UIDDELBURGSCIIE COURANT.
82.
Vrijdag 6 April 1917.
160" Jaargang.
MAANDAG AS, TWEEDEN PAYSCII-
DAG VERSCHIJNT DE „MIDDELBURG-
SCHE COURANT" NIET.
Abonn. prijs per kwartaal in Mid
delburg en bij de agenten in Vtóssingen
en Gues f 1.55; per post f 1.75.
Advertenties 20 cent per regel.
B li abonnement veel-lager.
Familieberichten en dankbetuigingen
vau 1—7 regels f 1.50.
AMERIKA EN EUROPA.
„De groole gedragsregel voor ons ten
opzichte vau andore naties", zoosdircef
Washington in 1797 in zijn hero -mei
Afsclieidsadres, „is naast het uitbrei
den van onze handelsbetrekkingen, zoo
weinig mogelijk politieke betrekkingen
aan le kuoopen
Ddt is de leer van de norc-inle-ventie
<he tol nu een der grondslagen was
opbleven van de Amerikaansche biulenw
fandsche politiek Zij heeft de Yen-
eenigde Stalen geholpen huilen <1 Na-
polcoméoorlogen te blijven, zij heeft
belet dat dc regeering gehoor gaf aan
den geweldigen aandrang van tal van
Amerikanen om de Grieken en laler de
.Hongaren m hun vrij hcidsooriogen ;©'fi-
cieel te helpen Wei is van ale lijn
afgeweken toen de Vereenigdo Stalen
in f896 in oorlog met Spanje kwamen
lerwillc van Cuba en de Cubanen- en
ook toen in 1900 de Amerikaansche re-
geenng mee deed met de andere mo;-
gendheden aan de tuchtiging van China
Maar men kan ter verklaring aanvoe
ren dat de anarchie m het zoo sna
aan de Vereenigde Staten, grenzende
Cuba dal geval van heel bijzonderen
aard maakte en dat het in China meer
een poging lot orde-herstel dan oor
log betrof. En dit is zeker dat Amerika
zich nog nooit in Europeescbe ge!-
•schillen heeft gemengd.
Het is van dien regel van non-mler-
ventfe dal nu voor 't eerst wordt afge
weken
Dóe leer is nog iets anders dan de
Monroe-leer Omdat een opmerking in
.ons vorig nummer allicht aanleiding
tot -misverstand kon geven, zi> daar
nog eens op gewezen,
Maar we brengen dal ook nog in
herinnering eradat bij die. leer de spits
yan het Amerikaansche betoog zich
richtte legen het autocratisch gezag in
Europa, evenals nu in Wilson's boadj-
schap
Die Monroe-leer was het (Omgekeerde
van de politiek van non.-int er ventic
geen bemoeiing van de Europeescbe
regeeringen mei de stalen in het AuierL-
Jcaansclic werelddeel, die zich onaf
hankelijk hebben verklaard
De omstandigheden waaronder d:e leer
geboren werd. maakten er een afwering
van tegen de Europeesche autocratie
Want men was toen in 182:1, in de
dagen van bloei van de Heilige Al
liantie. het Verhond van de Euro
peesche autocratische vorsfenregeerin-
gon. opgericht tot handhaving van vrede
'en rust. maar spoedig vergroeid tot
een verbond dat iedere beweg'ng legen
een bestaande regeering als opstand
en misdaad" met geweld onderdrukte'
Ze han dat gedaan in Piedmont, in
Napels, in Spanje, en ze was van plan
een congres te houden ter bespreking
van een dergelijk plan van in'erventie
ten opzichte van de legen Spot je op
gestane kolonies van Zuid .en Midden
Amerika».
Een aanbod vau Engeland dal
zich niet bij de Heilige AUiaahe had
aangesloten om in bondgenootschap
mot de regeering der Vereenigdc Statten
de Spaansche kolonies die srjcii vrij
verklaard hadden', als onafhankelijk ie
erkennen, werd dooi- Amerika niet aan
vaard. Daar werkte weer de leer van
non-interventie, van hel niet aailcnoo-
pen van politieke betrekkingen niet an
deren»
De regeering te Washington erkende,
echter zelfstandig de nieuwe staten;
Oi in de eerstvolgende Boodschap van
president Monroe werd aan de wereld
kond gedaan ,dal de Vereenigde Staten
al zouden zij zich niet bemoeien
met de beslaande kolonies - ie lere in
menging van een Europeesche mogend
heid ter onderdrukking van de opge
stane kolonies, als een onvriendschap
pelijke daad zouden beschouwen
.Aan d>e woorden is later de uitbrei
ding gegeven, dat geen verdere kolonisa
tie van een Europeesche mogendheid
op het Amerikaansche vasteland zou War
den toegelaten Amerika voor de .Ameri
kanen.
