Alleen de R. Kath ve-- ecnigingen, die wel uitgenoodigd waren, namen er niet aan deel. Aan deze vergadering is een concept adres aan H. M. de Koningin voorge legd, waarin de vergadering zon uit sprc-ken - „dat zij, overtuigd, dat een alzijdige ontwikkeling der volkskracht slechts dan (mógelijk i», wanneer deze gesteund wordt door een regeling van het onder wijs, die aan de maatschappelijke en .wetenschappelijke eischen van onzen lijd ten volle beantwoordt, lot Uwe Majesteit hét eerbiedig verzoek richten om ten einde eenheid en onderling verband te brengen in het onderwijs alzijn geledingen, le willen beslui ten, hetzij lot hét instellen van oen Ministerie van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen; heizij tol het benoe men van een Directeur-Generaal, aan wiens zelfstandige leiding het beheer van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap pen waadt toevertrouwd." In de loclichting tot dit adres .werd r op gewezen dat de verschillende on-j dtrwijswelten onafhankelijk van en zon der verband met elkaar zijn tot stand ge komen, terwijl het vakonderwijs zich tot heden zelfs groolendeels buiten alle clgcving om heeft ontwikkeld. De overtuiging wordt uitgesproken dat c oorzaak van de toenemende ver brokkeling en achterlijkheid van het onderwijs is gelegen in het gemis voldoenden samenhang, van orde harmonie tusschen de verschillende dea len van het onderwijs, in hel ontbre ken van de onmisbare eenheid en zelf standigheid in het onder wij sbeheer.' Ook reeds bij een normalen ging •an zaken ware Ihans, nu er ernstig naar gestreefd wordt aan den school strijd zijn politieke scherpte te ont nemen, het oogenbhk gunstig te' achten voor een maatregel, waardoor aan het onderwijs en aan de verzorging van de paedagogisch ten nauwste daarmede sa menhangende kunsten en wetenschap pen de voor hun bloei onontbeerlijke kfelfstandigheid in hel,, staatsbestuur; wordt verzekerd. Nog meer is dit het geval, nu de wereldgebeurtenissen voor alle volken en voor de kleine niet het minst, een krachtige inspanning van aj[e intellec- taeele en economische krachten voor de naaste toekomst tot een onafwijsba re n plicht maken. Bij de discussies ter vergadering was een der hoofdpunten: Minister of Dir°"- teur-Generaal. Sommigen wilden een af zonderlijk Ministerie, maar een voorstel daartoe werd met groole meerderheid verworpen na een bestrijding waarbij als hoofdmotief gold dat bij een Mi nisterie de politiek te veel op den voorgrond zal komen, en dat aanstelling van een Directeur-Generaal' een waad- borg geeft voor continuïteit. Ook het voorstel om behalve van on derwijs ook van opvoeding te spreken werd met groote meerderheid verwor pen, omdat men dan in strijd zou komen met Tien die tegen staatsbe moeiing in opvoeding zijn. Principïeele bestrijding vond het ont werp-adres niet. TWEEDE KAMERVERKIEZING-DEN HELDER- Voor dc verkiezing van een lid van tre Tweede Kamer in het kiesdistrict Den Helder, ter voorziening in de vacature ontslaan door het aannemen door mr. Th R. de Meester van zijn benoeming lot lid van den Road van State, is, naaf wordt vernomen, de candidaatstelling be paald op Donderdag 3 Mei a s-, de stem ming op Dinsdag 15 Mei d.a.v. en do eventueele herstemming op Dinsdag 22 Mei d.a.v. UIT DE PERS. Vr ij Liberalen en Unie- Liberalen. Het verdient de aandacht dat in Vrij Liberale bladen het denkbeeld wordt bepleit om, nu door de weigering der Vrijz.-Democraten de ooncenlralie in 1918 verdwijnt, een fusie tot stand te brengen tusschen den Bond van Vrij-Liberalen enj dc Liberale Unie. „De Fakkel" bijv. noemt een verdee ling in drie partijen ter linkerzijde eigen lijk een politieke dwaasheid. Zoolang hel dislricfen-stelsel bestaat en de verdeeling feitelijk neerkomt op een verdeeling van het Jand in Unie-liberale, vrijzinnig-demo cratische en vrij-Iiberale brokken, is de praktijk van het drie-partijen-stelsel al thans niet geheel onhoudbaar. Vooral1 daar zij den kiesvereenigingen toeliet zoo gemengd te blijven als zij verkozen. Bij de invoering der evenredige vertegen woordiging komt al het gewilde der be staande drieledige scheiding naar voren Zoodra tot de eenvoudigste kiezer in het kleinste- gehucht verplicht wordt uit een der drie vrijzinnige kleuren te kiezen, valt hel op hoe haast onmerkbare over gangen van tinten er zijn- Hel blad erkent, dat er bij aansluiting der beide liberale groepen