President Monroe zelf heeft echter
bij het opstellen van die Boodschap nooit
zoo ver gemikt. Hij heeft in dal staatsstuk
- en daarom brengen we. dit nu in her
innering zeer uitvoerig uitgeweid over
de gevaren die te vreezen waren van het
stelsel der I-Icilige Alliantie, van hel op
treden der autocratische vorsten van
Europa tegen iedere vrijheidsbeweging
an nun onderdanen. „Iedere poging vart
hun' zijde om hun stelsel over le bren
gen naai' eenig gebied van dit wereld
deel zullen wij beschouwen als gevaarlijk
voor onze vrede en veiligheid.
En daórom legde de president den
bovéngenoemdeu stelregel vast, waaraan
laler een zooveel breedere befeekenis
is gegeven.
Is er niel een typische overeenkomst
tusschen die waarschuwing van Monroe
legen de gevaren der Heilige Alliantie,
en de woorden die president Wilson nui
gcOiclit heeft tegen het autocratische be
stuur van Duitschland9
Wc vinden dat gedeelte van Wilson's
Boodschap alles behalve liet sterkste.)
liet is reeds in ons blad opgemerkt dat
wij hier blijkbaar beter dan president
Wilson welen dat men Ln Duitschland
maar niet zoo volk en vorslenregeering in
tweeën mag splitsen.
Maar merkwaardig blijft dit stellen van
het Amerikaansch vrijheidsprincipe tegen
over de Duitsche autocratie.
En nu zal men goed doen de betee-
kenis van die idcëele beweegredenen van
de Amerikanen niet te licht te schatten.
Er zullen in deze beweging ook wel tal
van minder edele motieven zijn op te
diepen. Maar men vergete toch niet, dat
een Amerikaansch burger juist in dat
opzicht Anders is dan de meeste Euro
peanen.
Pen feit is het toch, dat het „landi
van den dollar'van bijna onbeperkte^
maleriëelen naijver, tegelijk het land is
van het sterkste idealismedat een groot
deel van dat volk een burgeroorlog heeft
gdvoerd, waarvan de hoofdinzet was de
afschaffing van de slavernij; dat Ameri
kaansch geld en steun dc Grieken en
de Hongaren heeft geholpen bij hun
onainankelijfeheidsoorlogenj dat de Cu
banen nooit tientallen van jaren hun op
stand tegen Spanje hadden kunnen vol
houden wanneer zij niet voortdurend
waren geholpen door de Amerikaansche
burrers die vol geestdrift waren voor hun
vrijheidsbeweging, en toch slechts bit
ter weinig maleriëel voordeel daarvan
konden verwachten.
Men vergete ook niel den ontzaglij
ken invloed dien liet ontslaan van dc
Amerikaansche statcnrepubliek heeft ge
had op hel uitbreken van de Eransche
revolutie, om nu maai* niet te spreken
over den invloed van allerlei sociale
bewegingen die in Amerika ontslaan, en
hier tangzaam door werken.
President Wilson zal waarschijnlijk op
recht zijn geweest toen hij die o. i. on
juiste bewering over Duitschland schreef.
Maar dat Duitschland een sterk autocra
tisch bewind lieóft is waar, en hij zal
hoogstwaarschijnlijk het overgroole deel
dqv Amerikanen achter zich hebben, die
zich in hun democratisch-ingerichte om
geving moeilijk kunnen voorstellen hoe
iemand het onder een autocratisch be-
wina uithoudt.
En in dat opzicht kon de inmenging
van de Vereenigde Staten in de Euro
peesche geschillen wel eens een beteekenis
krijgen, van nog veel verder reikenden
invloed dan de directe gevolgen van het
dce' 'emen aan den strijd, vooral nu zij
samenvalt mei de omwenteling in - Rus
land.
IN „STAAT VAN OORLOG."
In de resolutie, door den Senaat der
Vereenigde Staten aangenomen en nu
eveneens door liet Huis van Af
gevaardigden, wordt het besluit geno
men ,,dat de slaal van oorlog tusschen
de Ver. Staten en Duitschland, die
Ver. Staten is opgedrongen, hierdoor
formeel is verklaard),"
Er werd ons van verschillende kan
ten gevraagd of daarmee nu we! de
oorlog verklaard is. Immers een eig m
lijkc oorlogsverklaring zou er .aan ont
breken.
Tn antwoord zij er op gewezen, dat
de in de Amerikaansche resolutie ge
bruikte term afdoende is
Ook Duitschland heeft 1 Aug '14in
de opdracht aan zijn gezant te Pe
tersburg de boodschap doen overbren
gen „Zijne Majesteit neemt in mam
van het rijk de uitdaging aan, en be
schouwt zich alp te zijn in oorlogs
toestand met Riislahd
En ook in de nota die de Duitsche
gezant te Parijs aan de Eransche re
geering overhandigde ,'werd verklaard
dat Duitschland zich mei Frankrijk in
slaat van oorlog beschouwde
Dal was genoeg om! cr al de ellende
op te doen volgen die we nu bijna drie
jaar bijwonen
8I5ÜÜEHLIMB.
^«JUFTOi.
I*© JSeevalk,
Roman uit het laatst der 10e eeuw.
«aar 't Engelscb van RAFAEL SABATINI.
98).
„Hoe0" zei Salcr-el-Bahr, en hij glim
lachte even. „Hebt ge niet gezegd, dat
dit voornemen voor den dag was geko
men door wat ik deed? Tic geloof dus, dat
het méér aan mij is, om u verdere inlich
tingen daaromtrent te vragen. Ik ver
zeker u, Heer, dat het niet mijn bedoe
ling was, de taak te verwaavloozen, die
mij werd opgedragen. Maar juist omdat ik
vreesde, dat, als haar tegenwoordigheid
bekend werd. mijn vijanden "net zelfde
zouuen veronderstellen als gij hu doet,
en zij u misschien alles zouden doen
vergeten, wat ik voor den roem van den
Islam gedaan heb, besloot ik haar hei
melijk aan boord te brengen.
„Mijn werkelijk plan was, nu gij dit
weten moet, haar ergens aan de kust van
Frankrijk aan wal te zetten, vanwaar zij
naar laar eigen land en volk kon terug-
keeren. Als dat gebeurd was zou ik de
Spaansche galei onderschept hebben en
twijfel er niel aan of met Allah's hulp
zou ik geslaagd zijn."
„Bij de horens van Satan", zwoer Mar
ank vooruitdringend, „hij Is inderdaad
NIEUWE STAATSLEEMNC.
Hel Nederl. Correspondentiebureau ui
Den Haag meldt
Wij vernemen van de meesil bea
voegde zijde, dal de door minister
Treub in de Tweede Kamer aangekon
digde nieuwe leening eersl na de ont
binding van de Slalen-Generaal en dc
daarop volgende verkiezingen, van den
aanstaanden zomer tot stand zal komen
LEVENSVERZEKERING EN 55RANÏ)AS
SURANTIE.
De door minister Treub in de Twee
de Kamer aangekondigde benoeming van
twee staatscommissie^ voor het vraag
stuk van het trekken van liet bedrijf
der levensverzekering en brandassuran-
de vader en moeder der leugens. "Wilt
ge dit verlangen verklaren, om nu reeds
ontslagen te worden van een vrouw, die
gc pas gehuwd hebt?" vroeg hij.
„Ja. bromde Asad. „Kunt ge dat be
antwoorden
„Gij zult de waarheid hooren", zei
Sakr-ei-Bahr.
„Geloofd zij Allah I" spotte Marzak.