reden is voor vrees, dat de Unie aan den linkerflank zal verliezen. „Maar het gaat hier om een zéér groot belang, om de vraag of men de liberale actie voor j'aren verlammen zal. Of men dit doen zal buitendien op een oogenblik dat oude verschillen deels zijn verdwe nen. deels nietig schenen tegenóver de. geweldige problemen, waarvoor een ge heel nieuwe lijd pns stelt. Het gaal om de vraag bovenal niet of men dit zou willen, maar of het kèn. Gelooft men dat een gescheiden optrek ken van Unie- en Vrije liberalen de in stemming heeft niet alleen van de kie zers in het algemeen, maar zelfs van de georganiseerde en dus politiek meer rijpe kiezers? Wij twijfelen zeer - neen, twijfelen niet. En wij weten maar één omstandi] heid waarin wij het gerechtvaardigd zou den achten: Laat men een referendum organiseren «onder alle niet bij den Vrijzinnig-Democralischen Bond aangeslo ten vrijzinnige kiesvereenigingen, over de' vraag of in 1918 door Unie- en Vrije li beralen al of niet zoo mogelijk op een gemeenschappelijk program en dan met gemeenschappelijke lijsten zal worden op getrokken". NEDERLAND EN DE OORLOG. Inbeslagneming van ger s t. Op het adres aan de Tweede Kamer van A. Jeronimus, koopman in granen te Middelburg, betreffende de inbezit neming van aan adressant loebehoorcnde gerst door den burgertieester van Ter- neuzen en houdende verzoek om Schadevergoeding, deelt de minister o. a. mede: dat nadat de burgemeesters op 27 Juli 1916 werden aangeschreven om over te gaan tol den aankoop van den geheelea Lnlandschen oogst van tarwe, gerst en haver, hem op 29 Juli d.a.v.. bericht werd, dat Zeeuwsche landbouwers inderhaast gerst hadden afgedorseht en dat deze partijen op het punt stonden naar Rotter dam te worden vervoerd, len einde in de open markt le worden gebracht. Naar de meening van den minister werd door deze handeling de distributie van gerst van regeeringswege bedreigd, terwijl het vermoeden, dat deze granen tegen huitensporigen prijs waren aange kocht, later gerechtvaardigd bleek. Immers, de koopprijs door de regeering besteed bedroeg f 14 per 100 K G., terwijl de heer Jeronimus verklaarde zijn partij gerst ad f22 te hebben verkocht. Op grond van deze feiten machtigde de minister den burgemeester van Ter- neuzen tot inbezitneming over te gaan. Verschillende partijen werden geschat op een waarde varie erende tusschen 113.45 en f 14 per 100 K.G., terwijl de partij van den heer Jeronimus werd ge schat op f 13 78 per 100 K.G. Later bleek, dat de Broodoommissie eigenmachtig en tegen de instructies in bedoelde partij had gedistribueerd aan bierbrouwers. Naar 's ministers oordeel is bij de in bezitneming geen der formaliteiten, voor geschreven in de betrekkelijke artikelen der Onteigeningswet, geschonden, terwijl hel feit, dat de Broodcommissie ten on rechte tot distributie overging, geen grond oplevert den heer Jeronimus een schade- ■ergoeding toe te kennen, bestaande in het verschil tusschen het door hem be stede en door de schatters bepaalde bedrag. Die veraeeling van den visch- aanvoer te IJmuiden. Uit IJmuiden meldt men aan de N. R. Crt. De Nedérlandscli—Engelsch—Diütschi, overeenkomst inzake de verdeel ing van den vischaanvoer le IJmuiden is gis teren in werking getreden. Nadat de voor binnenlandsche distributie benoo- dlgde hoeveelheid was afgezonderd, werd aan dc vrije handelaren gelegenheid ge geven vóór le koopen, mits men niet coder de voor Engeland en Diutschland vastgestelde prijzen inkocht. De overige hoeveelheid visch werd gelijkelijk ver deeld voor Engeland en Duilschland. Onderhoud uitgewekenen. Dc kosten van onderhoud en verdere uitgaven van tengevolge van den oorlogs toestand uit het buitenland naar Neder land uitgewekenen en van de dienfango- volge behoeftig geworden in Nederland verblijvende buitenlanders was oorspron kelijk geraamd op i' 2.000.000, welk be- urag bij verhoogingswet is gebracht op f 5 000.000. Thans, nu de werkelijke uit gaven over het afgeloopen jaar kunnen worden overzien, blijkt dat er een tekort zal zijn le dekken van pl.m. f 1.000.000, met welk bedrag de begrooting mitsdien nader wordt -verhoogd. De kolennood. De kolennood is te Enschede, maar vooral in de gemeente Lonnèker, zoo groot, dat er gezinnen zijn, die gedu rende drie weken geen warm middag maal konden bereiden De eigenaren van bosschen, geleeen in laatstgonoemde gemeente, zijn van hun bezitting niet