„Maar ik waarschuw u", ging Salcr-el-
Bahr voort, „dat gij ze moeilijker te ge-
loovcn zult vinden dan eenige leugen, die
ik zon kunnen bedenken. Jaren geleden
in Engeland, waar ik geboren beu, had
ik deze vrouw lief en zou met haar ge
bouwd zijn. Maar er waren menschen
en omstandigheden die mij bij haar be
lasterden, zoodat zij mij niet wilde huwen
en ik ging heen met haat in liet hart,
Gisterenavond bleek de liefde, die ik
dend en in haat veranderd gewaand had,
nog sleeds levendig. Doordat ik haar
liefhad, ging ik inzien, dat ik haar slecht
behandeld had, en ik werd boven alles
door het verlangen gedreven, het kwaad,
dal üe gedaan had, te herstellen."
Hij zweeg en na een oogenblik stilte,
begon Asad toornig en verachtelijk tc
lachen.
„Sedert wanneer bewijst een man zijn
liefde voor een vrouw, door haar van
hem weg te zenden'" vroeg hij op een
toon, die juist weergaf, wal hij van zoo'n
bewering geloofde.
„Ik heb u gezegd, dat bef ongelooflijk
lie aan den Slaat wordt spoedig ver
wacht. Do eerstgenoemde commissie zal
uitgebreider zijn dan de tweede, in ver
band met den grooleren omvang van
hel terrein, door het le vensver zeke
ringsbcdrijl bestreken en de grootere
differentiatie op dit gebied. De verschil
lende belangen, bij dit bedrijf betrok
ken, zullen in de commissie hun ver
tegenwoordiging vinden Men verneemt,
•dat mr Tak, advocaat-generaal bij den
Hoogen Raad, is aangezocht om als
voorzitter van beide commissies op te
treden
NATIONALE BOND VAN NEDERLAND-
SCI1E FARIUKANTEN
De plannen tot stichting van een na-
fjonalen coöperatieven bond van Neder-
l&ndsche fabrikanten, indertijd onder
de auspiciën van inr Treub gepropa
geerd door den lieer W. J. Kerver, in
Den Haag, hebben thans vasten vorm
aangenomen. Op 17 dezer zal te Utrecht
een gecombineerde vergadering van af
gevaardigden van fabrikanten-organisa-
tiën gehouden worden, waarin ook maat
regelen ter bevordering voor den bui-
lonlandschen afzet, hoofddoel van den
bond. in behandeling komen
Daartoe is op groole. schaal aan Ne-
derlandsche fabrikanten een uitvoerige
circulaire met vragenlijst verspreid, voor
belanghebbenden alsnog aan le vragen bij
der voorloopigen secretaris, jkr mr P.
A G de Millv, le Utrecht.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
B o m-g edondev.
Wat er gisterenavond en vannacht over
de grens is gebeurd, weten we nog niet.
Maar liet waren geweldige slagen.
Aan het kanongedrcun, dat dind'rende
geluiq van een in de verte grommend
beest, zijn we in den Iaat sten tijd aJ ge-
wéna geraakt. Maar gisteravond ',vas liet
weer wat anders. 1-Iet was een gedonder
dal men kon hooren aankomen eerst be
gonnen de ramen te bibberen, harder en
harder tol ze als bezeten klepperden.
En dan hoorde men het geluid over de
slad wegrollen. Vooral te half tien en le
tien uur waren er twee slagen van belang.
Maar ze werden nog overtroffen door
een enorme dreuning die 's nachls even
oor half twee de menschen uit hum
slaap deed opschrikken.
In Sluis, waar uleu ook Woensdag-
ond slagen had waargenomen, veroor
zaakt door bommen, die vliegers op Zee-
brugge- lielen vallen, waren Donderdag-
ond de slagen zo,o hevig dat de huizen
op hun fondamenten dreunden cn zelfs
van een perceel aan de kaai een paar
ruilen braken en op de steenen rinkel
den.
Omstreeks half elf bewoog zich vlak
boven Sluis een vliegmachine in Zuide
lijke richting, terwijl de grensposten,
waarschijnlijk de Duitsche, onophoudelijk,
geweerschoten Losten.
Daarna werd hevig kanongebulder ge
hoord dal lot omstreeks half 12 duurde,
Onze correspondent heeft blijkbaar zijn
bericht gepost vóór liet gebeurde .van
hedennacht.
Het Persbureau Vaz Dias meldt ons
Gisterenavond half negen had een vlie
geraanval plaats op Zeebrugge Zoeklich
ten en barslende granaten wardu zicnt,-
baar Een luchtgevecht liad plan's. hei
geratel der mitrailleurs was in Breskens
zeer goed waar le nemen.
Hedenmorgen 4 uur had weer oe i lie
vig luchtgevecht boven Brugge on ee.inog
sterker
De
vang
zou schijnen", zei Salcr-el-Bahr.
„Is hot niet duidelijk yad«r, da' dit
huwelijk van hem niets dan 'een voor
wendsel was?" riep Marzak.
„Zoo klaar als de dag", antwoordde
Asad. „Uw huwelijk met die vroinv was
een goddelooze bespotting van hei Ware
Geloof Het was geen huwelijk. Het w,
een godslasterlijk voorwendsel. Uw eenig
doel was, om mij te dwarsboomen, door
mijn eerbied voor de Heilige «Vet van
den Profeet te misbruiken en haar
buiten mijn bereik le plaatsen"
Hij wendde zich lot VigjleRo, die
at achter Sakr-el-Bahr stond „Gelast
uw mannen, dien verrader in b leien te
sluiten", zei hij.
„De hemel heeft u tót ecu-wijs be
sluit gebracht, vader!" riep Marzak op
juichenden toon. Maar die kreet was de
eenige jubelkreet, die weerklonk, zijn
stem de eenige, die men hoorde
„Dit besluit zal u waarschijnlijk beiden
naar den hemel zenden", emwoorckle
Sakr-el-Bahr onverschrokken. Op dat
oogenblik had hij zijn beslui genomen
„BlijfI" zei hij mot een wenk tot \igi-
tello, die zich inderdaad niet verroerd
had Hij trad. dicht op Asad toe, en
wal hij zei, hoorden a'leen rij, divlak
bij dm Dey en Rosamunde stonden,
welke laatste haar ooren inspande, dat
zij geen woord verliezen zon
„Geloof niet, Asad", zei hij „dat ik
mtj onderwerpen zal als een kameel
onder zijn last Bedenk uw toestand goecl
Als ik mijn slem verhef, om mijn zee-
valken om mij le roepen, kan Allah
alleen zeggen, hoeveel cr /uiten over
blijven om u te gehoorzamen. Durft gij
het hier op le wagen vroeg hijzijn
gezicht stond ernstig en plechtig, maai*
olkomeu onbevreesd, als vau een man,
die niet twijfelt aan den afloop
Asad's oogen glinsterden somber, zijn
kleur werd aschgrauw. „Schandelijke
verrader begon hij niet gezwol
len stem, zijn lichaam sidderde van
toorn
O neen", viel Salcr-el-Bahr hem in
de rede. „Als ilc een verrader was,
zou ik het reeds gedaan hebben, want
ilc weet dat bij een verdeeling van onze
krachlen, het grootste aantal lan mijn
zijde zou zijn. Laat dus mijn stilzwijg n
het bewijs van mijn onveranderlijke
trouw zijn, Asad Denk er aan b»i het
beoordeeJen van mijn gedrag en laat u
niet overheerschen door Marzak, die
mets ontziet, om zijn haat tegen in-j te
kunnen luchten."
„Luister niet naar hem, vader'" riep
Marzak „Het is niet mogelijk dat
„Zwijg!" bromde Asad, eenigszins ver
slagen
Er lieerschte stilte, terwijl de Dey
somber met zijn hand over /ijn witten
baard streek en zijn glinsterende oogen
van Olivier naar Rosamunde, *n weer
Hij overwoog wat Sakr-el-
uitbarsting was hoorbaar,
uitslag van het geveeht en Te om-
der schade zijn mol bekend.
Belgisch Keliefschip getorpe
deerd
Woensdagmorgen 10 uur is het Bel-
ische s s Trevier dal met een la
ding graan Voor dc Relief-commissie van
New-York naar Rotterdam bestemd was
op de hoogte van Sclieveningen circa
20 mijlen uit den wal. zonder waarschu
wing aangevallen en lot zinken ge
bracht
De 24 opvarenden begaven zich in
de booten en werden later opgepikt
door twee Irawlloggers en te I.Tmuidcn
aangebracht
Het schip was tot op de hoogte van
Sclieveningen gekomencirca twintig mij
len uil den wal, toen eensklaps een
torpedo liet schip raakte. Men zag ech
ter geen- duikboot, omdat deze onder
waler bleef. Daarop volgden kanon
schoten, welke alle doel troffen.