meer zeker, want geheele scharen komen er mei bijlen op ef en vellen wat maar te halen is. Nadpt bij eenige Zaandammers de gasleiding was afgesneden, wegens over schrijding van het maximum heeft een der hoogst aangeslagenen, zeer kieia1- gtestig, besloten de gemeente te ver laten Van hoogerhand is aan de directie* der spoorwegmaatschappijen naar hei „N. v. d. D." verneemt - de eiseh ge steld nog verdere beperkingen in nel bolenverbruik aan te brengen. Than* is daarom bij de directies der maat schappijen in overweging genomen de dienstregeling zoodanig in te richten-, dat aan dezen eisch voldaan kan vvar- Uet is echter niet waarschijnlijk dat reeds vóór 1 Juli een nieuwe beperking in hot verkeer iu werking zal tred?*. Maximumprijze De minister van L., N. en II. heeft a de volgende maximumprijzen vast gesteld tarwezemelen en roggezemelen f 18; tarwegrind en roggegrind f 18; tarwegriés en roggegries f22.50; reinigingsproducte* uit rogge en tarwe alstarwepuuten, voer- larwe trieurhaver, trie urmais, rogge voet meet f 19, een en ander per 100 K.G. en alles voor zoover niet 'gedistribueerd door de Toewijzingscommissie voor Vee voeder; b. bepaald dat de onder a genoemd» prijzen zijn inclusief baal franco laatste spoorwegstation of veer. Uit Stad eo Prorineie. Dit Middelbar*. Alhier is op 63-jarigen leeftijd overleden de lieer P Keg -Cznoud directeur van het postkantoor en voor dien directeur van het postkantoor te Goes. De overledene, die vooral uit zg* diensttijd bij velen bekend stond als een zeer welwillend man, was ridder in de orde van Oranje-Nassau. De Minister van Binnenlandsche Zaken brengt ter algemeene kennis, dat het Rijksarchief in Zeeland te Middel burg van .heden af tot nadere aankon diging -voor het publiek zal zijn geslote*». De reden hiervan is het gebrek aan brandstoffen. Gisteren hield de Vereeniging „Kin- derzorg" haar jaarvergadering. Óm ell uur begonnen duurde zij tot vier uur met een kleine pauze van een half uur. Negen-en-twintig gemeenten waren ver tegenwoordigd, zeven-en-vijf tig persone-u hadden de presentielijst geteekeud. Behalve de gewone werkzaamheden had een bestuursverkiezing plaats die twee nieuwe leden in het bestuur bracht nl. de heeren J. Westenvoort van Elker- zec en ds. de Puij van Cadzand. Dit was noodzakelijk do-ar het bedanken van den heer J C. van Rhce te Bruinisse wegens te grooten afstand van Middelburgen van ds. Meeuwenberg te Breskens wegens zijn a.s. vertrek naar Rotterdam. De heer Huson te Vlissiugen en ds. Jonker le Middelburg werden herkozen'. Dc rekening van den penningmeester die volkomen in orde bevonden werd, liep over een uitgaaf van f 37 601.60V5: en wlcs een tekort aan van f 1569 79. Om aan die tekorten eeu einde te maken werd het volgende voorstel aan genomen I. Jen gemeentelijken omslag ook in. 1917 weer toe te passen. Door dezen] maatregel waren de inkomsten uit de gemeenten ruim f 1800 meer dan in vorige jaren, derhalve moest men met deze proef doorgaan. II. Indien er aan het einde des jaars een tekort blijkt te zijn, dan worden allé gemeenten verzocht om vrijwillige gaven tot dekking van het tekort. III. Indien het tekort op deze wijze niet gedekt is, dan vraagt het bestuur de goedwillige gemeenten haar aandeel voor het tekort bij te dragen volgens den vast- gestelden omslag. Op deze wijze hoopt men telkens een tekort weer uit den weg te kunnen mi men. Ook zal een obligalieleening aangegaan, worden, groot f 10.000, om schoon schip te maken. Ds. de Vries van Goes deelde mede, dat de kuiderzorg-cent weer f 300 meer heeft opgebracht en nu een opbrengsj heeft bereikt van f 2936.90. Een collecte tijdens de vergadering! voor de K.Z.-cent bracht f 28.26Va op. Nadat de heer van der Sluijs, direc teur, nog eenige mededeelingen had ge daan, werd deze aangename vergade ring met dankzegging gesloten. Men herinnert zich zeker, dat eén. paar jaar geleden alhier de Oosten rijker P. Beiier werd geverbaliseerd en ook veroordeeld wegens het onbevoegd uitoefenen der tandheelkunde Deze Oos tenrijker heeft toen gedurende eenigen lijd samen gewerkt met eén bevoegd Ncderlandsch arts, maar doet dit thans niet meer. De politie heeft zich daarom andermaal op de hoogte gesteld wat er tep huize van den Oostenrijker op den Dam omgaat en heeft daarbij prooen- verbaal opgemaakt tegen een Belgisc*

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1917 | | pagina 1