Eersl werd een bakboordsboot en
even later een sluurboordlsboot uitge
zet Terwijl één dezer booten gevierd
werd. ontplofte tusschen de menschen
dc boot een slirapnellwaardoor
eenige personen zwaar gekwetst werden
Niettemin gehikte Tiet allen in de
uitgezette booten te komenin de ééne
namen vijf en in de and e re boot negen
tien plaats. De duikboot bleef echter
ongestoord doorschieten 'Poen men een
cindweegs van het schip verwijderd
verdeelde men de inzittenden over
beide booten, waardoor in de eene elf
en in de andere boot dertien personen
kwamen.
Er was voldoende hoeveelheid hard
brood en drinkwater tn de booten om
de schipbreukelingen in den eersten tijd
tc leunnen voeden. Onder de bemanning
waren vier Hollanders
Na zeven uur in de open booten tc
hebben gezeten, eerst zeilend, later roei
end. bereikte men de loggers KW-
Noordzee VII en K.W 73 Michiel
Adriaanszoon de Rnytcr, op welke men
alles deed om het den verkleumden en
ooral den gewonden behagelijk le ma
maken.
Gewonden zijn de gezagvoerder La-
maïtre.. de eerste-sluurman Lagpsse, dc
eerste-machinisl Dicrxks, de tweede-ma-
hinist Pahlslens, dc derde-machinist
Bedeken, de steward De Ruijter, de don-
vman Andries, de stoker Maecheï
Verder zijn 16 ongewonden, leden
der bemanning aangebracht
Er zijn geen vermisten.
o
Passagiers van de .Prinses
J uliaua".
Onaeveel* 90 Nederlanders, die van
Nederlandsch-Indiê le Suez zijn aange
komen met hel stoomschip „Prinses Juli
ana" c-n die tc Marseille zijn gearri-
•rd met verschillende schepen, zou
den, naar de „N. R. C.' meldt, gisieren/
avi nd Parijs verlaten om over Zwitser
land naar ons land terug le keeren.
Leger en landbouw
liet lid van de Tweede Kamer, de heer
Knobel, Itcell 27 Maart de volgende vraag
ingezonden
Is, met het oog op de omstandigheden,
dat voedselvoorziening tot 's lands ver
dediging behoort, de minister van oorlog
bereid, in overleg met zijn ambtgenoot
van Landbouw, tot het in overweging!
nemen van een plan om, in den geest
an hetgeen ten deze reeds o. a in Zwit
serland en Frankrijk geschiedt, hel le
ger, voor zoJvcel doenlijk en noodig,
ter beschikking te stellen van den land-
Bahr had gezegd. Hij vreesde zeer, dat
het zou blijken waar te zijn cn hij zag
in dat, als hij hier muiterij uitloktehij
alles op het spel zou zellm. alles op
één worp, waarin de kans zich evengoed
tegen hem kon keeren.
Als Sakr-el-Bahr de overhand behield,
zou dil niet alleen aan boord van diit
schip zijn, maar door geheel Algiers,
en Asad zou neergeworpen worden, om
nooit meer op te staan. Aan den anderen
kant, als hij zijn zwaard ontbloitte en
de geloovigen opriep, om hem te li *l
pen, was het mogelijk, dat zij in hem
den uilverkoreue van Allah zagen, wien
zij trouw verschuldigd waren en dal zij
zich aan zijn zijde zouden scharen/.
Hij achtte «lit zelfs waarschijnlijk Maar
och was liet te veel gewaagd, Tl'i was
bang, die nog nooil voor iets bang ge
weest was en er was nauwelijks-ren ge
fluisterde waarschuwing van Biskaine
noodjg om hem le doen hestuiten toe te
geven
Hij keek Sakr-el-Bahr weer .aan, nu
met een somberen blik „Ik zal over
uw woorden denken", zei hij met on
vaste stem „Ilc wil niet onrechtvaardig
zijn, of mij alleen door den schijn la
ten leiden. Dat verhoede Allah'"
(Wordt vervolgd)